Deze ligt voor u ter inzage en is geplaatst op de website onder de agendapunt 10 van de commissie burgerzaken

Transcriptie

1 Commissie burgerzaken 24 maart 2009 Agendapunt 10 Bespreken retail structuur visie Peel & Maas Deze ligt voor u ter inzage en is geplaatst op de website onder de agendapunt 10 van de commissie burgerzaken De structuurvisie zal worden vastgesteld in een gezamenlijke vergadering van de raden P&M op 18 mei a.s.

2 Retailstructuurvisie 2020 Toekomstige gemeente Peel en Maas Gemeente Helden maart 2009

3 Retailstructuurvisie 2020 Toekomstige gemeente Peel en Maas dossier : B registratienummer : versie : concept Gemeente Helden maart 2009 DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

4 INHOUD BLAD SAMENVATTING 3 1 INLEIDING Retailstructuurvisie voor de toekomstige gemeente Peel en Maas Betrokkenheid ondernemers en consumenten Werkwijze Definitie detailhandel 8 2 HUIDIGE WINKELSTRUCTUUR EN DYNAMIEK Winkelstructuur Peel en Maas Kwaliteitsprofiel winkelgebieden Gemeente Helden Gemeente Meijel Gemeente Maasbree Gemeente Kessel Dynamiek in de afgelopen jaren Conclusie 23 3 HUIDIGE ORIENTATIE CONSUMENT Consumentenenquête Draagvlak en Functioneren Conclusie 27 4 TRENDS, BELEID, ONTWIKKELINGEN EN PLANNEN Markttrends & beleid Consument Aanbod Beleid Ontwikkelingen en plannen in de regio Conclusie: kansen en bedreigingen huidige winkelstructuur 37 5 TOEKOMSTIGE WINKELSTRUCTUUR IN PEEL EN MAAS Toekomstige structuur Ambitie en positionering winkelgebieden Centrum Panningen als regionaal koopcentrum Meijel Maasbree Baarlo Helden Kessel PDV J.F. Kennedylaan en Groenfactorij Conclusie 45 6 BELEID EN UITVOERINGSPROGRAMMA Uitvoeringsstrategie Ruimtelijke instrumenten

5 6.1.2 Juridische instrumenten Financiële instrumenten Overige instrumenten Uitvoeringsprogramma 50 7 COLOFON

6 SAMENVATTING De huidige winkelstructuur De winkelstructuur in Peel en Maas bestaat de centra van Panningen, Helden, Meijel, Maasbree, Baarlo en Kessel. Daarnaast is er sprake van verspreide bewinkeling voornamelijk PDV branches in buitengebieden en industrieterreinen. Panningen is de enige plaats die een duidelijk concentratiegebied heeft voor PDV branches namelijk de J.F. Kennedylaan. De centrumgebieden in Peel en Maas hebben te maken met een zwakker wordende recreatieve functie, met uitzondering van het centrum van Panningen. De leegstand neemt toe en door het vertrek van functies vallen er gaten, waardoor de aansluiting tussen winkels minder sterk wordt of ontbreekt. Versnippering is in vrijwel alle winkelgebieden een aandachtspunt. Daarentegen hebben de dorpskernen een sterke eigen identiteit en is het gratis parkeren een belangrijk voordeel. De belangrijkste conclusies met betrekking tot de bestaande structuur zijn: De regionale functie van Panningen centrum, vanwege de centrale ligging, sterke combinatie van gemak en winkelen, het vrij volledige aanbod, het aantrekkelijke dorpse karakter en het gratis parkeren. In het centrum van Panningen hebben het verblijfsklimaat, de routing en de samenhang in het centrumgebied een impuls nodig om de regionale functie te behouden en te kunnen versterken. De overige centrumgebieden (Helden, Meijel, Maasbree, Baarlo) kunnen hun sterk lokaal verzorgende functie goed benutten. Ook hier zijn de dorpse karakters en het gratis parkeren belangrijke pluspunten. Voor Kessel geldt dit in mindere mate. De toename van leegstand in de overige centrumgebieden (Helden, Meijel, Maasbree, Baarlo en Kessel) en versnippering zijn belangrijke aandachtspunten. Momenteel zijn er twee concentratiegebieden voor perifere detailhandel in de gemeente Helden. Het aanbod heeft vooral een lokale functie. Verdere versnippering op het gebied van perifere detailhandel is een belangrijk aandachtspunt. Het sterk aanwezige lokaal ondernemerschap in de verschillende kernen is een belangrijk pluspunt. De toekomstige winkelstructuur Op basis van de bevolkingsprognoses van het CBS zijn de toekomstperspectieven voor de verschillende kernen in de toekomstige gemeente Peel en Maas verkend. Hieruit blijkt dat er beperkte uitbreidingsmogelijkheden zijn in het dagelijkse en recreatieve segment. Om de huidige winkelstructuur te optimaliseren is een vertaling van algemene uitgangspunten naar concrete keuzes gemaakt voor de segmenten dagelijks, hoog frequent recreatief, recreatief en doelgericht winkelaanbod. Deze zijn als volgt: - 3 -

7 Dagelijks aanbod: Optimalisering van het dagelijks aanbod door schaalvergroting en waarborgen complementariteit van aanbod. Opbouwen van de gewenste structuur met een duidelijke positionering van de verschillende winkelgebieden ten opzichte van elkaar. Hierbij staat het waarborgen van leefbare kernen door het op peil houden van het dagelijkse voorzieningenniveau centraal. In relatie met bovenstaande het afwijzen van vestigingen van supermarkten op perifere of solitaire locaties. Hoog frequent recreatief aanbod: Dit segment bestaat voornamelijk uit winkels met verkoop van tijdschriften, huishoudelijke artikelen, speelgoed en cadeauartikelen en voorzien in de vergeten of snelle aankoop. Deze winkels versterken de dagelijkse aankoopfunctie van de kernen en daarmee behoud van het winkelgebied. Recreatief aanbod Het recreatief winkelaanbod vervult een verzorgingsfunctie voor de regio. Het gaat hier vooral om de recreatieve branches zoals mode, schoenen, warenhuizen, juweliers, opticiens etc. Het centrum van Panningen is de aangewezen concentratie binnen de regio om dit aanbod te accommoderen. Het accommoderen van dit aanbod op perifere en solitaire locaties moet door bovenstaande afgewezen worden. Het centrum van Panningen heeft een regionale functie. Hier hoort een gecombineerde mix van dag- en avondhoreca bij. Beperkingen voor dag- en avondhoreca gelden voor de ontwikkelingsmogelijkheden op andere locaties met uitzondering van de centra van de kernen. Het aanbod in deze kernen mogen hun bedoelde functie niet overstijgen en niet concurreren met het centrum van Panningen. Uitzondering vormt het toeristisch karakter van kernen als Baarlo en Kessel. Doelgericht aanbod: Grootschalige detailhandelvestigingen in onder meer sport en spel, bruin- en witgoed hebben veelal een karakter dat leunt aan de recreatieve branches. Gezien de regiofunctie die het centrum van Panningen wil vervullen, is dit de aangewezen plek om deze branches te huisvesten. Gezien de regionale functie die Panningen wil vervullen, is concentratie van het aanbod noodzakelijk. Momenteel zijn er twee concentratiegebieden aangewezen, J.F. Kennedylaan en de te bouwen Groenfactorij. Op deze locaties zou PDV zich moeten concentreren. Op de onderstaande kaart staat de toekomstige detailhandelstructuur voor de gemeente Peel en Maas weergegeven. Hierbij is rekening gehouden met het huidig en toekomstig functioneren van de diverse centra in de regio en de ambities van gemeenten en ondernemers

