Collegevoorstel. Zaaknummer: Exploitatie zwembad die Heygrave

Transcriptie

1 Collegevoorstel Inleiding 25 maart 2014 is het voorstel onderzoek sportbedrijf ( ) in het college behandeld. In het onderzoek is ingegaan op de kosten en opbrengsten van het sportbedrijf voor de jaren 2011 en Daarbij is met name ingezoomd op de activiteiten in zwembad die Heygrave. Naar aanleiding van de behandeling van dit voorstel heeft het college gevraagd om een verdiepingsonderzoek uit te voeren naar de recreatieve- en doelgroepactiviteiten die in het zwembad georganiseerd worden. Ook is gevraagd om een nadere oriëntatie te verrichten op de toekomstige koers van het sportbedrijf. Daarbij is verzocht navraag te doen bij de grotere ons omringende gemeenten. In dit voorstel informeren wij u over de voortgang. Feitelijke informatie Naar aanleiding van de behandeling van het onderzoek sportbedrijf is navraag gedaan bij verschillende grote en kleine baden in Brabant 1. Geconstateerd kan worden dat de exploitaties van zwembaden bij alle gemeenten onder druk staan. Zowel qua bezoekersaantallen als inkomsten wordt een teruggang geconstateerd. Bij veel gemeenten wordt kritisch gekeken naar de kosten en aangeboden activiteiten (wat moeten we zelf doen en wat kunnen we aan de markt overlaten). Op het vlak van de tarieven is gebleken dat de tarieven die in die Heygrave gehanteerd worden laag liggen ten opzichte van de andere baden. Aangezien het tariefsysteem voor die Heygrave gebaseerd is op de tarieven uit de omgeving, ligt het voor de hand de tarieven naar boven bij te stellen. Op het gebied van bedrijfsvoering worden vervolgafspraken gepland met de collega s van de gemeente Tilburg. Daarbij zal met name gekeken worden welke lessen geleerd kunnen worden om de exploitatie van zwembad die Heygrave te verbeteren. Verdiepingsonderzoek activiteiten die Heygrave In het onderzoek zijn de kosten en opbrengsten van de verschillende activiteiten in beeld gebracht. Voor wat betreft de kosten is een onderverdeling gemaakt tussen vaste kosten (kosten die gemoeid zijn met instandhouding van het zwembad ongeacht het aantal activiteiten) en variabele kosten (kosten die specifiek zijn toe te rekenen naar een activiteit). De norm die hierbij gehanteerd is, is dat minimaal de variabele kosten gedekt moeten worden uit de opbrengst van de betreffende activiteit (de zogenaamde contributiemarge). In het verdiepingsonderzoek zijn deze zaken per activiteit voor het eerste half jaar van 2014 in beeld gebracht. Geconcludeerd kan worden dat van de 48 activiteiten die het sportbedrijf in het eerste half jaar van 2014 wekelijks georganiseerd heeft er 15 zijn waarbij de contributiemarge negatief is. Bij deze activiteiten werden de variabele kosten niet terugverdiend. In een overleg tussen sportbedrijf, directie, P&O en OR is de materie besproken. Aangegeven is dat activiteiten die een negatieve contributiemarge kennen niet gewenst zijn. Er is afgesproken in beeld te brengen welke mogelijkheden er zijn om de activiteiten te kunnen uitvoeren waarbij er wel een positieve contributiemarge is. Hierbij wordt gedacht aan: - verhogen van het tarief; - aandacht voor PR om het aantal klanten per activiteit te vergroten 2 Indien blijkt dat het verhogen van het tarief of het trekken van extra klanten niet tot de gewenste positieve contributiemarge leidt zal dit consequenties hebben voor het rooster en de inzet van personeel. Zo kan ervoor gekozen worden om het toezicht bij activiteiten te verminderen of activiteiten te schrappen. Aangezien het personeel in vaste dienst is zullen er bij het schrappen van activiteiten (of het terugbrengen van het toezicht) alternatieven worden geboden, hierbij wordt gedacht aan schoonmaakactiviteiten of inzet elders binnen de gemeentelijke organisatie 1 Gekeken is naar o.a. Den Bosch, Tilburg, Eindhoven, Waalwijk, st. Oedenrode en Oosterhout 2 De nieuwe site voor zwembad die Heygrave is onlangs gelanceerd 1

