5 Wetherzieningtennadele

Transcriptie

1 EK Wetherzieningtennadele Aandeordeisdebehandelingvan: - hetwetsvoorstelwijzigingvanhetwetboekvanstrafvorderinginverbandmetdeinvoeringvaneenregeling betreffendeherzieningtennadelevandegewezenverdachte(wetherzieningtennadele)(32044). Devoorzitter: IkheetnogmaalswelkomdeministervanVeiligheiden Justitie.WijzijntoeaandeeerstetermijnvandeKamer, metalseerstesprekermevrouwbijsterveld. Deberaadslagingwordtgeopend. MevrouwVanBijsterveld(CDA): Voorzitter.GelijktijdigmetditwetsvoorstelisbijdezeKamereenvoorstelingediendomherzieningtenvoordelete verruimen.hettempovandebehandelingendeinhoud daarvanverradenhetverschildattussenbeidevoorstellengevoeldwordt.nietalleenhetzeerevidentebelang datonschuldigveroordeeldeneenreëlemogelijkheid voorherzieningvanhunzaakmoetenhebben,maarook enkelespraakmakenderechterlijkedwalingenmaakten dathetvoorstelnaeenkortebehandelingindezekamer alshamerstukkonwordenbehandeld.datisheelanders metditwetsvoorstel. Alsinds1838wordteropgezettetijdendiscussiegevoerdoverinvoeringvaneenherzieningtennadele.Tot nutoeisheteromuiteenlopenderedenennietvangekomen.inonzeschriftelijkeinbrenghebbenwijdeeventueleintroductievanherzieningtennadeleeeningrijpende wijziginggenoemdinhetwettelijkstelselvanstrafvordering.erzijnfundamentelerechtsbeginseleninhetgeding, het"nebisinidem"-beginselenhetbeginselvan"litesfinirioportet",enderechtszekerheidvoordeburger,die ookdoorklinktindegenoemderechtsbeginselen.daarom isprudentievanbelangbijdeeventueleintroductievan eendergelijkbuitengewoonrechtsmiddelenzijnadequatewaarborgennodig. Diewaarborgenzijnnietalleenvanbetekenisvoordadersdietenonrechtenietveroordeeldzijn.Diewaarborgenzijnminstensevenzeervanbelang,zonietbelangrijker,vooronschuldigeburgersdieverdachtzijnofverdachtzijngeweestvanhetbegaanvaneenstrafbaarfeit. Maarookvoordestrafrechtsplegingalsgeheelzijndie waarborgenvanbelang.voordegeloofwaardigheidvan destrafrechtsplegingishetcruciaaldatherzieningtennadele,wanneerditwordtingevoerd,eenbuitengewoon rechtsmiddelblijftdatslechtsinzeeruitzonderlijkegevallenwordtingezetennietgaatdienenomeenslordigeopsporingenvervolgingteherkansen. Indatlichthebbenwijeerderdenodigevragengesteld overdereikwijdtevanhetvoorstel,decriteriawaaronderherzieningtennadeleaandeordekanzijn,dewaarborgenvoorderechtszekerheid,debeschermingvanpersoonsgegevensenhetindeloopvandeeerderebehandelingveranderderegimetenaanzienvanhetovergangsrecht.wijdankendeministervoordeuitvoerigebeantwoordingvandevragenenvoordenaderebriefdiede ministeronlangsnogstuurde. Mijnfractieheeftnogeenaantalvragenbetreffendede criteriavoorhonoreringvaneenherzieningtennadele,de DNA-opslagregelingendekwestievandeonmiddellijke werking.totslotstelikdebetekenisvanditwetsvoorstel inhetlichtvandebredereontwikkelingenvandestrafwetgevingenstrafrechtsplegingaandeorde. Ikbeginmetheteerstepunt:decriteriavoordehonoreringvanherzieningtennadele.Indememorievanantwoordheeftdeministersterkdenadrukgelegdophetfeit datnaastalleandereformelecriteria,eenherzieningin hetconcretegeval"inhetbelangvaneengoederechtsbedeling"moetzijn.watisdezelfstandigewaardevandit criterium?zegtditcriteriumietsandersdandataanhet opportuniteitsbeginselmoetwordengetoetst?kandeministervoorbeeldengevenvangevallendieoverigensaan decriteriavoorherzieningtennadelevoldoen,enwaarindaarvanevidentwelenwaarindaarvanevidentgeen sprakeis?speeltdaarindeernstvanhetconcretefeiteen rol? Tijdensdeeerderebehandelingisdeafbakeningvan destrafbarefeitenwaarvoorherzieningtennadeleingezetkanworden,envooraldeverruimingdaarvan,aande ordegeweest.overditafbakeningscriteriumheeftdeministergezegd:dathet"ommisdrijvenmeteendodelijke afloopmoetgaan,endatdezemisdrijvenopzettelijkmoetenzijnbegaan".hetgesteldestrafmaximumisnietmeer relevant.ookheeftdeministergezegddatditkabinetniet vanplanishetcriteriumwaarvoorherzieningtennadele geldt,teversoepelen.wélgaathetomeen"slechtspolitiek-beleidsmatigekeuze".kandeministerinditlichthet criteriumnadermotiveren?waarombijvoorbeeldwélde uitbreidingverdedigdtenopzichtevanhetoorspronkelijkevoorstel,maardanbijvoorbeeldgeenverdereuitbreidinggepleegdtotbijvoorbeeldblijvendzwaarlichamelijkletseloftotanderemisdrijvenwaardoorderechtsorde ernstigisgeschokt,zoalsbrandstichtingenzonderdodelijkeafloop?welkerolspeelthetevrmhierbij?tenaanzien vandebegrippen"nova"en"falsa"vraagikmijbovendien afofookvormfoutenhierondervalleninhetstrafproces? Ikkomnubijdeterugwerkendekracht.Alsantwoord oponzevragenheeftdeministeruiteengezetdatmateriëlestrafbepalingengeenterugwerkendekrachtkunnenhebbenzonderinstrijdtekomenmetfundamentelerechtsbeginselen,maardatditvoortenuitvoerlegging enstrafprocessueleveranderingenandersligt.indatverbandisookdebetekenisvanhetevrmaandeordegekomen.deministerheeftvoortsmeteenberoepophet EVRMenderechtspraakvanhetEHRMaangetoonddat herzieningtennadelenietgeoorloofdisvoorgevallen waarinalsprakeisvaneenverjaardfeit.welsteltdememorievanantwoorddathetehrmzichnietheeftgebogenoverdevraagofterugwerkendekrachtgeoorloofd isvoorfeitendieníétverjaardzijn,zoalsditwetsvoorstel voorstelt,maardathetindelijnvandeverwachtingligt datditwelhetgevalis. Wanneerwijmetdevooronderstellingvanderegering meegaan,dangeldthetgesteldeformeelookwanneer verjaringstermijnenwordenafgeschaftofzodanigwordenopgerektdatzijenkeledecenniaduren.maarishet indememorievanantwoordgesteldedanookmaterieel juist?metanderewoorden:erisdannietofnauwelijks eengrensindetijdaanhetactiverenvanherzieningten nadele.hoeverhoudtdatzichmaterieeltothetevrm? Wijkrijgenhieropgraageeninhoudelijkereactievande minister.