8 Kaart 2: Toekomstige winkelstructuur Peel en Maas Dit betekent het volgende voor de bestaande winkelgebieden: Panningen wordt een gemakscentrum voor dagelijkse en recreatieve aankopen met een regionale functies Meijel blijft een gemakscentrum voor dagelijkse en hoogfrequente recreatieve aankopen. Meijel verliest zijn recreatieve trekkracht die voornamelijk veroorzaakt werd door twee grote modezaken. Het centrum van Panningen zal deze functie voornamelijk gaan vervullen. Maasbree blijft functioneren als boodschappencentrum met een compleet aanbod dagelijks aanbod. Baarlo blijft net als Maasbree functioneren als boodschappencentrum met een compleet aanbod dagelijks aanbod

9 Helden kan door de ligging ten opzichte van het centrum Panningen geen volwaardige boodschappencentrum realiseren. Het blijft de functie van een boodschappencentra met een incompleet aanbod dagelijks en 1 supermarkt vervullen. Kessel kan door concentratie van winkelaanbod bij de supermarkt een boodschappencentrum met een incompleet aanbod dagelijks en 1 supermark vervullen

10 1 INLEIDING 1.1 Retailstructuurvisie voor de toekomstige gemeente Peel en Maas De gemeente Helden heeft behoefte aan een evaluatie en een vervolg op de uitvoering van de ontwikkelingsvisie Centrumplan Panningen uit Daarbij is inzicht in de huidige retailstructuur van gemeente Helden, het totale aanbod in het gebied Peel en Maas en het concurrerend aanbod in de regio van belang. Daarnaast gaat de gemeente Helden fuseren met de gemeenten Meijel, Maasbree en Kessel. Momenteel ontbreekt er in de gemeente Helden een duidelijk toetsingskader voor detailhandel en een concreet uitvoeringsprogramma. De gemeente Helden heeft vervolgens besloten om onder andere ter onderbouwing van de actualisatie van de ontwikkelingsvisie voor het centrum van Panningen een nieuwe retailstructuurvisie te laten opstellen voor de toekomstige gemeente Peel en Maas. De nieuwe visie geeft de komende jaren (tot 2019) richting aan de ontwikkeling van het centrum Panningen, de kernen en perifere locaties. De hierbij geformuleerde ambitie is verbetering, versterking en optimalisering van de retailstructuur door: 1. versterking van de aantrekkingskracht van Panningen als regionaal koopcentrum, 2. verbetering van de ruimtelijk-economische kwaliteit van het centrumgebied Panningen, 3. optimalisering van bestaande winkelvoorzieningen in de kernen (wat kan, wat moet blijven). Tegelijkertijd met het opstellen van de retailstructuurvisie heeft DHV de ontwikkelingsvisie voor het centrum van Panningen geactualiseerd. Hiervoor dient de toekomstige winkelstructuur van Peel en Maas als input. 1.2 Betrokkenheid ondernemers en consumenten Een duurzame retailstructuur voor de toekomstige gemeente Peel en Maas vraagt om een actuele visie, een helder programma en structuurversterkende maatregelen. Maar ook om een visie die ontstaan is vanuit de wensen van ondernemers, overige stakeholders en consumenten (zowel inwoners als toeristen). Het toekomstige aanbod aan winkelvoorzieningen moet de consument voldoende bedienen. Maar moet ook lokale ondernemers een duurzaam perspectief bieden, waarin veranderingen in de winkelstructuur niet ten koste gaan van het rendabel functioneren. Ondernemers zijn bovendien in veel gevallen partij bij veranderingen die plaats vinden. Tijdens het onderzoekstraject heeft DHV diverse ondernemers geïnterviewd en werksessies gehouden waarin belanghebbenden konden meedenken over ambities voor de bestaande winkelgebieden. In bijlage 2 staat een lijst met geïnterviewden, deelnemers aan de werksessies en leden van de RAC. Daarnaast heeft DHV een consumentenenquête gehouden om inzicht te krijgen wat de consument van de winkelgebieden vindt

11 1.3 Werkwijze Om te komen tot een visie op de retailstructuur van de toekomstige gemeente Peel en Maas en in het bijzonder de positionering van het centrum van Panningen in 2019 is in grote lijnen de volgende werkwijze gehanteerd. Per type winkelgebied is een kansen- en risicoprofiel opgesteld. Beoordeeld is in hoeverre de huidige winkelfunctie van het gebied kansen biedt voor de toekomst, aandachtspunten heeft of onder druk staat. Uitgangspunt bij het opstellen van een kansen- en risicoprofiel is de huidige situatie. Voor het toekomstig functioneren heeft DHV ook gekeken naar de invloed van trends en ontwikkelingen. De kansen- en risicoprofielen per winkelgebied vormen de basis voor de visie op de retailstructuur in Deze visie is een advies aan de gemeente en geeft inzicht in: 1) Functioneren van de huidige structuur en dynamiek in de retailstructuur (H2 en 3) 2) De invloed van trends en ontwikkelingen (H4) 3) Het perspectief voor de verschillende winkelgebieden (H5 en 6) 4) Beleid en uitvoeringsprogramma (H7) 1.4 Definitie detailhandel Tot de detailhandel wordt over het algemeen gerekend: de verkoop van waren, zowel nieuw als tweedehands, aan particulieren. In de retailstructuurvisie voor de toekomstige gemeente Peel en Maas onderscheiden we de volgende segmenten: Dagelijks aanbod: Voedings- en genotmiddelen en enige frequent aangekochte non-food artikelen, zoals persoonlijke verzorging Recreatief aanbod: Hier staat het kijken en vergelijken centraal, waarbij de sfeer van het winkelgebied en de diversiteit in het aanbod belangrijk is. Het gaat bijvoorbeeld om mode, luxe, vrijetijdsartikelen. Binnen het recreatief aanbod maken wij een onderscheid tussen frequent (tijdschriften, speelgoed etc.) en niet-frequent (juwelier, mode, schoenen etc.). Doelgericht aanbod: Aankopen die met een lage frequentie worden gedaan. De consument gaat doelgericht naar een specifieke winkel. Het gaat bijvoorbeeld om meubels, bruin en witgoed en doe-het-zelf

