THERAPEUTISCHE MONITORING

Transcriptie

1 WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID DIENST KWALITEIT VAN MEDISCHE & COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN DESKUNDIGEN GLOBAAL RAPPORT EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE THERAPEUTISCHE MONITORING ENQUETE 2012/03 ISP-2012/MON.THER. 18 Dienst Kwaliteit van medische laboratoria J. Wytsmanstraat, Brussel België

2 ISSN : INHOUDSTAFEL COMITE VAN EXPERTEN IMMUNOASSAYS / CHEMIE / TDM... 3 CONVERSIETABEL IMMUNOASSAYS... 4 INLEIDING... 5 Enquête specifieke informatie... 5 Aard van stalen... 5 Informatie vermeld in de Toolkit database... 5 Updating kits... 6 Vervallen kits... 6 Op welke manier kunnen de gecensureerde waarden geëncodeerd worden in de toolkit?... 6 Ter beschikking stellen van de rapporten... 7 Toelichting bij de statistische verwerking in het individuele rapport... 8 Grafische voorstelling bij het globale rapport VOORAFGAANDELIJKE OPMERKING AMIKACIN CARBAMAZEPINE DIGOXIN GENTAMICIN PARACETAMOL PHENOBARBITAL PHENYTOIN SALICYLATE THEOPHYLLIN VALPROIC ACID VANCOMYCIN INFORMATIE BETREFFENDE MEDISCHE HULPMIDDELEN VOOR IN VITRO DIAGNOSTIEK Medisch hulpmiddel voor in vitro diagnostiek Vereisten waaraan IVD dienen te voldoen Marktcontrole: productopvolging, incidenten en correctieve acties Melden van incidenten De rol van de Bevoegde Overheid voor IVD bij incidenten Ter besluit Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/2012 2/30

3 COMITE VAN EXPERTEN IMMUNOASSAYS / CHEMIE / TDM WIV (secretariaat) TEL : 02/ FAX : 02/ Coördinatoren I. DELATTRE P. VAN DE WALLE 02/ / Isabelle.Delattre@wiv-isp.be Philippe.Vandewalle@wiv-isp.be Prof. ANCKAERT E. TEL : 02/ FAX : 02/ ellen.anckaert@uzbrussel.be Dr. CAVALIER E. TEL : 04/ FAX : 04/ etienne.cavalier@chu.ulg.ac.be Dr. COUCK P. TEL : 02/ FAX : 02/ Pedro.Couck@uzbrussel.be Prof. DECLERCQ P. TEL : 011/ FAX : 011/ peter.declercq@pharm.kuleuven.be Pharm. Biol. DESMET K. TEL : 016/ FAX : 016/ koen.desmet@uzleuven.be Dr. FILLEE C. TEL : 02/ FAX : 02/ catherine.fillee@uclouvain.be Prof. NEELS H. TEL : 03/ FAX : 03/ hugo.neels@zna.be Prof. VANSTAPEL F. TEL : 016/ FAX : 016/ florent.vanstapel@uz.kuleuven.be Prof. VERSTRAETE A. TEL : 09/ FAX : 09/ alain.verstraete@ugent.be Prof. WALLEMACQ P. TEL : 02/ FAX : 02/ pierre.wallemacq@uclouvain.be Dr. WILLEMS D. TEL : 02/ FAX : 02/ dominique.willems@chu-brugmann.be Apr. Biol. WINNOCK F. TEL : 053/ FAX : 053/ frederic.winnock@asz-aalst.be Expertenvergadering: 19/12/2012 Toestemming verspreiding rapport: 21/12/2012 Isabelle Delattre Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/2012 3/30

4 CONVERSIETABEL IMMUNOASSAYS AMIKACIN x 1,00 AMIKACIN x 1,00 µg/ml AMIKACIN x 1,71 µmol/l CARBAMAZEPINE x 1,00 CARBAMAZEPINE x 1,00 µg/ml CARBAMAZEPINE x 4,23 µmol/l DIGOXINE µg/l x 1,00 µg/l DIGOXINE µg/l x 1,00 ng/ml DIGOXINE µg/l x 1,28 nmol/l GENTAMICIN x 1,00 GENTAMICIN x 1,00 µg/ml GENTAMICIN x 2,09 µmol/l LITHIUM mmol/l x 1,00 mmol/l LITHIUM mmol/l x 1,00 meq/l PARACETAMOL x 1,00 PARACETAMOL x 1,00 µg/ml PARACETAMOL x 6,62 µmol/l PHENOBARBITAL x 1,00 PHENOBARBITAL x 1,00 µg/ml PHENOBARBITAL x 4,31 µmol/l PHENYTOIN x 1,00 PHENYTOIN x 1,00 µg/ml PHENYTOIN x 3,96 µmol/l SALICYLATE x 1,00 SALICYLATE x 1,00 µg/ml SALICYLATE x 0,00724 mmol/l THEOPHYLLIN x 1,00 THEOPHYLLIN x 1,00 µg/ml THEOPHYLLIN x 5,55 µmol/l VALPROIC ACID x 1,0000 VALPROIC ACID x 6,93 µg/ml VALPROIC ACID x 6,93 µmol/l VANCOMYCIN x 1,0000 VANCOMYCIN x 0,690 µg/ml VANCOMYCIN x 0,690 µmol/l Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/2012 4/30

