Evolutie Oncologie voorbije 10 jaar - Prostaatkanker. Dirk Schrijvers, MD, PhD Dienst Medische Oncologie ZNA-Middelheim

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Evolutie Oncologie voorbije 10 jaar - Prostaatkanker. Dirk Schrijvers, MD, PhD Dienst Medische Oncologie ZNA-Middelheim"

Transcriptie

1 Evolutie Oncologie voorbije 10 jaar - Prostaatkanker Dirk Schrijvers, MD, PhD Dienst Medische Oncologie ZNA-Middelheim

2 Evolutie Behandeling Prostaatkanker

3 Evolutie Behandeling Gevorderde Prostaatkanker

4 Prostaatkanker: Epidemiologie Incidentie prostaatkanker (2010): 8,663 Mortaliteit prostaatkanker (2008): 1,410 Aantal Leeftijd (jaren) Incidentie 5-jaars overleving

5 Prostaatkanker: Stagering Nieuwe TNM classificatie Prognostische groepen T3a T4 T3b T4 Groep TNM PSA (ng/ml) Gleason I T1a-cN0M0 < 10 <6 T2aN0M0 < 10 <6 IIA T1a-cN0M0 < 20 7 T1a-cN0M0 >10 < 20 <6 T2a, bn0m0 < 20 <7 IIb T2cN0M0 Alle Alle T1-2N0M0 >20 Alle T1-2N0M0 Alle >8 III T3a-bN0M0 Alle Alle IV T4N0M0 Alle Alle Any TN1M0 Alle Alle AnyTAnyNM1 Alle Alle Compton al. AJCC Cancer Staging Atlas,

6 Prostaatkanker: Primaire Preventie Chemopreventie van prostaatkanker Finasteride: Prostate Cancer Prevention Trail Dutasteride: REDUCE Thompson et al. N Engl J Med 2003; Andriole et al. N Engl J Med

7 Prostaatkanker: Primaire Preventie Chemopreventie van prostaatkanker Theoret et al. N Engl J Med

8 Prostaatkanker: Secondaire Preventie Screening: risico op sterfte door prostaatkanker Schroder et al. N Engl J Med 2009; Andriole et al. N Engl J Med

9 Lokale Prostaatkanker: Behandeling Uitgestelde behandeling: actieve opvolging Heelkunde Radicale prostatectomie: klassiek, endoscopisch, robot Andere: HIFU, cryo Radiotherapie Externe radiotherapie: klassiek, conformeel, IMRT Brachytherapie Geneesmiddelen Hormonale behandeling Niet-hormonale behandeling 9 26

10 Lokale Prostaatkanker: Behandeling Uitgestelde behandeling: actieve opvolging Prostate cancer intervention versus observation trial (PIVOT) radicale prostatectomie versus actieve opvolging Algemene mortaliteit HR 0.88; 95%CI ; P = 0.22 Prostaatkanker-gerelateerde mortaliteit HR 0.63; 95%CI ; P = 0.09 Wilt et al. N Engl J Med

11 Lokale Prostaatkanker: Behandeling Uitgestelde behandeling: actieve opvolging Prostate cancer intervention versus observation trial (PIVOT) radicale prostatectomie versus actieve opvolging Wilt et al. N Engl J Med

12 Lokale Prostaatkanker: Behandeling Heelkunde Radicale prostatectomie Laag en intermediair risico prostaatkanker (ct1a-t2b + Gleason PSA <20 ng/ml) + levensverwachting > 10 jaren Geselecteerde patiënten Laag volume, hoog-risico prostaatkanker (ct3a of Gleason 8-10 of PSA > 20 ng/ml) Zeer hoog-risico prostaatkanker (ct3b-t4n0 or alletn1)-multimodale aanpak Laparoscopische radicale prostatectomie (LRP)/robot-geassisteerde laparoscopische prostatectomie (RALP) Minder bloedverlies en transfusies Geen bewijs van superioriteit in relatie tot functionele en oncologische resultaten

13 Lokale Prostaatkanker: Behandeling Radiotherapie Externe radiotherapie 3D-CRT met of zonder IMRT T1c-T2cN0M0 Hoog-risico patiënten: ADT voor en tijdens radiotherapie pt3n0m0 na radicale prostatectomie pt2-3n0m0 na recidief ct3-4n0m0, ADT concomitant en adjuvant gedurende 3 jaren Brachytherapie ct1-t2a, Gleason < 7 (or 3 + 4), PSA <10 ng/ml, volume <50 ml

14 Lokale Prostaatkanker: Behandeling Radiotherapie Dosis-escalatie van 70 Gy naar Gy Betere biochemische en klinische controle Mogelijks betere prostaat-specifieke mortaliteit Geen invloed op algemene overleving Belang van risico-groepen: goed versus intermediaire/slechte groep Nieuwe bestralingstechnieken: 3D-CRT versus IMRT Biochemische controle zelfde Minder gastro-intestinale toxiciteit, mogelijks meer genito-urinaire toxiciteit Zelfde gezondheid-gerelateerde levenskwaliteit na 6 maanden

15 Gemetastaseerde Prostaatkanker: Behandeling HORMONALE BEHANDELING 85-90% respons (PSA daling 50%) 10-15% geen respons 20% complete respons Intermittente behandeling 80% responderen onder behandeling (gemiddelde duur 3 jaren) Castratieresistente status (mediane overleving = maanden) 15 26

16 Gemetastaseerde Prostaatkanker: Behandeling Type van castratie Bilaterale orchiectomie Chemical castration LHRH antagonist Combinatie anti-androgeen + LHRH agonist Anti-androgeen Start behandeling Bij diagnose Bij klachten Snelle PSA verdubbelingstijd Duur behandeling Intermittent Continu 16 26

17 Gemetastaseerde Prostaatkanker: Behandeling Start behandeling: onmiddellijk versus uitgesteld Algemene overleving Prostaatkanker-gerelateerde mortaliteit Loblaw et al. J Clin Oncol

