afschaffingvandedeelradeninamsterdamenrotterdamgoedgekeurd,omdatditbeterisvoordekwaliteit

Transcriptie

1 TK Aandeordeisdebehandelingvan: - hetvoorstelvanwetvanhetlidheijnentotwijziging vandeinverbandmethetterugbrengen vanhetaantalgemeenteraadsledentotophetniveauvan voordedualiseringvanhetgemeentebestuur(33084). Dealgemeneberaadslagingwordtgeopend. Voorzitter.IkwildeheerHeijnenzeerhartelijkdanken voorzijninitiatief.hetisheelgoedalskamerledenopdezemanierinvullinggevenaanhuntaakalswetgever.volgensmijishetvolgendehistorisch:alshetvoordeheer Heijnengoedgaat,zullendonderdagtweeinitiatiefwettenvanheminstemmingkomen.Volgensmijisdatnog nooitgebeurd. HetisookgoeddatdeheerHeijneneenoplossing zoektvooreenvraagwaarveelpartijenenveelregeringenallangetijdmeebezigzijn:hoekunnenweindeze tijdvangrotebezuinigingenkortenoppolitici?maarik moetwelzeggen:diediscussieisdeafgelopenjarennogalrommeligverlopen.deindienerzegtdathijalsnogiets wilinvoerenwateerderdoorderegeringisvoorgesteld, maartoennietdoorging,maarwelisvervangendooreen nogverdergaandvoorstelvanderegering,waardeindienerhettoennietmeeeenswas,endattrouwensookniet doorging,maarwaarvoordeindienerweleenalternatief wildebiedendoorterugtegrijpenophetoorspronkelijkevoorstelvanderegering,datintedienenalsinitiatiefwet,dieisovergenomendoorderegering,diehetvoorstelnietindient,maaroverlaataandeindiener.eenwoeligegeschiedenis. DeheerHeijnenwilhetaantalraadsledenverminderen. Ikdenkdathijdatvastnietwilomdathijklachtenheeft gekregendaterteveelraadsledenzijn.bijmijhebben zichiniedergevalnoggeenbozeburgersgemelddieklagenoverraadsledendiealmaaraanbellenofmensenalmaaraansprekenopstraat.ookanderszinshebikniethet ideedatgemeenteradentegrootzijn.ikhebnoggeenberichtenontvangenovertekleineraadzalenofeentekort aanstoelen.ditiseenbezuinigingvaniniedergeval18 miljoeneuro,ofwaarschijnlijkmeer.kandeheerheijnen bijbenaderingaangeven,hoeveeldebezuinigingprecies zalzijn? DeheerHeijnenwileencorrectievanhetaantalraadsledenvooreenverminderingdieeerdernietisdoorgevoerd,toenweingemeentendedualiseringinvoerden, ruimtienjaargeleden.vanaftoenwarenwethouders geenlidmeervandegemeenteraad,waardoorfeitelijk hetaantalraadsledenistoegenomen.despwasdestijds tegendeinvoeringvandedualisering,hetberoemdekoekoekseivanprofessorelzingainhetnestvanhetlokale bestuur.onzeverwachtingwasdatraadsledenmeertijd kwijtzoudenzijnaanellenlangevergaderingenenaan stapelspapierwerk.onzeverwachtingwasdatzedaardoorjuistmindertijdzoudenhebbenvoorhunwerkals echtevolksvertegenwoordiger.datishelaasookuitgekomen.anderewoordvoerderszullenwellichteenander oordeelgevenoverdedualisering,maariedereenzaltoch moetenconstaterendatraadsledenmeertijdkwijtzijn aanvergaderen.waaromheeftdeindienernietoverwogenomdedualiseringteverminderen,inplaatsvanhet aantalraadsleden? Deindienerwilmetditvoorstelhetaantalraadsledenmetruim1.000verminderen.DeSPisnietprincipieelvoormeerraadsleden.Wijhebbenvolovertuigingde afschaffingvandedeelradeninamsterdamenrotterdamgoedgekeurd,omdatditbeterisvoordekwaliteit vanhetbestuurindezesteden.despisooknietprincipieelvoorminderraadsleden.wijzijntegenherindeling vangemeentenalsdebevolkingdaarnietmeeinstemt. Volgensmijmoetenweniethetaantalraadsledencentraalstellen,maardekwaliteitvanhetopenbaarbestuur. Daarzieikdatraadsledenvakerteweinigdanteveeltijd hebben,datdewerkdrukeerdertezwaardantelichtis, endatfractiesvakerbehoeftehebbenaanmeer,danaan minderleden. Ikhebdrievragen.IsdeheerHeijnenhetmetmijeens datgemeentensteedsmeertakenkrijgenophetgebied vanzorg,werkensocialezekerheid,alsgevolgvandedecentralisatie,waarbijallerleiverantwoordelijkhedenvan deregeringopdegemeentenwordenafgeschoven?zij krijgendaarbijooknogeenstemakenmetforsebezuinigingen.datzalleidentotveelextrawerkentotveelextra zorgen.zietdeindienerdatprobleemook? IsdeheerHeijnenhetmetmijeensdatdediscussie overhetlokalebestuurmeermoetzijndanalleeneen debatovergeld?alshetdantochovergeldmoetgaan, vindtdeindienerdanookdateenandervoorstelmogelijk is,bijvoorbeeldomdevergoedingenvanraadsledente verlagen?dievergoedingenzijnpergemeenteheelverschillend.daaromzoudenwekunnenbeginnenmeteen bezuinigingopgemeentenwaarderaadsvergoedingen hetallerhoogstzijn. Alswedantochmoetenbezuinigen,wilikdeheer Heijnenooknoghetinitiatiefwetsvoorsteloverafschaffingvanhetwachtgeldinherinneringroependatikheb gemaakt.datzoudenweooksnelkunnendoorvoeren. IkvindhetamendementvandeheerSegersheelcharmantdatzegt:mochthetzozijndatdezeweterdoor komt,laathetdannadeeerstvolgendegemeenteraadsverkiezingenplaatsvinden.daargaikmeteenheelpositievebliknaarkijken. DeheerVanRaakheeftzojuistaangegevendatzichbij hemnoggeenraadsledenhebbengemeldmetdemededelingdathunraadtegrootis.hijvraagtaandeindiener ofderaadsvergoedingenmisschiennaarbenedenkunnen.mijnvraagisofzichraadsledenhebbengemeldbij deheervanraakdievindendathunvergoedingtehoog is. Ja,erhebbenzichraadsledengemeld,endatzijnook raadsledendieeengroteafdrachtdoen,omdatzijvinden datderaadsvergoedingenveeltehoogzijn,maardaar hebikgeenenkellidvandevvdbijgezien,datmoetik weleerlijkzeggen. VoordatikhetwoordgeefaandeheerSegers,wilikeven ietsrechtzetten.ikhadinhetbegindeheerheijnenals

2 VanRaak TK initiatiefnemervanditwetsvoorstelvanhartewelkom moetenheten.datgeldtookvoordeheertonlangenhuizen,dieallebeleidsmatigeeninhoudelijkeondersteuning aanditvoorstelheeftgegeven.nogmaalsvanhartewelkom.ikweetalsgeenanderhoeingewikkeldhetisom naasthetkamerwerkooknogaaneeninitiatiefwetsvoorsteltewerken.ookdeministerheetikvanhartewelkom. Voorzitter.Ookvanmijnkanteenhartelijkefelicitatiemet hetfeitdatereeninitiatiefisgenomen.hetisaltijdmooi alserinitiatievenindekamerontstaanenwordeningediendenverdedigd.maargoed,hetgaatookoverhet wat.danvallenerwatmijnfractiebetreftwatminderhartelijkewoordendandefelicitatiemethetenkelefeitdater eeninitiatiefisgenomen.jemoetdanaltijdevenkijken naarwathetvoorjoupersoonlijkbetekent.hoeraakthet delevensvanmensen? Ikhebevennagedachtovermijneigenpersoonlijkesituatie.IkwooninHoogland,eendorpdatooitisopgegetendoorAmersfoort.Wijhaddeneenacuutparkeerprobleeminonzestraat.Hetbijzondereisdandatjejelokale raadslid,datdaarwoontenzichbetrokkenweetophoogland,weettevinden.datwastoevalligeenraadslidvan depvda. Datisiemanddiezichontfermtoverzo'nbuurt endatprobleemadopteert.jekuntdaarmeeincontact treden.datishetcharmante,hetmooieenhetcruciale vandieeerstebestuurslaag.jeweetjeraadslid,jelokale vertegenwoordiger,tevinden.inmijngevalbleekdatzo tezijn.heteffectvanditwetsvoorstelisdatdeafstandtot datraadslidalleenmaargroterzalwordenendatdekans