5 Europesetop. AandeordeishetdebatoverdeEuropesetopvan 11 maart.

Transcriptie

1 TK Europesetop AandeordeishetdebatoverdeEuropesetopvan 11 maart. Ikheetdeminister-president,deministervanBuitenlandseZakenendeministervanFinanciënzeerwelkom. DeheerSlob(ChristenUnie): Mevrouwdevoorzitter.KomendweekendvindeninEuropeesverbandeenaantalbelangrijkeoverleggenplaats, ondermeeroverdesituatieindeeurozone.watdeonderhandelingenbetreftzijnwijindefinaleterechtgekomen.dekamerheefttweewekengeledenmethetaannemenvaneenmotiediemijnnaamdraagtaleenduidelijkstatementafgegeveninderichtingvanderegering hoewijindefinanciëleenmonetaireeuropesediscussie staan:krachtigafstandnemenvanelkebewegingnaar eenmeerpolitiekeunieenblijvendeinzetvoorstriktenalevingvanhetgroei-enstabiliteitspact,metpassende sanctiesvoorlandendiedegemaakteafsprakennietnakomen. Hoewelhettaalgebruikafentoewatversluierendoverkomt,begrijpikuitdegeannoteerdeagendadathetkabinetzichhetkomendweekendinlijnmetdezemotiezal opstellen. Hetkabinetbenadruktookmetklem enikzetdaar eendikkestreepondereneenuitroeptekenachter dater vanoverdrachtvannationalebevoegdhedengeensprakezalzijn.indatopzichtkanmijnfractiedusgerustzijn. Wieschetstechtermijnverbazing?StaatssecretarisKnapen,dieoverigensnietaanwezigis,steltinHetFinancieeleDagbladvanhedenmorgendaterwelnationalesoevereiniteitzalwordeningeleverd.Daarwasgeenwoord Chineesbij.Mijnvraagaandeminister-presidentisdan ookwaarhetkabinetnustaat,wantopdezewijzevindik hetwelwatverwarrend.ikgaervanuitdatwijdaarover helderetaaltehorenzullenkrijgen. Naarhetschijntwordtditweekendookgesprokenover hetpermanentnoodfonds.ineenpermanentnoodfonds schuilthetgevaardatheteenbeloningisvoorslechtgedragendatlandenonvoldoendebetalenvoordeschade diezeaanrichten.erwordtimmerstochaltijdbijgesprongen.wijkunnenonsvoorstellendathetinextremesituatiesnodigisomlandenbijtestaan,zoalsdatookisgebeurdmethettijdelijkenoodfonds.voordelangeretermijnzouwatonzefractiebetreftechterooknaarandere optiesgekekenmoetenworden.deelthetkabinetdeze mening? Wedelendeopvattingvanhetkabinetdat,wanneer hetonontbeerlijkisdatereenpermanentnoodfonds komt,datnietkanzonderkeihardevoorwaarden,zoals verscherpteafsprakenvoorbegrotingsdisciplineennalevingvanhetstabiliteits-engroeipact.ikmaakookuit degeannoteerdeagendaopdathetkabinetnietakkoord gaatmethetpermanentenoodfondsophetmomentdat eronvoldoendeafsprakenzijngemaaktopditterrein. Graageenbevestiginghiervan. VrijdagmiddagzaldeEuropeseRaadoverLibiëspreken.Mijnfractieis,zachtuitgedrukt,zeerbezorgdoverde situatieinditland.wijgaanervanuitdathetookdeinzet vanhetnederlandsekabinetisomeventuelemaatregelenrichtinglibiëvooralinvn-verbandtenemen.wezijn ookblijmetdeaannamevanresolutie1970vandeveiligheidsraad.klopthetdathetverenigdkoninkrijkenfrankrijkindiezelfderaadeenresolutieoverdeno-flyzonezullenindienen?diezouooksteunverdienen. Hetkabinetgeeftmetbetrekkingtothetdebatoverhet Europeesnabuurschapsbeleidaandatzewilhandelen indelijnvandeeerderdoordekameraangenomenmotie-vandenberge/albayrak.datiswatonsbetreftookde volgendeinzet.kanhetkabinettoezeggendaterinde verderegesprekkenoverditbelangrijkeonderwerp,ook specifiekaandachtgegevenwordtaanhetversterkenvan derechtenvanminderheden,zoalsvrouwen,christenen enhomoseksuelen?zijhebbenhetsomszeer,zeerzwaar, watooktemakenheeftmetshariawetgeving.watonsbetreftisdatookeentoespitsingvandiemotie,waarinheel duidelijkstaatdatergeensteunwordtverleendalsdaar nietaanwordtvoldaan.graageenbevestigingvanhet kabinetopditpunt. Ikwilhethierbijlatenindeeerstetermijn. Voorzitter.OpdeEuropesetopvanaanstaandevrijdag staantweebelangrijkeonderwerpenopdeagenda:de Arabischewereldendeeurozone.Overdeverhoudingtot dearabischewereldinhetlichtvanderevolutionaireveranderingen,meldtdeagendaeenaantalvoorstellenvan deeuropeseunie.datleidtbijdesp-fractietotdevolgendevragenenopmerkingen. Hetisterechtdaterwordtgewezenopdenoodzaak vanstructureleinspanningenopeconomischgebied. Handelsmaatregelenmoetenonderdeeluitmakenvan steun,onderanderedoordemarkttoegangvoorbepaalde landbouwproductenuitnoord-afrikateverbeteren.wat wordtdaarpreciesmeebedoeldenwaarinonderscheidendezeproductenzichvanderegelsvandeassociatieakkoordenopditterrein? Tentweede,watwordterindepraktijkbedoeldmetde twinningprojectenwaaroverwordtgesproken? OnderwelkevoorwaardenmoetendeWereldbanken deafrikaanseontwikkelingsbankextrasteungeven?zijn devoorwaardenvandewereldbanknietjuistvaakomstredenenheefttientallenjarenneoliberaalbeleidniet juisteenvoedingsbodemgeschapenvoordeontploffing vandelaatstemaanden? TenvierdekandedoorNederlandgewenstesnelleEUzichtbaarheidinderegionadekolonialeperiodevande negentiendeentwintigsteeeuwgemakkelijkverkeerd wordenverstaan.demiddelenmoetenbinnendeeu-begrotingbeterenefficiënterwordeningezetenherschikt. Datklinktnietonredelijk,maarwatbetekenthetinde praktijk? Tenvijfdehetvluchtelingenbeleid.WatbetekentdemededelingdatNederlandzichberaadtopdehulpverzoeken vandevnendeinternationaleorganisatievoormigratie? TotwanneerenwaaropberaadtNederlandzich?Ikneem aandathetgaatomhetopnemenvandoordevnalszodanigaangeduidevluchtelingen. OmdatdeherzieningvanhetbeleidvoordeArabische wereldnogmaaraanhetbeginstaat,ishetnietzoheel ergdatgenoemdepunten,ooktezamen,nogeenmagere indrukmaken.decentralevraagisopwelkpuntdeeude

2 VanBommel TK MediterraneUniewilversterkenofreorganiseren.InaanvullinghieropmoetnaarhetoordeelvandeSP-fractiehet volgendewordeningebracht. Nederlandwilrechtsstatelijkeontwikkelingenondersteunen.InEgyptezijnmaandagallearchievenvandegeheimedienstverzegelden47officierengearresteerd,nadatzijwarenbegonnenmethetvernietigenvanbelastendearchieven.ErkentNederlandhetbelangvandezeactie?IsNederlandbereidommeetewerkenaanvolledige openbaarmakingvanmensenrechtenschendingen,onder anderealsgevolgvanhetgebruikvannederlandsewapensdieindeafgelopendecenniazijngeleverd?iknoem hetamerikaanserenditionprogramme,waaraanegypte heeftdeelgenomen. WaaromwordtergeenbegingemaaktmetdeherzieningvanhetEuropesebeleidvoorwapenhandel?Aanscherpingvandecriteriaishetminstedatmoetworden gedaan.inplaatsvanvromewoordenoverdeverbetering vanderechtsstatelijkheidmoetdeeigenpositietegenhet lichtwordengehouden.isderegeringbereidomhierover eendiscussietestarten? DeEU-plannenwarenaltijdingegevendoorneoliberale ideologischeuitgangspuntendiegerichtwarenophetbevorderenvaneconomischemachteninvloedvaneenkleinegroepeigenaren.volkerenindearabischelandenwillendatmetditbeleidwordtgebroken.daaromgaanzijde straatop,ookinoman.dieroepmoetwordengehoord. VeelvanwatdeEUgaatdoen,moetwordengerichtop