2 VanBijsterveld EK DeaanscherpingenindeDNA-opslagregelingzijneen stapvooruit.deministergeeftaandatvoordedna-regelingalternatievengeenoplossingbieden.kandeministertoelichtenwelkealternatievenoverwogenzijnen waaromdithetgevalis?heefthetookreëlebetekenisom diedna-gegevenszolangtebewaren?12,20en80jaaris erglang.ishetmateriaaldanüberhauptnogbruikbaarof betrouwbaar? Oponsverzoekheeftdeministereenoverzichtgegevenvanhetaantalvrijsprakeninzakenvanopzettelijkbeganemisdrijvenmeteendodelijkeafloopoverdeafgelopenjaren.Ditomeenbeeldtekrijgenvandepotentiële getalsmatigetoepassingsmogelijkheidvanherzieningten nadele.datoverzichtlaateenenormetoenamezienvan hetaantalvrijsprakeninditsoortzakenindeloopvande tijd:van34in2005tot873in2010.hoevaltdezegigantischetoenamevanhetaantalvrijsprakenteverklaren? Totslot:debrederecontextvanditwetsvoorstel.Wij besprekenditwetsvoorstelnoggeentweewekennadat deplannenvandestaatssecretarisvanjustitiewarenuitgelektomvanwegebezuinigingengevangenisstrafom tezetteninthuisdetentie,ookalsvervangendestraf.de NederlandseVerenigingvoorRechtspraakreageerdeper omgaandenegatiefopdezeberichten.zijzoudenhetgezagvanderechtspraakaantasten.voortaakstraffenvervaltdanbovendieneengevreesdestokachterdedeur. KortvoordeindieningvanditwetsvoorstelbijdezeKamer,ongeveereenjaargeleden,verscheenhetrapport vandealgemenerekenkameroverdeprestatiesinde strafrechtsketen.debevindingenwarennogalonthullend. Deministerheeftinmiddelsverbeterplannengeïntroduceerd,maardiezullennieteen-twee-drietotresultaten leiden. DeCDA-fractiehechtaaneengoedestrafrechtspleging eniszichervanbewustdatveranderingenindesamenlevingooktotaanpassingenverscherpingvanstrafwetgevingkunnenleiden.vanuitdieachtergrondheeftdecdafractieindezekamerookmedewerkingverleendaande totstandkomingvantalvanwettendiedezeaanscherping mogelijkmaken.hetheeftechterweinigreëlebetekenis omaandeenekantdestrafwetoppapierteverzwaren alsaandeanderekantdeopsporingendeberechtingals totaalmaarzeerbeperkteresultatenlatenzienenbijberechtezakendeteugelsbijdetenuitvoerleggingvanwege geldgebrekgevierdworden. Graaghorenwijvandeministernietalleendeantwoordenoponzevragenoverhetwetsvoorstelzelf,maar ookeenconcretereactieopdespanningdieeraanhet ontstaanistussendeontwikkelingenoppapieraande enekantenderealiteitvanopsporingtottenuitvoerleggingaandeanderekant. DeheerSwagerman(VVD): Voorzitter.Inderechterlijkemachtplachtenpleegtmen weltezeggen:lievervandetienverdachtennegenten onrechtevrijgesprokendanééntenonrechteveroordeeld. Inmiddelszijnwehardopweg,misschienjuistomdatdezetegenstellinginfeitenietbestaat,omdeachterliggendewerkelijkheidbijdezestellingterepareren.Collega VanBijsterveldweeseralopdathetwetsvoorstelinzake deherzieningtenvoordeleinmiddelsgeruisloosisaangenomen,acceptabelalshetwasvoorvrijweliedereendie bijderechtspraktijkisbetrokken.andersligthetmethet vandaagaandeordezijndevoorstel.deredendaarvan isduidelijk.accepterenvanherzieningtennadele,even losvandeconditieswaaronder,raaktaanfundamentele rechtsbeginselen,zoalsnebisinidem,rechtszekerheiden integriteitvandestrafrechtspleging.ikzaldezeaspecten natuurlijkinmijnbetoognogbehandelen. Hetlijktmeechtergoedomerreedsnuoptewijzen datheterookomgaatdatbijdeinrichtingvanstrafwetgeving,gegevendefundamentelebeginselendievoornamelijkzienopdeindividueleonderworpeneaanhetstrafrecht,tewetendeverdachte,eenjuisteafwegingwordt gemaakttussenindividuelerechtsbeschermingenerzijds eneeneffectievestrafrechtspleginganderzijds.geenenkelrechtsbeginselisimmersooitabsoluut.erzijnzwaarwegendejuridischeargumententegenherzieningtennadeleaantevoeren,maargeendaarvanvormtopzichzelf eenbelemmeringvoordeinvoeringervan. Aanvaardenwedenoodzaakofinelkgevalderechtvaardigheidvanherzieningtennadele,danbetekentdit eoipsodatwevorengenoemdebeginselenhebbengewogenenhebbengenuanceerdnaareeninvullingdieook anderebelangenrechtdoet.inditverbandherhaaliknog eenshetstandpuntvanmijnfractiedatwijheteengoedezaakvindendatpersonendietenonrechtezijnvrijgesproken,inbeginsel,opdegrondenzoalsvervatindit wetsvoorstel,alsnogbestraftkunnenworden.mijnfractiedanktopdezeplaatsookdeministervoordeuitvoerigebeantwoordingvandeveleterechtevragendiezijngestelddoorzowelmijnfractiealsdoordeoverigefracties. Aanditwetsvoorstelligteenrechtspolitiekekeuzeten grondslag.datiswatandersdaneenrechtsinstrumentelekeuze.bijditlaatstegaathetimmersomhetstrafrechtintezettenalsinstrumentombeleidsdoelentebereiken.mijnfractieisvanoordeeldater,geletopdemeritesvanditvoorstel,hoogstenssprakeisvandewens vanheteffectievermakenvaneeneenmaalingezettevervolgingtegeneenspecifiekeverdachteendaterderhalvegeenuitbreidingplaatsvindtopofvanterreinenwaarophetstrafrechtpleegttewordeningezet.datisvanbelangomdathetdediscussierelatieftechnischof,anders gezegd,overzichtelijkmaakt. Ikkomtoteenmeerinhoudelijkebespreking,waarbij ik,zoalsalaangegeven,verdragsrechtelijkeeisenenook depotentiëlegevoelighedenc.q.deonduidelijkheden, dieerookvoormijnfractiezekernogzijn,zaladresseren. Maareerstwijsiknogevenopwaarhetideevanherzieningtennadelevandaankwam:deAldi-zaakinRotterdam uit2001.bijeengewapendeovervalopeensupermarkt waseenbedrijfsleiderdoodgeschoten.deverdachtewerd vrijgesproken.opdepdwasdna-materiaalgevondenen dekansdathetmateriaalvaniemandanderswasdande verdachte,waskleinerdan1opde uitlateronderzoekmetverbeterdetechniekenkonditwordenbijgesteldtot1opdemiljard. Ikhebgesproken,omheteenbeetjespreekwoordelijk tezeggen,metde"papaenmama"vanditvoorstel,namelijkdegrondleggersvanuitdeopsporingenvervolging,tewetenrechercheursenofficierenvanjustitie.hun inzetenbevlogenheiddaarbij,vooralomhetleedvoorde nabestaandenteverzachten,isindrukwekkend.mijnfractiemeentookdathetmaatschappelijkbelangvanerkenningvandepositievanslachtofferseneenbehoorlijke waarderingvanhunspecifiekebelangbijhetbestraffen vandaderszeerzwaarmoetwegen. Welkewaarborgengeldenvoordegewezenverdachte? Natuurlijkgeldtindeeersteplaatshet"nebisinidem"- beginsel.inonslandisdatneergelegdinartikel68van

3 Swagerman EK hetwetboekvanstrafrecht.iklaatdespecifiekediscussieoverditartikelinhetmidden.ofjedeherzieningten nadelezietalseenheropeningvandeeerderevervolging ingevalvanbijzondereomstandighedeninplaatsvan eennieuwevervolgingvoorhetzelfdefeit,ofdatjekiest voordeuitlegdatditartikeleenuitzonderingbevatophet verbodvanherhaaldevervolgingvoorhetzelfdefeitvoor herzieningszaken zekermetdememorievantoelichting indehandisdateenzeerpleitbaarstandpunt islood omoudijzer.hetismisschienwelgoedomhiertestellen dathetevrmgeenverbodbevateenonherroepelijkgeëindigdestrafzaaktennadelevandeverdachteteherzien. Veelbelangrijkerisechterdevraaghoehetisgesteld metderechtszekerheid.jezoukunnenzeggendatditde materiëlekantvandediscussiebetreft.dierechtszekerheidzoutemeerklemmennuhetwetsvoorstelooknog eensuitgaatvanterugwerkendekracht.opzichzelfvalt naarhetoordeelvanmijnfractieformeelgezienhierop nietsaftedingen.zoalsookaangegevendoorderegeringindetoelichting,betrefthethierimmerseenregel vanstrafprocesrechtendaarinwordtbijwijzigingenuitgegaanvanonmiddellijkewerking.hetgaathiernietom