5 INLEIDING Enquête specifieke informatie Alle stalen gebruikt in de EKE zijn voorafgaandelijk goedgekeurd door de leden van de onderscheiden expertencomités. De stalen van de enquête 2012/3 werden op 5 november 2012 verstuurd. De afsluitingsdatum van de encodages was 19 november Vanaf 27 november 2012 waren de (niet-gevalideerde) individuele rapporten beschikbaar op toolkit tot 4 december De validatie gebeurde op 21 december Vanaf deze datum zijn dus de definitieve rapporten beschikbaar in de toolkit. Aard van stalen Ter gelegenheid van deze enquête werden éen monster naar alle deelnemers verstuurd: het monster R/11669 (liquid) is een controleserum van de firma BioRad. Informatie vermeld in de Toolkit database De volgende informatie werd in de Toolkit database vermeld: R/11669: Monster te bewaren bij 2-8 C. Gelieve de analyses zo vlug mogelijk na ontvangst uit te voeren. Geen interpretatie gevraagd voor dit staal. Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/2012 5/30

6 Updating kits Om de juistheid van de resultaten van de externe kwaliteitscontrole te verzekeren, is het belangrijk dat alle informatie met betrekking tot de methode en de gebruikte kits correct is. Wij stellen bij elke enquête vast dat een klein aantal laboratoria de juistheid van deze informatie vergeet te controleren. Indien u uw kit niet terugvindt in de toolkit, aarzel dan niet om ons zo vlug mogelijk te contacteren of een mail te sturen naar het volgende adres: Isabelle.Delattre@wiv-isp.be. Vervallen kits Wanneer een bepaalde kit niet meer wordt gecommercialiseerd en de einddatum (vervaldatum) wordt bereikt, verdwijnt deze kit uit de toolkit. Een waarschuwingsbericht verschijnt op het scherm: «Uw kit is vervallen. Wilt u uw nieuw catalogusnummer invoeren?». Het is dus noodzakelijk dat u uw nieuwe kit herparametreert, zelfs indien het enkel om een verandering van het catalogusnummer gaat. Indien u deze updating niet uitvoert, worden uw gegevens niet statistisch verwerkt. Voor alle methodes die «kit afhankelijk» zijn, wordt het principe van de methode automatisch toegekend. Voortaan zal het niet meer mogelijk zijn om kwantitatieve resultaten te encoderen indien niet alle informatie met betrekking tot de kit werd ingevoerd. Op welke manier kunnen de gecensureerde waarden geëncodeerd worden in de toolkit? Encodagevoorbeeld: VIT B12 (05280) Kit ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS Vitamin-B12 ( ) Methode immunoassay, enzymatic marker, luminescence (oldmeth=082) Meetapparaat ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS Vitros ECI Parameterdefinitie voor VIT B12 Resultaat (Operator+Waarde+Eenheid) > 738 pmol/l Vrije tekst De tekens «>» en «<» bevinden zich juist voor het vakje waar het kwantitatieve resultaat geëncodeerd werd. Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/2012 6/30

7 Ter beschikking stellen van de rapporten Zoals u al kon vaststellen, vragen wij u om uw antwoorden vlugger terug te sturen zodat de resultaten voor de laboratoria, onder de vorm van een eerste niet-gevalideerde draft, zo vlug mogelijk na het afsluiten van de enquête beschikbaar zijn. Voor die laboratoria waarvoor omwille van onvoorziene omstandigheden voor een bepaalde enquête er een probleem zou zijn voor de tijdslimiet, kan de toegang tot de toolkit uitzonderlijk worden verlengd. Dit vertraagt echter de productie van de rapporten voor het geheel van de groep. In eenieders voordeel vragen wij u dus om aandachtig te zijn en de voorgestelde termijnen te respecteren. Eenmaal de voorlopige (niet-gevalideerde) individuele rapporten toegankelijk zijn, beschikt u over 7 dagen om ons uw eventuele opmerkingen mee te delen. Een verbetering kan in volgende gevallen worden aangebracht: (i) encodagefouten in verband met eenheden, (ii) onjuiste methode. Een vergissing kan enkel in aanmerking genomen worden indien ze correct gedocumenteerd is (ruwe data). Na de validatie van de enquête door het Expertencomité zal het gevalideerd globale rapport beschikbaar zijn op onze Website op het volgende adres: kies «Rapporten» in het voorgestelde menu Voor TDM zijn de volgende globale rapporten beschikbaar op de site van de afdeling: 2008/ / / / / / / / / / / / /03 Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/2012 7/30