18 Gemetastaseerde Prostaatkanker: Behandeling Duur behandeling: intermittent versus continu Auteur (jaar) N ptn Setting Behandeling Resultaat Conti (2007) 1,382 Alle stadia All types Zelfde tijd tot PSA progressie, minder nevenwerkingen I Calais da Silva (2009) 626 T3-4N+M+ MAB Zelfde OS, verbeterde sexualiteit I Crook (2012) 1,386 PSA LHRH Zelfde OS, verbeterde QoL I Mottet (2012) 173 M+ MAB Zelfde mediane PFS/OS, zelfde QoL Hussain (2012) 1,535 M+, PSA < 4 ng/ml MAB 10-jaar OS: 29% vs 23% (I), Verbeterde QoL I N : aantal; pts: patiënten; PSA: prostaat specifiek antigedn; RP: radicale prostatectomie; AI: androgeen onafhankelijk; QoL: levenskwaliteit; PFS: progressie-vrije overleving; OS: algemene overleving; MAB: maximale androgeen blockade; LHRH: luteinizing hormone releasing hormoon blocker, I: intermittent Conti et al. Cochrane Database Syst Rev 2007; Calais da Silva et al. Eur Urol 2009; Mottet et al. BJU Int 2012; Crook et al. N Engl J Med Hussain et al. ASCO

19 Gemetastaseerde Prostaatkanker: Behandeling Definitie castratie-resistente prostaatkanker Castratie serum levels van testosteron (testosteron< 50 ng/dl) Anti-androgeen onttrekking > 4 weken voor flutamide en > 6 weken voor bicalutamide* 3 opeenvolgende stijgingen van PSA met een interval van 1 week, met 2 opeenvolgende stijgingen > 50% en een PSA > 2 ng/ml Progressie op beeldvorming * Anti-androgeen onttrekking of een tweede hormonale manipulatie Progressie van botletsels = verschijnen van 2 of meer letsels op botscan of weke delen letsels volgens RECIST

20 Gemetastaseerde Prostaatkanker: Behandeling 1 e lijn-behandeling CRPC Chemotherapie Behandeling N ptn PSA respons (%) Algemene overleving (Maanden) Prednison MP 80/ /16.5 Docetaxel-P elke 3 wkn * 18.9* N : aantal; pts: patiënten; PSA: prostaat specifiek antigeen; M: mitoxantron; P: prednison;*: p<0.05; wkn: weken Tannock IF et al. J Clin Oncol 1996; Tannock et al. N Engl J Med

21 Gemetastaseerde Prostaatkanker: Behandeling 1 e lijn-behandeling CRPC Abiraterone acetaat Behandeling N ptn PSA respons (%) Progressievrije oveleving (Maanden) Algemene overleving (Maanden) Placebo-P Abiraterone acetate-p * 16.5* Niet bereikt* N : aantal; pts: patiënten; PSA: prostaat specifiek antigeen; P: prednison;*: p<0.05; wkn: weken Hazard ratio voor overlijden: 0.75; 95% CI, 0.61 to 0.93; P = 0.01 Ryan et al. N Engl J Med

22 Gemetastaseerde Prostaatkanker: Behandeling 2 e lijn-behandeling CRPC Auteur Jaar Behandeling N ptn Algemene overleving (maanden) Kantoff 2010 Sipuleucel-T vs Placebo vs 21.7* de Bono 2010 Cabazitaxel-P vs MP vs 12.7* de Bono 2011 Abiraterone-P vs Placebo-P 1, vs 10.9* Parker 2011 Radium-223 vs Placebo vs 11.2* De Bono 2012 Enzalutamide vs Placebo 1, vs 13.6* N : aantal; ptn: patiënten; PSA: prostaat specifiek antigeen; : eerste en tweede lijnbehandeling met minimale ziekte; M: mitoxantron; P: prednisone; vs: versus;*: p<0.05; +: alleen botmetastasen Kantoff et al. N Engl J Med 2010; de Bono et al. Lancet. 2010; De Bono et al. N Engl J Med. 2011; Parker et al. EJC 2011; de Bono et al. J Clin Oncol

23 Gemetastaseerde Prostaatkanker: Behandeling Ondersteunende behandelingen Auteur (jaar) N ptn Geneesmiddel (dosis/regimen) Controle (dosis/regimen) Effect Saad (2004) 422 Zoledronaat (4 mg q 3 wks IV) Hoskin (2011) 470 Ibandronate (6 mg IV) Fizazi (2011) 1,904 Denosumab (120 mg q 4 wks SC) Placebo Betere pijncontrole 1 fractie RT Zelfde effect pijncontrole Zoledronaat (4 mg q 4 wks IV) Minder skeletcomplicaties Smit (2012) 1,432 Denosumab (120 mg q 4 wks SC) Placebo Langere botmetastasenvrije overleving N : aantal; ptn: patiënten; N : number; IV: intraveneus; mg: milligram; q: elke; wks: weken; RT: radiotherapie, SC: subcutaan Saad et al. J Natl Cancer Inst 2004; Hoskin et al. Eur J Cancer 2011; Fizazi et al. Lancet 2011; Smith et al. Lancet

24 Lokale Prostaatkanker: Besluit De inzichten bij prostaatkanker veranderde de laatste 10 jaren in verband met Primaire preventie Secondaire preventie Stagering en prognostische groepen De behandeling van prostaatkanker veranderde de laatste 10 jaren met betrekking tot Lokale behandelingen (actieve opvolging, heelkunde, bestraling) Systemische behandelingen 24 26

25 Prostaatkanker: Besluit Mortaliteitsratio voor prostaatkanker van (USA)

26 26 26

Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker?

Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Wouter Everaerts Dienst urologie, Uzleuven @EveraertsW 16 september 2017 Natuurlijke evolutie van prostaatkanker PIN Gelokaliseerd

Nadere informatie

Werkafspraken prostaatkanker, IKNL regionale werkgroep urologische tumoren locatie Amsterdam.

