Bio-economie in Vlaanderen. ambities en stand van zaken. 15 juni 2017 Annemie Janssens

Transcriptie

1 Bi-ecnmie in Vlaanderen ambities en stand van zaken 15 juni 2017 Annemie Janssens

2 Overzicht 1. Wat is bi-ecnmie? 2. Bi-ecnmie in cijfers: Eurpa en Vlaanderen 3. Vlaams beleid 4. Uitdagingen 5. Cnclusie

3 1. Wat is bi-ecnmie?

4 1. Wat is bi-ecnmie? Cmplex: Verschillende sectren Verschillende beleidsdmeinen Verschillende actren Verschillende nderzeksdisciplines

5 1. Wat is bi-ecnmie? BE en CE? Circulaire ecnmie: met een hernieuwbare dimensie bevatten de vergang van de lineaire ecnmie ( ntginnen, maken, weggien ) met eindige grndstffen naar een ecnmie waarin grndstffen en prducten in een geslten kringlp blijven. In de circulaire ecnmie gaan we efficiënter m met grndstffen, materialen, energie, water, ruimte en vedsel dr kringlpen slim te sluiten. Natuurlijke hulpbrnnen wrden z veel mgelijk hergebruikt. Circulaire ecnmie zet k in p hernieuwbare grndstffen zals bimassa

6 1. Wat is bi-ecnmie? BE en CE? Bi-ecnmie: met circulair zijn Materialen p basis van hernieuwbare grndstffen wrden via hergebruik, recyclage, re-manufacturing, etc. in de kringlp gehuden. Bi-ecnmie is circulair Van bij de rsprng: nieuwe bimassa = gebruikte heveelheid Indien cmpsteerbaar f degradeerbaar, is rganische recyclage mgelijk

7 Bi-ecnmie en circulaire ecnmie ttps://

8 1. Wat is bi-ecnmie? BE en CE? Biecnmy is the green pumping heart f the circular ecnmy. (Rgier Van Der Sande, Cmité van de Regi s, 17 ktber 2016 EU Biecnmy cnference Bratislava)

9 2. Bi-ecnmie in cijfers: Eurpa Eurpa ( miljard eur 18,6 miljen jbs

10 2. Bi-ecnmie in cijfers: Eurpa

11 2. Bi-ecnmie in cijfers

12 2. Bi-ecnmie in cijfers: Vlaanderen Vlaanderen: bigebaseerde ecnmie (= nn-fddeel BE) Ca 1,7 miljard eur Ca 9300 jbs zaam-gebruik-van-en-waardecreatie-uithernieuwbare-grndstffen-vr-de-bigebaseerdeindustri-le-prductie-zals-2

13 2. Bi-ecnmie in cijfers: Vlaanderen

14 2. Bi-ecnmie in cijfers: Vlaanderen

15 2. Bi-ecnmie in cijfers: Vlaanderen

16 Bi-ecnmie in cijfers: Vlaanderen

17 2. Bi-ecnmie in cijfers: Vlaanderen Bigebaseerde ecnmie: 2% van de Vlaamse brut marge 0,8% van de Vlaamse tewerkstelling T..v. 2008: brut marge bigebaseerde ecnmie gestegen met 28% (Vlaamse ecnmie: 9%; Vlaamse industrie: status qu) tewerkstelling bigebaseerde ecnmie is gelijk gebleven (Vlaamse tewerkstelling: steeg met 2%, Vlaamse industrie: daalde met 14%) Indirecte impact (p basis van input-utputtabellen): 700 miljen eur brutmarge vltijdse arbeidsplaatsen Opmerking: dataprblemen

18 3. Vlaams beleid 02/2012: "Innvatie vr duurzame grei: een biecnmie vr Eurpa" (COM(2012) 60 final) 03/2012: Oprichting van de Interdepartementale Werkgrep (IWG) vr de bi-ecnmie Samenstelling: alle betrkken entiteiten van de Vlaamse Overheid Kernleden: Ecnmie, Wetenschap en Innvatie Leefmilieu, Natuur en Energie Openbare Vlaamse Afvalstffenmaatschappij Landbuw en Visserij (later) Vlaams Energieagentschap

