BOEKHOUDHANDLEIDING NMBS GROEP. Materiële vaste activa Hoofdstuk 10 15/02/ PVS. Sectie C: Terreinen

Transcriptie

1 Hfdstuk 10 Sectie C: Terreinen

2 Hfdstuk 10 Inhudstafel Sectie C: Terreinen 1 1 Tepasselijke IFRS nrmen Referenties Tepassingsgebied van IAS IFRS 5 Vaste activa aangehuden vr verkp en beëindigde bedrijfsactiviteiten IAS 40 Vastgedbeleggingen IAS 17 Leasevereenkmsten 2 2 Overzichtsschema 3 3 Definities 5 4 Definitie van de categrie terreinen 6 5 Opnamecriteria Algemene IFRS regels Opnamecriteria bij eerste aanschaffing Opnamecriteria na eerste aanschaffing Lijst van de investeringswerken en explitatiewerken Investeringswerken Explitatiewerken 9 6 Waardering bij eerste pname Algemeen Srten activiteiten Srten ksten Directe ksten Overige werkingsksten Persneelsksten: uurtarief Algemeen Ksten van sanering Werkelijke ksten en standaardksten Werkelijke ksten Standaardksten Terreinen aangehuden in het kader van een financiële lease Uitgestelde betaling Dr ruil verkregen terreinen Terreinen verkregen dr inbreng in natura Verwerving van terreinen als nderdeel van een bedrijfscmbinatie Terreinen waarvr een kapitaalsubsidie werd verkregen Gratis verwerven van terreinen Tegemetkmingen 18 7 Waardering na eerste pname Kstprijsmdel 19

3 Hfdstuk Herwaarderen van terreinen is niet tegestaan Terreinen wrden niet afgeschreven 19 8 Bijzndere waardeverminderingsverliezen 20 9 Niet langer in de balans pnemen Buiten gebruik gestelde terreinen Samenvatting van de verschillen tussen IFRS en de Belgische bekhudregels Ksten van herstel 22

4 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 1 1 Tepasselijke IFRS nrmen 1.1 Referenties IAS De bekhudkundige verwerking van verheidssubsidies wrdt behandeld in IAS 20 Administratieve verwerking van verheidssubsidies en infrmatieverschaffing ver verheidssteun. Deze nrm wrdt in detail besprken in hfdstuk 22 Overheidssubsidies. Het gedeelte met betrekking tt de kapitaalsubsidies wrdt p summiere wijze in huidige sectie besprken nder titel 6.10 Terreinen waarvr een kapitaalsubsidie werd verkregen. IAS 36 Bijzndere waardevermindering van activa met wrden tegepast bij de bekhudkundige verwerking van vaste activa die een bijznder waardeverminderingsverlies hebben ndergaan. Deze nrm wrdt in detail besprken in hfdstuk 13 Bijznder waardeverminderingsverlies. In huidige sectie wrden de bijzndere waardeverminderingsverliezen p terreinen p summiere wijze behandeld in titel 8 Bijzndere waardeverminderingsverliezen. 1.2 Tepassingsgebied van IAS 16 IAS 16 is van tepassing p materiële vaste activa, behalve indien een andere nrm verplicht f testaat een verschillende bekhudkundige verwerking te te passen IFRS 5 Vaste activa aangehuden vr verkp en beëindigde bedrijfsactiviteiten IAS 16 is niet van tepassing p materiële vaste activa die geclassificeerd zijn als materiële vaste activa aangehuden vr verkp. De bekhudkundige verwerking met betrekking tt materiële vaste activa aangehuden vr verkp wrdt bepaald dr IFRS 5 Vaste activa aangehuden vr verkp en beëindigde bedrijfsactiviteiten. De NMBS grep met een materieel vast actief (f een grep materiële vaste activa) dat wrdt afgestten classificeren als aangehuden vr verkp indien de bekwaarde ervan hfdzakelijk zal wrden gerealiseerd in een verkptransactie en niet dr het vrtgezette gebruik ervan. De bekhudkundige behandeling van deze materiële vaste activa wrdt besprken in hfdstuk 14 Vaste activa aangehuden vr verkp en beëindigde bedrijfsactiviteiten IAS 40 Vastgedbeleggingen IAS 40 met wrden tegepast bij de bekhudkundige verwerking van vastgedbeleggingen. Een vastgedbelegging is een nrerend ged (grnd f een gebuw, f deel van een gebuw, f beide) dat dr de juridische eigenaar f ecnmische eigenaar (Vb.: de huurder p grnd van een financiële lease) wrdt aangehuden m huurpbrengsten, een waardestijging f beide te realiseren, en niet vr gebruik in de prductie f de levering van gederen f diensten f vr bestuurlijke deleinden, f vr verkp in het kader van de nrmale bedrijfsvering. Het tepassingsgebied van IAS 40, het nderscheid tussen materiële vaste activa en vastgedbeleggingen alsmede de bekhudkundige verwerking met betrekking tt vastgedbeleggingen wrdt beschreven in hfdstuk 11 Vastgedbeleggingen. 1 Deze versie mvat de wijzigingen tt 17 januari 2008.

5 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina IAS 17 Leasevereenkmsten Een leasevereenkmst is een vereenkmst waarbij de leasinggever in ruil vr een betaling f een reeks betalingen het gebruiksrecht van een actief vr een vereengekmen peride verdraagt aan de leasingnemer. IAS 17 met wrden tegepast bij de bekhudkundige verwerking van leasevereenkmsten en van de materiële vaste activa waaraan een leasevereenkmst verbnden is. Een aantal van de aspecten van de bekhudkundige verwerking van materiële vaste activa aangehuden in het kader van financiële leases vlgen echter de regels vastgelegd in IAS 16. De bekhudkundige verwerking met betrekking tt leasevereenkmsten van terreinen wrdt in detail besprken in hfdstuk 12 Leasevereenkmsten, titel Leasevereenkmsten vr terreinen en gebuwen. In deze sectie wrden de terreinen aangehuden in het kader van financiële leases, summier behandeld in titel 6.5 Terreinen aangehuden in het kader van een financiële lease.