onderlingearabischesamenwerking.diepolitiekmoet hoedanookgerichtzijnophetstimulerenvandeontwikkelingvandemeerderheidvandebevolkingdiedaarover opdemocratischewijzebeschiktenbeslist.eendergelijke politiekzaldebroodnodigedemocratiseringindekomendejarenjuisttotsteunzijn. Hetconcurrentiepact.HetDuitseplanvooreenconcurrentiepact,eenplandatinhetvorigedebatnogeenambtelijkenotitiewerdgenoemddoordepremier,isdeaanleidingvoordezeextrabijeenkomstvandelandeninde eurozone.watnuvoorligt,isopgestelddoordevoorzittersvandeeuropesecommissieendeeuropeseraad. HetverschiltvanhetoorspronkelijkDuitsevoorstel,maar dedoelenzijnhetzelfde.delonenmoetenwordengematigd,ineersteinstantieindepubliekesector.debaanzekerheidmoetverderwordenafgebroken.depensioenleeftijdmoetstelselmatigomhoogendedalingvan destaatsschuldmoetwettelijkofgrondwettelijkworden vastgelegd.nieuwisdaterzelfswordtgesprokenover hetverruimenvandeopeningstijdenvanwinkelsende locatievanwinkels.heeftdeeunietsbeterstedoen? Hetkabinetschrijftdatdezeafsprakendebasiszijnom elkaardemaattenemen,maarnietbedoeldzijnomelkaardewetvoorteschrijven.daarmeeprobeerthetkabinetonsinslaaptesussen.brusselkanhetvoorstelweliswaarnietjuridischafdwingen,maardezeenvolgende regeringenzullenwelopdezeafsprakenwordenafgerekend.kandepremiermijuitleggenwaaromdenederlandseburgerblijzoumoetenzijndatdepremierstraks zalinstemmenmetafspraken,waarvanhijbeweertdathij ernietaangehoudenis? Hetzijnookdeverkeerdeafspraken.WerktloonmatigingnietcontraproductiefvoorhetherstelvandekoopkrachtendaarmeevandeEuropeseeconomie?Idemditowatbetrefteenonverantwoordelijksnellereductievan destaatsschuld.hetkabinetschrijftdatdeachterliggende concurrentiepositiesvooreenbelangrijkdeeldeoorzaak vandecrisiszijn.hoeverklaartdeminister-presidentdan deproblemenvanierland,eenlanddattotvoorkortde lievelingwasvaninvesteerdersenhetsuccesverhaalvan deeurozone?latenwijnietvergetenwatdeechtgrote oorzaakvandecrisisis!datisdevergaandevrijheiddie definanciëlemarktenwereldwijdisgegund.datheeftgeleidtotdefinanciëlecrisisendegroteschuldenbijoverheden,omdatzijdiecrisismoetenbezweren.graageen reactie. Waarblijftdeechtebeteugelingvandefinanciëlemarkten?Hoegaatmenervoorzorgendatdiemarktenniet meervrijzijnomongeremdtespeculerenendaarmeede prijzenvangrondstoffen,voedsel,vastgoedensommige staatsobligatiestotongezondehoogtesoptedrijvenzonderdatdaarvooreenbasisis? Overobligatiesgesproken.Dediscussieovereuro-obligatiesmoetwatmijnfractiebetreftindekiemwordengesmoord.Indekiem!Ikdoedanookeendringendberoep opdeminister-presidentomzichopdezetopexplicietuit tesprekentegendekomstvaneuro-obligaties.wachtdie discussietochnietaf!doetdepremierdatwel,dangaan anderendietreinbesturenenkanhijalleennogmaaraan denoodremgaanhangen.depremiermoetzichdusalin ditstadiumexplicietuitsprekentegendekomstvaneurobonds. Deverhogingvanhetnoodfonds.Zolanghetnoodfondsbijhetreddenvanlandenderekeninglegtbijde bevolkingendeobligatiehoudersbuitenschothoudt,kan verhogingvanhetnoodfondsnietopsteunvandesprekenen. Voorzitter.DeArabischelentestaatinvollebloei.Duizendenmensengaandestraatopvoorvrijheidendemocratie.DeD66-fractiestaatvierkantachterallevreedzamebetogersenkijktmetafschuwnaarhetgeweldendedreigementen. Wijkijkenvooralnaarhetonbeschrijfelijkegeweldvan delibischeleiderkadhafi.sinds27 februariwordendrie Nederlandsemilitairendoorzijnregimevastgehouden. Depremierheeftgelijkalshijpleitvoorstillediplomatie. DeD66-fractieleeftmeemetdezedrieenhunnaasten. Wijsteunenhetkabinetindebilateraleonderhandelingen omhenterugtekrijgen.ikzegerwelbijdatdaarmeewat onsbetreftdekousnognietafis.wijkomeneropterug. TegelijkertijdmoethetkabinetinVN-enEU-verband blijvenaandringenophetvertrekvankadhafi.wijsteunendeopgevoerdedrukopdeinternationalegemeenschapenvindenhetvangrootbelangdatschendersvan mensenrechterszosnelmogelijkvoorhettribunaalin DenHaagverschijnen. PresidentObamagafditweekendookalaandatmilitairingrijpentotdemogelijkhedenbehoort.Watvindt hetkabinethiervan?isdateenmogelijkheidenzonee,op welkmomentwordthetdaneenmogelijkheid? OoktillenwijzwaaraaneenVN-mandaatvooreen eventueleno-flyzone.watvindtdeministervanzo'nnoflyzone,metmaarookzondereenvn-mandaat?ookministerclintonheeftdaaroverafgelopennachtnogietsgezegd. Behalvehetbeëindigenvangeweldenhetstraffenvan dedaders,wilmijnfractiesnelhulpopdegrondingang zetten.

3 Schouw TK WatvindtdeD66-fractievaneenno-flyzonezonderVNmandaat? Wijhebbendaarernstigetwijfelsover. Ookalsersprakeisvangenocide,gepleegddoortroepen vankadhafi? Erzalallesopallesmoetenwordengezetomtekijkenof eenvn-mandaatbinnenhetbereikligt.alsdatnietlukt, zullenwijdefeitenendeomstandighedenwegenomtot eennadereafwegingtekomen.indekamerhebbenwij meerderekerenervarendatwijvooreenvn-mandaat echtonsbestmoetendoen. DatbenikmetdeheerSchouweens.Hetwegenvande omstandighedenisechtermooiehaagsetaal.alsermosterdgaswordtgebruikttegendebevolking,watvindtde D66-fractiedan?MoetenwijdanwachtenopRuslanden China? Allesmoetindejuistevolgordegebeuren.DeEUspreekt hierdekomendedagenover.alshettoteenafspraak komt,wilikdatookgraaginvn-verbanddoen.ikvind hetbelangrijkwatdeamerikanendaarvanvinden.alsdat nietlukt,danzullenwijvolgendeweekdenieuwesituatie moetenwegen.erwordtnumosterdgasgenoemdenzo kunnenernogwelmeerdingenwordengenoemd,maar diefeitenenomstandighedenkenikniet.ikkanzenuniet meewegen.wijmoetendekomendedagenheelergons bestdoenvooreenvn-mandaatenalsdatechtnietlukt, moetendefeitenenomstandighedenhieropnieuwwordenbesproken.alshetnodigis,kunnenwijonmiddellijk eenandereafwegingmaken. Behalveheteindigenvanhetgeweldenhetstraffen vandedaders,wilmijnfractiesnelhulpopdegrondorganiseren.devnendeeusturenonderzoekscommissies omuittezoekenwatdebehoefteaanhumanitairehulpis. Naarschattingzijneenmiljoenmensenontheemd.Eris onderdak,voedsel,waterensanitairnodigennederland stelt0,5mln.beschikbaaraanhetrodekruisen1mln. aandevluchtelingenorganisatieunhcr. DeVNvroeggisterenom14mln.voordeslachtoffers inlibië.isditbedragnogactueel?hoeveelgeldiseral toegezegdenishetkabinetbereidomtekijkenhoewij voordatgeldhulpkunnenbiedenaandeslachtoffersin Libië?ZalNederlandmeergaanbijdragen? Hetkabinetenmijnfractieverschillenvanmeningover devluchtelingen.eenmotievaneenaantalfractiesvan dezekameromtekomentoteengedeeldeuropeesurgentieprogramma,werdontradendoordeminister-presidentenafgestemd.mijnfractieisvanmeningdatzoveelalsmogelijkinderegiomoetwordenopgevangen. Alshetonmogelijkeaantallenworden,moetdeEUechtertijdelijksteunbieden.Kandeministermijtoezeggen datindatgevalextrasteunzalgaannaardeeu-lidstaten