12 2 HUIDIGE WINKELSTRUCTUUR EN DYNAMIEK Dit hoofdstuk geeft een beeld van de huidige winkelstructuur in de gemeente Helden, Meijel, Maasbree en Kessel (toekomstige gemeente Peel en Maas). Aan bod komt een toelichting op de structuur, een vergelijking van het winkelaanbod op gemeenteniveau, kwaliteitsprofielen van de te onderscheiden winkelgebiedstypen, de dynamiek in de afgelopen tien jaar, en een kansen- en risicoprofiel in de huidige situatie. We beginnen met een blik op de winkelstructuur. 2.1 Winkelstructuur Peel en Maas De toekomstige gemeente Peel en Maas kent een diversiteit aan winkelgebieden die vooral voorzien in de behoefte van inwoners van de kern. Panningen en in mindere mate Meijel vormen hier een uitzondering op. Met name het centrum van Panningen heeft een duidelijke regio functie met ruim m² detailhandel in het centrum. Op de onderstaande kaart (2) is de huidige winkelstructuur voor de regio Peel en Maas (groene gebied) weergegeven. Daarnaast staan de belangrijkste recreatieve en doelgerichte (PDV) centra in Venlo, Weert en Roermond op de kaart aangegeven. Kaart 1: Huidige winkelstructuur Peel en Maas - 9 -

13 In tabel 1 staat per winkelgebied het winkelaanbod in vierkante meters winkelvloeroppervlak weergegeven. Tabel 1: Huidige retailstructuur Peel en Maas Retailstructuur Peel en Maas kern winkelgebied Totaal wvo detailhandel Leegstand Dagelijks winkelaanbod Recreatief winkelaanbod Doelgericht winkelaanbod Winkelaanbod overig Panningen Centrum Panningen Panningen Bedrijfsterrein Panningen Overig (verspreid) Helden De Kaupman Helden Overig (verspreid) Beringe Overig (verspreid) Egchel Overig (verspreid) Grashoek Overig (verspreid) Koningslust Overig (verspreid) Baarlo Centrum Baarlo lb Baarlo Bedrijfsterrein Baarlo Overig (verspreid) Maasbree Centrum Maasbree Maasbree Bedrijfsterrein Maasbree Overig (verspreid) Meijel Centrum Meijel Meijel Bedrijfsterrein Meijel Overig (verspreid) Kessel Centrum Kessel lb Kessel Overig (verspreid) Totaal Bron: Locatus oktober 2008, verwerking DHV In figuur 1 is een verdeling van dit vloeroppervlak over de bestaande gemeenten weergegeven. De gemeente Helden, met het centrum van Panningen als kernwinkelapparaat, neemt ruim de helft van het totale winkelmetrage voor haar rekening. Figuur 1 winkelmetrage per gemeente (2008) Figuur 2 inwoners per gemeente (2008) Helden Helden Kessel Kessel Maasbree Meijel Maasbree Meijel Bron: Locatus oktober 2008, bewerking DHV Bron: CBS, bewerking DHV

14 De verdeling van het aantal inwoners per gemeente (figuur 2) laat zien dat de gemeente Helden minder dan de helft voor haar rekening neemt. Dit komt erop neer dat de gemeente Helden 2,1 m² winkelvloeroppervlak per inwoner telt. Landelijk gezien ligt het aanbod (exclusief leegstand) per hoofd op circa 1,6 m² (bron: Locatus). Voor de overige gemeenten geldt dat het aanbod onder het landelijk gemiddelde ligt. Dit bevestigt het beeld dat het centrum van Panningen een regionale functie inneemt. 2.2 Kwaliteitsprofiel winkelgebieden In deze paragraaf zullen we een beeld schetsen van de verschillende winkelgebieden in de toekomstige gemeente Peel en Maas. Dit doen we op basis van: Benchmarkanalyse waarbij we het aanbod vergelijken met andere winkelgebieden met vergelijkbaar verzorgingsfunctie. Beoordeling winkelgebieden door DHV Beoordeling winkelgebieden door consumenten (zie ook bijlage 3) Beoordeling winkelgebieden door ondernemers Dit leidt tot een kwaliteitsprofiel in de vorm van een sterkte en zwakte beeld per winkelgebied Gemeente Helden Het winkelaanbod in het dagelijkse en recreatieve segment in de gemeente Helden is voornamelijk geconcentreerd in het centrum Panningen. Naast het centrum Panningen heeft de gemeente een winkelcentrum in de kern Helden. Het doelgerichte aanbod is gelegen aan de Kennedylaan, hier bevindt zich onder andere een Gamma en enkele speciaalzaken op gebied van doe-het-zelf. Daarnaast zijn er enkele winkels die solitair liggen zoals de C1000 en Maxwell. Centrum Panningen Sinds de ontwikkelingsvisie voor het centrum Panningen uit 1997 is het winkelaanbod in het centrum van Panningen met 40% toegenomen van m² naar m². In figuur 3 is het winkelaanbod in het centrum van Panningen afgezet tegen het aanbod in vergelijkbare centra met een regio functie in zuid Nederland. Hierbij dient de kanttekening dat de huidige leegstand een resultante is van de herontwikkeling van het gebied Tummers. Na realisatie van dit plan zal hier geen leegstand zijn. Hieruit kan men concluderen dat: - Panningen centrum ruim bedeeld is in de verschillende segmenten. - Zowel het recreatieve als dagelijkse winkelsegment ruim vertegenwoordigd is. Figuur 3 Benchmark centrum Panningen Vergelijking metrages op centrumniveau (2008) Doelgericht totaal Centrum Gemert Centrum Cuyk Centrum Bladel Centrum Echt Centrum Panningen Recreatief Dagelijks

