11 Zorgakkoord. Aandeordeishetdebatoverhetzorgakkoord.

Transcriptie

1 TK Zorgakkoord Aandeordeishetdebatoverhetzorgakkoord. IkheetdeministerendestaatssecretarisvanVolksgezondheid,WelzijnenSportvanhartewelkom.Despreektijdenzijnbepaaldopvierminutenpersprekerofspreekster.Ikmagalseerstehetwoordgevenaanmevrouw LeijtenzijdensdeSP. Voorzitter.ZesmaandengeledenslotendeVVDende PvdAeenregeerakkoord.Erwasruimhartiguitgeruild;je moetelkaarwatgunnen,alsjongensonderelkaar.opde zorgwasheteenhardverhaal:meerdan5,7miljardbezuinigen.haddepartijvandearbeidinverkiezingstijd noggeroependatzijafwildevanwinstenenmarktwerkingendatdehuishoudelijkezorgnietgeslooptmocht worden,aandeonderhandelingstafelgafsamsomhet wegaandevvd. Dezestaatssecretarisaccepteerdehet akkoord,zozeihijonsbijdebehandelingvandebegroting.welzeihijdaterwatbetreftdeinvullingoveralles wastepraten.metmijvalttepraten,alsikmijnbezuinigingmaarhaal,zozeihij;ikkominjanuarimetdeuitwerking.wijwetendatjanuarifebruariwerd,endaterin maartnietskwam.nu,eindapril,ligterdaneenzorgakkoord. Dewinstvandeboekhoudstaatssecretarisisvandaag heelduidelijk:debezuinigingenstaanfierovereind.geen enkelebezuinigingisvantafel,derekeningisalleenverplaatst.wijlezenjuichendereactiesoverniet ontslagenmaar zienwijhierinnieteigenlijkdeonwilvandezestaatssecretarisendeministeromerecht uittekomen?blijkbaarwasergenoegmotivatieomte schuiven,maarwaseralleengeenpolitiekewilomnet datlaatstezetjetegeven.watwashetprobleem?welk financieelgatzater?waaromwaseenakkoordmetalle partijennietmogelijk?alsderuimteendemotivatieeris omdatweltedoen,wildestaatssecretarisdanterugom tafel?wanneerjedeontslagenindethuiszorgwiltreparerendoorextrapersoneelindeverpleeghuizenwegte halen,weetjevoorafdatjehetdegrootstevakbondinde zorgergmoeilijkmaakt.ikvermoedhierbijdanookkwadeopzet. Metmijvaltoverallestepraten,zegtdestaatssecretaris,alsikmijnbezuinigingmaarhaal.Onbespreekbaar ishetechteromdewinstenvandezorgverzekeraarvan 1,1miljardafteromen.HetvoorstelvandeSPomdegeneesmiddelenprijzenteverlagenzodatwij200miljoentot 400miljoenkunnenbesparen,wordtdoordeministervan tafelgeveegd.nee,danhetzorgakkoord,deweerlozepatiëntenhetzorgpersoneel!wijslopendehuishoudelijkeverzorgingvoordehelft,maardeduremedicijnprijzen latenwijbestaan.dehelftbezuinigen,hoezietdestaatssecretarisdat?dehelftminderuren,dehelftmindertoegang,dehelftmindersalaris?jekuntafbraakandersnoemen,maarafbraakblijftafbraak.isdestaatssecretarisalsnogbereidomdebezuinigingopdethuiszorgteschrappenendebanenovereindtehouden? Dedagbestedingendehulpbijwassen,aankledenen etengaanper2015gewoonnaardegemeenten,gewoon metdeaangekondigdekortingvan25%.nogmaals,je kuntafbraakandersnoemen,maarafbraakblijftafbraak. Uitstelvandezemaatregelwordtbetaalddoordemenseninverpleeghuizen,gehandicaptenzorginstellingenen mensenmeteenpersoonsgebondenbudget.iknoemdit "verdeelenheers". Vandaagbesprekenwijgeenzorgakkoordmaareenafbraakakkoord.Eéndinghebbenwijgezien:erisruimte omtebewegen.ikvraagdestaatssecretariswathetprobleemisgeweestomnieteenakkoordmetallepartijen tesluiten.alsmethemtepratenvaltoverallebezuinigingen,danzegtdesp:haalhetgeldwaarhetzit,maarlaat depatiëntnietderekeningbetalen. "Daarstajedan." Voorzitter.Eenblamagewashet,datkoningslied,een aanfluiting.eengolfvanontsteltenisgingdooronsland. Maarnetalsmethetkoningsliedhadbijhetzorgakkoord ookniemandmeerindegatendathetopeentotaalverkeerdspoorzat.niemandzeineetegendemiljardenaan bezuinigingenopdezorg.ditastronomischebedragaan verschrikkelijkemaatregelenisnieteensonderwerpvan discussiegeweest.erisalleenwatgekissebistoverde vraagofdepijnwatmeerbijdeeenoftochwatmeerbij deandermoestkomenteliggen.niemandhadmeeroog voordiedoodziekebejaardeinzijnbed.niemandhad meeroogvoorde1,2miljoenzorgmedewerkersdiehun onregelmatigheidstoeslagenkwijtraken,terwijlzealtot deslechtstbetaaldeoverheidsmedewerkersbehorenen daarbovenopooknogeensdebeloofdeextracollega's nietmeerkrijgen.niemandhadmeeroogvoordegehandicaptendiehuninkomensregelingenkwijtraken,voor dedementerendendienietmeernaardedagbesteding kunnen,voordeverzorgingshuizendiewordengesloten, envoorpatiëntendieeenonverantwoordhoogeigenrisicomoetenbetalenenooknogeenshunkeuzevrijheid voordespecialistkwijtraken.menwasalleennogbezig metgerommelindemarge,meteenbeetjevanditeneen beetjevandat.gezellig,datonderhandelen."waarkoop jijjestropdas?",daarginghetwaarschijnlijkalleennog over. Deontmantelingvandeouderenzorgbleefrechtovereind.Geengezamenlijkevuistvandebonden.Geennee, geennjet,geennein,geenenkeleverontwaardiging,geen vuur.deabvakabodeednogeen"catshuisje",maarde restgingvoorhet"kunduzje".tienduizendenverliezen hunbaanendeoudjesmogenverpieteren,verslonzen eninhuneigenvuilverkommeren.voorhengeenhalleluja,zoalsvoordecyprioten,bulgaren,roemenenen Grieken.Voorhengeenouzo,siëstaofeensirtaki'tje.Voor hengeenhandoverhethart.nederlandspektdeeuropeseunie,erwordenmiljardenverspildaanontwikkelingshulpensubsidies,halfzuid-europaligtaanhetinfuus,de massa-immigratiegaatgewoondoorenduizendenbulgarenkunnennaarhartenlustfrauderenmetonzetoeslagen. Onzehoogbejaarden,daarentegen,mogenonderdebrug slapen. Willenwijdandoorgaanopdehuidigevoetvanverspilling,fraudeenonmogelijkeregels?Nee,natuurlijk niet.maardatisookhelemaalhetpuntniet.omdathet kabinetendebondenteslapzijnomdeechteproblemen

2 Agema TK indezorgaantepakkenendaardemiljardenwegtehalen,wordtdehoogbejaardegeofferdophetaltaarvande polderpolitiek.datiswatboosmaakt.datiswattotontsteltenisleidt. Ikhoopdanookoprechtdatdegolfvanontsteltenisdie hetkoningsliedteweegbrachtdeafgelopendagen,vandaageenvervolgkrijgtnaditgedrochtvaneenzorgakkoord.hetgaatomonzeouderen,omonzeziekekinderen,omonszelfalswezorgnodighebben.gezondheidis degrootsterijkdomdieeris,vanonschatbarewaarde,en wegalszewegis. Voorzitter.Hetisbelangrijkdatervandaageenzorgakkoordisgesloten.Namaandenwachtenisdateenpositiefresultaat.Maarishetookeenpositiefresultaatvoor cliënten,zorgmedewerkersenonzestaatskas?daarheeft mijnfractienogveelvragenover.hetverzachtenvanbezuinigingengaatnamelijkgepaardmethetdoorschuiven vanhervormingeneneengatindebegroting. D66vindthetverstandigdatdebezuinigingenopde huishoudelijkehulpwordenverzacht.hetisookgoeddat gehandicaptenenouderennuweerineeninstellingkunnenblijvenalsdatechtnodigis.bovendieniserookgoed nieuwsvoordeartsinopleidingendejeugd-ggz.voor D66zijndatspeerpunten.Daarzijnwijaltijdduidelijkover geweest.wijzijndaarookblijmee.maarditakkoordbetekentookuitstelvanmaatregelenindehuishoudelijke zorg,dedagbestedingendeverzorgingtot2015.d66begrijptnietwaaromhetkabinetdezebelangrijkehervormingenheeftdoorgeschoven.watwijbijhetsociaalakkoordzagen,zienwijnuweer:geenactiemaaruitstel. Waaromnietmeteendoorpakken? Hetterugdraaienvandebezuinigingenenhetuitstellenvanmaatregelenkostengeld.Waarisdefinanciële bijsluitervanditakkoord?wilhetkabinetdiedezeweek nognaardekamersturen?daarbijvraagikeentabel