6 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 3 2 Overzichtsschema Het nderstaande schema geeft een verzicht weer van de belangrijkste zaken die besprken wrden in deze sectie. Het schema is dus niet exhaustief maar dient m de gebruiker gemakkelijker wegwijs te maken in deze sectie. Als de NMBS grep uitgaven det, die al dan niet in aanmerking kmen m als een materieel vast actief te wrden pgenmen, dient nderzcht te wrden f er aan de definitie van materiële vaste activa en aan de pnamecriteria van materiële vaste activa is vldaan. In deze sectie wrdt er een nderscheid gemaakt tussen: Uitgaven bij eerste aanschaffing: dit zijn aankpen bij derden f ksten gemaakt dr de NMBS grep die betrekking hebben p mgelijke activa die vrheen niet tt de NMBS grep behrden (Vb.: de aanschaffing van een wisselstuk van een bestaande lcmtief, de buw van een nieuw statin, de aanleg van een nieuwe sprlijn f de aankp van een machine). De pnamecriteria betreffende deze uitgaven wrden besprken in titel 5.2 Opnamecriteria bij eerste aanschaffing; f Uitgaven na eerste aanschaffing: dit zijn alle uitgaven met betrekking tt materiële vaste activa na hun eerste aanschaffing (Vb.: herstellingen van een dak, mdernisering van een mtrrijtuig, nderhud van een gebuw, vervanging van het sanitair van een bestaand statin). De pnamecriteria betreffende deze uitgaven wrden besprken in titel 5.3 Opnamecriteria na eerste aanschaffing. Eens bepaald dat de NMBS grep te maken heeft met een materieel vast actief (dus uitgaven die vlden aan de definitie en de pnamecriteria van een materieel vast actief), dient de NMBS grep de kst van dat materieel vast actief te bepalen. Dit wrdt besprken in titel 6 Waardering bij eerste pname. Nadat het materieel vast actief is pgenmen, dient de NMBS grep dit te waarderen vlgens de regels uitgelegd in titel 7 Waardering na eerste pname en in titel 8 Bijzndere waardeverminderingsverliezen. Tt slt wrdt in titel 9 Niet langer in de balans pnemen besprken wanneer een materieel vast actief uit de balans van de NMBS grep dient gebekt te wrden f niet langer als een materieel vast actief beschuwd wrdt en naar een andere rubriek in de balans dient te wrden vergebekt.

7 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 4

8 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 5 3 Definities IAS 16 definieert de vlgende begrippen: zijn activa die materieel van aard zijn: a) Die wrden aangehuden dr de NMBS grep vr gebruik vr bestuurlijke deleinden f in de prductie f levering van gederen f diensten, f vr verhuur aan derden; en b) Waarvan men verwacht dat ze langer dan één jaar zullen wrden gebruikt. Opmerking: verhuurde terreinen en gebuwen zijn vastgedbeleggingen die in hfdstuk 11 Vastgedbeleggingen wrden besprken. De bekwaarde is het bedrag waarvr een actief pgenmen wrdt, na aftrek van geaccumuleerde afschrijvingen en eventuele geaccumuleerde bijzndere waardeverminderingsverliezen. De kstprijs is het bedrag van betaalde geldmiddelen f de reële waarde van een andere vergeding die wrdt gegeven m een actief te verwerven p het genblik dat het wrdt verwrven f gebuwd. Een bijznder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de bekwaarde van een actief zijn realiseerbare waarde verschrijdt. De realiseerbare waarde van een actief is de hgste waarde van de reële waarde minus verkpksten en zijn bedrijfswaarde.

9 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 6 4 Definitie van de categrie terreinen De verschillende categrieën van materiële vaste activa wrden besprken in titel 4 Categrieën van sectie B Bekhudregels: algemene principes en bestaan uit: terreinen, gebuwen, sprweginfrastructuur, rllend sprwegmaterieel, installaties en diverse uitrustingen en materiële vaste activa in aanbuw (inclusief vruitbetalingen). Een verzicht van de activa en de categrie waarte ze behren kan gevnden wrden in bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, cmpnenten, gebruiksduren. De terreinen betreffen elk aardppervlak, al dan niet bebuwd, van een bepaalde vrm en afmeting. Ze dienen gewaardeerd te wrden znder rekening te huden met de waarde van de bestaande gebuwen. De categrie terreinen mvat niet de drgangen en rechten nder de grnd. Deze dienen afznderlijk pgenmen te wrden als immateriële activa. De installaties en terreinuitrustingen (zals mheiningen, slagbmen, brden, technische installaties, enz.) wrden niet aanzien als een terrein, maar maken deel uit van de categrie installaties en diverse uitrustingen die besprken wrdt in sectie G Installaties en diverse uitrustingen. De terreinen hebben enkel betrekking p de grnd zelf.

10 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 7 5 Opnamecriteria 5.1 Algemene IFRS regels Bij het bekhudkundig verwerken van uitgaven dient bepaald te wrden f deze uitgaven al dan niet aan de definitie en de pnamecriteria van materiële vaste activa vlden. zijn activa die materieel van aard zijn: a) Die wrden aangehuden dr de NMBS grep vr gebruik vr bestuurlijke deleinden f in de prductie f levering van gederen f diensten, f vr verhuur aan derden; b) Waarvan men verwacht dat ze langer dan één jaar zullen wrden gebruikt. Een uitgave wrdt pgenmen als materieel vast actief indien alle vlgende vrwaarden vervuld zijn: De NMBS grep heeft zeggenschap ver het materieel vast actief; en Het is waarschijnlijk dat de tekmstige ecnmische vrdelen met betrekking tt het actief naar de NMBS grep zullen vleien; en De kst van het actief kan betruwbaar wrden bepaald. De dagelijkse nderhudsksten van een materieel vast actief wrden niet pgenmen in de bekwaarde van het actief. Deze ksten wrden in de winst- en verliesrekening pgenmen wanneer zij gemaakt wrden. De dagelijkse nderhudsksten zijn vrnamelijk de ksten van arbeid en hulpgederen, waarte k de ksten van kleine nderdelen mgen wrden gerekend. Het gmerk van deze uitgaven wrdt vaak mschreven als zijnde de reparatie en het nderhud van het materieel vast actief. Hierna wrden er algemene praktische richtlijnen gegeven in welke gevallen uitgaven met betrekking tt terreinen al dan niet pgenmen wrden als materiële vaste activa.