2 Rooster 2014 / 2015 Bij het opmaken van het nieuwe rooster 2014/2015 is het aantal activiteiten dat in het eerste half jaar van 2014 nog een negatieve contributiemarge had teruggebracht van vijftien naar zeven. Deze aanpassingen zijn in overleg met het personeel tot stand gekomen, de personele consequenties zijn minimaal. Qua activiteiten vervalt één uur recreatief zwemmen op donderdag en één kleuterles op zaterdag. Daarnaast wordt het toezicht bij zes activiteiten teruggebracht 3. Naast de aanpassingen in het rooster wordt voorgesteld om per 1 januari 2015 een aanpassing in de tarieven door te voeren 4. Indien het aantal bezoekers constant blijft zou het ertoe moeten leiden dat het aantal activiteiten met een negatieve contributiemarge verder wordt teruggebracht. Het betreft de volgende tariefaanpassingen: Activiteit Oud tarief Voorgesteld tarief Recreatief zwemmen (volwassenen) 3,20 4,00 Recreatief zwemmen (jeugd) 2,80 3,00 Zwemlessen 8,15 8,50 Doelgroepactiviteiten 2,00/ 3,90 / 4,35 5 4,50 Door deze tariefaanpassingen blijven er slechts vier activiteiten over die een negatieve contributiemarge kennen: 1) Zwemles voor volwassenen: deze activiteit wordt slecht één maal per week georganiseerd, gezien de geringe vraag is een positieve contributiemarge niet mogelijk. Het geven van zwemles is een van de kerntaken van het sportbedrijf. Geadviseerd wordt deze activiteit in stand te houden; 2) Aquaslank: deze activiteit die op maandagavond wordt gegeven trekt te weinig bezoekers, in overleg met het personeel zal gekeken worden naar mogelijkheden om een andere activiteit op dit tijdstip aan te bieden; 3) Lunch zwemmen (vrijdag): deze activiteit wordt op doordeweekse dagen georganiseerd. Door het aanpassen van de tarieven en het terugbrengen van het toezicht is het resultaat voor deze activiteit van maandag t/m donderdag verbeterd. De vrijdag (ondanks dat dit de best bezochte lunch zwem activiteit is) blijft negatief. De reden hiervan is dat op die dag het toezicht niet kan worden teruggebracht. Aangezien er op dit moment geen alternatieve werkzaamheden zijn voor het badpersoneel (en de activiteit tussen twee goed lopende activiteiten zit) wordt voorgesteld deze activiteit te blijven organiseren. 4) Recreatief zwemmen jeugd (zaterdag): deze activiteit trekt gemiddeld te weinig bezoekers om een positieve contributiemarge te halen. Voorgesteld wordt deze activiteit te schrappen en in plaats daarvan zwemlessen aan te bieden. Consequentie hiervan is wel dat één van de twee wekelijkse recreatieve activiteiten voor de jeugd verdwijnt. Overwegingen Bij de bespreking/ beoordeling van het onderzoek sportbedrijf lag de focus met name op de contributiemarge van de verschillende activiteiten. Naast contributiemarge zijn is er echter nog een aantal andere factoren die niet uit het oog verloren moet worden; 3 Het terugbrengen van toezicht past binnen de regels die gelden voor de veiligheid. 4 Hierbij is gekeken naar de gehanteerde tarieven bij de ons omringende baden. Hieruit blijkt dat de tarieven die de gemeente Heusden hanteert ruim onder het gemiddelde liggen. 5 Het tarief van 2,- werd gehanteerd voor Vitaal plus (kennismakingstarief), 3,90 is het tarief voor Meer Bewegen Voor Ouderen en 4,35 is het tarief voor de overige doelgroepactiviteiten. 2