metdebudgettairegevolgenvanallemaatregelenuithet zorgakkoordvoor2014totenmet2017enverder,structureel.daarbijwilikookgraageenvergelijkingmethet regeerakkoord.datvragenwijnietvoorniks.wijwillen zekerheidhebbenoverdevoorgesteldemaatregelen.is daareendegelijkedekkingvoorenwordtderekeningniet doorgeschoven? Ikgeefenkelevoorbeeldenvandieonduidelijkheid.Het vooruitschuivenvandebezuinigingenopdagbesteding enverzorgingnaar2015betaalthetkabinetmeteenfikse kortingopdepgb's.wijvindendateenantiliberalemaatregel,wanthetpgbiseeninstrumentdatmenseneigen regiegeeft.ookvoordezorgisheteensigaaruiteigen doos.waarommoetdezegroepvoordekostenopdraaien?ofneemdemaatregelomnieuwecliëntenin2014nu ineenswelhuishoudelijkehulptegeven.wiebetaaltdie rekening? Ikkomopdecure.Erkomenextrainvesteringeninhet personeel.heelmooi.omwelkbedraggaathet?dekortingophetopleidingsfondswordtimmersbeperkt.ook datroeptdevraagopwatdefinanciëleconsequenties zijn. Volgenshetkabinetisdenullijnindezorgdefinitief vantafel,maarvoorhoelangenvoorwelkdeel?hetbestaatuiteenincidenteeldeel,eencontractdeeleneen structureeldeel.waarkomtdenullijnterugenwaarniet? Ofishet"nuniet,nooitniet"?Dienullijnlevert1miljard op,maardie4,3miljardisnogsteedsnietvantafelen hangtnogbovenditland.wordtdezorginaugustus,septembernietmeergetroffendoordatgatvan1miljard? Komterdusnietnaaugustus,septemberweereenextra bezuinigingopdezorg?maaralsderekeningnietkomt teliggenbijdezorg,waarligtdiedanwel?isdatbijvoorbeeldbijhetonderwijsofergensanders?graagkrijgik duidelijkheidoverdezevoormijnfractiecrucialevraag. Vandaagslotenwerkgeversenwerknemerseendeal, maarindelangdurigezorggaathetommensen.hetgaat omdezorgvooronzeouderenengehandicapten.wat vindenzijvanhetzorgakkoord?hoezijnzijbijditakkoord betrokken?welkegevolgenheeftditvoorhenenvoorde gemeenten,dieeenheelgrootdeelvandeverantwoordelijkheidkrijgenenditakkoordmoetenuitvoeren?opinitiatiefvand66zullenerinmeihoorzittingenzijnoverde langdurigezorg,waarinwijnogeenkeernadrukkelijkmet patiëntenengemeentenkunnenpratenenzijhunstem kunnenlatenhoren. Ikwileerstmeerduidelijkheid,eenfinanciëlebijsluiter eneenantwoordopmijnvragen,zodatwijditakkoordin zijngeheleomvangkunnenduiden.pasdanzalmijnfractieeenoordeelgeven.hetisookbelangrijkdatmensen nuechtwetenwaarzeaantoezijn,wantditheenenweer schuivenheeftnulanggenoeggeduurd. IkwijsmevrouwBergkamperopdatinhetbegrotingsplan datnaareuropagaat,staatdatdebudgettairegevolgen volledigbinnenhetzorgdossierzijngedekt.wijkunnen duscijfersvragenmaartegeneuropaisgezegddathet gedektis.alleenheefthetkabineteenprobleemmetde nullijn.maarmijnvraagiseenandere. Voorzitter,magikdaareerstopreageren? Hetwaseenmededeling,maaralsudaarietstegenover wiltstellen,danmoetdatkunnen. Dankuwel,voorzitter.Ikinterpreteerhetnamelijkanders.VolgensmijishetgewooneenPM-postenisnog onduidelijkhoedierekeningbetaaldgaatworden.vandaarmijnvraagaandeministeromdaarduidelijkheidin tescheppen. Deeltwee. Mijnvraagisvooraldeze.WijwetendatderegeringspartijenindezeKamereenmeerderheidhebben,maarinde EersteKamerniet.IsermetD66onderhandeldoverdeinhoudvanditzorgakkoord? Ikkrijgeendéjàvu.Ikdachtdathetvertrouwendeeerste keerhersteldwas,maarlaatikdaarmaarweerdereactie opgeven:nee,erisoverditakkoordnietmetonsonderhandeld.vooronswashetooknieuwsvandaag. Hetwasnietuitwantrouwen;ikwasgewoonbenieuwdof datheeftplaatsgevonden.ikhoorhiereenzeerkritische

3 Bergkamp TK D66-fractie,maarzouD66akkoordgaanmetwaternu ligt,ookgeziendesteundienodigisindeeerstekamer? IksnapdevraagvanmevrouwLeijtenhelemaal.Daarom eindigtmijnbetoogookmet:wijwachtennogmetons oordeeltotnahetdebat.wijhebbennogheelveelvragen,onderandereoverdefinanciëlebijsluiter.ditdebat isvooronsdusbelangrijkomtoteenoordeeltekomen. EenvandezakenwaaropookD66eerderkritiekhad,was dekortingopdedagbesteding.diestaatnuinhetakkoord.zijwordteenjaaruitgesteld,maarzijstaaternog steedsin.watisdereactievanmevrouwbergkampdaarop? HetverkiezingsprogrammavanD66enditvoorstelzijn naarelkaartoegegroeidopeenaantalpunten.wezijn heelblijdatzzp4vooreendeelnietgeëxtramuraliseerd wordt.datgeldtookvoorzzp3.wezijnookblijdateen deelvandebezuinigingopdehuishoudelijkehulp,diewe teforsvonden,vantafelis,maarerzittenabsoluutnog eenpaarpijnpuntenin.eenvandiepijnpuntenisinderdaaddegrotebezuiniging,van25%,opdedagbesteding. Dankuwel. Danisineensiedereenwegengeefikgraaghetwoord aanmevrouwvoortman. Voorzitter.VoorGroenLinkszijnsolidariteit,eigenregieen depositievanwerknemersbelangrijkeuitgangspunten indezorg.langsdezelijnenvoerenwijdeveledebatten overdezorgindithuis.indelangdurigezorgwillenwij datmensendezorgaanhunlevenkunnenaanpassenin plaatsvanandersom.daaromstaanwijpalvoorhetpersoonsgebondenbudgetenhebbenwijonsfelverzettegenvorigekortingendaaropdoorhetkabinet,entegen detienuursgrensvoorhetpersoonsgebondenbudget. Daaromwillenwijookdatmensenlangerthuiskunnen wonenendatmantelzorgersondersteundworden.daaromstaanwijdusookpalvoordehuishoudelijkezorgen dedagbesteding.endaaromwillenweookdatmensen diezorgverlenenhunwerkmetliefdekunnendoenende waarderingkrijgendiezijverdienen,enzijnwefelgekant tegendenullijnindezorg. Langsdezeijkpuntenbeoordeelikvervolgenshetzorgakkoorddatvandaaggeslotenis.Watzieikdan?Danzie ikeenaantalgoededingen.zowordtextrageïnvesteerd inhethogeropleidenvanmensendiewerkenindezorg. Datiseengoedezaak.Veelmensendiewerkenindezorg knappenafophetgebrekaanperspectief.doorhierinte investeren,maakjehetmogelijkdatmensenzichkunnen ontwikkelenenlangerkunnenwerkenindezorg.datzzp 4nietwordtgeëxtramuraliseerd,isopzichzelfookgoed. Hierovermaaktenveelmensenzichzorgen.Denullijnin dezorgisvantafel.datklinktmooi,maarhetroeptook devraagopofdatdannogniethetgevalwasinhetsociaalakkoord.hoezekerishetdatdenullijnnietalsnogterugkomt? Alsikechterkijknaardereedslangbekendeijkpunten vangroenlinksvoordelangdurigezorg,danzieikveel negatievezakeninhetakkoord.zowordtdebezuiniging opdethuiszorgslechtsvooreendeelteruggedraaid.40% blijftstaan.alsjebedenktdatinveelgemeenten80%van demensendieeenberoepdoenopdehuishoudelijke zorgeenlaaginkomenheeft,danzijnerdusalsnogmensendiedehuishoudelijkezorgnietzelfkunnenbetalen maarhemwelkwijtraken,omnogmaartezwijgenvande velethuiszorgmedewerkersdiealsnoghunbaankwijtraken. Debezuinigingopdedagbestedingwordtmetéénjaar uitgesteldendatiseenverbetering.eenkleineverbetering,wantdeonzekerheidblijfthiermeebestaan.zonder dagbestedingzullenmeermensengenoodzaaktzijnom tekiezenvooreenzorginstelling.enalsikdanziewaar datjaartjeuitsteluitbetaaldwordt,danwordikhelemaal boos.hetkabinetwilditdekkenuiteenkortingopde pgb-tarieven.hoehaalthetkabinethetinzijnhoofdom nualweertekortenopeenmiddeldatervoorzorgtdat mensenzelfhunzorgkunnenorganiseren?hetvorigekabinetwasvandeinstellingszorgenhetverwaarloosdede zorgthuis.ditkabinetspreektmooiewoordenoverlanger thuiswonenenovereigenregie,maarbezuinigtweerop