Externe kwaliteitsevaluatie. Alcoholbepaling in bloed 2007/1. Mei

Transcriptie

1 Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Afdeling Klinische Biologie Externe kwaliteitsevaluatie Alcoholbepaling in bloed 2007/1 Mei Dit rapport mag uitsluitend worden gereproduceerd, gepubliceerd of gedistribueerd met toestemming van het WIV. 3/10/07 1/37

2 EXPERTENCOMITE ALCOHOLBEPALING IN BLOED WIV (secretariaat) tel: 02/ ; fax: 02/ ; Enquête coördinator: Dr N. Hamers: Tel: 02/ ; Statisticus: W. Coucke: tel:02/ ; C. Charlier tel: 04/ ; fax: 04/ ; c.charlier@chu.ulg.ac.be W. Lambert tel : 09/ ; fax: 09/ ; willy.lambert@ugent.be F. Martens tel: 056/ ; fax: 056/ ; frank.martens@azgroeninge.be H. Neels tel: 03/ ; fax: 03/ ; hugo.neels@zna.be E. Noël tel: 065/ ; fax: 065/ ; J. Tytgat tel: 016/ ; Jan.Tytgat@pharm.kuleuven.be V. Maes tel: 02/ ; fax: 02/ ; viviane.maes@uzbrussel.be M. Van Damme tel: 02/ ; fax: 02/ ; mvandamm@ulb.ac.be A. Verstraete tel: 09/ ; fax: 09/ ; alain.verstraete@ugent.be P. Wallemacq tel: 02/ ; fax: 02/ ; Wallemacq@lbcm.ucl.ac.be 3/10/07 2/37

3 INHOUDSTABEL 1. INLEIDING RESULTATEN... 5 Gebruikte interne standaard voor chromatografische methoden STATISTISCHE VERWERKING Evaluatie van de klassieke spreidingsparameters Aanvullende studie met betrekking tot de lineariteit ANALYSE VAN DE RESULTATEN A. Lineariteitsstudie op de gegevens A.1. Outliers A.2. Lack of fit A.3. Gewogen regressie en betrouwbaarheidsinterval A.3.1. Gewogen regressie op alle resultaten A.3.2. Bespreking per methode B. Analyse van de resultaten van de case reports B.1. Negatief staal B.2. Staal met 0.2g/L Antwoorden van de experten voor staal E/ B.3. Staal met 0.3g/L Antwoorden van de experten voor staal E/ B.4. Staal met 0.40 g/l Antwoorden van de experten voor staal E/ B.5. Staal met 0.50g/L Antwoorden van de experten voor staal E/ B.6. Staal met 0.59g/L Antwoorden van de experten voor staal E/ B.7. Staal met 0.74g/L Antwoorden van de experten voor staal E/ B.8. Staal met 1.48g/L Antwoorden van de experten voor staal E/ ALGEMENE COMMENTAREN LIJST VAN DE ERKENDE JURIDISCHE EXPERTEN DIE DEELNEMEN AAN DE EXTERNE EVALUATIES /10/07 3/37

4 1. Inleiding Acht monsters werden bereid uitgaande van een plasmapool van humane oorsprong. De volgende ethanol concentraties werden aan deze stalen toegevoegd: Staal Ethanol (g/l) E/ E/7775 ± 0.2 E/7773 ± 0.3 E/7771 ± 0.4 E/7774 ± 0.5 E/7772 ± 0.6 E/7769 ± 0.75 E/7776 ± 1.50 Vanaf dit jaar is de deelname aan de EKE verplicht voor alle juridische experten. Ter gelegenheid van deze enquête hebben wij voor elk staal een herberekening gevraagd aan de experten op basis van het analytisch resultaat en de eraan gekoppelde commentaar. 3/10/07 4/37

5 2. Resultaten Ethyl-alcohol (01880) g/l E/7769 METHOD Median SD CV No.labs 001 Casier Delaunois Direct Gas Chromatography - (capillary-column) % Direct Gas chromatography (packed-column) % Headspace chromatography (capillary-column ) % ADH - Abbott (Aeroset) ADH- Abbott AxSym % ADH- Abbott TDx/ADx % ADH- Siemens- Advia ADH- Beckman % ADH- Dade (Emit) % ADH- Roche % ADH- Vitros % ADH - Dade Dimension % 11 Global results (all methods and all measuring systems) % 200 Ethyl-alcohol (01880) g/l E/7770 Dit staal bevatte geen ethanol. De gedetailleerde resultaten worden hieronder weergegeven. Lab Apparaat Kit OP E/7770 Met 24 = 0, = 0, = = < 0, = = < 0, = = = = = = < 0, = = 0, /10/07 5/37

6 118 = = = = = = = = 0, = = < 0, = = < 0, < 0, = 0, < 0, AEROSET Aeroset 1E24-20 < 0, AxSYM AxSym 3B = 0, AxSYM AxSym 3B = AxSYM AxSym 3B < 0, AxSYM AxSym 3B = AxSYM AxSym 3B = 0, AxSYM AxSym 3B = 0, AxSYM AxSym 3B < 0, AxSYM AxSym 3B < 0, AxSYM AxSym 3B < 0, TDxFLx AxSym 3B < 0, AEROSET Aeroset 3L36-20 < 0, TDxFLx ADx ( ) = AEROSET Aeroset 3L36-20 < 0, TDxFLx TDx = TDxFLx TDx = 0, TDx TDx = 0, TDx TDx < 0, TDx TDx < 0, TDx TDx < 0, Advia 2400 Advia ( ) = 0, Advia 2400 Ethanol (74365) < 0, ADVIA 1650 Ethanol (74365) < 0, LX 20 Synchron LX (474947) = 0, DXC800 Synchron LX (474947) < 0, LX 20 Synchron LX (474947) < 0, LX 20 Synchron LX (474947) < 0, SYNCHRON CX 3 Synchron LX (474947) = DxC 600 Emit II (9K309) < 0, AU 600 Emit II (9K309) < 0, AU 600 Emit II (9K309) < 0, LX 20 Emit II (9K309) = Modular (module P) Emit II (9K309) < 0, Cobas Mira Emit II (9K309) = DXC800 Emit II (9K309) = /10/07 6/37