datjemeteenacuutprobleemeenraadslidweettevinden,alleenmaarkleinerzalworden,endatisverlies. WatdeChristenUniebetreftraaktditvoorstelhethart vandelokaledemocratie.bijzo'nvoorstelmoetjejeafvragenwatnutennoodzaakzijnvanditwetsvoorstel. Watlegitimeertdezeverandering?Isdatdatraadsledente weinigtedoenhebben,datradeneenbeetjeuithunneus zittenteetenendenken:komwatzullenwenueensoppakken,zodatjedenktdaterwelwatraadsledenafkunnen?datlijktmijniet.doordedecentralisatie,deoverdrachtvanbevoegdhedenenhetneerleggenvanveeltakenbijdeeerstebestuurslaag,degemeente,krijgendie raadsledenalleenmaarveelmeertedoen. Iserdanmisschienteveelpluriformiteit?Zijnererg veelkleinepartijen,zijnderadenergveelkleurigenmoetenwedaarietsaandoen?hetlijktmijdatpluriformiteit juistietsheelmooisisinonssysteem,wanthetisalleen maarmooidatalleverschillendekleurenenklankenzichtbaarenhoorbaarwordenindelokaleraad.ookdaaraan zouditvoorstelafbreukdoenendatisgeenwinst. Zijnerdanmisschienteveelkleinepartijen?Isdatde reden?praatderaadmisschienteveeloverbijzakenin plaatsvanoverhoofdzaken?alsdatzois,moetdatwel duidelijkwordengemaakt. Deindienerspreektvan"eenonbedoeldbijeffectvan dedualisering".datlijktmijeerlijkgezegd ikdrukme nietzoparlementairuit onzin.hetfeitdatermeerlokalepoliticizoudenkomen,waseenbijeffectwaarvanmen toenalwistenkonwetendatdathetgevolgzouzijnvan dedualisering.jekuntdusnietzeggendatdedualisering ineenswerdingevoerdendatmenertotdeschrikvande indienersendewetgeverachterkwamdaterineensmeer lokalepolitici"ontstonden".nee,datkondenwewetenen datwistenwe.hetisduscurieusomtesprekenvan"een onbedoeldbijeffect". Degrotevraagisdusvoorwelkprobleemditdeoplossingis.Heteffectdatikvanditwetsvoorstelvoorzie, iseenoverbelastingvanraadsleden:minderraadsleden moetenmeerwerkdoenenzullenminderincontacttredenmetburgers.deafstandtotdeburgerwordtdusgroter. Hetwetsvoorstelzalookeffecthebbenopdeverhoudingtussenhetcollegeenderaad.Daarwaarhetcollege endewethoudersondersteundwordendooreenambtenarenapparaat,zijnraadsledensemivrijwilligers.alshun aantalafneemtenalshuntakentoenemen,wordtdeverhoudingtussenhetcollegeenderaadnogscheverdan diealis.datlijktmijgeenwinstendatlijktmijgeengoed doenaandeverhoudingentussenhetcollegeenderaad. Metdiezwarebelastingzalhetookmoeilijkerworden omraadsledenterekruterenenommensengeïnteresseerdenzogektekrijgenomdietaakopzichtenemen. Datzalgewoonzwaarderenlastigerworden.Wezitten vlakvoorraadsverkiezingenenhetisontzettendkortdag. Devraagofjelidwordtvaneenrelatiefkleineraadofvan eengroteraad,kanuitmakenbijdekeuzeofjehetavontuuraangaat.bovendienisditeenaantastingvandeveelkleurigheid,vandepluriformiteit.ditlijkenmijallemaal zakenvanverlies. InaansluitingopeenvraagvancollegaVanRaakvraag ikookhoeditvoorstelzichverhoudttotdeplannenvan hetkabinetinhetregeerakkoord daarheeftdeheer Heijnenookzijnhandtekeningondergezet omdegemeentenmassaalopteschalennaargemeentenmetminstens inwoners.althans,datzalongeveerhet streefaantalworden.datbetekentdathetaantalraadsledenüberhauptsterkzalafnemen.debelastingvandie raadsledenwordtdannoggroter,wantjebentdanraadslidvaneenenormegemeente,diejijmoetdienen.het lijktmijdusdaternogwelwatwoordenaandieverhoudinggewijdkunnenworden.ditlijktmijiniedergeval geenaanmoedigingommetditplandoortegaanalshet kabinetendecoalitiepartijenhunstrevenomnaargemeentenmetminstens inwonerstegaan,serieus nemen. Hetresultaatzalduszijn:minderraadsleden,diezwaarderbelastwordenenmindercontacthebbenmetburgers.Ikziedewinstniet.Ikhebeenamendementingediendomdepijnenigszinsteverzachtenenompartijen meertijdtegevenomzichhieropvoortebereiden.partijendieneteenzetelhebben,kunnendannagaanofeen gezamenlijkelijstmeteenanderepartijmisschieneenoptieis.zijzullenzichmoetenvoorbereiden.datzalvoorlokalebesturenenraadsledentijdkosten,netalshetvindenvanraadsleden.alleenaldaaromdenkikdatdepijn enigszinsverzachtkanwordenalshetamendementwordt aangenomen.datneemtechternietwegdatdiepijner, watonzefractiebetreft,nogsteedszalzijn. Indehuidigeconstellatieishetgeenoverbodigeluxe omooktekijkennaardeverhoudingenindeeerstekamer.dieschijnenbijsommigevoorstellenvanbelangte zijnendiezoudenookbijditvoorstelweleensvanbelangkunnenzijn.daaromstelikookdevraagaandeheer Heijnenofhijzicheropdeeenofanderemaniervan heeftvergewistdatditinderdaadinhetparlementtoteen goedeindekanwordengebracht.ofzalditeenvande evenzoveleluchtballonnenzijndieuiteindelijksneuvelen?

3 VanToorenburg TK MevrouwVanToorenburg(CDA): Voorzitter.Allereerstwelgemeendecomplimentenvoor deinitiatiefnemer.hijismeteenvoorstelgekomendatop zichzelfnietzo'nvreemdegedachteis.ookhetcdaheeft weleensmetdiegedachtegespeeld.wijhebbenhetuiteindelijkalleenovereenkleinecorrectie.feitelijkgaanwij terugnaarwatwijeenpoosjegeledenhadden.maarwij zijntochweleenbeetjekritischendatkomtookweldoor hettijdstipwaaropditvoorstelwordtingediend. WijtwijfelennetalsdeRaadvanStateoverdeplannen omdegemeenteradennuteverkleinen.juistnu,omdat degemeentenextratakenophunbordjekrijgen.daarom stellenwijandereeisenaandecontrolerendetaakvande gemeenteraad,zowelkwalitatiefalskwantitatief.deraad vanstatebrengthetookheelhelderinbeeld.hetaantal raadsledeninverhoudingtothetaantalinwonersvaneen gemeenteisin1851vastgesteldensindsdientweekeer gewijzigd.in1897werdhetaantalzetelsvoorgemeenten metmeerdan inwonersverhoogdvan41naar 45.In1992werdenderadenvandegemeententot6.001 inwonersuitgebreidvan7naar9volksvertegenwoordigers. HetvoorstelvandeheerHeijnenisinwezeneenterugkeernaardezetelaantallendiein1851zijnvastgesteld,zo constateertderaadvanstate.datis,zoalswijweten,de tijdvandenachtwakersstaat.sindsdietijdishettakenpakketvandeoverheidaanzienlijkuitgebreid.binnenhet totaalvandeoverheidstaakhebbendegemeentenmet nameheelveelmeertakengekregen.omdatditandere eisensteltaandecontrolerendetaakvandegemeenteraad,adviseertderaadvanstatediegetallenopnieuwte overdenken. Deinitiatiefnemervindthetnietwenselijkdatdeomvangvanderaadfluctueertmetdeveranderinginhettakenpakketvandegemeente,zoheefthijdeRaadvanStatelatenweten.Eenstabiellokaalbestuurisvanbelang. Aanpassingenaandesamenstellingvanhetlokalebestuuropbasisvanveranderendetakenpakkettenvangemeentendragendaarnietaanbij,aldusdeinitiatiefnemer.HetistochwelgrappigdatjuisteenlidvandePartijvandeArbeidditzegt,omdatdiepartijaandeandere kantjuistwijzigingindesamenstellingvanhetlokaalbestuurwilomdaterzoveeltakennaardegemeentenkomen.ikverwijsnaardeopschaling.datistochbijzonder. Hetlijktbijnaeengelegenheidsargument. HetCDAzietdeverschuivingvantakennaardegemeentenjuistalseenredenomderadennunietteverkleinen.Juistnuiseenkritischevolksvertegenwoordiging vangrootbelang.erwordtzoveelgedecentraliseerd,zo