8 Toelichting bij de statistische verwerking in het individuele rapport Wat de kwantitatieve resultaten betreft, wordt de positie van uw resultaten gegeven in vergelijking met het geheel van de deelnemende laboratoria en in vergelijking met de andere deelnemers die dezelfde methode gebruiken. De volgende informatie wordt gegeven: uw resultaat uw methode de globale mediaan M: de centrale waarde van de resultaten bekomen voor het geheel van de laboratoria voor alle methoden de globale standaarddeviatie SD: maat voor de spreiding van de resultaten bekomen voor het geheel van de laboratoria de globale mediaan van uw methode M: de centrale waarde van de resultaten bekomen voor de laboratoria die eenzelfde (uw) methode gebruiken de standaarddeviatie van uw methode SD: maat voor de spreiding van de resultaten bekomen voor de laboratoria die eenzelfde (uw) methode gebruiken de variatiecoëfficiënt CV (uitgebruikt in %) voor het geheel van de laboratoria en voor de laboratoria die eenzelfde (uw) methode gebruiken: CV = (SD / M) * 100% de afstand Z (uitgedrukt in SD) van uw resultaat tot de mediaan van uw methode: Z = (R - M) / SD de afstand U (uitgedrukt in %): de procentuele afwijking van uw resultaat t.o.v. de mediaan van uw methode: U = ((R - M) / M) * 100% een grafische interpretatie van de positie van uw resultaat R in vergelijking met de mediaan M gebaseerd op de methode van Tukey, voor elke parameter en voor elk geanalyseerd staal R uw resultaat M mediaan H percentielen 25 en 75 I interne limieten (M ± 2.7 SD) O externe limieten (M ± 4.7 SD) De globale grafiek en deze van uw methode worden uitgedrukt volgens dezelfde schaal, op deze wijze zijn beide vergelijkbaar. Deze grafieken geven u een ruw geschatte indicatie van de positie van uw resultaat R t.o.v. de mediaan M. Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/2012 8/30

9 Wij herinneren u er eveneens aan dat 3 brochures beschikbaar zijn op onze Website op het volgende adres: kies «Brochures» in het voorgestelde menu De volgende 3 documenten verschijnen: 1. Informatiebrochure over de externe kwaliteitsevaluatieprogramma's voor klinische laboratoria (Algemene informatiebrochure over de externe evaluatie) 2. Statistische brochure (Algemene statistische berekeningsprocedure opgesteld door Professor Albert) 3. Verwerking van gecensureerde waarden (Statistische berekeningsprocedure toegepast op de gecensureerde waarden opgesteld door Professor Albert). Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/2012 9/30

10 Grafische voorstelling bij het globale rapport Naast de tabellen met de resultaten werd er een grafische voorstelling in «box et whisker» plot toegevoegd. Zij bevat de volgende elementen voor de methoden met minstens 4 deelnemers: een rechthoek met de percentielen 25 (P 25 ) en 75 (P 75 ) een centrale lijn die de mediaan van de resultaten weergeeft (P 50 ) een ondergrens die de kleinste waarde weergeeft x > P * (P 75 - P 25 ) een bovengrens die de grootste waarde weergeeft x < P * (P 75 - P 25 ) alle punten buiten dit interval worden voorgesteld door een cirkel Zoals aangeduid in de figuur hieronder, komen de grenzen «I» weergegeven in de grafieken van de individuele rapporten overeen met de ondergrenzen en de bovengrenzen van de box plots (te weten P * (P 75 - P 25 ) en P * (P 75 - P 25 )), en in geval van een normale distributie met M ± 3 SD. O = P * (P 75 - P 25 ) LIMIETEN VAN TUKEY ( normale verdeling) I = P * (P 75 - P 25 ) H H I = P * (P 75 - P 25 ) P 50 P 75 P 25 x < P * (P 75 - P 25 ) x > P * (P 75 - P 25 ) O = P 25 3 * (P 75 - P 25 ) O I H M H I O M * σ M * σ P 25 P 75 M * σ M * σ Overeenkomstige limieten in geval van normale verdeling Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