hetstrafbaarachtenvangedragwaarvoorgeenwettelijke strafbepalinggeldt.hetzogeheten"nullapoena"-beginsel isnietinhetgeding.daardenkjeaanalsjehetbijstrafbarefeitenhebtoverterugwerkendekracht.duidelijkis evenwelookdatnietvoorbijkanwordengegaanaanhet feitdatdehieraandeordezijndeterugwerkendekracht groteconsequentieskanhebben.mijnfractiemerkthierbijoverigensnogopdatinwezendemeestinhetoog springendefactorvoorhetaldannietkunnenaannemen vanonzekerheidvoordegewezenverdachtezalzijnderegeling,leestermijn,vandevervolgingsverjaring. Hetbelangvandegewezenverdachtebijrechtszekerheidverdientdebeschermingvanartikel6EVRM, maarstaatnietopzichzelf.hethofheeftmeermalengeoordeelddatdeherzieningvaneenonherroepelijkevrijspraakaaneeneffectievestrafrechtsplegingbijkandragen.hetkomteropneereneropaandateenfairbalance wordtbereikttussenbedoeldebelangen.hoezwaarwegendisditinhetlichtvandespecifiekeonderdelenvan hetwetsvoorstel? Indeeersteplaatsisherzieningtennadeleslechtsmogelijkopgrondvaneenbekennendeverklaring inhet voorstelwordtgesprokenvaneengeloofwaardigebekentenis vandegewezenverdachteofvaneenpersoondie wegenshetzelfdefeitisvrijgesprokenofontslagenvan rechtsvervolging,danwelopgrondvanderesultatenvan technischonderzoek,waarbijhetvooralzalgaanomde resultatenvandna-onderzoek. Indetweedeplaatsiseenbeperkinggelegenindereikwijdtequadelicten.Hetmoetgaanomeenopzettelijk begaanmisdrijfdatdedoodvaneenandertengevolge heeft.rechtszekerheidmoetwordenafgewogentegen deonzekerheidvandenabestaanden.zijhoudennamelijkooklevenslangalshetgaatomeennietopgehelderd delictwaarbijzijeendierbarezijnverloren.bovendien vindtmijnfractiehetvanbelangdatwehethierhebben overzodanigbeperkendevoorwaardendatdeinbreukop derechtszekerheidvandegewezenverdachte,dieerin beginselalshijhetdelictheeftgepleegdalnietopmag vertrouwendathijdedansontspringt,proportioneelis. Bijdebekennendeverklaringisditzonneklaar.Maardat geldtookvoorhetresultaatvantechnischonderzoek. Mijnfractiewijsteropdathethiernietomeencivielrechtelijketoetsgaat,waarbijopgrondvanredelijkematevan bewijswordtgeoordeeld.technischbewijsisinderegel ookhardbewijs.hoewelooknadertechnischbewijsniet altijdopzichzelfalconcludentzalzijnvooreenbewezenverklaring,ishetdoorgaanswelheelovertuigend. Voortsisherzieningtennadelealleenmogelijkalsdat inhetbelangisvaneengoederechtsbedeling.ervindt dusnogaltijdeenafwegingplaats,ookalzijnergrondenvoorherziening.mijnfractieheefthiernogweleen vraagover.deregeringzegtdatditeenopportuniteitstoetsvergt.datlijkteenopendeuromdathetopportuniteitsbeginselinhetalgemeenaanvervolgingsbeslissingenvanhetopenbaarministerietengrondslagligt.bovendienzietdatopdemaatschappelijkerelevantievan hetoptredenennietzozeeropeeninhoudelijke,technischezaakbeoordeling. Dezetoetsisomtweeredenenvanbelang.Indeeerste plaatsishetvanbelangvanwegedegenoemdeopportuniteit,demaatschappelijkeafwegingindezinvan:alsaan allevoorwaardenisvoldaan,ishetdanooknodigdatherzieningplaatsvindt,geletopalleinhetgedingzijndebelangen? Indetweedeplaats,envoormijnfractienogbelangrijker,dienthierookdevraagtewordenbeantwoordofer sprakeisvanhetoverdoenvandezaak.datisweliswaar nietdebedoelingvandewetgeverenookzouhetdeverdragsrechtelijketoetsnietdoorstaan hethofzegt:"onlywhenmadebycircumstancesofasubstantialandcompellingcharacter" maarhetwordtnietalszodanigdoor hetwetsvoorsteluitgeslotenenduskanheteenreëelgevaarvormen. UitderechtspraakvanhetEuropeesHofleidtmijnfractieafdathetenkelegegevendathetonderzoekeenzijdig was,ofdateigenlijkaanvullendonderzoeknodigwasgeweest,alshetoverdoenvandezaakendusalsongeoorloofdmoetwordenbeschouwd.indewoordenvanhet Hof:"Theriskofanymistakemadebytheprosecuting authority,orindeedcourt,mustbebornebythestateand theerrorsmustnotberemediedattheexpenseoftheindividualconcerned." Devraagishierdusofderegeringmetmijnfractievan meningisdatookdiekwestie,namelijkofhiersprakeis vanoverdoenofniet,onderditcriteriumzoumoetenwordengetoetstenalduseenruimerebetekenisheeftdanhet kaleopportuniteitsbeginsel.ditpuntisookvanbelangnu deomschrijvinginartikel482a,derdelid,onderbvanhet wetsvoorstelluidt:"deresultatenvantechnischonderzoek".datbetekentdathetnietpersehoefttegaanom hetnaderhandbeschikbaarkomenvaneennieuweonderzoekstechniekwaarmeebestaandmateriaalkanwordenonderzocht,maarookomtechnischonderzoekaan laterontdektmateriaal.inditlaatsteschuilteenrisico:de scopevanhetnovumkanweleenstotonaanvaardbare proportiesuitgroeien.deministervoeltdatzelfookaan. Hijheefthetinzijnbriefvan18 maartjongstledenover naderhanddoortoevalontdektsporenmateriaaldatdestijdsookbijeenzorgvuldigopsporingsonderzoeknietgevondenzouzijn.mijnfractievindtdatnognietbeperkend genoeg.isdeministerbereidomaantegevendathier ookdesituatiezoumoetenwordenuitgeslotenwaarin hetmateriaalredelijkerwijsgevondenhadkunnen niet eens:moeten worden?immers,ookdanzousprakezijn vanhetoverdoenvandezaak,hetgeennaarhetoordeel vanmijnfractiestrijdigheidmethetevrmzouopleveren. Mijnfractieisdemeningtoegedaandatdepraktijkmet degegevenomschrijving"redelijkerwijsgevondenhad kunnenworden"ookvoldoendeuitdevoetenkan.

4 Swagerman EK Overigenswijstmijnfractienogopdieandere,ook inhetwetsvoorstelvervatte,toetsingsgrondvanartikel 482a,eerstelid,ondera.Ermoetsprakezijnvaneengegevendat,alsderechterdaarmeebekendzouzijngeweest,totheternstigevermoedenzouleidendatdezaak zouzijngeëindigdineenveroordeling.zietmijnfractie hetgoed,danisdemotiveringvaneenvrijspraakdoor derechterdusheelwezenlijk.nuwetenweuitdepraktijk dathethierzeeraanschort.isdeministermetmijnfractievanoordeeldathetaanbevelingverdientomdemotiveringvanvrijsprakendoorderechternaareenhoger plantetillen?isdeministerbereidomhierovermetde Raadvoorderechtspraakafsprakentemaken?Eengoedemotiveringisnietalleeninhetkadervanditwetsvoorstelwaardevol.Ookmeerinhetalgemeenkanzebijdragenaaneenbeterbegripbijprocesdeelnemers,nietinde laatsteplaatsdeslachtoffers. Ikkomnuopderisico'sdiezijnverbondenaanvoortzettingvandeopsporing.Inhetbijzonderdoelikdanop bewijsvergaringsactiviteitenvanjournalisten,waaropop pagina29vandememorievanantwoorduitvoerigwordt ingegaan.inhetdaargegevenvoorbeeldprevaleertweliswaarhetrechtopvrijenieuwsgaringbovenhetvervolgbaarmakenvaneenstrafbaarfeit,maardatlaatonverletdatnogsteedsinbreukopeenrechtvandeverdachte isgemaakt.eendergelijkeinbreukzalvrijwelsteedsonrechtmatigzijn,maardathoeftnietaltijdhetgevaltezijn. Waaromsteltdeministerdandathetverkregenmateriaalmagwordengebruiktalserinbreukisgemaaktzonderonrechtmatigedaad?Datistochinstrijdmetdetekst vandewet?ikkrijggraageenantwoordvandeminister opditpunt. Deuitlegvandeministerbetekentvoortsdattelkens alseenjournalistbinnendegrenzenvanhetrechtopvrije nieuwsgaringblijft,hetdoorhemverkregenbewijsmateriaalbruikbaarzalzijn.journalistengenieteneenvrijsterkebeschermingendatvormteenaanzienlijkrisicovoor degewezenverdachte.datklemttemeerinhetkadervan herzieningtennadele,omdatjournalistenhiervoorbijzonderebelangstellingzullentonen.waaromnietgewoon stellendatzodraeenjournalisteenrechtvandeverdachteschendteneenstrafbaarfeitpleegt,waarvoorhijdan weliswaarnietwordtvervolgdvanwegehetrechtopvrije