veelwatmensendirectraakt,endaarpasteenstevige gemeenteraadbijdieintakennietwordtovervraagd.ze zijnalzodruknaasthunwaardevolleinzetindelokalegemeenschap.dietakenkomeninhetgedrang. Omdatzijeeninitiatiefaltijdhetliefstomarmt,vooralookomdatzijweethoeveelwerkhetis,moetdeCDAfractieindetochmetpijninhetharttegenditvoorstelzijn.Zijlooptnatuurlijknietvooruitopde EersteKamer.Gezienhetfeitdatdecoalitiehierzoaan hecht,zalhetvoorstelwaarschijnlijktochweldoordekamerkomen.daaromstaatmijnfractiewelheelsympathiektegenoverhetvoorstelvandeheersegersomhet dantenminstenadegemeenteraadsverkiezingenvan 2014intevoeren. Mevrouwdevoorzitter.Ookikbeginnamensmijnfractie metmijuitteputtenindankzeggingenenloftuitingenin derichtingvandeinitiatiefnemer,deheerheijnen.hetis natuurlijkfantastischomzo'ninitiatieftenemen.ikmaak ookgraagvandezegelegenheidgebruikomwaardering uittesprekenvooronzepersoonlijkesamenwerking.mijn helefractievindtdeheerheijneneengrootkennervan hetbinnenlandsbestuur.datgezegdhebbend,vindikhet namensmijnfractiebelangrijkomeenzakelijkeafweging temakenoverhetvoorstelvandeheerheijnen,hopend enverwachtenddatdezeonzepersoonlijkerelatienietin dewegzalstaan. Mijnfractieheeftvieropmerkingenoverditvoorstel. Veeldingenhebbenwenatuurlijkaluitgewisseldinde schriftelijkevoorbereiding.teneerstezietmijnfractiedat ermethetaannemenvanditvoorsteleenenormetaakverzwaringkomtvoordezittenderaadsleden.nadedualiseringhebbendieraadsledenhetalenormdruk.uitallerleionderzoekenblijkteentoegenomenwerkdruk.als heteenbeetjemeezit,zaldezekamertussennuentwee jaarbesluitenomhettakenpakketvangemeentennog eenssubstantieelteverzwarendoormiddelvandecentralisaties.wijvindenhetontzettendbelangrijkdatdiegemeenteradenkwalitatiefenkwantitatiefaandemaatzijn, omhuncontrolerendetaaktenopzichtevanhetcollegevanbenwtekunnenuitvoeren.alshetaantalraadsledenwordtverminderd,vrezenwijdatzijmetdietaak doorhetijsgaanzakken. Wijzienookeentweederisico.Hetlijktallemaalwel leukomdieradenteverkleinen,maarhuncontactmetde burgerzaldaardoorookonderdrukkomentestaan.iedereenzalbegrijpendatzoietsslechtisvoordewerking vandedemocratie.eenderdeargumentiswatprincipiëler,dusdaarkunjeverschillendtegenaankijken,maarwij hechteneraandatinonzedemocratieookkleinepolitieke fractieszijnvertegenwoordigd.wijnoemendatdepluriformiteitvandedemocratie.hetzouslechtzijnalsalleen groterefracties ikzouzekunnennoemen,maardoedat niet demachtinhandenzoudenhebben.juistdekleinerefractieszijnvaakdesmaakmakers,devernieuwers,de aanjagers,degoedecontroleursindelokaledemocratie. Wijwillendaarnietsaanafdoen. Totslotzalmijnfractiepositiefmeewerkenaaneenopschalingvangemeenten;alsdeministertenminstemet eengoedherindelingskaderkomt,maardatgaanwewel zien.hetaardigebijeffectdaarvanisdatopdiemanier hetaantalraadsledenookzalverminderen.dedoelstellingvanminderraadsledenbereikenwijdusgraagdoor hetopschalenvangemeenteninplaatsvandoorhetuitpersenvandehuidigegemeenteraden.datgezegdhebbend,nodigikdeheerheijnenuitominzijntermijndaaroptereflecteren.ikzouhemdaartoewillenaanmoedigen, maarikwilookrealistischzijn.mijnfractieheeftnatuurlijk goednagedachtoverditwetsvoorstel.ikdenkdathetis uitgeslotendatmijnfractieterugkomtophaarstandpunt. Zijzalditwetsvoorstelnietsteunen.Datgeldtvooronze fractie.ikpraatnietvoordeeerstekamerfractie,maarikhebhetvermoedendatdaardezelfdegevoelensleven.

4 Bosma TK DeheerBosma(PVV): Voorzitter.HuldeaandeheerHeijnen.WijKamerleden zijnmedewetgever.datzijnwijomdatwijzelfwettenkunnenmaken.deheerheijnendoetdat.datkostveeltijd allaathijdatnatuurlijkdooranderemensendoen maar hetistocheenfelicitatiewaard.hetsierthemdathijdit heeftgedaan.ikfeliciteerhemookmetzijnstropdas.misschienisditeenaanmoedigingvoordeheerschouwom ookeenseeninitiatiefwetsvoorstelteschrijven. Eenaantalvanmijnvragenisreedsgestelddoormijn collega's.hetgaatdaarbijomprincipiëlezaken.ikhad hiereenzinnetjestaandatdeheersegersookaloplas. Ikvroegmijafofhijmijntekstenhadgekopieerd.Voor welkprobleemishetverminderenvanhetaantalraadsledennueigenlijkeenoplossing?isheteenbezuinigingsmaatregel?hetlijkteropdathetomhetgeldgaatendat demotiveringerbij,namelijkhetheledualiseringsverhaal, opdetweedeplekkomt.hetisaltijdgoedalsdeoverheidmindergelduitgeeft,maarkunnenveelvandiegemeentennietopwatanderetakenbezuinigen?sommige houdenzichbezigmetontwikkelingshulp.erwordtnogaleenslosjesgedeclareerd.illegalenwordenopgevangen omdatmenmeenteeneigenimmigratiebeleidtemoeten voeren.kunstwordtgesubsidieerd.talvangemeenten hebbengeldgegevenaanhetanc,deterroristenencommunistenuitzuid-afrika.erissprakevanduurzaamheidslariekoek;elkegemeentedenkthetklimaattekunnenbeïnvloeden.alserdusbezuinigdmoetworden,zoudengemeentennietveelbeteropdatsoortzakenkunnenbezuinigen? Zijnerteveelgemeenteraadsleden?Dievraagkwam ookaleerdertersprake.slaanwijdegemeenteraden straksgeenwapensuithanden,diezijnodighebbenomdaterveelmeertakenophundakkomen?dietaken schreeuwenomprofessionalisering.moetengemeenteradeneigenlijknietveelgroterzijn? AlsdeheerHeijnenpleitvoormindergemeenteraadsleden,moetenerdanooknietminderProvincialeStatenledenkomen?Deelthijdiemening?Immers,inhetregeerakkoord,waardeheerHeijnenzichtochaangecommitteerdheeft,staatdatdeprovinciesinderichtingvan doeluitkeringengaan.daaraanzittenwathakenenogen, maardatistocheenidee.danhebjemindermensennodigindeprovincie. Hoestaathijindediscussieoverdedeelgemeenten?Ik woonzelfindesocialistischevolksrepubliekamsterdam. Diewasopgedeeldinallerleistadsdelen.Datwordtgelukkigallemaalgestaakt.DePvdA,diebijons99%vande stemmenhaalt,gaatechterrollendoverstraat,omdatde enevleugelzegt"lekkerdoorgaan,wantwijhebbenhier eenfijnbaantje"endeandere"wijmoetenhierinhakken".deheercohenwordtzelfsingevlogenomderuzies eenbeetjetebeperken.hoestaatdeheerheijnendaarin? Ishijconsequentenzegthij:hup,ookhakkenindiedeelgemeenten? MoetenerdanooknietveelminderKamerledenkomen?Ikbegrijpdatdeargumentatiedualiseringis.Dieis dusspecifiekgerichtopdegemeenten.datsnapikwel, maaralshijzegtdathetopenbaarbestuurwelwatkleiner kan,hoeziethijdatdanmetbetrekkingtotdeanderebestuurslagen? Enwateenlariekoekargument,alsikzovrijmagzijn, ishetargumentdatgemeenteraadsledenookweleen beetjehunwerkkunnengaandoenmetsocialmedia.hoe werktdat?moetenzijmettwitterdecollegescontroleren?ikvinddateenbeetjevreemd.datkanhijtochniet serieusmenen?enhoevallende plusgemeenten terijmenmethetideevandeheerheijnen? Kortom,ikweethetnogniet.Ikbenergbenieuwdnaar deantwoorden.ikwensdeheerheijnenveelsuccesin zijneerstetermijn. Ikzatzonaarhetbetoogteluisteren.Datklonktocheen beetjeals:datgaanwijnietdoen.maardaarnawasde