11 VOORAFGAANDELIJKE OPMERKING Ter gelegenheid van deze enquête werden hoge intra-methode CVs en hoge/lage intramethode medianen gerapporteerd. Volgende tabellen geven een samenvatting van de methoden die een afwijkende CV of mediaan gerapporteerd hebben in vergelijking met de andere groepen. Parameter Methode CV (%) N labs Amikacine Syva Emit Carbamazepine Siemens Advia Centaur/CP/XP Digoxine TDx/AxSym/IMx Paracetamol Abbott AxSym/TDx/TDxFlex Parameter Methode Med. () N labs Globale med. () Paracetamol Roche Cobas Fenobarbital Vitros Theofylline Johnson & Johnson Valproinezuur Beckman Coulter Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

12 AMIKACIN AMIKACIN - d (%) : 15.0 R/11669 METHOD Median SD CV % N labs 001 Non-Isotopic Abbott TDx Non-Isotopic Roche Integra Non-Is. - Roche Hit / Mod / cobas c Non-Isotopic Syva Emit * Non-Isotopic Abbott - Architect/Aeroset Non-Isotopic QMS Thermo sc. - Olympus Global results (all methods and all measuring systems) * Geëncodeerde waarden: Data out of graph Method Value 5 = 23.1 Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

13 CARBAMAZEPINE CARBAMAZEPINE - d (%) : 16.0 R/11669 METHOD 019 Abbott - Architect - Immunoassay - Chemiluminescence 020 Abbott - Architect - Enzyme immunoassay- Spectrometry 021 Abbott - AxSym/TDx/TDxFlex - Fluorescence polarization immunoassay 031 Coulter - Synchron LX/DxC - Particle enhanced immunoturbidimetry Median SD CV % N labs Siemens - Dimension / Vista - PETINIA Dade - Syva - Emit - Enzyme immunoassay - spectrometry 072 Roche - Cobas Integra - Fluorescence polarization immunoassay Roche - Hit./ Mod./ cobas c - Immunoenzymatic CEDIA Roche - Hit./ Mod./ cobas c - Kin. Inter. micropart. sol.- immunoassay 084 Siemens - Advia Centaur/CP/XP- Immunochemiluminescence 085 Siemens - Immulite - chemiluminescent enzyme immunoassay * Vitros - immunoenzymatic assay - reflectometry Global results (all methods and all measuring systems) * Geëncodeerde waarden: Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

14 DIGOXIN DIGOXIN - d (%) : 19.0 R/11669 METHOD Median µg/l SD µg/l 021 Non-Isotopic-Roche-Integra / cobas c Non-Isotopic-Abbott Aeroset Abbott - Architect - Immunoassay - Chemiluminescence CV % N labs Non-Isotopic-TDx - AxSym- IMx * Non-Isotopic-Johnson & Johnson-reflectometry Non-Isotopic-BioMérieux-Vidas Non-Isotopic-Siemens-ADVIA Centaur Non - Isotopic - Beckman (650182) Siemens - Dimension / Vista - ACMIA Non-Isotopic-Roche-Tinaquant Olympus- Enzyme immunoassay - Spectrometry Non-Isotopic-Beckman Coulter-Access Non-Is. - Roche-Elecsys/ Modular E/ Cobas e Non-Isotopic - Siemens - Dimension Vista - LOCI Global results (all methods and all measuring systems) Data out of graph Method Value 21 = 1 µg/l 41 = 2.1 µg/l Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

15 * N labo Instrument Kit R/11669 (µg/l) 1 AxSYM AxSYM Digoxine (5B73-20) AxSYM AxSYM Digoxine (5B73-20) AxSYM AxSYM Digoxine (5B73-20) AxSYM AxSYM Digoxine (5B73-20) AxSYM AxSYM Digoxine (5B73-20) AxSYM AxSYM Digoxine (5B73-20) AxSYM Plus AxSYM Digoxine (5B73-20) AxSYM Plus AxSYM Digoxine (5B73-20) Architect i2000 AxSYM Digoxine (5B73-20) 1.7 Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

16 GENTAMICIN GENTAMICIN - d (%) : 17.0 R/11669 METHOD 020 Abbott - Architect - Particle enhanced immunoturbidimetry 021 Abbott - AxSym/TDx/TDxFlex - Fluorescence polarization immunoassay 022 Abbott - Architect - Chemiluminescent microparticle immunoassay 031 Coulter - Synchron LX/DxC - Particle enhanced immunoturbidimetry Median SD CV % N labs Siemens - Dimension/ Vista - PETINIA Microgenics - Immunoenzymatic assay - Spectrometry Roche - Cobas Integra - Fluorescence polarization immunoassay 074 Roche - Hit./ Mod./ cobas c - Kin. Inter. micropart. sol.- immunoassay 084 Siemens Advia Centaur/CP - Immunochemiluminescence Vitros - Enzyme immunoassay - spectrometry Global results (all methods and all measuring systems) Data out of graph Method Value 20 = = = 2.9 Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