15 Bron: Locatus 2008, bewerking DHV Door de ontwikkeling van de Pit en de Parel heeft het centrum van Panningen de afgelopen jaren een impuls gekregen. Het centrum van Panningen heeft zijn regionale functie hierdoor kunnen versterken. Dit blijkt ook uit de benchmarkanalyse. Dit komt voornamelijk door de centrale ligging, het aanbod in het recreatieve segment en gratis parkeren. Vooral de combinatie van winkelen en gemak in een centrum met een dorps karakter is volgens de ondernemers het geheim achter het succes. Hierbij spelen parkeren en bereikbaarheid een belangrijke rol. Het parkeren in het centrum van Panningen laat momenteel te wensen over. Maar ook het verblijfsklimaat bepaalt de kracht van de regionale functie die het centrum van Panningen kan vervullen. Het sterkte-zwakte beeld voor het centrum van Panningen is als volgt: Sterk Winkelaanbod: volledig en divers voor een regionaal gemakscentrum. Alleen herenmode ontbreekt. Bereikbaarheid & toegankelijkheid: centrale ligging in de regio makkelijk bereikbaar per auto gratis parkeren Het dorpse karakter met een eigen lokale identiteit en een regionale functie: veel zelfstandigen en weinig filiaalbedrijven actieve winkeliersvereniging centrummanagement Zwak Parkeren: gebrek aan een goede parkeerstructuur (parkeerroute, bewegwijzering en blauwe zone). tekort aan parkeerplaatsen ten zuiden van het centrum hoge parkeerdruk tijdens piekmomenten parkeerroute, bewegwijzering van de parkeerroute is tegen de klok in. Verblijfsklimaat: Raadhuisplein heeft geen aantrekkelijke verblijfsfunctie Markt mist terrasfunctie beperkte verblijfsduurverlengende activiteiten Samenhang centrumgebied: onduidelijke winkelroute door ontbreken samenhang verbindingen tussen de verschillende pleinen doorgaand verkeer Raadhuisstraat en Ruijsstraat verspreide ligging terrassen en markt

16 Centrum Helden Het winkelaanbod in Helden is gesitueerd aan de Molenstraat en in het nieuwe winkelcentrum de Kaupman. Het aanbod in Helden heeft vooral een lokaal en dagelijks verzorgende functie. Door toevoeging van het winkelcentrum De Kaupman en het uitblijven van voldoende ondernemers met relocatiewensen is er een behoorlijk aandeel leegstand ontstaan. In onderstaande figuur is het winkelaanbod in Helden afgezet tegen het aanbod in vergelijkbare kernen. Hieruit concluderen we dat: - Het winkelaanbod in de kern Helden in vergelijking met referentieplaatsen zeer gering is. - Leegstand in Helden is hoger dan in de referentieplaatsen. Figuur 4 Benchmark Centrum Helden Vergelijking winkelmetrage (m² wvo) op woonplaatsniveau 2008 Detailhandel overig Helden Referentieplaatsen ( inw) Doelgericht Recreatief Dagelijks Leegstand Bron: Locatus oktober 2008, bewerking DHV

17 Uit de benchmarkanalyse blijkt de zwakke positie van het winkelaanbod in Helden. Deze positie is mede ontstaan ontwikkelingen in het centrum van Panningen. De nabijheid van dit centrum in combinatie met de in het verleden gemaakte beleidskeuze om het centrum van Panningen als kernwinkelapparaat te laten fungeren, heeft de positie van Helden verslechterd. Naast detailhandel kent het centrum van Helden een ruim aanbod aan uitgaansgelegenheden. Het sterkte-zwakte beeld voor Helden is als volgt: Sterk Gratis en voldoende parkeerplaatsen Uitstraling Kaupman Goede bereikbaarheid Perifere detailhandel Zwak Leegstand Incompleet dagelijks aanbod Introverte uitstraling van de Kaupman Versnippering aanbod en verloedering Molenstraat Matige bebording Het in 2008 opgestelde perifere detailhandelsbeleid voor de gemeente Helden heeft geleid tot het aanwijzen van concentratiegebieden voor perifere detailhandel aan de J.F. Kennedylaan en de Groenfactorij locatie. Momenteel is het aanbod vooral lokaal verzorgend en bestaat onder andere uit een bouwmarkt en enkele speciaalzaken. Er is geen sprake van een echte concentratie in de vorm van een meubelboulevard zoals in andere (grotere) steden. In onderstaande figuur is het perifere winkelaanbod in Panningen afgezet tegen het aanbod in vergelijkbare kernen. Figuur 5: Benchmark doelgericht aanbod Panningen Metrage doelgericht winkelaanbod buiten het hoofdcentrum (2008) Bruin en witgoed Gemert Cuyk Bladel Echt Panningen Wonen Doe-Het-Zelf Auto & Fiets Plant & Dier

18 Bron: Locatus oktober 2008, bewerking DHV Uit de benchmarkanalyse kunnen we concluderen dat: - Gemiddeld genomen is het totaal aantal winkelmeters in het doelgerichte winkelaanbod op locaties buiten het centrum van Panningen (P(erifere) D(etailhandel) V(estiging) aanbod) aan de lage kant als we het vergelijken met referentieplaatsen. - Doe-het-zelf zaken en de branche bruin & witgoed zijn daarentegen wel goed vertegenwoordigd. Het sterkte-zwakte beeld voor PDV in Panningen is als volgt: Sterk Bereikbaarheid Parkeervoorzieningen Gemeente Meijel Zwak Twee concentratiegebieden Lokale functie Diversiteit in aanbod Centrum Meijel Zowel in het centrum van Meijel als in het marktgebied is de afgelopen jaren veel veranderd. Het aantal vierkante meter winkelvloeroppervlak is afgenomen van ruim m² naar m². Leegkomende panden zijn nauwelijks ingevuld of krijgen een andere bestemming zoals wonen. Door het vertrek van twee grote modewinkels is de aantrekkingskracht van het centrum afgenomen. In onderstaande figuur is het winkelaanbod in Meijel afgezet tegen het aanbod in vergelijkbare kernen. Hieruit kunnen we concluderen dat: - Meijel een hoog aandeel leegstand kent

19 - Het winkelaanbod in zowel de dagelijkse als doelgerichte branche ligt op een vergelijkbaar niveau met het landelijke gemiddelde van woonplaatsen in de categorie inwoners. - Het aanbod recreatief onder het gemiddelde ligt. Figuur 6: Benchmark centrum Meijel Vergelijking winkelmetrage (m² wvo) op woonplaatsniveau 2008 Detailhandel overig Meijel Referentieplaatsen ( inw) Doelgericht Recreatief Dagelijks Leegstand Bron: Locatus oktober 2008, bewerking DHV Het aanbod in het centrum had een gemaksfunctie op gebied van dagelijkse en recreatieve aankopen echter het recreatieve aanbod verdwijnt steeds meer uit het straatbeeld. Men ziet de positie van het centrum verschuiven van een gemakscentrum op gebied van dagelijks en recreatief naar een gemakscentrum voor dagelijkse aankopen. Deze verschuiving is versterkt door ontwikkelingen in het centrum van Panningen die zijn regiofunctie heeft zien versterken. Het verdwijnen van twee recreatieparken in de omgeving heeft daarnaast gezorgd voor minder consumenten en koopkracht in het centrum van Meijel. Het sterkte-zwakte beeld voor het centrum Meijel is als volgt: Sterk Compleet dagelijks winkelaanbod Parkeervoorzieningen bij supermarkten en voor winkels goed en gratis Zwak Ontbreken grote trekkers in de Dorpstraat: C1000 en Emté liggen buiten het winkelgebied Sportzaak Hoog frequent recreatief aanbod en laagdrempelig recreatief aanbod

