Behandeling Prostaatkanker
|
|
- Arthur Kuiper
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Behandeling Prostaatkanker - Informatieavond 7 december 2011 VUmc Cancer Center Amsterdam André N. Vis, M.D., Ph.D., uroloog Minimaal Invasieve Urologie en Robot Urologie VUmc Amsterdam
2 Behandeling Prostaatkanker Introductie André N. Vis, uroloog Minimaal Invasieve Urologie en Robotchirurgie, VUmc Amsterdam
3 Behandeling Prostaatkanker Indeling 1. Prostaat-specifiek antigen (PSA) en prostaatkanker 2. 3.
4 de PSA test Prostaat-specifiek antigen (PSA) is een testosteron afhankelijk eiwit dat (enkel) in de prostaat wordt gemaakt
5 Chronologie 1979: Ontdekking en purificatie van PSA Wang et al. Investigative Urology 1979; 17: : Aanwezigheid van PSA in bloed van mannen met uitgezaaide prostaatkanker Papsidero et al. Cancer Res; 1980; 40: : PSA kan worden gebruikt als methode voor vroegopsporing van prostaatkanker Catalona et al. New Eng J Med. 1991; 324: Catalona et al. JAMA 1993; 270:
6 Chronologie Catalona et al. New Eng J Med. 1991; 324:
7 Chronologie De bepaling van het PSA gehalte leidt tot vroegdetectie van prostaatkanker en in een behandelbaar stadium % prostaatkanker curatief behandelbaar PSA 0 4 ng/ml <10% ± 100% 4-10 ng/ml 25% % ng/ml 50% 50% ng/ml % 25% > 50 ng/ml ± 100% <10%
8 Chronologie Normaalwaarde van PSA = 4.0 ng/ml, vastgesteld op basis van data van Hybritech Inc., San Diego, CA en klinische data in mannen jaar Catalona et al. New Eng J Med. 1991; 324:
9 Chronologie 1992 American Cancer Society (ACS) adviseert jaarlijks PSA testen bij alle mannen van 50 jaar en ouder 1993 American Urological Association (AUA) adviseert screening voor prostaatkanker middels de PSA test Jaren 90 - De meeste Europese gezondsheids-instellingen heden ontmoedigen PSA gebaseerde screening op bevolkingsniveau (NVU, EAU)
10 Incidentie van en sterfte aan prostaatkanker in USA,
11 Incidentie van en sterfte aan prostaatkanker in NL,
12 Incidentie van en sterfte aan kanker, Incidentie Mortaliteit Blaas (Endel)-Darm Long Prostaat Nier Slokdarm Bloed Incidentie Mortaliteit Borst Nieuwe gevallen Sterfte (ratio) Prostaatkanker (25%) Borstkanker (25%)
13 De meeste mannen hebben een tot de prostaat beperkt prostaatkanker Meer dan mannen per jaar (2011) Meerdere gelijkwaardige behandelingsopties
14 De meeste mannen hebben een tot de prostaat beperkt prostaatkanker Meer dan mannen per jaar (2011) Meerdere gelijkwaardige behandelingsopties De keuze voor een behandeling moet binnen 1 tot 3 weken worden gemaakt
15 . Hoe komen patiënten tot een besluit voor behandeling? Informatieverstrekking: Gesprekken met behandelend arts Folders, prostaatkanker logboek, lotgenotencontact Multimedia (internet):
16 . Hoe komen patiënten tot een besluit voor behandeling? Informatieverstrekking: Gesprekken met Folders, Multimedia (internet):
17 De beslishulp Er is dringend behoefte aan een beslishulp die mannen met een recent gestelde diagnose prostaatkanker kunnen gebruiken om tot een weloverwogen, en voor hun passend, besluit voor behandeling te kunnen komen
18 De meeste mannen hebben een tot de prostaat beperkt prostaatkanker Meer dan mannen per jaar (2011) Meerdere gelijkwaardige behandelingsopties Maar is dat wel zo? Zijn alle behandelingen voor locaal beperkt prostaatkanker gelijkwaardig?