19 3. Vlaams beleid 07/2013: Visie en strategie bi-ecnmie-in-vlaanderen Tekmstbeeld Vlaamse bi-ecnmie 2030 Bij de Eurpese tp van meest cmpetitieve bi-ecnmie regi s Bij de Eurpese tp vr innvatie en nderzek inzake bi-ecnmie Eén van de duurzaamste bi-ecnmieën binnen Eurpa

20 3. Vlaams beleid 5 strategische delstellingen SD1: Het ntwikkelen van een cherent Vlaams beleid dat een duurzame bi-ecnmie ndersteunt en faciliteert. SD2: Vlaanderen aan de tp brengen vr nderwijs en vrming en vr nderzek en innvatie. SD3: Bimassa wrdt ptimaal en duurzaam geprduceerd en gebruikt ver de hele waardeketen. SD4: Versterken van markten en cncurrentievermgen van de bi-ecnmische sectren in Vlaanderen. SD5: Vlaanderen is een belangrijke partner binnen Eurpese en internatinale samenwerkingsverbanden

21 3. Vlaams beleid 03/2016: Visie 2050 Een langetermijnstrategie vr Vlaanderen De Vlaamse ecnmie heeft zich k ntwikkeld tt een vlwaardige bi-ecnmie die bimassa duurzaam prduceert en bimassa(rest)strmen (her)gebruikt vr veding, veeveder, materialen, prducten en energie. 7 transities: Circulaire ecnmie Slim wnen en leven Industrie 4,0 Levenslang leren en de dynamische levenslpbaan Zrg en welzijn 4,0 Vlt en veilig mbiliteitssysteem Energietransitie

22 3. Vlaams beleid 06/2017 (?): hernieuwd actieplan bi-ecnmie SD1: Het ntwikkelen van een cherent Vlaams beleid dat een duurzame bi-ecnmie ndersteunt en faciliteert. Frmaliseren als interdepartementale werkgrep als verlegrgaan Strmlijnen van input in beleidsprcessen (inventarisatie) Betrekken van stakehlders Analyseren en wegwerken van belemmerende regelgeving SD2: Vlaanderen aan de tp brengen vr nderwijs en vrming en vr nderzek en innvatie. Opvlging van de BE-prjecten in de clusters Faciliteren van initiatieven in de BE BE in nderwijs en vrming

23 3. Vlaams beleid 06/2017 (?): hernieuwd actieplan bi-ecnmie SD3: Bimassa wrdt ptimaal en duurzaam geprduceerd en gebruikt ver de hele waardeketen. Duurzaamheidscriteria vr in Vlaanderen geprduceerde en gebruikte bimassa Actualisatie van vraag en aanbd aan bimassa(rest)strmen Bevrderen van meer duurzame, lkale bimassaprductie dr landbuw, bsbuw, aquacultuur, visserij en landschap

24 3. Vlaams beleid 06/2017 (?): hernieuwd actieplan bi-ecnmie SD4: Versterken van markten en cncurrentievermgen van de bi-ecnmische sectren in Vlaanderen. Aanmedigen van bigebaseerd aanbesteden Inzetten Green Deals vr de bi-ecnmie In kaart brengen van en inspelen p lgistieke knelpunten en synergieën mbt BE (a binnen Vlaams-Nederlandse Delta) Bewustmaking van cnsumenten (burgers, bedrijven en verheden) rnd BE De LinkedIngrep Bi-ecnmie in Vlaanderen Biecnmy in Flanders wil een netwerk creëren van (Vlaamse) nderzeksinstellingen, bedrijven, middenveldrganisaties en ambtenaren actief en/f geïnteresseerd in de bi-ecnmie. POM O-Vl heeft in 2015 het platfrm CEEBIO ntwikkeld verzicht van de kennis, de expertise en de activiteiten in de Vlaamse bigebaseerde ecnmie, zwel van bedrijven als nderzekers. publicaties, prjecten, expertise van rganisaties en nderzekers via de ceebidatabank (ceebidb).

