19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht. Longkanker. Nieuwe inzichten en aanpak. Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk

Transcriptie

1 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Longkanker Nieuwe inzichten en aanpak Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk

2 Met dank aan Diane Paolilli, Elizabeth Waxman en Cynthia Chernecky

3 Cijfers Nederland: 8000 nieuwe patiënten per jaar 80 % NSCLC (80 % man) 85 % houdt verband met roken 25 % komt in aanmerking voor een in opzet curatieve behandeling Kans op curatie: 25% Gemiddelde overleving na diagnose is 8 maanden 13 % is na 5 jaar nog in leven Ondanks verbeterde diagnostiek en therapie is overleving nauwelijks verbeterd USA: nieuwe patiënten per jaar doden per jaar 85 % houdt verband met roken 1- year survival: 41% 15% is na 5 jaar nog in leven Ondanks verbeterde diagnostiek en therapie is overleving nauwelijks verbeterd

4 Pathologie Niet kleincellige long kanker (NSCLC) 80% Adenocarcinoom 40% Plaveiselcelcarcinoom 25% Grootcellig carcinoom 7-10% Kleincellige long kanker (SCLC) 20% Limited disease 30% Extensive disease 70%

5 Presentatie bij diagnose I (13%) IV (32%) II (10%) IIIB (23%) IIIA (22%)

6 1e lijns behandeling Chirurgie Chemotherapie (combinatie + platinum) 2 beter dan 1, 3 niet beter dan 2 One size fits all principe wordt langzaam verlaten Chemotherapie + radiotherapie

7 Combinatiebehandeling CT/ RT Afhankelijk van: Locatie (veld) Stadium Performance score co-morbiditeit Leeftijd (<70 jr)

8 ECOG 1594 trial Schiller et al, 2002

9 2e lijns behandeling erlotinib (Tarceva ) cetuximab (Erbitux ) gefitinib (Iressa ) pemetrexed (Alimta ) gefitinib: hogere respons Niet rokers 29 % vs 5% Vrouwen 18% vs 5% Adenoca 12% vs 7%

10 Pathologie Krijgt een steeds grotere rol in voorspellende waarde Nu KRAS mutatie bij NSCLC Bij mutatie slechtere prognose Voorspellend tav werkzaamheid van behandeling

11 19 mei 2009 Jaarbeurs KRASUtrecht Wat is het? Wat weten we ervan? Wat hebben we eraan?

12 Wat is KRAS? Het KRAS eiwit is onderdeel van een grote familie van bindingseiwitten, bezig met het doorgeven van signalen binnen de celkern KRAS heeft een rol in celgroeisignalering RAS eiwitten in het algemeen stimuleren (tumor)celgroei en ontwikkeling Baselga, J., Rosen, N. (2008). JCO Zhu, C.Q., et. al. (2008). JCO

13

14 Dia 13 P1 PCESW, P2 PCESW,

15 Wat weten we van KRAS? Mutaties komen voor in verschillende maligniteiten: pancreas (60%) colorectaal (>30%) endometrium (15%) galwegen (>30%) long (20%) cervix (10%) Baselga, J., Rosen, N. (2008). JCO

16 Wild type Wild type KRAS = normaal of niet gemuteerd. Retrieved October 1, 2008, from

17 Gemuteerd KRAS KRAS gemuteerd = abnormaal of gemuteerd eiwit NIET Retrieved October 1, 2008 from

18 Wat hebben we aan KRAS? Data van studies bij colorectale kanker: patienten met wild-type KRAS hadden voordeel bij behandeling met Erbitux (cetuximab): wat betreft progressie vrije overleving (PFS) overall survival (OS) In tegenstelling tot patienten met gemuteerd KRAS Karapetis, C.S., et. al. (2008). NEJM

19 De TRIBUTE Trial KRAS Mutaties Inclusie: 1,079 patienten met st. IIIB of IV NSCLC die nog geen chemotherapie hadden gehad Vraag: is er verschil in overleving tussen patienten die Carboplatin/Paclitaxel +/- Tarceva (erlotinib) krijgen? Eberhard, D.A., et. al. (2005). JCO

