COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Verzelfstandiging gemeentelijke voorzieningen. Te besluiten om

Transcriptie

1 COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Verzelfstandiging gemeentelijke voorzieningen Te besluiten om 1. De Notitie (Intern) verzelfstandigen vast te stellen als leidraad voor de interne en externe verzelfstandiging van de gemeentelijke voorzieningen. 2. Interne managementovereenkomsten voor het kalender- c.q. boekjaar 2015 aan te gaan met: a. de manager van het team beheer accommodaties inzake: i. het beheer van de binnensportaccommodaties; ii. het beheer van zwembad De Lansingh ; b. de (interim) manager inzake het gewenste aanbod op het gebied van muziekeducatie; c. de teamleider groen van de afdeling Ruimte inzake het beheer van de kinderboerderij. 3. De gemeenteraad hierover te informeren. Inleiding In uw brief van 31 oktober heeft u de gemeenteraad nader geïnformeerd over de stand van zaken m.b.t. de toekomst van de gemeentelijke voorzieningen. Kort samengevat heeft u de raad meegedeeld dat u de volgende opgaven ter hand heeft genomen: 1. omvormen van twee multifunctionele accommodaties: a. Tuyter tot de centrale ontmoetingsplek in onze gemeente; b. Big Bear tot een accommodatie voor muziekverenigingen; 2. afstoten c.q. herontwikkelen van gemeentelijk vastgoed (te beginnen met): a. Tuinstraat (huidige gebouw Muziekschool); 3. verzelfstandigen ( overlaten c.q. overdragen ) van het dagelijks beheer van de gemeentelijke voorzieningen op het gebied van: a. kunst en cultuur (muziekonderwijs, multifunctionele accommodaties); b. sporten en bewegen (zwemmen, binnensport, buitensport); c. groen en recreatie (kinderboerderij); 4. invoeren van het nieuwe huurprijsbeleid. Inmiddels is het mogelijk om ter uitvoering van punt 3 een meer concreet kader voor de verzelfstandiging vast te stellen. Kortheidshalve verwijs ik u daarnaar. Ook adviseer ik u in nauwe samenspraak met het team beleid van de afdeling Samenleving om voor het jaar 2015 interne managementovereenkomsten af te sluiten op het gebied van: muziekonderwijs; zwemmen; binnensport; natuur- en milieueducatie.

2 Beoogd effect 1. Een transparante en eenduidige aanpak om de gemeentelijke voorzieningen extern te verzelfstandigen. 2. Proefdraaien met interne verzelfstandiging. Argumenten 1. De gemeenteraad heeft gevraagd om voor alle voorzieningen een gelijke c.q. vergelijkbare aanpak te kiezen met interne verzelfstandiging als tussenstap. 2. Bij de verzelfstandiging wordt aangesloten bij het gemeentelijk subsidiebeleid en de daarbij gehanteerde uitgangspunten. Veel van de gemeentelijke voorzieningen zijn immers vergelijkbaar met een instelling (zoals JJMH, Bibliotheek of Streekmuseum) waar de gemeente een subsidierelatie mee heeft. 3. Uw college heeft eerder besloten om in 2015 proef te draaien met interne verzelfstandiging. Daar wordt met dit advies invulling aan gegeven. Kanttekeningen Voor de multifunctionele accommodaties en de buitensport kunnen op dit moment nog geen interne managementovereenkomsten worden afgesloten. Zoals u weet, zijn voor Big Bear en Tuyter plannen in voorbereiding. Zodra daar meer duidelijkheid over is, kan worden bezien hoe het beheer van deze voorzieningen (intern) kan worden verzelfstandigd. Bij buitensport is al in belangrijke mate sprake van externe verzelfstandiging. Verenigingen vullen zelf al (delen van) het eigenarenbeheer en het dagelijks beheer in. Op dit moment is het nog niet mogelijk om een overall voorstel te doen. Naar verwachting ontstaat in het eerste kwartaal van 2015 een beeld van de specifiek voor de buitensport te volgen aanpak. Verder merk ik nog op dat in de managementovereenkomst inzake de kinderboerderij c.q. de natuur- en milieueducatie het in stand houden van het hertenkamp niet langer een gevraagde prestatie is. Dit kan als eerste invulling van de financiële taakstelling worden gezien. Anders dan bij muziekschool, binnensport en zwembad kunnen in 2015 met de kinderboerderij nog geen afspraken over bezoekersaantallen worden gemaakt, omdat er tot op heden geen (sluitende) bezoekers- of leerlingenregistratie plaatsvindt. Wel wordt de afspraak gemaakt om deze gegevens in 2015 te gaan bijhouden. Tenslotte is van belang om de interne governance goed vorm te geven. In de managementovereenkomst is voorzien in drie (financiële) kwartaalrapportages en een jaarlijkse Marap. De kwartaalrapportages worden binnen 1 maand na afloop van het kwartaal opgeleverd. De Marap moet op uiterlijk 1 april beschikbaar komen. In beginsel rapporteren de managers van de voorzieningen aan de verantwoordelijke beleidsambtenaar. Indien nodig (bij (grote) afwijkingen), informeert de beleidsambtenaar de portefeuillehouder c.q. het college. Zo nodig kunnen de afdelingshoofden Ruimte en Samenleving worden ingeschakeld. 2