25 3. Vlaams beleid 06/2017 (?): hernieuwd actieplan bi-ecnmie SD5: Vlaanderen is een belangrijke partner binnen Eurpese en internatinale samenwerkingsverbanden Medewerking aan Eurpese beleidsprjecten Prfilering en prmtie van Vlaanderen als BE-regi ( 84C84B1BC1257F76002CADCB/$file/BiBased_Brchure_ _Pag es.pdf) Samenwerking met het g p de valrisatie van de Vlaamse BE p de internatinale markt

26 3. Vlaams beleid Slimme specialisatie strategie De Vlaamse Regering (8 maart 2013): Een slimme specialisatiestrategie vr een gericht clusterbeleid. Het Vanguard initiatief Mede p initiatief van Vlaanderen werd in nvember 2013 het Vanguard Initiative New Grwth thrugh Smart Specialisatin pgericht. Het is een platfrm van Eurpese regi s die willen vrp lpen in het tepassen van slimme specialisatie als strategisch principe in het Eurpees innvatie- en industrieel beleid. Ondertussen werden 5 pilt prjecten pgericht waarnder Bi-Ecnmy: interreginale samenwerking vr het innvatief gebruik van niet vedingsbimassa

27 3. Vlaams beleid Vlaams clusterbeleid: Del: strategische samenwerking tussen bedrijven, sectren en nderzekers stimuleren Uitgangspunten: Actieve betrkkenheid en sturing dr de ndernemingen; Actieve en duurzame samenwerking als rde draad dr de werking van de cluster; Gedragen visie en actieplan p maat van en pgesteld dr clusterleden; Perfrmante clusterrganisatie die ptreedt als facilitatr en vertegenwrdiger van de clusterleden; Clusters richten zich p het wegwerken van gemeenschappelijke drempels en nbenutte gemeenschappelijke business-pprtuniteiten; Clusters maken de kppeling tussen kennispbuw en vermarkten en implementeren van nieuwe kennis; Clusters hebben een internatinale riëntatie.

28 3. Vlaams beleid Vlaams clusterbeleid Speerpuntclusters Catalisti (duurzame chemie en kunststffen) SIM (Strategic Initiative Materials in Flanders) VIL (lgistiek en transprt) Flux50 (energie) Flanders Fd Innvatieve bedrijfsnetwerken

29 4. Uitdagingen Samenwerking en clustering Flanders Bibased Valley: Uitgreien tt Vlaams-brede cluster + aanspreekpunt in het buitenland vr innvatie Verder inzetten p de creatie van nieuwe industriële clusters Cncreet werk maken van een aantal ptentiële prductierutes, zals de mzetting van suikers, vezelhudende grndstffen f afvalgassen naar bigebaseerde prducten en chemicaliën (Superbi en BiBase4SME) Bi Innvatin Grwth mega Cluster (BIG-C): samenwerking tussen Nederland, Vlaanderen en Nrdrijn- Westfalen, met een sterke fcus p de duurzame chemische sectr. Eerste fase: bi-armaten

30 4. Uitdagingen Kracht van bi-ecnmie zit in waardeketen- en systeemaanpak Olieprijs maakt het de bi-ecnmie niet makkelijk, maar men kan zich daartegen wapenen dr alle elementen van de bimassa te valriseren. Het hele systeem met waarde creëren en dan is de cncurrentie met fssielgebaseerde prducten minder. De hele supply chain met ntwikkeld wrden, niet enkel de transfrmatie-activiteit Nd aan nieuwe ecnmische mdellen, waarbij men samenwerkt vr maatschappelijke waarde/belang

31 4. Uitdagingen Duurzaamheid Nd aan duidelijke en strenge duurzaamheidsprincipes en - criteria en een betruwbare mnitring en cntrle ervan Vrbeelden: vermindering gebruik grndstffen fcus p het gebruik van rest- en nevenstrmen teelt van bimassa vr materialen en energie p bepaalde braakliggende, marginale f vervuilde grnden principes van cascadering waarbij het gebruik van bimassa vr veding vrrang krijgt vanuit het beleid sensibilisering en verschakeling naar duurzame cnsumptiepatrnen

32 5. Cnclusies Bi-ecnmie is een relevant en actueel thema De uitdagingen en pprtuniteiten zijn grt Samenwerking is een ndzaak Bedankt! Vragen?