11 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina Opnamecriteria bij eerste aanschaffing Een uitgave bij eerste aanschaffing heeft betrekking p aanschaffingen bij derden f ksten gemaakt dr de NMBS grep die betrekking hebben p mgelijke activa die vrheen niet tt de NMBS grep behrden. Bij de verwerving van een terrein wrdt dit terrein pgenmen als een materieel vast actief, nder de categrie Terreinen, tenzij dit een terrein is dat aangehuden wrdt als een vastgedbelegging, zie hfdstuk 11 Vastgedbeleggingen. Indien het terrein aangehuden wrdt met de bedeling het p krte termijn te verkpen (en niet m te gebruiken in de nrmale bedrijfsactiviteiten), dan wrdt dit geclassificeerd nder de rubriek activa aangehuden vr verkp indien aan een aantal vrwaarden vldaan wrdt, zals mschreven in hfdstuk 14 Vaste activa aangehuden vr verkp en beëindigde bedrijfsactiviteiten. Opdat een uitgave bij eerste aanschaffing wrdt beschuwd als een investering, dit wil zeggen als materieel vast actief wrdt pgenmen, dienen alle vlgende vrwaarden vervuld te zijn: 1) De uitgave betreft een actief pgenmen in de lijst van materiële vaste activa van de NMBS grep. Dit wrdt besprken in titel 4 Definitie van de categrie terreinen waarbij verwezen wrdt naar bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, cmpnenten, gebruiksduren. In deze bijlage wrdt een verzicht gegeven van het srt van materiële psten die bij de NMBS grep in aanmerking kmen m pgenmen te wrden als materiële vaste activa. Indien de uitgave geen betrekking heeft p een actief pgenmen in deze lijst, dan dient de vraag te wrden gesteld aan de Beslissingscel Prcedures en regels f het srt uitgave vldet aan de definitie en pnamecriteria van materiële vaste activa; en 2) De uitgave heeft geen betrekking p explitatiewerken. De werken die als investeringswerken wrden beschuwd en diegene die als explitatiewerken wrden beschuwd zijn pgenmen in de lijst van de investeringswerken en explitatiewerken zie Titel 5.4 Lijst van de investeringswerken en explitatiewerken van deze sectie; 3) De uitgave vldet in het beginstadium aan de pnamecriteria van materiële vaste activa. Opnamecriteria van materiële vaste activa: De NMBS grep heeft zeggenschap ver het materieel vast actief; en Het is waarschijnlijk dat de tekmstige ecnmische vrdelen met betrekking tt het actief naar de NMBS grep zullen vleien; en De kst van het actief kan betruwbaar wrden bepaald. wrden pgenmen wanneer er verdracht is van belangrijke risic s en ecnmische vrdelen verbnden aan deze activa. In de meeste gevallen is dit wanneer de wettelijke eigendm wrdt vergedragen naar de NMBS grep. Op het genblik dat het verkpscmprmis ndertekend wrdt, dient er een analyse gemaakt te wrden geval per geval teneinde na te gaan f de belangrijke risic s en ecnmische vrdelen verbnden aan de aangekchte terreinen werden vergedragen aan de kper f niet. Belangrijke risic s en ecnmische vrdelen wrden geacht ten laatste te wrden vergedragen aan de kper bij ndertekening van de ntariële akte. Vr de aankpprjecten f aankpen die dr het Directie Cmité dienen gedgekeurd te wrden, zijn de pnamecriteria van materiële vaste activa vldaan vanaf het mment van gedkeuring van het Speciale lastenbek dr het intern bevegd rgaan. Vr alle andere aankpprjecten f aankpen wrden enkel de bedragen aangerekend dr derden (buiten de legale entiteit) pgenmen in de kstprijs van de materiële vaste activa. Indien een uitgave niet vldet aan alle bvenstaande criteria, dient deze uitgave pgenmen te wrden als kst (= explitatie) f desgevallend als vrraad.

12 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 9 Eventuele vruitbetalingen aan leveranciers p aankpen van materiële vaste activa dienen te wrden gebekt als Vruitbetalingen p materiële vaste activa p rekening 271x en wrden in de gecnslideerde IFRS jaarrekening van de NMBS grep pgenmen nder de rubriek Materiële vaste activa in aanbuw. De pname van uitgaven als materiële vaste activa eindigt als alle investeringsactiviteiten die ndig zijn m het actief vr te bereiden p zijn begde gebruik f verkp, vltid (f quasi vltid) zijn. 5.3 Opnamecriteria na eerste aanschaffing Latere uitgaven (na eerste aanschaffing) zijn alle uitgaven met betrekking tt materiële vaste activa, na hun eerste aanschaffing. Uitgaven na eerste aanschaffing van een materieel vast actief kunnen betrekking hebben p: uitbreidingen f tevegingen, enerzijds; nderhud van het reeds vrheen pgenmen terrein, anderzijds. De gemaakte ksten na eerste aanschaffing hebben nder andere k vaak betrekking p activiteiten van nderhud van bestaande materiële vaste activa. Als algemene regel geldt dat de ksten van nderhud die de waarde van de materiële vaste activa enkel handhaven en niet den tenemen, niet geactiveerd wrden. Latere uitgaven (na eerste aanschaffing) (Vb.: uitbreidingen f tevegingen) wrden pgenmen als materiële vaste activa: Indien de vlgende vrwaarden vervuld zijn: 1) De uitgave heeft geen betrekking p explitatiewerken. De werken die als investeringswerken wrden beschuwd en diegene die als explitatiewerken wrden beschuwd zijn pgenmen in de lijst van de investeringswerken en explitatiewerken zie Titel 5.4 Lijst van de investeringswerken en explitatiewerken van deze sectie; 2) De uitgave vldet in het beginstadium aan de pnamecriteria van materiële vaste activa; Of indien de uitgave pgelegd wrdt ten gevlge van bepaalde reglementaire beperkingen. 5.4 Lijst van de investeringswerken en explitatiewerken Investeringswerken Dienen als investering te wrden aanzien, en te wrden gewaardeerd tegen de aanschaffingswaarde die bestaat uit: de aankpprijs f inbrengwaarde van het terrein; de afbakeningsksten gebnden aan een aanschaffing; de ksten vr registratie; eventuele andere ksten verbnden aan deze aankp (Vb.: ksten vr nteigening); eventuele ksten verbnden aan de sanering van het terrein Explitatiewerken Wrden beschuwd als explitatiewerken: de actualisering van het patrimnium, het meten, het afbakenen, het aanpassen van plannen; de ngediertebestrijding; de nkruidverdelging en de verdelging van schadelijke planten en insecten.