3 Financiën Bij de start van de voorzieningendiscussie in februari 2012 heeft de gemeenteraad als (financiële) opdracht geformuleerd: 1. de structurele inkomsten en uitgaven moeten voor (tenminste) 10 jaar verzekerd zijn; 2. vanaf 2015 een structurele bezuiniging van ,- t.o.v. de begroting Deze financiële taakstelling is vervolgens een aantal keren aangepast. 1. In de begroting is een taakstelling opgenomen die oploopt naar structureel ,- 1 in Deze taakstelling is niet meer gerelateerd aan de exploitatietekorten uit de begroting Het is een absoluut bedrag geworden dat (rekenkundig) over een aantal posten is verdeeld. Deze taakstelling is overgenomen in de Kadernota en de meerjarenbegroting In 2015 moet deze financiële taakstelling ( ,-) als volgt worden ingevuld. 1. Verbeteren van het exploitatiesaldo van het (eigenaren)beheer van de gemeentelijke (maatschappelijk) vastgoedportefeuille. 2. Verbeteren van de exploitatiesaldi van de gemeentelijke voorzieningen (zwembad, binnensport, buitensport, zwembad, accommodaties, kinderboerderij). In de managementovereenkomsten van zwembad, binnensport, muziekschool en kinderboerderij zijn (voorlopig) de stelposten uit de meerjarenbegroting overgenomen. Daarbij is aangetekend dat de definitieve taakstelling voor deze (en de andere) voorzieningen wordt bepaald aan de hand van het voor iedere voorziening op te stellen Plan van Aanpak voor de verdere stappen in het proces van verzelfstandiging. Een en ander wordt qua bestuurlijke besluitvorming geformaliseerd in de voorjaarsnota Het gaat bij de taakstelling om het terugdringen van directe kosten én indirecte kosten (overhead) van het eigenarenbeheer en dagelijks beheer. Maar onder deze taakstellende opgave valt óók het vergroten van de inkomsten uit het exploitatiebeheer van de voorzieningen, bijv. door (nieuwe) activiteiten te ontplooien waarmee (extra) inkomsten kunnen worden gegenereerd. In de loop van 2015 kan dan voor elke voorziening een (nieuwe) exploitatie worden opgezet die is gebaseerd op de: activiteiten of producten die de voorziening levert ; eigen middelen, anders dan een gemeentelijke bijdrage/subsidie (contributie, entreeheffing, fondsen, sponsoring, donaties, eigen vermogen etc.); huurprijs die (intern) aan Team Vastgoed betaald moet worden; kosten die het concern doorberekend voor overhead; gemeentelijke financiële middelen die (aanvullend) nodig zijn voor de geleverde activiteiten of producten. 1 Voor de goede orde: het gaat enerzijds om een structurele verbetering van de exploitatiesaldi van de voorzieningen in Anderzijds gaat het om een structurele verbetering van het exploitatiesaldo van het gemeentelijk vastgoed als gevolg van de invoering van het nieuwe huurprijsbeleid. Die verbetering (hogere baten, lagere lasten of een combinatie daarvan) moet vanaf 2016 op jaarbasis structureel ,- bedragen. 3

4 In het eerste kwartaal van 2015 komen verder de eerste resultaten beschikbaar van de wijze waarop het nieuwe huurprijsbeleid een bijdrage kan leveren aan de taakstelling. In de begroting 2014 zijn de ondersteunende functies die het concern aan de voorzieningen levert op een vernieuwde wijze doorberekend. Daardoor zijn de exploitatietekorten van de voorzieningen (boekhoudkundig) ten opzichte van de begroting 2013 verminderd, maar tegelijkertijd zijn de kosten van andere gemeentelijke producten hoger geworden. Per saldo is hierdoor nog niet op de overhead bezuinigd. Ook in het eerste kwartaal van 2015 zal worden bezien in hoeverre een bezuiniging op de overhead een bijdrage kan leveren aan de taakstelling. Zoals in de RIB van 31 oktober is aangegeven, streven we ernaar om in de voorjaarsnota integraal inzicht te geven in de mate waarin de totale (structurele en meerjarige) taakstelling kan worden gerealiseerd. Communicatie Via een raadsinformatiebrief. Verder wordt geadviseerd om de feitelijke ondertekening van de interne managementovereenkomsten met een persmoment te onderstrepen. Uitvoering / Vervolg In het eerste kwartaal van 2015 stellen de verantwoordelijke beleidsmedewerkers in overleg met de manager van de voorziening per voorziening een plan van aanpak op voor de (verdere) verzelfstandiging met inachtneming van: 1. de Notitie (intern) verzelfstandigen; 2. de planning zoals opgenomen in de RIB van 31 oktober Meer concreet ontstaan de volgende koppels. Voorziening Beleidsambtenaar Manager Muziekonderwijs Robin Haan Hans Bijloo Zwemmen Robert Knoop Erik Hordijk Binnensport Robert Knoop Erik Hordijk Natuur- en milieueducatie Arjan Bosker Johan Dirven MFA s Hans Heggelman Erik Hordijk Buitensport Robert Knoop Nader te bepalen Voor de goede orde: in de RIB van 31 oktober is aan de gemeenteraad de volgende overall planning meegedeeld. In 2015/2016 verzelfstandigen we de voorzieningen intern en draaien we proef. In 2016/2017 evalueren we, sturen we bij en bereiden we de doorontwikkeling naar externe verzelfstandiging voor. In 2018 zijn de voorzieningen extern verzelfstandigd. 4

5 Overigens is er wel sprake van een flexibele planning. Indien gewenst kan in 2017 op basis van de evaluatie (beargumenteerd) worden besloten om externe verzelfstandiging voor één of meer voorzieningen uit te stellen, dan wel om daar vanaf te zien. Indien gewenst kan ook (beargumenteerd) worden besloten om één of meer voorzieningen al eerder dan in 2018 extern te verzelfstandigen. Bijlagen RIB Notitie (intern) verzelfstandigen Managementovereenkomst muziekonderwijs Managementovereenkomst binnensport Managementovereenkomst zwembad Managementovereenkomst natuur- en milieueducatie 5