19 De meeste mannen hebben een tot de prostaat beperkt prostaatkanker Meer dan mannen per jaar (2011) Meerdere gelijkwaardige behandelingsopties Sommige behandelingen zijn meer gelijkwaardig dan anderen
20 Vergelijken van behandeling 1. Oncologische uitkomst (is de kanker te genezen?) 2. Functionele uitkomsten (continentie en erectiele functie) 3. Registratie en transparantie 4. Financien
21 Vergelijken van behandeling Oncologische en functionele uitkomst Er zijn nauwelijks directe vergelijkende studies tussen de erkende verschillende behandelingsopties voor locaal beperkt prostaatkanker
22 Oncologische en functionele uitkomst Géén directe vergelijkende studies tussen opereren en bestralen Géén directe vergelijkende studies tussen de verschillende vormen van opereren (open, laparoscopie, robot laparoscopie)
23 Er zijn geen directe studies die de veiligheid van het gebruik van de parachute bevestigen Smith GC and Pell JP. BMJ 2003; 327:
24 Er zijn geen directe studies die de veiligheid van het gebruik van de parachute bevestigen Smith GC and Pell JP. BMJ 2003; 327:
25 Oncologische en functionele uitkomst Géén lange termijn resultaten van cryotherapie Géén lange termijn resultaten van HIFU Géén lange termijn resultaten van focale therapie (Géén lange termijn resultaten van active surveillance)
26 Registratie en transparantie De Nederlandse Vereniging voor urologie (NVU) geeft de mogelijkheid resultaten van patiënten die een radicale prostatectomie ondergaan landelijk te registreren
27 Registratie en transparantie, december 2011 n = robot geassisteerde lap. rad. prostatectomie n = 0 laparoscopische rad. prostatectomie n = 0 open rad. prostatectomie n = 0 perineale rad. prostatectomie IMRT, Brachytherapie, cryotherapie, HIFU???
28 robot versus conventionele laparoscopische chirurgie Er zijn geen directe studies die conventionele laparoscopie en robotchirurgie met elkaar vergelijken
29 robot versus conventionele laparoscopische chirurgie Institute for clinical and economic review (ICER): robot chirurgie: Unproven, but potential for net clinical benefit
30 robot versus conventionele chirurgie, incontinentie ICER, final report 2009
31 robot versus conventionele chirurgie, erectiele dysfunctie ICER, final report 2009
32 robot versus conventionele laparoscopische chirurgie Robot chirurgie: 3D visie 10 x vergroot Intuitief en nauwkeurig bedieningsysteem Educatief systeem
33 robot chirurgie Progressie van kennis en anatomische inzichten rondom prostaatchirurgie, bijvoorbeeld zenuwsparing Patel et al, Eur Urol 2012, surgery in motion
34 robot chirurgie Patel et al, Eur Urol 2012, surgery in motion
35 Prijzen zorgverzekeraars Robot AVL en VUmc: ,11 Robot Aalst, België: ,69 Robot Gronhau, Duitsland: 9.500,00 (+ eigen bijdrage ) Laparoscopie Brachytherapie IMRT Cryotherapie, HIFU, etc.??
36 robot versus conventionele laparoscopische chirurgie Conventionele laparoscopische chirurgie 28% frequent nek pijn 17% frequent schouder pijn 50% gebruikt wel eens pijnstillers Wolf S et al. Urology 2000; 55: 831-6
37 robot chirurgie
38 Da Vinci systemen (n = 18)
39 Behandeling Prostaatkanker Zorgideaal Zorg en begeleiding van patiënten (en hun partners) in een Prostate Cancer Unit
40 Behandeling Prostaatkanker Zorgideaal Beperkt (!) aantal centra in Nederland Volledige zorg en begeleiding Multiprofessioneel team Counseling over prostaatkanker screening Hoogvolume Registratie en transparantie Experimentele behandelingen enkel in klinische studies Fundamentele research
41 Prostate Cancer Units PKS Patiënt met prostaatkanker (en zijn naasten) Huisarts Uroloog Radiotherapeut Prostate Cancer Unit Multidisciplinair team Uro-patholoog Uro-radioloog Internist-oncoloog Physician assistant Sexuoloog BB Fysiotherapeut
42 DANK VOOR UW AANDACHT! André N. Vis, uroloog VUmc Stichting INURA Steun! Wetenschappelijk onderzoek afdeling urologie VUmc en wordt Donateur!
Robot geassisteerde laparoscopische radicale prostatectomie (RALP) VUmc
Robot geassisteerde laparoscopische radicale prostatectomie (RALP) VUmc 2010-2012 Prostaatkanker, in welk stadium is de ziekte? T1-2 Lokaal beperkt T3 T4 Groei buiten orgaan Ingroei andere structuur Prostaatkanker,
Nadere informatieProstaatkanker, wat nu?
Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen. Prostate Awareness Day Dinsdag
Nadere informatieSeksualiteit en Prostaatkanker
Seksualiteit en Prostaatkanker Voorlichtingsdag Prostaatkanker, Maandag 7 September 2009 Dr. André Vis, Uroloog VUmc Oncologische Urologie Minimaal Invasieve Urologie Seksualiteit en Prostaatkanker De
Nadere informatieBrachytherapie als minimaal invasieve curatieve therapie voor gelokaliseerd prostaatcarcinoom:
Brachytherapie als minimaal invasieve curatieve therapie voor gelokaliseerd prostaatcarcinoom: Resultaten na 3 jaar ervaring in AZ Damiaan Dienst Urologie P. Mattelaer D. Ponette J. Darras prostaatkanker
Nadere informatieWordt u geconfronteerd met prostaatkanker? Wij vertellen u waarom da Vinci -chirurgie uw beste optie kan zijn voor de behandeling
Wordt u geconfronteerd met prostaatkanker? Wij vertellen u waarom da Vinci -chirurgie uw beste optie kan zijn voor de behandeling De behandeling van prostaatkanker In 2002 is bij meer dan 670.000 mannen
Nadere informatieKwaliteitsnormen. Blaascarcinoom
Kwaliteitsnormen Blaascarcinoom Versie 6 September 2018 Achtergrond herziening 2017 De NVU heeft eind 2010 de eerste kwaliteitsnormen blaascarcinoom openbaar gemaakt en deze in 2012 en 2014 herzien. Sinds
Nadere informatieWordt u geconfronteerd met prostaatkanker? Wij vertellen u waarom da Vinci -chirurgie uw beste optie kan zijn voor de behandeling
Wordt u geconfronteerd met prostaatkanker? Wij vertellen u waarom da Vinci -chirurgie uw beste optie kan zijn voor de behandeling De behandeling van prostaatkanker Prostaatkanker is een van de meest vastgestelde
Nadere informatiePROSTAATKANKER.... Hoe nu verder? Alvast wat eerste antwoorden op uw talrijke vragen
PROSTAATKANKER... Hoe nu verder? Alvast wat eerste antwoorden op uw talrijke vragen PROSTAATKANKER Hoe nu verder? Een korte uitleg voor mannen die te horen hebben gekregen dat ze mogelijk prostaatkanker
Nadere informatieActieve monitoring: gouden standaard voor low-risk tumoren?
Symposium State of the Art in Prostate Cancer 14-09-2016 Actieve monitoring: gouden standaard voor low-risk tumoren? Dr. Koen Slabbaert Dienst Urologie, RZ Tienen Active Surveillance : Programma Waarom
Nadere informatieHet radicaal verwijderen van de prostaat
Afdeling Urologie, locatie AZU Het radicaal verwijderen van de prostaat Robot Geassisteerde Laparoscopische Radicale Prostatectomie Onlangs werd bij u de diagnose gesteld van een kwaadaardig gezwel van
Nadere informatiePKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG
PKS TOEKOMSTVISIE OP PK ZORG Prof. dr. Harm Kuipers 1 WAAROM NU? TIJD IS ER RIJP VOOR Zorgveld in beweging; steeds meer nadruk op specialisatie en concentratie Oncologische literatuur: 1) relatie tussen
Nadere informatieDr E.B. Cornel, uroloog. PSA: To Screen or Not to Screen
, uroloog PSA: To Screen or Not to Screen Belangen verstrengelingen 1. wetenschappelijk onderzoek met: UMC Radboud & Erasmus Telomerix Spectrum pharmaceuticals AMS 2. www.deprostaatkliniek.nl PSA: To Screen
Nadere informatieehealth in de oncologie dr Nelly van Uden-Kraan
ehealth in de oncologie dr Nelly van Uden-Kraan Onderzoeksgroep Samen leven met kanker Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie 100.000 nieuwe gevallen per jaar Leeftijd 70% ouder dan 60 jaar 20% tussen
Nadere informatieRobot Chirurgie R. van Hillegersberg
Robot Chirurgie Toename incidentie slokdarm ca NL Harbers MM (RIVM), Wilk EA van der (RIVM), Wijnhoven BPL (Flinders Medical Centre, South Australia). Zijn er verschillen tussen Nederland en andere landen?
Nadere informatieRobot-geassisteerde radicale laparoscopische
Robot-geassisteerde radicale laparoscopische prostatectomie (RALP) U bent patiënt bij de afdeling urologie van VU medisch centrum (VUmc). VUmc is een universitair medisch centrum waar medisch specialisten
Nadere informatieDe gidsbijprostaatkanker -Uroloog Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht
De gidsbijprostaatkanker -Uroloog 4-6-2019 Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht Inhoud Wat zijn de stappen die de patiënt doorloopt als mogelijk sprake is van prostaatkanker. 1. Incidentie
Nadere informatieUrologie. Richard van der Linden Thijn de Vocht
Urologie Richard van der Linden Thijn de Vocht Qais Niemer Laurens Donkers Richard van der Linden Thijn de Vocht 2 John Verhulst Urologie? Urologie is het vakgebied dat zich bezighoudt met ziekten in de
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE. VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie
PATIËNTENINFORMATIE VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie 2 VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie Door
Nadere informatieScreening voor prostaatkanker. Dr.K.R. Hente Dienst Urologie AZ KLINA Brasschaat
Screening voor prostaatkanker Dr.K.R. Hente Dienst Urologie AZ KLINA Brasschaat 17 november 2010 De cijfers voor Vlaanderen en Europa Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen ( lifetime
Nadere informatieWerkafspraken prostaatkanker, IKNL regionale werkgroep urologische tumoren locatie Amsterdam.