13 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 10 6 Waardering bij eerste pname 6.1 Algemeen Een materieel vast actief met bij eerste pname tegen kstprijs wrden gewaardeerd. De kstprijs van een terrein mvat: a) De aankpprijs, met inbegrip van registratieksten, ksten van nteigening en niet-restitueerbare mzetbelasting, na aftrek van handels- en andere krtingen; b) De rechtstreeks terekenbare ksten m het actief p de lcatie en in de staat te krijgen die ndzakelijk is m te functineren p de dr het management begde wijze; c) Ksten van herstel: de cntante waarde van de geschatte ksten van het herstel van het terrein indien er een verplichting bestaat deze ksten p te lpen en indien de ksten betrekking hebben p de aankp van het terrein en niet p zijn explitatie. In de praktijk dienen ksten pgenmen te wrden in de kstprijs van de materiële vaste activa indien aan beide vlgende vrwaarden vldaan is: De ksten hebben betrekking p activiteiten die niet zijn uitgeslten (zie titel 6.2 Srten activiteiten, vr een mschrijving van de activiteiten); en De ksten stemmen vereen met bepaalde gedefinieerde srten ksten (de definitie van de srten ksten wrdt weergegeven in titel 6.3 Srten ksten). Ksten wrden slechts als terreinen geactiveerd indien vldaan is aan de pnamecriteria van materiële vaste activa, zals mschreven in titel 5 Opnamecriteria. 6.2 Srten activiteiten Er zijn activiteiten waarvan de ksten (zie titel 6.3 Srten ksten) niet wrden pgenmen in de kstprijs van een materieel vast actief, ngeacht p welk niveau ze wrden uitgeverd binnen de NMBS grep (= uitgeslten activiteiten). Er zijn activiteiten waarvan de ksten niet wrden pgenmen in de kstprijs van een materieel vast actief indien deze p de niveaus Venntschappen f Directies wrden uitgeverd. De kst van deze activiteiten wrdt wel pgenmen indien deze p het niveau Operatinele diensten wrden uitgeverd.

14 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 11 De activiteiten die wrden uitgeslten ngeacht p welk niveau ze wrden uitgeverd: interne beheersrganen; cmmunicatie; public relatins en externe relaties; crprate affairs; participaties en pvlging van de filialen; internatinale zaken; juridische zaken niet verbnden met de fase van ntwikkeling van een investering; change ffice; strategie en investeringsplitiek; drukkerij/cpyshp; beheerscntrle (behalve ndersteuning aan de beheerders van investeringsprjecten); facilitaire diensten; interne pst; cntrle en beheer van leasingcntracten van terreinen en gebuwen; interne cntrle / interne audit; pleiding; wettelijke cntrle niet-verbnden met het uitwerken van investeringen; bureautica, meubilair, kantrbendigdheden, kleding, autverversdienst; dienstenactiviteiten die exclusief werken p de explitatie; beheer van klanten ICTRA; pslag; financiën en algemene bekhuding. De activiteiten die wrden uitgeslten indien ze wrden uitgeverd p het niveau Venntschappen en Directies : directie en hun secretariaat; veiligheid; leefmilieu; lgistiek; human resurces / persneelsrganisatie; lkale IT; kwaliteit. De niveaus Venntschappen, Directies en Operatinele diensten zijn als vlgt gedefinieerd: Niveau Venntschappen : Het niveau Venntschappen bestaat uit de algemene diensten van de 3 venntschappen NMBS Hlding, NMBS en Infrabel. Niveau Directies : Het niveau Directies bestaat uit alle diensten van de vlgende directies binnen de 3 venntschappen die geen peratinele diensten zijn: Statins bij NMBS Hlding; NMBS Technics bij NMBS; Infrastructuur, Netwerk en Tegang tt het Netwerk bij Infrabel.

