WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID KWALITEIT VAN MEDISCHE LABORATORIA COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN EXPERTEN GLOBAAL RAPPORT

Transcriptie

1 WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID KWALITEIT VAN MEDISCHE LABORATORIA COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN EXPERTEN GLOBAAL RAPPORT EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE ALCOHOL ENQUÊTE 2012/1 WIV-12/1/ALCOHOL/08 Dienst Kwaliteit van medische laboratoria J. Wytsmanstraat, Brussel België FORM 43/124/N V1

2 ISSN: COMITE VAN EXPERTEN WIV (secretariaat) TEL: 02/ FAX: 02/ Coördinator: Wim Coucke TEL: 02/ Vervangend coördinator: Philippe Van de Walle TEL: 02/ C. Charlier TEL: 04/ FAX: 04/ W. Lambert TEL: 09/ FAX: 09/ V. Maes TEL: 02/ (secretariaat) FAX: 02/ F. Martens H. Neels J. Tytgat A. Vanescote A. Verstraete P. Wallemacq S. Wille TEL: 056/ FAX: 056/ TEL: 03/ FAX: 03/ TEL: 016/ ; TEL: 081/ TEL: 09/ FAX: 09/ TEL: 02/ FAX: 02/ TEL: 02/ FAX: 02/ Expertenvergadering: 9 oktober 2012 Toestemming verspreiding rapport: Wim Coucke, 29 november 2012 Handtekening: Alle rapporten zijn tevens te raadplegen op onze website: Institut Scientifique de Santé Publique Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Brussel Dit rapport mag niet gereproduceerd, gepubliceerd of verdeeld worden zonder akkoord van het WIV-ISP. Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/2012 2/20

3 INHOUD INLEIDING... 4 TER BESCHIKKING STELLEN VAN DE RAPPORTEN... 5 GEBRUIKELIJKE STUDIE VAN DE SPREIDINGSPARAMETERS VAN HET INDIVIDUEEL RAPPORT... 6 GRAFISCHE VOORSTELLING TOEGEVOEGD AAN HET GLOBAAL RAPPORT... 7 KWANTITATIEVE RESULTATEN... 8 LABORATORIUMDIAGNOSTIEK VAN EEN METHANOL INTOXICATIE METABOLE ACIDOSE ANION GAP OSMOLALITEITSGAP COMMENTAAR BIJ DE RESULTATEN EXPERTISE-ADVIEZEN E/ E/ Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/2012 3/20

4 Inleiding Tijdens deze enquête werden 6 stalen bereid op basis van een humane plasmapool verstuurd. De volgende hoeveelheden alcohol waren aanwezig : Staal Nr Ethanol () E/ E/ E/ E/ E/ E/ De stalen E/11744 en E/11746 bevatten ook 1 methanol. De targetwaarden hierboven werden bekomen door de mediaan te nemen van de resultaten bekomen met de chromatografische methoden. Door een manipulatiefout bij het klaarmaken van de stalen zijn zich in een reeks stalen proppen fibrine beginnen te vormen. Verscheidene laboratoria hebben dit mankement opgemerkt. Er is binnen het WIV de beslissing genomen om de laboratoria de vrijheid te geven om deze stalen al dan niet te analyseren. Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/2012 4/20

5 Ter beschikking stellen van de rapporten De stalen van de enquête 2012/1 werden op 17 april 2012 verstuurd, de afsluitdatum van de encodages was 2 mei Vanaf 6 juli 2012 waren de individuele rapporten beschikbaar op toolkit (niet gevalideerd). De statistiek werd definitief op 20 juli 2012 afgesloten. De validatie gebeurde op 20 juli Vanaf deze datum zijn dus de definitieve rapporten beschikbaar op de Toolkit. Na de validatie van de enquête door het Expertencomité zal het gevalideerd globaal rapport beschikbaar zijn op onze Website op het volgende adres : Kies " rapporten " in het voorgestelde menu of op het volgende adres : Voor alcohol zijn de volgende globale rapporten beschikbaar op de site van de dienst : Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/2012 5/20

