in vijftig jaar oncologie Elsken van der Wall UMC Utrecht Cancer Center
Cancer Survival Rates, All Sites Note: The year is the year of diagnosis or death. Source: Surveillance, Epidemiology, and End Results Cancer Statistics Review 1973-1999; National Cancer Institute, 2002.
Preventie Diagnostiek Locale therapie Systeemtherapie Kwaliteit van leven
In 1761, physician John Hill made what may be the first formal investigation into tobacco usage and cancer.
Trends in prevalence of smoking at ages 35 59 (left) and 60 (right) in men and women in the United Kingdom, 1950-98. Peto R et al. BMJ 2000;321:323-329 2000 by British Medical Journal Publishing Group
Trends in mortality from lung cancer in men and women in the United Kingdom, 1950-97 Peto R et al. BMJ 2000;321:323-329 2000 by British Medical Journal Publishing Group
Nieuwe risicofactor: obesitas
Geschatte bijdrage aan ontstaan kanker : 8% - 15%
1974: start Borstkankerscreening DOM-project
Borstkanker: afname in sterfte a.g.v. screening en therapie
2006: diagnose : n = 685 overleden : n = 214
2008: Vaccinatie tegen HPV type 16 en 18
Nog ter discussie: Screening op colorectale tumoren Screening op prostaatcarcinoom De sproetenbus.
Preventie Diagnostiek Locale therapie Systeemtherapie Kwaliteit van leven
1971 eerste CT scan 1977 eerste MRI lichaam 1895 eerste Rö-foto ooit: hand van zijn vrouw Edward Purcell Nobelprijs in 1952 Wilhelm Conrad Röntgen 1845-1923 Nobelprijs in 1901.
MRI PET-CT
Geschiedenis van de weefseldiagnostiek 1950 2009
Het erfelijk materiaal: 23 paar chromosomen, 23.000 genen
Weefseldiagnostiek: fenotype versus genotype Microscoop Graad I Graad III Microarray Laag risico Hoog risico
78 Patientes Selectie van de 70 meest informatieve genen Classificatie drempel goede prognose profiel slechte prognose profiel 70 Genen Van t Veer et al, Gene expression profiling predicts clinical outcome of breast cancer, Nature, Vol 415, 2002
Verschillende genen bepalen verschillende processen
Sinds 2000: op weg naar personalized medicine
Preventie Diagnostiek Locale therapie - chirurgie Systeemtherapie Kwaliteit van leven
Fabricius Hildanus (1560 to 1634) Hildanus of Bern, Switzerland, was the first surgeon known to remove both breasts for cancer. It was important to work quickly because there were no anesthetics at that time.
1721: Mastectomy instrument 1882: Mastectomy - Halsted
NSABP 1985: Five-Year Results of a Randomized Clinical Trial Comparing Total Mastectomy and Segmental Mastectomy With or Without Radiation in the Treatment of Breast Cancer Fisher B, et al New England Journal of Medicine 312:665-673, 1985
1951: schildwachtklier bij schildkliercarcinoom 1991 mammaca 1977 melanoom
1983: zenuwsparende radicale retropubische prostatectomie
Breast after mastectomy Ewing sarcoma Reconstructive surgery
HIFU High Intensity Focused Ultrasound
RFA radiofrequency ablation
Preventie Diagnostiek Locale therapie - radiotherapie Systeemtherapie Kwaliteit van leven
Marie Curie: 1903 eerste publicatie over radium 1903 en 1911 Nobelprijs
1957: Gordon Isaacs, De eerste patient behandeld met een lineaire versneller voor een retinoblastoom
1975: Kobalt bestraling in UMC Utrecht ( AZU) 2009: bestraling in AMC
> 1990: combinatie van locale therapieën Breast irradiation after lumpectomy significantly decreases tumor recurrence