dietemakenhebbenmetdezevluchtelingen,zoalswij ookdoenmetgriekenland?ikoverweegeenmotieopdit punt. Hettweedebelangrijkeonderwerpopdeagendaisde eurozone.ikvraagdeminister-presidentofhijdecomplimentenvandefractievand66wiloverbrengenaanmevrouwmerkel,deheersarkozy,deheervanrompuyen deheerbarrosovoorhettonenvanleiderschapopdit dossier.ineenpaarmaandentijdiserechtontzettend veelgebeurd.ikhoordusgraagofdeminister-president datwildoen.europa'stoekomstisingevaarzonderhervormingen.definanciëlemarktenhoudenrekeningmet deherstructureringvanschulden.portugalmoetsteeds hogererentesbetalen.deenigeoplossingiseensterken serieussignaalaandefinanciëlemarktenenaandeeuropeselidstaten.ikdenkdatdeminister-presidentdadelijk ookdiecomplimentenkanoverbrengennamensdefractiesvandepvvendevvd,waarvanikdewoordvoerders aandeinterruptiemicrofoonziestaan,alshetgaatomhet tonenvanleiderschap. Datlaatsteiszekerhetgeval,maardaaropkomikstraks inmijneigeninbrengnogeventerug.overigenswasmij zojuistnietduidelijkofdeheerschouwdecomplimentenookaandezeminister-presidentoverbracht,maar diezijndanwathembetreftongetwijfeldgeïncasseerd. IkhoorgraagvandeD66-fractiewaardecomplimenten overgaan.gaanzebijvoorbeeldoverhetfeitdatzowel mevrouwmerkelalsdeheerrutteeen-enandermaal, gesteunddoorbarrosoenvanrompuy,heeftbesloten datblijktnuookuitdestukken omgeeneurobondsinte stellen,ietswaarvanded66-fractietochaltijdeengroot voorstanderisgeweest? Ofdecomplimentennaardezepremiergaan,weetiknog niethelemaal.hetmoetdeheertenbroekeookzijnopgevallendatdeminister-president,toenwijeenpaarwekengeledenoverdezekwestiekwamentespreken,zeidat hijgeenstukkende.hetgingtoennogomeenstukvan deheersarkozyenmevrouwmerkel.hijwisthetniet,zo zeihij,dushijkonerooknietmetdekameroverpraten oferopsturen. OmconcreetophetpuntvandeheerTenBroeketereageren:nee,D66krijgtnietinalleaspectenhaarzin.Ik haaldeheerknapeninhetfinancieeledagbladvanvanmorgenmaarevenaan.hijzeidatdekomendedagen eencruciaalpuntaandeordeis.nuwordter,naastde monetaireeenheiddieeuropaalwas,ookeenvormvan eeneconomischeeenheidgesmeed.deelementendaarvankentiedereenuitdestukken.hetisduseenbelangrijk momentwaarnaarwijtoeleven. Dankuwel.Wijmoetenproberenomkorterteantwoordenenkortertevragen. Economischesturingklopt,maardanwelvolgenshetsysteemvanelkaardemaatnemen,maarnietdewetvoorschrijven.DepartijvandeheerSchouwisernujuistaltijdvoorstandervangeweestomvanuitcentraalniveau lees:brussel weldewettelatenvoorschrijven.ookop datvlakkunnenerduskennelijkgeencomplimentenwordenuitgedeeld.

4 Schouw TK ComplimentenookvoordeheerVanBaalenvande ELDR-fractie.IndiefractiedoetD66ookzakenmetde VVD. Daarinisheelduidelijkafgesprokendathetnugaat ombandbreedtes.jezoukunnenzeggendatbandbreedtestochheelduidelijkerichtlijnenzijn.jekuntdanzeggen datdewetopdiemaniergeleidelijkaaneenbeetjewordt voorgeschreven.zowerkthet. DeheerSchouwgeeftcomplimentenenkomtblijover.Is zijninterpretatievanalleswathijdelaatstedagenheeft gelezendaterbevoegdhedenwordenovergedragenaan Europa?Zoja,isdatderedenwaaromhijnublijis?Kiest hijbewustvoordeoverdrachtvanbevoegdheden? Heelergbelangrijkisdater,naastdemonetaireeenheid binnendezeventieneuropeselanden,ookeeneconomischepolitiekwordtbedreven.erwordennuafsprakengemaaktomdatbinnenbepaaldebandbreedtestedoen.dat stemtmijwelgelukkigja,wantdatwasookhardnodig. DatditbetekentdateenaantalbevoegdhedengeleidelijkaanzalwordenovergedragenaanEuropa,isnueenmaaldeconsequentievanhetfeitdatwijeenEuropese Gemeenschaphebben.SommigepartijenindezeKamer willendatontkennen.nouja,zeontkennenmaar,maar hetisweleenfeit. Volgensmijisditeenhistorischmoment.Hetgaatomhet overdragenvanbevoegdheden.datheefttemakenmet soevereiniteitenisduszeerbelangrijk.hetiseenhistorischmoment,maarookeenlevensgevaarlijkmoment.u kiestdusbewustvooreenpolitiekeunie,waaraanopdit momentbevoegdhedenwordenovergedragen. IkvindhetheelverstandigdatereenstevigeEuropese politiekwordtgevoerd,metduidelijkerichtlijnenenbandbreedtes.hethadhierendaarnogweleentandjehogergekund,maarhetbeginisernu,enhetisechtfantastischdatditineenpaarmaandentijdisgerealiseerd. Nogmaals,ditisgebeurddooreenpaarmenseninEuropadiehunnekhebbenuitgestoken. Ookikbeneenbeetjeverbaasdoverdezeopstelling,omdatD66hiermeeinfeiteveelverdergaatdanhetkabinet. Hetkabinetzegtterechtdathethooguitgaatomintergouvernementeleafsprakenendatwijgeenbevoegdheden gaanoverdragen.hetgaatomhetontslagrechtenom debeschermingvanwerknemersinnederland.hetgaat overdeaow-leeftijdendepensioenen.daarvanzegtde PartijvandeArbeid,enterechtookhetkabinet:datblijvennationalebevoegdheden.Landenkunnenafspraken metelkaarmaken,maarwijgaangeenbevoegdheden overdragenaaneuropa,bijvoorbeeldomhetontslagrecht innederlandaantetasten.maarugaatverder!uzegt: datmogenzijvanonsweldoen. Natuurlijkblijventenaanzienvaneenaantalzakennationalebevoegdhedengelden,maarlandenmoetenwelbinnenbandbreedtesblijven,althanswanneerhetdekomendedagenallemaaldoorgaat.Ookzakenalspensioenen enontslagzullenbinneneuropesebandbreedtesmoetenwordengeregeld.datgeldtvoornederland,maarook vooranderelanden.wijvindendatgeenverkeerdezaak. Nuspreektuzichzelftegen. MevrouwAlbayrak,viadevoorzitter! Voorzitter.Erisechtsprakevantegenstrijdigheidmeteerdereuitspraken,vooraltegendeheerBontes.Ugafaan... pardon,deheerschouwgafeerstcomplimentenvoorde plannenvanmerkel,sarkozy,vanrompuyenbarroso,en vervolgenszeihijdatheteropneerkomtdaterbevoegdhedenwordenovergedragen.datisdusfeitelijkonjuist. Ikwijshemdaarop,maardanzegthij:ja,maarermoeten bandbreedteszijn.wildeheerschouwnuwelofnietop hetterreinvandesocialezekerheidbevoegdhedenoverdragenaaneuropa,volgenshetconcretelijstjedatikzojuistnoemdeendatgewoonconcreetindevoorstellen vanvanrompuystaat? Erligteenaantalvoorstellenvoor.MevrouwAlbayrak kentze.daarinstaanbandbreedtes.wijvindenheteen ergverstandigvoorstelenhopendathetkabinetdevoorstellenomarmt.alserbandbreedteszijn,maareennationaleoverheiddaarnietbinnenvalt,zalmendewetenregelgevingmoetenaanpassen.mevrouwalbayrak weetdatnetzogoedalsik.indiezintasthetdenationale soevereiniteitvanverschillendelandenaan,ja.datishet gevalalswijbuitendiebandbreedteskomen.zosimpel ishet.sommigenwillendatontkennen.zijmogenhun ganggaan,maarhetisnietlangvoltehouden. WatdeSP-fractiebetreftisditdekernvandezaak.Raakt hetwelofnietaandenationalesoevereiniteit?vindtde heerschouwdathetkabinetweleeneerlijkevoorstelling vanzakengeeftvanhetpakketdatnuoptafelligt? Hetoordeeldaaroverisnatuurlijkaandeverschillende fracties.uhebtkunnenzieninhetstukdathetkabinet onsheeftdoenlatentoekomen,dathetkabinetwatmoeiteheeftmet,enerzijds,deuitvoeringvandemotievan deheerslob,diedoordezekamerisaangenomen,en, anderzijdsmethetpakketdaterligt.ikbendusookbenieuwdhoehetkabinetzicherstraksindebeantwoordinguitweetteredden. MijnvraagwasaandeheerSchouwgericht.Hijmoetdan nietdebalbijhetkabinetleggen.hetkabinetheeftzijnvisiegegeven.ikvraagnuaandeheerschouw:vindtudat ditraaktaandesoevereiniteitvandelidstaten?ikvinddat uitdrukkelijkwel,endaarommaakikerernstigbezwaar tegen.deheerschouwwilgraagdateropditpunteen sterkerbrusselkomt.vindthijdatditraaktaandesoevereiniteitvannederland? Eerstevendit:debrandbreedteswordenopeendemocratischemaniergecontroleerd,gestuurdengeaccor-