Werkafspraken prostaatkanker, IKNL regionale werkgroep urologische tumoren locatie Amsterdam. Werkafspraken prostaatkanker, IKNL regionale werkgroep urologische tumoren locatie Amsterdam. Uitgangspunt. Vaststellen kernpunten van de richtlijn prostaatcarcinoom (april 2014) en toepasbaar maken voor

Nadere informatie

Prostaatcarcinoom. Nieuwe behandelingen, nieuwe dilemma's. Jeroen Vincent Internist hematoloog-oncoloog

Prostaatcarcinoom. Nieuwe behandelingen, nieuwe dilemma's. Jeroen Vincent Internist hematoloog-oncoloog Prostaatcarcinoom Nieuwe behandelingen, nieuwe dilemma's Jeroen Vincent Internist hematoloog-oncoloog Inhoud Inleiding Castratie sensitief Castratie resistent Hormoontherapie Chemotherapie Radionucleotide

Nadere informatie

Prostaatkanker: Behandeling door oncoloog. Jarmo Hunting 11-04-2013

Prostaatkanker: Behandeling door oncoloog. Jarmo Hunting 11-04-2013 Prostaatkanker: Behandeling door oncoloog Jarmo Hunting 11-04-2013 Inhoud presentatie Inleiding Anti-hormonale therapie Chemotherapie Targeted therapy (TKI) Supportive care 1 Inleiding Gemetastaseerd prostaatcarcinoom

Nadere informatie

Robot geassisteerde laparoscopische radicale prostatectomie (RALP) VUmc

Robot geassisteerde laparoscopische radicale prostatectomie (RALP) VUmc Robot geassisteerde laparoscopische radicale prostatectomie (RALP) VUmc 2010-2012 Prostaatkanker, in welk stadium is de ziekte? T1-2 Lokaal beperkt T3 T4 Groei buiten orgaan Ingroei andere structuur Prostaatkanker,

Nadere informatie

dr. Bente Felix, huisarts Antoine Engelen, radiotherapeut Jorg Oddens, uroloog

dr. Bente Felix, huisarts Antoine Engelen, radiotherapeut Jorg Oddens, uroloog dr. Bente Felix, huisarts Antoine Engelen, radiotherapeut Jorg Oddens, uroloog Bespreken van prostaatkanker en bijkomende klachten Verschillende stadia van ziekte Invalshoeken van huisarts, uroloog en

Nadere informatie

Behandeling Prostaatkanker

Behandeling Prostaatkanker Behandeling Prostaatkanker - Informatieavond 7 december 2011 VUmc Cancer Center Amsterdam André N. Vis, M.D., Ph.D., uroloog Minimaal Invasieve Urologie en Robot Urologie VUmc Amsterdam Behandeling Prostaatkanker

Nadere informatie

Richtlijn Prostaatcarcinoom 2016

Richtlijn Prostaatcarcinoom 2016 Richtlijn Prostaatcarcinoom 2016 Datum: 22 februari 2016 Verantwoording: Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) Versie: 2.1 Evidence based Type: Landelijke richtlijn 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Nadere informatie

Laarbeeklaan 101 1090 Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Prostaat

Laarbeeklaan 101 1090 Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Prostaat Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Prostaat V3.2014 Prostaat ICD-O C61 1 Inleiding Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij de man boven 50 jaar, maar niet

Nadere informatie

Komt een man bij de dokter

Komt een man bij de dokter Komt een man bij de dokter Over PSA en mictieklachten 11 november 2014 Prostaat Specifiek Antigeen eiwit geproduceerd door prostaatepitheel verhoogd bij afwijkingen van de prostaat prostaatontsteking

Nadere informatie

2 e Post EAUN Meeting. Hot topics in Uro-oncologie Erik van MuilekomMANP Verpleegkundig specialist NKI-AVL

2 e Post EAUN Meeting. Hot topics in Uro-oncologie Erik van MuilekomMANP Verpleegkundig specialist NKI-AVL 2 e Post EAUN Meeting Hot topics in Uro-oncologie Erik van MuilekomMANP Verpleegkundig specialist NKI-AVL Active Surveillance prostaatkanker Prognose kanker incidentie en dood in 40 Europese landen 2008

Nadere informatie

Bijscholing Heelkunde. St-Jozefkliniek 16 oktober 2014

Bijscholing Heelkunde. St-Jozefkliniek 16 oktober 2014 Bijscholing Heelkunde St-Jozefkliniek 16 oktober 2014 Bijscholing Heelkunde Bornem 16 oktober 2014 Prostaatkanker Dr Van Tichelen Philippe-Uroloog Prostaatkanker! Dr.Philippe Van Tichelen Uroloog Okt 2014

Nadere informatie

Prostaat. Urologische oncologie. 1 Algemeen. 1.1 Incidentie. 1.2 Etiologie en risicofactoren. 1.3 Diagnose

Prostaat. Urologische oncologie. 1 Algemeen. 1.1 Incidentie. 1.2 Etiologie en risicofactoren. 1.3 Diagnose 7.10.4. Prostaat 1 Algemeen 1.1 Incidentie Meest frequente kanker bij de man (life-time risico USA: 1/6, West Europa: 1/10) 95% van de PCa worden ontdekt tussen 45-89j Life-time mortaliteitsrisico t.g.v.

Nadere informatie

KCE Report 194 & 226 Gelokaliseerde prostaatkanker 1 1. ALGORITME

KCE Report 194 & 226 Gelokaliseerde prostaatkanker 1 1. ALGORITME KCE Report 194 & 226 Gelokaliseerde prostaatkanker 1 1. ALGORITME 2 Gelokaliseerde prostaatkanker KCE Report 194 & 226 2. AANBEVELINGEN Het wetenschappelijk rapport met meer achtergrondinformatie en de

Nadere informatie

Actieve monitoring: gouden standaard voor low-risk tumoren?

Actieve monitoring: gouden standaard voor low-risk tumoren? Symposium State of the Art in Prostate Cancer 14-09-2016 Actieve monitoring: gouden standaard voor low-risk tumoren? Dr. Koen Slabbaert Dienst Urologie, RZ Tienen Active Surveillance : Programma Waarom

Nadere informatie

(Very) High-risk prostaatcarcinoom: belang van multimodale behandeling?

(Very) High-risk prostaatcarcinoom: belang van multimodale behandeling? Sint-Joris-Winge 14 september 2016 (Very) High-risk prostaatcarcinoom: belang van multimodale behandeling? dr. Lodewijk Van Wynsberge Definitie D Amico: indeling PCA volgens risico op metastasering en

Nadere informatie

Nieuwe middelen bieden hoop bij prostaatkanker

Nieuwe middelen bieden hoop bij prostaatkanker Meeste carcinomen in pril stadium ontdekt Nieuwe middelen bieden hoop bij prostaatkanker Of er medicatie wordt ingezet bij prostaatcarcinoom, en zo ja welke, hangt af van het stadium van de aandoening.