nieuwsgaring,hetmateriaalnietmagwordengebruikt? Mijnfractieheeftooknogeenvraagoverartikel482c, eerstelid.ditartikelbepaalt,kortgezegd,datgeenbevoegdhedentegendegewezenverdachtemogenworden ingezet.aanhoudingenverhoorvallendaarevidentonder.hetzelfdegeldtvoorafnamevancelmateriaalmethet oogophetverrichtenvaneendna-onderzoek.nietvalt echterintezien,zoalsdeministeraangeeftoppagina22 vandememorievanantwoord,dathetaanverwanten vandegewezenverdachtevragenomcelmateriaalvoor eenverwantschapsverzoekaftestaan,ookdoorditverbodwordtbestreken.ikkrijghieropgraagnogeenreactievandeminister.zijnuitlegopditonderdeelisrechtstreeksinstrijdmetdewettekst. TenslotteheeftmijnfractienogvragenoverdeDNAbewaarregeling.Daarbijdanktzijdeministeroverigens voordevoortvarendewijzewaarophij,blijkenszijnbrief van18 maartjongstledenaandeeerstekamer,rekening heeftgehoudenmetwetenschappelijkcommentaarop dezeregeling.onspuntishetvolgende.weliswaarwordt bepaalddatdebewaardegegevensuitsluitendmogen wordengebruiktvooreeneventueleherzieningtennadele,maarwelkewaarborgengeldenhier?alsiemand naherzieningtenvoordelealsnogwordtvrijgesproken, wordtdanookdnabewaard? Ikkomtoteenafronding.Hetgeheeloverziendeismijn fractievanoordeeldatondanksdenadelendieinhetlicht vandeindividuelerechtsbescherminginpotentieverbondenzijnaanherzieningtennadele,inhetwetsvoorstelop eenevenwichtigewijze ikdoelopdeernstvandemisdrijvenendeoverigebeperktegrondslagenwaaropeen herzieningkanberusten rekeningwordtgehoudenmet allebetrokkenbelangen,zoalshetbelangvanpotentiële slachtoffersennabestaanden,hetbelangvaneeneffectievestrafrechtsplegingenhetrechtvandegewezenverdachteopeenfairtrial.mijnfractiewachtmetbelangstellingdebeantwoordingvanonzevragendoordeminister af. Ikhebmetveelbelangstellinggeluisterdnaarhetuiterst genuanceerdeverhaalvandeheerswagerman.ikmis echternogweliets.hijheeftdeproportionaliteiteenbelangrijkerolgegeven.vindthijnietdatdieproportionaliteitinhetgedingkomtnadetoevoeging,bijdetweede memorievanantwoord,van65anderemisdrijvenaanhet oorspronkelijkewetsvoorstel,waarinhetalleengingom misdrijvenwaaroplevenslangegevangenisstrafisgesteld endiededoodtengevolgehebbengehad?vindthijdat doordetoevoegingvandie66anderemisdrijvendeproportionaliteitnietinhetgedingis? DeheerSwagerman(VVD): Naaronsoordeelgaathetomtweeessentiëleonderdelendieindiereikwijdteomschrijvingofherformulering zijnopgenomen:hetopzettelijkbegaanenhet"dedood tengevolgehebbende".alsjekijktnaarde67delictendie daarondervallen,danzalhetvrijwelaltijdofuitsluitend gaanomeentypemisdrijfdateenenormeimpactheeft opdesamenlevinginhetalgemeenenopdenabestaandeninhetbijzonder.metanderewoorden:ookdaarinis geendisproportionaliteitgelegen.ietsandersisdatinhet lichtvanhetwetsvoorsteldat,inmijnwoordenvanzojuist,diverseluikjeskentomdeentreetemaken,hettotaalmoetwordengewogen.daarvanmaaktditookdeel uit. IkkanhetverhaalvandeheerSwagermanniethelemaal rijmenmetmisdrijvenzoalsbehulpzaamzijnbijzelfdodingofeuthanasie.dattrektmeestalnietzoheelveelpubliciteit.inhetrijtjestaanmisdrijvenwaaropmaardrie jaargevangenisstrafstaat.voormijisdaardeproportionaliteitinhetgeding,maarvoordeheerswagermankennelijkniet. DeheerSwagerman(VVD): Hetishetenigevoorbeelddattotnutoeisgewisseld, waaroverjemisschieneendiscussiezoukunnenhebben. Dannogishetnaardemeningvanmijnfractiezodatom tebeginnenaleentoetsplaatsvindtinhetkadervande juisterechtsbedelingendatdankanwordengewogenof hetinhetspecifiekegevalzoumoetenleidentoteenherzieningsaanvraag.

5 Reynaers EK DeheerReynaers(PVV): Voorzitter.Vandaagbesprekenweeenvoorstelvaneen wetwaarvanwemetrechtmogenhopendatweerinde toekomstweiniggebruikvanzullentemaken.deintroductievandeherzieningtennadeleinonsstrafprocesrechtheeft,hoewehetookwendenofkeren,verstrekkendegevolgen.metdeherzieningtennadelewordthetmogelijkomeenonherroepelijkeuitspraakvandestrafrechterineenbeperktaantalsituatiestennadelevandegewezenverdachteteherzien.eenvrijgesprokenverdachte kandanalsnogwordenveroordeeld. DefractievandePartijvoordeVrijheidstondniet onmiddellijktejuichentoenditwetsvoorsteldeeerste Kamerbereikte.Nietvoornietsgafmijnfractiealinde schriftelijkevoorbereidingaandatenigeterughoudendheidgepastwasbijhetkennisnemenvanditwetsvoorstel. Zeker,dePVV-fractieisvooreenkordateaanpakvan criminaliteit,voorlawandorder,voorlikopstuk,voor snelrechtensupersnelrecht,voorstrengestraffenenminimumstraffen.haarloyaliteit ikhebheteerderindeze Kamergezegd ligtbijdeslachtofferseneventuelenabestaandenennietzozeerbijdedaders.hoeverleidelijk ishetdanomookdeherzieningtennadelemaarmeteen aanhetlijstjefermestandpuntentoetevoegen?heelverleidelijk,voorzitter.tochdoetmijnfractiedatnietonmiddellijk.daarvoorligtdeherzieningtennadele,integenstellingtotdeherzieningtenvoordele,netietstecomplex.hetisdanookgoeddatdeherzieningtenvoordele endeherzieningtennadeleafzonderlijkvanelkaarwordenbehandeld.wiegoedkeek,zagmeteendathetniet omtweelingzusjesging. Bijdeherzieningtennadelewringthetfeitdateenverdachteeerstonherroepelijkwordtvrijgesprokenenvervolgenstochhetrisicolooptomalsnogveroordeeldte worden.datwringtaantweekanten.enerzijdsishetuit oogpuntvanonsstelselvanstrafprocesrechtbezienniet voordehandliggenddatnaeenvrijspraakalsnogeen veroordelingvolgtalsalleberoepsmogelijkhedenreeds zijnuitgeputofonbenutgelatenzijn.indatgevalkomt aanhetproceseeneindeengaatdeverdachtevrijuit.litesfinirioportet.gedingenmoeteneenkeereeneinde nemen.openigmomentmoetiedereenwetenwaarhij aantoeis.eendoelvanstrafprocesrechtishetbieden vanrechtszekerheid.openigmomentzaleenuitspraak vaneenrechteronherroepelijkmoetenworden.datmomentwordtinditwetsvoorstelnetwatverderopgeschoven.daarkunnenuiteraardgoederedenenvoorzijn,ik komdaarzonogovertespreken,maareenpuntvanaandachtishetwel.anderzijdsstaateenherzieningtennadeleopgespannenvoetmetdeonschuldpresumptie.wie vervolgdwordt,dientvooronschuldigtewordengehoudentotdeschuldinrechteiskomenvasttestaan.endat laatsteklemtineenherzieningszaakdestemeer.immers, inrechteisjuistgéénschuldkomenvasttestaan.deverdachtewerdvrijgesprokenofontslagenvanallerechtsvervolging.alsweeenverdachtevooronschuldigmoetenhouden,dangeldtdatafortiorivoordegewezenverdachte.ermoetdusheelwataandehandzijnomeen herzieningtekunnenrechtvaardigen.ookhiergaathet omrechtszekerheid.degewezenverdachtedienterin principevanuittekunnengaandatdefinitiefisbeslisten dathijverdermetrustgelatenzalworden.wedienener bovendien,ofbetergezegdnogsteeds,rekeningmeete houdendatdegewezenverdachtedaadwerkelijkonschuldigisendusterechtwerdvrijgesproken.eenherziening hoeftgeenszinstoteenveroordelingteleiden. DefractievandePartijvoordeVrijheidhechtaande beginselenwaaroponsstrafrechtenstrafprocesrechtzijn gestoeld.diebeginselenstellengrenzen.diegrenzenzijn noodzakelijkwanneereenoverheidviahetstrafprocesrechtdiepkaningrijpenindelevensenvrijhedenvan burgers.overwatbinnenenbuitendiegrenzenligt,lopendemeningenuiteen,maardatergrenzenzijn,daaroverzijnwehetgelukkigallemaaleens.watwebijhet hanterenvanbeginselenechternooitmogenvergeten,is datzevaakstammenuittijdendiemetdeonzemoeilijk