Dode hoek project. Project voor het basisonderwijs

Transcriptie

1 Dde hek prject Prject vr het basisnderwijs Ontwikkeling: Regi-cördinatie Verkeerseducatie Drenthe Jaar van uitgave: 2013 Auteurs: Marja Derksen, Karin Pasjes en Geralda Vrieling Educm Cnsultancy, Pin Verkeersadvies, Cntact!? Onderwijsadviesbureau Gebruik van infrmatie uit deze lesbrief in de prvincie Drenthe, zwel schriftelijk als digitaal, is tegestaan met brnvermelding. Vr gebruik buiten de prvincie Drenthe dient schriftelijk testemming gevraagd te wrden aan de auteurs

2 Inleiding Verkeer met je den! Zittend p de stel leer je geen verkeer. Ok de verkeerslessen p het vrtgezet nderwijs kmen het best tt hun recht als het een cmbinatie is van efenen in de praktijk en het leren van theretische kennis. Er zijn veel verkeersregels, dr gesprekken met leerlingen te veren ver het verkeer en de situaties waarin je terecht kunt kmen kun je (gast)dcent de leerling wegwijs maken in het land van verkeersregels. Daarbij is het efenen in het echte verkeer belangrijk! Dit is vr de dcent niet altijd een eenvudig gedeelte. Van dcenten wrdt verwacht dat ze met iedere methde slagvaardig aan het werk kunnen en dat men geneg inspiratie heeft m de kinderen ervaringsgerichte verkeerslessen te geven. Een bijkmend aspect is het stukje tijd dat de dcent kan investeren m een gede verkeersles (therie en praktijk) in elkaar te zetten. Middels deze lesbrief heeft de dcent een aanvullende verkeersles te pakken met een gede balans tussen therie en praktijk. Het dde hekprject Kinderen lpen, fietsen f wrden met de aut naar schl gebracht. De eerste stappen in het verkeer zullen de kinderen met hun uders zetten, zij zijn als eerste verantwrdelijk vr de pveding van hun kinderen. Kinderen ntwikkelen zich in een snel temp en zullen diverse verversmiddelen stap vr stap gaan ntdekken. Van de eerste stappen tt de lpaut, van de lpaut naar de driewieler en van de driewieler naar de fiets. Iedere nieuwe vaardigheid die een kind leert vereist alle cncentratie van het kind. Wanneer het kind leert fietsen zal het in eerste instantie alleen maar bezig zijn met het fietsen en neemt het de verkeerssituatie m zich heen niet geheel p. Dit kmt geleidelijk p gang, he meer fietskilmeters een kind in de benen heeft, he beter het kan reageren p en in het verkeer. In grep 8 van de basisschl kmen de meeste leerlingen veelal zelfstandig p schl. Er wrdt dan van hen verwacht dat ze ged kunnen fietsen, interpreteren en anticiperen. Tch blijven het, k p deze leeftijd, kinderen en zien ze niet veral evenveel gevaar, herkennen lastige situaties niet f denken dat ze met hun superfiets alles kunnen verwinnen. Middels deze lesbrief wrdt geprbeerd de leerling bewust te maken van de dde heken van een vrachtaut. Niet alleen van papier, maar er wrdt k een rndje gereden met de vrachtaut. Wij wensen u veel leerplezier bij het uitveren van deze lesbrief! Delstellingen dde hek prject In deze lesbrief kmen er verschillende delen aan de rde. Een belangrijk del tijdens het uitveren van de les is dat de leerlingen leren m een verkeerssituatie ged in te schatten. Daarbij meten er verschillende stappen genmen wrden: Laten ervaren wat een dde hek vr een vrachtwagenchauffeur betekent Prberen te ntdekken welke rl ze zelf in deze situatie spelen Belangrijke infrmatie uit deze verkeerssituatie kunnen gebruiken m beslissingen te maken zich bewust zijn dat er nverwachte situaties kunnen ptreden in het verkeer. Zich bewust zijn van hun eigen verkeersgedrag en wat daarvan de eventuele gevaren kunnen zijn Aanleren van vaardigheden wat een ged samenspel tussen hen (vetgangers/fietsers) en vrachtwagenchauffeur bevrdert Verkeer is altijd in beweging en is een samenwerking tussen alle weggebruikers, deze weggebruikers zijn mensen en mensen maken futen. Dr alert te zijn in 1