Nadere informatie

BOM. Docetaxel toegevoegd aan androgeendeprivatietherapie. prostaatcarcinoom

BOM. Docetaxel toegevoegd aan androgeendeprivatietherapie. prostaatcarcinoom 33 Docetaxel toegevoegd aan androgeendeprivatietherapie bij hormoongevoelig prostaatcarcinoom Inleiding Sinds de 40 er jaren van de vorige eeuw is de standaardbehandeling bij gevorderd of gemetastaseerd

Nadere informatie

HORMONEN OF CYTOSTATICA VOOR HRPC

HORMONEN OF CYTOSTATICA VOOR HRPC Tienen 14/09/2016 HORMONEN OF CYTOSTATICA VOOR HRPC Dr. Lorenzo Tosco Urologie, UZ Leuven Nucleaire Geneeskunde & Moleculaire Beeldvorming, KU Leuven Disclosures Research grants: Bayer, Ferring, Ipsen,

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen bij de behandeling van mcrpc. F. van den Berkmortel Internist-Oncoloog Atrium mc Parkstad, Heerlen

Nieuwe ontwikkelingen bij de behandeling van mcrpc. F. van den Berkmortel Internist-Oncoloog Atrium mc Parkstad, Heerlen Nieuwe ontwikkelingen bij de behandeling van mcrpc F. van den Berkmortel Internist-Oncoloog Atrium mc Parkstad, Heerlen 18 november 2014 Prostaatcarcinoom: Het nieuwe sexy tumortype Prostaat kanker Meest

Nadere informatie

CHEMOTHERAPIE. Is behandeling zinvol? Zo ja: bij wie en wanneer? Castraat resistent prostaatcarcinoma

CHEMOTHERAPIE. Is behandeling zinvol? Zo ja: bij wie en wanneer? Castraat resistent prostaatcarcinoma CHEMOTHERAPIE Castraatresistent prostaatcarcinoma Niet Castraatresistent prostaatcarcinoma Castraat resistent prostaatcarcinoma Is behandeling zinvol? Zo ja: bij wie en wanneer? Een vast behandeltraject

Nadere informatie

PROSTAATCARCINOOM SCREENING. Asymptomatische patiënten:

PROSTAATCARCINOOM SCREENING. Asymptomatische patiënten: PROSTAATCARCINOOM SCREENING Asymptomatische patiënten: familiaal belast (1ste graadsverwant 10 jaar: vanaf 50 jaar jaarlijks PSA en PPA

Nadere informatie

Disclosure belangen J.L.L.M. Coenen. Lid adviesraad cabazitaxel; Sanofi Sprekersvergoeding Astellas

Disclosure belangen J.L.L.M. Coenen. Lid adviesraad cabazitaxel; Sanofi Sprekersvergoeding Astellas Disclosure belangen J.L.L.M. Coenen Lid adviesraad cabazitaxel; Sanofi Sprekersvergoeding Astellas Behandeling van uitgezaaide prostaatkanker Voorlichtingsavond patiëntenvereniging 17 januari 2017 Prostaatkanker

Nadere informatie

de effecten op overleven en kwaliteit van

de effecten op overleven en kwaliteit van Huidige behandelingsmogelijkheden bij castratie resistent prostaatcarcinoom en de effecten op overleven en kwaliteit van leven André Bergman, internist-oncoloog Inhoud Inhoud 1. Introductie prostaat kanker

Nadere informatie

Radiotherapie voor niet-medici. dr Paul Meijnders dr Frederik Van Daele

Radiotherapie voor niet-medici. dr Paul Meijnders dr Frederik Van Daele Radiotherapie voor niet-medici dr Paul Meijnders dr Frederik Van Daele Urologische tumoren nier blaas/urinewegen prostaat penis testis Prostaat - anatomie: Prostaatkanker: meest frequente kanker bij mannen

Nadere informatie

oorspronkelijk chirurgisch vakgebied M. Lieburg: steensnijders mei 1552 protospecialist

oorspronkelijk chirurgisch vakgebied M. Lieburg: steensnijders mei 1552 protospecialist 340 BC Herophilus : naam prostaat beschreven. Urologie: oorspronkelijk chirurgisch vakgebied M. Lieburg: steensnijders mei 1552 protospecialist 1840 J. Civiale : catheteraanwending i.g.v. pisopstopping

Nadere informatie

Abirateron in combinatie met androgeendeprivatietherapie bij patiënten met hormoonnaïef gemetastaseerd prostaatcarcinoom

Abirateron in combinatie met androgeendeprivatietherapie bij patiënten met hormoonnaïef gemetastaseerd prostaatcarcinoom Tijdschr Urol (2018) 8:60 66 https://doi.org/10.1007/s13629-017-0196-x ARTIKEL Abirateron in combinatie met androgeendeprivatietherapie bij patiënten met hormoonnaïef gemetastaseerd prostaatcarcinoom Is

Nadere informatie

OLIJFdag 3 oktober 2015

OLIJFdag 3 oktober 2015 OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening

Nadere informatie

Farmacologie endocriene behandeling bij prostaatkanker

Farmacologie endocriene behandeling bij prostaatkanker Farmacologie endocriene behandeling bij prostaatkanker Een farmacotherapeutische uitdaging Mette Benoist ziekenhuisapotheker i.o. / PhD student 21-06-2017 mette.benoist@radboudumc.nl Disclosure belangen

Nadere informatie

T1c Tumor vastgesteld met naald-biopsie (vb. tgv. verhoogd PSA) T2 Tumor beperkt tot de prostaat

T1c Tumor vastgesteld met naald-biopsie (vb. tgv. verhoogd PSA) T2 Tumor beperkt tot de prostaat BELEIDSLIJNEN PROSTAATCARCINOOM 1 Incidentie Meest frequente kanker bij de man (life-time risico USA: 1/6, West Europa: 1/10) 95% Van de PCa worden ontdekt tussen 45-89j Life-time mortaliteitsrisico t.g.v.