6 Gebruikelijke studie van de spreidingsparameters van het individueel rapport Wat de kwantitatieve resultaten betreft, wordt de positie van uw resultaten gegeven in vergelijking met alle resultaten van alle deelnemers en in vergelijking met de resultaten van de deelnemers die dezelfde methode gebruiken. De volgende informatie wordt gegeven: Uw methode Uw resultaat De globale mediaan: de centrale waarde van de resultaten bekomen door het geheel van de laboratoria voor alle methoden. De mediaan van uw methode: de centrale waarde van de resultaten bekomen door de laboratoria die eenzelfde methode gebruiken. SD of standaarddeviatie: meting van de spreiding van de resultaten bekomen door het geheel van de laboratoria en door uw gebruikersgroep. CV of variatiecoëfficient: CV = SD x 100/M (%) Z of afstand (uitgedrukt in SD) van uw resultaat tot de mediaan: Z = (R - M) / SD U of de procentuele afwijking van uw resultaat tov de mediaan: U = 100*( R M ) / M een grafische interpretatie van de positie van uw resultaat in vergelijking met de mediaan gebaseerd op de methode van Tukey, voor elke parameter en voor elk geanalyseerd staal. R: uw resultaat M: mediaan H: percentielen 25 en 75 I: interne limieten (M ± 2.7 SD) O: externe limieten (M ± 4.7 SD) De globale grafiek en deze van uw methode worden uitgedrukt volgens dezelfde schaal, op deze wijze zijn beide vergelijkbaar. Deze grafieken geven u een ruw geschatte indicatie van de positie van uw resultaat. Wij herinneren u er aan dat er 3 brochures beschikbaar zijn op onze Website op het volgende adres: kies Brochures in het voorgestelde menu of op het volgende adres: De 3 volgende documenten verschijnen: 1) Informatiebrochure over de externe kwaliteitsevaluatieprogramma's voor klinische laboratoria (Algemene informatiebrochure over de externe evaluatie) 2) Statistische brochure (Algemene statistische berekeningsprocedure opgesteld door Professor Albert) 3) Verwerking van gecensureerde waarden (Statistische berekeningsprocedure toegepast op de gecensureerde waarden opgesteld door Professor Albert). Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/2012 6/20

7 Grafische voorstelling toegevoegd aan het globaal rapport Naast de tabellen met de resultaten, is eveneens een grafische voorstelling van de resultaten als box en whisker plot toegevoegd; zij bevat de volgende elementen voor methoden met minstens 6 deelnemers: een rechthoek met de percentielen 25 (P 25 ) en 75 (P 75 ) een centrale lijn die de mediaan van de resultaten voorstelt (P 50 ) een ondergrens die de kleinste waarde voorstelt x > P (P 75 -P 25 ) een bovengrens die de grootste waarde voorstelt <P (P 75 -P 25 ) alle punten buiten dit interval worden voorgesteld door een cirkel. De gecensureerde waarden worden voorgesteld aan de hand van voor de waarden gerapporteerd als 'lager dan kwantificiatielimiet' en als voor de waarden gerapporteerd als 'hoger dan kwantificatielimiet'. Zoals aangeduid in de figuur hieronder, komen de grenzen (I) weergegeven in de grafieken van de individuele rapporten overeen met de onder- en de bovengrenzen van de box plots (te weten: P (P 75 - P 25 ) en P (P 75 - P 25 )), of in het geval van een normale distributie met M ± 2.7 SD. Voor het domein alcohol wordt een horizontale stippellijn getrokken ter hoogte van de targetwaarde. O = P * (P 75 -P 25 ) > < LIMIETEN VAN TUKEY (niet normale verdeling) I H M H I = P * (P 75 -P 25 ) = P * (P 75 -P 25 ) P 50 < P 75 P 25 x < P * (P 75 -P 25 ) x > P * (P 75 -P 25 ) O = P 25-3 * (P 75 -P 25 ) O I H M H I O M - 4.7σ M - 2.7σ P 25 P 75 M + 2.7σ M + 4.7σ slecht twijfelachtig goed twijfelachtig slecht OVEREENKOMSTIGE LIMIETEN IN GEVAL VAN NORMALE VERDELING Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/2012 7/20

8 Kwantitatieve resultaten Ethyl-alcohol - d (%) : 15.0 E/11743 METHOD Median 002 Direct Gas Chromatography - (capillary-column) Direct Gas chromatography (packed-column) Headspace chromatography (capillary-column ) ADH - Abbott (Aeroset/ Architect) ADH- Abbott AxSym SD ADH- Siemens- Advia ADH- Beckman ADH- Dade (Emit) ADH- Roche ADH- Vitros ADH - Dade Dimension ADH- Microgenics Global results (all methods and all measuring systems) CV % N labs 4 Data out of graph Method Value 46 = 0.2 Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/2012 8/20