hetpersoonsgebondenbudget.groenlinksishetspuugzatdathetpersoonsgebondenbudgetweeralsmelkkoe wordtgezien.wijvindendathetpgbjuistversterktmoet worden.wegmetdetienuursgrens,enhetpgbmoetin deawbz,dewmoendezorgverzekeringswet.blijkbaar heefthetkabinethierechtergeenboodschapaan.wij dienenhieroverintweedetermijneenmotiein. MetGroenLinksvalttepratenoverbezuinigingen,ook overbezuinigingenindezorgenookoverbezuinigingen diepijnkunnendoen.daaromhebbenwijdestaatssecretarisvanharteontvangentoenhijeenrondemaakte langsdeverschillendefracties.maardanishetwelvan belang,alshijnogeenkeerwillangskomen,dathetzorgakkoordookaangepastkanworden.hetisdanvanbelangdatdebezuinigingenopdehuishoudelijkezorgverderwordeningeperkt,datdebezuinigingenopdedagbestedingnietalleenwordenuitgesteldmaarwordenafgesteldendathetkabinethetpgbmetrustlaat. Natuurlijkmoetdatgeldergensvandaankomen.Zowelinhetgesprekmetdestaatssecretaris,maarookin eerderedebattenhebbenwijdaartoevoorstellengedaan. Endieblijvenwedoen.Kijkbijvoorbeeldkritischnaarde groeiindecuratievezorg.waarommagdeziekenhuiszorgnogsteeds2,5%perjaargroeien?natuurlijkzouhet pijndoenalsweditinperken,maarlieverdátdanbezuinigenopdezorgthuis.kijkkritischnaarsalarissenvanmedischspecialistenenbestuurders.ookdaaropvalttebesparen.kijkkritischnaardegeneesmiddelenprijzen. Mijnvraagaanhetkabinetis:hoeveelruimteiserom hetzorgakkoordaantepassen?ishetkabinetbereidhet akkoordbredertemakenengemeentenenpatiëntenorganisatieserbijtebetrekken?datzalnamelijkechtnodigzijnomvaneengemankeerdzorgakkoordeenbreder zorgakkoordtemaken,dattotechteverbeteringeninde zorgkanleiden.

4 Dik-Faber TK MevrouwDik-Faber(ChristenUnie): Voorzitter.Hetlijktbijnaalsofhetsluitenvanakkoorden gewoonis,maardatishetniet.hetsluitenvanakkoordenvergtlef.datookpartijenindezorgelkaargevonden hebbenenverderkijkendanhuneigenbelang,iswaardevol.maarhetheeftwellanggeduurdvoordathetvoor dechristenunieduidelijkwaswiemetwieaantafelzat enwaarovererprecieswerdonderhandeld.deinformatiediewehieroverontvingen,kwamnietvanhetkabinet, maarkondenwevandaagviademediatotonsnemen. Hoekonditgebeuren? Tienpartijenvindenelkaar,maardegrootstezorgvakbondontbreekt.Watishetoordeelvanhetkabinetover hetfeitdatdeabvakaboontbreekt?heefthetkabineter allesaangedaanomdeabvakabobinnenboordtehouden?hoekanhetdatdezevakbondzaterdagwelhetsociaalakkoordheeftondertekend,maarhetzorgakkoord laatlopen?liephetuiteindelijkechtvastopdie of30.000ontslagen?waarzathetverschilvaninzicht 'mdanin?ofwasermeeraandehand?geenstakingen maaroverleg:datwasderetoriekinhetdebatoverhet sociaalakkoord.indezorghebbenwenahetzorgakkoord beide:overlegénstakingen.eenanderebelangrijkevraag voorvanavondisoferduswelrustindesectorisgecreëerd.watmijnfractiebetreftstopthetgespreknietna vandaag.sameneenlijnuitzetteniséén,maarhetkabinetmoetookbijdeverdereuitwerkingveelvuldigsteun inhetveldblijvenzoeken. Tochkanmijnfractieweldegelijksprekenvaneenstukjerustenhoop.Erisontzettendveelonrustoverdeplannenvanditkabinetoverdezorg.DeChristenUniehoudt ditvoorjaareenwmo-tourdoorhetland.enwaarweook komen,erwordtaandebelgetrokken.datergezochtis naaralternatievenvoorhetregeerakkoordispositief.ik noemhetverzachtenvandebezuinigingenopdethuiszorgenderuimereaanspraakopintramuralezorg.erzijn echterookheelveelvragen.kaneruitsluitselgegeven wordenoverdevraaginhoeverredeadditionele1miljard aanmaatregelenwaaroverhetkabinetonsookvandaag heeftgeïnformeerdinhetstabiliteitsprogramma,nietbinnendezorgsectorverhaaldworden?ikneemaandatdit andersonderdeelvanhetzorgakkoordzouzijngeweest. Hoezithetmeteerdereafsprakenoverpalliatievezorg? Hoezithetmetdetariefmaatregelvoorhetpgb?Ikkan meaansluitenbijhetverzoekvand66omdefinanciële bijlagebijditzorgakkoord. Hoeverder?Hetisnogtevroegomelkemaatregel teomarmen.hetisvandaagnogtekortdagomallegevolgenvanhetakkoordtekunnenoverzien.hiervooris meertijdnodig.dehervormingenindezorgmogengeen haastkluszijn.daaromstaatvooropdaternogveelgesprekkengevoerdmoetenworden.zozijncliëntenorganisatiesengemeentennognietbetrokkenbijhetakkoord enhangtditakkoordooksamenmetdelangverwachte visievanditkabinetopdelangdurigezorg.hieroverhorenwewaarschijnlijkdezeweekmeer,zolazenwevandaagineenbrief.dehoorzittingendiegeplandstaan,zijn watonsbetreftheelhardnodig.daarnaastzijnbelangrijkezorgenvanmijnfractieoverhetbehoudvaneigenregieenkeuzevrijheidvoorandereidentiteitsgebondenzorg nognietweggenomen.ookneemtdedrukdieindeinformelezorgopdemantelzorgersligt,nietafdoorditakkoord.mogenwijookopdezepuntenvandestaatssecretarissamenwerkingmetdesectorverwachten? InhetkadervandemeerderheidindeEersteKamer hebikdezelfdevraagaandewoordvoerdervande ChristenUniealsaandewoordvoerdervanD66.WijwetendatdeChristenUniezeerbereidisomdeelakkoorden tesluitenmetditkabinet.isermetdechristenuniegesprokenoverdeinhoudvanditzorgakkoord?metanderewoorden,heeftmendechristenunieomsteunvoordit akkoordverzocht? MevrouwDik-Faber(ChristenUnie): Wijhebbennietmetelkaargesproken.Deinhoudvanhet akkoordwasvoormijabsoluuteenverrassing.ikhebdit allesnetalsmevrouwleijtenvandaagindemediamoetenvernemen. HebikhetdangoedgehoorddatmevrouwDik-Faberzei daterveelonrustisoverdeplannenindewmo?die zijnnietvantafel;datblijftovereind.desteunvande ChristenUnieindeEersteKamerisdusnognietgegarandeerd. MevrouwDik-Faber(ChristenUnie): Ikhebeenuurgeledenkenniskunnennemenvandeinhoudvanhetzorgakkoord,vandebriefdiehetkabinet naaronsheeftgestuurd.ikvindhetopditmomentte vroegomhieruitvoeriginhoudelijktereageren.mevrouw Leijten,uweetdatwijnogeentweedaagsehoorzitting hebbenmetheelveelorganisatiesuithetveld.gemeentenencliëntenorganisatiezijnnogniethierbijbetrokken. Dekomendewekenzalnogeenheelprocesplaatsvinden. Daarnazullenwijmeteenfinaaloordeelkomenoverwat ernuoptafelligt. IkvonddevragenvanmevrouwLeijtentochwelinteressant,wantikhebnatuurlijkdezelfdevragen.Wie gaatditzorgakkoordstrakssteunen?alsikhetverkiezingsprogrammavandechristenuniebekijk,leesikdat zijdethuiszorghelemaalwillenschrappen.d66wilde thuiszorghalverenenvolgensmijdesgpook.trektde ChristenUniedushaarsteunvoordebezuinigingenopde thuiszorgin? MevrouwDik-Faber(ChristenUnie): Allereerstwilikdeuitspraakrechtzettendatde ChristenUnieinhaarverkiezingsprogrammadethuiszorgwegbezuinigt.Datisgeenszinsaandeorde.IkherhaalwatikzojuistaltegenmevrouwLeijtenhebgezegd. Wijgaandekomendetijdnogeenprocedurein.Wijzullensprekenmetheelveelorganisaties,metgemeenten enmetcliëntenorganisaties.daarnazaldechristenunie meteenstandpuntkomen.ikvindhetongelooflijkknap datmevrouwagemainéénuurtijdhaarstandpuntklaar heeftovereenakkoordwaardriewekenoveronderhandeldis.ikvindhetechternietzorgvuldig.ikhebgezegd datwijdehervormingenindezorggeenhaastklusmoetenlatenzijn,maardatwijdaardetijdvoormoetennemen.wijmoeteninditverbandtoteenzorgvuldigebesluitvormingsprocedurekomen. MevrouwAgema,ikziedatuopuwpapiereenheelgroot stukgeelgearceerdhebt.kuntualleendekerndaarvan gebruiken?

