Verslag inspiratiesessie

Transcriptie

1 Grwing a Green Future Verslag inspiratiesessie Quina: van plant tt klant Auteur: Vernique De Mey Datum: 08/06/2017

2 Inhudspgave 1. Inleiding en prgramma Lezingen Kien Wah? Alles wat u met weten ver quina Quina in de veding Uitdagingen vr een succesvlle teeltintrductie Wrkshp Cnclusie... 9 Bijlage 1: Aanwezigheidslijst Het prject Grwing a green future heeft als del m bij te dragen aan de vergang van een ecnmie die draait p fssiele grndstffen naar een ecnmie met bimassa als grndstf. Het streven is m bimassa (landbuwgewassen) te gebruiken vr nder andere inhudsstffen, chemicaliën en buwmaterialen, zdat het gebruik van fssiele grndstffen beperkt kan wrden. De transitie naar een bigebaseerde ecnmie is een langdurig prces waar kmende generaties ng aan meten werken. Binnen het prject werken elf partners samen aan het zeken naar nieuwe tepassingen binnen de bibased ecnmy. 2

3 Verslag inspiratiesessie Quina: van plant tt klant 1. Inleiding en prgramma Op de inspiratiesessie werden de deelnemers uitgendigd m mee te ntdekken en discussiëren ver he de tekmst van de quinateelt, de vermarkting en verwerking vrm zu krijgen. Het prgramma zag er als vlgt uit: u Onthaal en kffie u Welkm Jris Relaes (ILVO) u Kien Wah? Alles wat u met weten ver quina Gerda Cnps (ILVO) u Quina in de veding Opprtuniteiten en uitdagingen vr het gebruik van quina in bakkerijtepassingen Kristf Brijs (KULeuven) Quina als ptentieel plantaardige eiwitbrn in hybride vleesprducten Katleen Cudijzer (ILVO) De strategische delstelling Lead in Knwledge van de speerpuntcluster AgriFOOD met de radmaps van graan tt brd/bakkerijprduct en van varken tt charcuterie Timthy Lefeber (Flanders Fd) Wat kan de bisectr ns leren? Stefaan Deraeve (La Vie est belle) u Uitdagingen vr een succesvlle teeltintrductie Teelt quina uitgepluisd en vrstelling teeltgids Alex De Vliegher (ILVO) u Wrkshp: discussie en identificatie knelpunten Vernique De Mey (Inagr) Timthy Lefeber (Flanders Fd), Els Gils (Prefcentrum Herent), Alex De Vliegher (ILVO) u Besluiten wrkshp u Brdjeslunch u Bezek quina veldpreven en /f bezek Fd Pilt 3

4 2. Lezingen 2.1 Kien Wah? Alles wat u met weten ver quina Gerda Cnps (ILVO) ging van start met een intrductie tt quina. Alle feiten en weetjes ver het gewas kwamen aan bd: de herkmst, de nutritinele eigenschappen, de huidige en de mgelijke tepassingen, De cnsumptie van quina zit de laatste jaren sterk in de lift, langzaamaan stijgt k de interesse vanuit de landbuw m quina te beginnen telen. De interesse van de cnsument in het superfd quina is niet geheel nterecht. Het is een graanvervanger die geen gluten bevat en erg eiwitrijk is. Bvendien heeft quina een vr de mens bijna ideale aminzuursamenstelling. Op dit genblik wrdt het grtste deel van de quina die in België verbruikt wrdt, ingeverd uit Zuid-Amerika. Er is bijgevlg zeker een marktptentieel vr quina van eigen bdem. 2.2 Quina in de veding Kristf Brijs van de KULeuven stak van wal met een uiteenzetting ver de trends in bakkerijtepassingen en de pprtuniteiten en de uitdagingen vr het gebruik van quina. 4