conclusie:ikweethetnogniet.ookomhetzelfeenbeetjetebegrijpenvroegikmijafopwelkepuntendeheer HeijnendePVV-fractietegemoetmoetkomen.Waarligt preciesdetwijfelvandepvv-fractie? DeheerBosma(PVV): DeheerSchouwzeidatmijnconclusiezouzijn:ikweet hetnogniet."ikweethetnogniet"isjuistgeenconclusie. IkwildeargumentatievandeheerHeijnennogeeneens goedhoren.ikwilkijkenofhijconsistentis.hijhoeftmij niettegemoettekomen.ikvraaghemnietomietsuitzijn initiatiefwetsvoorsteltehalenenmijietsterugtegeven. Ikbennietzovandeafdelingkoehandel.Ikwilgewoon horenhoehijmijnvragenbeantwoordt.danzalikmet eenechteconclusiekomen. Voorzitter.Bovenditwetsvoorstelstaateenprachtigetitel,luidende:voorstelvanwetvanhetlidHeijnen dat isopzichalprachtig;gefeliciteerddathettotzoverisgebracht totwijzigingvandeinverband methetterugbrengenvanhetaantalgemeenteraadsledentotophetniveauvanvoordedualiseringvanhetgemeentebestuur.endatishettweede,prachtigedeelvan detitel,wanthiermeeishetdoelvandezewetbereikt.er isnamelijkgeengroteraantalgemeenteraadsledennade dualiseringofvoordedualisering.dataantalisexactgelijkgebleven;hetisalgenoemd.hetenigeverschilisdat voordedualiseringin2002,dewethoudersalsgemeenteraadsledenmeetelden,ennadedualiseringniet.hetaantalraadsledenisechterexactgelijkgebleven.ikdenkdus datwehethiermeekunnenafronden.alsdewetindeze zinkanwordenaangenomen,zijnweklaar. Toengingikhetwetsvoorstelechterlezenenkwamer ietsandersnaarvoren.ikontwaarindetekstentoelichtingnogalwatverwarringtussendeterm"raadsleden" endeterm"lokalebestuurders".ikdenkdatopdatpunt indenotavanwijzigingtochwatnaderecorrectiemoet wordenaangebracht.watonsbetreft,iserdusmeernodigomditwetsvoorsteltemotiveren.eerlijkgezegdzie ik,metallerespectvoorhetwerkdateraantengrondslagligt,inditwetsvoorstelhelemaalgeendraagkrachtigeonderliggendemotivering.hetontbreekttezeeraan inhoudelijkeargumenten.kandeheerheijneninzijnreactiemisschienaangevenwatnuechtdeinhoudelijkeargumentenzijndieervoorpleitenomtotminderraadsledentekomen?wezijnernietdoortezeggendatditwenselijkis.alshetombezuinigingengaat,latenwedatdan gewoonzeggen,maarlatenwehetheleverhaaloverdualiseringerdanuitlaten.datmaakthetwelzoduidelijk. Zoalshetwetsvoorstelernuligt,maakthetontbrekenvandezefundamenteleeisendieaaneenwetsvoorstelgesteldmogenworden,hetmoeilijkomersteunaan

5 Bisschop TK tegeven.ikwilweleenaantalargumentennoemendie juisttegenditwetsvoorstelpleiten.mijnexcuusdatikargumentenherhaaldiesommigecollega'sookgenoemd hebben,maarindevoorbereidingvanjebetoogzetjeje eigenargumentenopeenrij.hopelijkonderstreeptdithet belangvandeargumentatienogeens. Allereerstgaatdekiesdrempelomhoog.Erishelemaal geensprakevaneenweeffoutdiehersteldzoumoeten wordenofeenonbedoeldeffectvandedualisering.welnee,hetisindeaanloopnaar2002eenwelbewustekeuze geweestomhetaantalraadsledenoppeiltehoudendoor deplaatsenvandewethouders,dieuitderaadstapten, telatenopvullendoorechtevolksvertegenwoordigers.bij deinvoeringisdaardusbewustvoorgekozen.menwilde derepresentativiteitvandegemeenteradennietaantasten.deheerheijnenkiestdaarnuwelvoor,enhijlijktdat tevergoelijken.hijlijkthetprimatevindendatdekiesdrempelomhooggaat.moetenwijconcluderendatinde ogenvandeheerheijnendetoegangtotdegemeenteraadopditmomenttegemakkelijkis? Hettweedebezwaarhangthiermeesamen.Derepresentativiteitwordtaangetast.Datbetekentzekervoorkleineregemeenteradeneennogalingrijpendeaanpassing. Steldatzo'ngemeentedertienraadsledenheeft.Danheb je7,7%vandestemmennodigomeenraadszeteltekunnenleveren.alsdatelfraadsledenworden,hebje9,1% nodig.letwel,ditiseenverzwaringvandekiesdrempel met20%.ikdeeldekritiekdieeenvanmijncollega'sverwoordde,namelijkdathiermeedekwaliteitvandelokale democratieinhetgedingis. Ikkomopeenderdepuntvankritiekdatwijgraagtegenditwetsvoorstelteberdewillenbrengen,namelijk datdekansgroterwordtdatfractieséénzetelinderaad zullenvertegenwoordigen.dekiesdelerishogerendat houdtindatdekansrekenkundiggroterisdatmenniet verderkomtdanéénzetel.hoeweldepluriformiteitvan devertegenwoordigingdaarmeezondermeergediendis, denkiknietdatditdeslagkrachtvaneenbestuursorgaan tengoedekomt. Hetvierdebezwaarpuntisdetaakverzwaringdieraadsledentewachtenstaatalsgevolgvandedecentralisaties dieopdeagendastaan.ikhoefmaarnaarhetregeerakkoordteverwijzenenmenweetwatbedoeldwordt.in combinatiemetverkleiningvanhetaantalraadsledenis datnaarhetoordeelvandesgpeenbuitengewoonongelukkigecombinatie.ikweetuitervaringdathetdoenvan raadswerknaasteenfulltimejobeenstevigefunctieis. Alsdaareenverdubbelingvantakenenverantwoordelijkhedenbijkomt,ishetnauwelijksmeertedoennaasteen volledigebaan.ikdeelhetkritiekpuntdathiermeedeverhoudingtussenraadencollegeonderdrukkomttestaan; diewordtscheefgetrokken.ikvoegeraantoedatditook betekentdatnietzozeerdepolitiekeorganencontrolezullenuitoefenenalsweldatdeuitoefeningvancontrole vooralambtelijkzalplaatsvinden.wijmoetenonsalsdemocratischevertegenwoordigers,gekozenineenpolitiek orgaan,principieelafvragenofwijdateenwenselijkeontwikkelingvinden. InditverbandvraagtdeSGPookaandachtvooreen voorhaarvolstrektonbegrijpelijkezinindebeantwoordingvandevragen:"devoorgenomendecentralisaties zoudenvanwegedesamenhangmetalbestaandetaken vangemeentenooktotminderwerkdrukkunnenleiden." Iksnapdezinwelals"totminderkunnenleiden"betrekkingheeftopdeministeries,maarnietalsdiezinsnede betrekkingheeftopdegemeenteraden.wildeinitiatiefnemereentoelichtinggevenopdezeenigszinsraadselachtigeproza? Eenvijfdepuntwaaromwehetnietmoetendoen,is deschaalvergrotingdieheeftplaatsgehadendieontgetwijfeldvoortgangzalvinden.dieschaalvergrotingzal opeenorganischemanierplaatsvinden,ookgeziende nieuwetakendieopderadenafkomen.dienieuwetaken zullenvanzelftotminderraadsledenleiden.ikhoefdat nietverderuitteleggen.iksluitmijkortheidshalveaanbij hetpuntdataldooreenvandecollega'sisgemaakt.dat geldteveneensvoorhetpuntdatdeafstandtussenburgersenbestuurdersdaardoorookgroterdreigtteworden. Mijnzesdepuntisdathetaantalraadsledendooreerdereherindelingenookaldrastischisverminderd.Ikhoef datnietverderuitteleggen. Ikkomopmijnconclusie.Degroottevangemeenteradenisinbelangrijkematehistorischbepaald.Deindienerwijstdaarookop.Erzijngeenobjectieveredenenom preciesuittegaanvandeindewetgenoemdeaantallen raadsleden.datkloptallemaalwel.alsjedieaantallen echterwiltwijzigen,moetjeopzijnminsteengeobjectiveerdeargumentatieleveren.helaasontbreektdienaar hetoordeelvandesgp. Concluderendkaniknamensde SGPdanooknietanderszeggendandathetonduidelijkiswelkprobleemdeheerHeijnenmetzijnvoorstel aanpakt.sorrycollega's,maardiezinstaatechtinmijn