Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Brandweerbrief 2011.

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Brandweerbrief 2011 Programma / Programmanummer Veiligheid / 1012 BW-nummer Portefeuillehouder Th. de Graaf Samenvatting Elk jaar informeren wij de raad onder andere via de Brandweerbrief over de prestaties en activiteiten van brandweer Nijmegen in het afgelopen jaar. Ook schetsen wij hierin de komende ontwikkelingen. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. R230, Noud van de Haterd, 7501 Datum ambtelijk voorstel 19 september 2011 Registratienummer Ter besluitvorming door het college De Brandweerbrief 2011 vast te stellen. Paraaf akkoord Datum Leidinggevende I.J.J.M. Houët- Cremers, R230 Programmamanager E. Boelaars Programmadirecteur B.van der Ploeg Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 26 september 2011 nummer: 3.5 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Gemeentesecretaris Portefeuillehouder Collegevoorstel.doc

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling Wij willen de raad op de hoogte houden van lopende zaken en komende ontwikkelingen op het gebied van fysieke veiligheid. Daarom leggen wij onder andere de Brandweerbrief elk jaar voor aan de raad. 2 Juridische aspecten n.v.t. 3 Doelstelling De raad informeren over de prestaties en activiteiten van de brandweer Nijmegen in het afgelopen jaar en over de huidige ontwikkelingen binnen brandweer Nijmegen. 4 Argumenten Wij willen de raad op de hoogte houden van de activiteiten van brandweer Nijmegen en de ontwikkelingen binnen de brandweer. Een van de middelen daartoe is de Brandweerbrief. In deze brief schetsen wij wat de brandweer in het afgelopen jaar heeft gepresteerd. Ook geven wij een beeld van de huidige en komende ontwikkelingen. Belangrijke punten daarbij zijn de werking en effecten van de nieuwe Wet veiligheidsregio s en de regionalisering van de brandweer. 5 Financiën n.v.t. 6 Communicatie De Brandweerbrief 2011 is openbaar en is daardoor beschikbaar voor de media. Er zijn geen specifieke communicatieve activiteiten nodig. 7 Uitvoering en evaluatie n.v.t. 8 Risico n.v.t. Bijlage(n): Brandweerbrief 2011

3 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Prof. Bellefroidstraat AG Nijmegen Telefoon Telefax Postadres Postbus HG Nijmegen Datum 26 september 2011 Ons kenmerk R230/ Contactpersoon Noud van de Haterd Onderwerp Brandweerbrief 2011 Datum uw brief Doorkiesnummer Geachte leden van de raad, Wij stellen u elk jaar op de hoogte van de kwaliteit van de brandweerzorg in Nijmegen en de belangrijkste ontwikkelingen daarin. Op die manier kunt u de veiligheid en de rol van de brandweer daarin bewaken. Wij bieden u graag de brandweerbrief 2011 aan, waarin wij terugblikken op de afgelopen periode en belangrijke ontwikkelingen aangeven. In het eerste deel schetsen wij landelijke en regionale ontwikkelingen en het effect daarvan op de brandweerzorg in Nijmegen. De Wet veiligheidsregio s, regionalisering en de visie op de brandweer komen daarbij aan de orde. In het tweede deel informeren wij u over een aantal resultaten van brandweer Nijmegen in de afgelopen periode, op het gebied van repressie, preventie en preparatie. 1. Ontwikkelingen in de brandweerzorg 1.1 Wet veiligheidsregio s Wet Veiligheidsregio s De Wet veiligheidsregio s is op 1 oktober 2010 in werking getreden. De wet vervangt de Brandweerwet 1985, de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen en de Wet rampen en zware ongevallen. De wet stelt het verplicht om een gemeenschappelijke regeling vast te stellen binnen drie maanden na de inwerkingtreding van de wet. Eind 2010 is aan uw raad het voorstel voorgelegd om in te stemmen met de gewijzigde Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Gelderland- Zuid. Daarbij hebben wij wel aangetekend dat de brandweer nog gemeentelijk blijft. De Veiligheidsregio is intussen volop bezig met de voorbereiding van een voorstel voor regionalisering van de brandweerzorg en de overgang naar de regionale organisatie. In de volgende paragraaf kunt u daarover meer lezen.