5 Dik-Faber TK Natuurlijk,voorzitter.Wijhaddenonsoordeelalklaar voordeverkiezingen.datzetjeinjeverkiezingsprogramma.datiswatjebelooftaanjekiezervoordeperiodedat hetkabinetaanhetroerstaat.inhetgeelgearceerdegebiedoppagina381vanhetverkiezingsprogrammavande ChristenUniestaatdatbinnendeWmodehuishoudelijke verzorgingwordtafgeschaft.ikvindhetnatuurlijkfantastischdatditnuiniedergevalvantafelis. MevrouwDik-Faber(ChristenUnie): AchterdetekstdiemevrouwAgemaciteert,staateen komma.misschienstaatdienietletterlijkindetekst,maar opeenandereplekindetekststaatdatdechristenunie eencompensatiemaatregelinhetverkiezingsprogramma heeftopgenomen.ikkanmevrouwagemageruststellen. DeChristenUnieisnietvoornemensgeweestomdethuiszorgteschrappenenditooknietzalzijn. DeheerVanderStaaij(SGP): Voorzitter.Woonakkoord,sociaalakkoord,zorgakkoord. Langzamerhandkomterviadeverschillendeakkoorden tochwatmuziekindeuitvoeringvanhetkabinetsbeleid. Deprijsophetkaartjedataandeakkoordenhangt,lijkt overigensindeloopvandetijdwelsteedshogerteworden.ikweetnietofdietrendzichookgaatdoorzetten. Hoedanook,deSGPvindtheteengoedezaakeniser blijmeedathetkabinetsamenmetrelevantezorgpartijeneenzorgakkoordheeftbereikt,wanthetgaatomingrijpendemaatregeleneningrijpendehervormingen.hetis vangrootbelangdatdaarvooreenbreeddraagvlakis. Wemoetenvaststellendathetwachtenindeafgelopen maandennietvoornietsisgeweestendaterbeduidendestappenzijngezet.datisheelbelangrijk,juistookomdatiedereensnaktnaarduidelijkheid.erisvandaaggeen volledigeduidelijkheidgekomen,maarerisweleenbelangrijkestapgezet.dieduidelijkheidisnodigvooralle betrokkenpartijeninhetveld,zoalsdecliënten,demensendievandezorgafhankelijkzijn.hetraakthenimmers heelpersoonlijkendirect:hoezietmijnzorgerindetoekomstuit?alsikhetzorgakkoordnaasthetregeerakkoord leg,zieikeenaantalwelkomeverzachtingen.daarbijdenk ikaandeforsebezuinigingopdehuishoudelijkehulp.of aanhetfeitdatmensenmeteenzwaarderezorgvraagde mogelijkheidbehoudenomzorgineenzorginstellingte krijgen.totslotdenkikdaarbijaandenullijn,dienuvan tafelis.natuurlijkhebbenwehetverhaaldatdenullijn vantafelisaleerdergehoordinhetkadervanhetsociaal akkoord.goednieuwskunjenatuurlijknietvaakgenoeg horen,maarbetekenthetfeitdatditnuvoordetweede keerheelnadrukkelijkwordtgezegddatdenullijndefinitiefvantafelis? PositiefvindtdeSGPhetookdatergeldbeschikbaaris gesteldvoorher-enbijscholingomdaarmeedearbeidsmarktpositievanwerknemersteverbeterenengedwongenontslagentevoorkomen.welhebbenwenogheel watvragenoverdeuitwerkingendefinancieringvanhet zorgakkoord.ookwachtenwemetbelangstellingdebrief vandestaatssecretarisoverdelangdurigezorgaf;iklas vandaagindebriefoverhetzorgakkoorddaternogvervolgoverlegismetzorgpartijen.watbetekentdatprecies? Wanneerkomthierduidelijkheidover?Ookhebbenwe nogdenodigevragenoverhetbelangrijkepuntvandefinanciering.d66,dechristenunieenanderepartijensprakendaarookalover.voortsvraagikdebewindsliedenof hetakkoordnogwordtdoorgerekenddoorhetcentraal Planbureau.Hoehardisdeopbrengstenisdefinancieringookstructureelgeregeld?Na2017vervaltnamelijk deafspraakoverdeincidenteleloonruimtetotdietijd.is erbovendienalzichtopwatdebijstellingvandetarieven vandepgb'spreciesgaatbetekenen? Hetzorgakkoordkenmerktzichdusdooreenaantalbelangrijkeverzachtingentenopzichtevanhetregeerakkoord,maarikhebnogwelwatvragenoverdefinanciering.Indatkadermoetenwenadrukkelijkookkijkennaar hetgevolgvoordepremie.ikleesnamelijkdathetzzp3 excusesvooraldieafkortingen,maarinditdossiersluipt hetjargonersnelin uiteindelijkonderdezorgverzekeringswetkomttevallen.datgeldtvoormeerdingen,die uiteindelijkookbetaaldengefinancierdmoetenworden. Wordterookgekekenwelkedoorwerkingditindepremie heeft? Ikgafalaandaterverzachtingenenverbeteringenzijn aangebracht,maartochblijveneringrijpendebezuinigingenenhervormingenover.hetisheelbelangrijkomvan degemeentenendecliëntenorganisatiestehorenhoedie concreetuitpakken.dehoorzittingendieindekomende tijddaarovergaanplaatsvinden,zijnvooronsvanwezenlijkbelangomdefinitiefoverdeeffectenvandezeplannentekunnenoordelen. Totslotnoemikdriepuntendieinditverbandvoor desgp-fractievangrootbelangzijn.indeeersteplaats vraagikmijafwatdesamenloopvanplannenvoorde inkomenspositievanchronischziekenengehandicaptenbetekent.mijntweedepuntisdekeuzevrijheidvan decliëntenindezorg;dekeuzevrijheidtenaanzienvan identiteitsgebondeninstellingenisvooronseenheelbelangrijkaandachtspunt.hetderdepuntbetreftdepositie vandemantelzorgers.hoejehetookwendtofkeert:in detoekomstwordtmeervandemantelzorgersverwacht. Wijvindenhetbelangrijkomtewetenhoedatuitdeverf komt. DeheerKrol(50PLUS): Voorzitter.Hetduurdeeenpaardagen,langerdanverwacht,maarvandaagishetzover.Erligtweereenakkoord,ditkeereenzorgakkoord.Defractievan50PLUS spreektlieverovereenzorgelijkakkoord.tijdensditdebat kunnenwijdaaropmaarkortreageren,maardemeeste maatregelenkomennogapart,verderuitgewerkt,naarde Kamer.Danisermeertijd. Defractievan50PLUSdoetallereersteenoproepaan hetkabinetominhetbelangvandemensendiedezorg nodighebben,nogeensnadrukkelijktebekijkenofdoorpratenenverderonderhandelennietveelzinnigeris,niet alleenmetdegesprekspartnerstotnutoe,inclusiefde Abvakabo,maarookmetdeVerenigingvanNederlandse Gemeenten,cliëntenorganisaties,patiëntenorganisaties endeouderenbonden.zijzijndaartoevanhartebereid. Mijnadviesaanhetkabinetis:gaopzoeknaareenveel bredergedragenakkoordentrekditzorgelijkeakkoord vandaagnogin.datheefthetkabinetalvakergedaan. Hetweetdushoedatmoet. Openkelepuntengeeftde50PLUS-fractieeeneerste, voorlopigereactieopdebriefdiewijvanmiddagpasontvingen.denullijnindezorgisvantafel.ikvraagdebewindspersonen:voorhoelang?welkeconsequenties heefthetvervroegenvanhetopnulstellenvanderuimte