tevergelijkenzijn.aanhetbestaanvandezebeginselen zelfdoetdatnietsaf,maardetoepassingeninterpretatie vandezebeginselenzijnaanveranderingonderhevig.het alterigidevasthoudenaaninmiddelsantiekeinterpretatiesvandiebeginselenisdaarbijnetzominaantebevelenalshetrücksichtslosuithollenvandebetekeniservan. Ooknuishetnietdebedoelingdatiemandtweemaalvervolgdenbestraftwordtvooreenenhetzelfdefeit.Ooknu zullengedingenopenigmomenteeneindemoetennemen.maardeinvullingdaarvanisnueenanderedanpak 'mbeetdertigjaargeleden. DefractievandePVVisvanmeningdatmodernetijdenookomeenmodernstrafrechtenstrafprocesrecht vragen.deherzieningentennadelepassenindieontwikkeling,inhetbijzonderwaarhetomherzieningopbasis vantechnischbewijsgaat.defractievandepvvbeziet hetwetsvoorsteldanookeerderalseenwenselijkeen misschienzelfswelnoodzakelijkecorrectiemogelijkheid danalseenfundamentelebreukmetonzestrafprocesrechtelijkebeginselen. Inherentaandiebenaderingisdatherzieningdeuitzonderingopderegeldienttezijn.Hoeuitzonderlijkerherzieningtennadeleis,hoemeerditbuitengewonerechtsmiddelwatonsbetreftrechtdoetaanzichzelfenhoelieverwijhetzien.Iniedergevalmagdeherzieningtennadelenietverwordentoteenverkapteherkansingvoor hetom. Ietsvanhetadagium"vrijspraakisookechtvrijspraak"moetwelvantoepassingblijven. DefractievandePartijvoordeVrijheidkanzich,integenstellingtotenkeleanderefracties,welvindenindeselectiestrafbarefeitenwaarvoorherzieningtennadelemogelijkwordt.HoezeerdefractievandePartijvoordeVrijheidookhechtaanhetbuitengewonekaraktervanherzieningtennadele,eentekrappeselectieaanstrafbarefeiteniswatmijnfractiebetreftnietdemanieromdatuitzonderlijkekaraktertewaarborgen.Hetisdeherziening zelfdieuitzonderlijkzalmoetenzijn,nietdeselectiemisdrijvenwaarbijherzieningopenstaat.indatopzichtzeggendebeperktegrondenvoorherzieningmeerdandeselectievanmisdrijven.mijnfractiekanzichdaarindanook welvinden. Alsjeinhetlandzegtdatherzieningtennadelemogelijkisvoorfeitenwaaroplevenslangstaatofvoorfeiten metdedoodtengevolgeisdatduidelijk.erisnuechter eenheelonduidelijklijstje.erstaatbijvoorbeeldookhet nietopvolgenvaneendienstbeveldooreensoldaatop. Schuiltinzo'nonduidelijklijstjeniethetgevaardatervia eenonnozelreparatiewetjenogeenpaarstrafbarefeiten toegevoegdwordenzonderdatditveelophefgeeft?het zijnernu66enofdaternu68worden,daarvanwordt

6 Reynaers EK niemandwarmofkoud.dattastinmijnoptiederechtszekerheidaan.hoedenktdeheerreynaersdaarover? DeheerReynaers(PVV): IkhebmevrouwQuikdievraagookhorenstellenaande heerswagerman.watonsbetreftisdeafbakeningduidelijk:misdrijvenmetopzetgepleegdmeteendodelijkeafloop.datiseenduidelijkecategoriewaarinwijonskunnenvinden.ikheberindeschriftelijkevoorbereidingop aangedrongendatdeselectievanmisdrijvennietwordt uitgebreid.hetmoethierbijblijven.bijmisdrijvenwaarbijiemandhetlevengelatenheeft,weegthetbelangvan slachtoffers,vandemaatschappijenvannabestaanden hetzwaarst.ikdenkdatditruimvoldoendeis.latenwij dekomendejarenditeerstmaareenskijkenenonsniet inanderemisdrijvenstorten. Maakthetfeitdatdeopzetnietgerichthoefttezijnopde doodnogverschilvoordeheerreynaers?hetkansoms toevalligzijndatdedooderopvolgt. DeheerReynaers(PVV): Hetfeitdatereendodelijkslachtofferis,isvooronshet belangrijkste. Datdetoepassingvanherzieningtennadeleinhet wetsvoorstelzoalsdatvandaagvoorligtnietenkelbeperkt blijfttotdelictenmetdedoodvaneenandertotgevolg enwaaropeenlevenslangegevangenisstrafstaat,kan opinstemmingvandepvv-fractierekenen.doelvanhet wetsvoorstelisjuistomonterechtevrijspraakinernstige gevallenvandoodslag,gewelds-enzedendelictenwaarbijeendodelijkslachtoffervalttebetreuren,ongedaante maken.nietvaltintezienwaaromdatenkelvoordelicten zoumoetengeldenwaaropeenlevenslangegevangenisstrafstaat.inalle67gevallenisiemandimmerseenvan demeestfundamentelerechtenontnomen:hetrechtop leven.datalleenalrechtvaardigtwatonsbetrefthetbestaanvaneenherzieningsmogelijkheid.hetuitgangspunt isvooronsnietalleendatergeenonschuldigenvastmogenzitten,maarzekerookdatschuldigenhunstrafniet mogenontlopen;nietalleenomdatwijdatzelfeenprettig ideevinden,maarvooralomdatwijmenendateeneffectiefengeloofwaardigstrafrechtdaarindienttevoorzien. DefractievandePartijvoordeVrijheidbeschouwtde introductievandeherzieningtennadelealmetalalseen vervolmakingvanonsstrafprocesrechtendusalseen verrijkingdaarvan.eenbescheidenverrijking,geletophet vermoedelijkzeergeringeaantalzakenwaarinherziening uitkomstzalbieden,maarniettemineenverrijking. Deherzieningtennadeleisbovendieninlijnmetvergelijkbareherzieningsmogelijkhedeninenkelevandeons omringendelanden.indememorievanantwoordworden erenkelegenoemd.hoewelhetenkelefeitdatietsinhet buitenlandookbestaatvoordepvv-fractienooiteenredenzalzijndatomerdusookzelfmaaraantebeginnen, isheteenalleszinsgeruststellendlijstje. Ikrondafmeteenalgemeneopmerkingoverdewenselijkheidvaneenherzieningsmogelijkheidtennadele. Metdewoordenlitesfinirioportetisdewenselijkheideigenlijkalgegeven.Gedingenmoeteneenkeereeneindenemen,maardannatuurlijkwelhetjuisteeinde.Als dewaarheidisgevondenendedaderzijnstrafnietontlooptenalsdaarvooronverhoopteenherzieningnodigis, ismijnfractiedaarmeeakkoord. Voorzitter.Hetwetsvoorsteldatwijhiervandaagbespreken,heefttotdoelommogelijktemakendatonherroepelijkeuitsprakenvandestrafrechteringevalvanernstige misdrijvenkunnenwordenherzientennadelevandegewezenverdachte.deteherzieneuitspraakzalindepraktijkeenvrijspraakofeenontslagvanallerechtsvervolging zijn.hoeweldediscussieoverdeherzieningtennadele allangerspeelt,heeftdezeeennieuweimpulsgekregen doorontwikkelingenophetterreinvanhetforensischbewijs,metnamedetoenemendemogelijkhedenvandnaonderzoek.doordergelijknieuwbewijs,datbijvoorbeeld aanhetlichtkanzijngekomendooronderzoekvaneen coldcase-team,kaneenvrijspraakomstredenraken.voor desamenlevinginhetalgemeen,envoorslachtoffersen nabestaandeninhetbijzonder,ishetinzo'ngevalmoeilijkteaanvaardendatgeenbestraffingmeermogelijkis omdatdeverdachtetenaanzienvanhetzelfdefeitreeds eerderverdachtisgeweestentoenonherroepelijkisvrijgesproken. DePvdA-fractieheeftoogvoorhetbelangvandemogelijkheidomevidentonterechtevrijsprakenteniette kunnendoen.tegelijkertijdzijnwijonsbewustvande risico'sdieklevenaandeinvoeringvandemogelijkheid vanherzieningtennadele.wijrealiserenonszeergoed dathetonverdraaglijkisvoordesamenleving,enzeker voorhetslachtofferofnabestaanden,dateendadervan eenernstigstrafbaarfeitonbestraftrondlooptenveroordelingnietmeermogelijkis.wijrealiserenonsookterdegedathetrisicoaanwezigisdatdedaderondertussen opnieuwernstigestrafbarefeitenbegaat,waardoorer nieuweslachtofferstebetreurenzijn.hetisomditsoort redenendatdepvda-fractieinbeginseldeinvoeringvan demogelijkheidvanherzieningtennadelesteunt.wijzijn onserechterookvanbewustdatherzieningtennadelehetrisicometzichbrengtdatgewezenverdachtenna devrijspraakalsopgejaagdwilddoorhetlevenmoeten gaan.daarbijmoetbedachtwordendatvrijgesprokenen indemeestegevallenterechtvrijgesprokenzullenzijn. HetisvoordePvdA-fractieeenschrikbeelddateenonschuldigepersoondiealeenstenonrechteeengeheel strafprocesheeftmoetendoorlopenenvervolgensonherroepelijkisvrijgesproken,nogmaalsvoorhetzelfdefeit wordtvervolgd.ookeendergelijkepersooniseenslachtoffer.ermoetdusvoordeinvoeringvandemogelijkheid vanherzieningtennadeleeenprecairevenwichtgevondenwordenindevormvanstrikteprocedurelewaarborgeneneenbeperkingvandemogelijkheidvanherziening tennadeletotzeerernstigemisdrijvendiedesamenlevingernstighebbengeschokt.omdezeredenheefthet kabinet-balkenendeivdeherzieningtennadeleopgrond vaneennovumalleenmogelijkwillenmakenbijdeallerzwaarstemisdrijven,namelijkdiewaaropnaardewettelijkeomschrijvingeenlevenslangegevangenisstrafisgesteldenwaarbijeendodeisgevallen. Hetkabinet-RutteIheeftechterbijnotavanwijziging hetscalavandelictenwaarbijherzieningtennadelemogelijkis,aanzienlijkverruimd.voorgesteldwordtdatherzieningtennadeleopgrondvaneennovummogelijkis bijelkopzettelijkbegaanmisdrijfdatdedoodvaneenandertengevolgeheeft.daarvaltdusookmishandelingde doodtengevolgehebbendmeteenmaximumstrafvan zesjaaronder,enzelfshulpbijzelfdodingmeteenmaximumstrafvandriejaar.bovendienheefthetkabinet-rutte