20 Conclusies Patienten die behandeld werden met Tarceva (erlotinib) en een gemuteerd KRAS hadden: Conclusie: Tijd tot progressie (3.4 vs. 6.3 months) Overleving (4.4 vs months) Patienten met een EGFR mutatie deden het beter! Eberhard, D.A., et. al. (2008). JCO

21 Conclusies KRAS mutaties worden in verband gebracht met: Resistentie voor EGFR remmers (tyrokinaseremmers) Resistentie voor chemotherapie EGFR mutaties worden in verband gebracht met een mogelijk betere respons en overleving Eberhard, D.A., et. al. (2008). JCO

22 Onbeantwoorde vragen Heeft een KRAS mutatie impact op agressiviteit en invasiviteit? Als KRAS mutatie resistentie betekent voor chemotherapie en targeted therapie, hoe moet longkanker dan behandeld worden? Betekent een KRAS mutatie ook resistentie voor radiotherapie? Is het mogelijk de KRAS mutatie terug te brengen naar wild- type?

23 mtor mtor: Mammalian Target of Rapamycin. zorgt voor celgroei en angiogenese reguleert de apoptotische celdood NCCN (2008). Faivre, S., et. al. (2006). Nature Reviews.

24

25 Dia 23 P3 PCESW, P4 PCESW,

26 mtor Door deze functies is het een target voor nieuwe therapieen Blokkeren van TOR lijdt tot remming van celgroei Bjornsti, M.A., Houghton, P.J. (2004). Nature Reviews.

27 mtor remmers mtor remmers veroorzaken waarschijnlijk: remming tumorgroei remming angiogenese mtor remmers: blokkeren de celcyclus blokkeren alles binnen de celkern wat op het specifieke pad komt

28 mtor remmers De mtor remmers die in ontwikkeling zijn voor NSCLC: rapamycin (Sirolimus ) temsirolimus (Torisel ) everolimus (Afinitor ) deforolimus NCCN (2008). Wu, C., et. al. (2005). Molecular Cancer.

29 Nanotechnologie Ontwerp en manipulatie van materiaal op atomisch en moleculair niveau 1 Nanometer = 1 billioenste meter Dikte van papier = nanometers 1 haar = nanometers Bekende toepassingen: ipod nano, zilververband, (sport)kleding, zonnebril.

30 Nanopartikels clusters kristallen

31 Chemo nanotech medicatie Abraxane = Paclitaxel albumine gebonden

32 research longkanker Nanocluster bombs Nanopartikel

33 Komende en lopende studies NL everolimus (Afinitor ) amrubicin (SCLC) cetuximab icm CT/RT Toevoeging van erlotinib bij Carbo/ Pacli/ beva Adjuvant CT na resectie pemetrexed (Alimta ) erlotinib (Tarceva ) +/- R1507 RT (SCLC + NSCLC) Thalidomide (2e lijn Mesothelioom) Pall. Pleurectomy (mesothelioom) USA bevacizumab+ erlotinib (Tarceva ) sorafenib sunitinib cediranib vandetanib ixabepilone (Epitilone ) everolimus (Afinitor ) + pemetrexed(alimta )

34 Toekomst Informatie over mutaties in tumorweefsel zal richting aan de individuele behandeling Veel van de data over KRAS mutaties komt uit archief weefselmateriaal: de conclusies zijn dus getrokken na een behandeling gaan geven mtor blokkade is mogelijk, maar misschien wel insufficient om de kankercelgroei te stoppen. Het complex van eiwitten is erg ingewikkeld Bevolkingsonderzoek??? (uit adem, bloed, CT) Er is behoefte aan prospectieve analyse, voor start van de behandeling

35 Conclusies Behandeling van NSCLC zal meer op de individuele patiënt aangepast worden Biomarkers gaan een steeds grotere rol spelen (tav prognose, werkzaamheid en selectie van patiënten) Nanotechnologie zal een grote rol gaan spelen Nieuwe middelen en combinaties zullen nog toegevoegd worden Targeted therapie heeft de overall survival iets verbeterd Echter: veel nieuwe en nog moeilijk te behandelen bijwerkingen Gevolgen voor verpleegkundige zorg Veel meer studies zijn nodig (en al onderweg)

36 Dank voor jullie aandacht!