6 Krol TK voorincidentelelooncomponenten?geldtdezevervroegingvanaf2014ookvoorderestvandesemicollectieve encollectievesector?demiddelenvoordehuishoudelijkeverzorgingwordenmet35%verhoogdtenopzichtevanhetregeerakkoord.hetisnatuurlijkheelmooiomschreven,maarhetbetekentgewoonwegeenafnamevan hetbudgetmet40%endusgaanalsnogveelbanenverloren.isdatnuechtwathetkabinetwil?demaatregelvoor hetscheidenvanwonenenzorglijktwatverzacht,maar 50PLUSvreestdatveelmensen,bijvoorbeeldmetzorgzwaartepakket4,strakstochthuismoetenblijvenwonen endatmeteenuitgekleedbudgetvoordethuiszorg.dat isvooronzefractieonaanvaardbaar. Eenincidentelemaatregel,inditgevalalleenvoor2014, isdatdedagbestedingenpersoonlijkeverzorgingbehoudenblijven.datklinktpositief,maarditgeldtalleenvoor 2014.Ditwordtbetaaldmeteentariefkortingophetpersoonsgebondenbudgeteneenkortingopdecontracteerruimtevoorzorginnatura.Isdatgeensigaaruiteigen doos? IkhoordeheerKrolerzojuistoversprekendathijhetzorgelijkvindtdatmensenlangerthuismoetenblijvenwonenvolgensdeplannenvanhetkabinet,maarampereen weekgeledendiendedeheerkrolhiernogeenmotie (29389,nr.52)inwaarinstaatdathijhetlangerthuisblijvenwonennietperseeennegatieveontwikkelingvindt. Ikvroeghemtoennogofhijhetprimavindtdaterverzorgingshuizensluiten.Hijantwoorddetoen:ja,mevrouw Agemaheeftgeengehoorapparaatnodig.Heeftdeheer Kroldeboelinmiddelsnogeensnagelezenenheroverwogen?Watvindt50PLUS? DeheerKrol(50PLUS): 50PLUSvindtdatmensendiethuiswillenblijvenwonen, hetliefstzolangmogelijkthuisgelatenmoetenworden. Datmoetjedanwelmogelijkmaken.Wijmakenonser zorgenoverdatditmetdeplannenvanhetkabinetvoor eenheleboelmensenonmogelijkis.voordemensenvoor wiehetonmogelijkisomthuistewonenendiejuistwel moetenwordenopgenomen,moeterechterookeengoederegelingzijn.ikonderscheiddusheelduidelijktwee groepen. Datvindiknietzoduidelijk,wantlangerthuisblijvenwonen,isindithuissynoniemaanhetsluitenvaneenverzorgingshuis.IkconcludeerhierdatdeheerKrolvan 50PLUSnogsteedsophetstandpuntstaatdatisverwoordinzijneigenmotieendathijhetprimavindt,ofer nou600of800verzorgingshuizenzijn,alszemaargeslotenworden. DeheerKrol(50PLUS): Daarovergingdiemotieniet.Datkomtindiehelemotie nietvoor.onsgaatheteromdatmensendieinhuneigen, vertrouwdeomgevingwillenblijven,datzoveelmogelijkmoetenkunnen.datisheelverstandigvoordiemensen.voordemensenvoorwiedatnietverstandigis,is eenmodern,goedverzorgingstehuisheelbelangrijk. Dankomikopdevraagoverderolvandegemeenten.Welkebeleidsvrijhedenkrijgendegemeenten?Hoe gaanzedatuitvoeren?krijgenweeenzorgongelijkheid perregio?kanhetcakhierbijeenrolspelen?wijhebben veelvragen.onzefractiewildaarechtnogmeervanzien voordatwijdegekozenrichtingvanhetkabinetkunnen steunen. Tenslotte,dekernvraagisenblijftofdenuvoorgesteldemaatregelenacceptabelzijn.Ineensocialemaatschappij Nederlandheeftopdatvlakeenmooietraditie moetjeermetelkaarovernadenkenhoejebijeentoegenomenlevensverwachtingomgaatmetdekostenende organisatievandezorg.anboconcludeert,inonzeogen terecht,dathetnogsteedsniethelderiswaarhetkabinet metdezorgheenwil:destipaandehorizonontbreekt.ik krijghieropgraageenreactie. Voorzitter.DeVVDisblijdathetkabinetervandaaginis geslaagdommetwerkgeversenwerknemersafspraken temakenoverdevolgensdevvdnoodzakelijkehervormingenindelangdurigezorg.watonsbetreftisditeen eerste,belangrijkestapinhetvervolmakenvaneenvan debelangrijksteambitiesuithetregeerakkoord:eenhervormingdiedelangdurigezorgbeterenhoudbaarvoor detoekomstenvoorkomendegeneratiesmaakt.ook werkgeversenwerknemersdiezichhebbengecommitteerdaandeafsprakenvanvandaag,zeggen:ermoeten meertakennaargemeenten,wewillenzorgdichterbij demensenbrengen,wemoetenietsdoentegendekostenstijgingzodatookvolgendegeneratiesdezorgkrijgenwaaropzerechthebben,enwewillenmaatwerkleveren,zoalsdevvdeerderookalheeftbepleitbijhetbepalenofmensenwelofnietineeninstellingterechtkunnen. Hetmooisteisnogdathetallemaalplaatsvindtbinnende financiëlekadersvanhetregeerakkoord. GrotecomplimentendusaanministerSchippersen staatssecretarisvanrijnvoorhetbereikteresultaat.eveneensgrotecomplimentenaandepartijendiedaaraantafelhebbengezetenendiedusookbereidzijngeweestom hunbijdrageteleverenaandezenoodzakelijkehervorming,dievoornederlandzobelangrijkis. DeVVDsteuntdeafsprakendievandaagzijngemaakt metwerkgeversenwerknemers.anderefractieshebbeneerderterechtnogweleenaantalvragengesteld: waarzittendepreciezebedragenenhoepaktdituit?dezeafsprakenkunnenechterrekenenopdesteunvande VVD. HopelijkkrijgenwemorgenvanstaatssecretarisVan Rijndehoofdlijnenbriefoverdelangdurigezorg.Wezien ernaaruit.hijheeftvandaag,samenmetministerschippers,eenheelbelangrijkestapgezetinderichtingvan diebrief.wezullenovernogallerleiandereindebriefgenoemdeaspectenvandehervormingvandelangdurige zorgpraten,tebeginnenindehoorzittingen,opinitiatief vand66,directnahetreces.datiseenontzettendgoed initiatief.bijdeverderebehandelingzaldevvdinieder gevalinzettenophetblijvendbewakenvandebetaalbaarheidvandezorgenophetaangemeentenoptimaalruimtegevenomdebelangrijketakendiezijkrijgen,naareigeninzichtintevullen.wijziendaarnaaruit. DeVVDisblijmethetakkoord.IkkanmeuitdeverkiezingstijdechternogeenmooiesloganvandeVVDherinneren:nietdehandophouden,maardehandenuitde mouwen.hoekandevvddaneenakkoordsteunenwaardoorminimaal40.000mensenhunbaanverliezenen daardoorhunhandmoetenophouden,doordevvd?