7 118 Modular (module P) Emit II (9K309) < 0, AU 600 Emit II (9K309) < 0, AU 600 Emit II (9K309) = 0, LX 20 Emit II (9K309) = LX 20 Emit II (9K309) = Cobas Mira Emit II (9K309) = Cobas Integra 400 Roche = Cobas Integra 800 Roche = Cobas Integra 400 Roche = Cobas Integra 400 Roche = Cobas Integra 800 Roche = Roche = Cobas Integra 800 Roche = Other Roche 60 instrument Roche = Cobas Integra 800 Roche = Cobas Integra 400 Roche = Cobas Integra 800 Roche = Cobas Integra 700 Roche = Cobas Integra 400 Roche = Cobas Integra 400 Roche = Modular (module P) Roche = Other Roche 140 instrument Roche = Cobas Integra 800 Roche = Cobas Integra 800 Roche = Cobas Integra 800 Roche = 0, Cobas Integra 800 Roche < 0, Cobas Integra 800 Roche = 0, Cobas Integra 800 Roche = 0, Cobas 6000 (c 501) Roche = 0, Cobas Integra 700 Roche = 0, Roche = 0, Cobas Integra 700 Roche = 0, Cobas Integra 400 Roche = 0, Roche = 0, Cobas 6000 (c 501) Roche = 0, Cobas Integra 800 Roche = 0, Cobas Integra 400 Roche = 0, Cobas 6000 (c 501) Roche < 0, Cobas 6000 (c 501) Roche = 0, Cobas Integra 400 Roche = 0, Cobas Integra 700 Roche = 0, Cobas Integra 700 Roche = 0, Cobas 6000 (c 501) Roche < 0, Cobas 6000 (c 501) Roche < 0, Cobas 6000 (c 501) Roche < 0, Cobas Integra 800 Roche < 0, Cobas Integra 400 Roche < 0, Cobas Integra 800 Roche < 0, Cobas Integra 700 Roche < 0, Cobas 6000 (c 501) Roche < 0, Cobas Integra 800 Roche < 0, Cobas Integra 700 Roche < 0, /10/07 7/37

8 161 Cobas Integra 400 Roche < 0, Cobas Integra 800 Roche < 0, Cobas Integra 800 Roche = 0, Cobas Integra 400 Roche = MODULAR Roche = Other Roche 119 instrument Roche = LX 20 Roche = Roche = Roche < 0, Roche < 0, Roche = Roche = AU 2700 Roche = Modular (module P) Roche = Modular (module P) Roche = Roche = Modular (module P) Roche = 0, Roche = 0, Modular (module P) Roche = 0, Roche = 0, Modular (module P) Roche = 0, Other Roche 61 instrument Roche < 0, Roche < 0, Modular (module P) Roche < 0, Modular (module P) Roche < 0, Roche < 0,1 046 Other Roche 148 instrument Roche < 0, Modular (module P) Roche < 0, Roche = Cobas Integra 400 Roche = Roche = Modular (module P) Roche = AEROSET Roche = Modular (module P) Roche = Roche = 0, MODULAR Roche = 0, MODULAR Roche = 0, Cobas Integra 800 Roche = 0, Modular (module P) Roche = 0, Roche < 0, Roche < 0, Modular (module P) Roche < 0, Modular (module P) Roche = 0, Roche < 0, Roche < 0, Vitros 950IRC ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS = 0, Fusion 5.1 ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Vitros 250 ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS = Fusion 5.1 ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Vitros 250 ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Vitros 250 ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, /10/07 8/37

9 16 Vitros 5,1 FS ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Fusion 5.1 ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Vitros 5,1 FS ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Other Ortho instrument ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS = Fusion 5.1 ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Fusion 5.1 ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Fusion 5.1 ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Other Ortho instrument ORTHO CLINICAL DIAGNOSTICS < 0, Vitros 950IRC OCD = Fusion 5.1 OCD < Vitros 950IRC OCD = Vitros 5,1 FS OCD = 0, Fusion 5.1 OCD < 0,1 048 Other Ortho 143 instrument OCD = Fusion 5.1 OCD < 0,1 048 Other Ortho 153 instrument OCD = 0, Vitros 250 OCD = 0, Vitros 5,1 FS OCD < 0, OCD = 0, Fusion 5.1 OCD < 0, Dimension RxL Dimension (DF18) < 0, Dimension RxL Dimension (DF18) < 0, Dimension RxL Dimension (DF18) = Dimension RxL Dimension (DF18) < 0, Dimension RxL Dimension (DF18) < 0, AU 600 Dimension (DF18) < 0, Dimension RxL Dimension (DF18) = Dimension RxL Dimension (DF18) = 0, Dimension RxL Dimension (DF18) < 0, Dimension RxL Dimension (DF18) = Dimension RxL Dimension (DF18) < /10/07 9/37

10 Ethyl-alcohol (01880) g/l E/7771 METHOD Median SD CV No.labs 001 Casier Delaunois Direct Gas Chromatography - (capillary-column) % Direct Gas chromatography (packed-column) % Headspace chromatography (capillary-column ) % ADH - Abbott (Aeroset) ADH- Abbott AxSym % ADH- Abbott TDx/ADx % ADH- Siemens- Advia ADH- Beckman % ADH- Dade (Emit) % ADH- Roche % ADH- Vitros % ADH - Dade Dimension % 11 Global results (all methods and all measuring systems) % 200 Ethyl-alcohol (01880) g/l E/7772 METHOD Median SD CV No.labs 001 Casier Delaunois Direct Gas Chromatography - (capillary-column) % Direct Gas chromatography (packed-column) % Headspace chromatography (capillary-column ) % ADH - Abbott (Aeroset) ADH- Abbott AxSym % ADH- Abbott TDx/ADx % ADH- Siemens- Advia ADH- Beckman % ADH- Dade (Emit) % ADH- Roche % ADH- Vitros % ADH - Dade Dimension % 11 Global results (all methods and all measuring systems) % 200 3/10/07 10/37