4 1 De huidige wet is sterk geënt op het instellen van Veiligheidsregio s en stimuleert de regionalisering van de brandweer, maar stelt deze niet verplicht. Inmiddels heeft de regering een wetswijziging ingediend, waarbij regionalisering van de brandweerzorg wordt verplicht. De wetswijziging is in behandeling bij de Tweede Kamer en volgt verder de voorgeschreven procedure. Inhoudelijk bevat de Wet veiligheidsregio s twee punten die momenteel ook landelijk veel aandacht krijgen: - opkomsttijden brandweer; - standaardbezetting basisbrandweereenheid. Ten aanzien van de opkomsttijden is in het Besluit veiligheidsregio s vastgelegd dat de brandweer binnen een bepaald aantal minuten bij incidenten aanwezig moet zijn. Tegelijk biedt de wet aan de veiligheidsregio de mogelijkheid om voor bepaalde locaties gemotiveerd van deze normen af te wijken. Gezien het risicoprofiel in onze stad hanteert onze brandweer de normen van het besluit. Uiteraard kan de brandweer niet altijd deze vastgestelde opkomsttijden halen. Vandaar dat er in het verleden een landelijke leidraad is ontwikkeld die aangeeft dat de brandweer in 80% van alle gevallen op tijd zou moeten zijn. Het lokale bestuur kan zelf het ambitieniveau hiervoor aangeven. Wij streven in Nijmegen - net zoals de meeste grote steden - naar een opkomstpercentage van 90%. Daarmee voldoen wij qua doelstelling dus ruimschoots aan de regelgeving. De Veiligheidsregio werkt momenteel aan een actualisatie van het bestaande dekkingsplan voor de regio, op grond van de Wet veiligheidsregio s. Wij houden u hiervan op de hoogte. De standaardbezetting van een basisbrandweereenheid voor een tankautospuit bestaat volgens het Besluit veiligheidsregio s uit zes brandweermannen. Het besluit biedt de mogelijkheid aan het dagelijks bestuur van de gemeente (of na regionalisering aan het bestuur van de veiligheidsregio) om daar gemotiveerd van af te wijken. Voorwaarden zijn dat het risicoprofiel van een bepaald gebied een lagere bezetting toelaat en dat de veiligheid voor burgers en medewerkers gewaarborgd blijft. In 19 van de 25 veiligheidsregio s zijn al initiatieven ontplooid voor een werkwijze waarbij afgeweken wordt van de standaardbezetting. Minister Opstelten heeft een overzicht hiervan aangeboden aan de Tweede Kamer en aangegeven dat de keuze voor het afwijken een lokale verantwoordelijkheid is. In de veiligheidsregio Gelderland-Zuid houdt de gemeente Buren een pilot met een afwijkende voertuigbezetting. Wij staan hier bij stil, omdat ook brandweer Nijmegen een voorstel aan het college voor gaat leggen om in Nijmegen-Noord in 2012 een pilot op dit vlak uit te voeren. Verder in deze brief gaan wij hier nader op in. 1.2 Regionalisering Wij willen in deze brief niet al te diep ingaan op de regionalisering van de brandweerzorg, omdat het dagelijks bestuur van de veiligheidsregio u onlangs uitgebreid heeft geïnformeerd over de voortgang daarvan via een raadsinformatiebrief. Het Algemeen Bestuur van de veiligheidsregio heeft in februari een "voorgenomen besluit" tot regionalisering van de brandweer genomen. De Veiligheidsregio heeft daarna besloten om een nieuwe projectorganisatie in te richten voor uitvoering van de volgende stap in het proces van regionalisering. De Veiligheidsregio gaat het plaatje van de toekomstige organisatie, de personele en arbeidsvoorwaardelijke zaken, financiën en bedrijfsondersteuning verder uitwerken. Met de 2