Werkafspraken prostaatkanker, IKNL regionale werkgroep urologische tumoren locatie Amsterdam. Uitgangspunt. Vaststellen kernpunten van de richtlijn prostaatcarcinoom (april 2014) en toepasbaar maken voor
Nadere informatieProstaat on tour Curatieve behandeling van prostaatkanker Curatieve behandeling van prostaatkanker Waakzaam afwachten Chirurgie Radiotherapie (Cryotherapie) Behandelingsmodaliteiten De behandeling wordt
Nadere informatieKeuzehulp voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker
Keuzehulp voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker In te vullen door de arts Mogelijke behandelingen die voor u geschikt zijn: Actief volgen Operatie Uitwendige bestraling Inwendige bestraling (=brachytherapie)
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel. OPERATIE (het verwijderen van de prostaat) PROSTAATKANKER Operatie
Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel OPERATIE (het verwijderen van de prostaat) PROSTAATKANKER 2 INHOUD Inleiding... 4 De operatie... 5 Voor de operatie... 6 Na de operatie... 7 Follow
Nadere informatiedr. Bente Felix, huisarts Antoine Engelen, radiotherapeut Jorg Oddens, uroloog
dr. Bente Felix, huisarts Antoine Engelen, radiotherapeut Jorg Oddens, uroloog Bespreken van prostaatkanker en bijkomende klachten Verschillende stadia van ziekte Invalshoeken van huisarts, uroloog en
Nadere informatieUrologie Zorgpaden en Samenwerking. Joop Noordzij, uroloog
Urologie 2016 Zorgpaden en Samenwerking Joop Noordzij, uroloog Urologie 2016 Ik zweer bij Apollon de genezer, bij Asclepios, Hygieia en Panacea..... Het snijden van de steen zal ik nalaten, ook als de
Nadere informatieNieuwe Techniek Robot Radicale Prostatectomie in het UZA
Nieuwe Techniek Robot Radicale Prostatectomie in het UZA Nieuwe Techniek Robot Radicale Prostatectomie in het UZA Een nieuwe techniek voor de chirurgische behandeling van prostaatkanker laat toe dat 70
Nadere informatieKCE Report 194 & 226 Gelokaliseerde prostaatkanker 1 1. ALGORITME
KCE Report 194 & 226 Gelokaliseerde prostaatkanker 1 1. ALGORITME 2 Gelokaliseerde prostaatkanker KCE Report 194 & 226 2. AANBEVELINGEN Het wetenschappelijk rapport met meer achtergrondinformatie en de
Nadere informatieProstaatkanker - afwachtend beleid
Patiënteninformatie Prostaatkanker - afwachtend beleid rkz.nl Inleiding Bij oudere Nederlandse mannen is prostaatkanker de meest voorkomende vorm van kanker. Echter niet elke man bij wie prostaatkanker
Nadere informatiePersoonlijk Informatie Dossier. Prostaatkanker: behandelingen
Persoonlijk Informatie Dossier Prostaatkanker: behandelingen 17358 (2 januari 2016 5. Uw behandeling Actief volgen bij prostaatkanker Operatief verwijderen van de prostaat met behulp van Da Vincirobot
Nadere informatieScreening op prostaatkanker
Screening op prostaatkanker Informatie voor mannen die een PSA-test overwegen of aanvragen. Wat we weten en wat we niet weten: zaken om over na te denken alvorens te besluiten een PSA-test te laten uitvoeren.
Nadere informatieMedische Publieksacademie
24 november 2015 Welkom #mclmpa Prostaatkanker, robot en nieuwe ontwikkelingen Tommy Speel, uroloog Roos van Rijn, internist haematoloog-oncoloog Hans Willems, redacteur gezondheidszorg LC, moderator 1
Nadere informatieHeeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker?
Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Wouter Everaerts Dienst urologie, Uzleuven @EveraertsW 16 september 2017 Natuurlijke evolutie van prostaatkanker PIN Gelokaliseerd
Nadere informatieBeter op alles voorbereid. Prostaatkanker en seksualiteit
BEWUSTCHECKLIST Beter op alles voorbereid Prostaatkanker en seksualiteit Nadat U te horen heeft gekregen dat U prostaatkanker hebt, hebt u allereerst het slechte nieuws van de diagnose moeten verwerken.