spreektekst.erzijnvooraltalvanargumentendieeentegenstemnietalleenmogelijkmaarooknoodzakelijkmaken.ondanksallewaarderingvoorhetvelewerkvande heerheijnenroepikallecollega'sopommassaaltegen hetwetsvoorsteltestemmen. Voorzitter.Allereerstfeliciteerikdeindienervanditwetsvoorstel.Wijzijnblijdatditvoorstelhiernuligt,naalle inspanningendiedaarvoorgedaanzijn.datheeftgeresulteerdineenvoorsteldathierbehandeldwordt.hopelijk resulteertditookininstemmingmetditvoorstel,zowelin deeerstekameralsinde.wijzullendat nogzien. DeheerVanRaakschetstedaarneteenwatrommelige voorgeschiedenisvanditdossier.datklopt.nadatvoor deprovincialestatenalin2005eencorrectieopdedualiseringhadplaatsgevondenenwasdoorgevoerd,gebeurdeditopgemeentelijkniveaumaarniet.in2008heeft mijnvoorgangervanbeekgeprobeerdomditmeteen amendementalsnogteregelen,maaromverschillende redenenluktedatniet.devvdpleitaljarenvoorhetverminderenvanhetaantalbestuurdersenpoliticiinalle bestuurslagen.nederlandbehoorttotdelandenmetde grootstebestuurdersdichtheid.wijwarenverheugdtoen wijin2010eenregeerakkoordkondensluitenmettoenmaligcoalitiepartnercdaengedoogpartnerpvvwaarin wijbeslotentothetverminderenvanpoliticienbestuurdersinallebestuurslagen,nietalleenopprovincialestatenniveau,maarookopgemeenteraadsniveaueninde TweedeenEersteKamer.Datisnogsteedsdewensvan devvd;ikzaldaaropzodadelijkterugkomen. Hetvoorliggendeplanwordtdoorsommigepartijen nogweleensvoorgespiegeldalseenkaalslagindenederlandsegemeentepolitiek.wijziendatanders.wijziendit alseencorrectievandeuitwerkingvandedualiseringvan hetgemeentebestuur.voorkleineregemeentenbetekent

6 Litjens TK ditinderdaadeenverminderingvanhetaantalgemeenteraadsledenmetongeveertwee.voorgroteregemeenten looptditoptotmaximaalvierraadsleden.dathoeftniet totproblementeleiden. Doortegenstanderswordentalvanproblemengeschetst.Dewerkdrukzoutoenemen.Hetaantalwethouderszouomlaagmoeten.Dedecentralisatieszorgenvoor extrawerk,dushetisnunietverstandig,zozeimevrouw VanToorenburgdaarnet.Verschillendesprekershebben algewezenopdeverhogingvandekiesdrempel,diezou leidentoteenverminderingvanderepresentativiteitin gemeenteraden.uitderapportendiehieroverdeafgelopenjarenzijnverschenen,zoalshetalinhetnaderverslagaangehaalderapportvandecommissie-aarts,raadsledenenwerkdruk,constateeriknietdateenkleineraantalraadsledentoteengrotereurenbestedinghoeftteleiden.ervarenwerkdrukisnietaltijdhetgevolgvaneen grotereurenbesteding,haarheeftvaaktemakenmetanderezakenalshetimagovandepolitiekenhetfeitdat raadsledensteedsvakerteallentijdewordenaangesprokenophunwerk. Hetenkelefeitdaterminderraadsledenmoetenkomen, lijkteendoorslaggevendeoverwegingtezijnvoorde VVD-fractie.HoezietdeVVD-fractiederelatietotdeopschalingdieditkabinetwil,dieinderdaadzalleidentot enormeafnamevanhetaantalraadsleden? Dierelatiezienwijniet.Wijdenkendatbeidemaatregelen leidentoteenbeelddatdevvdvoorogenheeft,eenefficiëntendoelmatigwerkendeoverheidmetzoweinigmogelijkbestuurdersenpolitici.wijgaanervanuitdathet nietaandekwantiteitvandebestuurdersenpoliticiligt, maaraandekwaliteit. Uzietdierelatieniet,maardieiserwel:opschalingvan gemeenteszalleidentotverminderingvanhetaantal raadsleden. Datklopt. Alsdathetbelangrijkstedoelis,zouumeekunnengaan metderoutevanded66-fractie.datdoelkuntuookmet opschalingbereiken.ditwetsvoorstelzoudanoverbodig zijn. Zozienwijdatniet.Wijzienhetverminderenvanhetaantalraadsledeninderdaadalseenvandeeffectendiemet deopschalinggepaardgaan.vooronsisdieopschaling nietzozeereendoelopzich.watdevvdbetreftgaathet ermetnameomdatgemeentenhunzakenopeenrobuusteentoekomstbestendigemanierorganiseren,zodat zijdadelijkinstaatzijnomalhetwerkenalleverantwoordelijkhedendieophenafkomenmetdedecentralisaties opeengoedemanierteregelen.datdituiteindelijkleidt toteentotaalaantalraadsledendatminderisdanopdit moment,isinderdaadwaar.hetgaathiermetnameom hetterugbrengenvanhetaantalraadsledenpergemeenteraad.endatiswatanders. DeheerLitjenszegtiniedergevalnietdathijminder raadsledenenmindervolksvertegenwoordigerswilomdathetzoveelgeldkost.hijheeftdusniethetplatteargumentdathetalleenomhetgeldgaat.hetishemechtte doenomdekwaliteitvanhetbestuur.hijzegtdathijzich zorgenmaaktomdaterteveelvolksvertegenwoordigers zijn.volgensmijisdathelemaalnietzo,alsjedatinternationaalvergelijkt.infrankrijkbijvoorbeeldzijnveelmeer gemeenten.datzijnkleinegemeentenmetheelveelgemeenteraden.eninengelandhebjeparishesenallerlei kleinschaligbestuurmetveelraadsleden.waaromisdat slecht?waaromishetslechtalsjekleinschaligbestuur hebtdichtbijdemensen? Vooriedervoorbeeldzijnerweertienandere.Zozijner ookvoorbeeldenvanlandenwaarhetopeenanderemaniergeregeldisenheterveelefficiënteraantoegaat.ik zienietinwaaromeenovermaataanvolksvertegenwoordigerstotbeterebesluitvormingzouleiden.ikzieoverigensdattijdensdeinterruptiesmijnspreektijdaleenminuutjeoftweedoorloopt.ofisdatallemaalnietinteressant? Hetwordtgoedbijgehouden. DeheerVanRaakgafoverigensaandathijmijniethoordezeggendathetmijomhetgeldgaat.Danheefthijniet goedgeluisterd,wantdaargaathetweldegelijkom.de VVDheeftaltijdaangegeven,enzaldatookblijvenaangeven,dathetzoefficiëntendoelmatigmogelijkmoet.Dat heeftweldegelijkmetgeldtemaken. Danishettochweerplatterdanikdacht. IkwilnietdehelewereldvandeheerVanRaakopdekop zetten! Hetistochweerplatterdanikdacht.Hetgaatdusomhet geld.wijmoetenbezuinigen,wantdevolksvertegenwoordigerskostenteveelgeld.alshetdanookomdekwaliteit gaat,waaromkiestdeheerlitjenserdannietvoorom bijvoorbeelddevergoedingenteverminderen?datvoorstelhebikgedaan.waaromkooshijernietvooromde wachtgeldenafteschaffen?datiseeninitiatiefwetdieik hebgemaakt.waaromgaathetomhetaantalraadsleden, waarbijjedusinperktopdedemocratieenopdevolksvertegenwoordiging?erzijntochwelanderemanieren omtebezuinigen? Erzijnallerleimanierenomtebezuinigen.Gemeenteradendoendaaroverigensookeenheleboelaan,nietaltijdgenoeg,maardatisechteenzaakvanderadenzelf. DevoorstellendiedeheerVanRaakdoet,bijvoorbeeld hetnaarbenedenbrengenvandevergoedingenvoorde raadsledenofhetafschaffenvandewachtgelden,leiden iniedergevalinmijnoptiekniettoteenverbeteringvan hetimagovanhetvakbestuurderofpoliticusendielei-