13 Gebruikte interne standaard voor chromatografische methoden Interne Standaard N.labs 2-butanon (ethyl methyl keton) 1 acetonitrile 2 dichloromethaan 1 Isopropanol(2-propanol, 2-hydroxypropaan, dimethylcarbinol) 6 n-butanol(1-butanol, 1-hydroxybutaan, propylcarbinol) 3 n-propanol(1-propanol, 1-hydroxypropaan, ethylcarbinol) 8 t-butanol (2-methyl-2-propanol, t-butylalcohol) 3 THF, tetrahydrofuraan, 1,4-epoxybutaan, tetramethyleen oxyde 4 3/10/07 13/37

14 3. Statistische verwerking Evaluatie van de klassieke spreidingsparameters De vergelijking van de resultaten gebeurde volgens een niet-parametrische methode, de methode van Tukey (J.W. Exploratory data analysis. Reading, M.A. : Addison- Wesley, 1977). Deze methode is beschreven in de brochure van Professor Albert en is beschikbaar op onze website via volgende link: (kies «brochures») In het globaal rapport wordt een reeks parameters, berekend volgens deze nietparametrische methode, opgenomen: de mediaan, de standaarddeviatie (SD) en de variatiecoëfficiënt (CV). Deze worden gegeven voor elke groep apart enerzijds en voor het geheel van de resultaten voor alle methoden (global results) anderzijds. Het individueel rapport bevat de volgende informatie: de mediaan, de standaarddeviatie (SD) en de variatiecoëfficiënt (CV) van uw methode met de afwijkingsindex (z) van uw resultaten in vergelijking met de mediaan van deze methode, evenals de grafische voorstelling van de positie van uw resultaat. de mediaan, de standaarddeviatie (SD) en de globale variatiecoëfficiënt (CV) met de afwijkingsindex (z) van uw resultaten in vergelijking met de mediaan van de globale resultaten, evenals de grafische voorstelling van de positie van uw resultaat. Berekening van z z = (R-M)/SD R : resultaat M : mediaan van de gebruikte methode SD : standaarddeviatie van de gebruikte methode Grafische voorstelling R (uw resultaat) O I M I O slecht twijfelachtig goed twijfelachtig slecht Aanvullende studie met betrekking tot de lineariteit Globaal rapport : een «lack of fit» test werd gemaakt alsook een gewogen lineaire regressie (zie paragraaf 4). Individueel rapport : voor elk laboratorium werd een regressierechte opgesteld. 3/10/07 14/37

15 4. Analyse van de resultaten A. Lineariteitsstudie op de gegevens De resultaten bekomen door de deelnemers werden vergeleken met de targetwaarden. De mediaan bekomen met alle resultaten van de chromatografische methoden tijdens deze enquête werd als targetwaarde gebruikt, respectievelijk: E/7775: 0.20g/L, E/7773: 0.29 g/l, E/7771: 0.39g/L, E/7774: 0.49g/L, E/7772: 0.58 g/l, E/7769: 0.73g/L en E/7776: 1.48g/L. A.1. Outliers Het is belangrijk om bij de evaluatie van de gegevens geen verkeerde waarden te gebruiken. De gegevens worden eerst uitgeplot om de duidelijke afwijkingen op te sporen (zie onderstaande grafiek). Eén afwijkend resultaat werd uit de dataset gehaald. Vier labo's hebben ook twee keer gemeten met dezelfde methode. Hiervan zal telkens de tweede meting weggelaten worden. Gerapporteerde waarde Target waarde 3/10/07 15/37

16 A.2. Lack of fit Voor iedere methode werd een lack of fit test uitgevoerd. Deze test gaat na of de punten kunnen beschouwd worden als liggende op één lijn of niet. De P-waarden werden in de onderstaande tabel opgenomen, een significante P-waarde duidt erop dat de punten niet kunnen worden beschouwd als liggende op één lijn. P-waarde methode lack of fit 046 ADH- Roche na weglaten staal van g/l Headspace chromatography (capillary-column ) ADH - Dade Dimension ADH- Vitros ADH- Abbott TDx/ADx Casier Delaunois ADH- Abbott AxSym ADH- Dade (Emit) Direct Gas chromatography (packed-column) Direct Gas Chromatography - (capillarycolumn) ADH- Beckman Zoals tijdens enquête 2006/2 blijkt er een lineariteitsprobleem te zijn voor ADH-Roche Bij het weglaten van het staal met de hoogste concentratie is de lack of fit echter niet meer significant. Voor deze groep is de power van de test hoger dan voor de andere groepen want er zijn meer resultaten. 3/10/07 16/37

17 Een vergelijking van de regressierechte met het gemiddelde van de resultaten van elk staal geeft de onderstaande grafiek voor de Roche gebruikers. De volle lijn geeft de regressierechte weer en de stippellijn verbindt de gemiddelden. Zoals duidelijk is op de grafiek, is de afwijking van lineariteit minimaal en analytisch van geen belang (te relateren aan het grote aantal resultaten). Gerapporteerde waarde Target waarde 3/10/07 17/37