Nadere informatieNico Mensing van Charante Lezing 2014. Grenzen aan de Geneeskunde
Nico Mensing van Charante Lezing 2014 Grenzen aan de Geneeskunde Hermitage Amsterdam, Vrijdag 17 januari 2014 Deel 1: Grenzen aan de diagnostiek prof dr Patrick Bindels, huisarts Deel 2: Grenzen aan de
Nadere informatieProstaatkanker. 07 september 2011. De Prostaat
Prostaatkanker 07 september 2011 De Prostaat Prostaat Veranderingen aan de prostaat Prostaat wordt groter Soms plasklachten. Goedaardige of kwaadaardig veranderingen. Prostaatvergroting Prostaatkanker
Nadere informatieAfwachten bij prostaatkanker Active surveillance
Afwachten bij prostaatkanker Active surveillance Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De arts heeft met u besproken dat u prostaatkanker heeft. In dat gesprek is
Nadere informatieKwaadaardige prostaatgezwellen
Kwaadaardige prostaatgezwellen 1 Wanneer aan denken? Vanaf 50 jaar Vanaf 40 jaar als er familie is met prostaatkanker 2 Wat moet ik doen? Ga jaarlijks op raadpleging wij uw huisarts. Deze zal een prostaatonderzoek
Nadere informatieBeter op alles voorbereid. Diagnose en behandeling van prostaatkanker
BEWUSTCHECKLIST Beter op alles voorbereid Diagnose en behandeling van prostaatkanker Nadat U te horen heeft gekregen dat U prostaatkanker hebt, moeten er keuzes gemaakt worden over hoe het verder moet
Nadere informatiePSA-screening To do or not to do? Dr. Ludo Vanden Bussche uroloog
PSA-screening To do or not to do? Dr. Ludo Vanden Bussche uroloog CIJFERS VLAANDEREN 2010 - MANNEN AANTAL STERFTE OVERLEVING 5 JAAR STERFTE > 80 JAAR PROSTAAT 5651 916 93% 54% LONG 3348 2937 14% 25,6%
Nadere informatieEvolutie Oncologie voorbije 10 jaar - Prostaatkanker. Dirk Schrijvers, MD, PhD Dienst Medische Oncologie ZNA-Middelheim
Evolutie Oncologie voorbije 10 jaar - Prostaatkanker Dirk Schrijvers, MD, PhD Dienst Medische Oncologie ZNA-Middelheim Evolutie Behandeling Prostaatkanker 1563 1864 1920 1930 1940 1941 1950 1960 1960-80
Nadere informatieBijscholing Heelkunde. St-Jozefkliniek 16 oktober 2014
Bijscholing Heelkunde St-Jozefkliniek 16 oktober 2014 Bijscholing Heelkunde Bornem 16 oktober 2014 Prostaatkanker Dr Van Tichelen Philippe-Uroloog Prostaatkanker! Dr.Philippe Van Tichelen Uroloog Okt 2014
Nadere informatieKomt een man bij de dokter
Komt een man bij de dokter Over PSA en mictieklachten 11 november 2014 Prostaat Specifiek Antigeen eiwit geproduceerd door prostaatepitheel verhoogd bij afwijkingen van de prostaat prostaatontsteking
Nadere informatieOBA rapportage Nummer 1 - Oktober 2012
OBA rapportage Nummer 1 - Oktober 2012 1 Inleiding: Een paar maanden na de oprichting van de De Prostaatkliniek (DPK) in 2009 kreeg oud wereldkampioen schaatsen Harm Kuipers een agressieve vorm van prostaatkanker.
Nadere informatieParticipatieve ontwikkeling van een keuzehulp voor prostaatkankerpatiënten
Participatieve ontwikkeling van een keuzehulp voor prostaatkankerpatiënten NVPO Congres 2014 Hoda H.M. Al-Itejawi Vumc Amsterdam Urologie Samen leven met Kanker Behandeling lokaal beperkt prostaatkanker
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Verwijderen van niertumoren
PATIËNTEN INFORMATIE Verwijderen van niertumoren 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de behandeling van niertumoren. Wij adviseren
Nadere informatie3 1 JAM 2N8. Zorg. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Geschillencommissie van Stichting Klachten en Geschillen verzekeringen (SKGZ) T.a.v. de heer Postbus 291 3700 AG ZEIST 3 1 JAM 2N8 Eekholt 4 1112 XH Diemen
Nadere informatieSymposium Zorg voor Uitkomst 17 april 2015
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieHet PSA dilemma: wel of niet bepalen?
Het PSA dilemma: wel of niet bepalen? Bin Kroon Uroloog Rijnstate 1 Achtergrond prostaatkanker Jaarlijks 9000 nieuwe gevallen Jaarlijks 3000 doden Gevorderde ziekte niet te cureren PSA: vroegdetectie Screenen
Nadere informatieProstaatkanker: algemene info
Prostaatkanker: algemene info Vernemen van de diagnose Op het moment dat u deze informatie in handen krijgt heeft je arts je de vermoedelijke diagnose van kanker of een kwaadaardig proces in de prostaat
Nadere informatieRichtlijnen voor vroegdiagnostiek van prostaatkanker
Klinische les Richtlijnen voor vroegdiagnostiek van prostaatkanker Arnout R. Alberts, Leonard P. Bokhorst en Monique J. Roobol Dames en Heren, Zowel bij de vroege diagnose van prostaatkanker als bij de
Nadere informatie> Robot-gestuurde precisiechirurgie in de behandeling van prostaatkanker
www.azstlucas.be > Robot-gestuurde precisiechirurgie in de behandeling van prostaatkanker Dienst urologie, andrologie en steenkliniek 2007-A5 brochure.1 1 23/08/2007 14:55:43 Robot-gestuurde precisiechirurgie
Nadere informatieInformatieavond borstkanker ism Borstkliniek Voorkempen, LOGO Antwerpen-Noord, en de gemeenten Malle en Zoersel
Borstkliniek Voorkempen Informatieavond borstkanker ism Borstkliniek Voorkempen, LOGO Antwerpen-Noord, en de gemeenten Malle en Zoersel Dr. Didier Verhoeven 9-12-2008 1 Programma Waarom borstklinieken?