5 2 actieve deelname in de verschillende werkgroepen van dit project voldoet brandweer Nijmegen ook aan de gestelde ambitie om een voortrekkersrol te hebben in het regionaliseringstraject. Zowel voor het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio als voor de gemeentebesturen geldt, dat een definitief besluit over de regionalisering van de brandweerzorg pas kan worden genomen als de financiële, personele en organisatorische consequenties bekend zijn en er een begroting van de nieuwe organisatie is opgesteld. Dit definitieve besluit zal naar verwachting in de eerste helft van 2012 kunnen worden genomen. 1.3 Visie toegepast in Nijmegen Vorig jaar is de landelijke visie op de brandweer in 2040 Brandweer over morgen gepresenteerd. Daarin staat de ontwikkeling voorop van een brandweerorganisatie die vooral in proactieve en preventieve zin op het gebied van fysieke veiligheid zorg draagt voor het borgen van de continuïteit van het maatschappelijke leven. Het voorkomen van incidenten speelt daarin een steeds grotere rol. Ook stelt de visie dat meer gestuurd moet worden op activiteiten die in relatie tot de kosten voor de samenleving het hoogste maatschappelijke rendement opleveren. De ambities van brandweer Nijmegen liggen in dit verlengde: de brandweer zet in op een veilige leefomgeving (Community Safety), waardoor het aantal incidenten teruggebracht wordt of op zijn minst gestabiliseerd. Daarnaast zoeken wij naar wegen om slimmer te gaan werken en creatief om te gaan met de beschikbare middelen, zonder afbreuk te doen aan de huidige kwaliteit van de brandweerzorg. Hieronder beschrijven wij twee projecten waarmee wij verder invulling willen geven aan deze ambities, te weten - pilot Variabele Voertuigbezetting; - pilot Repressie-Preventie. Pilot Variabele Voertuigbezetting Wij hebben aangegeven dat de Wet veiligheidsregio s het mogelijk maakt om af te wijken van de standaardbezetting van een basisbrandweereenheid. Wij willen graag bekijken of wij ook in Nijmegen een proef kunnen houden die aansluit bij de gedachte van vernieuwing en slimmer omgaan met de beschikbare middelen. In samenhang met de komst van de nieuwe post Noord zou de brandweer die proef met variabele voertuigbezetting in Nijmegen-Noord willen houden. Het gaat om een pilot waarbij wij willen bezien bij welke hulpvragen een Tankautospuit (TS) met minder dan zes personen zou kunnen uitrukken. De keuze voor Nijmegen-Noord wordt ingegeven door het feit dat het risicoprofiel in Nijmegen-Noord dat toelaat (veel nieuwbouw en geen risicovolle bedrijvigheid). Ook kan Noord ondersteund worden door de 24-uursdiensten van post Centrum en West, wanneer bepaalde incidenten hierom vragen. Daarom worden nu de mogelijkheden onderzocht om in 2012 als proef daadwerkelijk met een variabele voertuigbezetting in Noord te gaan werken. Vanzelfsprekend wordt daarbij niet getornd aan de veiligheid van de inwoners: wij bieden dezelfde kwaliteit van de brandweerzorg, maar anders georganiseerd. Ook de gezondheid en veiligheid van de medewerkers wordt vanzelfsprekend gewaarborgd. Het personeel wordt nauw betrokken bij de voorbereiding van de pilot. Wij ontvangen van de brandweer voor 2012 een uitgewerkt voorstel, omdat wij volgens de Wet veiligheidsregio s een besluit moeten nemen over een afwijking van de standaardbezetting. 3

6 3 Brandweer Nijmegen sluit met de pilot ook aan bij het landelijke project Variabele Voertuigbezetting van de NVBR, dat als doel heeft om kennis en ervaring uit alle initiatieven in het land te bundelen, de resultaten daarvan op onafhankelijke wijze te onderzoeken en op basis daarvan een leidraad op te stellen. De minister heeft een tussenoordeel van de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid gevraagd over de onderzoeksopzet van het parapluproject Variabele voertuigbezetting van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding 1 (NVBR). Op die manier worden de zorgvuldigheid en