5 Eén van de duidelijke trends is het gebruik van alternatieve granen en (pseud)granen. Quina kmt daarbij in beeld vanwege zijn nutritineel prfiel. Het is prteïnerijk, kent een gede balans aan aminzuren, het is glutenvrij, heeft een lage glycemische index en is rijk aan bi-actieve cmpnenten. De uitdagingen situeren zich in het maalprces en de functinele eigenschappen zijn nvldende gekend in bakkerijprducten. Z is nder meer de impact van enzymatische en thermische behandelingen niet gekend p de prteïnen. Praktijktesten met mengsels van tarwe- en quinablem zijn vlp gaande. Nathalie Bernaert nam de presentatie ver van Kathleen Cudijzer die zich helaas mest verntschuldigen. Hybride vleesprducten zijn prducten waarvan een deel van het dierlijke eiwit wrdt vervangen dr plantaardig eiwit. De uitdagingen bij hybride vleesprducten situeren zich p vlak van smaak, textuur en cnsumentenperceptie. Het cmbineren van vlees met plantaardige prducten kan een manier zijn m nutritineel de prducten te verrijken. Daarbij kwam weer de uitznderlijke eiwit- en aminzuursamenstelling van quina naar vr. Zaakverder van La vi eest belle, Stefaan Deraeve, kwam gepassineerd het verhaal van zijn bedrijf vertellen. In 2017 werd de KINOWA burger uitgerepen tt favriete veggie burger van het jaar. Zijn quinaburger is tt stand gekmen dr een gerichte zektcht naar en een uitgesprken vrkeur vr lkaal geteelde prducten. Als afsluitende spreker van dit nderdeel kwam Timthy Leber Flanders Fd vrstelen. FF is het innvatieplatfrm vr de Vlaamse agr-fdindustrie. Het trekt f neemt deel aan meer dan 45 marktgedreven nderzeksprjecten waarbij het draait m implementatie van de pgedane kennis. Daarnaast is kennisverspreiding en netwerking enrm belangrijk. Het rganiseert jaarlijks een grt aantal studiedagen en pleidingen, geeft advies aan spelers in de agrfdindustrie en de kennis is nline vlt cnsulteerbaar. 2.3 Uitdagingen vr een succesvlle teeltintrductie Ter inleiding van de wrkshp ging Alex De Vliegher van het ILVO ng even dieper in p de lkale teelt van quina. Belangrijk m te weten is dat quina in nze regi geteeld kan wrden. Er zijn rassen beschikbaar die hier bleien, zaden vrmen en tijdig afrijpen. Er is k reeds enige kennis pgebuwd in Vlaanderen. Ilv, Inagr, PCG zijn sinds 2015 bezig met het aanleggen van prefvelden waarp verschillende rassen wrden uitgetest en er kleinschalig nderzek naar bemesting en nkruidbestrijding wrden geverd. Ten sltte stelde Alex ng in primeur de teeltgids vr die pgesteld is in samenwerking met Inagr, hgeschl gent, PCG en prefcentrum Herent. 5

6 3. Wrkshp Vr de wrkshp werden de deelnemers verdeeld in zes kleinere grepen van een tiental deelnemers. Een evenwichtige verdeling van ketenspelers per grep werd begd: nderzekers, landbuwers, verwerkers en afnemers. De discussie werd geleid aan de hand van een aantal vragen: Welke zijn de verschillende ndzakelijke schakels in de quinaketen? Wie zijn de belangrijkste spelers? Wie zijn de afnemers? Wie zijn de klanten? Wie zijn de ptentiële klanten? Heb je een gede relatie met klanten/afnemers/? He kan je deze verbeteren? Is er plaats vr een quina teelt? Heveel kan er geteeld wrden? In Vlaanderen? In Eurpa? 6

7 krte keten, bi, gangbaar? Wat zijn de knelpunten van de teelt van quina? He rendabel telen? Zijn er ntbrekende schakels? Wat zijn de kwaliteitscriteria van de verschillende schakels in de keten? He met de quina gecnditineerd wrden? Zaad? Gemalen? Gepelletiseerd? Gewreven? Ander? He kan je meerwaarde creëren met quina? Wat zijn de mgelijkheden van reststrmen? str, afvalzaden= 1/3 van brut gedrste materiaal, wegwrijven van sapnines Wat heb je persnlijk ndig m met quina aan de slag gaan? Gewasbeschermingsmiddelen? Wat is de capaciteit? Cöperatieve? Wie zijn de experten in de sectr? Heveel wens je te verwerken? Waar kan je als landbuwer naar te met je geteelde quina? Wie zijn de cncurrenten van de quinaketen? Wat kunnen we van hen leren? Wat hebben zij dat de quina niet heeft? Welke plssingen bieden ze aan? 7

8 Op het einde van de wrkshp was er een krte bespreking. Uit vrijwel alle grepen kwam naar vr dat het p dit mment meilijk is m aan zaaizaad te geraken. De beste variëteiten werden enkele jaren geleden ntwikkeld dr Wageningen Universiteit en zitten in België en Nederland in handen van twee bedrijven die een mnplie hebben ver de verdeling van de zaden. Gezien er p nvldende wijze ingezet wrdt p cmmercialisering, wrdt nvldende zaaizaad vrijgegeven mdat de vrraden van vrig jaar ng verkcht meten geraken. 8

9 Er kmt nu k quinazaad p de markt vanuit andere landen waarnder Denemarken wat kan zrgen vr het pentrekken van de markt. De nieuw beschikbare rassen zijn echter niet allemaal sapninevrij. Een stf die van nature in de zaadhuid van quina zit die een bittere smaak geeft aan het prduct. Het zaad met na gst daardr ng gewassen wrden m de sapnine te verwijderen, wat extra ksten met zich meebrengt. 4. Cnclusie De beperkte beschikbaarheid van zaaizaad is p dit mment het belangrijkste knelpunt. Het zrgt ervr dat de keten niet p gang kmt terwijl er heel veel ptentieel is vr het gewas. Een uitgebreide bespreking van de knelpunten die aan bd kwamen tijdens de wrkshp staan te lezen in het rapprt Knelpunten minisympsium quina. Het rapprt is te vinden p de website 9

10 Bijlage 1: Aanwezigheidslijst 10

11 11

12 12