Nadere informatie

De gidsbijprostaatkanker -Uroloog Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht

De gidsbijprostaatkanker -Uroloog Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht De gidsbijprostaatkanker -Uroloog 4-6-2019 Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht Inhoud Wat zijn de stappen die de patiënt doorloopt als mogelijk sprake is van prostaatkanker. 1. Incidentie

Nadere informatie

DoNaMo GU Blaascarcinoom. André Bergman & Martijn Kerst 9 september 2015 NKI-AVL

DoNaMo GU Blaascarcinoom. André Bergman & Martijn Kerst 9 september 2015 NKI-AVL DoNaMo GU Blaascarcinoom André Bergman & Martijn Kerst 9 september 2015 NKI-AVL Paulus Potter Pissende koe (ca. 1650) 1632-1723 Casus Tijdens het Uro-Oncologisch overleg wordt een 65 jarige patiënt besproken

Nadere informatie

PSA bepaling wanneer? En wat dan? Navorming HABO 18 januari 2018

PSA bepaling wanneer? En wat dan? Navorming HABO 18 januari 2018 PSA bepaling wanneer? En wat dan? Navorming HABO 18 januari 2018 Kankerincidentie Stijgt al jaren Gevolg van vergrijzing, toename levensverwachting en screening Prostaatkanker - incidentie Prostaatkanker

Nadere informatie

Prostaatkanker en Abiraterone

Prostaatkanker en Abiraterone Prostaatkanker en Abiraterone Presentatie voor medisch personeel Melinda, Tree of Life Melinda s artwork reflects her journey living with HIV. Updated Jan 2018 Inhoudstafel 1. Prostaatkanker 2. Abiraterone

Nadere informatie

Laarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Testis

Laarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Testis Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Testis V3.2014 Testis ICD-O C62 1 Inleiding De richtlijnen hebben betrekking tot kiemceltumoren van de testis, die meer dan 90% van

Nadere informatie

Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden. Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019

Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden. Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019 Prostaatkanker Wat zijn de behandelmogelijkheden - Joost de Baaij, verpleegkundig specialist Marikenhuis 3 juni 2019 De prostaat Diagnose prostaatkanker PSA-dilemma Reduceert mortaliteit en kans op metastasen

Nadere informatie

Gynaecologisch-oncologische Studies. Gynaecongres 11 november Focus Radiotherapie. R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT

Gynaecologisch-oncologische Studies. Gynaecongres 11 november Focus Radiotherapie. R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT Gynaecologisch-oncologische Studies Gynaecongres 11 november 2010 Focus Radiotherapie R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT Overzicht: Focus Radiotherapie Cervix Lopend EORTC Embrace Nieuw Outback

Nadere informatie

Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus?

Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Dr. L. Dirix Medische Oncologie Behandeling van vaste tumoren Adjuverende therapie Uitgezaaide ziekte Gerandomizeerd onderzoek

Nadere informatie

Prostaatkanker. 07 september 2011. De Prostaat

Prostaatkanker. 07 september 2011. De Prostaat Prostaatkanker 07 september 2011 De Prostaat Prostaat Veranderingen aan de prostaat Prostaat wordt groter Soms plasklachten. Goedaardige of kwaadaardig veranderingen. Prostaatvergroting Prostaatkanker

Nadere informatie

PSA-screening To do or not to do? Dr. Ludo Vanden Bussche uroloog

PSA-screening To do or not to do? Dr. Ludo Vanden Bussche uroloog PSA-screening To do or not to do? Dr. Ludo Vanden Bussche uroloog CIJFERS VLAANDEREN 2010 - MANNEN AANTAL STERFTE OVERLEVING 5 JAAR STERFTE > 80 JAAR PROSTAAT 5651 916 93% 54% LONG 3348 2937 14% 25,6%

Nadere informatie

Bronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie

Bronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 (n=112) Kleincellig versus Niet-kleincellig kleincellig 18% niet-kleincellig

Nadere informatie

Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie

Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie Annemie Rutten Medische Oncologie AZ St. Augustinus Maligne melanoma 10% van alle huidkankers, maar meest agressieve. Incidentie van maligne melanoma neemt

Nadere informatie

Radium 223 therapie bij botmetastasen

Radium 223 therapie bij botmetastasen Radium 223 therapie bij botmetastasen PKS nov 2017 Dr. J. Lavalaye Nucleaire Geneeskunde Disclosure belangen spreker: lavalaye Bijeenkomst titel en datum: PKS (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Hormonale therapie bij prostaatkanker

Hormonale therapie bij prostaatkanker Hormonale therapie bij prostaatkanker Harm Westdorp internist i.o. Mette Benoist ziekenhuisapotheker i.o. 03-09-2015 Een farmacotherapeutische uitdaging Ins and outs Epidemiologie Primaire androgeen onderdrukkende

Nadere informatie

Radiotherapie bij prostaatkanker: een stralende toekomst. Karin Haustermans

Radiotherapie bij prostaatkanker: een stralende toekomst. Karin Haustermans Radiotherapie bij prostaatkanker: een stralende toekomst Karin Haustermans Radiotherapie Maakt gebruik van ioniserende straling om kankercellen te doden Ongeveer de helft van alle kankerpatiënten krijgt

Nadere informatie

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet

Nadere informatie

Brachytherapie als minimaal invasieve curatieve therapie voor gelokaliseerd prostaatcarcinoom:

Brachytherapie als minimaal invasieve curatieve therapie voor gelokaliseerd prostaatcarcinoom: Brachytherapie als minimaal invasieve curatieve therapie voor gelokaliseerd prostaatcarcinoom: Resultaten na 3 jaar ervaring in AZ Damiaan Dienst Urologie P. Mattelaer D. Ponette J. Darras prostaatkanker

Nadere informatie

Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen

Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen 85% via de axilla Mammaria interna alleen aantasting is zeldzaam

Nadere informatie

Hoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom?

Hoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom? Hoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom? Prof. dr. D. Van den Weyngaert UZA / ZNA Middelheim Symposium Hoofd en Hals kanker - Erica Algemeen Ziekenhuis Campus Geel - 21 september

Nadere informatie

Prostaatkanker : Lucien Hoekx medisch coördinator urologische oncologie Universitair Ziekenhuis Antwerpen. België

Prostaatkanker : Lucien Hoekx medisch coördinator urologische oncologie Universitair Ziekenhuis Antwerpen. België Prostaatkanker : Hormonale therapie : rol van huisarts, bijwerkingen en het nut van bewegen Lucien Hoekx medisch coördinator urologische oncologie Universitair Ziekenhuis Antwerpen België 9500 nieuwe gevallen

Nadere informatie

Het toevoegen van docetaxel bij primair gemetastaseerd hormoongevoelig

Het toevoegen van docetaxel bij primair gemetastaseerd hormoongevoelig 249 270 Het toevoegen van docetaxel bij primair gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom The addition of docetaxel to the treatment of metastatic hormone-sensitive prostate cancer dr. B. Mostert

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen in systemische therapie: abiraterone, enzalutamide, chemo of

Nieuwe ontwikkelingen in systemische therapie: abiraterone, enzalutamide, chemo of Nieuwe ontwikkelingen in systemische therapie: abiraterone, enzalutamide, chemo of Seminarie over prostaatkanker Zaterdag 16 september 2017 Dr. Christophe Orye Medicamenteuze therapie Hormonale therapie

Nadere informatie

Medicamenteuze behandeling van prostaatcarcinoom

Medicamenteuze behandeling van prostaatcarcinoom Medicamenteuze behandeling van prostaatcarcinoom DOOR DRS. B. BRUINES, POLIKLINISCH APOTHEKER POLIKLINISCHE APOTHEEK MIDDEN HOLLAND TE GOUDA TER GELEGENHEID M/V SYMPOSIUM DD. 13 APRIL 2016 Inhoud Wat is

Nadere informatie

Castraatresistent prostaatcarcinoom - waar staan we nu? Martijn Lolkema, MD/PhD Medical Oncologist ErasmusMC Cancer Center

Castraatresistent prostaatcarcinoom - waar staan we nu? Martijn Lolkema, MD/PhD Medical Oncologist ErasmusMC Cancer Center Castraatresistent prostaatcarcinoom - waar staan we nu? Martijn Lolkema, MD/PhD Medical Oncologist ErasmusMC Cancer Center Disclosures Research funding from Astellas/ JnJ/ MSD and Sanofi Consultancy fees

Nadere informatie

PSA en het verschil met 10 jaar geleden. DUO dagen 2017.

PSA en het verschil met 10 jaar geleden. DUO dagen 2017. PSA en het verschil met 10 jaar geleden. DUO dagen 2017. Berend Rikken, uroloog Vragen? brikken@ysl.nl Hans de Ronde, huisarts Met dank ook aan Erasmus Mc Monique Roobol voor dia's over prostaatwijzer

Nadere informatie

8 e Post O.N.S. Meeting

8 e Post O.N.S. Meeting 8 e Post O.N.S. Meeting Prostate Cancer Risico management, preventie en nieuwe behandelopties Erik van Muilekom NKI-AVL Amsterdam Nederland 9600 mannen (2008) Leeftijd geralateerde prostaatkanker mortaliteit

Nadere informatie

Prostaatkanker, wat nu?

Prostaatkanker, wat nu? Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen. Prostate Awareness Day Dinsdag

Nadere informatie

Basiscursus Oncologie Hormonale therapie en doelgerichte behandeling bij kanker

Basiscursus Oncologie Hormonale therapie en doelgerichte behandeling bij kanker Basiscursus Oncologie Hormonale therapie en doelgerichte behandeling bij kanker Koos van der Hoeven Hoofd Afdeling Klinische Oncologie LUMC 5 Maart 2015 Maligniteiten gevoelig voor hormonale therapie Borstkanker

Nadere informatie

Nieuwe Ontwikkelingen in de Behandeling van Prostaatkanker

Nieuwe Ontwikkelingen in de Behandeling van Prostaatkanker Nieuwe Ontwikkelingen in de Behandeling van Prostaatkanker Prostaatkanker = chronische ziekte Radiotherapie Prostatectomie Hormonen Prostaatkanker = chronische ziekte Stijgend PSA: diagnostiek: MRI, PET-choline

Nadere informatie

Screening voor prostaatkanker. Dr.K.R. Hente Dienst Urologie AZ KLINA Brasschaat

Screening voor prostaatkanker. Dr.K.R. Hente Dienst Urologie AZ KLINA Brasschaat Screening voor prostaatkanker Dr.K.R. Hente Dienst Urologie AZ KLINA Brasschaat 17 november 2010 De cijfers voor Vlaanderen en Europa Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen ( lifetime

Nadere informatie

Stage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery

Stage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery Clin staging Stage Tumour Early Node Loc advanced Metastasis Advanced Treatment Surgery Diagnosis Evaluation pulmonary Chemotherapy Radiotherapy Combinations Prognosis cardiac general Univ Hospital Leuven

Nadere informatie

Therapie & Prognose. Dr. A. Janssen

Therapie & Prognose. Dr. A. Janssen Therapie & Prognose Dr. A. Janssen Therapie & Prognose Heelkunde Radiotherapie Chemotherapie Hormonaal Herceptine Follow up Heelkunde van de borst Heelkunde van de borst Invloed leeftijd op de heelkunde

Nadere informatie

Prostaat on tour Curatieve behandeling van prostaatkanker Curatieve behandeling van prostaatkanker Waakzaam afwachten Chirurgie Radiotherapie (Cryotherapie) Behandelingsmodaliteiten De behandeling wordt

Nadere informatie

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,

Nadere informatie

ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie

ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie Heeft neoadjuvant chemotherapie nut bij ILC > 3 cm? Ja Nee Weet niet/geen

Nadere informatie

29/01/2011. Prostaatkanker. Steeds meer, steeds belangrijker! Onze gezondheidspiramides

29/01/2011. Prostaatkanker. Steeds meer, steeds belangrijker! Onze gezondheidspiramides Prostaatkanker Steeds meer, steeds belangrijker! Onze gezondheidspiramides 1881 1921 1971 2004 1 Demografie in Vlaanderen 2 3 Gelokaliseerd prostaatcarcinoom 4 Incidentie in de VS de meest voorkomende

Nadere informatie

Oncologische zorg bij ouderen

Oncologische zorg bij ouderen Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom

Nadere informatie

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam (Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam Adjuvante chemotherapie bij rectumcarcinoom in Nederland Geloof Gewoonte Evidence-based medicine