objectiviteit van het onderzoek verder geborgd. Pilot Repressie - Preventie Het voorkomen van brand is een speerpunt in de verdere ontwikkeling van de brandweer. Onderdeel daarvan is ook dat de repressieve medewerkers meer binding krijgen met de preventieve kant van de brandweer en dat die twee onderdelen uit de veiligheidsketen meer met elkaar verbonden raken. Wij onderzoeken dan ook de mogelijkheden om te komen tot een meer integrale medewerker die ook efficiënter ingezet kan worden. Daarom zijn wij gestart met een pilot om te bezien of repressieve medewerkers ook preventieve taken zouden kunnen verrichten, zoals controles. Door zelf in panden brandveiligheidsvoorzieningen te controleren, doen zij kennis op van objecten met hogere brandrisico s. Deze verbreding van kennis kan worden ingezet voor gerichte advisering maar levert ook een bijdrage aan het goed kunnen uitvoeren van de repressieve taken. De pilot moet uitwijzen of dit soort taken te organiseren valt binnen een 24- uursdienst en of deze werkwijze voldoende meerwaarde heeft. Deel 2 Resultaten brandweerzorg Nijmegen In dit deel geven wij de resultaten weer ten aanzien van: - repressie; - preventie; - preparatie. 2.1 Repressie Zorgnorm De raad van Nijmegen heeft voor deze stad een zorgnorm van 90 procent gesteld. Dat betekent dat de brandweer gemiddeld in 90 procent van alle spoedeisende incidenten binnen 8 minuten bij brand en binnen 10 minuten bij hulpverlening op de plaats van het incident moet zijn. In 2010 zijn we in totaal uitgekomen op een gemiddelde van 85 procent voor heel Nijmegen. Hoewel dat een goede score is, werd onze streefnorm van 90 procent niet gehaald. Debet daaraan zijn met name de hogere opkomsttijden in Nijmegen-Noord. Dit is inherent aan het feit dat vrijwilligers niet altijd zo snel kunnen uitrukken als beroeps. De ambitie om de norm van 90 procent te halen geldt ook weer voor De stand van zaken tot en met augustus is, dat wij voldoen aan de gestelde norm, zoals onderstaand overzicht aangeeft: 1 de NVBR is de koepel van de brandweer in Nederland, waarvan gemeentelijke en regionale brandweren lid zijn. 4

7 4 Zorgnorm 2011 tot en met augustus jan feb mrt apr mei juni juli augustus gemiddeld 89% 90% 89% 90% 91% 88% 89% 90% 90% Brandweerzorg in cijfers Wij richten ons steeds meer op het voorkomen van brand, waarbij het doel is om het aantal incidenten, zowel branden als hulpverlening, te stabiliseren. Daarnaast blijft het beperken van de gevolgen van brand vanzelfsprekend een hoofdtaak van de brandweer. Dat laatste komt naar voren in de cijfers van gewonden, doden en schade. De brandweerzorg, uitgedrukt in gegevens, wordt hieronder weergegeven in de cijfers van het gehele jaar 2010 en van 2011 tot en met augustus: Indicator Doel Stabiliseren aantal branden en ongevallen 2011 (jan t/m aug) aantal branden < aantal hulpverleningen < aantal loze meldingen brandmeldinstallatie < Stabiliseren gevolgen branden en ongevallen aantal gewonden bij brand < aantal doden bij brand schadebedrag agv brand in euro < De cijfers fluctueren vanzelfsprekend per jaar, omdat de cijfers ook beïnvloed kunnen worden door factoren waar de brandweer geen invloed op heeft (weer, wateroverlast bijvoorbeeld). Post Nijmegen-Noord De bouw van de nieuwe brandweerkazerne in Nijmegen-Noord is gestart en volgens de huidige planning kan de nieuwe post 1 april 2012 opgeleverd worden. Hiermee ontstaat de situatie dat beroepsmedewerkers in dagdienst de brandweerzorg overdag uitvoeren en dat vrijwilligers de avonden en weekenden voor hun rekening nemen. Daardoor worden twee knelpunten opgelost: de bezetting overdag is gegarandeerd (voor vrijwilligers wordt de combinatie van werk en beschikbaarheid voor de vrijwillige brandweer steeds meer een knelpunt) en de zorgnorm kan eerder worden gehaald. 5