Nadere informatieBehandelingen bij prostaatkanker
Behandelingen bij prostaatkanker Deze folder geeft u informatie over mogelijke behandelingen bij prostaatkanker in het Antoni van Leeuwenhoek. Deze folder dient als ondersteuning en aanvulling op mondelinge
Nadere informatieKeuzehulp voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker
Keuzehulp voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker In te vullen door de arts Mogelijke behandelingen die voor u geschikt zijn: Uw dokter heeft u verteld dat u gelokaliseerde (niet-uitgezaaide) prostaatkanker
Nadere informatieAfwachten bij prostaatkanker
Afwachten bij prostaatkanker Inleiding De arts heeft met u besproken dat u prostaatkanker heeft. In dat gesprek is ook gesproken over de verschillende manieren waarop we prostaatkanker kunnen behandelen.
Nadere informatiePROSTAATKANKER. Welke behandeling past het best bij u?
PROSTAATKANKER Welke behandeling past het best bij u? Inhoud Waarom dit boekje?... 2 1. Wat is lokaal beperkte prostaatkanker?... 3 2. Welke behandelopties zijn er?... 4-8 3. Bijwerkingen en risico s...
Nadere informatieBlaaskanker 6 november 2017
Martini Ziekenhuis Groningen Blaaskanker 6 november 2017 Dr. L.F.A. Wymenga, uroloog Inhoud Blaaskanker Oppervlakkig/ niet-spierinvasief blaaskanker Spierinvasief blaaskanker Robot cystectomie Functie
Nadere informatieGoedaardige Prostaatvergroting
Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen.
Nadere informatieLandelijke contactdag Vereniging Waterloop. Dr. J.L. Boormans Uroloog Erasmus MC Kanker Instituut
Landelijke contactdag Vereniging Waterloop Dr. J.L. Boormans Uroloog Erasmus MC Kanker Instituut Blaascarcinoom! 5e maligniteit bij mannen en 9e bij vrouwen! Sterfte in Ned ± 1300 / jaar = 25 / week!!
Nadere informatieBRACHYTHERAPIE Jodiumimplantatie bij de behandeling van prostaatkanker
BRACHYTHERAPIE Jodiumimplantatie bij de behandeling van prostaatkanker INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD Inleiding...4 Prostaatkanker...5 De prostaat...5 Doel van de behandeling...6 Het vaststellen
Nadere informatieMRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op
MRI spoort prostaatkanker nauwkeurig op Prostaatkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij mannen. Een op de zes mannen krijgt er last van. Maar het is ook een erg lastig op te sporen
Nadere informatieHet opsporen van prostaatkanker
Het opsporen van prostaatkanker Welke informatie moet men de patiënt verschaffen alvorens een PSA-bepaling of een rectaal toucher uit te voeren? Prostaatkanker : natuurlijke evolutie kanker. Enkel een
Nadere informatieProstaatkanker U kreeg van uw uroloog de diagnose van prostaatkanker. De informatie die de arts u mondeling gegeven heeft, wordt in deze brochure herhaald en aangevuld. U vindt hier meer informatie over
Nadere informatieHet radicaal verwijderen van de prostaat. Afdeling Urologie
Het radicaal verwijderen van de prostaat Afdeling Urologie Het radicaal verwijderen van de prostaat Robot geassisteerde Laparoscopische Radicale Prostatectomie Onlangs werd bij u de diagnose prostaatkanker
Nadere informatieLeefregels na prostaatverwijdering. Robot-geassisteerde radicale prostatectomie (RARP)
Leefregels na prostaatverwijdering met de robot Robot-geassisteerde radicale prostatectomie (RARP) 2 U heeft een robot geassisteerde radicale prostatectomie (RARP) ondergaan. In deze folder krijgt u uitleg
Nadere informatieUrologie Hematurie en PSA
Urologie Hematurie en PSA Marina Hovius en George van Andel, urologen Susanne van Laatum, huisarts 15 januari 2016 Casus 1 Vrouw van 63 jaar, blanco VG, 2 vaginale bevallingen heeft recidiverend urineweginfecties
Nadere informatieMOGELIJKE BEHANDELINGEN
Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel MOGELIJKE BEHANDELINGEN PROSTAATKANKER 2 Inhoud Behandelingen bij prostaatkanker... 4 Curatieve behandelingen... 4 Active surveillance... 4 Operatie...