7 Litjens TK denongetwijfeldtotnogmindermensendieditwerkwillendoen.datisdusnietdekantdiewijopwillen. HetisfijnommetdeheerLitjenstespreken,wanthijis eenmanvandepraktijk.hijheeftmetzijnpoteninde moddergestaan,zoalsdattegenwoordigheet,wanthij wasburgemeesterineengemeentemet,uitmijnhoofd, 21raadsleden.KandeheerLitjenszeggenwatereigenlijk nietgoedoffoutgingindegemeenteaalsmeer,omdat die21raadsledenhad? Kennelijkmoetervoorsommigepoliticieerstietsfout gaan,voordatjeactieonderneemt.zomoeterookvoor deheervanraakeersteendwingendenoodzaakomte bezuinigenaanwezigzijn,voordatjegaatnadenkenover hetefficiëntbestedenvanhetgeldvandebelastingbetaler.devvddenktdaarhetliefsteerstaanengaatvervolgensbekijkenwelkemaatregelenermoetenzijn.hetis dusnietzozeerietswatfoutgingineengemeenteraadof ineenstadsdeelraad,waarinikalsstadsdeelwethouder overigensookervaringhebopgedaan,alswelhetfeitdat wijgraagdoelmatigenefficiëntmetonsgeldomwillen gaan.dathebiknetalaangegeven.datkanopeenzodanigemanierdatjenietdekwaliteitvandelokaledemocratieaantast. NuwordtdeheerLitjenseenbeetjekwaadaardig,maarik vraaggewoonwatnuhetprobleemis.datiseigenlijkeen beginvraagdiejealtijdmoetstellenalsjebeleidmaakt.ik herhaaldus,wantikhebeigenlijkgeenantwoordgehad: watwasnouhetprobleemindegemeenteaalsmeer,omdatdegemeente21raadsledenhad,watkennelijkteveel was? Wijkunnendezeherhalingvanzettentothetoneindige doorvoeren,maarikhebzojuistaangegevendathetmij nietgaatomzakendieconcreetaanwijsbaarverkeerdzijn gegaaninwelkegemeenteraaddanook.voordevvd ishetrelevantomtebepalenhoewemetonsbelastinggeldomgaan.wijvindenhetbelangrijkomdatopeen zoefficiëntmogelijkemaniereneenzodoelmatigmogelijkemaniertedoen.watonsbetreftishetdaaromook verstandigomheteffectdatisopgetredennaaraanleidingvandedualiseringvanhetgemeentebestuur,hetfeit datdewethoudersuitderaadzijngehaald,tecompenseren,enervoortezorgendathettotaleaantalgemeentebestuurdersweerwordtteruggebrachtnaarhetniveau vanvoordedualisering.zojuistwerdgezegd:watiseen gemeentebestuurder?inmijnoptiekiseengemeentebestuurderiemanddieinhetgemeentebestuurvaneengemeentezit:burgemeesters,wethoudersénraadsleden. Ditbetekentdatdetitelvandewetnogietsaangepastzal worden,maardatterzijde. Ikbennietdeindienervanhetwetsvoorstel. DeheerLitjensgeeftaandateropdezemaniereffectieverbestuurdkanworden.Datwerptdevraagopwathij ondereffectieverbestuurverstaat. Ikhebaangegevendateropeenefficiëntereendoelmatigeremaniermethetgeldkanwordenomgegaan.Ikheb nietbetoogddateropeeneffectieveremanierbestuurd kanworden.ikwilwelbetogendatiknietindeveronderstellingverkeerdatdoorhetverminderenvanhetaantal raadsleden,zoalsisvoorgesteldinditwetsvoorstel,gemeentenmindereffectiefbestuurdzoudenworden.ikzie dushetprobleemniet. IkbegrijpdatdeheerLitjenswelwildathetefficiënteren doelmatigerwordt. Ja. Ikvraagmijafofhiernietdeambtelijkeenmeerinhet algemeendebestuurlijkedoelmatigheidwordtverward methetpolitiekedraagvlakenderepresentativiteit.hoe danook,ditisgeenweeffoutjegeweestinhetheledualiseringsproces,zoalsdeheerlitjenssuggereert,maardit iseenbewustekeuzegeweestomderepresentativiteit vanhetzelfdeniveautelatenzijn.alsjeineenparlementairedemocratieleeft,dusineenrepresentatievedemocratie,danishetzaakomderepresentativiteitvoorrangte gevenbovendoelmatigheidvanmiddelen,effectiviteitof efficiency.moeternietmeeraandachtzijnvoorhetdemocratischegehaltevanhetopenbaarbestuur?isindatlicht bezienditwetsvoorstelnietgewooneenslagindelucht? Hetiszekergeenslagindelucht.Hetstaatalseenpaal bovenwaterdatdoorhetvoorsteldathieroptafelligt, dekiesdrempelinderdaadenigszinswordtverhoogd.dat klopt.datzaleffecthebbenopallegemeenten.overigens heeftinbepaaldegemeentendeenepartijerlastvanen zulleninanderegemeentenanderepartijenerlastvan hebben.ikverwachtnietdatsommigepartijendaaronevenredigzwaardoorwordengetroffen.derekenkundige exercitievandeheerbisschophebikzojuistookaangehoord.hijhadhetmetnameoverhetgevolgdatermeer eenpittersof ikweetnietofhijhetzonoemde eenpersoonsfractieszoudenontstaan.ikhebverschillendevormenvanlokaalbestuurmeegemaakt,radenwaarinheel veeleenpersoonsfractieswarenenradenwaarinwatminderfractieswaren.ikhebniethetgevoelgehaddatbepaaldegroepenuitdesamenlevingzichdaarmeenietgekendvoelden.ikhebwelgemerktdatdebesluitvorming inderadenwaarwatminderfractiesaanwezigwaren, doorgaansietsgemakkelijkerverliepeneffectieverwas daninderadenmetheelveelfracties. Ikstelvoordatuverdergaat,mijnheerLitjens. Dedecentralisatieoperatie,diewordtaangehaalddoor verschillendesprekers,kanverschillendekantenopwerken.devvdzietdedecentralisatievaneenaantaltaken

8 Litjens TK naarhetgemeentebestuuralseenkansbijuitstekvoor gemeenten.hetiseenkansbijuitstekomverschillende beleidsterreinenopeenverstandigemaniermetelkaar teverbinden,omminderorganisatie-ellendeoverzichaf teroepenenomminderafstemmingtehoevenhebben metanderebestuurslagen.dieafstemmingvergtimmers ontzettendveeltijdvanraadsledenendeondersteunendeambtelijkeorganisatie.bijvoorkeurwillenweminder ingemeenschappelijkeregelingenenmeerinrobuuste, toekomstbestendigegemeenten.hetvolgendeisookal inhetvoortrajectaandeordegeweest.opdeveletaken dieindeafgelopendecenniaopafstandzijngezetendie nietmeerdirectonderdeverantwoordelijkheidvanhet gemeentebestuur,althansnietmeeronderdedirectebemoeienisvandegemeenteraadsledenvallen,zoalsonderwijs,wonenenzorg,isinhetverledenzeldengecorrigeerd,dusdiediscussiehoevenwijnietaantegaan. IkdoeeenberoepophethartvandeheerLitjensalslokalebestuurder.Hijvindthetfantastisch:grotegemeentenmetveeltaken.Alletakennaardegemeenten!Maar datisnietwatergebeurt.ergaanverantwoordelijkheden naargemeentenenerwordtkeihardbezuinigd.tweekeer zoveeldoenvoordehelftminder.datkunjedatlokale bestuurtochnietaandoen?hetistochooknieteerlijkdat hetrijkdieverantwoordelijkhedenpluseengrotebezuinigingafschuiftenoverdeschuttinggooit? Datwordteenefficiencykortinggenoemd.Hetstaatals eenbezuinigingindeboeken.dezelfdediscussiehebik gehoordtoendewetmaatschappelijkeondersteuningin dejaren2005,2006werdingevoerd.toenschreeuwden degemeentenmoordenbrand,wanthetwaseenordinairebezuinigingsrondevanhetrijk.detaakwerd"over deschuttinggekieperd"endegemeenten"moestenhet maaruitzoeken".hetwasnieteerlijk,hetkonallemaal niet,erwerdeenberoepgedaanophethartvanvelepolitici,ongetwijfeldookhierinde,wellicht ookdoordeheervanraak.deervaringheeftechtergeleerddateenheleboelproblemenzichoplossenalsdegemeentenaandeslaggaanenzo'ntaakvoorhunrekening nemen.danziejedatgemeentendatindeafgelopenjarenopeenfatsoenlijkemanierhebbenkunnendoen.ze zijnuitgekomenmethetgeld.sterkernog,velegemeentenblekendeafgelopenjareninstaatomafteboeken opdewmo-budgetten,omdaaroptekortenenomdaar geldmeevrijtespelen.ikverwachtdatdatopdeoverige dossiersopeenzelfdemaniergaatgebeuren.ikwildegemeentenindegelegenheidstellenomdiehandschoenop tepakken.volgensmijliggenerkansen. Ikhoopdatalleraadsleden,allebestuurdersvanallegemeentennaarditdebatkijken.DeheerLitjensnoemtde Wetmaatschappelijkeondersteuning.Alseréénwetis dietoteendramaheeftgeleidentothetuitkledenvan zorg,terwijlerooknoggeldvandaanisgehaaldvooranderetaken,danishetweldewmo.ikstophetinmijngeheugen:dewmoalsprachtigvoorbeeld.daarkunnenwij