8 5 Jaarwisseling Brandweer Nijmegen heeft tijdens de afgelopen jaarwisseling vier tankautospuiten en één redvoertuig operationeel gehad. De brandweer kwalificeert de jaarwisseling als rustig. Er zijn 66 inzetten geweest: 18 minder dan het jaar daarvoor. De brandweer is vertegenwoordigd in de gemeentelijke werkgroep jaarwisseling, die vooraf afspraken maakt en de werkwijze van de verschillende partijen op elkaar afstemt. Vooral het bespreken van fysieke risicolocaties en het nemen van preventieve maatregelen op die plaatsen door wijkmanagement en eigenaren is van toegevoegde waarde in het voorkomen van incidenten. Ook de regionale werkgroep jaarwisseling (RBGZ, meldkamer, clusters Bommelerwaard, Neder- Betuwe/Tiel, Buren-Culemborg en Nijmegen) heeft vooraf informatie en ervaringen gedeeld en informele afspraken vastgelegd. Verder is de samenwerking tussen brandweer, politie en DAR tijdens oud en nieuw prima verlopen, waardoor deze werkwijze ook de komende jaarwisseling toegepast wordt. Brandweer Nijmegen is tijdens de jaarwisseling niet met ernstige vormen van agressie geconfronteerd (het gooien van vuurwerk naar brandweermedewerkers komt elk jaar wel voor). Medewerkers worden erop voorbereid en zijn getraind in het omgaan met agressie en geweld, wat wellicht ook bijdraagt aan het beperken ervan. Het agressieprotocol hoefde niet gebruikt te worden en ook was het niet nodig de helmcamera s in te zetten. Meer rood op straat Als ambitie is gesteld dat wij stevig inzetten op de ontwikkeling van de Veilige Leefomgeving. Het geven van voorlichting wordt sterk verankerd in het takenpakket van repressieve medewerkers. Het accent ligt daarbij op woningen en voorlichting aan inwoners. Het geven van voorlichting aan het publiek behoort inmiddels tot de reguliere werkzaamheden van de repressieve medewerkers. In 2010 zijn 150 woningen bezocht om voorlichting te geven aan de bewoners over brandpreventie. In 2011 is het doel 250 woningen. Bij deze acties leggen de repressieve medewerkers binnen hun verzorgingsgebied een groot aantal woningbezoeken af. 2.2 Preventie Terugdringen loze meldingen De brandweer heeft de afgelopen jaren flink ingezet op het terugdringen van loze meldingen. Doel is om in 2012 het aantal loze meldingen te hebben teruggebracht met 25% ten opzichte van het niveau van 2007 (toen nog 1033 loze meldingen). Het voorlichten van betrokkenen en het aanschrijven en overleggen met overtreders heeft geleid tot een daling tot 858 in het afgelopen jaar. In 2011 lijkt dit cijfer toe te nemen, met 626 loze meldingen tot en met augustus. Er is echter een belangrijke ontwikkeling op landelijk niveau op komst, die een stevige impuls zal geven aan de daling van de loze meldingen: in het nieuwe Bouwbesluit 2012, dat nog aangenomen moet worden, zullen verplichte doormeldingen bij alarmeringen naar de brandweer voor een groot aantal gebouwcategorieën geschrapt worden. De brandweer onderzoekt momenteel welk effect dit heeft op de doormeldingen in Nijmegen, maar het zal vanaf 2012 leiden tot een substantiële daling van de loze meldingen. Bouwbesluit 2012 Naar verwachting treedt het nieuwe Bouwbesluit 2012 per 1 januari 2012 in werking. Het integreert het huidige Bouwbesluit en het Gebruiksbesluit 2008, maar bevat ook wezenlijke 6

