PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 2013

Transcriptie

1 FOCUS 214 PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 213 Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij 1. Blik op de productierekeningen 2. Productiewaarde 3. Intermediair verbruik 4. Netto toegevoegde waarde 1. BLIK OP DE PRODUCTIEREKENINGEN Het jaar 213 wordt gekenmerkt door een verdere stijging van de productiewaarde, die de stijging van de kosten compenseert. Hierdoor stabiliseert de totale netto toegevoegde waarde op 1,3 miljard euro. Uitgedrukt per arbeidseenheid, stijgt het globaal inkomen in de land- en tuinbouw met 2,1% ten opzichte van PRODUCTIEWAARDE De eindproductiewaarde van de Vlaamse land- en tuinbouwsector in 213 wordt geraamd op miljoen euro of een stijging t.o.v. 212 (+1,7%) (figuur 1). De toename is te danken aan de veeteeltsector. Tuinbouw vertoont een daling en akkerbouw stabiliseert. 5. Meer informatie Figuur 1: Evolutie van de eindproductiewaarde, miljoen euro, akkerbouw tuinbouw veeteelt totaal (*): voorlopige cijfers Meer info vindt u op /studies Vermenigvuldiging en/of overname van gegevens zijn toegestaan mits de bron expliciet vermeld wordt: Bernaerts E. & Demuynck E. (214) Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 213, Beleidsdomein Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie, Brussel, depotnummer D/214/3241/2. 1

2 FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 213 Veeteelt De veeteelt is in Vlaanderen de belangrijkste sector (62% van de totale eindproductiewaarde), met als drie voornaamste producten varkens- en rundvlees en melk (figuur 2). In 213 bedraagt de globale waarde van de veeteeltproducten 3.69 miljoen euro of een stijging met 4,6% ten opzichte van 212. Met uitzondering van de rundvleessector en de eieren, evolueren alle deelsectoren in positieve zin. De grootste stijging is voor rekening van de zuivelsector. Figuur 2: Verdeling van de productiewaarde van de veeteeltproducten, 213 eieren 5% andere % runderen 19% melk 22% gevogelte 9% varkens 45% De varkenssector neemt veruit het grootste aandeel voor zijn rekening (45% van de productiewaarde van de veeteelt) en tekende een lichte omzetstijging van 1,1% op ten opzichte van 212. De gemiddelde prijs evolueert nauwelijks ten opzichte van 212, terwijl de slachtingen zo n 2% hoger liggen in de eerste negen maanden van 213. In de rundvleessector wordt de globale prijsstijging te niet gedaan door het kleiner productievolume, zodat de omzet daalt met 1,1%. Uit de slachtstatistieken blijkt dat er de eerste negen maanden van 213 6% minder rundvlees werd geslacht. De prijsstijging was vooral merkbaar bij de hogere kwaliteitscategorieën. De pluimveevleessector noteert een waardestijging (+3%) door een productie- en een prijsverhoging. Een productietoename, maar vooral de uitstekende prijsvorming van de zuivelproducten op de internationale markten, zorgde in de melkveesector voor een aanzienlijke stijging van de productiewaarde (+26%). Na de sterke prijshausse van de eieren in 212 werd er een prijsval genoteerd in 213. De productie was wel beduidend hoger na een jaar met een zeer lage productie als gevolg van het verbod op legbatterijen. Dit resulteert in een waardeverlies van 13% voor de eiersector. Tuinbouw De productiewaarde van de tuinbouwproducten wordt geschat op 1.51 miljoen euro of een daling met 3,7%. De tuinbouw neemt 26% van de totale productiewaarde voor zijn rekening, met groenten als grootste sector (figuur 3). 2

3 FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 213 De waardedaling manifesteert zich bij de 3 deelsectoren (groenten -1,2%, fruit -8,2% en sierteelt -3,5%). Voor een aantal producten zijn er echter nog weinig cijfers beschikbaar zodat de raming met de nodige omzichtigheid dient te worden geïnterpreteerd. Figuur 3: Verdeling van de productiewaarde van de tuinbouwproducten, 213 niet-eetbare tuinbouwproducten 34% groenten 42% fruit 24% In de groentesector is de evolutie sterk productafhankelijk, maar gemiddeld noteren de groenten onder beschutting een terugval in waarde van 6,6%. De globale stijging bij de groenten in open lucht (+4,8%) kon dit niet compenseren. Volgens de eerste cijfers voor de fruitsector, is er een omzetvermindering van ongeveer 8%. Volgens de laatste oogstramingen is de productie van appelen en peren groter dan het voorgaande seizoen. De prijzen liggen echter in de eerste maanden van het huidig seizoen beduidend lager dan het voorgaande seizoen. Vooral de prijs van de peren neemt een fikse duik na de zeer hoge prijzen van het voorgaande seizoen. De daling bij de sierteelt is vooral te wijten aan het slechte voorjaar. De aanhoudende koude zorgde voor problemen bij de afzet van sierteeltproducten. Het totale areaal sierteelt stijgt in 213. Akkerbouw De waarde van de akkerbouwproducten bedraagt in 213 naar schatting 698 miljoen euro of een stabilisatie ten opzichte van 212 (-,9%). De akkerbouw is, met een aandeel van 12% in de totale eindproductiewaarde, een kleinere sector. Granen, aardappelen en suikerbieten zijn de voornaamste akkerbouwproducten. Zij nemen in 213 samen 84% voor hun rekening (figuur 4). Figuur 4: Verdeling van de productiewaarde van de akkerbouwproducten, 213 overige 16% granen 16% suikerbieten 8% aardappelen 6% 3