17 PARACETAMOL PARACETAMOL - d (%) : 12.0 R/11669 METHOD Median SD 020 Abbott - Architect - Enzymatic method - Spectrometry Abbott - AxSym/TDx/TDxFlex - Fluorescence polarization immunoassay 031 Coulter - Synchron LX/DxC - Particle enhanced immunoturbidimetry 040 Siemens - Dimension - Enzymatic method - Spectrometry CV % N labs * Microgenics - Immunoenzymatic assay -Spectrometry Roche - Cobas Integra - cobas c - Enzymatic method - Spectrometry 074 Roche - Hit./ Modular Enzymatic method - Spectrometry Vitros - Enzymatic assay - Reflectance spectrometry Global results (all methods and all measuring systems) * Geëncodeerde waarden: Data out of graph Method Value 21 = 26.7 Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

18 PHENOBARBITAL PHENOBARBITAL - d (%) : 15.0 R/11669 METHOD Median SD CV % N labs 010 Gaz chromatography Abbott - Architect - Immunoassay - Chemiluminescence 021 Abbott - AxSym/TDx/TDxFlex - Fluorescence polarization immunoassay 031 Coulter - Synchron LX/DxC - Particle enhanced immunoturbidimetry 040 Siemens - Dimension - Particle enhanced immunoturbidimetry Dade - Syva - Emit - semiquantitative analysis Roche - Cobas Integra - Fluorescence polarization immunoassay Roche - Hit./ Mod./ cobas c - ONLINE Siemens - Advia - EMIT Siemens - Advia Centaur/ XP- Immunochemiluminescence 085 Siemens - Immulite - chemiluminescent enzyme immunoassay 090 Vitros - Enzyme immunoassay - Reflectance spectrometry Global results (all methods and all measuring systems) Data out of graph Method Value 42 = = 78.8 Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

19 PHENYTOIN PHENYTOIN - d (%) : 15.0 R/11669 METHOD 019 Abbott - Architect - Immunoassay - Chemiluminescence 020 Abbott - Architect/ Aeroset- Enzyme immunoassay - Spectrometry 021 Abbott - AxSym/TDx/Flex - Fluorescence polarization immunoassay 031 Coulter - Synchron LX/DxC - Particle enhanced immunoturbidimetry 040 Siemens - Dimension - Particle enhanced immunoturbidimetry 072 Roche - Cobas Integra - Fluorescence polarization immunoassay 074 Roche - Hit./ Mod./ cobas c - Kin. Inter. micropart. sol.- immunoassay 084 Siemens - Advia Centaur/ XP- Immunochemiluminescence 085 Siemens - Immulite - chemiluminescent enzyme immunoassay 090 Vitros - Enzyme immunoassay - Reflectance spectrometry Median SD CV % N labs Global results (all methods and all measuring systems) Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

20 SALICYLATE SALICYLATE - d (%) : 17.0 R/11669 METHOD Median SD CV % N labs 012 High Performance Liquid Chromatography Abbott - Architect - Enzymatic method - Spectrometry Abbott - AxSym/TDx/TDxFlex - Fluorescence polarization immunoassay Ben Srl - Colorimetry Coulter - Synchron LX/ DxC - Enzymatic method - Spectrometry Siemens- Dimension / Vista - Colorimetry Roche - Cobas Integra - cobas c - Enzymatic method - Spectrometry Roche - Hitachi - Modular - Colorimetry Vitros - enzymatic method - reflectometry Global results (all methods and all measuring systems) Data out of graph Method Value 25 = = 246 Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

21 THEOPHYLLIN THEOPHYLLIN - d (%) : 12.0 R/11669 METHOD Median SD 001 Non-Isotopic-TDx (reagents Abbott BMD)/AxSYM Non-Isotopic-Johnson & Johnson-Reflectometry Non-Isotopic- Abbott - Architect Non-Isotopic-Beckman-CX Non-Isotopic-Siemens-ADVIA Centaur Non-Isotopic-Roche Integra Siemens - Dimension / Vista - PETINIA Non-Is. - Roche Hit / Mod / cobas c Non-Isotopic - Siemens - Immulite CV % N labs Global results (all methods and all measuring systems) Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

22 VALPROIC ACID VALPROIC ACID - d (%) : 16.0 R/11669 METHOD Median SD 001 Non Isotopic - Abbott - AxSym Abbott - Architect - Immunoassay - chemiluminescence Non Isotopic - Siemens Advia Centaur Non Isotopic- Beckman Coulter Siemens - Dimension / Vista - PETINIA Non Isotopic - Siemens Immulite Non Isotopic - Olympus Non Isotopic - Roche ONLINE Non Isotopic - Roche Cedia Non Is. - Roche Hit / Mod / cobas c Non Isotopic - Roche Integra Non Isotopic - Vitros CV % N labs Global results (all methods and all measuring systems) Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