20 Een dorps karakte 1 r met veel zelfstandige ondernemers Verkeersveiligheid Dorpstraat Versnipperd aanbod buiten de Dorpstraat Leegstand Verblijfsklimaat Raadhuisplein Gemeente Maasbree De gemeente Maasbree kent twee winkelgebieden, namelijk het centrum van Maasbree en het centrum van Baarlo. Centrum Maasbree Het winkelaanbod in Maasbree is vooral gevestigd aan en rondom de Dorpstraat. Buiten het centrum is het aanbod (onder andere fietsenwinkel, motorwinkel en traditionele PDV) vooral gevestigd op het industrieterrein. Het winkelaanbod is de afgelopen jaren afgenomen van circa m² naar ruim m². Maasbree heeft net als Meijel het aanbod in het recreatieve segment zien afnemen. 1 Dorps karakter:lokaal en landelijk karakter van een centrum dat wordt bepaald door de niet planmatige structuur van het centrum deels geconcentreerd en deels verspreid, het winkelaanbod dat vooral uit zelfstandige en lokale ondernemers bestaat en de lokale functie van het gebied

21 In onderstaande figuur is het winkelaanbod in Maasbree afgezet tegen het aanbod in vergelijkbare kernen. Hieruit we concluderen we dat: - Het winkelaanbod in Maasbree komt grotendeels overeen met het landelijke gemiddelde - Alleen het recreatieve winkelaanbod is ondervertegenwoordigd. Figuur 7 Benchmark centrum Maasbree Vergelijking winkelmetrage (m² wvo) op woonplaatsniveau 2008 Detailhandel overig Maasbree Referentieplaatsen ( inw) Doelgericht Recreatief Dagelijks Leegstand Bron: Locatus oktober 2008, bewerking DHV Het aanbod in het centrum van Maasbree heeft een lokaal verzorgende functie en bestaat voornamelijk uit dagelijks aanbod. In Maasbree is sprake van een winkelconcentratie rondom de Lidl en Jumbo (Amicitia-Dorpstraat-Heermoestraat- Pastoor Leurstraat). Echter de Jumbo is aan de buitenkant van het concentratiegebied gesitueerd en mist aansluiting door het ontbreken van een duidelijk winkelfront richting Amicitia. Buiten deze concentratie is het winkelaanbod verspreid gelegen over de Dorpstraat. Het strekte-zwakte beeld voor het centrum van Maasbree is als volgt: Sterk Compleet dagelijks winkelaanbod Parkeervoorzieningen zijn gratis Zwak Hoog frequent recreatief aanbod Versnipperd winkelaanbod zoals bijvoorbeeld: Jumbo Emofra spijkergoed in jeans Parkeren: Situering parkeerplaatsen in het centrum Aantal parkeerplaatsen

22 Centrum Baarlo Het winkelaanbod in Baarlo is geconcentreerd aan de Grotestraat en bestaat vooral uit dagelijkse aanbieders zoals Super de Boer. Buiten het centrum aan de N73 is een Aldi gevestigd. In onderstaande figuur is het winkelaanbod in Baarlo afgezet tegen het aanbod in vergelijkbare kernen. Hieruit kunnen we concluderen dat: - Het winkelaanbod in alle segmenten is in Baarlo ondervertegenwoordigd. Dit is gezien de ligging van Baarlo ten opzichte van Venlo (voornamelijk Blerick), Roermond en Panningen niet verwonderlijk. Figuur 8: Benchmark centrum Baarlo Vergelijking winkelmetrage (m² wvo) op woonplaatsniveau 2008 Detailhandel overig Baarlo Referentieplaatsen ( inw) Doelgericht Recreatief Dagelijks Leegstand Bron: Locatus oktober 2008, bewerking DHV Het winkelaanbod heeft een duidelijke dagelijkse aankoopfunctie voor de inwoners van Baarlo. Het winkelaanbod is in de afgelopen jaren afgenomen van ruim m² naar ruim m². Leegkomende panden krijgen veelal een andere bestemming zoals wonen. Hierdoor neemt de gezellige winkelfunctie van het centrum af. Om het centrum van Baarlo aantrekkelijk te maken en te houden heeft men de afgelopen jaren onder

23 andere geïnvesteerd in de openbare ruimte en verkeersveiligheid. In onderstaande tabel staat het sterkte-zwakte beeld van Baarlo weergegeven. Sterk Compleet dagelijks winkelaanbod Parkeervoorzieningen zijn gratis Authentiek dorpskarakter Kessel Zwak Hoog frequent recreatief aanbod Versnipperd centrumgebied solitaire ligging Aldi toename woonfunctie verbinding Marktplein en toerisme beperkt Parkeerroute onduidelijke Centrum Kessel Kessel heeft van oudsher geen echte concentratie van winkels. Dit komt onder ander door de historische structuur en bouw van de dorpstraat waardoor de fysieke mogelijkheden voor winkels beperkt zijn. Daarnaast is de dorpscultuur van oudsher dat men een winkel aan huis had en speelde verspreide bewinkeling geen rol. De hedendaagse consument is verwend en wil al het aanbod geconcentreerd hebben. De consument stapt ook vaker in de auto om in het centrum van Panningen hun boodschappen te halen. Dit heeft grote gevolgen gehad en nog steeds voor de zelfstandige speciaalzaken in Kessel. Het aanbod is de afgelopen jaren verschraald vooral in het dagelijkse en recreatieve segment. In onderstaande figuur is het winkelaanbod in Kessel afgezet tegen het aanbod in vergelijkbare kernen. Hieruit kunnen we concluderen dat: - Het winkelverzorgingsniveau van Kessel in de recreatieve branche is ondermaats vergeleken met referentieplaatsen in Nederland. - Het doelgerichte winkelaanbod is daarentegen ruim vertegenwoordigd, waardoor het totale verzorgingsniveau gelijkwaardig is met Nederlandse referentieplaatsen Figuur 9: Benchmark centrum Kessel Vergelijking winkelmetrage (m² wvo) op woonplaatsniveau 2008 Kessel Detailhandel overig Referentieplaatsen ( inw) Doelgericht Recreatief Dagelijks