3 situaties en in te kunnen spelen p nverwachte situaties kunnen veel ngevallen vrkmen wrden. Wanneer we allemaal ged pletten en rekening huden met elkaar buwen we aan een verkeersveilige situatie, waar iedereen baat bij heeft. Delgrep Deze lesbrief is ntwikkeld vr de leerlingen van grep 8 van het basisnderwijs. Materialen en pbuw van de lessen Dit pakket bevat twee lessen welke z samengesteld zijn dat ze als aanvulling p de reguliere verkeerslessen gebruikt kunnen wrden. prgramma: Grepsgesprek ter activeren van de vrkennis van de leerlingen Kijken dvd, f filmpjes welke verderp in deze lesbrief gegeven is. rndje lpen en meerijden met de chauffeur Didactische aanwijzingen: Het prject bestaat uit een theretisch gedeelte en een praktisch gedeelte. Het theretische deel duurt ngeveer vijftien tt twintig minuten, daarna gaan de leerlingen vr de praktijklessen naar buiten. Samen duren de praktijklessen 30 minuten. Bendigde materialen: Lesbrief Lkaal met digibrd/scherm en cmputer m de dvd af te spelen Dvd Gd t See Yu Parkeerplaats waar de vrachtaut geparkeerd kan wrden Pinnen Eventueel afzetlint Opstapplaats m een rndje mee te rijden met de vrachtaut Ouder/dcent met fiets die met de vrachtaut mee kan fietsen. Vrbereiding: Leerlingen pdelen in drie grepen, de grep die naar buiten gaat m een rndje mee te rijden, meten k in tweeën gesplitst wrden, daar de vrachtwagen niet meer dan vijf leerlingen tegelijk mee kan nemen per rnde. 2

4 Les Waar willen we naar te werken in deze les: Vandaag wrdt er met de leerlingen gesprken ver de dde hek van de vrachtaut. Het is belangrijk m van te vren te verleggen f er k leerlingen zijn die een traumatische ervaring hebben in het verkeer, daar dient rekening mee gehuden te wrden. Dr met de leerlingen de dde heken van de vrachtaut te bespreken zullen ze bewuster mgaan met het vrachtverkeer. Ze meten, kijkend naar de situatie, bedenken he ze zich zelf p een veilige manier kunnen vrtbewegen in het verkeer, zdat ze er bewust van wrden dat ze zelf wel eens futen maken, maar dat er k anderen zijn die futen kunnen maken in het verkeer. Dr ged p te letten in het verkeer kunnen er veel ngelukken vrkmen wrden. Want het heft niet alleen aan jezelf te liggen dat een situatie lastig wrdt. Intrductie van de les: Hu een krte inleiding van de bedeling van elk nderdeel Onderdeel 1: Gd t See Yu Leg de leerlingen uit wat ze gaan zien in deze film, vraag ze van te vren k even f ze zelf wel eens een ngeluk meegemaakt hebben. Is dit het geval, hu er dan even rekening mee met het tnen van de film er kan een cnfrnterend deel in zitten. Als de film getnd is hu dan even in het krt een inventarisatie: Wat det dit met je He vind je het zelf als je naast een vrachtaut fietst/lpt Ben je je bewust van de plaatsen die een vrachtaut niet ziet Ga je daar k bewust mee m in het verkeer Onderdeel 2: Rndje vrachtaut lpen De vrachtwagen staat p een plaats waar de leerlingen rndm kunnen lpen. 3

5 De instructeur lpt samen met de leerlingen m de vrachtaut heen en vraagt aan de leerlingen waar zij denken dat de dde heken zijn. Daarna gaan er twee leerlingen in de aut zitten en de rest zetten eerst zelf pinnen neer p plaatsen waar ze denken dat de dde hek van een vrachtaut is. Dit wrdt dr de leerlingen in de vrachtwagen gecntrleerd en bijgesteld als het niet ged is. Daarna wrdt er van plaats gewisseld en kunnen de leerlingen die eerst neergezet hebben zien vanuit de vrachtaut waar de dde heken zitten. Daarna kmt het grepje terug bij de vrachtaut en zal de chauffeur een situatie aan ze vrleggen en dan kunnen de leerlingen daar p reageren. Tt slt van dit nderdeel wrdt herhaald waar ze p meten letten en dan kunnen ze dr naar nderdeel drie Onderdeel 3: rndje meerijden met de vrachtaut in grepjes van vijf De leerlingen hebben bij de vrige rnde al een rndje gelpen en dde heken aangegeven. Behalve de eerste grep, deze zal even krt wat verteld meten wrden. Daarna gaan ze in grepjes van vijf de vrachtaut in en met er een uder/dcent mee fietsen met de aut. De fietser zal steeds in ged verleg verdwijnen in de dde hek. Leerlingen zullen ervaren he het vr een chauffeur is en he weinig een chauffeur eigenlijk kan zien. Een rndje van 5 à 10 minuten is geneg, daarna kan de tweede grep. Aan het eind van de rit kan de vraag gesteld wrden: he heb je het ervaren ben je je nu meer bewust van het feit dat de chauffeur alles niet kan verzien he ga je in het vervlg m met de vrachtwagen en chauffeur, gaat er iets veranderen f blijft het hetzelfde? 4