15 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 12 Niveau Operatinele diensten : Het niveau Operatinele diensten bestaat uit: alle znes bij Statins; alle znes en alle werkplaatsen bij Infrabel; alle werkplaatsen bij NMBS; srtgelijke peratinele diensten die zich p het niveau van de Venntschappen f de Directies bevinden. In de huidige situatie: Signaletica bij NMBS, Netwrk device slutin, Business slutin, Access as a service, Infra as a service en Standard slutin van ICTRA bij de NMBS Hlding. 6.3 Srten ksten De srten ksten die zijn p te nemen in de kst van de materiële vaste activa van de niet-uitgeslten activiteiten, zijn als vlgt: De Directe ksten die uitgeverd wrden p alle niveaus (de definitie van de Directe ksten wrdt gegeven in titel Directe ksten); en De Overige werkingsksten enkel uitgeverd p het niveau van de Operatinele diensten (de definitie van de Overige werkingsksten wrdt gegeven in titel Overige werkingsksten) Directe ksten De Directe ksten van een niet-uitgeslten activiteit zijn als vlgt gedefinieerd: Ksten van aangekchte terreinen gefactureerd dr derden (venntschappen van de NMBS grep wrden als derden beschuwd), gebaseerd p aankpfacturen, en bijkmende ksten zals registratierechten; Ksten van diensten geleverd en gefactureerd dr derden (venntschappen van de NMBS grep wrden als derden beschuwd) die direct gebruikt wrden bij de niet-uitgeslten activiteiten (ksten van externe advcaten, enz.); Ksten van het persneel dat direct niet-uitgeslten activiteiten uitvert en dat direct punt p nietuitgeslten activiteiten (zie titel Persneelsksten: uurtarief); Ksten van het persneel dat direct niet-uitgeslten activiteiten uitvert en dat niet direct punt p nietuitgeslten activiteiten, p vrwaarde dat de gehanteerde verdeelsleutels aan de ecnmische werkelijkheid wrden getetst, ten minste jaarlijks en ten tijde van elke gebeurtenis die p een aanzienlijke wijze het niveau van de niet-uitgeslten activiteiten zu kunnen wijzigen (Vb.: bij een budgettaire herziening); De cntante waarde van de geschatte ksten van het herstel van het terrein met pgenmen wrden in de kstprijs indien er een verplichting bestaat deze ksten p te lpen en indien de ksten betrekking hebben p de aankp van het terrein en niet p zijn explitatie. De vrwaarden waaraan met vldaan wrden m een vrziening te beken en de mstandigheden waarin de kst wrdt pgenmen als nderdeel van de kstprijs van het terrein, wrden in detail mschreven in hfdstuk 24 Vrzieningen, vrwaardelijke verplichtingen en vrwaardelijke activa. De pname van deze kst als nderdeel van de kstprijs van een terrein is niet tegelaten vlgens de Belgische bekhudregels. Dit betreft een verschil tussen IFRS en de Belgische bekhudregels en is pgenmen in titel 10 Samenvatting van de verschillen tussen IFRS en de Belgische bekhudregels.

16 6.3.2 Overige werkingsksten BOEKHOUDHANDLEIDING NMBS GROEP Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 13 De Overige werkingsksten van een niet-uitgeslten activiteit mvatten de vlgende srten ksten: Ksten van de afschrijvingen (indien niet-gesubsidieerd) en huur van administratieve gebuwen, prductiehallen en machines, materieel en installaties die niet direct wrden gebruikt bij de vervaardiging f aankp van materiële vaste activa; Ksten van nderhud (ksten van eigen nderhudspersneel, ksten van nderhud gefactureerd dr derden, ksten van huur van materieel en vaste activa gebruikt tijdens het nderhud, afschrijvingen van materieel en vaste activa die niet gesubsidieerd zijn en gebruikt tijdens het nderhud, ksten van energie, enz.) van administratieve gebuwen, prductiehallen en machines, materieel en installaties die niet direct wrden gebruikt bij de vervaardiging f aankp van materiële vaste activa; Ksten van energie verbruikt dr administratieve gebuwen, prductiehallen en machines, materieel en installaties die niet direct wrden gebruikt bij de vervaardiging f aankp van materiële vaste activa; Overige ksten (Vb.: niet-aftrekbare belastingen, enz.) m.b.t. administratieve gebuwen, prductiehallen en machines, materieel en installaties die niet direct wrden gebruikt bij de vervaardiging f aankp van materiële vaste activa; Ksten van het persneel (secretariaat, supervisrs, enz.) dat het verige persneel ndersteunt en superviseert, die p hun beurt direct niet-uitgeslten activiteiten uitveren. Opmerking: De ksten van activiteiten die uitgeverd wrden dr de Directies, waarvan men nrmaal verwacht dat ze geen activiteiten uitveren die verbnden zijn met de aankp f prductie van een materieel vast actief, kunnen niet inbegrepen wrden in de kstprijs. Indien, bij uitzndering p deze regel, deze Directies tch activiteiten zuden uitveren die verbnden zijn met de aankp f prductie van een materieel vast actief, wrden de ksten verbnden met deze activiteiten slechts inbegrepen in de kstprijs van de materiële vaste activa indien deze gebaseerd zijn p het directe punten van de werknemers. In deze gevallen gaat het namelijk niet m uitgeslten activiteiten Persneelsksten: uurtarief Algemeen Zals besprken in titel 6.3 Srten ksten, wrden in smmige gevallen persneelsksten pgenmen in de kstprijs van materiële vaste activa. Het uurtarief van het persneel, waarvan de kst wrdt pgenmen in de kstprijs van materiële vaste activa, wrdt als vlgt berekend: Persneelsksten / Aantal aanwezige uren. Het uurtarief wrdt verder besprken in hfdstuk 23 Persneelsbelningen van deze bekhudhandleiding.