18 A.3. Gewogen regressie en betrouwbaarheidsinterval Eerst wordt voor elk labo een gewogen lineaire regressierechte berekend, op basis van de stalen die ethanol bevatten. Met het negatieve staal werd geen rekening gehouden gezien de aanwezigheid van gecensureerde waarden. Een regressierechte wordt door een intercept en helling gekarakteriseerd. De y as is wat in statistiek de afhankelijke variabele genoemd wordt (ttz de resultaten van de labo s) en de x as is de onafhankelijke variabele (ttz de target waarden). Een intercept dient echter met de grootste omzichtigheid te worden geïnterpreteerd als de gegevens van de onafhankelijke variabele geen 0-waarden bevatten. Het is in het algemeen zeer gevaarlijk om bij lineaire regressie uitspraken te doen over het gedrag van de afhankelijke variabele (=gerapporteerde waarde) voor een waarde van de onafhankelijke variabele (=consensus waarde) die buiten de range valt van de concentraties van stalen die zijn rondgestuurd. Tijdens de enquête werden stalen rondgestuurd met een concentratie van 0 tot 1.5 g/l. De resultaten van het staal zonder alcohol werden niet in rekening gebracht in de berekeningen. Om de intercept te kunnen interpreteren, hebben wij dezelfde oplossing gebruikt als tijdens de vorige enquête. Dit is gebeurd door van ieder punt 0.20 (de concentratie van het eerste evalueerbare punt) af te trekken. In deze studie dient de intercept geïnterpreteerd te worden als de verwachte gerapporteerde waarde bij het staal met de laagste concentratie, 0.20g/l. Bijgevolg wordt de 45 -lijn gekenmerkt door een lijn met intercept 0.20g/L en helling 1. 3/10/07 18/37

19 A.3.1. Gewogen regressie op alle resultaten De intercepten worden tegenover de hellingen in grafiek gezet en hun uiterste betrouwbaarheidsinterval (99.9 %) wordt berekend onder de vorm van een ellips voor alle resultaten en alle methoden. Dit gebeurt om de homogeniteit van de groep na te gaan en om de grootste outliers te identificeren. Hoe breder de spreiding van de resultaten, hoe breder de ellips. Hoe groter de intercept met de y as, hoe verder de ellips zich van de verticale as bevindt. Hoe hoger de helling, hoe verder het centrum van de ellips ten opzichte van de x as verschoven is. In de onderstaande grafiek blijken er acht punten te zijn die buiten de ellips en dus buiten de uiterste betrouwbaardeidslimieten vallen (99.9%). Er zijn acht laboratoria die voor ofwel de intercept ofwel de slope ofwel beide een extreme waarde hebben. slope Intercept * slechts één gebruiker in deze groep Labo Methode 165 ADH- Dade (Emit) 167 ADH- Dade (Emit) 58 ADH- Dade (Emit) 54 ADH- Dade (Emit) 100 ADH- Bayer Advia* 130 ADH- Roche 172 ADH- Abbott AxSym 82 ADH- Abbott TDx/ADx 3/10/07 19/37

20 A.3.2. Bespreking per methode Voor elke methode hebben wij 2 verschillende grafieken opgesteld, enerzijds de gewone regressielijn (rechter grafiek) en anderzijds het betrouwbaarheidsinterval rond de helling en intercept (linker grafiek). Rechts staat een grafiek met alle gewogen regressielijnen voor elke methode. De zwarte lijn is de 45 -lijn. De donkerblauwe lijnen zijn de lijnen van alle laboratoria. Lichtblauwe lijnen zijn de lijnen van de labo's die als mogelijke outlier waren aangeduid (zie bij ADH-Dade(Emit) met 4 outliers). Links worden de hellingen tegenover de intercepts voor ieder methode uitgeplot Zoals bij de globale resultaten, geldt bij de voorstelling van het betrouwbaarheidsinterval door middel van een ellips: - Hoe breder de spreiding van de resultaten, hoe breder de ellips. - Hoe groter het snijpunt met de y as (intercept) in de gewone grafiek (rechter grafiek) hoe meer het centrum van de ellips van zijn verticale as verschoven is. - Hoe groter de helling in de gewone grafiek (rechter grafiek), hoe meer het centrum van de ellips in de linkergrafiek ten opzichte van de x as verschoven is. - Hoe meer gegevens, hoe smaller de ellips voor een bepaalde dispersie Drie ellipsen werden per grafiek getekend: - zwarte ellips (met als centrum het punt 0.2,1): 95%-confidentie-ellips rond de theoretische 45 lijn. Elk punt dat buiten deze ellips valt verschilt significant van de 45 -lijn (P<0.05). Tien gebruikers van Roche, 4 gebruikers van Dade(Emit) en één gebruiker van AxSym liggen buiten het betrouwbaarheidsinterval van de target waarden. - grote blauwe ellips: 95%-confidentie-ellips van de resultaten bekomen met één methode. Elk punt dat buiten deze ellips valt is een outlier tegenover zijn eigen groep (P<0.05). Zes gebruikers van Roche (6%), 4 gebruikers van Dade (31%) en één gebruiker van AxSym (10%) liggen buiten het betrouwbaarheidsinterval van hun groep. 3/10/07 20/37

21 Ideaal zouden, voor een bepaald aantal gegevens, deze twee ellipsen zo smal mogelijk moeten zijn (in dit geval is de methode precies) en samenvallen, wat betekent dat de methode nauwkeurig is. - de grijze bolletjes zijn de intercepts en hellingen voor ieder laboratorium. - het rode bolletje is de gemiddelde intercept en helling voor elke methode; - de lichtblauwe bolletjes zijn de intercepts en hellingen van de labo's die hierboven als mogelijke outlier werden aangeduid. - het zwarte kruis is het theoretisch punt van helling 1.0 en intercept 0.20g/L (45 lijn). - de kleine blauwe ellips (stippellijn): confidentie-ellips rond de gemiddelde intercept en helling (rode bolletje). Indien het punt (intercept 0.20; helling1) buiten deze ellips valt verschilt de gemiddelde regressierechte (rood bolletje) significant van de 45 -lijn (zwart kruisje). In dit geval zijn alle punten voor een bepaalde methode gebiased (manier om de nauwkeurigheid weer te geven). 3/10/07 21/37