5 Schouw TK deerd,enweldoorheteuropeesparlement.erkomtdus eenanderorgaandatdaarovergaat.d66heeftdaartegen geenbezwaar. DeheerSchouwmoetduidelijkheidgeven.Hijzegtnu datdebesluitvormingdemocratischblijft,maardatze verschuiftvandelidstaatnaarheteuropeesparlement. Hijisdaartevredenmee.Mijnvraaggaatechteroverde soevereiniteitvannederland.soevereiniteitbetekentdat wijzelfbepalenwatdepensioengerechtigdeleeftijdisin ditland.wijkunnenbestvindendatdieomhoogmoet ofjuistnietmoetwordenveranderd.hierhebbenwijhet echterovereenbrusselsuitgangspunt,nietovereennederlandsuitgangspunt.nuwordtvoorgesteldomdepensioengerechtigdeleeftijdmeetelatengroeienmetdelevensverwachting.datbetekentdatdebevoegdheidom datinnederlandvasttestellenwordtweggegeven. Ja,datzalbinnenbandbreedtesmoetengebeuren.Voor sommigenisdatevenschrikkenenisdatevennieuw.dat snapik.deheervanbommelkanzichdaartegenverzetten.laathemvooralzijnganggaan.ikvreesechterdat hethemnietgaatlukkenomdittegentehouden.alswij vaneuropaookeeneconomischsucceswillenmaken, danisditeenheelverstandigeeerstestap. DeheerSchouwvervolgtzijnbetoog. Snelwordendanookdecontourenvandeplannenduidelijk.Debelangrijksteboodschapishetversterkenvan deconcurrentie.eenjaargeledenleekhetnogeenverredroom,maarnuziethetertochnaaruitdateenstevig economischbeleidbinnenhandbereikligt.zojuistwerd ineeninterruptiealevenduidelijkdatmaart2010degeschiedenisboekjeszalingaanalseenbelangrijkkantelmomentbinnendeeuropeseenstraksookeconomische unie.erwordtgesprokenoverharmoniseringvandevennootschapsbelasting.wordthierbijeenminimumniveau afgesproken?hoewordtdatvastgelegd?ookwordteen schuldenremhardgemaakt,namelijkdenormvan60% uithetstabiliteits-engroeipact.wordthiervoordenationalewetgevingveranderdenaangenomen?depensioenleeftijdgaatomhoog.ditiszojuistalaandeordegeweest.controleerteuropadewetgeving?ikhoorhierop graageenreactievandeministervanfinanciën. DeplannenklinkenD66alsmuziekindeoren.Eris sprakevanhervormingen,vanstrengfinancieelbeleiden vaneuropeseharmonisatie.maarhoewordtditgehandhaafd?zalersprakezijnvanpeerreviews,vannaming andshaming,vanhetelkaardemaatnemen?netalsbij hetstabiliteits-engroeipactendelissabonstrategieiser, alslandenzichnietaandezeafsprakenhouden,geenenkelemanieromzetotdeordeteroepen.leertdeeuvan hetverleden?gaatdepremierzichinzettenvoorautomatischeenstrengeresancties?ofblijfthetbijfoeienoei? Hetisheteenofhetander.Wordtereentandeloosconcurrentiepactafgesloten,eenpactdatiedereeneenwarm harttoedraagt,maardatgeenhouvastbiedtalspuntje bijpaaltjekomt?ofwordtheteenstevigpact,eenpact waarbijlandenverplichtwordenomwettenteimplementerenenwaarbijhardeautomatischesanctieswordeningesteld?ikvraagdeminister-presidentwelkevandetwee hetwordt. KandeheerSchouwmijeensuitleggenhoeheteerste deelvanzijnbijdragetecombinerenvaltmethettweede deel?inheteerstedeelwashijzoblijalseenkindmetde politiekeuniediewaarschijnlijkmorgenalontstaat.inhet tweededeelmerkthijechterineensopdathethelemaal geenpolitiekeunieis,wanterzijngeenbevoegdheden overgedragendieafdwingbaarzijn.bovendienontbreekt hetaansancties.hetisvantweeënéén.hetlijktmijdat D66tochmaareensmoetkiezen. D66kiest.DeheerTenBroekemoetechterwelwillenluisteren.Ikdoehemdiehandreiking.Hetisvolstrekthelder. Watmijnfractiebetreftwordenerharderandvoorwaardengesteldenkomenerhardesanctiesinhetbelangvan eenverstandigeconomischbeleid.wijhebbenechterop ditmomentnogweinigzichtopdehandhaafbaarheiden deafrekenbaarheid.wiecontroleert?wijzoudendeharde randvoorwaardenensanctieswelwillen.alsikdewoordvoerdersvandevvdindedebattenhierovergoedheb begrepen,wildevvddieook.ikhoordaaromdadelijk graagdeinbrengvandeheertenbroeke.ikvinddieharderandvoorwaardenensanctiesechternognietterugin destukken. WijstaanopeenhistorischpuntindeEuropesegeschiedeniseninhetprocesvanverdereeconomische eenwording.hetisechterookeenhistorischpuntvoor heteuropavandetweesnelheden.desplitsingtussenzeventieneurolandenentienoverigelidstatenzorgtvoor tweestromingen.hoekijktdepremierhiertegenaan? Hoewilhijdegeschiedenisingaan?Wellichtstelikdie vraageenbeetjetevroeg,maarjeweetmaarnooitwanneerhetisafgelopen.wilhijdegeschiedenisingaanals eenpremierdieechtietsvooreuropaheeftbetekend,of alspremiervanveelmooiewoorden,maarweinigdaden?ikhoorhieropgraageenreactievanhem. Voorzitter.Ikhebmijnbijdrageenigszinsgewijzigd,maar ikhebdaareenredenvoor.ikwildebeginnenmethethistorischeenlevensgevaarlijkemomentmetbetrekkingtot deeurozone,maarikbeginnumetlibiëennoord-afrika. ZojuistkreegikhetberichtdoordaterinEgyptetienkoptenzijnvermoorden110gewond.InhetvorigeAOwees ikeropdatlibiëvochtvoordemocratie.mensengingen destraatop.datisschitterend,maarhetdraagtookeen gevaarinzich.datwerdechterweggerelativeerd.ikhoefdemenietdruktemaken.ikhoefdemegeenzorgente maken.datgevaarisechterdeislam,wantislamendemocratiegaanslechtsamen.sterkernog,dietweegaan helemaalnietsamen.inegypteisnusprakevanzwaarreligieusgeweld.koptenwordenvermoord.dekoptische kerkisinbrandgestoken.dattoontaandatikdevorigekeernietvoornietswaarschuwde.jemoetdusuitkijkenmethetcreërenvaneenhoerastemming.democratieinnoord-afrika,indeislamitischelandendaar,isfantastisch,maarpasopvoordeeventuelegevolgenvandit soortontwikkelingen.watervandaagisgebeurd,iszeer belangrijk.ikverzoekdeminister-presidentomditmeete