17 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina Ksten van sanering Indien een verplichting tt sanering vldet aan de pnamecriteria van vrzieningen nder IAS 37 Vrzieningen en indien de verplichting verbnden is aan de aanschaffing van een terrein, dient de cntante waarde van de geschatte ksten vr deze sanering pgenmen te wrden in de kstprijs van het terrein. De tegenpst van deze verhging van de bekwaarde van het terrein is een vrziening. Indien verntreiniging ntstaat ten gevlge van het gebruik van het terrein bij de prductie van vrraden f bij het leveren van diensten (Vb.: dr prductie in de werkplaatsen f nderhud van treinen), dienen de saneringsksten pgenmen te wrden naar gelang het gebruik en de beschadiging van de sites in de winst- en verliesrekening f in de kstprijs van de geprduceerde vrraden. De tegenpst is k een vrziening. Een vrziening dient te wrden pgenmen indien er aan 3 pnamecriteria is vldaan: Een entiteit heeft een bestaande verplichting (in rechte afdwingbare f feitelijke) ten gevlge van een gebeurtenis in het verleden; Het is waarschijnlijk dat een uitstrm van middelen, die ecnmische vrdelen in zich bergen, vereist zal zijn m de verplichting af te wikkelen (>50%); Het bedrag van de verplichting kan p betruwbare wijze wrden geschat (in extreem zeldzame gevallen kan er geen betruwbare schatting wrden gemaakt). 6.4 Werkelijke ksten en standaardksten De elementen van de kstprijs van de materiële vaste activa wrden pgenmen p basis van de werkelijke ksten, f p basis van de standaard ksten, naargelang de elementen van deze kstprijs. We maken het nderscheid in titels Werkelijke ksten en Standaardksten Werkelijke ksten De vlgende elementen van de kstprijs van de materiële vaste activa wrden pgenmen p basis van de werkelijke ksten: de heveelheden van de materiële vaste activa en vrraden die direct verbruikt wrden bij de nietuitgeslten activiteiten; de prijzen vr het directe verbruik van de aangekchte vrraden en de materiële vaste activa vr het deel van de ksten gefactureerd dr derden; de heveelheden van manuren (vr het persneel dat direct p investeringen punt) en machine-uren (die direct gebruikt wrden bij niet-uitgeslten activiteiten); de ksten van diensten geleverd en gefactureerd dr derden (venntschappen buiten de legale entiteit) die direct gebruikt wrden bij de niet-uitgeslten activiteiten.

18 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina Standaardksten De methde van de standaardkst kan gehanteerd wrden vr de bepaling van de vlgende elementen van de kstprijs van de materiële vaste activa, indien deze resultaten geeft die dicht bij de werkelijke ksten liggen: de standaardkstprijs vr het deel van de intern pgelpen ksten (Vb.: behandelingsksten, intern transprt en ksten van aankpdiensten) van de aangekchte vrraden en de aangekchte materiële vaste activa die direct verbruikt en gebruikt wrden; de gewgen gemiddelde standaardkstprijs vr het verbruik van alle geprduceerde vrraden; het standaarduurtarief vr alle manuren en machine-uren; de standaard heveelheden vr alle manuren van het persneel dat niet direct punt p de specifieke niet-uitgeslten activiteiten; de standaardkstprijs vr de verige werkingsksten. Bij de tepassing van de methde van de standaardkstprijs dient men als vlgt tewerk te gaan: De methde van de standaardkstprijs is gebaseerd p een ttale geschatte capaciteit, die vr de aanvang van het bekjaar bepaald wrdt vr het bekjaar en die ver de 12 maanden van dat bekjaar verdeeld wrdt, rekening hudend met de verwachte elementen zals seizensgebndenheid, vakantieperides, grt nderhud, ziekteverlf, enz.; De standaardkstprijs wrdt bepaald rekening hudend met de maandelijkse geschatte capaciteit en de maandelijkse gebudgetteerde ksten; Elke maand wrdt een gedcumenteerde variantieanalyse uitgeverd tussen de werkelijke ksten en de standaardksten van de gelpen peride van het lpende bekjaar; De resultaten van een dergelijke maandelijkse analyse dienen, in vrkmend geval, te leiden tt een aanpassing van de standaardkstprijs beginnende vanaf de vlgende maand (= prspectieve aanpassing) van zdra de verschillen tussen de werkelijke kstprijs en de standaardkstprijs van de gelpen peride van het lpende bekjaar hger zijn dan: 2% van de werkelijke waarden van de uurtarieven van het persneel; 5% van de werkelijke waarde van de andere elementen van de pgenmen ksten; Indien de verschillen van de gelpen peride van het lpende bekjaar de hierbven vermelde limieten verschrijden maar er geen aanpassing aan de standaardkstprijzen wrdt uitgeverd, dan dient deze beslissing schriftelijk gemtiveerd te wrden. 6.5 Terreinen aangehuden in het kader van een financiële lease De leasingnemer dient een terrein aangehuden in het kader van een financiële lease p te nemen vr een bedrag gelijk aan de reële waarde van dat terrein, f indien lager, vr het bedrag van de cntante waarde van de minimum leasebetalingen bepaald bij de aanvang van de leasevereenkmst. De bepaling van het p te nemen bedrag wrdt mschreven in hfdstuk 12 Leasevereenkmsten. Desgevallend dienen tevens de initiële directe ksten pgelpen dr de leasingnemer te wrden tegevegd aan de geactiveerde waarde van het terrein. De verige elementen van de kstprijs wrden besprken in titel 6 Waardering bij eerste pname. Specifieke regel vr NMBS Hlding, Infrabel en NMBS: Leasevereenkmsten tussen entiteiten van de NMBS grep, die vlgens de Belgische bekhudregels peratinele leasevereenkmsten zijn, maar die vlgens IFRS financiële leasevereenkmsten zijn, wrden in de enkelvudige statutaire jaarrekening niet herwerkt. Een uitzndering zijn de activa die het nderwerp zijn van een alternatieve financiering.

19 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina Uitgestelde betaling Een betaling wrdt beschuwd als een uitgestelde betaling wanneer de NMBS grep een leverancier betaalt buiten de gebruikelijke betaaltermijn van de leverancier f indien het betalingsuitstel een interest genereert die lager is dan de marktinterest. De terreinen aangekcht met uitstel van betaling wrden gewaardeerd aan de cntante prijs van de betaling. Indien de betaling later plaatsvindt dan p basis van de nrmale krediettermijn wrdt het verschil tussen het equivalent van de cntante prijs p het mment van de pname en het dr de NMBS grep betaalde bedrag pgenmen als financiële kst gedurende de peride van uitgestelde betaling. De waardering van het terrein aan de cntante prijs van de betaling en het beken van een financiële kst vr het verschil tussen het equivalent van de cntante prijs p het mment van de pname en het betaalde bedrag wrden enkel tegepast vr betalingen vanaf en waarvan het betalingsuitstel meer dan één jaar bedraagt. Vrbeeld 1 Een terrein is aangekcht begin juli van het jaar N vr een bedrag van (nminaal bedrag) en de betaling zal plaatsvinden eind januari van het jaar N+2. Deze betaling is uitgesteld mdat ze de gewnlijke betalingstermijn verschrijdt. De verdiscnteringsvet bedraagt 6% per jaar (zals bepaald dr de NMBS Hlding). Het aangekchte terrein heeft een cntante prijs die gelijk is aan: x (1+6%) -19/12 = Het verschil tussen de cntante prijs en het nminaal bedrag, wrdt pr rata tempris ver de peride van juli jaar N tt januari jaar N+2 pgenmen als een financiële kst.