22 De volgende resultaten worden vastgesteld : Voor elke methode wordt het aantal laboratoria dat voorgesteld wordt in de grafieken weergegeven. Per laboratorium is slechts 1 enkele reeks van resultaten opgenomen in de analyse. De groep Casier Delaunois kon niet geëvalueerd worden gezien er te weinig gegevens zijn. Bovendien zal deze methode verdwijnen gezien het nieuwe KB het gebruik van een chromatografische methode oplegt. De kit van Advia werd alleen door één deelnemer gebruikt en werd dan ook niet geëvalueerd. Direct Gas Chromatography - (capillary-column) Slope Reported value Intercept Target value Voor direct gaschromatografie (n=7) wordt geen bias waargenomen en liggen alle punten mooi binnen de limieten van hun eigen groep. Direct Gas chromatography (packed-column) Slope Reported value Intercept Target value Voor directe compacte gaschromatografie (n=9) valt het op hoe klein de confidentie-ellips is; dit is te verklaren door de enorm lage variatie tussen de verschillende regressierechtes. De punten liggen allemaal binnen de limieten van de eigen groep (nog homogener dan tijdens vorige cyclus) en er is geen significante bias. 3/10/07 22/37

23 Headspace chromatography (capillary-column ) Slope Reported value Intercept Target value Voor headspace gaschromatografie (n=15), liggen alle punten binnen de ellips van hun eigen methode. De groep is zeer homogeen en er is geen bias tussen het gemiddelde en de 45 lijn. ADH- Abbott AxSym Slope Reported value Intercept Target value Voor de gebruikers van Abbott Axsym (n=10) is er één punt dat buiten de limieten valt van zowel de totale groep als zijn eigen groep. Het labo blijkt een combinatie van een extreem lage intercept en extreem hoge slope te hebben. Alle andere punten liggen netjes binnen de limieten en er is geen significante bias. 3/10/07 23/37

24 ADH- Abbott TDx/ADx Slope Reported value Intercept Target value Voor de gebruikers van Abbott TDx/ADx (n=8) is de variatie tussen de punten zeer groot, de as van de grafiek diende aangepast te worden. Alle punten liggen netjes binnen de betrouwbaarheidsellips en de ellips rond het gemiddelde zelf bevat ook het punt van de 45 lijn. Let er wel op dat er één punt (blauwe punt) van deze methode buiten de ellips valt van alle punten samen (zie ook paragraaf A3.1). Het feit dat dit punt wel nog binnen de groepsellips valt kan verklaard worden door de grote variatie. ADH- Beckman Slope Reported value Intercept Target value Voor Beckman (n=4) zijn de confidentie-ellipsen voor de populatie vrij breed o.a. door het vrij gering aantal gegevens, en kan er geen evidentie worden gevonden voor een eventueel significante bias ondanks het vrij grote verschil tussen het rode punt (gemiddelde van de intercepten en slopes) en het zwarte kruis (helling 1.0 en intercept 0.2). 3/10/07 24/37

25 ADH - Dade Dimension Slope Reported value Intercept Target value Voor Dade (Dimension) (n=11) is er een licht significante bias (P=0.04), die zich vooral in een grotere slope weerspiegelt. De punten zelf liggen allemaal binnen de limieten van hun eigen groep. ADH- Dade (Emit) Slope Reported value Intercept Target value Voor de gebruikers van Dade (Emit) (n=13), zijn er vier punten die een te grote slope hebben waarvan er twee buiten en twee op de limiet vallen van hun eigen groep. Verder wordt er geen bias waargenomen tussen het gemiddelde en de 45 -lijn. 3/10/07 25/37

26 ADH- Roche Slope Reported value Intercept Target value Voor Roche (n=91 ), blijkt er één punt te zijn met een extreem hoge intercept; dit punt kon al op de grafiek van alle punten samen worden vastgesteld. Verder liggen er een vijftal punten buiten de 95 -ellips; dit is echter niet dramatisch bij dit aantal gegevens. Er blijkt een significante bias te zijn, die zich vooral in de intercept laat gelden (P<0.0001). ADH- Vitros Slope Reported value Intercept Target value Voor Vitros (n=25) is er een significante bias, waarbij zowel de slope als de intercept lager zijn dan bij de 45 -lijn (P<0.0001). Dit wijst op een significante neerwaartse bias. Er is één punt dat buiten de 95%-limieten valt van zijn eigen groep. We kunnen dit punt echter niet aanduiden als problematisch want het punt is niet significant verschillend van de 45 -lijn. 3/10/07 26/37