Nadere informatieBehandelingen bij prostaatkanker
Behandelingen bij prostaatkanker Deze folder geeft u informatie over mogelijke behandelingen bij prostaatkanker in het Antoni van Leeuwenhoek. Deze informatie dient als ondersteuning en aanvulling op de
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Beslissingswijzer. bij niet uitgezaaide prostaatkanker. Urologie Bestemd voor mannen met prostaatkanker
PATIËNTEN INFORMATIE Beslissingswijzer bij niet uitgezaaide prostaatkanker Urologie Bestemd voor mannen met prostaatkanker Inhoud Inleiding... 5 Algemeen... 5 Hoofdstuk I: Prostaatkanker... 7 1.1 De prostaat...
Nadere informatiePSA en het verschil met 10 jaar geleden. DUO dagen 2017.
PSA en het verschil met 10 jaar geleden. DUO dagen 2017. Berend Rikken, uroloog Vragen? brikken@ysl.nl Hans de Ronde, huisarts Met dank ook aan Erasmus Mc Monique Roobol voor dia's over prostaatwijzer
Nadere informatieJaarverslag prostatectomieregistratie NVU 2017
https://doi.org/10.1007/s13629-019-0251-x ARTIKEL Jaarverslag prostatectomieregistratie NVU 2017 Henk van der Poel 1 Igle-Jan de Jong Werkgroep oncologische urologie (WOU) van de NVU The Author(s) 2019
Nadere informatieROBOT- GEASSISTEERDE RADICALE PROSTATECTOMIE
ROBOT- GEASSISTEERDE RADICALE PROSTATECTOMIE CENTRUM VOOR MINIMAAL INVASIEVE TECHNIEKEN IN DE UROLOGIE Robot-01.indd 1 18/11/13 17:16 Robot-01.indd 2 18/11/13 17:16 Onlangs werd bij U de diagnose gesteld
Nadere informatieInschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker
Inschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker 2 Uw uroloog heeft met u besproken dat de resultaten van de onderzoeken helaas bevestigen dat u prostaatkanker heeft. Ook is besproken of er
Nadere informatieProstaatkanker. Supplement informatiewijzer oncologie. Inhoudsopgave. 1. Wat is prostaatkanker? 2. Behandelingsmogelijkheden
Supplement informatiewijzer oncologie Prostaatkanker Inhoudsopgave 1. Wat is prostaatkanker? 2. Behandelingsmogelijkheden 3. Prostaatkanker en seksualiteit 4. Meer informatie over prostaatkanker Deze informatie
Nadere informatieRobot-geassisteerde radicale prostatectomie (RALP)
Robot-geassisteerde radicale prostatectomie (RALP) U bent patiënt bij de afdeling urologie van VU medisch centrum (VUmc). VUmc is een universitair medisch centrum waar medisch specialisten worden opgeleid.
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat bij prostaatkanker
Verwijderen van de prostaat bij prostaatkanker Hoofddorp U heeft een kwaadaardige prostaattumor (prostaatkanker) zonder uitzaaiingen. Uw uroloog heeft de verschillende behandelingen met u besproken. Met
Nadere informatiePlasklachten bij mannen
Plasklachten bij mannen Plasklachten komen frequent voor. Ze worden ook wel aangeduid met de verzamelnaam mictieklachten. Dit complex van klachten omvat de volgende symptomen: klachten bij het urineren,
Nadere informatieJaarverslag cystectomieregistratie NVU 2017
https://doi.org/10.1007/s13629-018-0241-4 ARTIKEL Jaarverslag cystectomieregistratie NVU 2017 Henk van der Poel 1 Igle-Jan de Jong Werkgroep oncologische urologie (WOU) van de NVU The Author(s) 2018 Samenvatting
Nadere informatieKernpunten en kwaliteitscriteria
ISIE Kernpunten en kwaliteitscriteria voor goede prostaatkankerzorg in Nederland November 2013 Het doel van onze kernpunten en kwaliteitscriteria: 2 zorgverleners en ziekenhuizen een beeld geven van de
Nadere informatieAnser-project. Martijn Busstra. Rotterdams uroloog
Anser-project Martijn Busstra Rotterdams uroloog Ja er zijn verschillen. Hand in hand Weer trekken wij ten strijde Maar toch hetzelfde doel! Het zorglandschap in 7 jaar 2010 Santeon oprichting Prostaatcentrum
Nadere informatieoorspronkelijk chirurgisch vakgebied M. Lieburg: steensnijders mei 1552 protospecialist
340 BC Herophilus : naam prostaat beschreven. Urologie: oorspronkelijk chirurgisch vakgebied M. Lieburg: steensnijders mei 1552 protospecialist 1840 J. Civiale : catheteraanwending i.g.v. pisopstopping
Nadere informatiebelangrijke cijfers over darmkanker
belangrijke cijfers over darmkanker Een overzicht van het voorkomen, de behandeling en overleving van darmkanker, gebaseerd op cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie darmkanker in Nederland Deze
Nadere informatieKanker: klinisch beeld,
Kanker: klinisch beeld, epidemiologie, biologie en pathofysiologie Prof. Patrick Schöffski, M.D., M.P.H. Dienst Algemene Medische Oncologie Universitair Ziekenhuis Gasthuisberg Leuvens Kanker Instituut