20 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina Dr ruil verkregen terreinen Het verkrijgen van terreinen dr ruil kmt zelden vr binnen de NMBS grep. Eén f meer terreinen kunnen wrden verwrven in ruil vr niet-mnetaire activa f een cmbinatie van mnetaire en niet-mnetaire activa. De kstprijs van een dr ruil verkregen terrein wrdt bepaald p basis van zijn reële waarde tenzij (a) de ruiltransactie niet p cmmerciële realiteit gebaseerd is, f (b) de reële waarde van het ntvangen actief en het pgegeven actief niet betruwbaar kunnen wrden bepaald. Indien het verwrven actief niet tegen reële waarde wrdt gewaardeerd, is de kst gelijk aan de bekwaarde van het pgegeven actief. Een ruiltransactie vrmt een cmmerciële realiteit indien: a) de samenstelling (het risic, tijdstip en bedrag) van de kasstrmen van het ntvangen actief verschilt van de samenstelling van de kasstrmen van het vergedragen actief; f b) de entiteitgebnden waarde van het gedeelte van de bedrijfsactiviteiten van de NMBS grep dat dr de transactie is beïnvled, verandert als gevlg van de ruil; en c) het verschil nder (a) f (b) belangrijk is met betrekking tt de reële waarde van de geruilde activa. De reële waarde van een actief waarvr vergelijkbare markttransacties ntbreken kan betruwbaar wrden bepaald indien (a) ten aanzien van dat actief geen sprake is van aanzienlijk uiteenlpende redelijke schattingen van de reële waarde f (b) de waarschijnlijkheid van de verschillende schattingen binnen de bandbreedte van schattingen redelijkerwijze kan wrden ingeschat en kan wrden gebruikt vr het schatten van de reële waarde. Indien de NMBS grep de reële waarde van het pgegeven actief betruwbaar kan bepalen, dan wrdt de reële waarde van het pgegeven actief gebruikt m de kstprijs van het ntvangen actief te bepalen, tenzij de reële waarde van het ntvangen actief duidelijker vaststaat. 6.8 Terreinen verkregen dr inbreng in natura Wanneer de NMBS grep terreinen verwerft dr een inbreng in natura (in ruil vr aandelenkapitaal), dan wrdt dit terrein pgenmen vr zijn inbrengprijs. De inbrengprijs is de tussen de partijen vereengekmen waarde met uitsluiting van de ksten verbnden aan de inbreng. Deze ksten wrden pgenmen in ksten in de winst- en verliesrekening. 6.9 Verwerving van terreinen als nderdeel van een bedrijfscmbinatie Terreinen verwrven als nderdeel van een bedrijfscmbinatie (Vb.: een aankp van venntschappen) wrden gewaardeerd aan hun reële waarde. De bekhudkundige verwerking van bedrijfscmbinaties wrdt verder in detail besprken in hfdstuk 41 Bedrijfscmbinaties.

21 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina Terreinen waarvr een kapitaalsubsidie werd verkregen Vr de verwerving van terreinen kan de NMBS grep vaak kapitaalsubsidies van de verheid verwerven. Omdat de behandeling van de kapitaalsubsidies sterk verbnden is met de activa waarp ze betrekking hebben, wrden deze hier krt besprken. Binnen de NMBS grep dienen de kapitaalsubsidies ntvangen van de verheid pgenmen te wrden als schuld (nder de ver te dragen pbrengsten) p de passiefzijde van de balans. De kapitaalsubsidies dienen in de winst- en verliesrekening (nder de bedrijfspbrengsten) pgenmen te wrden aan hetzelfde ritme als de afschrijvingen van de materiële vaste activa waarp ze betrekking hebben. Gezien terreinen niet wrden afgeschreven, wrden kapitaalsubsidies ntvangen vr het verwerven van terreinen, niet in pbrengst genmen. Het is mgelijk m een bijznder waardeverminderingsverlies te beken p een individueel terrein als gevlg van een indicatie van verlies van waarde van het individuele terrein (vb. ten gevlge van pgelpen schade) ngeacht het feit f dit terrein al dan niet (deels) gesubsidieerd is. Er kunnen geen bijzndere waardeverminderingsverliezen gebekt wrden p terreinen in het kader van een test p bijzndere waardeverminderingsverliezen van een CGU indien de terreinen waaraan een bijznder waardeverminderingsverlies zu tegewezen wrden, deel uitmaken van een vlledig gesubsidieerde CGU (cash generating unit = kasstrmgenererende eenheid). Indien er bijzndere waardeverminderingsverliezen wrden vastgesteld met betrekking tt CGU s die gedeeltelijk gesubsidieerd zijn, dienen deze prprtineel aan alle activa (en de daaraan verbnden kapitaalsubsidies) te wrden tegewezen. De kapitaalsubsidies alsk de explitatiesubsidies wrden verder besprken in hfdstuk 22 Overheidssubsidies Gratis verwerven van terreinen Indien een terrein gratis is verkregen van een derde (Vb.: gemeente, prvincie, gewest f staat), meten de ksten inherent aan de schenking pgenmen wrden in de kstprijs van het terrein Tegemetkmingen De tegemetkmingen ntvangen van derde partijen, andere dan de verheid, en die substantieel k als subsidie kunnen aangemerkt wrden, vlgen dezelfde bekhudkundige verwerking als de verheidssubsidies.