7 Beuving EK Ihetvoorstelgewijzigdaangaandehetovergangsrecht. Voorgesteldwordtherzieningtennadelemetterugwerkendekrachtmogelijktemaken,zodatookvrijsprakenof ontslagvanallerechtsvervolgingvanvóórdedatumvan inwerkingtredingvanhetwetsvoorstel,kunnenworden aangetast. Reedsaanhetbeginvanhetwetgevingstrajectheeftde NederlandseVerenigingvoorRechtspraakdevreesuitgesprokendatersprakezalblijkentezijnvaneenhellend vlak.deervaringvandeafgelopenjarenheeftimmersvelebetrokkenenophetterreinvandestrafrechtspleging geleerddathetsoortbevoegdhedenalsneergelegdindit wetsvoorstel,keeropkeerwordtuitgebreid.ditterwijl geziendeschaduwzijdenvandeinvoeringvandemogelijkheidvanherzieningtennadele,groteterughoudendheidopzijnplaatsis.hetiswrangtemoetenconstateren datnogtijdensdewetgevingsprocedurezelfdeaanvankelijkbetrachteterughoudendheidislosgelatenenwein feitealeenflinkstukdehellingzijnafgegleden. Ikzounumeteenuitvoerigeuiteenzettingkunnenkomenoverdevraagofdeinvoeringvandeterugwerkendekrachteenwijzigingvanmateriëleofeenwijzigingvan formeleaardis,enofdiewijzigingwelofnietinstrijdis metartikel7vanhetevrm. Eenenanderondermeerin hetlichtvanhetarrest-scoppolategenitaliëvanheteuropeeshofvoorderechtenvandemens.datisechterniet nodig,wantdepvda-fractieachthettornenaaneennaar huidigrechtonaantastbare,onherroepelijkevrijspraakzozeerinstrijdmethetrechtszekerheidsbeginseldatzijhieraanhaarsteunnietkangeven. Ikhoeferdusverdernietveelwoordenaanvuiltemaken.Debijnotavanwijzigingvoorgesteldeterugwerkendekracht,endebijnotavanwijzigingvoorgesteldeverruimingvanhetscalavandelictenwaarbijherzieningten nadeleopgrondvaneennovummogelijkis,zijnvoorde PvdA-fractienietteverteren.Ikgeefdeministerdanook ernstiginoverwegingomopdezestappenterugtekomen. GisteravondhebbenwijinhetNOS-journaaleenvoorschotkunnenzienophetmogelijkaannemenvandit wetsvoorstel.onzesympathieenbetrokkenheidgaanuit naardeoudersvanhetgedodemeisje,diebegrijpelijkerwijsnogaltijdstrevennaarrechtdoening.indititemvan denoswerdechternietduidelijkoferookmaarenigszinssprakeisvaneennovumindezeaangrijpendezaak. Alsergeennovumis,biedtookditwetsvoorstelgeen mogelijkhedenvooreennieuwevervolgingvandegewezenverdachte.indatgevalkunnennabestaandenaandit wetsvoorstelenkelvalsehoopontlenen.eenenanderillustreerthoeingehoudenzowelhetopenbaarministerie alsdemediamoetenomgaanmetditonderwerp,teneindetevoorkomendatnogmeerverdrietendesillusieaan nabestaandenwordttoegevoegd.deeltdeministerdeze oproep,uiteraardmetnameinderichtingvanhetopenbaarministerie? TotslotwilikstilstaanbijhetbewarenvanDNA-gegevensenvingerafdrukken.Onderhethuidigerechtdienen DNA-gegevensenvingerafdrukkenvandeverdachtena eenonherroepelijkevrijspraaktewordenvernietigd.inde memorievantoelichtingisaangekondigddathetbesluit DNA-onderzoekinstrafzakenenhetvoorgenomenBesluit identiteitsvaststellingverdachtenenveroordeeldenter uitvoeringvanditwetsvoorstelindiezinwordengewijzigd,datdezegegevensooknaeenvrijspraakvoormisdrijvenwaarbijherzieningtennadeleopgrondvaneen novummogelijkis,wordenbewaard.bijdememorievan antwoordishetbetreffendeontwerpbesluitmeegezonden.deinditontwerpbesluitopgenomenregelinghoudt indatdedna-gegevensenvingerafdrukkenvangewezenverdachtendiezijnvrijgesprokenvaneenopzettelijk begaanmisdrijfmetdodelijkeafloop,wordenbewaard endatdezemogenwordengebruiktomindetoekomst tekunnenonderzoekenofersprakeisvaneennovum. TijdenshetvoorbereidendonderzoekheeftdePvdA-fractieaanderegeringgevraagdofeenonherroepelijkvrijgesprokenpersoondezelfderechtenheeftalsiederandervrijenniet-verdachtpersoonenofhetfeitdatherzieningtennadelemogelijkis,hieraanafdoet.Hetantwoord vandeministerluiddedatdegewezenverdachtedezelfde rechtenheeftalsiederanderniet-verdachtpersoonendat demogelijkheidvanherzieningtennadeledaaraanniet afdoet.deinhetontwerpbesluitopgenomenbewaarregelingmaaktechterduidelijkdatditantwoordnietjuistis. Gevoeligegegevensvanvrijgesprokenpersonenworden bewaard,ookalstenopzichtevanhengeenenkeleverdenkingmeerbestaat,terwijlhetwetboekvanstrafvorderinggeenmogelijkheidbiedtomgedwongencelmateriaalaftenemenalsergeenverdenkingbestaat.dangaat hettochookteveromdna-gegevensvanvrijgesproken personentegenwiegeenverdenkingmeerbestaat,tebewarenomdatditzohandigisvooreventueleonderzoekshandelingenindetoekomst?hierbijdienttewordenbedachtdatdeinhetontwerpbesluitneergelegderegeling geenonderscheidmaaktnaardeomstandighedenende redenenvandevrijspraak.eenvrijspraakineensituatie datiskomenvasttestaandatdeverdachtehetstrafbarefeitonmogelijkgepleegdkanhebben,ofeenvrijspraak ineensituatiedatiskomenvasttestaandateenandere persoonhetstrafbarefeitheeftgepleegd,zijninhetlicht vandemetditwetsvoorstelnagestreefdedoelengeheel anderevrijsprakendandevrijspraakwaarbijwelvoorde verdachtebezwarendeomstandighedenzijnkomenvast testaan,maareronvoldoendebewijsisomhemteveroordelen.tochzulleninaldiegevallenvanvrijspraakvolgenshetontwerpbesluitdedna-gegevensenvingerafdrukkenwordenbewaard.hetcollegebeschermingpersoonsgegevensheefterinzijnadviesinzakehetontwerpbesluitopgewezendat,naastdeafwegingvanproportionaliteitensubsidiariteitvanhetontwerpbesluitalsgeheel,ookperindividueelgeval,endusperindividuele strafzaak,nadeonherroepelijkevrijspraakterrechtvaardigingvanhetbewarenvandegegevensdeafweginggemaaktmoetwordenofhetbewarenvandegegevensin hetbetreffendegevalproportioneelendusgerechtvaardigdis.depvda-fractiewenstvandeministertevernemenwaaromnietinhetontwerpbesluitisopgenomendat hetbewarenvandna-gegevensenvingerafdrukkenper individueelgevalbeoordeelddientteworden. Wijzienuitnaarhetantwoordvandeminister. DeheerSwagerman(VVD): Ikhebevengewachttotdathetinteressantebetoogvan collegabeuvingwasgeëindigd.ikhebtweevragen.bij deopsommingvandedelictendieookonderde67vallen,vielhetmijopdatmevrouwbeuvingsprakovermishandelingdedoodtengevolgehebbendwaarop,alsik haarwoordengoedhebbeluisterd,slechtszesjaargevangenisstrafstaat.zegtmevrouwbeuvingdatditdelicttelichtistenopzichtevandedaderendathetnietonderdeherzieningmoetvallen?vindtmevrouwbeuving datdedoodtengevolgehebbendvoordenabestaanden nietsuitmaakt?