Nadere informatiePCA3. www.urologischcentrum.be
PCA3 www.urologischcentrum.be De PCA3 test, een eenvoudige urinetest die kan helpen bij de diagnose van prostaatkanker en de keuze van therapie. Over prostaatkanker Prostaatkanker is één van de meest voorkomende
Nadere informatieProstaatkanker, informatie over de behandeling
Afdeling: Onderwerp: Urologie Prostaatkanker, informatie over de behandeling 1 Informatie over de behandeling van prostaatkanker De meest toegepaste behandelingen bij prostaatkanker zijn: waakzaam wachten;
Nadere informatieSamen komen we verder. Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA
Samen komen we verder Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA Uw bijdrage zorgt voor vooruitgang Juan Garcia, onderzoeker bij VUmc CCA: Ik studeerde geneeskunde omdat ik mensen wilde
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse samenvatting Longkanker is een ziekte waaraan jaarlijks in Nederland ongeveer evenveel mensen overlijden als borst-, prostaat- en darmkanker bij elkaar. Ondanks de
Nadere informatieOntwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom
Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat
Verwijderen van de prostaat bij prostaatkanker U heeft een kwaadaardige prostaattumor (prostaatkanker) zonder uitzaaiingen. Uw uroloog heeft de verschillende behandelingen met u besproken. Met deze kennis
Nadere informatieRobot-geassisteerde radicale prostatectomie
Robot-geassisteerde radicale prostatectomie Robot-geassisteerde radicale prostatectomie Onlangs werd bij u de diagnose gesteld van een kwaadaardig gezwel van de prostaat. U hebt de verschillende behandelingsmogelijkheden
Nadere informatieProstaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden. Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019
Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden - Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019 De prostaat Diagnose prostaatkanker PSA-dilemma Reduceert mortaliteit en kans op metastasen
Nadere informatieSoms kan er iets tussen u en uw partner in komen te staan.
Soms kan er iets tussen u en uw partner in komen te staan. Heeft u last van een erectiestoornis (ED) of van symptomen van een vergrote prostaat (BPH)?* Lees dan verder. * BPH, of benigne prostaathyperplasie,
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat met operatierobot. Urologie
Verwijderen van de prostaat met operatierobot Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding Pagina 1.1 Prostaat 3 1.2 Prostaatkanker 3 1.3 Prostatectomie 3 2. Operatie 3 2.1 Mogelijkheden 3 2.2 Ingreep 3 2.3 Voordelen
Nadere informatieDe oorspronkelijke vraag naar een operatierobot
Stand van zaken Robotchirurgie in Nederland Hoogwaardig bewijs voor effectiviteit ontbreekt Claire F. la Chapelle, Frank Willem Jansen, Rob C.M. Pelger en Ben Willem J. Mol + Gerelateerd artikel Ned Tijdschr
Nadere informatieProstaatkankerscreening zinvol? Stand van zaken B. Spinnewijn
Prostaatkankerscreening zinvol? Stand van zaken 2009 B. Spinnewijn De onenigheid tussen de verschillende aanbevelingen rond prostaatkankerscreening blijft bestaan, ondanks de voorlopige resultaten van
Nadere informatiePrestatie-indicatoren NVRO V3.1
Prestatie-indicatoren NVRO V3.1 Onderstaand treft u de vragen die gesteld worden in het online invoerformulier. De vragen geven u inzicht in de benodigde informatie. Gelieve dus niet dit formulier te retourneren!
Nadere informatieBehandelingsopties voor urologische aandoeningen. Infobrochure SAP 14590
Behandelingsopties voor urologische aandoeningen Infobrochure SAP 14590 Intuitive Surgical, 2015. Az Damiaan vzw, september 2016. Niets uit deze brochure mag worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming.
Nadere informatiePROSTAATKANKER PROSTAATKANKER WELKE BEHANDELING PAST HET BEST BIJ U?
WELKE BEHANDELING PAST HET BEST BIJ U? INHOUDSOPGAVE WAAROM DIT BOEKJE? Waarom dit boekje? 2 1. Wat is lokaal beperkte prostaatkanker? 4 2. Welke behandelopties zijn er? 5 3. Bijwerkingen en risico s 10
Nadere informatieBrachytherapie bij prostaatkanker. Urologie
Brachytherapie bij prostaatkanker Urologie Inleiding Prostaatkanker is, net als andere vormen van kanker, een ziekte van de lichaamscellen. Kanker wordt gekarakteriseerd door de ongecontroleerde groei
Nadere informatie