27 B. Analyse van de resultaten van de case reports B.1. Negatief staal Expertise advies voor staal E/7770 : Een ongeval gebeurt om 6 uur. Een bloedafname werd uitgevoerd om 10 uur. Rekening houdend met het analytische resultaat wordt aan de expert gevraagd om het alcoholgehalte te berekenen op het ogenblik van de feiten. Dit staal bevatte geen ethanol. Enkel één gebruiker van de AxSym kit antwoordt 0.19g/L. Eén gebruiker van Headspace chromatografie heeft als kwantificatie limiet 0.2 g/l (wat vrij hoog is voor een chromatografische methode). Anderzijds antwoorden 60% gebruikers van chromatografische methoden: 0. Normaal zou het analytisch resultaat onder de detectielimiet moeten vallen en dus een gecensureerde waarde moeten zijn (<). Voor staal E/7770, moet er dus geen herberekening gebeuren in het kader van een expertise. Antwoorden van de experten UItgezonderd één expert die 0.6g/L als alcoholgehalte op het ogenblik van de feiten mogelijk vindt, melden alle andere deelnemers geen herberekening te maken want het analytisch resultaat is te laag. B.2. Staal met 0.2g/L Expertise advies voor staal E/7775 : Een ongeval gebeurt om 5 uur. Een bloedafname werd uitgevoerd om 14u. De bestuurder (man, 85 kg) verklaart 1 glas wijn te hebben gedronken op het moment van het middagmaal (12 u). Rekening houdend met het analytische resultaat wordt aan de expert gevraagd om het alcoholgehalte te berekenen op het ogenblik van de feiten : 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder Mediaan van de analytische resultaten : 0.20 g/l (grenswaarden : van 0.12 tot 0.33 g/l).. Antwoorden van de experten voor staal E/7775 Advies van de experten Mediaan SD CV % N.labs (g/l) (1) (g/l) (2) In routine omstandigheden (als het resultaat een gemiddelde is van twee metingen), vraagt het nieuwe KB om 0.1g/L (theoretisch maximale mogelijk analytische fout - bias + onzekerheid) af te trekken, en een herberekening te maken enkel als het eindresultaat hoger dan 0.2g/l is. Voor staal E/7775 moet er dus geen herberekening gebeuren zoals gemeld door een derde van de deelnemers. Heeft de rond 12u ingenomen hoeveelheid een invloed op het analytische resultaat? Als de inname wel om 12u gebeurd is, als de bestuurder een gemiddelde metabolisatie heeft van 0.15g/L en inderdaad één glas wijn gedronken had (correcte volume 100ml en correcte ethanol gehalte van 12.5 ): herberekening rekening houdend met de alcohol consumptie na de feiten: (12.5x0.789)/ (85x0.7)= om 1u (volledige absorptie) en op het ogenblik van de bloedafname : = 0.02g/L. Normaal zou deze om 12u gedronken hoeveelheid niet meetbaar zijn om 14u. 3/10/07 27/37

28 B.3. Staal met 0.3g/L Expertise advies voor staal E/7773 : Een ongeval gebeurt om 11 uur. Een bloedafname werd uitgevoerd om 13u30. De bestuurder (man, 90 kg) verklaart 2 glazen wijn te hebben gedronken op het moment van het middagmaal (12 u). Rekening houdend met het analytische resultaat wordt aan de expert gevraagd om het alcoholgehalte te berekenen op het ogenblik van de feiten : 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder Mediaan van de analytische resultaten : 0.30 g/l (grenswaarden : van 0.21 tot 0.38 g/l). Antwoorden van de experten voor staal E/7773 Advies van de experten mediaan ondergrens bovengrens SD CV N.labs (g/l) (1) (g/l) (2) Indien rekening wordt gehouden met: - het volume van 2 glazen wijn gelijk aan 200ml - een distributievolume van: 0,7L/Kg. 1. Tijdscorrectie: 0.15x2.5= 0.375g/L. 2. Alcohol in 2 glazen wijn: 200ml aan 12.5% - 25x0.789=19.7g alcohol. 3. Alcoholconcentratie: 19,7/ (90x0.7)= 0.31g/L. Alcoholconcentratie op het ogenblik van de feiten: 1. Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder: = 0.36g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 0.20g/L en het eindresultaat: 0.26g/L) 2. Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder: = 0.67g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 0.20g/L en het eindresultaat: 0.57g/L) Geeft het analytisch resultaat de gelegenheid de oprechtheid van de bestuurder te evalueren? Met andere worden is het verschil tussen het analytische resultaat en het theoretische resultaat na herberekening, rekening houdend met de verklaring van de bestuurder, significant (rekening houdend met het grote aantal schattingen: metabolisatie coëfficiënt, Vd, analytische fout). Dat wil zeggen: bestaat er een significant verschil tussen: 0.30 g/l en = 0.24g/L? Gezien de schattingen en het kleine verschil tussen de twee waarden is het niet uit te sluiten dat de bestuurder de waarheid spreekt en dat hij enkel na het ongeval gedronken zou hebben. In elk geval blijft het resultaat onder de wettelijke grens van 0.5g/L rekening houdend met de tijdscorrectie. Antwoorden van de experten - Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder beschouwen twee experten het resultaat als dichtbij 0.5g/L (respectievelijk 0.47 en 0.48 g/l), één enkele expert vindt een hogere waarde (0.52g/L). - Eén derde van de deelnemers vinden dat een herberekening niet nodig is of dat de bestuurder waarschijnlijk nuchter was op het ogenblik van de feiten. Volgende werkwijze wordt eveneens toegepast: de hoeveelheid berekend volgens de verklaring van de bestuurder wordt afgetrokken van het analytisch resultaat (indien het verschil 0.2g/L is, wordt een herberekening gemaakt): geen herberekening - Rekening houdend met het nieuwe KB : met 0.1g/L af te trekken van de resultaten bekomt geen enkel laboratorium een resultaat hoger dan de limiet van 0.5g/L (rekening houdend met de verklaring van de bestuurder). Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder zou alleen één expert een resultaat lager dan de wettelijke grens bekomen. 3/10/07 28/37