Nadere informatie

Toedieningswe g. Aanvrager Naam Sterkte Farmaceutisch e vorm Bicalutamid-TEVA 150 mg-filmtabletten

Toedieningswe g. Aanvrager Naam Sterkte Farmaceutisch e vorm Bicalutamid-TEVA 150 mg-filmtabletten BIJLAGE I LIJST MET NAMEN, FARMACEUTISCHE VORMEN, STERKTEN VAN DE GENEESMIDDELLEN, TOEDIENINGSWEGEN, AANVRAGERS, HOUDERS VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN IN DE LIDSTATEN Lidstaat Houder

Nadere informatie

VIKC, definitieve versie juni 2008

VIKC, definitieve versie juni 2008 Evaluatie van het gebruik van de landelijke richtlijn voor diagnostiek en behandeling van prostaatkanker Rapportage Commissie Indicatorontwikkeling van de Werkgroep Richtlijn Prostaatkanker 1. Achtergrond

Nadere informatie

ASCO 2014 mammacarcinoom C.P. Schröder

ASCO 2014 mammacarcinoom C.P. Schröder ASCO 2014 mammacarcinoom C.P. Schröder disclosures Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijke relevante studies Sponsoring of onderzoeksgeld geen geen Support clinical trials Novartis,

Nadere informatie

Beeldvorming bij oligometastasen met nadruk op PET/CT. Presentatie. PET/CT voor detectie van metastasen

Beeldvorming bij oligometastasen met nadruk op PET/CT. Presentatie. PET/CT voor detectie van metastasen Beeldvorming bij oligometastasen met nadruk op PET/CT Mark Roef Nucleair geneeskundige Catharina Ziekenhuis Eindhoven Themadag 30 maart 2017 Presentatie Beeldvorming bij oligometastasen: PET/CT voor detectie

Nadere informatie

Prostaatkanker: algemene info

Prostaatkanker: algemene info Prostaatkanker: algemene info Vernemen van de diagnose Op het moment dat u deze informatie in handen krijgt heeft je arts je de vermoedelijke diagnose van kanker of een kwaadaardig proces in de prostaat

Nadere informatie

Oma carcinoom: hoe ver moet je gaan? S. De Bie J. Van der Sijp C.H. Smorenburg

Oma carcinoom: hoe ver moet je gaan? S. De Bie J. Van der Sijp C.H. Smorenburg Oma carcinoom: hoe ver moet je gaan? S. De Bie J. Van der Sijp C.H. Smorenburg Kanker bij ouderen 11 november 2009 Casus Weduwe, geboren in 1920 Licht dementerend Woont in verzorgingshuis Verzorging heeft

Nadere informatie

Wel of Niet starten?

Wel of Niet starten? Chemotherapie in de palliatieve setting van het pancreascarcinoom Wel of Niet starten? Dick Richel AMC / MST 3 e Verpleegkundig Congres 10 januari 2014 Pancreascarcinoom feiten Incidentie in Nederland

Nadere informatie

4e Post EAUN Meeting

4e Post EAUN Meeting 4e Post EAUN Meeting Testiscarcinoom Incidentie, behandeling en follow up Joost de Baaij Verpleegkundig Specialist i.o. Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen Inhoud Incidentie Risico factoren Diagnostiek

Nadere informatie

Maligne melanomen. Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven

Maligne melanomen. Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven Maligne melanomen Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven Inhoud Introductie Diagnose & staging onderzoeken Classificatie Therapie Follow-up Introductie Maligne tumor

Nadere informatie

Prostaat ca en Blaas ca. THEMA 2015; Een kleine overview

Prostaat ca en Blaas ca. THEMA 2015; Een kleine overview Prostaat ca en Blaas ca THEMA 2015; Een kleine overview JB van Beekum uroloog Regio Samenwerking MMC-SAZ-SJG 3-6-2015 Kleine overview? Slechts 15 min. Samenwerking?! Zeker in de huidige tijd: Van essentieel

Nadere informatie

Staging van het Bronchuscarcinoom

Staging van het Bronchuscarcinoom 1 Staging van het Bronchuscarcinoom Dr D Coeman Pneumoloog A.Z. St.-Dimpna, Geel Staging v/h bronchuscarcinoom 2 A/ NSCLC - TNM-classification B/ SCLC - VALSG (veterans s affairs lung study group) - TNM-classification

Nadere informatie

INTRA-ARTERIËLE CHEMOTHERAPIE VOOR COLORECTALE LEVER METASTASEN

INTRA-ARTERIËLE CHEMOTHERAPIE VOOR COLORECTALE LEVER METASTASEN INTRA-ARTERIËLE CHEMOTHERAPIE VOOR COLORECTALE LEVER METASTASEN Bas Groot Koerkamp, MD PhD Chirurg-Oncoloog en Epidemioloog Erasmus MC Afdeling Heelkunde Sector HPB en Transplantatie DISCLOSURES Gratis

Nadere informatie

Castratie Resistent prostaatcarcinoom,

Castratie Resistent prostaatcarcinoom, Castratie Resistent prostaatcarcinoom, Wat is nieuw sedert 2005? Dr W. Demey, medische oncologie, Zorgprogramma Oncologie Voorkempen Het landschap in 2005 Lokale ziekte : lokale therapie (HK/RT/Brachy)

Nadere informatie

Behandeling van dikke

Behandeling van dikke Behandeling van dikke Item 1 Item 2 Item 3 darmkanker Annelies Holvoet Donderdag 24/05/2018 > DD/MM/JJJJ Titel van d Dikke darmkanker Ontstaan Behandeling Preventie Dikkedarmkanker in Vlaanderen Jaarlijks

Nadere informatie

Gemetastaseerd mammacarcinoom. Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis

Gemetastaseerd mammacarcinoom. Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis Gemetastaseerd mammacarcinoom Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis 19 maart 2018 Inhoud o Cijfers over borstkanker o Verschillende behandelmogelijkheden o casus o quiz Cijfers over borstkanker

Nadere informatie

Tumoren van het anaal kanaal

Tumoren van het anaal kanaal 7.1.8. Tumoren van het anaal kanaal 1. Inleiding 1.1. Incidentie Aparte entiteit! Incidentie uitzonderlijk (2% van de digestieve tumoren) Incidentie 3v - 2m Gem. 65 jaar 2. Klinische presentatie De meeste

Nadere informatie

Behandelen in de palliatieve fase zin of onzin?