6 Bontes TK nemeninzijnbeschouwingen,wantditisdekeerzijdevan dedemocratiseringinnoord-afrika. IkkeerterugnaarLibië.Kadhafimoetweg.Dathebik aleerdergezegd.daaroverisgeendiscussiemogelijk. Hetzelfdegeldtvoorzijnregime.Hoestaathetoverigens metdetegoedenvanditregimeinnederland?watis daarmeegebeurd?zijndietegoedenalbevroren?inridderkerkzittenookallerleibedrijven.watisdestandvan zaken?eenno-flyzoneiszekereenoptie.ikhoorgraag vandeministerwathijdaarvanvindt.hoekanditworden ingevuld? Dankomikbijdeproblematiekmetbetrekkingtotde euro,deeuendeeurozone.op11 maartkomendelandenuitdeeurozoneweerbijelkaar.daarnavergaderen de27landenvandeeuropeseraad.hetplanvanmerkel ensarkozy,eenpactmethetoogophetconcurrentievermogen eigenlijkwasergeenplan,maarondertussen werdhetwelbesproken krijgtnueendoorvertalingvan dekantvanbarrosovandeeuropesecommissie.ikmaak mijernstigezorgenoverditplan,vooralgeletopdevooruitzichtenenkijkendnaardegeannoteerdeagenda.het heeftnamelijkdeschijnvanaantastingvandesoevereiniteit,wanthetgaatoverloonontwikkeling,pensioenen ensomszelfsovervennootschapsbelasting.ikhebministerdejagerhorenzeggendatmenafmoetblijvenvan depensioenen,maarhijiswatvageroverdeloonontwikkelingendevennootschapsbelasting.ikhoordaargraag watmeerover. DeheerVandenBerge(GroenLinks): EenkortevraagoverLibië.Ikvraagmijafwatdeheer BontesvindtvandeLibischevluchtelingen.Ishijhetmet mijnfractieeensdatwijitaliëenspanjemoetenhelpen bijhettijdelijkopvangenvanvluchtelingendievanuitlibiënaarzuid-europavluchten?dielandenluideninmiddelsdenoodklokenzevragenonsomhulp. ZoalsgewoonlijkbenikhetnietmetGroenLinkseens. Vluchtelingenmoetenindeeigenregiowordenopgevangen.SteldatmensentochItalië,ofLampedusa,dat eiland,wetentebereiken.deduidelijkerichtingisindat gevaldatzeinitaliëwordenopgevangenendatzeniet verderdeeuropeseunieinkomen.zekomentotdaaren nietverder.italiëmoetzeopvangenenkaninnoodsituatieseenberoepdoenopnederlandomdevluchtelingen daartehouden.desnoodszullenweind-medewerkers initaliëmoeteninzetten.deeuropeseuniegaathierniet over.italiëisverantwoordelijkvoordeopvanginderegio, deitaliaanseregio,enmoeterallesaandoenomervoor tezorgendatvluchtelingennietverdereuropaintrekken. DatishetstandpuntvandePVV. DeheerVandenBerge(GroenLinks): Daarwaarhetkan,moetenwevluchtelingennatuurlijk inderegioopvangen.wezienechterdatdebuurlanden vanlibië,bijvoorbeeldtsjaadensudan,nualheelerg veeldoen.desondanksgaanerheelveelvluchtelingen nuvanuitlibiënaarzuid-europa,naaritaliëenspanje. Dezelandenluidendenoodklokenhetzoutochpassen binnendegeestvandeeuropesesoevereiniteitdatwij dielandenhelpen.alsdeheerbontesvluchtelingenniet hierwil,moethijtochooknietwillendateeneilandals LampedusaofdatItaliëoverstroomdwordtdoorLibische vluchtelingen.danmoetenwetochsolidairzijnmetelkaar. Helemaalniet,wijwillengeensolidariteit.Italiëvangtze openzekomennietverder. Diesituatiemetdievluchtelingenisnatuurlijkverschrikkelijk.Watikwelzieinallebeeldenisdathetenkel mannenzijn.desituatieisschrijnend,maarikhebnog geenvrouwengeenkindgezienbijaldievluchtelingen. DeopvangmoetplaatsvindeninItaliëenwijzijngeen voorstandervansolidariteit.geenopvanginnederland eninderestvaneuropa.italiëisverantwoordelijkvoor deopvang.helderderkanikhetvoordeheervanden Bergenietmaken. DeheerVandenBerge(GroenLinks): Ikhebeenlaatstekortevraag.Begrijpikgoeddatzodra vrouwenenkinderennaaritaliëenspanjevluchten,zij welbijonsterechtkunnen? Nee,natuurlijkniet!Hoekuntuhetvragen?Hetiseen constatering.ikvraagmeafofhetwelvluchtelingenzijn ofdatersprakeisvangelukzoeken. Voorzitter.Ikdoeophetzelfdepunttocheenpogingom hethoofdvandeheerbontesuithetzandtekrijgen.hij zegt:italiëvangtzeopenzekomennietverder,punt.dat isdusnietderealiteit.derealiteitisdatalsmeneenmaal binnenis,mengewoongemakkelijkkandoorreizennaar landenalsnederland.dathebbenweeerdermetsomaliërs,irakezenenalleanderenationaliteitenmeegemaakt. Ditzalnunietanderszijn.HetiseengrootNederlandsbelangdatwenuzowelinderegioalsookindezuidelijke lidstatenvaneuropamaximalesamenwerkinglatenzien omtevoorkomen ditisdetijdvanhetvoorkomen dat menzoukunnendoorreizennaarlandenalsnederland. Datisnatuurlijkookwatikhebgezegd.Ikhebduidelijk gezegd:opvangindeeigenregio.inonverhooptegevallendatmensentochhetrisiconemenommetbootjes daarnaartoetegaan hetismogelijkdatditgebeurt,ook alikhebikhetduizendkeerlieverniet moetitaliëhen opvangenengaanzijnietverder,nietnaarnederland. DeheerBontesheeftookdeINDnogaangeboden. ErisinmiddelsookeenEuropeseorganisatiediepraktischesteunbiedt:hetEASO. Datwordtalingezet,maarik hoopdatditmeerzalgebeuren.ikhebdevolgendeconcretevraag.alsmeninitaliëis,isitaliëdefactonietin staatommensentebelemmerenomdoortereizen.mensenreizendoor.datwordtgeorganiseerd,datwordtbetaaldendaarverdienenmensenveelgeldaan.datgebeurtgewoon.datleertdeervaringinnederland.waaromweigertdeheerbontesdesamenwerkingmetitalië zo? Diefstalvindtookplaats,maardaaromhoefjedatnog nietgoedtevinden.uzegt:achja,watkunjeaanillegaal doorreizendoen?daarhebikhelemaalnietsmeetemaken.erwordtnietdoorgereisd.wegaandaarallesaan

7 Bontes TK doen.daarhoortooksamenwerkingbij daargaathet nietom maaritaliëisverantwoordelijk. Uvervolgtuwbetoog. Voorzitter.Ikgaterugnaardeeurozone.Daarwarenwe tenslottegebleven. MinisterDeJagerishelderoverdebelastingenende pensioenen.voorderestblijfthetwatvaag.ikwildaar graagophelderingoverhebben.ermagvoorgeenmillimetersprakezijnvanoverdrachtvanbevoegdhedenaan deeuropeseunie,ookalbetreftdathetkoppelenvande levensverwachtingaandepensioenleeftijdofbetreftdat collectievearbeidsovereenkomstenofwatdanook.er maggeenpolitiekeunieontstaan,geeneuropesesuperstaat.ikziedatalseenhistorischmoment.ikhoudeen keihardpleidooidatditnooitentenimmermaggebeuren.geenenkelebevoegdheidmagoverdragenworden. Nuniet,nooitniet. HetSGP,hetStabiliteits-enGroeipact,moetstriktwordennageleefdmetkeihardesancties.Ermoetgeensprakezijnvaningewikkeldeconstructies.Erkanwordengedachtaanhetbevriezenvanstructuur-encohesiefondsen,aanhetontnemenvanstemrechtofaanroyeren,het uitdeeurozonezetten,waarbijdebetreffendelandenteruggaannaardeeigenmuntenwaarbijzenietaanhetinfuusvandenederlandsebelastingbetalergaan.immers, watgebeurternumetalhetgelduithetnoodfonds?zien wedatooitterug?datisgewoonmijnvraag.depvv-fractieistegenhetnoodfonds.ermaggeencentophoging meerbij.hethaderalnietmoetenzijn,maarvandevoorgesteldeverhogingomhetfondshardertemaken,om opde440mld.tekomen,magalhelemaalgeensprake zijn.absoluutniet;geennoodfonds!samenvattend:het lijkteropdatwijnaareenpolitiekeuniegaan.ikwilvan deminister-presidenthorendatditnietzoisenikwilhoreninwelkefasewijzittenenwatergaatgebeuren.wat hetnoodfondsbetreft:absoluutniet!hetsgpmoetstrikt wordennageleefd.samengevatzijndatdehardemaatregelendiedepvv-fractievoorstelt. DitzijnstevigewoordenvandePVV-fractie:geenmillimeterditofdat,datklinktechtfantastisch...hard,bedoelik. Hetisnietinhoudelijkfantastisch,maarhetklinktfantastischhard.Hetsteltechterhelemaalgeenfluitvooralsde PVV-fractiehetkabinetnietmeteenopdrachtwegstuurt, ofsanctiesoplegtvoorhetnietnakomenvandeopdracht aanhetkabinet.departijvandeheerbontesisnietvoor nietsgedoogpartner;zijheeftwatintebrengen.deheer