23 VANCOMYCIN VANCOMYCIN - d (%) : 16.0 R/11669 METHOD Median SD 001 Non Isotopic Abbott TDx/ AxSym Non Isotopic Beckman Coulter Siemens - Dimension / Vista - PETINIA Advia Centaur - chemiluminescence Non Isotopic Roche Integra Non Isotopic Vitros Non Isotopic Abbott Architect Non Isotopic - Abbott Architect - PETINIA Non Is. - Roche Hit / Mod / cobas c Non Is. - Roche ONLINE CV % N labs Global results (all methods and all measuring systems) Data out of graph Method Value 21 = 29 * Geëncodeerde waarden: Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

24 INFORMATIE BETREFFENDE MEDISCHE HULPMIDDELEN VOOR IN VITRO DIAGNOSTIEK Sinds 2001 is de Dienst Klinische Biologie van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid aangesteld als Belgische Bevoegde Overheid voor in vitro diagnostische medische hulpmiddelen. Een van de doelstellingen van de cel IVD is duidelijke informatie verstrekken aan de gebruikers en producenten van IVD s. In de realisatie hiervan werd in mei 2006 een informatiesessie in vitro diagnostische medische hulpmiddelen gehouden voor de kwaliteitscoördinatoren van klinische laboratoria. In navolging van dit initiatief wenst de cel IVD via deze bijlage nader in te gaan op de wisselwerking die noodzakelijk is ingeval van incidenten met in vitro diagnostica tussen u als gebruiker, de cel IVD als Bevoegde Overheden in België en diens collega s Bevoegde Overheden in de EEU. Medisch hulpmiddel voor in vitro diagnostiek Op Europees niveau worden medische hulpmiddelen voor in vitro diagnostiek, ook wel in vitro diagnostica, of IVD genaamd, gereguleerd door middel van Richtlijn 98/79/EG (1). Deze Richtlijn werd omgezet in Nationale wetgeving d.m.v. het Koninklijk Besluit (KB) van 14 november 2001 (2); dit KB vormt bijgevolg het wettelijk kader op Belgisch niveau. Een Medisch hulpmiddel voor in vitro diagnostiek wordt gedefinieerd als een medisch hulpmiddel dat een reagens, een reactief product, een kalibratiemateriaal, een controlemateriaal, een kit, een instrument, een apparaat, een toestel of een systeem is dat afzonderlijk of in combinatie wordt gebruikt en door de fabrikant is bestemd om te worden gebruikt voor het in vitro onderzoek van specimens die afkomstig zijn van het menselijk lichaam, met inbegrip van donorbloed en -weefsel, uitsluitend of hoofdzakelijk met het doel om informatie te verschaffen : - over een fysiologische of pathologische toestand, of - over een aangeboren afwijking, of - om de veiligheid en de mate van verenigbaarheid met potentiële ontvangers te bepalen, of - om de uitwerking van therapeutische maatregelen te toetsen. Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

25 Recipiënten voor specimens, zoals urinepotjes of bloedbuizen, worden eveneens als IVD beschouwd. Producten voor algemeen laboratoriumgebruik vallen niet onder de IVD wetgeving. Vereisten waaraan IVD dienen te voldoen In vitro diagnostica dienen te voldoen aan de essentiële vereisten vermeld in bijlage I van de Richtlijn 98/79/EG en het betreffende KB. Deze essentiële vereisten beogen de veiligheid van IVD producten, voor zowel de klinische toestand van de patiënten alsook de veiligheid van patiënten, gebruikers of derden. Zij beogen tevens kwaliteitsvolle producten en eisen dat de door de fabrikant gespecificeerde analytische en diagnostische prestaties aangetoond worden, zoals sensitiviteit, specificiteit, nauwkeurigheid, herhaalbaarheid, reproduceerbaarheid, interferenties en detectiedrempels. Voor elke IVD dient de fabrikant aan de hand van de technische documentatie aan te tonen dat aan al de (essentiële) vereisten werd voldaan. De essentiële vereisten zijn niet voldoende gedetailleerd om technische bepalingen op te leggen aan de fabrikant. Geharmoniseerde (EN) standaarden vertalen de essentiële vereisten in technische specificaties. IVD die volgens de geldende geharmoniseerde standaarden zijn vervaardigd, worden verondersteld te voldoen aan de overeenkomstige essentiële eisen. De fabrikant is evenwel vrij om de geharmoniseerde standaarden te hanteren, of om op een andere manier aan de essentiële eisen te voldoen. Marktcontrole: productopvolging, incidenten en correctieve acties De fabrikant dient een systematische procedure op te zetten om producten die reeds op de markt werden gebracht op te volgen, klachten en meldingen van incidenten van gebruikers te evalueren en te onderzoeken en zo nodig maatregelen te treffen om de nodige verbeteringen aan te brengen. Onder incident wordt verstaan (KB van 14/11/2001): a) elke slechte werking, storing of achteruitgang van de kenmerken en/of prestaties van een medisch hulpmiddel voor in vitro diagnostiek, alsmede elke onvolkomenheid in de Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