Behandelen in de palliatieve fase zin of onzin? Behandelen in de palliatieve fase zin of onzin? Palliatieve chemotherapie Birgit Mispelaere Algemene medisch oncologie 16.09.2010 Palliatieve therapie Behandelen en voorkomen van symptomen en klachten

Nadere informatie

EFFECT studie - Formulier follow-up registratie

EFFECT studie - Formulier follow-up registratie EFFECT studie - Formulier follow-up registratie (Opgelet: Tijdstip invullen variabelen: minstens 6 maand na diagnose of na het beëindigen van de adjuvante behandelingen of na de heelkundige ingreep als

Nadere informatie

De indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn :

De indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn : Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009

Nadere informatie

BOM. Pembrolizumab als monotherapie bij niet-resectabel of gemetastaseerd melanoom

BOM. Pembrolizumab als monotherapie bij niet-resectabel of gemetastaseerd melanoom 49 Pembrolizumab als monotherapie bij niet-resectabel of gemetastaseerd melanoom Introductie De behandeling van niet-resectabel of gemetastaseerd (gevorderd) melanoom is in de laatste 5 jaar sterk verbeterd

Nadere informatie

Radiotherapie bij het pancreascarcinoom. Hanne Heerkens, AIOS radiotherapie 25 maart 2019

Radiotherapie bij het pancreascarcinoom. Hanne Heerkens, AIOS radiotherapie 25 maart 2019 Radiotherapie bij het pancreascarcinoom Hanne Heerkens, AIOS radiotherapie 25 maart 2019 Pancreascarcinoom en radiotherapie Operabel Locally advanced Medisch inoperabel Gemetastaseerd Pancreascarcinoom

Nadere informatie

Uw brief van Uw kenmerk Datum 14 mei 2009 Farmatec/FZ-2931109 3 augustus 2009

Uw brief van Uw kenmerk Datum 14 mei 2009 Farmatec/FZ-2931109 3 augustus 2009 Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ s-gravenhage Uw brief van Uw kenmerk Datum 14 mei 2009 Farmatec/FZ-2931109 3 augustus 2009 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer

Nadere informatie

Maagkanker Multimodale behandeling anno 2014. Henk Boot, MDL-arts 10 januari 2014

Maagkanker Multimodale behandeling anno 2014. Henk Boot, MDL-arts 10 januari 2014 Maagkanker Multimodale behandeling anno 2014 Henk Boot, MDL-arts 10 januari 2014 Prognose bij maagkanker Prognose maagkanker : TNM 7 (2010) Marelli 2012 In: de Manzoni et al. Surgery in the multimodal

Nadere informatie

( O )varia. Gabe Sonke post-asco 2015

( O )varia. Gabe Sonke post-asco 2015 ( O )varia Gabe Sonke post-asco 2015 Disclosure Onderzoeksgeld AstraZeneca, Novartis, Roche Nieuws op ASCO PARP remming (McNeish #5508) Wee1 remming (Leijen #2507, Oza #5506) Bevacizumab endometrium (Lorusso

Nadere informatie

Palliatieve radiotherapie radiotherapie gericht op symptoombestrijding. Angela van Baardwijk radiotherapeut oncoloog MAASTRO clinic

Palliatieve radiotherapie radiotherapie gericht op symptoombestrijding. Angela van Baardwijk radiotherapeut oncoloog MAASTRO clinic Palliatieve radiotherapie radiotherapie gericht op symptoombestrijding Angela van Baardwijk radiotherapeut oncoloog MAASTRO clinic Werkgroep Oncologie Verpleegkundigen MUMC 3 oktober 2014 Inhoud Radiotherapie

Nadere informatie

Handouts Overzicht. Medische oncologie voor de algemeen internist. Dhr. K., 53 jaar. Dhr. K., 53 jaar. med.: geen

Handouts Overzicht. Medische oncologie voor de algemeen internist. Dhr. K., 53 jaar. Dhr. K., 53 jaar. med.: geen Medische oncologie voor de algemeen internist Wim Meijer Westfriesgasthuis Overzicht 1. diagnostisch denken in medische oncologie 2. epidemiologie 3. behandeldoelen 4. risicostratificatie 5. klassieke

Nadere informatie

Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC)

Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC) Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC) vrouw, 54j, 30 pakjaren toevallige vondst tumoraal letsel rechter longbk CT: letsel apicaal in rechterbk, tegenaan de pleura klierpakket rechts

Nadere informatie

EFFECT studie - Formulier follow-up registratie

EFFECT studie - Formulier follow-up registratie EFFECT studie - Formulier follow-up registratie (Opgelet: Tijdstip invullen variabelen: minstens 6 maand na diagnose of na het beëindigen van de adjuvante behandelingen of na de heelkundige ingreep als

Nadere informatie

IMMUNOTHERAPIE BIJ LONGTUMOREN

IMMUNOTHERAPIE BIJ LONGTUMOREN IMMUNOTHERAPIE BIJ LONGTUMOREN HET GLAS IS NIET LANGER LEEG Paul Germonpré Pneumoloog Oncoloog geintegreerd Kankercentrum Gent Klinische Studiedienst Oncologie Disclaimer In the past I received unrestricted

Nadere informatie

Geïndividualiseerde aanpak van gelokaliseerd prostaatcarcinoma.

Geïndividualiseerde aanpak van gelokaliseerd prostaatcarcinoma. Geïndividualiseerde aanpak van gelokaliseerd prostaatcarcinoma. Dr. Nico De Graeve Dr. Luc Merckx Dr. Yves Ringoir urologische oncologie dienst urologie Situatie in België Patient 68 jarige man, actieve

Nadere informatie

Dr E.B. Cornel, uroloog. PSA: To Screen or Not to Screen

Dr E.B. Cornel, uroloog. PSA: To Screen or Not to Screen , uroloog PSA: To Screen or Not to Screen Belangen verstrengelingen 1. wetenschappelijk onderzoek met: UMC Radboud & Erasmus Telomerix Spectrum pharmaceuticals AMS 2. www.deprostaatkliniek.nl PSA: To Screen

Nadere informatie