Bontesroepthiervanallesennogwat,maarhijeisthelemaalnietsvanhetkabinet.Alshijalwatvraagtvanhet kabinet,zethijergeensanctiesop.watwilhijnuprecies dathetkabinetdoetenwatisdesanctiealshetkabinet nietmetdatresultaatnaarhuiskomt? Ikzegtegenhetkabinet:stemgeenenkelekeervoorbij eenonderwerpdatdesoevereiniteitvannederlandaantast,alishetmaarvooreenmillimeter.helderderkanik hetnietmaken. Steldathetkabinetdatweldoet.Hetkabinetstemtgewooninmeteenaantastingvandesoevereiniteit,volgensdedefinitievandePVV,endeheerBontesleestdat dusmaandagochtendindekrant.watzaldepvv-fractie dandoen? DeheerSchouwkannatuurlijknietindetoekomstkijken enikookniet.ikweetnietwathiervanhetresultaatzal zijn.wijhebbenervertrouwenindatdeminister-presidentditgoedzaloplossen.ikwachtafwaarhijmeeterugkomt;datzoudeheerschouwookdoen.deopdracht isechterduidelijk:stemtegenalleswatmaarenigszins, vooreenmillimeter,desoevereiniteitvannederlandaantast. AlsdeheerBonteszijneisennietstevigeraandraaiten sanctiesoplegtaanhetkabinetalshetnietterugkomtmet depuntendiehijnoemt,wordtheteentoneelstukvan hollewoorden.ikzieuitnaarhetgesprekmetdeheer BontesnadeEuropesetop,waarinhetkabinetabsoluut eendeelvandesoevereiniteitzaloverdragenaaneuropa. Deopdrachtaanhetkabinetisduidelijkenduidelijkerkan ikhemnietmaken.ikhebhemdriekeerherhaaldenikwil datbestnogtienkeerdoen.watdeuitkomstis,moetik afwachten.datzoudeheerschouwookdoen.watisdit nuvooronzin? DeheerBonteswilgeennoodfonds.Ikvertaaldiestelling naardesituatievanhenkeningrid.zijhebbendoorhard tewerkeneenpensioenopgebouwd.hetpensioenfonds heeftvooreendeelbelegdingriekenland.datkunnenwij leukvindenofniet,maardatheefthetnederlandspensioenfondsgedaan.henkeningridhebbeneentante,tantelinda,dieeenhuisjeheeftinspanje,aandecosta.wat zalergebeurenmettantelindaenmethetpensioenvan HenkenIngridalsdeheerBonteszegt:geennoodfonds, niets,niente,basta? IkzieditalsbangmakerijtegenoverHenkenIngrid.Zij hebben,helaas,ookgeïnvesteerdinhetnoodfonds.dat geldzijnzijwaarschijnlijkkwijt.ikmoetvechtenvoordeze mensen,voorhenkeningrid,wanthetnoodfondswordt nogverderopgehoogd.zienwijdatgeldooitterug?kan deheerormelmijdegarantiegevendatwijhetgelduit hetnoodfonds,datwijstraksalsinfuusgaangebruiken, terugzien? Hetisgeenbangmakerij,hetisderealiteit.HetpensioenfondsvanHenkenIngridheeftbelegdinGriekenland.Als Griekenlandfaillietgaat,gaatdittenkostevanhunpensioen.Hetisinonseigenbelang,inhetbelangvanHenk eningrid,datwijvoorkomen nietwijalleen,maaralle Europeselanden datgriekenlandfaillietgaat,doorin eennoodfondseenbufferneerteleggenvoordemoeilijketijddiegriekenlanddoormaakt.datisgeenbangmakerij,datisderealiteit.datwiltuvoorkomen.

8 Bontes TK Nee,ikziehetechtalsbangmakerijvandegemiddelde burger.alsgriekenlandindeproblemenkomtenfailliet gaat,kuntunamelijknietzeggendatonzepensioeneneraangaan.waarbaseertudiekoppelingop?uponeerthet alseenstelling,maarikziediekoppelingniet. Diekoppelingzitinhetvolgende.Wijbetalenaaneen pensioenfondsalswijwerken.datgeldwordtdoorhet desbetreffendepensioenfondsbelegd,omlatertekunnen uitkeren.datgeldwordtnietalleeninnederlandbelegd, maarookonderandereingriekenland.alsjedaarbelegt metonsgeld,metgeldvanhenkeningrid,endatland faillietgaat,danbenjedatgeldkwijt;daarkunjenaar fluiten. Ikziedatnietzo.Ikziegeendirectverbandtusseneen eventueelfaillissementvangriekenlandenonzepensioenen.erisnamelijkookeenbufferinonspensioenstelsel. Depensioenontwikkelingisgoed;deinvesteringendie gedaanzijn,zijnweerinverhoudingmetwatooitisafgesproken.uwstellingdathetdirectgevolgenheeftvoorde pensioenen,ondersteunikdusniet. Mijnwedervraagluidtalsvolgt.Pensioenfondsenhebbenmisschiengeïnvesteerdinlandendieonzorgvuldig waren,diedeboelbedonderdhebben,diemethunbegrotingstekortaandehaalzijngegaanendiemensen op50-jarigeleeftijdmetpensioenhebbengestuurd.dat soortlandenmoetenaanhetinfuusvanhetnoodfonds waarvoorhenkeningridbetalen.datistochonredelijk? Alspensioenfondsenhebbengeïnvesteerdinlandendie misschiennietzuiveropdegraadwaren,dankunjetoch nietzeggendatwijdaarommaareennoodfondsmoeten hebben?datistochdewereldopz'nkop?eennoodfonds datdoordenederlandsebelastingbetalerwordtbetaald, isechtdewereldopz'nkop;hetiseensoortchantage. Alsdepensioenfondseneventueelverkeerdhebbenbelegd,moetenzijdaarvoorverantwoordingafleggen. WatGriekenlandgedaanheeft,isnatuurlijknietgoed. Wijhebbenallemaalachterovergeleundenhetlatengebeuren.DeGriekenhebbenervooreenbelangrijkdeel schuldaan,maarditisnudesituatie.erzitgeldvanhenk eningridingriekenland.willenwijdatredden,kunnen wijbetertegengriekenlandzeggen:numoetjehetgoed doen;denkeromdathetgoedgaat.wijvoorkomenechterpuuruiteigenbelangdatgriekenlandfaillietgaat,om ervoortezorgendatonzepensioenenovereindblijven. MijnheerBontes,ugeloofternietin,maarikwel.HetverlossendewoordmoetvolgensmijvandeministervanFinanciënkomen. Hetverlossendewoordkomtopditmomentvanmijzelf, wantvolgensmijkomtuersamennietuit. Ikwilnogeenkeerreageren.Griekenlandheeftomuitstel vanbetalinggevraagdenheeftomeenlagererenteverzocht.griekenlandbegintnualweerindemargeallerlei ruimtetezoeken.daaromisenblijftgriekenlandeenonbetrouwbarepartnerindezen.waaromzo'nnoodfonds vooreenlanddatnualweeralleruimteopzoekt?datgeld zienwijnietterug.hetgeldvandepensioenenzienwe eerderterug,alshetgeldvanhenkeningridis;datmoetenwenogmaarafwachten.hetgelddathenkeningrid indepotvanhetnoodfondshebbengestopt,zijnzijechterzekerkwijtalswijdoorgaanzoalsdeheerormelvoorstelt. Voorzitter.Ikhebmijlatenvertellendatgisteravondhier indekamerhetlichtuitging.ikdachtevendatlaurens JanBrinkhorstalsnoggelijkhadgekregen.Vanochtend lasikoptwitterdatcollegaslobhetlichtweervoorons heeftaangedaanendatismaargoedook.hetverschil kannietgroterzijn:deheerbrinkhorstwasin2005vooraloppadvoordezevenmijlslaarzendieeuropanodighad omstappenvooruittezetten,maardeheerslobwaarschuwtdaardeafgelopenwekenvoor.ditiseendebat waarbijjekuntzeggen:lesextrêmessetouchent.zo-even vielentweepartijendieinheteuropadebattotdeextremenbehoren,d66endepvv,elkaareensgezindinde armen.zijkwamennamelijkallebeitotdeconclusiedat depolitiekeunieophetpuntstaatomgeborenteworden.wateendroomisvoordeeen,isvoordeandereen nachtmerrie.ikzouzeggendatallebeinietwaarkanzijn. Wezullenkijkenwatwedaarzelfoverhebbenoptemerkenenofdaarnogcomplimentenvoorhetkabinetbijhoren. Ikwilmijnbijdragevanvandaagbeginnenmeteenopmerkingoverdearchitectuurrondomdeeuro.Hetbetreft hierhetconcurrentiepact,hetzogenaamdesixpackvan HermanvanRompuy,waarbijikookevenmoestslikken, enheteuropesestabiliteitsmechanisme.ikzalafsluiten metdesituatieindearabischewereld,meerinhetbijzonderlibië. Eerstoverdeeuro.Op16 