26 etikettering of in de gebruiksaanwijzing die direct of indirect de dood of een ernstige achteruitgang van de gezondheidstoestand van een patiënt of van een gebruiker of van andere personen kan of heeft kunnen veroorzaken, of; b) elke technische of medische reden in verband met de kenmerken of prestaties van een medisch hulpmiddel voor in vitro diagnostiek die als gevolg van de in het eerste gedeelte genoemde omstandigheden ertoe heeft geleid dat de fabrikant medische hulpmiddelen voor in vitro diagnostiek van hetzelfde type systematisch heeft hersteld of teruggenomen. Vaak zal een IVD geen directe schade toebrengen aan de patiënt, gebruiker of derde, zoals infecties, brand- of snijwonden. Incidenten met IVD worden meestal gekenmerkt door onrechtstreekse of indirecte schade aan de patiënt, te wijten aan foute informatie door een deficiënt IVD. Ter ondersteuning van de wettelijke bepalingen betreffende incidenten, de verplichtingen van de fabrikant en van de Bevoegde Overheden, de informatie-uitwisseling tussen de betrokken partijen en de uitvoering van correctieve acties, werd op Europees niveau een praktische gids (MEDDEV) ontwikkeld (3). Belangrijk is dat deze MEDDEV erop wijst dat onder ernstige achteruitgang van de gezondheidstoestand van een patiënt ook indirecte schade beschouwd wordt, die te wijten is aan een medische beslissing die werd genomen, of actie die werd ondernomen op basis van informatie bekomen met een deficiënt IVD en leidend tot: - foutieve diagnose - uitgestelde diagnose - ongeschikte of uitgestelde behandeling - extra belasting/analyses voor de patiënt - transfusie/transplantatie van ongeschikt materiaal Er dient ook opgemerkt te worden dat een incident niet altijd effectief hoeft te leiden tot de dood of een ernstige achteruitgang van de gezondheidstoestand van een patiënt, gebruiker of derde. Indien door een gelukkig toeval de laborant of clinicus heeft kunnen voorkomen dat dergelijke schade plaatsvond, ook dan betreft het een incident. Inderdaad, in een ander laboratorium, of onder andere omstandigheden, zou dezelfde slechte werking, storing of achteruitgang van de kenmerken en/of prestaties van een IVD wél hebben kunnen leiden tot de dood of een ernstige achteruitgang van de gezondheidstoestand van een patiënt, gebruiker of derde. Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

27 In geval van incidenten met een IVD, is het de verantwoordelijkheid van de fabrikant om de nodige oorzaaks- en risicoanalyse uit te voeren, en de nodige correctieve acties te ondernemen. Melden van incidenten De fabrikant van in vitro diagnostica is verplicht om de cel IVD onmiddellijk te verwittigen van elk incident waarbij zijn IVD betrokken is. Fabrikanten gebruiken hiervoor het formulier dat op Europees niveau werd uitgewerkt. Dit formulier is ondersteund door XML en kan bijgevolg ingebouwd worden in het softwarenetwerk van de fabrikant. Deze informatie vindt u onder de rubriek 2.12 Market surveillance van volgende webpagina: De laboratoria voor klinische biologie, de transfusiecentra en de personen verantwoordelijk voor de in ontvangstneming en/of de aflevering van in vitro diagnostica zijn verplicht incidenten te melden aan de Belgische Bevoegde Overheid voor IVD (KB 14/11/2001; Hfdst V; Art 7; 3). De cel IVD heeft voor meldingen door de gebruikers een specifiek formulier uitgewerkt, in Word. Wij vragen de laboratoria voor klinische biologie en de bovenvermelde personen om dit formulier op te nemen in hun kwaliteitssysteem. Dit formulier omvat een aantal in te vullen velden, betreffende informatie die noodzakelijk is om het probleem te kunnen inschatten. Het is cruciaal dat alle relevante informatie, zoals de identificatie van de betrokken IVD, de betrokken lot/serienummers, de omstandigheden van het incident, de eventueel reeds ondernomen correcties door de gebruiker ed. op een duidelijke manier wordt gecommuniceerd aan de cel IVD. Hoe vollediger de informatie, hoe efficiënter het verdere verloop van het proces, zoals verder zal blijken. Zelfs indien de gebruiker reeds contact heeft gehad met de fabrikant en indien de fabrikant reeds maatregelen heeft voorgesteld, is deze melding nodig. Bovendien is de bijkomende informatie die hierbij aangebracht wordt nuttig. De medewerkers van de cel IVD kunnen dan immers gericht contact opnemen met de fabrikant teneinde een correcte opvolging van diens onderzoek te bekomen. Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