22 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 19 7 Waardering na eerste pname 7.1 Kstprijsmdel Na eerste pname dient het kstprijsmdel tegepast te wrden vr alle categrieën van materiële vaste activa. Dit hudt in dat de terreinen gebekt wrden tegen de kstprijs verminderd met de eventuele geaccumuleerde bijzndere waardeverminderingverliezen. 7.2 Herwaarderen van terreinen is niet tegestaan De herwaardering van materiële vaste activa is mgelijk nder IFRS. Dergelijke herwaardering is echter niet tegelaten vlgens de waarderingsregels van de NMBS grep. Een uitzndering zijn de herwaarderingen vlgens de Belgische bekhudregels vr 1/1/2009 die wrden beschuwd als vernderstelde kstprijs vlgens de IFRS regels indien deze dicht bij de reële waarde aanleunden p het mment van herwaardering. 7.3 Terreinen wrden niet afgeschreven De terreinen hebben een neindige gebruiksduur en wrden niet afgeschreven.

23 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 20 8 Bijzndere waardeverminderingsverliezen Een bijznder waardeverminderingsverlies dient gebekt te wrden indien de bekwaarde van een terrein zijn realiseerbare waarde verschrijdt. We verwijzen naar hfdstuk 13 Bijznder waardeverminderingsverlies vr verdere uitleg hierver. Onder tepassing van de Belgische bekhudregels, stemt het beken van een bijznder waardeverminderingsverlies vereen met het beken van een uitznderlijke waardevermindering. Het is mgelijk m een bijznder waardeverminderingsverlies te beken p een individueel terrein als gevlg van een indicatie van verlies van waarde van het individuele terrein (vb. ten gevlge van pgelpen schade) ngeacht het feit f dit terrein al dan niet (deels) gesubsidieerd is. Er kunnen geen bijzndere waardeverminderingsverliezen gebekt wrden p terreinen in het kader van een test p bijzndere waardeverminderingsverliezen van een CGU indien de terreinen waaraan een bijznder waardeverminderingsverlies zu tegewezen wrden, deel uitmaken van een vlledig gesubsidieerde CGU (cash generating unit = kasstrmgenererende eenheid). Indien er bijzndere waardeverminderingsverliezen wrden vastgesteld met betrekking tt CGU s die gedeeltelijk gesubsidieerd zijn, dienen deze prprtineel aan alle activa (en de daaraan verbnden kapitaalsubsidies) te wrden tegewezen. Indien het bijznder waardeverminderingsverlies niet langer ndig is, wrdt dit teruggenmen in de winst- en verliesrekening. 9 Niet langer in de balans pnemen Een terrein wrdt niet langer pgenmen in de balans als terrein in de vlgende gevallen: Vervreemding: verkp, schenking, ruil tegen een ander materieel vast actief, inbreng, verdracht in het kader van een financiële lease; Overbeking naar vastgedbeleggingen: terreinen die vlden aan de criteria van vastgedbeleggingen, wrden niet langer als materiële vaste activa maar als vastgedbeleggingen in de balans pgenmen (zie hfdstuk 11 Vastgedbeleggingen); Overbeking naar vaste activa aangehuden vr verkp: terreinen die vlden aan de criteria van vaste activa aangehuden vr verkp, wrden niet langer als materiële vaste activa maar als vaste activa aangehuden vr verkp in de balans pgenmen (zie hfdstuk 14 Vaste activa aangehuden vr verkp en beëindigde bedrijfsactiviteiten). Een uitzndering zijn de terreinen die binnen de 12 maanden nadat aan de vrwaarden van IFRS 5 vldaan wrdt, zullen verkcht wrden aan f ingebracht wrden in een entiteit van de cnslidatiekring (ngeacht vlgens welke cnslidatiemethde deze entiteit in de cnslidatie werd pgenmen). Deze terreinen dienen niet pgenmen te wrden als materiële vaste activa aangehuden vr verkp, maar blijven in de balans pgenmen als terreinen. Wanneer een terrein niet langer pgenmen wrdt in de balans, wrdt de kstprijs en de eventuele geaccumuleerde bijzndere waardeverminderingsverliezen uitgebekt. De winst f het verlies dat vrtvleit uit de vervreemding van een terrein zal wrden bepaald als zijnde het verschil tussen de nett-pbrengst bij vervreemding en de bekwaarde van het actief (kstprijs min de eventuele geaccumuleerde bijzndere waardeverminderingsverliezen), en dient in de winst- en verliesrekening te wrden pgenmen. Vr een bespreking van terreinen die het nderwerp uitmaken van een sale en leaseback f sale en rentback transactie verwijzen we naar hfdstuk 12 Leasevereenkmsten.

24 9.1 Buiten gebruik gestelde terreinen BOEKHOUDHANDLEIDING NMBS GROEP Hfdstuk 10 Sectie C Pagina 21 Terreinen die niet meer vr bedrijfsdeleinden wrden gebruikt, dienen te wrden vergebekt naar de rekeningen 260XX Buiten gebruik gestelde materiële vaste activa. Deze materiële vaste activa wrden in de gecnslideerde IFRS jaarrekening pgenmen in de categrie vereenstemmend met de aard van het betreffend materieel vast actief. Bvendien dient er te wrden nagegaan f er een bijznder waardeverminderingsverlies dient gebekt te wrden.

25 Hfdstuk 10 Sectie C Pagina Samenvatting van de verschillen tussen IFRS en de Belgische bekhudregels 10.1 Ksten van herstel Onder IFRS wrdt de cntante waarde van de geschatte ksten van het herstel van het terrein pgenmen in de kstprijs indien er een verplichting bestaat deze ksten p te lpen en indien de ksten betrekking hebben p de aankp van het terrein en niet p zijn explitatie. Vlgens de Belgische bekhudregels is dit niet tegelaten en dienen deze uitgaven te wrden pgenmen in de ksten in de winst- en verliesrekening.