24 Bron: Locatus oktober 2008, bewerking DHV De huidige winkelstructuur in Kessel voldoet hier momenteel niet aan. De supermarkt Cööp is solitair gelegen en heeft zijn eigen functie. Het overige dagelijks aanbod kan momenteel niet profiteren van concentratievoordelen. Het ontbreekt momenteel aan een geschikte locatie om het aanbod te concentreren en een aantrekkelijk gemakswinkelcentrum voor de dagelijkse aankopen te creëren. Dit beperkt de groeimogelijkheden van de zittende ondernemers. In onderstaande tabel staat het sterkte-zwakte beeld van Kessel weergegeven. Sterk Lokaal ondernemerschap Kasteel als toeristisch trekpleister Authentiek dorpskarakter Zwak Dagelijks aanbod is incompleet Verspreide bewinkeling en ontbreken concentratie van winkels 2.3 Dynamiek in de afgelopen jaren Bevolking De toekomstige gemeente Peel en Maas telt anno 2008 ruim inwoners. Sinds 2007 neemt de bevolking in de toekomstige gemeente af. Dit is het gevolg van de landelijke vergrijzingtendens die ook in deze regio speelt. Als we kijken naar de verschillende gemeenten zien we dat in Helden het aantal inwoners afneemt en de andere gemeenten een lichte toename kennen. In Nederland bestaat circa 36 % van het totaal aantal huishoudens uit eenpersoonshuishoudens en de resterende 64% uit meerpersoonshuishoudens. In de provincie Limburg is het aandeel meerpersoonshuishoudens in 2008 iets groter, te weten 67% Middels Statline ( is inzicht verkregen in de samenstelling van de

25 huishoudens in Peel en Maas. In de gemeente blijkt de verhouding tussen één- en meerpersoonshuishoudens heel anders te zijn. In Helden, Kessel, Maasbree en Meijel bestaat slechts 22% van de huishoudens uit één persoon. Bijna 80% van de huishoudens wordt dus gevormd door meerpersoonshuishoudens. In de provincie Limburg zijn minder jongeren woonachtig dan in de rest van Nederland, de provincie is dan ook sterker aan vergrijzing onderhevig dan landelijk het geval is. Uit gegevens van het CBS blijkt echter dat de bevolkingsopbouw in de toekomstige gemeente Peel & Maas sterk overeenkomt met die van Nederland als geheel. Dit suggereert dat de vergrijzing in de gemeente minder snel toeslaat dan in rest van de provincie Limburg. Detailhandel Het aantal winkelmeters is in de toekomstige gemeente Peel en Maas sinds 2004 toegenomen met 15 %. Onderstaande figuur laat zien dat deze toename zich vooral bevindt in het dagelijks en recreatieve segment. Daarnaast is leegstand toegenomen. Enerzijds gaat het hier om structurele leegstand in de Kaupman Helden en in Meijel. Anderzijds gaat het om frictie leegstand van het pand Tummers dat herontwikkeld wordt. De leegstand van winkelvastgoed bedraagt anno 2008 op het niveau van Peel en Maas circa 13%. Dit is fors vergeleken met het zowel landelijk gemiddelde (7%) als met vergelijkbare gemeenten. Figuur 10: Ontwikkeling winkelmetrage Peel en Maas Bron: Locatus 2004, 2008, bewerking DHV 0 Groei detailhandel ten opzichte van bevolkingsgroei Over de periode heeft een ontwikkeling plaatsgevonden zoals weergegeven in figuur 11. Leegstand Totaal (excl leegstand) Dagelijks Recreatief Doelgericht Figuur 11: Groei detailhandel ten opzichte van bevolking Bevolking dagelijks niet-dagelijks

26 Bron: Locatus en CBS bewerkt door DHV Op basis van deze figuur concluderen we dat: - Over de afgelopen tien jaar in de toekomstige gemeente Peel en Maas sprake is van een toename van het inwonertal met 3% en van het winkelareaal met 23%. - De dagelijkse sector een aanmerkelijk forse groei heeft gekend (+24%) Deze snelle groei van dagelijkse winkelmeters wijkt niet af van de landelijke trend van schaalvergroting in de supermarktbranche (meer winkelmeters per inwoner). - De niet-daglijkse sector kent ook een forse groei. Deze is onder andere te verklaren door de groei van het aanbod in het centrum van Panningen (recreatieve segment) en de groei in het doelgerichte segment. Kantekening bij deze groei is dat sinds 2004 er sprake is van een afname (-3%) in de nietdagelijkse sector in zowel het recreatieve als doelgerichte segment. 2.4 Conclusie De centrumgebieden van de kernen hebben te maken met een zwakker wordende recreatieve functie, met uitzondering van het centrum van Panningen. De leegstand neemt toe en door het vertrek van functies vallen er gaten, waardoor de aansluiting tussen winkels minder sterk wordt of ontbreekt. Versnippering is in vrijwel alle winkelgebieden een aandachtspunt. Daarentegen hebben de dorpskernen een sterke eigen identiteit en is het gratis parkeren een belangrijk voordeel. De belangrijkste conclusies met betrekking tot de bestaande structuur zijn: De regionale functie van Panningen centrum, vanwege de centrale ligging, sterke combinatie van gemak en winkelen, het vrij volledige aanbod, het aantrekkelijke dorpse karakter en het gratis parkeren

27 In het centrum van Panningen hebben het verblijfsklimaat, de routing en de samenhang in het centrumgebied een impuls nodig om de regionale functie te behouden en te kunnen versterken. De overige Helden, Meijel, Maasbree en Baarlo kunnen hun sterk lokaal verzorgende functie goed benutten. Ook hier zijn de dorpse karakters en het gratis parkeren belangrijke pluspunten. Voor Kessel geldt dit in mindere mate. De toename van de leegstand in de overige centrumgebieden (Helden, Meijel, Maasbree, Baarlo en Kessel) en versnippering zijn belangrijke aandachtspunten. Momenteel zijn er twee concentratiegebieden voor perifere detailhandel in de gemeente Helden. Het aanbod heeft vooral een lokale functie. Verdere versnippering op het gebied van perifere detailhandel is een belangrijk aandachtspunt. Het sterk aanwezige lokaal ondernemerschap in de verschillende kernen is een belangrijk pluspunt. 3 HUIDIGE ORIENTATIE CONSUMENT Dit hoofdstuk geeft een beeld van de huidige oriëntatie van de inwoners van de regio Peel en Maas. Gebaseerd op basis van de consumentenenquête uitgevoerd door DHV, eerdere onderzoeken en recente gegevens van de shopperactie georganiseerd door het centrummanagement in Panningen. Op basis van deze gegevens zullen we het huidig economisch functioneren van de verschillende winkelgebieden in kaart brengen. We beginnen met de resultaten uit de consumentenenquête. 3.1 Consumentenenquête Consument zeer trouw aan eigen woonplaats