indetoekomstnogwatmee. Zoisdat. Sommigepartijenhebbenineeneerderstadiumal aangegevendatergeldnaarderadenmoetvoorondersteuningenprofessionalisering.devvdheeftditbezuinigingsbedrag,datzijraamtop18miljoen,indeboeken opgenomen.wijzoudengraagziendatgemeentenwerk makenvandeverplichtingdiezijsindsmaart2003hebbenomeenverordeningvoorfractieondersteuningvast testellenendaarooknaartehandelen.dieverplichting voorgemeentenengemeenteradenbetekentdatereen fatsoenlijkbudgetvoorondersteuningvangemeenteraden,vanfractieswordtbelegdendatgemeentenzich daarbijkunnenlatenondersteunendoorexterneinhuur. Erkunnenfractieondersteunersvooringehuurdworden. Erkanallerleibijstandwordengeregeld,waardooreen heleboeltakenuithandenvangemeenteraadsledenkunnenwordengehaald.nogmeerdanopditmomentalhet gevalis,zullenzijzichkunnenconcentrerenopdetaken waarvoorzijzijn:hetcontrolerenvanhetcollegevanben W,hetstellenvankadersenhetonderhoudenvancontact metdeburgers.deafgelopenjarenisditbijeenhoopgemeentenachterwegegeblevenennietvoldoendeuitde verfgekomen.watdevvdbetreftmoetendegemeenten ditserieusoppakken. DeVVDkanvanharteinstemmenmethetvoorliggendeplan.Wijhebbenslechtstweevragen.Deeerste vraagstelikaandeindienerenaandepvda-fractie.de PvdAheefthetterugbrengenvanhetaantalstatenleden gesteundenookhetvoorstelgedaanomhetaantalgemeenteraadsledenterugtebrengen.isdeindienerbereid omsamenmetdevvdeenvoorsteltedoentothetterugbrengenvandeeersteenmeteenderde vanhetaantalleden,zoalsaleerderdoordevvdisaangegeven?daarbijverwachtenwijuiteraardveelvancda enpvv,dieditvoorstelaleerderinhetregeerakkoordvan 2010hebbengesteund. Deministervraagikofhijervoorkanzorgendatdit voordeverkiezingenvan2014geregeldis.wijzoudenhet opprijsstellenalsdegemeenteradenzichoptijdkunnen voorbereiden.uitsteltotnadeverkiezingenachtenwij nietwenselijk. DeheerBosma(PVV): DeheerLitjenszegtdathijveelverwachtvandePVV,en hijsuggereertdatmijnpartijhaarhandtekeningzouhebbengezetonderhetregeerakkoordvanruttei. Datisniet zo. Datisinderdaadnietwaar.Ikhebualsgedoogpartijgenoemd. DeheerBosma(PVV): Maardaarmeekuntuonsnietverantwoordelijkstellen voordeplannenvanrutteidieinhetregeerakkoordstonden.datmoetuevengoeduitelkaarhouden. Ikhebdaarnotavangenomen. DatwasnatuurlijkeenwaanzinnigplanvanRutteI. IkbegrijpdeheerLitjensniet,wanthijnodigt,alsikhemgoed hebverstaan,departijvandearbeiduitommetinitiatieventekomenomdatidioteplanvanhetverminderenvan hetaantalledenvandetweedeeneerstekamer,weeruit

9 Litjens TK tevoeren.waaromkomtdevvdnietgewoonmeteeninitiatiefwetsvoorstel? DanmoetdeheerSchouwtochechtbeterluisteren.Ik hebnietaandeindienergevraagdomopditpuntmet eeninitiatieftekomen,ikvraagofhijookbereidzouzijn ommeetegaanineenverminderingvanhetaantalledenvaneerstekameren.zoja,danzoudenwijdiehandschoengezamenlijkopkunnenpakkenen kunnenkomenmeteenvoorstel. Oké.Begrijpikhetdusgoeddat,ophetmomentdatde PartijvandeArbeidhieraanmeedoet,PartijvandeArbeid envvdmeteeninitiatiefwetsvoorstelkomenomhetaantalledenterugtebrengenvan150naar100 enhetaantaleerstekamerledenterugtebrengennaar 50?Datmeentuserieus? Datiswatonsbetrefteenbestendigelijn,diewijnog steedsvolgen,dusdaarkandeheerschouwoprekenen. Daarwensikuveelsuccesbij! Dank. Voorzitter.Decollega'shebbendeheerHeijnenalvan hartegecomplimenteerdmetzijninitiatiefvoorstelenhem vervolgenshetgrafingeprezen,opdeheerlitjensna.wij kiezenvooreenmeerpositieveinzet.opzichzelfbetekent ditvoorsteldatweinfeiteteruggaannaarhetaantaleffectieveraadsledenvoor2002,dusvoordedualisering. Hetaantaleffectieveraadsledenwordtdusweergelijk aandatvanvoordietijd.watonsbetreftheeftdatniets temakenmethetterugdringenvanbestuurlijkedrukte ookzo'nvaagbegrip ofmetbezuinigingen.opzichzelf zijnwijerwelvoordatdegeldendievrijkomendoordat jewatminderraadsledenhebtineengemeente,worden gebruiktvoorversterkingvandelokaledemocratie.voor 50PLUSstaatvooropdat,wanneerjepraatoverdemocratie,jepraatoverbesturenophoofdlijnen.Datkunjegerustmetwatminderraadsledendoen.Datkanookdoor fractiesmetelkaartegaanversterken.eeneffectisdatde kiesdrempelomhooggaat.datiseenpositieveontwikkeling.wijhebbenalaangegevendatwijdaarvoorzijn. Datleidternamelijktoedatpartijengenoodzaaktzullen zijnomoplokaalniveausamentegaanwerken.hoeveel ChristenUnie/SGP-lijstenkennenwewelniet,hoeveelprogressievelijstenkennenwenietdiegecombineerdzijn, waaropeengoedewijzedediverseinvalshoekennaar vorenwordengebracht,ookindegemeenten?datmaakt dedemocratiealleenmaarsterker. Ditroepttochdeprangendevraagop,waarom50PLUS ooitisopgericht.uhadtochbeterkunnengaansamenwerken? Nee,datbegrijptunietgoed.Devolgendestapisdatwij als50plusuiteraardookkunnengaansamenwerken, maarhetbelangrijksteisdatjedemogelijkheidhebtom tekomentotdeelnameaaneenvertegenwoordigendlichaam;deeerstekamer,de,provinciale Staten.Vooronsisdegemeenteraadnognietaandeorde,maardaarhebjeookveellokalepartijenenveelouderenpartijen,diedaaruitstekendfunctioneren. DanbenikbangdatikdeheerKleinniethelemaalgoed begrijp.diesamenwerkinggeldtdusalleenvoorgemeenteraden? Nee,landelijkzoudatookkunnen. Danblijftdevraagtochstaanwaarom50PLUSüberhaupt ooitopgerichtis.alsuredeneertvanuitsamenwerkingen symbiose,zouikzeggen:zoektuaansluitingbijzittende fracties,danbrengtuinpraktijkwatuverkondigt. Deprimairevraagiswaaromjealspolitiekepartijeen stemdenkttemoetengevenaanjouwkiezersineenvertegenwoordigendlichaam.waaromdenkjedatjeiets toevoegtaandedemocratie?wijhebbenals50plusgezegddatwijeenonderdeelmissen,namelijkhetgeluid vandeouderenindezesamenleving.daaromhebbenwij gezegddatwijhelaasconstaterendatdeanderepartijendatinonzeogenonvoldoendenaarvorenhebbengebrachtengaanwijmeedoenmetverkiezingenomteproberenzetelstebemachtigen.wezorgendatdaarmeeeen krachtiggeluidindezekamer,maarookinanderevertegenwoordigendelichamentotstandkomt. Ja,maardezeredeneringgaatopvoorelkepartij. Uiteraardheeftiederepartijdekeuzeendemogelijkheid omdeeltenemenaandedemocratie,omdaarmeehaar geluidtelatenhoren.hetenigewatikzeg,isdatjebij heelveelgemeentenzietdatdepolitiekediscussiesop eenanderniveauplaatsvindendanbijde endatjediedanbetergezamenlijkkuntdoen.ikconstateerdaterheelveelmogelijkhedenzijnvoorfractiesom tecombineren. DeheerBosma(PVV): Ikvolghetgedachtegoedvan50PLUSnatuurlijkopde voet.dedieperegedachtenvandegroteroergangerde heerkrolneemiktotmij.dat50plusnueenhogerekiesdrempelwilindeiseigenlijknieuwvoor mij.waarzoudiekiesdrempeluitmoetenbestaan?met tweezetelskomjenietindekamer?ofishet5%,zoalsin Duitsland?Waarbestaatdiehogerekiesdrempelprecies uit? Onsverkiezingsprogrammaspreektover3%.