29 B.4. Staal met 0.40 g/l Expertise advies voor staal E/7771 : Een ongeval gebeurt om 11 uur. Een bloedafname werd uitgevoerd om 13u30. De bestuurder (man, 90 kg) verklaart 2 glazen wijn te hebben gedronken op het moment van het middagmaal (12 u). Rekening houdend met het analytische resultaat wordt aan de expert gevraagd om het alcoholgehalte te berekenen op het ogenblik van de feiten : 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder Mediaan van de analytische resultaten : 0.40 g/l (grenswaarden : van 0.3 tot 0.49 g/l). Antwoorden van de experten voor staal E/7771 Advies van de experten mediaan ondergrens bovengrens SD CV N.labs (g/l) (1) (g/l) (2) Indien rekening wordt gehouden met: - het volume van 2 glazen wijn gelijk aan 200ml - een distributievolume van: 0,7L/Kg. 1. Tijdscorrectie: 0.15x2.5= 0.375g/L. 2. Alcohol in 2 glazen wijn: 200ml aan 12.5% - 25x0.789=19.7g alcohol. 3. Alcoholconcentratie: 19,7/ (90x0.7)= 0.31g/L. Alcoholconcentratie op het ogenblik van de feiten: 1. Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder: = 0.46g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 0.30g/L en het eindresultaat: 0.36g/L) 2. Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder: = 0.77g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 0.30g/L en het eindresultaat: 0.67g/L) Geeft het analytische resultaat de gelegenheid de oprechtheid van de bestuurder te evalueren? Met andere worden,zoals voor het vorige staal, is het verschil tussen het analytische resultaat en het theoretische resultaat na herberekening, rekening houdend met de verklaring van de bestuurder, significant (rekening houdend met het grote aantal schattingen: metabolisatie coëfficient, Vd, analytische fout). Er bestaat een significant verschil tussen het analytische resultaat en de herberekening na inname van 2 glazen wijn na 12u, ttz tussen 0.40 g/l en 0.24g/L. Dit verschil volstaat om te bevestigen dat de bestuurder niet de waarheid spreekt. Er zijn twee mogelijkheden, ofwel heeft hij meer dan twee glazen wijn om 12u gedronken, ofwel had hij al voor 12u gedronken. Antwoorden van de experten - Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder beschouwen minder dan een derde van de experten het resultaat hoger dan 0.5g/L. Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder zijn de bekomen resultaten relatief homogeen rond 0.76g/L. Volgende werkwijze wordt eveneens toegepast: de hoeveelheid berekend volgens de verklaring van de bestuurder wordt afgetrokken van het analytisch resultaat (indien het verschil 0.2g/L is, wordt een herberekening gemaakt): geen herberekening - Rekening houdend met het nieuwe KB : Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder beschouwt maar één expert dat het resultaat hoger is dan 0.5g/L. 3/10/07 29/37

30 B.5. Staal met 0.50g/L Expertise advies voor staal E/7774 : Een ongeval gebeurt om 11 uur. Een bloedafname werd uitgevoerd om 13u30. De bestuurder (man, 90 kg) verklaart 2 glazen wijn te hebben gedronken op het moment van het middagmaal (12 u). Rekening houdend met het analytische resultaat wordt aan de expert gevraagd om het alcoholgehalte te berekenen op het ogenblik van de feiten : 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder Mediaan van de analytische resultaten : 0.50 g/ L (grenswaarden : van 0.4 tot 0.65 g/l). Antwoorden van de experten voor staal E/7774 Advies van de experten mediaan ondergrens bovengrens SD CV N.labs (g/l) (1) (g/l) (2) Indien rekening wordt gehouden met: - het volume van 2 glazen wijn gelijk aan 200ml - een distributievolume van: 0,7L/Kg. 1. Tijdscorrectie: 0.15x2.5= 0.375g/L. 2. Alcohol in 2 glazen wijn: 200ml aan 12.5% - 25x0.789=19.7g alcohol. 3. Alcoholconcentratie: 19,7/ (90x0.7)= 0.31g/L. Alcoholconcentratie op het ogenblik van de feiten: 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder: = 0.56g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 0.40g/L en het eindresultaat: 0.46g/L) 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder: = 0.87g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 0.40g/L en het eindresultaat: 0.77g/L) Geeft het analytische resultaat de gelegenheid de oprechtheid van de bestuurder te evalueren? Er bestaat een significant verschil tussen het analytische resultaat en de herberekening na inname van 2 glazen wijn na 12u, ttz tussen 0.50 g/l en 0.24g/L. Dit verschil volstaat om te bevestigen dat de bestuurder niet de waarheid spreekt. Er zijn twee mogelijkheden, ofwel heeft hij meer dan twee glazen wijn om 12u gedronken, ofwel had hij al voor 12u gedronken. Ongeacht welke berekening gemaakt wordt blijft het resultaat voor dit staal hoger dan 0.5g/L. Antwoorden van de experten - Ongeacht of ze rekening houden of niet met de verklaring van de bestuurder beschouwen één derde van de experten het resultaat hoger dan 0.5g/L. Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder zijn de bekomen resultaten relatief homogeen rond 0.86g/L. Volgende werkwijze wordt eveneens toegepast: de hoeveelheid berekend volgens de verklaring van de bestuurder wordt afgetrokken van het analytisch resultaat (indien het verschil 0.2g/L is, wordt een herberekening gemaakt): geen herberekening. - Rekening houdend met het nieuwe KB : Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder liggen minder dan de helft van de resultaten hoger dan de wettelijke grens. Zonder zijn alle resultaten hoger. 3/10/07 30/37

31 B.6. Staal met 0.59g/L Expertise advies voor staal E/7772 : Een ongeval gebeurt om 11 uur. Een bloedafname werd uitgevoerd om 13u30. De bestuurder (man, 90 kg) verklaart 2 glazen wijn te hebben gedronken op het moment van het middagmaal (12 u). Rekening houdend met het analytische resultaat wordt aan de expert gevraagd om het alcoholgehalte te berekenen op het ogenblik van de feiten : 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder Mediaan van de analytische resultaten : 0.59 g/ L (grenswaarden : van 0.47 tot 0.72 g/l). Antwoorden van de experten voor staal E/7772 Advies van de experten mediaan ondergrens bovengrens SD CV N.labs (g/l) (1) (g/l) (2) Indien rekening wordt gehouden met: - het volume van 2 glazen wijn gelijk aan 200ml - een distributievolume van: 0,7L/Kg. 1. Tijdscorrectie: 0.15x2.5= 0.375g/L. 2. Alcohol in 2 glazen wijn: 200ml aan 12.5% - 25x0.789=19.7g alcohol. 3. Alcoholconcentratie: 19,7/ (90x0.7)= 0.31g/L. Alcoholconcentratie op het ogenblik van de feiten: 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder: = 0.65g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 0.49g/L en het eindresultaat: 0.55g/L) 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder: = 0.96g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 0.49g/L en het eindresultaat: 0.86g/L) Geeft het analytische resultaat de gelegenheid de oprechtheid van de bestuurder te evalueren? Er bestaat een significant verschil tussen het analytische resultaat en de herberekening na iname van 2 glazen wijn na 12u, ttz tussen 0.60 g/l en 0.24g/L. Dit verschil volstaat om te bevestigen dat de bestuurder niet de waarheid spreekt. Er zijn twee mogelijkheden, ofwel heeft hij meer dan twee glazen wijn om 12u gedronken, ofwel had hij al voor 12u gedronken. Ongeacht welke berekening gemaakt wordt blijft het resultaat voor dit staal hoger dan 0.5g/L. Antwoorden van de experten - Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder beschouwen enkel 2 experten het resultaat lager dan 0.5g/L. - Ongeacht of ze rekening houden of niet met de verklaring van de bestuurder beschouwen meer dan twee derde van de experten de resultaten hoger dan 0.5g/L. De besluiten zijn dezelfde als we rekening houden met het nieuwe KB. Volgende werkwijze wordt eveneens toegepast: de hoeveelheid berekend volgens de verklaring van de bestuurder wordt afgetrokken van het analytisch resultaat (indien het verschil 0.2g/L is, wordt een herberekening gemaakt): herberekening: =0.65g/L. 3/10/07 31/37