3 1) Personeel Op dit moment heeft het sportbedrijf zeven personen in vaste dienst voor activiteiten in het zwembad. Dit vertaalt zich in een capaciteit van circa 150 uur per week badpersoneel wat ingezet kan worden voor de verschillende activiteiten. Er zijn afspraken gemaakt met het personeel over het aantal uren inzet en de verdeling van deze inzet over de week. Dit maakt het lastig om flexibel om te gaan met het rooster. Door de jaren heen is door roosteraanpassingen het aantal beschikbare uren voor zwemactiviteiten teruggelopen. In overleg met het personeel heeft er een verschuiving plaatsgevonden van zwemactiviteiten naar bijvoorbeeld schoonmaakwerkzaamheden of inzet elders binnen de gemeente. 2) Bedrijfsresultaat Om een optimaal resultaat te bereiken voor het zwembad is het van belang om zoveel mogelijk activiteiten 6 te organiseren die een zo hoog mogelijke contributiemarge kennen. Op deze manier kan het grootste gedeelte van de vaste kosten worden terugverdiend. Door de focus te sterk op alleen de contributiemarge te richten bestaat het risico dat het totale resultaat uit het oog wordt verloren. Indien ervoor gekozen wordt de activiteiten die een negatieve contributiemarge kennen te beëindigen, zonder dat hier nieuwe activiteiten voor in de plaats komen, betekent dit dat de vaste kosten over minder activiteiten verdeeld kunnen worden. Het gevolg hiervan is dat de netto kosten zullen toenemen en het bedrijfsresultaat zal verslechteren. 3) Maatschappelijk rendement In de kadernota sport en bewegen 2008 en de evaluatie van deze nota in december 2013 is aangegeven dat sport en bewegen een belangrijke bijdrage levert aan de gezondheid en het sociaal- maatschappelijk functioneren van haar inwoners. Ook de activiteiten die in die Heygrave worden georganiseerd leveren hier in meer en mindere mate een bijdrage aan. Naast het financiële rendement is er dus ook sprake van een maatschappelijk rendement. De mate van maatschappelijk rendement kan een overweging zijn in het al dan niet accepteren van een negatieve contributiemarge. Alternatieve mogelijkheden In het verdiepingsonderzoek is gekeken naar alternatieve mogelijkheden om het bedrijfsresultaat te verbeteren. Als alleen naar het huishoudboekje van het sportbedrijf gekeken wordt zijn de mogelijkheden beperkt. Er liggen echter kansen om het bedrijfsresultaat te verbeteren: Recreatief zwemmen zaterdag Op dit moment scoort het recreatief zwemmen op zaterdag onder de maat. In overleg met het personeel is afgesproken om een andere insteek te kiezen voor de invulling van deze recreatieve activiteit. Afgesproken is om naast sec. recreatief zwemmen ouders met kinderen (die bezig zijn voor hun zwemdiploma) in de gelegenheid te stellen zaterdag met hun kind te komen oefenen. Afgesproken is deze recreatieve activiteit van zaterdag voor het seizoen 2014/2015 uit te proberen. Indien dit niet tot het gewenste resultaat leidt zal overwogen worden op deze tijd zwemlessen te geven. Afweging Naar aanleiding van de behandeling van het onderzoek sportbedrijf is gekeken naar manieren hoe het aantal activiteiten met een negatieve contributiemarge kan worden teruggebracht. De roosterwijzigingen 2014/2015 en de voorgestelde tariefswijzigingen leiden ertoe dat van de 48 activiteiten er nog maar vier 7 zijn die een negatieve contributiemarge kennen. Voor twee deze activiteiten wordt voorgesteld een andere invulling te kiezen. Voorgesteld wordt in te stemmen met deze aanpassingen. Voor wat betreft de alternatieve mogelijkheden wordt voorgesteld het recreatief zwemmen op zaterdag 6 Onder activiteiten wordt ook het verhuren van het bad gerekend 3

4 anders in te vullen door ouders in de gelegenheid te stellen te komen oefenen met hun kinderen. Indien blijkt dat dit niet tot het gewenste resultaat leidt zal de mogelijkheid van zwemlessen op de zaterdag bekeken worden. De tarieven die de gemeente hanteert voor de activiteiten zijn gebaseerd op marktconforme prijzen. Eind 2011 zijn de Heusdense tarieven met die van de ons omringende baden vergeleken. Hierop heeft de raad nieuwe tarieven vastgesteld voor de verschillende activiteiten. De jaren daarna zijn de tarieven geïndexeerd. Nu opnieuw gekeken is naar de tarieven in de ons omringende zwembaden kan geconcludeerd worden dat de tarieven elders meer gestegen zijn dan de Heusdense tarieven. Voorgesteld wordt om de tarieven elders jaarlijks te monitoren zodat de Heusdense tarieven hierop kunnen worden aangepast. Inzet van Middelen Op basis van de genoemde uitgangspunten verbetert de contributiemarge 2015 ten opzichte van 2014 met afgerond 1.000,00 per week. Op jaarbasis is dit ongeveer ,00. Daarbij is er van uit gegaan dat de maatregelen geen verder negatieve effecten hebben, zoals dalende bezoekersaantallen. Ná invoering van de maatregelen kan begin 2015 worden bekeken wat de werkelijke effecten van de maatregelen zijn, en hoe die zich vertalen in financiële zin. Bij de eerste Berap 2015 zal dan een bijstelling van de begroting kunnen plaatsvinden. Risico's In de berekeningen voor de te verwachten resultaten is uitgegaan van een gelijk aantal bezoekers (ten opzichte van het gemiddeld bezoek eerste helft 2014). Indien dit aantal lager uitvalt zal het effect van de voorgestelde aanpassingen lager uitvallen. Voorgenomen besluit Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. 4

5 BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 14 oktober 2014 besloten: In te stemmen met voorgestelde maatregelen om het aantal activiteiten met een negatieve contributiemarge te verkleinen, en de financiële vertaling van deze effecten mee te nemen bij de eerste Berap namens het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven 5