7 Van'tWout TK Tweedingen.Ditraaktaaneendiscussiediewenoguitgebreidzullenvoerennaaraanleidingvandehoofdlijnenbrief.Hetisdediscussieoverdevraaghoeweaankijken tegenlangdurigezorgenondersteuning,watprofessionelehulpzoumoetenzijnenwatniet.verderzetditakkoord belangrijkestappen,daarinoverigensookgesteunddoor eenaantalvakbonden,inhetstraksvanwerknaarwerk begeleidenvanwerknemersdiehunbaankwijtraken.ik besefdatdatvoordiemensenheelvervelendis.willen weechterookindetoekomstdezorgbetaalbaarhouden enwillenwedezorgbetermaken,danmoetenwedeze stappenzetten.vandaagiseeneerste,heelbelangrijke stapgezet.enja,daarisdevvdblijmee. IkvindhetronduitschokkenddatdeVVDerblijmeeis datalsgevolgvanhaarbeleidtienduizendenmensen strakswerkloosthuisopdebankzittendiekeihardnodig zijnomoudereninonseigenlandteverzorgen,terwijltegelijkertijdop1 januaridegrenzenopengaanvoorroemenenenbulgarendiederestvandebanenindezorg komeninpikken.ikvinddatongehoord. Nogmaals,wijzullendezediscussieinextensovoerenbij dehoofdlijnenbrief.hetgaateromvanuitwelkperspectiefjedezorgbenadert.wijdoendatvanuithetbevorderenvandezelfredzaamheid watkunnenmensenzelfwel enniet? enbekijkenhetnietapriorialseenwerkgelegenheidsvraagstuk.wijkijkenwelgoednaardegevolgen datgebeurtookmetditakkoord enproberendemogelijkezwaregevolgenvoormensendieindezorgwerkzaamzijnzogoedmogelijkoptevangen. Oudeenziekemensenverliezenhunzorg,hunhulp.Die hulpkomtthuisopdebanktezittenenheeftnietsmeer tedoen,terwijlderoemenenendebulgarendebaneninpikkendienogoverzijnindezorg.datisongehoord.de VVDwerktdaaraanmee.DeVVDisvanhandenophoudenvoorRoemenenenBulgarenenonzeoudjeskunnen onderdebrugslapen. Watisuwvraag? IkhebnoggeenrelatiekunnenontdekkentussendeRoemenenenBulgarenendeoudereninNederland,voor wiedevvdstaat.wijbekijkenwatmensenkunnen.datis ookhetrespectdatmensenvragen.wijdebatterenernog verderoverbijdehoofdlijnenbrief,maarhiermeeiseen belangrijkestapgezetindemanierwaaropwijnaarzorg kijken.wijkijkennietalleenmaarhoeveelprofessionelemenseneninstellingenwijhebben.wijkijkengewoon naarderesultatendiewijbereikenvoormensen,wantdat willenzij. Jekuntafbraakandersnoemen,maarhetblijftafbraak. Debezuinigingenzijnnietvantafel;derekeningisalleen verschoven. IkhebeenheelanderevraagaandeheerVan'tWout, wanthijzitmeteenprobleemopditzorgdossier.eris geensteunindeeerstekamer.erisnetoprtlnieuws gezegddatdevvdgeendeelakkoordenmeerwilsluiten. Welkegarantieheefthijdatditzorgakkoordüberhauptde eindstreephaalt? Ditvindikomtweeredeneneenmerkwaardigevraag. RTLNieuwszendtuitrondhalfacht.Toendebatteerde ikhierindekamer,dusdathebiknietkunnenzien.los daarvankanmevrouwleijtentochnietvanmijvragen omvoorafvooranderepartijentebepalenwatzijinde EersteKamergaandoen?Ikkanhaarwelvertellenwatde VVDdoet.Diesteuntditakkoordengaathetdebaterover aan.wijgaanookhetdebatoverdehoofdlijnenbriefvol aan,maarwijgeloveninhetakkoorddatvandaagisgeslotenengaanergraaghetdebatoveraan.inhetnormaleparlementaireprocesishetooknormaaldatdituiteindelijkleidttoteendebatindeeerstekamer.ikgaerniet overwatanderepartijendaardoen.datmoetmevrouw Leijtenaananderepartijenvragen. AlsdeVVDdielijnzouvolgen,zoudatlogischzijn.Dan zouergeenwoonakkoordzijn,danzouerookgeenakkoordzijnopdecito-toetsinhetonderwijs.hetisnodig datersteunkomtvaneenpartijofeencoalitievanpartijenuitdezekamer,omdathetzorgakkoordhetandersniet haaltindeeerstekamer.destaatssecretarisisalbijiedereenlangsgeweest.ikverwachtdathijzijnrondjeweer gaatmaken.erisafgelopenweekendzelfsaanpartijen gevraagd,persmsofpertelefoon,ofzijhunsteunkunnengeven.ikbegrijpnudatdevvdzegt:wijsluitengeen akkoordenmeermetdeoppositie,hetistekenenbijhet kruisje.geldtdatookvoorditzorgakkoord? OnderhandhebikmetmevrouwLeijtenheelveeldebattengevoerdoverdeals,akkoordenenzovoorts.Latenwij hetevenheelfeitelijkhouden.vandaagheefthetkabinet afsprakengemaaktmetdewerkgeverseneengrootdeel vandevakbonden.wijzeggendathetgoedisdathetkabinetdatheeftgedaan.hetiseenheelbelangrijkeeerste stapnaarwaarschijnlijkmorgen dathoopik;ikvraag hethierbijaandestaatssecretaris devolgendebelangrijkestap,hetverschijnenvandehoofdlijnenbrief.daarna gaanwijnetalsaltijdhetparlementairedebateroveraan indetweedekamerenindeeerstekamer.devvdvindt diteengoedakkoord.complimentenaandeministeren destaatssecretaris! DatdeVVD-fractieendeSP-fractiehetnietmetelkaar eenszijnoverdekoersindezorgisalgemeenbekend. Maarwaarnaarikopzoekben,isdewaardevanditakkoord.Waargaatdattoeleiden?Ikstelgewoonvastdat ergeensteunis.wezullenzovandecda-fractiehorenof zijhetzorgakkoordsteunt.maarerisnugeengarandeerdesteunindeeerstekamer.alsdevvd-fractieerinvolhardtdatdeoppositiemoettekenenbijhetkruisje,dan sneuveltditakkoord. DeanderepartijenindezeKamermoetenmaarzeggen watzeervanvindendatdesp-fractienamenshenals spreekbuisoptreedtenvastaangeeftwatzijindeeerstekamergaatdoen.ikweetdatniet.wijgaanhetdebatdaaroveropenaan.dehoofdlijnenbriefgaatoverveel

8 Van'tWout TK meerzakendanwathierisafgesproken.devvdzegtwel: wijsteunenditakkoord. WaarzitvoordeVVDdannogderuimte?Wijhebbenkritiekgeuitopdekortingenophetpersoonsgebondenbudget,D66opdedagbesteding,deChristenUniehadook eenaantalkritischeopmerkingenenhetcdaheeftdie vastook.waarzitvoordevvdnogderuimteomtezeggen:opdezepuntenkanhetzorgakkoordwordenaangepastomeenmeerderheidindeeerstekamertehalen? IkgahiernietdealenovermeerderhedenindeEersteKamerofgeenmeerderhedenindeEersteKamer.Ikbenlid vandetweedekamer.daarvoerikhetdebatmetuen metanderepartijen.daargeefiknuaan:hetkabinetheeft eenakkoordgeslotenmetwerkgeversenwerknemers indezorg,watikechtheelknapvind.ikhebbewonderingvoorhetfeitdatookdaarmensenoverhunschaduw zijngesprongen.datmaghierookweleensgezegdworden.ditakkoordstaatvoorons;wijvindenhetuitermate verdedigbaar.morgenontvangenwijdehoofdlijnenbrief overdezorg.daargaanwijinhoorzittingenoverpraten, enhetzalallemaalwordenuitgewerktinwetsvoorstellen.enja,dandoenwedatzoalsdatnormaalinhetparlementgaat:devvdstaataltijdopenvoordebatenvoor goedesuggesties,maarwelbinnenhetkadervanditakkoord.verderhebbenwehetfinancieelkadervanhetregeerakkoord,endatstaatovereind. GroenLinksheeftaangegevendatereenaantalverbeteringeninhetakkoordzitten.DaarinmoetikdeheerVan 'twoutgelijkgeven.maarerzitookeenaantaldingen indiemoetenwordenaangepast:pbg,kortingenopde huishoudelijkezorgenkortingenopdedagbesteding.dat zijnvooronsbelangrijkepunten.alsdevvddaaraanstar blijftvasthouden,wordthetdenkenwijheelmoeilijkom eenmeerderheidtehalen. Ikhoorgeenvraag,maarikzieuitnaardedebattenmet mevrouwvoortman.ikbenblijmethaarconstructieve opening. IkkendeVVDalseenpartijdiehetookbelangrijkvindt datdefinanciënopordezijn.bovennederlandhangtnog steedseenbedragvan4,3miljard.ikbenbenieuwdofde VVDerookzorgenoverheeftdatdierekeninguiteindelijkwordtgepresenteerdaandezorgofaaneenandere sector.ikhoordedevvdzeggendaternogwatvragen zijnoverdefinanciëlebijsluiter.maarikhoorgraagwat meeroverdezorgenvandevvdoverdie4,3miljarden wiedaarvanderekeningkrijgt. Ditiseenwatbredevraag.Maakikmijweleenszorgen overdeoverheidsfinanciën?ja,dagelijks.uweetook datwehiervorigeweekaleendebatoverhebbengevoerd,enookmorgenkomenwehiernogovertespreken.wehebbenhierovereenbriefgehadvanminister Dijsselbloem:denullijnisvantafel.Hetkabinetheeftde