10 Klein TK IkvindhettocheenbeetjeraardatdeheerKleinhier zegtdathetdevoorkeurvan50plusheeftalspartijen samenaanverkiezingendeelnemen.deeerstevraagis danwaarom50plusaananderepartijendemogelijkheid wilontnemenomzelfaanverkiezingendeeltenemen, omzelfeenzeteltehalen.detweedevraagisof50plus danooknietzelfaanlokaleverkiezingengaatdeelnemen, maarhetkarretjeaaneenanderepartijaanhaakt. Nee,uhebtmijnietgoedbegrepen.Ikpraatovercombinatiesvangezamenlijkelijsten.Hetisaaniederepartij omtebekijkenopwelkewijzezijzichwillatenvertegenwoordigenineengemeenteraad.datblijftendaarzalniemandintreden.erzullenveelverschillendelokalepartijenblijvenbestaanendiekunnenookgoedopereren.het gaateromdatdechristenunieendesgpbijvoorbeeld dekeuzehebbengemaaktomdekrachtentebundelen. Datisuitstekend,daarisnietsmismee.Wijkijkennaar degemeenteradenzoalswijdatdoen.erzijnveelfracties, ookvanlokalepartijenofouderenpartijen,diedaaruitstekendfunctionerenendiewillenwijgraagkrachtigondersteunen.vervolgenszorgenwijervoordatookdaareen 50PLUS-geluidzalkomen. Ditisnietalleeneenheelopmerkelijke,maarookeen heelparticuliereopvatting.deopvattingvan50plusis datalsjemeedoetaanraadsverkiezingen,hetbeterisom jekarretjeachterdelocomotiefvaneenanderaantehaken.kandeheerkleinzichvoorstellendaterookpartijenzijndiezelfdelocomotiefwillenzijn,diezelfindegemeenteraadwillenzitten,daarzelfdemensenwillenvertegenwoordigen,omzelfteproberenietsteveranderen? WaaromwildeheerKleinanderendiemogelijkheidontnemendoorhetaantalraadsledenteverminderen? DanheeftdeheerVanRaaknietechtgoedgeluisterd.Het fraaievanonzedemocratieisdatje,alsjemorgeneen politiekepartijwiltvormen,aanverkiezingenkuntdeelnemen.ikwildusniemandietsontnemen.integendeel, ditzalindegemeenteradenheelgoedkunnenplaatsvinden.ikconstateerweldatpolitiekepartijenineenaantal situatiesstrategischopererenendusookdediversiteiten depluriformiteitnaarvorenlatenkomenomeenkrachtigergeluidtemaken,bijvoorbeelddoortegaancombineren.datiseengoedemogelijkheidendatkaneeneffect zijnvanditwetsvoorstel.indatopzichtishetalleenmaar positiefdatjemetelkaarprobeertomallegeluidenvan desamenlevingindediversevertegenwoordigendelichamentelatenhorenendatiedereenkandeelnemenaan deverkiezingen. DeheerKleinzegtdatpluriformiteiteengrootgoedis.Is hethembekenddatditwetsvoorsteldepluriformiteitin zekerematedenekomdraait? Nee,ikhebaangegevendatdoorditwetsvoorsteleen verhogingvandekiesdrempelplaatsvindtendaterabsoluutgeensprakeisvan"denekomdraaien".erzullenimmersaltijd,inwelkesituatiedanook,kleinerefractiesblijven.jesluithiermeekleinerefractiesdushelemaalniet uit.welgaatdekiesdrempelhierdooromhoog,waardoor jeuiteraardnogbeterjebestmoetdoenenmoetbewijzendatjouwpartijdraagvlakindesamenlevingheeftom meetedoen. Iedereenmoetgoedzijnbestdoenomtelatenziendathij eenzetelwaardis,maarheteffectvaneenhogerekiesdrempelisdateenpartijdieneteenzetelheeft,hetnet nietgaathalen.voordevvd-fractiepaktdekeuzetussen enerzijdspluriformiteitenanderzijdsdoelmatigheiden efficiencyuitinhetvoordeelvanhetlaatste:doelmatigheidenefficiencyzijnalles.datdepluriformiteitdaarbij geweldaanwordtgedaan,isjammer,maarhelaas.ulijkt echterbeideaspectentewillencombinerenendatkan niet.uzultechteenkeuzemoetenmaken.alspluriformiteituveelwaardis,moeturuimtegevenaandepartijen dieneteenzetelhalen,waardoorhetuniekegeluidvan hunachterbanvertolktkanworden.zoniet,danzegtu, netalsdevvd-fractie,datditunietuitmaakt,dathetalleenomdoelmatigheid,efficiencyenbezuiniginggaaten datdepluriformiteitugestolenkanworden. Hetgaatabsoluutnietomhetterugdringenvanpluriformiteit,wantjeblijftpluriformiteithouden.Iniedereraad zullenaltijdfractiesblijvenmeteen,tweeofdriezetels. Datblijftzo.Welzaleenpartijwellichtmindergemakkelijkeenzetelverkrijgen,omdatdaarvoorietsmeerstemmennodigzullenzijn.Dediscussieoverdevraagofdat zorgtvoormeerofminderpluriformiteit,isheelarbitrair. WehebbenindezeKamereenkiesdrempelvan0,8.Als dekamer200zetelszouhebben,zoudekiesdrempellagerzijnenwasdepluriformiteithiernoggroter.hetblijft dusaltijdeenarbitrairediscussie:wanneerisinditgeval pluriformiteitaandeorde?wijvindenhetopzichheelredelijkdaterwordtteruggekeerdnaardeeffectieveraadsleden,zoalsdieerwarenvoor2002. Totslot,deheerSegers. Ditplanmoeteenhogerplandienen.DeVVD-fractieis duidelijk;voorhaarzijnefficiencyendoelmatigheidalles. Debestaandesituatiewordtechterveranderd,wanthet aantalraadsledenwordtverlaagd.devvdisbereidom dieprijstebetalen.usteunthetplanomhetaantalraadsledenteverminderen,maardaarmoeteenhogerdoel, eengedachte,achterzitten.alleenhetfeitdatereenkiesdrempelmoetzijnendatdieweleenshogerzoukunnen zijn,isgeenhogerdoel. MijnheerKlein,eenkortereactiegraag. Ikbegonmijnverhaalmetdeopmerkingdathethogere doelvooronsisdateffectiefbesturenmeerbesturenop hoofdlijnenmoetzijn.datbetekentdatjenietopalledetailsmoetproberentereageren.bovendienzienwijtwee nogontwikkelingendieookmitigerendwerkeninditheleverhaalnaardekleineregemeenten.erzullenveelminderkleinegemeentenzijnendusmeerrelatiefgroteregemeenteradenwaardoorvoorkleinerefractiesdemogelijkheidontstaatomdepluriformiteitnaarvorentebren-