8 Beuving EK Ikreageereerstevenopditonderdeel.Hetbijzonderebij hetsoortdelictenalsmishandeling wijhebbenhetniet overzwaremishandeling diekanbestaanuithetgeven vanéénklap,isdatdieeneklaphetonverwachtegevolg kanhebbendatdedoodintreedt,bijvoorbeelddooreen zeerongelukkigevalpartijofdoordathetslachtoffereen eierschedelheeft.ditiseenernstigeomstandigheid,die binnenonzerechtspraakgeldtalseenstrafverhogende omstandigheid.aandezevormvanmishandelingkan vanwegededooddieeropvolgtdemaximumstrafvan zesjaarinplaatsvandriejaarwordentoegekend.inde strafrechtelijkeliteratuuriserookopgewezendatmethet criteriumzoalsdatnunadeverruiminginhetwetsvoorstelisopgenomen,hetmogelijkishetopdelictentoete passenwaarbijhetintredenvandedoodeengeobjectiveerdeomstandigheidis,eenstrafverhogendeomstandigheid,zonderdatdaardewilvandedaderopgerichtis geweest.ditwordtookindestrafrechtelijkeliteratuurzo begrepen.ditwordtalseengrootnadeelgezienvandit wetsvoorstel. DeheerSwagerman(VVD): IkbegrijphettechnischebetoogvanmevrouwBeuving. Mijnvraagisofhetvoorhetarsenaalaannabestaandenietszouuitmakenhoedietechnieknaardedaderuitwerkt. Wellichtvoordenabestaandenniet,maargeziendegrote schaduwzijdeenderisico'sdieklevenaandeintroductie vanditmiddel,hechtmijnfractieerbijzonderaandathet terughoudendwordtingezetendatinderdaadeenbeperkingwordtaangebrachttotdelictenwaarbijhetintreden vandedoodweldegelijkookeensubjectievekantheeft, namelijkdatdiebeoogdis. Voorzitter.Technischeontwikkelingenzettenoeroude principesopzijnkop.datkaneenzegenzijn,maarwe mogendeogennietsluitenvoordenadelendiehieraan kunnenkleven.daterindezaakmariannevaatstraeen verdachtekonwordenaangewezendankzijeennieuwe techniekenrecentaangenomenwetgeving,isvoordenabestaandeneengroteopluchting.ikdenkdathetzelfde geldtvoorasielzoekersinonsland,diezonderenigeredendoorhetvolksgerichtveroordeeldwaren.dekeerzijdevandiemedailleisdatnietsmeerzekerlijkttezijn indesamenleving:jebenttotinhoogsteinstantievrijgesproken,maarwatishetnogwaard?erkaniedermomentietsopduikenwaardoorjetochweervoorderechterkomttestaan.nebisinidem,niettweekeerterechtstaanvoorhetzelfdefeit,eeneeuwenoudadagiumdat zorgtvoorstabiliteitenrechtszekerheid,wordtthansverlaten.hetisbelangrijkhierbijstiltestaan. Indeschriftelijkevoorbereidinghebikreedsgezegd datmijnfractiehadkunnenlevenmethetoorspronkelijke wetsvoorstel.ikwildaaromhieringaanopdereikwijdte vanditvoorstel,zowelwatbetrefthetaantalstrafbarefeitendatonderhetvoorstelvalt,alswatbetrefthetfeitdat hetgevolg,dedood,eenbeslissendefactoris.verderga ikinopdeonmiddellijkewerking,ophetgebruikvanonrechtmatigverkregenbewijsenopdedna-opslag. Onzegrootstezorgisdeafbraakvanderechtszekerheid,ietswaarhethuidigekabinetsomsnietvoorterug lijktteschrikken.de"aanscherpingsacties"hebbengeleid tot67typendelictintotaal,terwijlherzieningtennadele oorspronkelijkalleenwasvoorzienvoordelictenwaarop levenslangegevangenisstrafstondenwaarvandedood hetgevolgwas.omhetoverzichtelijktemakenheeftde ministereentabelbijgevoegd.zoudenmensenindesamenlevingnietmoetenkunnenwetenhoeonsrechtop ditbelangrijkepuntinelkaarsteekt?welkewaardehecht hetkabinetaaneeninzichtelijkstelsel?enwatbetekent hetvoorhetvertrouwenvandeburgerindeeffectiviteit vanhetstrafrechtelijksysteem,datinzoveelgevallenherzieningmogelijkzoumoetenzijn?wordtnietjuistdeindrukgewektdathetvaakmisgaat,wateenredenkanzijn datineengrootaantalzakendemogelijkheidvanredres noodzakelijkzouzijn?graageenantwoordopdezevragen. DeSPvindthetmogelijkmakenvanherzieningten nadelebijvrijspraakveeltevergaanvoorzakenalseen vechtpartijmetdodelijkeafloop,eenverkeersongevalmet dodelijkeafloopofhetafbrekenvaneenzwangerschap. Hetkabinetberoeptzicheropdatdeburgerhetbelangrijkervindtdatmensenteallentijdehunverdiendeloon krijgen,dandatduidelijkisdateenvrijspraakdoordehogeraadookechteenvrijspraakis.hetkabinetgeefttoe dathiernaargeenonderzoekisgedaan.devraagofhet werkelijkzoisdatdesamenlevinghetbelangrijkervindt dateeniederzijnverdiendestrafkrijgt,dandaterrechtszekerheidbestaatdatjejelevennaeenvrijspraakweer opkuntpakken,zouweldegelijkenigonderzoekrechtvaardigen.vooralleduidelijkheid:hetgaatonsnietom eenafwegingvanhetbelangvanhetslachtoffer,dedierbarenvandeoverledene,tegenhetbelangvandeverdachte.enerzijdsishetnamelijkdevraagofdenabestaandenbeterafzijnalsdemogelijkheideenvrijgesprokeneteveroordeleneeuwigopenblijftstaan.anderzijds heeftdehelesamenlevingbelangbijrechtszekerheid, wantdaarvoorishetprincipeniettweekeerterechtstaan voorhetzelfdefeitooitinhetlevengeroepen.heteuropeeshofvoorderechtenvandemenslegtdenadrukop eeneerlijkebalanstussenhetrechtvandeverdachteom metrustgelatentewordenendenoodzaakomdeeffectiviteitvanhetstrafrechtelijksysteemteverzekeren.bij deafwegingofsprakeisvaneeneerlijkebalans voldoet hetvoorstelaanhetvereistevanproportionaliteit? heeft eenmeerderheidindetweedekamer,waaronderonze fractie,geoordeelddatdithetgevalis,ookwaarhetgaat om67typenstrafbarefeiten.wijdenkendatdebalansbij zo'nhoeveelheidzeerverschillendestrafbarefeiteneerderdoorslaatnaardeanderekantendatdeeffectiviteit vanhetsysteemdoorherzieningmogelijktemakenvoor zoveelfeiten,eerderwordtondermijnddanversterkt.zou deministerdaarnogeensopinwillengaan?ikkanmijn buurmangoeduitleggendatherzieningtennadelemogelijkisvooreenstrafbaarfeitwaaroplevenslangegevangenisstrafisgesteldendatbovendiendedoodtengevolgeheeftgehad,maarnietdatdatookgeldtvoorhetniet opvolgenvaneendienstbevelmetdodelijkeafloop,verkoopvanschadelijkewarenmetdodelijkgevolg,hulpbij zelfdodingenverdernog64anderestrafbarefeiten.vindt deministerhetbelangrijkdatmensenkunnensnappen hoeonsstrafstelselinelkaarzit?ondermijnthetmogelijk makenvanherzieninginzoveelzakennietjuisthetvertrouwenindeeffectiviteitvanhetstrafrechtelijksysteem? Graageenreactie.