plichtomdaarvoor,mochthetnoodzakelijkzijn,eenandereinvullingtevinden.meerdereoppositiepartijenhebbenvorigeweekaangegevendatzijdaaroverineenbepaaldevormwillenmeepraten.ookdatdebatwordtmorgenverdergevoerd.hebikeenkristallenbolwaarinik precieskanzienwaardatallemaalneerslaat?nee,maar ikdeeluwzorgenoverdefinanciëlesituatievanonsland. Ikzaldevraagwatconcretermaken.ZouhetvoordeVVD eenprobleemzijnals,wanneerinaugustusblijktdatde economischesituatietegenvalt,ertochextrawordtbezuinigdopdelangdurigezorg? Hetlijktmegoed.diediscussietevoerenzodrazeaande ordeis.ikgahiergeenals-danvragenbeantwoorden.die ingewikkeldediscussieoverhetvoordevvdzobelangrijkepuntvanhetgezondmakenvandeoverheidsfinanciën,dehervormingvandelangdurigezorgenaldiezakendiedaarmeesamenhangen,kannietwordenverengd toteendebatoverdeafsprakendiehetkabinetheeftgemaaktmetwerkgeversenwerknemers. Ikconstateerdatditzorgakkoordookeenfinanciëlebijsluiterheeftenookgevolgenheeftdieimpacthebben,kijkendnaarhetdebatmorgen.Ikconcludeerdanookdat allesdaarinnogmogelijkis. Inzijnalgemeenheidgeldtaltijddatindetoekomstallesmogelijkis.Ikconstateervandaagdatereengoedakkoordisgeslotenendatdaarmeedenullijnindezorg, waarveelmensendieindezorgwerkenzichterechtdruk overmaakten,vantafelis;datheeftministerschippers bevestigdendatheeftministerdijsselbloembevestigd. Datvindikeengoedezaakenhetisookgoedvoordie mensen;hetiseenbeloningvoorhetfeitdatjezegt:ik wilmeedoenaandiehervormingenikbesefdatwedan zelfookwatmoeteninleveren.dediscussieoverdevraag hoewestraksdeoverheidsfinanciënopordegaankrijgen,voerenwedan.vandaaghebbenweiniedergeval eenmooieersteresultaatgeboektvoordezorgendaarmeeookvoordeoverheidsfinanciën. IkhoordedeheerVan'tWoutinhetbeginzeggendat mensenkunnenrekenenopdezorgwaarzerechtophebben.hijsprakookoverdehoofdlijnenbrief,dieblijkbaar morgenkomt.hebbenwehiernuweereenhistorisch momentjetepakken,namelijkhetmomentwaaropde AWBZinstandblijftenmensennogsteedsrechthebben opdezorgwaarzenietbuitenkunnen? Ditiseenbeetjevooruitlopenopdiehoofdlijnenbrief. Ikhebgelezendathetkabinetverwachtnogdezeweek debriefoverdelangdurigezorgnaardekamertesturen.ikgaervanuitdatmendandevergaderweekvan dekamerbedoeltendatwijdiebriefdusmorgenkrijgen.maarlatenwedatgelijkookvragenaanhetkabinet.ikdenkdatwijheelinteressantediscussiesgaankrijgenoverdevraagwatbedoeldwordtmet"rechtopzorg". Mijnovertuigingisdatdemensendiestraksindiekern- AWBZoverblijven,altijdgoedezorgkrijgen.Ofjedatnu eenrechtofeenaanspraaknoemt,wehebbeneraleerderovergedebatteerddatditverschilkleinzalzijn.maar

9 Van'tWout TK latenwedatdebatnueersteensgoedenfundamenteel voerenalshetkabinetdaarmeekomt,naarikaanneem,in samenspraakmetallerleianderepartijen. Datrechtopzorggaatovermensendiedoorgeboorte, ongelukofouderdomnietzonderlangdurigezorgkunnen.danmaakthetdusweluitofjespreektoverrechtop zorgofaanspraakopeenvoorziening.wezullenhierzekernogweloverkomentespreken,maarvoornumoet ikconstaterendaterhelaasnietsprakeisvaneenhistorischmomentje;deawbzwordtdusafgeschaft,althans watbetreftdevvd-fractie. Ikzieuitnaarhetdebatdaarover,ookmetmevrouwKeijzer,enlatenwedanzienwaarhetkabinetmeeisgekomenopbasisvandegesprekkenmetalleveldpartijen. VolgensmijdelenmevrouwKeijzerenikdatwijdezorg voordemensendiedezeechtnodighebben,goedmoetenregelen. Datdelenwij,maarhetmaaktweluithoejedatvervolgensvatinwetgeving.Dusdaarkomenwezekernog overtespreken. Ikziedaarnaaruit.Daargaanwesameninoptrekken,mevrouwKeijzer. Ubentdooruwinterruptiesheen,mevrouwLeijten.Ik bendaarinalheelruimhartiggeweest. Hetisgeeninterruptie,ikwilevenietsrechtzetten.Ikzei netdatdefractievoorzitterinrtlnieuwshadgezegd: geenakkoordenmeer.hetzijnechterbronnengeweestin devvd-fractie.datwildeiktochevenrechtgezethebben. IkconcludeeriniedergevaldatmevrouwLeijteneenheel goedeensnelleinternetverbindingheeftalszijditallemaalzotijdensditplenairedebatkanvolgen. MevrouwDik-Faber(ChristenUnie): DeVVD-fractieisblijmethetzorgakkoordtussenwerkgeversenwerknemers.Erzijnechterbelangrijkepartijendieernietbijbetrokkenzijn,tewetendegemeenten diehetallemaalmoetengaanuitvoren,decliëntenorganisatiesendemensenomwiehetgaat.iservoordevvdfractienogwelruimteomdeinbrengvandiepartijenserieusmeetenemenenintebrengeninhetakkoorddat ernuligt?hetismisschieneenbeetjevervelendenwellichthebtuhetnietgezienmaarerstaannuindekranten tochduidelijkeuitsprakenvanuitdevvd-fractieindezin van"takeitorleaveit".hetzoutochwelergjammerzijn alswedatsoortsignalenafgevenrichtingexternepartijen voorwieditakkoordzobelangrijkis. IkzouiedereenwillenaanradenomzichgewoonterichtenophetdebatindeKamer.DeVVDwasaltijdglashelder.Wijhebbengezegdblijtezijnmetdeafsprakendie werkgeversenwerknemersvandaaghebbengemaakt. Hetisnamelijkheelbelangrijkdatwealdiemensenmeenemen,zekeromdatmeneengoederichtingheeftgekozen.Menwilerzelfsietsvoorinleverenendatisbewonderenswaardig.Dezeafspraakstaat! Overigenshebbenuwenmijnpartijdestaatssecretarismetdezelfdeopdrachtoppadgestuurd.Gapratenmet hetveld!gaopzoeknaardraagvlak!vandaagisdaarvooreeneerstebelangrijkestapgezet.hopelijkontvangenwemorgendehoofdlijnenbrief,eenbriefwaarover debewindsliedenmetveelmeerpartijenhebbengesproken,namelijkookmetgemeenten,cliëntenorganisaties enzorginstellingen.indedoord66geïnitieerdehoorzittingzullenwebovendienhorenwatdezepartijenerpreciesvanvinden.uweetnuhoewijerinstaan:eenmooie afspraakeneengoedeeerstestap.hiernazullenwedus tesprekenkomenoverdeuitwerkingvandehoofdlijnenbrief,eenbriefdieoverveelmeergaatdandeafspraken dievandaagzijngemaakt. MevrouwDik-Faber(ChristenUnie): IkbenblijvandeVVDtehorendathetgespreknietgeëindigdis,datweeigenlijkaanhetbeginstaanvaneenreeks gesprekkenindetweedekamerendateranderepartijen danwerkgeversenwerknemersbetrokkenzullenworden bijhetakkoord.erkomtbovendienooknogeenhoorzitting.goeddusomtehorendatermetdevvd-fractiegesprokenkanwordenoveraldieposities. IkbenaltijdblijalsdeChristenUnieblijis,maareven scherp:wijsteunendeafsprakendievandaagzijngemaakt.daarnaastkomenwijnogtesprekenoverde hoofdlijnenbriefendatdebatgaanwijopenin.ikheb vandaagdekadersaangegevendievoordevvdbelangrijkzijn,namelijkveelvrijheidvoorgemeentenenbinnen definanciëlekadersblijvenomechtwattedoenaanhet megaprobleemvandestijgendezorgkosten.vandaagis daarvooreeneersteheelbelangrijkestapgezet.wijzien uitnaardestappendiehiernanoggezetworden. DeheerVanderStaaij(SGP): DeheerVan'tWoutgeeftaandatzijnfractiejazegttegen hetzorgakkoord.zijnfractiesteuntditakkoorddus,maar tegelijkertijdsluithijzichaanbijdevragendieindekamerlevenoverdefinancieringendestructurelefinanciering.datroeptbijmijdevraagopofhijerwelechtvan overtuigdisdathetopdezemanierkan.zounadereinformatiemisschientochnogkunnenleidentothetoordeel daterfinancieelmeermoetwordengedaan? Uzegteigenlijk"steldaterietsheelraarsgebeurt".Ik kenministerschippersalwatlangereninmiddelsken ikstaatssecretarisvanrijnookvrijgoed.ikvertrouwer daaromopdatzijervoorzullenzorgendatdefinanciële onderbouwingvandithoofdlijnenakkoordstaat.datbetekentdusdatde3,5miljardeuroaanbezuinigingen beter gezegd:demindermeeruitgaven gewoonstaat.ikga erverdervanuitdathetveldzalbijdragenaandeuitwerkingvanhetregeerakkoord.hetbedragdatinhetakkoord staat,isdushetbedragwaarhetkabinethetmeemoet doen.ikbendanookheelbenieuwdtehorenhoedeministerhetgaatuitwerkenenwaarhetpreciesneerslaat.