4 FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 213 Bij de aardappelen wordt een sterke waardestijging opgetekend, terwijl de granen en suikerbieten in waarde verminderen. De productiewaarde van graan tekent een terugval met 31% op ten opzichte van het recordcijfer van 212. De Vlaamse graanoogst was beduidend lager. Het natte najaar 212 verhinderde de uitzaai van wintergranen op heel wat percelen. De sterke uitbreiding van het areaal zomergranen heeft dit niet kunnen compenseren. Ook de prijs moest de eerste maanden van het huidig seizoen inleveren ten opzichte van de recordprijzen van 212. Op internationaal vlak werden er betere oogstresultaten geboekt dan in 212, met een prijsdaling tot gevolg. De waardestijging bij de aardappelen (+2%) is vooral te danken aan de productietoename. Niet alleen in Vlaanderen, maar ook in andere Europese landen was de aardappeloogst groter. De prijzen op de vrije markt staan hierdoor erg onder druk. De contractprijzen werden echter wel verhoogd. De suikerbietenteelt noteert een lagere waarde (-19%). De suikerproductie valt lager uit door lagere opbrengsten per ha. Na een uitzonderlijk hoge meerprijs van de bieten in de campagne , zal de prijs dit seizoen wellicht een stuk lager uitvallen. 3. INTERMEDIAIR VERBRUIK Het jaar 213 wordt gekenmerkt door verder stijgende kosten. Volgens een eerste raming zou de waarde van het intermediair verbruik stijgen met 1,9% en miljoen euro bedragen. Het intermediair verbruik is de laatste jaren sterk gestegen (figuur 5). In 213 liepen vooral de kosten voor veevoeders (+5%) op. In het begin van het jaar lagen de veevoederprijzen nog veel hoger dan in het voorjaar van 212 door een krappe graanoogst. Vanaf mei zijn de prijzen geleidelijk beginnen dalen, maar de gemiddelde jaarprijs blijft duidelijk hoger dan in 212. De veevoeders maken in % uit van het intermediair verbruik. In tegenstelling met de veevoeders zijn de kosten voor meststoffen en energie afgenomen als gevolg van dalende prijzen. Figuur 5: Evolutie van het intermediair verbruik, miljoen euro, (*) veevoeders meststoffen (*): voorlopig cijfer 4

5 NTW (miljoen euro) NTW/AE (euro) FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw NETTO TOEGEVOEGDE WAARDE Uit de respectieve ontwikkelingen van de waarde van de eindproductie en van het intermediair verbruik en rekening houdend met de afschrijvingen en de netto subsidies wordt de netto toegevoegde waarde, als indicator voor het globale inkomen van de land- en tuinbouwactiviteit, geraamd op miljoen euro of een status quo ten opzichte van 212 (figuur 6). De netto subsidies dalen in 213. De rechtstreekse inkomenssteun wordt als gevolg van de zogenaamde financiële discipline verminderd met 2,45%. Het aantal arbeidseenheden, uitgedrukt in aantal personen van 2 tot 65 jaar die voltijds op een landbouwbedrijf werkzaam zijn, is gedaald (-1,9%), zodat de netto toegevoegde waarde per arbeidseenheid, als indicator voor het globaal inkomen, met 2,1% stijgt tot euro. Er dient wel opgemerkt te worden dat het een globaal gemiddeld inkomen betreft, dat een grote variatie tussen de sectoren en tussen de bedrijven onderling maskeert. Figuur 6: Evolutie van de netto toegevoegde waarde (NTW) en de netto toegevoegde waarde per arbeidseenheid (NTW/AE), NTW NTW/AE (*): voorlopige cijfers 5. MEER INFORMATIE Een samenvattend overzicht met de cijfers van de afgelopen jaren is terug te vinden in tabel 1 op volgende pagina. Er moet uitdrukkelijk gewezen worden op het zeer voorlopige karakter van de voorgestelde cijfers van 213. Voor meer details in verband met de berekeningswijze wordt verwezen naar de jaarlijkse publicatie Economische resultaten van de Vlaamse land- en tuinbouw die terug te vinden is op de website (/studies). 5

6 FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 213 Tabel 1: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw, miljoen euro, (*) EINDPRODUCTIE AKKERBOUWPRODUCTEN Granen Aardappelen Suikerbieten TUINBOUWPRODUCTEN GROENTEN : beschutte teelt in openlucht FRUIT : Appelen Peren NIET-EETBARE PRODUCTEN VEETEELTPRODUCTEN DIEREN : Runderen Varkens Gevogelte DIERLIJKE PRODUCTEN : Melk en melkderivaten Eieren INTERMEDIAIRE CONSUMPTIE Veevoeders Meststoffen-Grondverbeteringsmiddelen Energie en smeermiddelen BRUTO TOEGEVOEGDE WAARDE TEGEN MARKTPRIJZEN Afschrijvingen Subsidies -taksen NETTO TOEGEVOEGDE WAARDE TEGEN FACTORKOSTEN Aantal arbeidseenheden NETTO TOEGEVOEGDE WAARDE PER ARBEIDSEENHEID (euro) (*): voorlopige cijfers 6