9 6 veranderingen. Niet alleen de voorschriften voor de brandmeldinstallatie veranderen, maar bijvoorbeeld ook de systematiek van ontvluchten en brandingangen en een verruiming van voorzieningen in gebouwen met industriefunctie om brand te beheersen. Ook de voorschriften voor kamerverhuurpanden worden versoepeld, vooral voor installatietechnische voorzieningen. De brandweer bereidt zich voor op de werking en gevolgen van het Bouwbesluit 2012 en de effecten ervan op de brandveiligheidsvoorschriften in de verschillende objecten. Controles In het afgelopen jaar heeft de brandweer bijgedragen aan het doel om controles en handhaving integraal op te pakken met de gemeentelijke afdelingen Bouwen & Wonen en Milieu. Zo is vorig jaar gestart met integrale controles bij industriële panden, hetgeen ook als ambitie voor 2011 is geformuleerd. Brandweer Nijmegen wil daarmee meer inzicht krijgen in de naleving van de brandveiligheidsvoorschriften in industriepanden die grote brandcompartimenten hebben (meer dan 3000 m²) en/of meer dan tien ton aan gevaarlijke stoffen in opslag hebben. De brandweer volgt daarbij de programmering van Milieu, waardoor in 2011 tot en met juli zeven zware bedrijven integraal zijn gecontroleerd. Ook de brandveiligheid van kamerverhuurpanden heeft de nodige aandacht gekregen. In 2010 zijn in totaal 466 dossiers afgehandeld, waarvan 302 in de tweede helft van In 2011 zijn er tot en met juli 67 afgehandeld. In onze raadsinformatiebrief over Brzo 2 -bedrijven informeren wij u binnenkort hoe het controleregime voor dergelijke bedrijven in Nijmegen invulling krijgt. Voor 2011 is de ambitie om in het kader van gebruiksvergunningen nog sterker in te zetten op voorlichting, om op die manier bewustwording te bevorderen. In de praktijk blijken maatregelen en voorzieningen om de brandveiligheid te bevorderen namelijk vaak nog onbekend. In de contacten met de klanten wordt daar nu intensiever op ingezet. Daarbij krijgt het achterliggende gedachtegoed om te komen tot de eisen en de rol van de eigenaar zelf nadrukkelijk de aandacht. 2.3 Preparatie De afdeling Preparatie bereidt de inzet van de brandweer voor. Daarbij spelen opleiding en oefenen een belangrijke rol, maar ook de bereikbaarheid van objecten en de kennis over objecten zoals bedrijven. Opleiden en oefenen Met de Wet veiligheidsregio s is ook het Besluit personeel veiligheidsregio s aangenomen, waarmee onder andere een nieuw stelsel van opleiden en oefenen is geïntroduceerd. Het nieuwe kwaliteitstelsel voor brandweerpersoneel is gericht op vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven, waarbij dezelfde eisen aan beroeps en vrijwilligers worden gesteld. Brandweer Nijmegen heeft de afgelopen jaren al intensief gewerkt aan een verdere professionalisering door te werken met de landelijke Leidraad oefenen en het sterker koppelen van opleiden en oefenen. In het afgelopen jaar is de omschakeling gemaakt naar het nieuwe opleidingstelsel. In het kader van het leren van incidenten, krijgt ook het leeragentschap in samenwerking met de regio steeds mee aandacht. 2 Besluit risico s zware ongevallen (de Nederlandse implementatie van de Europese richtlijn Seveso II). 7

10 7 Bereikbaarheid Als ambitie voor 2011 hadden wij gesteld om vaker een update te maken van de geo-informatie in het mobiele datasysteem, van een keer in de drie maanden naar dagelijks. Wij testen een draadloos systeem, waarbij de geografische informatie dagelijks automatisch wordt vernieuwd. Als dit systeem toepasbaar blijkt, wordt de bereikbaarheid van objecten en beschikbaarheid van actuele kennis nog versneld. Bluswatervoorziening In de vorige brandweerbrief hebben wij aangegeven dat wij een beleidsnotitie opstellen over de gewenste bluswatervoorziening in Nijmegen. Deze beleidsnotitie zal dit jaar gereed zijn. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben ingelicht. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, mr. Th.C. de Graaf drs. B. van der Ploeg 8