10 Van'tWout TK DeheerVanderStaaij(SGP): Magikuwwoordenzouitleggendatuzegt"hetmaakt nietzoheelveeluit,wantwijvertrouweneropdathet goedzitenanderslossenzehetzelfmaarbinnenhet zorgdossierop"? Datisietstemakkelijk.Hetislogischdatdeafsprakendie vandaagzijngemaakt,nogverderingevuldmoetenworden.hetisnamelijkniethelemaalduidelijkhoehetprecieszitenwaarhetstrakspreciesneerslaat.maarzogaat hetaltijdbijditsoortafspraken. Hoehetookzij:deVVDisblijdatwebinnendefinanciëlekadersvanhetregeerakkoordblijvenendatdebezuinigingvan3,5miljardeurorechtovereindstaat.Het kabinetiseringeslaagdommetwerkgeversenwerknemersafsprakentemaken.daarvoorheefthetkabinet ruimtenodigvangrossomodo1miljardeuro.hetkabinet zegtdatzedatbedragzalwetentevindenendaarzullen wijhetkabinetaanhouden.verderhebbenwijnogwat technischevragen,maarikneemaandatdiewordenbeantwoordindebriefmetdenadereuitwerking. Voorzitter. Ubentalgeweest,mevrouwKeijzer. Ditgaatoverhetfinancieelkader,voorzitter,alsumijtoestaat. Alshetheelkortis. Ja,hetisheelkort.Wijhebbenhethieroverdezebriefen overdefinanciëleconsequenties.indebriefwordtechterookgesprokenoverdenullijnindezorg.inhetlijstje vandijsselbloemstaatdieop1miljard.omhethelderte krijgen:zegtdevvd-fractienudatditbedraggevonden moetwordenbinnendezorg,ofkandituiteindelijkkabinetsbreedgevondenworden? Volgensmijhebikdezevraagzonetineenanderinterruptiedebatjealbeantwoord.DeministervanFinanciënheeft eenbriefgestuurdoverdewijzewaarophetkabinetwil omgaanmethetverdwijnenvandenullijnuithetpakketjedat"opdebijzettafellag",omhetzomaareventenoemen.dediscussiedaaroverhebikvolgensmijzonetuitgebreidmetmevrouwbergkampgevoerd,enerzalverderoverwordengesproken.denullijnisvantafelmetdezeafspraken.aanhetkabinetisnudeopdrachtomtebekijken daaroverzalmorgenooknogwelverderworden gedebatteerd,denkik hoemendaarmeeuiteindelijkverderomgaat. Voorzitter. Nee,mevrouwKeijzer,ikgeefhetwoordaandeheerOtwinvanDijk.Opeengegevenogenblikzijndeinterrupties gewoonop. Voorzitter.Goednieuws.Goednieuwsvoorcliëntenen goednieuwsvoorzorgmedewerkers.depvdavindtdeafsprakendiehetkabinetmetdewerkgeversendemeestevakbondenheeftgemaakt,eenmooiresultaat.complimentenvoorallemensenenalleorganisatiesdiedaarbij zijnbetrokken.ditisvooralgoedvoormensendiezorg nodighebbenenmensendieindezorgwerken. Dezezorgafsprakenmetsocialepartnersstaannietop zichzelf.ermoetwatgebeurenindezorg,datisvoorde meestemensenwelduidelijk.erisnietssociaalsaanhet financieelenbureaucratischlatenontsporenvaneenregeling.depvdawildiezorgopeensocialeenverantwoordemanierhervormenomdezorgvooriedereen, voornuenindetoekomst,beschikbaarenbetaalbaarte houden.daarvoorzijnhervormingennodig,hervormingendieervoorzorgendatwijdezorgdichtbij,persoonlijkerenminderingewikkeldorganiseren.dezezorgafsprakenzijndaarvooreenbelangrijkestap. Zulkehervormingendoejenietinjeeentje.Daarvoor zoekjedraagvlakbijcliënten-enzorgorganisaties,bij werkgeversenbijwerknemers.destaatssecretarisende ministerhebbenhunverantwoordelijkheidgenomenen deafgelopenmaandenveelgesprekkengevoerd,metresultatenvoordehelezorg.deuitwerkingvoordelangdurigezorgkomtindelangverwachtehoofdlijnenbrief,die hopelijkdezeweekverschijnt.wijvragendestaatssecretariswelhoeanderepartijendandesocialepartners,zoalscliëntenorganisaties,gemeentenenaanbieders,betrokkenzijnbijditakkoordofbijdeandereuitwerkingvan delangdurigezorg. Ikzeihetnetal:goednieuwsvoormensendiezorgnodighebben.DePvdAisblijdatmensenmeteenbeperkingenouderendieintensievezorgnodighebben,ineen beschermdewoonomgevingkunnenblijvenwonen.al eerderhebbenwijaangegevendatwijmensendieniet thuiskunnenwoneneenprettigeenzorgzamebeschermdewoonplekwillenblijvengeven.injargon:wijwillen maatwerkvoordetoegangtotdeawbz. Vooreendeel wordenzelfsdeafsprakenuithetlenteakkoordteruggedraaid,namelijkwaarhetgaatomzorgzwaartepakket3. Voorouderemensen,mensenmeteenverstandelijkebeperkingenmensenmeteenpsychiatrischeaandoening isdaterggoednieuws.wijzijnbovendienergblijdatwij meermensenmeteenlaaginkomenhuishoudelijkeverzorgingkunnenblijvenbieden.ookinvesterenwijmethet regeerakkoordnogeensin5.000extrawijkverpleegkundigen.dezorginwijkenenbuurtenkrijgtdaarmeeeenflinkeimpuls. Hetisookgoednieuwsvoorzorgmedewerkers.Erblijvenveelmeerbanenbehoudenindehuishoudelijkeverzorging.Bovendienzulleneenaantalmensenzelfhun hulpbetalen.alsdegemeentehetnietmeerbetaalt,wil datnietzeggendatmensenhunbaanverliezen;demensenbetalenhetdanzelf.daarnaastwordtallesopalles gezetommensendiehunbaanverliezenvanwerknaar werktehelpen.betrokkenpartijengevenaanzichdaarvoorsamenintezetten.wijhebbendekomendejaren tienduizendenextrazorgmedewerkersnodig.om-,her-en bijscholingisdanbelangrijk. Maardezezorgafsprakengaanovernogveelmeerdan overthuishulpen.erwordtgeïnvesteerdinscholingen opleiding,inwijkverpleegkundigen,inthuiszorgmedewerkers,inziekenhuispersoneelenzovoorts.ookwordtde