28 In september hebben we een telefonische enquête laten uitvoeren onder huishoudens in de regio Peel en Maas. Uit deze enquête bleek dat de meeste inwoners zeer trouw zijn aan de kern van hun eigen woonplaats. 91% van de geënquêteerden bezoekt het centrum van de eigen woonplaats minimaal 1 keer per week. In onderstaande tabel staan de resultaten per kern weergegeven. Tabel 2: Bezoekfrequentie winkelgebied eigen woonplaats Kerkdorpen* Meijel Panningen Panningen Helden Baarlo Maasbree Kessel 1 keer per week of vaker 100% 97% 93% 87% 92% 84% 76% 1 a 2 keer per maand 0% 1% 3% 11% 8% 16% 10% < 1 keer per maand 0% 1% 3% 2% 0% 0% 15% * Kerkdorpen: Beringe, Koningslust, Eghel en Grashoek De inwoners van Helden, Maasbree en Kessel bezoeken hun centra iets minder intensief dan inwoners uit Panningen, Meijel en Baarlo. Met name in Kessel is er een groep bewoners die het centrum niet zo vaak bezoekt. De reden dat men niet naar Kessel gaat hangt samen met de omvang en de variatie in het aanbod en met het prijssegment van de supermarkt. Het feit dat Panningen zoveel inwoners uit haar eigen woonplaats weet te binden dankt ze aan de variatie en compleetheid van het winkelaanbod. Meijel neemt een zeer bijzondere plaats in. Onder de inwoners van Meijel leeft al jaren een cultuur dat wat in Meijel is, blijft in Meijel. Boodschappen belangrijkste bezoekmotief eigen woonplaats Voor alle centra is het bezoekmotief overwegend boodschappen doen (zie onderstaande tabel). Recreatief winkelen komt als bezoekmotief aanmerkelijk minder voor. Panningen scoort hoog op het punt van recreatief winkelen. Voor meer dan 80% van de bewoners is dit één van de bezoekmotieven. Doelgerichte aankopen in het woon- en tuinsegment zijn voor de meeste plaatsen geen belangrijk bezoekmotief. Panningen scoort opnieuw het beste met 40%. Meijel en Maasbree scoren met ongeveer 14% nog redelijk. Tabel 3: Bezoekmotief winkelgebied in eigen woonplaats Kerkdorpen Meijel Panningen Panningen Helden Baarlo Maasbree Kessel Dagelijks winkelaanbod 100% 99% 95% 96% 98% 92% 98% Recreatief winkelaanbod 9% 81% 75% 16% 7% 13% 2% Doelgericht winkelaanbod 13% 39% 52% 7% 2% 15% 2% Bereikbaarheid maakt centra in Peel en Maas aantrekkelijk

29 Bereikbaarheid van een centrum speelt voor veel consumenten in de regio Peel en Maas een belangrijke rol. Voor het overgrote deel van de respondenten is dit de reden om een bepaald centrum te bezoeken en niet naar een ander centrum (bijvoorbeeld Venlo of Roermond) te gaan. Voor Panningen wordt de volledigheid van het winkelaanbod en de uitstraling van het winkelgebied ook als reden genoemd. Panningen is het centrum in Peel en Maas Binnen de gemeente Peel en Maas is het centrum van Panningen duidelijk het belangrijkste centrum. In het afgelopen jaar heeft 71% het centrum bezocht voor dagelijkse aankopen, 60% voor recreatieve aankopen en 32% voor doelgerichte aankopen. Alle andere centra hebben nagenoeg uitsluitend een vezorgingsfunctie voor de eigen woonplaats. Ongeveer de helft van de inwoners van de andere kernen bezoekt naast het eigen centrum voor dagelijkse en voor recreatieve aankopen ook het centrum van Panningen. Voor doelgerichte aankopen is dit percentage aanmerkelijk lager. De reden om het centrum van Panningen te bezoeken is in de eerste plaats de volledigheid van het winkelaanbod (ruim 66%), daarnaast speelt ook de bereikbaarheid (36%) een belangrijke rol. Tabel 4: Bezoek aan centrum Panningen vanuit andere kernen Meijel Helden Baarlo Maasbree Kessel totaal Dagelijks winkelaanbod 58% 53% 54% 48% 83% 58% Recreatief winkelaanbod 44% 47% 49% 62% 49% 51% Doelgericht winkelaanbod 27% 24% 21% 34% 22% 26% Bezoek aan centra buiten Peel en Maas Venlo en Roermond zijn de populairste aankoopplaatsen buiten de gemeente Peel en Maas. Deze centra worden vooral bezocht vanwege het recreatieve winkelaanbod en in het kader van funshoppen. Gemiddeld gaat de Nederlandse consument één keer maand funshoppen 2. Het centrum van Venlo is door bijna 40% van de inwoners van de gemeente Peel en Maas in het afgelopen jaar bezocht. De bezoekfrequentie is echter vrij laag. Het grootste deel van de bezoekers van Venlo centrum is minder dan 1 keer per maand in het centrum van Venlo geweest. De reden om Venlo centrum te bezoeken is voor de meeste inwoners van de gemeente Peel en Maas het ruime winkelaanbod in combinatie met de goede bereikbaarheid/ligging ten opzichte van de gemeente Peel en Maas. Het centrum van Roermond is door bijna een derde van de inwoners van de gemeente Peel en Maas in het afgelopen jaar bezocht. Het overgrote deel van de bezoekers van Roermond centrum is minder dan 1 keer per maand in het centrum van Roermond geweest. De reden om Roermond centrum te bezoeken is voor de meeste inwoners van 2 Bron: De Nederlandse funshopper, GFK februari

30 de gemeente Peel en Maas het ruime winkelaanbod. Opvallend genoeg is de bereikbaarheid relatief weinig genoemd. Op de punten gezelligheid en uitstraling van het winkelgebied scoort Roermond wel opvallend goed. Blerick, Eindhoven en Weert zijn ieder in het afgelopen jaar door minimaal 10% van de inwoners van de gemeente Peel en Maas bezocht. Vooral vanuit Baarlo zijn er veel mensen die Blerick bezoeken, meer dan de helft van de inwoners van Baarlo heeft in het afgelopen jaar het centrum van Blerick bezocht. 3.2 Draagvlak en Functioneren Ontwikkelingen in de bevolking en in de winkelstructuur hebben hun weerslag op het functioneren van de detailhandelssector. Onderstaand overzicht geeft een globale verkenning van het huidige functioneren van winkels in de verschillende kernen van de toekomstige gemeente Peel en Maas. Deze verkenning is gebaseerd op de bezoekersstromen (zie bijlage 3) uit de consumentenenquête die zijn doorvertaald naar kooporiëntaties. De tabel laat zien dat zowel in de dagelijkse winkelsegment, winkels in Meijel, Baarlo en Helden bovengemiddeld functioneren (zie bijlage 4 voor berekening). Dit betekent dat het huidige aanbod verhoudingsgewijs aan de krappe kant is in vergelijking met het verzorgingsgebied van het desbetreffende centrum. Kanttekening hierbij is dat Helden, gezien zijn ligging ten op zichten van Panningen, te maken heeft met afvloeiing naar het centrum van Panningen voor het dagelijkse aanbod. Uitbreiding van het dagelijkse winkelaanbod in het centrum Helden is vanuit het oogpunt van Panningen niet wenselijk. Voor het recreatieve winkelaanbod functioneert het winkelaanbod in Panningen en Helden bovengemiddeld. Net als bij het dagelijks aanbod geldt dat het functioneren van het aanbod ofwel tekort aan winkels wordt veroorzaakt door het aanbod in Panningen. Tabel 5: Huidig functioneren van het winkelaanbod in Peel en Maas Dagelijks winkelaanbod recreatief winkelaanbod gemiddelde omzet per m² normatieve omzet per m² gemiddelde omzet per m² normatieve omzet per m² Panningen Meijel Maasbree Baarlo Helden Kessel Conclusie Bronnen: Locatus, CBS, HBD Uit de consumentenenquête en de doorvertaling naar het economisch functioneren van de verschillende centrumgebieden blijkt dat:

31 De sterke consumententrouw aan de eigen kern is een goede basis voor de toekomst. De goede bereikbaarheid van de centrumgebieden wordt sterk gewaardeerd door de consument en wordt als belangrijk bezoekmotief genoemd. Het centrum van Panningen een sterke regionale functie vervult Het centrum van Panningen wordt gewaardeerd om de variatie en compleetheid van het (recreatieve) winkelaanbod. Dit is een goede basis voor het versterken van de recreatieve functie. De winkels in de dagelijkse sector en de recreatieve winkels functioneren naar verwachting goed. Er sprake is van beperkte uitbreidingsmogelijkheden Kessel heeft te maken met minder trouwe bezoekers, vanwege de beperkte omvang van en variatie in het aanbod en het prijssegment van de supermarkt. 4 TRENDS, BELEID, ONTWIKKELINGEN EN PLANNEN 4.1 Markttrends & beleid De toekomst laat zich vaak moeilijk voorspellen. Toch zijn een aantal trends en ontwikkelingen in de detailhandel aan te wijzen, waarvan we verwachten dat deze zich in de toekomst doorzetten. In deze paragraaf beschrijven we de meest relevante trends in de markt voor het winkelaanbod in de gemeente Peel en Maas Consument Momentconsumentisme: gemak en vermaak Trends en ontwikkelingen die we hebben geconstateerd leiden er toe dat de consument steeds minder is te voorspellen in zijn aankoopgedrag. De consument van nu en in de toekomst blijft sterk veranderlijk. Dat wat gisteren een nieuwe trend werd genoemd, kan morgen al weer geschiedenis zijn. Als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen (arbeidsparticipatie, vergrijzing, huishoudengrootte en de multiculturele samenleving) is er sprake van een sterke ontwikkeling in termen van momentconsumentisme. Andere vormen van samenleven, consumeren en beleven hebben duidelijk hun weerslag op het gedrag van de consument. Het ruimtelijke koopgedrag van de consument laat zich op hoofdlijnen goed vertalen in termen van gemak en vermaak. Gemak betekent daarbij alles wat je nodig hebt dicht bij elkaar, met als kernwoorden efficiëntie en bereikbaarheid (doelgericht aankopen en boodschappen doen). Het gemakswinkelen concentreert zich op goed bereikbare plaatsen in stadsdeelcentra en de periferie. Vermaak betekent dat het meer gaat om de sfeer en de beleving (recreatief winkelen als vorm van vrijetijdsbesteding, jezelf verwennen) waarin je bepaalde aankopen wilt doen die passen bij de stemming van het koopgedrag

32 Funshoppen. De doelgroepen met de grootste participatie van funshoppen zijn met name vrouwen en jongere mensen. Uit onderzoek van GfK Panel Service Benelux (2007) blijkt dat 86,2 % van de Nederlandse vrouwen wel eens winkelt ter vermaak tegenover 68,3 % van de mannen. Recreatief winkelen is het populairst onder mensen in de in de leeftijd van 12 to en met 39 jaar, circa 85% van de mensen die tot deze categorie behoren doet aan funshoppen. GfK heeft ook doelgroepen vastgesteld waarbij onderscheid wordt gemaakt naar de levensfase waarin men verkeert. Deze doelgroepen zijn: - jonge alleenstaanden; - tweeverdieners; - HH met kinderen, beperkt inkomen; - Welgestelde HH met kinderen; - Alleenstaanden (40-65 jaar); - Kostwinners (2p); - Gepensioneerden, beperkt inkomen; - Welgestelde gepensioneerden. Jonge alleenstaanden en tweeverdieners blijken het meest aan funshoppen te doen (85 %) en ook gezinnen met een beperkt inkomen doen veelvuldig aan recreatief winkelen. Internetwinkelen De bestedingen in de detailhandel via het internet zijn de afgelopen jaren gestegen. In 2006 werd 1% van de consumptiebestedingen via het aankoopkanaal internetwinkels en postorderbedrijven gedaan. Volgens recente cijfers van het HBD/CBS is dat inmiddels 4,5%. In een artikel van Retailtrends (8 april 2008) blijkt dat Nederlanders steeds meer kopen via Amerikaanse webwinkels omdat het goedkoper is of omdat een product niet op de Nederlandse markt te verkrijgen is. Een groot deel van de aankopen die thuis worden gedaan, gaat ten koste van de bestedingen in de reguliere, fysieke detailhandel. Internet is vooral populair voor de aankoop van consumentenelektronica. Op de tweede plaats staan de branches kleding en schoenen. Naast de verkopen van nieuwe artikelen via de internetshops, heeft ook het tweedehands doorverkopen van goederen een grote invloed. Consumenten kopen massaal tweedehands spullen op Marktplaats, Speurders en Ebay. Door de kredietcrisis neemt de verschuiving naar meer aankopen via het internet verder toe. Een dalend consumentenvertrouwen leidt namelijk tot een prijsbewuste consument. Het internet met zijn economisch voordelige aanbiedingen biedt zodoende een goed alternatief voor dure fysieke winkels Aanbod Thematisering De eerste thematische ontwikkeling in het Nederlandse winkellandschap is de meubelboulevard. In de 21ste eeuw deed het Factory Outlet Centre zijn intrede in Nederland. Deze centra zijn veelal perifeer gelegen op goed bereikbare locaties. Op dit moment zijn er in Nederland 3 FOC s; Lelystad, Roermond en Roosendaal. Daarnaast ontwikkelen zich ook de eerste sportclusters zoals The Globe in Den Haag en de