9 Quik-Schuijt EK DeheerSwagerman(VVD): IkbentochnieuwsgierigofmevrouwQuik,diebuitengewoonveelkennisenervaringopditvlakheeft,alsvoormaligrechternietinstaatzouzijnuitteleggendathet uiteindelijkderechterisdiedeafwegingmaaktoverde vraagofallezorgvuldigheidscriteriametbetrekkingtotdit wetsvoorstelinachtzijngenomen,omalsdanvervolgens nogeenkeervolledigtewegenwatdewaardevanhet bewijsmateriaalis.kanmevrouwquikditalsoud-rechter uitleggenofniet? Opeenborrelkanikditnietuitleggen,maartijdenseen vergaderingwel.waarhetomgaat,isdatmensenineen samenlevingopditbelangrijketerreinmoetenweten waarzijaantoezijn.misschienzoueenfoldertjemoeten wordenontworpenwaariniedereendieinhoogsteinstantieisvrijgesprokeneropgewezenwordtdatditoverhoop kanwordengehaaldbijnieuwtechnischbewijsofbijeen bekennendeverklaring.mensenwetenopdezemanier nietwaarzijaantoezijn. DeheerSwagerman(VVD): Endatgeldtookvoordenabestaanden. IkkeekgisterennaarhetNOS-journaal.Daarinwerduitsluitendhetoorspronkelijkewetsvoorstelgenoemd,met delevenslangegevangenisstraf.watdenabestaandenbetreft:hetismijnovertuigingdatjeopeengegevenmomenttotverwerkingmoetkunnenovergaan.alsdemogelijkheidaltijdopenblijftstaanomnogiemandaante wijzen,komjenooittotverwerking.ikhebinhetvoorbereidendonderzoekgevraagdofdaaronderzoeknaarisgedaanenofdaaroverietsbekendisindeliteratuur,want ditisnatuurlijkeenvraagvaneenmeerpsychologische aard.mijnovertuigingisdathetbeterisdatereenstreep wordtgezet. Ikkombijhetelementdathetstrafbarefeitdedoodten gevolgeheeftgehad.hetgevolg,dedoodvaneenander, iseenbepalendelementvandegrondvoorherziening.in eenrecentonderzoekjegetiteld"straftoemetingskunde" inhetnederlandsjuristenbladkomtdeschrijvertotde conclusiedat"dekoppelingtussendestrafophetgronddelictendieopde,naargevolggekwalificeerdevariant, tamelijkwillekeuriglijkt".dezeconclusieverbaastniet:of dedoodintreedtnaeenvechtpartijofeenauto-ongeluk, kanafhangenvantamelijkwillekeurigeomstandigheden. Zoalsheternustaat,kandedoodookzijningetredenten gevolgevaneenhartstilstandvaniemanddiealjareneen zeerzwakharthad.datzienwijtochgoed?hetfeitdat hetopenbaarministerievanwegehetopportuniteitsbeginselkanafzienvanherzien,doethiernietaanaf.daarnaastdringtdevraagzichopofdedoodaltijdzoveelernstigerisdanletselmetlevenslangegevolgen;denkaan eenlangdurigcomawaaruitiemandalseenkasplantontwaaktofdenkaanernstigeinvaliditeitwaardooreenlevenstukisgemaakt. Onzevraagiswaaromervoorgekozenisomhetgevolg vanhetmisdrijf,dedood,eenbepalendevoorwaardete makenvoordemogelijkheidtotherziening.indienditgevolgnietalselementvanhetstrafbarefeitinhetwetsvoorstelwasopgenomen,zouhetopportuniteitsbeginsel eraltijdvoorzorgendathetopenbaarministerienietzou inzettenopherzieningalshetslachtofferhetfeitbijtoeval zonderernstigegezondheidsschadehadoverleefd.graag eenreactie. Overhetbelangvaneerbiedigendewerkingisdoorde RaadvanStateenindevakliteratuurinmiddelsvoldoendegeschreven.Mijnvoorgangershebbendaarreedshet nodigeovergezegd.desp-fractiesluitzichaanbijdegeuitekritiekenisvanoordeeldatderechtszekerheiddoor onmiddellijkewerkingernstiginhetgedrangkomt.de weerleggingvandestellingdatonmiddellijkewerking geenstrijdoplevertmetartikel7vanhetevrmovertuigt niet,temeerdaarheteuropesehofminimumnormenstelt enverenigbaarheidmetdiensjurisprudentienogniet hoefttebetekenendathethiereeninonsrechtsstelsel gewensteontwikkelingbetreft. Wathetgebruikvanonrechtmatigverkregenbewijs betreft:alsikeenklompaanhadgehadtoenikhetantwoordlasvandeministeropeendoorzespartijenindezekamergesteldevraagoverhetgebruikvanonrechtmatigverkregenbewijsvoorherzieningtennadele,zoudezeklompterplekkegebrokenzijn.zijnantwoordkomteropneerdatbewijsmateriaaldatdooreenjournalistisvergaarddooriemandmeteencameraengeluidsapparatuur teachtervolgenofdooreenvertrouwelijkgesprekzonder toestemmingoptenemen,gebruiktmagwordenvoorhet heropenenvaneenafgeslotenstrafzaak.ikmaakuitde antwoordenvandeministerinhetwetgevingsoverlegin detweedekameropdathetaldusdoordejournalistverkregenmateriaal hoewelonrechtmatig,wantinstrijd metartikel8vanhetevrmverkregen weldegelijkaanleidingkanzijnvoorheropeningvanhetonderzoek,en welopgrondvanhetrechtopvrijenieuwsgaring.kaniedereenindeogenvandeministertotinlengtevandagen particulierrechercheren,metschendingvanhetrechtop privélevenalsbedoeldinartikel8vanhetevrm,waarbij dandeonrechtmatigheidwordtopgehevendoorhetrecht opvrijejournalistiekenieuwsgaring?ofblijftditbeperkt totjournalisten?isjournalisteenbeschermdberoep?zo niet,dankaniedereenzichopdatrechtberoepenenvervolgensdatmateriaalaanleverenvoorherzieningtennadele.zienwijdatgoed?eenvrijgesprokenewordtdaardoortotaandeverjaringoflevenslangvogelvrij.datkan deministertochnietmenen?hetfeitdatdecivielrechtelijkeonrechtmatigheidopgehevenwordtdoorhetrecht opvrijenieuwsgaring,betekenttochnietdathetaldus verkregenbewijsineenstrafzaakkanwordengebruikt? Graagkrijgikhierduidelijkheidover. MijnlaatsteonderwerpisDNA-opslag.DNA-opslag vanvrijgesprokenenisonseendoorninhetoog.wij vindenditeenernstigeaantastingvanhetrechtopprivélevenenditisonsinziensnietnoodzakelijkineendemocratischesamenleving.derechtspraakvanheteuropesehofmaakthetonsinzienswelmogelijkomonder omstandigheden ikherhaal:onderomstandigheden DNA-materiaalvanvrijgesprokenverdachtenopteslaan, maarderechtermoetdieomstandighedenkunnenwegen wilvoldaanzijnaanhettweedelidvanartikel8vanhet EVRM. Daarenbovenlijkteenlevenslangeopslag 80jaar isfeitelijklevenslang nooitproportioneel.isdeminister datmetonseens? BijdeweginghoenoodzakelijkhetisineendemocratischesamenlevingomDNAvaneenvrijgesprokenete bewaren,enkelenalleenomtekunnenbeoordelenofer optermijnsprakeisvaneennovum,moetenweinogenschouwnemenhoeonzesamenlevinghetheeftgered zonderherzieningtennadeleenzonderhetbewarenvan gegevensindeafgelopendecennia.erzijnenkelestraf-