28 De rol van de Bevoegde Overheid voor IVD bij incidenten Bij incidenten gemeld door de fabrikant, analyseert de cel IVD de risicoanalyse uitgevoerd door de fabrikant en verifieert zij de correctieve maatregelen voorgesteld door de fabrikant. Indien nodig kan de cel IVD beroep doen op het advies van een evaluatiecommissie. Na incidentmeldingen door een gebruiker (laboratoria voor klinische biologie, transfusiecentra, leken), door personen verantwoordelijk voor de in ontvangstneming van IVD, door de distributeur of importeur, informeert de cel IVD hiervan de fabrikant, waarna dezelfde procedure wordt gevolgd. Ingeval correctieve acties dienen plaats te vinden, is het belangrijk dat alle gebruikers van de betrokken in vitro diagnostica hiervan op de hoogte worden gesteld. Voor correctieve acties die plaatsvinden op Belgisch niveau vraagt de cel IVD daarom ook steeds een kopie van de uiteindelijke Field Safety Notice die aan de betrokken gebruikers wordt verstuurd. Tevens vragen wij een lijst van getroffen Belgische gebruikers. Dit gebeurt dus zowel voor fabrikanten van IVD die in België zijn gevestigd als voor buitenlandse fabrikanten. Dit duidt op het belang van een goedwerkende communicatie op niveau van de gehele EEG: een internationale uitwisseling van informatie m.b.t. correctieve maatregelen is van primordiaal belang. Verschillende internationale samenwerkingsprocedures tussen de Bevoegde Overheden worden hiertoe gebruikt. De cel IVD informeert haar collega s in de EEU van incidenten en/of correctieve acties die genomen worden tengevolge incidenten in België en/of door Belgische fabrikanten en wordt op haar beurt op de hoogte gesteld van correctieve acties, uitgevoerd ten gevolge incident elders in de EEU of zelfs over de hele wereld indien deze betrekking hebben op in vitro diagnostica die in de EEU in de handel zijn. Ter besluit De IVD Richtlijn beoogt de veiligheid van IVD producten en tevens kwaliteitsvolle producten met hoogstaande analytische en diagnostische prestaties. Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

29 De fabrikant wordt gevraagd nieuwe ontwikkelingen, nieuwe (wetenschappelijke) kennis, veranderingen in de state-of-the-art en -niet in het minst- incidenten actief te evalueren en dit te vertalen in eventuele productverbeteringen, preventieve en/of correctieve acties. Het riskmanagement, het afwegen van eventuele risico s verbonden aan het gebruik van de IVD ten opzichte van het profijt voor de patiënt, zijn cruciaal. Het is daarom van primordiaal belang dat incidenten gemeld, geanalyseerd en door doeltreffende correctieve acties voorkomen kunnen worden. De Belgische laboratoria voor klinische biologie vormen een belangrijke schakel in dit proces. De cel IVD vraagt u daarom om het formulier voor meldingen door de gebruikers op te nemen in het kwaliteitssysteem van uw laboratorium. De cel IVD rekent op uw medewerking. Alvast dank. Voor contact of verdere informatie: GEBRUIKTE AFKORTINGEN EG/EU EEU IVD KB Europese Gemeenschap Europese economische Gemeenschap medische hulpmiddelen voor in- vitro diagnostiek Koninklijk Besluit 1 Richtlijn 98/79/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 oktober 1998 betreffende medische hulpmiddelen voor in-vitro diagnostiek. De geconsolideerde tekst, die de aanpassingen opneemt werd gepubliceerd onder: eurlex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=consleg:1998l0079: :en:pdf Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30

30 2 Koninklijk Besluit betreffende medische hulpmiddelen voor in-vitro diagnostiek van 14/11/2001, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 12/12/ MEDDEV 2.12/1 rev.6 Medical devices vigilance system Van Nerom Anne, DVM, PhD Coordinator Bevoegde Overheid medische hulpmiddelen voor in vitro diagnostiek Kwaliteit van medische laboratoria Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Juliette Wytsmanstraat Brussel België T +32 (0) F +32 (0) This report may not be reproduced, published nor distributed without prior consent from the WIV-ISP END Globaal rapport, TDM 2012/3. Datum van publicatie 21/12/ /30