decemberhaddendeeuropeseregeringsleidersonsbezworendatzealleszouden doenomdeeurozonetestabiliseren.dezemaand,waarindeinformeletopvan11 maartdaarvoorhetstartschot geeft,zaldanookcruciaalzijnvoordevraagofdatgaat lukken.hetisvoordevvd-fractieklip-en-klaardathiervoortweedingennoodzakelijkzijn:verbeteringvande concurrentiekrachtvaneuropaenherstelvanhetvertrouwenindeeurodoordekapitaalmarkten.feitelijkstaatde Uniehistorisch,eerderhebikdatalexistentieelgenoemd, opeentweesprong.durvendelidstatenaandeinterne markt,hetwelvaarts-envredesprojectvaneuropa,enook hetsuccesnummervaneuropa,eenpositieveslingerte geven?endurvenwedegeboortedefectenvandeeuro optelossenviaeencombinatievanverdragsafspraken en,watikhebgenoemd,elkaardemaatnemenzonderelkaardewetvoorteschrijven?devvd-fractiezegtopbeidevragen:ja,datdurvenwij,maarnietzonderheldere voorwaardeneneengoedbegrip. GrofweggaathetinEuropaomtweebotsendevisies, dieooknuweervoorliggen.tussennoordenzuid,tussenduitslandenfrankrijk.hetontstaanvandemonetaireuniewasaleenafwegingtussenfrankrijkenduitsland,waarbijnederlandduitslandsteundeenophetjuistespoorhield.datmoetnuendekomendemaandweer gebeuren.daarwaarfrankrijkhetliefstbeleidsbeslissingenindepolitiekwilnemen,deeconomischeregering, omdezevervolgensviadeeuropesecentralebanktot uitdrukkingtebrengen,kiezennederlandenduitslandervoorombeleidsbeslissingenverdragsmatigvastteleg-

9 TenBroeke TK gen.waarfrankrijkendezuidelijkelidstatenhetliefstzagendateconomischeonevenwichtigheden,dezogenaamdeaanpassingslasten,symmetrischoverdeoverschot-en tekortlandenzoudenwordenverdeeld,kozenwijervoor waarborgenvoordetekortlandenintebouwen,opdatwij niethoeventebetalenvoorlandendiezichnergensaan houden.dielandenmoetennamelijkgewoonzelfopde blarenzitten. Inhetverdragkwamdusprijsstabiliteit,erkwameen onafhankelijkeeuropesecentralebankevenalsdenoodzaakomevenwichtigeoverheidsfinanciëntecreërenmet maximumschuldenen-begrotingstekortenenvooralgeen bail-out.dielaatsteprincipeskwameninhetverdragen datmoetnuweergebeuren.in2003laptenfrankrijken Duitslandhetstabiliteitspactstraffeloosaanhunlaarsen tijdensdehoogconjunctuurineuropalietenlandenals Ierland,SpanjeenPortugalennatuurlijkookhetbuitenbeentjeGriekenlandzichvolpompenmetgoedkoopgeld datwasgeleendoverderuggenvanonzelageratings. Duidelijkwerdtoendatverdragenopzichzelfgeenvertrouwenscheppen.Verliesvanvertrouwenvankapitaalmarktenindeeurobedreigtdirectonzewelvaart,dievan HenkenIngrid,onzepensioenenenonzezuurverdiendespaarcenten,netzozeeralshetvertrouwenindeeuroonsvoorspoed,welvaartenvrijheidheeftopgeleverd. Daarommoethetverdragwordengerepareerdenonverantwoordelijkgedragvanlidstatenwordenbestreden. Voorzitter.DatleidtbijdeVVD-fractietoteenaantal voorlopigeconclusiesenvragenaanderegering.isernu welofnietsprakevaneenpolitiekeunie?nadatenigetijd eenfrans/duitsnon-paperheeftgecirculeerdwaaropiedereenaansloeg,maarwatvooralbedoeldwasomde acceptatievandeechtevoorstellentevergemakkelijken, concludeertdevvd-fractiedatdekernvandeechtevoorstellen,hetconcurrentiepactvancommissievoorzitterbarrosoenderaadsvoorzittervanrompuy,isdaterjaarlijks benchmarkswordenuitgevoerddoordeeuropesecommissie. Diebenchmarksbetreffendriegebieden:concurrentiekracht,werkgelegenheidendedegelijkheidvandefinanciëlehuishouding.Hiervoorzijnloonontwikkelingenproductiviteitsontwikkelingdebelangrijkstecriteria.Inde probleemlandenschotenimmersweldelonenomhoog, maarnietdeproductiviteit.diehielddaarmeeallerminst gelijketred.dezebenchmarkszullenvervolgensworden behandeldviademethodevandeopencoördinatie.eris dusperdefinitiegeensprakevanbevoegdheidsoverhevelingofeenpolitiekeunie,maarvandevervolmakingvan deafsprakendievoortvloeienuitdegoedewerkingvan deinternemarktendestabiliteitvandemonetaireunie. Ditallesvolgenshetmantra:elkaarweldemaatnemen, maarnietdewetvoorschrijven. Voorzitter.LaatiknueensnietGriekenland,maarSpanjealsvoorbeeldnemen.AlsSpanjezijnbegrotingstekort enzijnstaatsschuldoplaatlopen,kunnenderaadende Commissiestrakswellichtinsamenspraaktotdeconclusiekomendatinterventienoodzakelijkis.Mendoetdat dan,omdatdeloonontwikkelingtesnelgaatinvergelijkingmetanderelanden.hetisnietondenkbaardatspanjeopdatmomentookgeldnodigheeftuithetnoodfonds, datfondsdaternooithadmogenkomen.alsspanjeeen beroepdoetopdatfonds,zullendecommissieende RaadzeggendatSpanjealleeneenberoepmagdoenop hetnoodfondsalsdeloonontwikkelingindemaatloopt metanderelandenbinnendeeurozoneendeeuropese Unie.Isdatnuwelofnieteeninterventieindenationale bevoegdhedenvaneenland? Ikstavoortaannietmeervandielangeinleidingentoe. Datstaathetreglementookniettoe. Datzouinderdaadeeninbreukopdenationalebevoegdhedenzijn,maardeheerBonteshaaltnuweltweefasesdoorelkaar!DeeerstefaseisdatSpanjeaanbevelingenkrijgtvandeEuropeseCommissieomdatdelonen testerkoplopen,geziendeproductiviteitsontwikkeling. AlsSpanjeopzo'nmomentooknogeensheelgoedkoop geldzoukunnenlenenomdaarmeeeenhuizenbubbelte creëren,danzitdatlandnogsteedsnietinhetnoodfonds. Spanjezouopdatmomenteenaanbevelingkrijgenen diekanspanjeindewindslaan,ookalsteventhetdanal heelsnelafopdesituatiedatmenweleenberoepmoet doenophetnoodfonds. Iksprakoverdeperiodediehieraanvoorafgaat.Daaris volgensmijheteconomischepactookvoorbedoeld.dat gaatvolgensdesystematiekdatmenelkaarinhetopenbaardemaatneemt,maarelkaarnietdewetvoorschrijft. AlsikhetgoedhebbegrepenwillenVanRompuyenBarrosodiebenchmarkspublicerenindeverwachtingdatde kapitaalmarktdaaraanconsequentieszalverbinden,bijvoorbeelddoorhetopdrijvenvandespreadsvandielanden.datisimmerswaternuookgebeurt. Alseenlandeenmaaleenberoepheeftgedaanophet noodfonds,netzoalsopditmomentgriekenlandenierland,danlevertdatlandnatuurlijkweleendeelvanzijn soevereiniteitin,wantmenkrijgtdatgeldnatuurlijkniet zomaar.jezoudaninderdaadkunnenzeggendateen landondercuratelestaat. Dankanermaareenconclusiedejuistezijn:erworden bevoegdhedenovergedragenaandeeuropeseunie.en datiseenaantastingvandesoevereiniteitvaneenland. Alsjeeenberoepmoetdoenophetnoodfonds,dankijkt deeuropesecentralebankofdeeuropesecommissie overjeschoudermee.datlijktmijevident.nederlandziet daarbijoverigensbijvoorkeureenrolweggelegdvoorhet IMF,maarhoedanook:erwordtoverjeschoudermeegekeken. Dankuwel. AlsGriekenlandnietvoorhetgoedebeleidkiest,danis hethelemaalnietzodenkbeeldigdatergeennieuwetranchebeschikbaarwordtgesteldofdatergeennieuweuitkeringuithetfondsnaargriekenlandgaat. Nee,mijnheerTenBroeke.Umoetechtkortantwoorden. Mijnconclusiewasenblijftdatuhetgoedvindtdaterbevoegdhedenwordenovergedragenendatdesoevereiniteitkanwordenaangetast.