6 Vr de nieuwsbrief Dde Hek. Wat kan je er als fietser aan den. Vaak is het letterlijk van levensbelang dat je de gevaren van rechts afslaande vrachtaut s juist inschat en de dde hek van vrachtwagens zveel mgelijk ntwijkt. Onder het mtt 'zien en gezien wrden' geven we hierna vijf belangrijke tips vr fietsers, brmfietsers en vetgangers. Maak steeds gcntact met de bestuurder. Z kan je als fietser nagaan f de vrachtwagenchauffeur je gezien heeft en f hij je laat drrijden. Zie je de bestuurder, dan kan hij ju k zien. Als je de bestuurder niet kunt zien, dan ben je k nzichtbaar vr hem! Stp nit nder f ter hgte van de spiegels. Ga nit rechts van een vrachtwagen stilstaan. Je lpt het risic dat de bestuurder je niet ziet en dat je wrdt aangereden als de vrachtwagen vertrekt en naar rechts afslaat. Blijf uit de dde hek. Fiets nit vlak vr, achter f naast een vrachtwagen. Daar ziet de chauffeur je zeker niet. Blijf er ver achter f ga er ver geneg vr staan. Gebruik waar mgelijk het fiets-pstel-vak dat fietsers de kans biedt zich veilig vr de vrachtwagen p te stellen. Als een vrachtwagen je inhaalt, zrg dan vr vldende uitwijkruimte naar rechts, zdat je niet beklemd raakt Geef veiligheid vrrang. In bchten, p rtndes en kruispunten waar de vrachtwagen links f rechts afslaat, blijf je het best ver rechts achter de vrachtwagen. Een traag rijdende vrachtwagen bereidt vaak een maneuvre vr en hudt altijd een gevaar in. Z wijkt een rechts afslaande vrachtwagen eerst uit naar links. He grter de vrachtwagen, he verder hij uitwijkt. Fiets in de kijker. Kies m te fietsen kleding in felle, heldere kleuren. Flurescerende kleding is ideaal. In het dnker maken reflecterende strips en accessires (bijv. p je jas f rugzak) je beter zichtbaar. Kinderen en de dde hek Blijf uit de dde hek Iedereen heeft wel eens gehrd van de dde hek van een vrachtaut. Vaak lezen we berichten in de krant waar ver een dde-hek - ngeval met fietsers wrdt gesprken. Maar wat is precies een dde hek? En he kunt je er veilig mee mgaan? De dde hek van een vrachtaut is de ruimte m de wagen waarvan 5

7 de chauffeur niets kan zien. Een vrachtaut heeft verigens niet één, maar meer dde heken: vlak vr de aut, naast de aut en achter de aut. De dde hek aan de rechterkant van de vrachtaut is de meest gevaarlijke. Ondanks allerlei extra (verplichte) spiegels blijft de dde hek aan die kant bestaan. Drdat deze ruimte aan de rechterkant z grt is, ntstaat vr fietsers een gevaarlijke situatie als de vrachtaut rechtsaf slaat. Niet alleen de ruimte naast de vrachtaut levert gevaarlijke situaties p vr fietsers. Ok vlak vr de aut kan de chauffeur verstekende fietsers en vetgangers niet zien. He hger de cabine, he grter de dde hek aan de vrkant is, sms wel tt enkele meters vr de vrachtwagen. Vral kinderen, die dr hun lengte al slechter zichtbaar zijn, meten zich terdege bewust zijn van deze gevaarlijke situaties. Tip 1 Zrg dat je de chauffeur kan zien, want als je hem ziet dan ziet hij ju k. Tip 2 Lp f fiets nit vlak vr f vlak achter een vrachtaut langs. Tip 3 Ga met je fiets nit naast een vrachtaut staan, maar blijf er ruim achter. In deze tekening is de dde hek rd gekleurd. Alles in dit gebied is dus niet zichtbaar vr de chauffeur. En vanzelfsprekend kunt jij de chauffeur k niet zien, zelfs niet via zijn spiegels. Brn: Verkeerseducatie website 6