Intensity Modulated RadioTherapy (IMRT)
Intra Operative RadioTherapy (IORT)
Preventie Diagnostiek Locale therapie Systeemtherapie Kwaliteit van leven
William Woglom 1942 Eerste patient ooit met systemische chemotherapie behandeld: stikstof mosterd
Mijlpalen in de Chemotherapie 1947 aminopterine induceert remissie van acute leukemie bij kinderen 1949 methotrexaat: eerste genezing uitgezaaide solide kanker, choriocarcinoom 1958 5FU 1962 Vincristine 1965 Cisplatine 1967 Adriamycine 1980 Paclitaxel 1986 Docetaxel 1998 Capecitabine
Mijlpalen in de chemotherapie Dierexperimenteel onderzoek (Martin, Skipper, Schabel) leidde tot combinatie chemotherapie.. 1951 cortison-methotrexaat bij acute lymfoblastenleukemie bij kinderen 1964 VAMP bij acute leukemie 1967 MOPP bij M. Hodgkin en adjuvante chemotherapie 1971: cyclofosfamide na mastectomie 1989: 5-fluoro-uracil na resectie colontumor
Stepwise improvements in efficacy of chemotherapy for early-stage breast cancer. R Peto on behalf of the Early Breast Cancer Trialists' Collaborative Group (EBCTCG).
Mijlpalen in de ablatieve chemotherapie 1956 eerste beenmergtransplantatie bij de mens ( ED Thomas) 1960: HLA typeringen 1986: donorlymfocytentransfusie; stamceltransplantatie 1989: navelstrengbloed E Donell Thomas 1990 Nobelprijs 1985: HOVON
Hormonale therapie mammacarcinoom: tijdspad van ontwikkelingen 1889 Estrogens Progesteron Pre-menopause LH/FSH 1951 Ovarium 1971 Hypofysis Peri- and Postmenopause ACTH Adrenal Androgens Estrogens 1952 Progesteron 1979 Conversion by Aromatase
(EBCTCG 2000)
St IV mammaca.: aromatase remmers vs tamoxifen
1960: the 1 st successful (novel) target: bcr-abl
1992: imatinib (Gleevec R ) the 1 st successful TK-inhibitor
Signal transduction in tumor cells R R R R R R R K py R K py K PTEN K PI3-K py AKT K K py py STAT SOS py GRB2 RAS RAF MEK MAPK K py K R py K py R K py Gene transcription Cell cycle progression proliferation/ maturation DNA P P Jun Fos myc Myc cyclin D1 Cyclin D1 chemotherapy/ radiotherapy resistance survival/anti-apoptosis angiogenesis metastasis
Strategies for Target inhibition Immune effector cell Anti-receptor mabs Anti-ligand mabs Bispecific Abs Ligand/toxin conjugate scfv/toxin conjugates Ligand-genistein conjugates Intracellular scfvs Nucleus X ATP and substrate competitors Antisense
Cetuximab Panitumumab Blokkade Her signalling Pertuzumab Trastuzumab Gefitinib Erlotinib Lapatinib 17 AAG Citri A, Nature Rev. Mol. Cell Biol 2006
JCO 2010
Trastuzumab adjuvant: absolute toename in DFS 5% - 13%
It is not only the cancer cell! Hanahan, Cell 2000
Judah Folkman: belang van angiogenese voor tumorgroei en metastasering (1971) Bevacizumab 1993
Preventie Diagnostiek Locale therapie Systeemtherapie Kwaliteit van leven
Mijlpalen in positionering kwaliteit van leven 1961: > 90% artsen vertelt diagnose kanker niet 1977: 97% artsen vertelt diagnose kanker 1987: EORTC Quality of Life Questionnaire ( N. Aaronson) 1992: 1993: Ned Ver voor Psychosociale Oncologie 1996: Platform Jong en Kanker 2010: Pilot patientenperspectief bij klinische studies
Personalized Cancer Medicine Personalized Cancer Care
American Cancer Society - 1960 CZ lijsten DBC / DOT METC Fast approval
DANK voor uw aandacht