10 TenBroeke TK Datdebatoversoevereiniteitzalvanmiddagongetwijfeld nogweleenpaarkeeropflakkeren,maarikvindhetmaar eenschijndebat.ikmaakoverigenswelonderscheidtussenverstandigeconomischbeleid,waarbijjedecommissienietopjewegvindt,en... MijnheerTenBroeke! Ikprobeereenvraagtebeantwoorden. O,hetleekmijmeeropeenlezing. Ikbenteleurgesteldintweedingen.TeneerstedeanalysekrachtvandeVVD-fractie.Tentweedededurfvande VVD-fractie.Hetgaatomhetpakketvanmaatregelendat nuvoorligtenwaarvanvriendenvijandzeggendathet eenforsestapisinderichtingvaneenpolitiekeunie.dat zeggendeheerbonteseniksamen.deheertenbroeke zegtdatniet.diestelteenvraagaanderegeringinde trantvan:zouhetnietzozijndat.ofhetontbreekthem dusaananalysekracht,wantuitallestukkenblijktdiepolitiekeunie,ofhijdurfthetgewoonniettezeggen.mijn vraagaandeheertenbroekeiswelkevandetweehetis. Enudenktdatikgaantwoordendathetmijaananalysekrachtontbreekt?Dathebtualvastgesteld.Ikvindhetprima.Ikconstateeralleendathetvooru"eitheror"is.Inuw eigenbijdragezataleentegenstelling.ubegonermee tezeggendatdepolitiekeunienuongeveeraanstaande was.ucomplimenteerdezelfsmevrouwmerkel.vervolgenskwamendekanttekeningen,dathetnietafdwingbaarisendatergeensprakeisvansancties.metandere woorden,mijnheerschouw,ikconstateerdatditsoortbevoegdhedennietweggegevenzijn.ikweetnietofdateen gebrekaananalysekrachtis.wijsprekenechternietvan eenpolitiekeunie.datismisschienjammervooru.het iseenvervelendeboodschap.datbetekentmorgennaar wakkerworden.hetiswelderealiteit. Ikvindhetvervelendomusteedstecorrigeren,maaru moetviadevoorzittersprekenennietrechtstreekstegen inditgevaldeheerschouw.datiseengoedgebruiken daaraanhoudenwijvast. Volgensmijmoetenwijonderscheidmakenmetdebandbreedtesdieergaankomen.Diekomenerook.Datisvolgensmijeenonderdeelvaneenstapnaareenpolitiekeunie.Ietsandersisdeafdwingbaarheidvandebandbreedtes.Daarzatmijntwijfel.DeheerTenBroekemoet datnietdoorelkaarhalen. Ikherhaalmijnvraag.ZitdetwijfelvandeVVD-fractie, alsheteromgaataldannieteenfermestapnaareenpolitiekunietezetten,nietophettweededeel,namelijkde afdwingbaarheidvandesancties? Ikhebgeentwijfeloverwatiktotnutoehiergelezenheb. Ikprobeerdathiernuneertezetten.Devragendieik daaroverheb,zalikaanderegeringstellen.ikbegrijpdat deheerschouwookbenieuwdisnaardeantwoorden.latenwijdusmaarafwachten. DeheerVandenBerge(GroenLinks): Ikhebeigenlijkeenpuntgemistinhetbetoogvandeheer TenBroekeendatishetnon-papervandeEuropeseliberalefractie.DatisaangenomenmetsteunvandeVVD-Europarlementariërs.Daarinwordteenaantalheelconcrete suggestiesgedaan,bijvoorbeeldminimumnormenvoor loonenpensioenen,europesestaatsobligatiesenharmoniseringvanbelastingen.ikbenbenieuwdhoedetweede KamerfractievandeVVDhiertegenoverstaat.Hetplanis immersmetsteunvandevvd-europarlementariërsaangenomen. HetisprecieswatdeheerVandenBergezegt.Hetiseen plan,eendoosmetsuggesties.ikgeloofdatdedelegatieleidervandevvdinheteuropeesparlementheeftgezegddatereenaantalgoedeelementeninzit.wijhebben eengrootverschilvanmeningmetdeleidervandeeuropeseliberalefractie,deheerverhofstadt,overeurobonds. Daarzijnwijtegen.Zozijnerwelmeerzakenwaarvanwij vindendatdienietallemaalophetniveauvanbrusselgeregeldmoetenworden.belangrijkerisdatikhiernuconstateerdathetheelerggaatvolgenshetsysteemvanelkaardemaatnemen,maarnietdewetvoorschrijven.dat laatstebetekentnadrukkelijkgeenpolitiekeunie. DeheerVandenBerge(GroenLinks): HetantwoordvandeheerTenBroekeverbaastmijeen beetje.hetvoorstelisnamelijkunaniemaangenomen. DeheerVanBaalenkanerachterafallerleikritischenoten overkraken,maarhijheeftvóórgestemd.alsgroenlinks vooreenplanmetallerleivoorstellenstemt,steunen wijdievoorstellen.hetverbaastmijdusdatdeheerten Broekezegthetplanniettesteunen,terwijldeVVD-EuroparlementariërsvoorhebbengestemdbinnendeEuropeseliberalefractie.Alleenconcludeerikdandatde VVD-fractieinhetEuropeesParlementblijkbaareenanderstandpuntheeftingenomendandeVVD-fractieinde TweedeKamer;daarzitduslichttussen. Nee,erzitgeenlichttussenonzetweefracties.ErzitechterlichttussenwatdeheerVanBaalenindeEurofractie medemogelijkmaakt,namelijkdatereenplankomtvan deeuropeseliberalefractie dezefractieisheelgroot, netzoalsdegroenefractieheelgrootis enwathijvan datplanacceptabelvindt.hijheeftaleerdergezegd,bijvoorbeeldbijeenaantalpublicaties,dathijbijvoorbeeld dieeurobondshelemaalnietzietzitten.nu,diezienwij ooknietzitten.enindeliberalefractiezijnermensendie datwelzienzitten.erzittenzelfsliberalenindezekamer diedatzienzitten.erzitereentjeachterdeheervanden Berge. DeheerSlob(ChristenUnie): DeheerTenBroekeheefteenaantalkerenhetnieuwekabinetsmotto"wenemenelkaarweldemaat,maarschrijvenelkaarnietdewetvoor"genoemd.Daaruitbegrijpik dathijooktenaanzienvandediscussieoverdeeurozone vindtdatwijgeennationalebevoegdhedenmoetenoverdragen.kanikhieruitopmakendatalshetkabinetstraks meteeneindresultaatkomt wijpratennuimmersnog