32 B.7. Staal met 0.74g/L Expertise advies voor staal E/7769 : Een ongeval gebeurt om 10 uur. Een bloedafname werd uitgevoerd om 13 uur. De bestuurder (man, 81 kg) verklaart 2 Leffe (9%) en 2 glazen wijn te hebben gedronken op het moment van het middagmaal (12 u). Rekening houdend met het analytische resultaat wordt aan de expert gevraagd om het alcoholgehalte te berekenen op het ogenblik van de feiten : 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder Mediaan van de analytische resultaten : 0.74 g/l (grenswaarden : van 0.6 tot 0.89 g/l). Antwoorden van de experten voor staal E/7769 Advies van de experten mediaan ondergrens bovengrens SD CV N.labs (g/l) (1) (g/l) (2) Tijdscorrectie: 0.15x3= 0.45g/L. 2. Alcohol in 2 glazen wijn: 200ml aan 12.5% - 25x0.789=19.7g alcohol. 3. Alcohol in 2 glazen Leffe 9% : (2x330ml) aan 9% x0.789=46.8g alcohol 4. Alcoholconcentratie: 19,7/ (81x0.7)= 0.347g/L. En 46.8/ (81x0.7)= 0.825g/L totaal 1.17g/L Alcoholconcentratie op het ogenblik van de feiten: 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder: De bestuurder spreekt de waarheid niet. Volgens zijn verklaring zou de concentratie om 13u 1.17g/L moeten zijn (piek na 1h). De mediaan waarde van de analytische resultaten is 0.74g/L. Ofwel is er een fout van hoeveelheid ofwel van tijdstip. Een herberekening is onmogelijk 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder: = 1.19g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 0.64g/L en het eindresultaat: 1.09g/L) Geeft het analytische resultaat de gelegenheid de oprechtheid van de bestuurder te evalueren? De bestuurder spreekt de waarheid niet. Volgens zijn verklaring zou de concentratie om 13u 1.17g/L moeten zijn. Slechts 6 experten stellen de verklaring van de bestuurder in vraag. 3/10/07 32/37

33 B.8. Staal met 1.48g/L Expertise advies voor staal E/7776 : Een ongeval gebeurt om 10 uur. Een bloedafname werd uitgevoerd om 13 uur. De bestuurder (man, 81 kg) verklaart 2 Leffe (9%) en 2 glazen wijn te hebben gedronken op het moment van het middagmaal (12 u). Rekening houdend met het analytische resultaat wordt aan de expert gevraagd om het alcoholgehalte te berekenen op het ogenblik van de feiten : 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder Mediaan van de analytische resultaten : 0.48 g/l (grenswaarden : van 0.52 tot 1.75 g/l). Antwoorden van de experten voor staal E/7776 Advies van de experten mediaan ondergrens bovengrens SD CV N.labs (g/l) (1) (g/l) (2) Tijdscorrectie: 0.15x3= 0.45g/L. 2. Alcohol in 2 glazen wijn: 200ml aan 12.5% - 25x0.789=19.7g alcohol. 3. Alcohol in 2 glazen Leffe 9% : (2x330ml) aan 9% x0.789=46.8g alcohol. 4. Alcoholconcentratie: 19,7/ (81x0.7)= 0.347g/L. En 46.8/ (81x0.7)= 0.825g/L totaal 1.17g/L Alcoholconcentratie op het ogenblik van de feiten: 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder: De bestuurder spreekt de waarheid niet. Het verschil tussen het analytische resultaat 1.48g/L en de piekwaarde volgens de verklaring van de bestuurder is te groot. Ofwel heeft hij meer dan twee glazen wijn om 12u gedronken, ofwel had hij al vóór 12u gedronken. Zelfs als rekening gehouden is met de verklaring van de bestuurder is de bekomen concentratie hoger dan 0.5g/l: = 0.76g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 1.38g/L en het eindresultaat: 0.66g/L) 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder: = 1.93g/L (volgens het nieuwe KB wordt het analytisch resultaat 1.38g/L en het eindresultaat: 1.83g/L) Commentaar. De bestuurder spreekt waarschijnlijk de waarheid niet. Volgens zijn verklaring zou het resultaat 1.17g/L zijn om 13u terwijl de gemeten waarde 1.48g/l is. Slechts 6 experten stellen de verklaring van de bestuurder in vraag! Uitgezonderd één expert die, rekening houdend met het nieuwe KB 0.5g/L vindt, vinden alle andere deelnemers hogere waarden onafgezien van de interpretatie. 3/10/07 33/37

Nog meer weergeven