9 Ethyl-alcohol - d (%) : 15.0 E/11744 METHOD Median 002 Direct Gas Chromatography - (capillary-column) Direct Gas chromatography (packed-column) Headspace chromatography (capillary-column ) ADH - Abbott (Aeroset/ Architect) ADH- Abbott AxSym ADH- Siemens- Advia ADH- Beckman ADH- Dade (Emit) ADH- Roche ADH- Vitros ADH - Dade Dimension ADH- Microgenics Global results (all methods and all measuring systems) SD CV % N labs Data out of graph Method Value 4 < < = = 2.2 Dit staal bevatte ethanol en 1 methanol. Vier laboratoria hebben sterk afwijkende waarden genoteerd, zoals in de tabel hierboven vermeld staat. Het valt verder op dat de CV van sommige methoden vrij hoog is. Sommige van deze methoden vertonen effectief een vrij grote heterogeniteit tussen de gegevens, voor andere methoden is de hoge CV te wijten aan één afwijkende waarde. Hoewel de statistieken worden berekend aan de hand van robuuste statistiek, kan het, vooral bij relatief kleine groepen, gebeuren dat een Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/2012 9/20

10 waarde de variabiliteit overschat. Hieronder wordt een mogelijke verklaring gezocht voor de hoogste CVs: Direct Gas chromatography (packed-column): CV van 11.7% wordt veroorzaakt door één waarde (0.26 ). Zonder deze waarde valt de CV terug op 5.9%. Headspace chromatography (capillary-column ): CV van 12.5% wordt veroorzaakt door een algemene heterogeniteit van de resultaten ADH- Beckman: CV van 10.1% wordt veroorzaakt door één waarde (0.29 ). Zonder deze waarde valt de CV terug op 6%. ADH - Dade Dimension: CV van 15.2% wordt veroorzaakt door een algemene heterogeniteit in de gegevens. Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/ /20

11 Ethyl-alcohol - d (%) : 15.0 E/11745 METHOD Median 002 Direct Gas Chromatography - (capillary-column) Direct Gas chromatography (packed-column) Headspace chromatography (capillary-column ) ADH - Abbott (Aeroset/ Architect) ADH- Abbott AxSym ADH- Siemens- Advia ADH- Beckman ADH- Dade (Emit) ADH- Roche ADH- Vitros ADH - Dade Dimension ADH- Microgenics SD CV % N labs Global results (all methods and all measuring systems) Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/ /20

12 Ethyl-alcohol - d (%) : 15.0 E/11746 De samenvattende statistieken van dit staal worden niet gegeven aangezien het staal zelf kwantitatief niet wordt geëvalueerd. Het bevatte immers geen ethanol. Het staal simuleerde een methanolintoxicatie. Er zijn 17 deelnemers die methanol hebben gekwantificeerd. De gerapporteerde resultaten hadden een mediaan van 1.01 en en standaarddeviatie van (CV=3.6 %). Er waren twee deelnemers die een resultaat hadden gerapporteerd dat verder dan 3SD ligt van de mediaan (0.8 en 1.22 ). De volgende klinische informatie werd bij het staal gegeven: Klinische inlichtingen : Parameter Waarde Na + : 141 mmol/l K + : 4.5 mmol/l Cl - : 101 mmol/l HCO3 - : <5 mmol/ll Glucose: 106 mg/dl Ureum: 6 mg/dl Osmolaliteit: 334 mosm/kg osmolaliteitsgap: 45 mosm/kg Er werd gevraagd om de bevindingen bij dit staal neer te schrijven. Van de antwoorden die van routinelaboratoria afkomstig waren konden vijf grote groepen worden onderscheiden: Antwoord Hoeveelheid acidose 1 (0.94%) clot 14 (13.21%) intoxicatie 14 (13.21%) methanol 72 (67.92%) andere 6 (5.66%) Totaal 107 Ongeveer twee derde van de deelnemers (72 van de 113) hebben gezien dat het staal een methanolintoxicatie betrof. Nog eens 14 deelnemers hebben aangeduid dat het een intoxicatie betrof, zonder te specifiëren dat het om methanol ging. Een minderheid van de deelnemers (ongeveer 20%) heeft niet gemeld dat het om een intoxicatie ging. De volgende tekst geeft meer achtergrond omtrent het herkennen van methanolintoxicaties: Laboratoriumdiagnostiek van een methanol intoxicatie In tegenstelling tot de beperkte toxiciteit van methanol, leidt de metaboliet van methanol, mierenzuur, snel tot een acidose die blindheid en de dood tot gevolg kan hebben. Hoewel methanol vaak niet rechtstreeks wordt gemeten, kan zijn aanwezigheid wel onrechtstreeks worden vastgesteld door een accumulatie van mierenzuur. De protonen van mierenzuur veroorzaken een verlaagde ph en HCO 3, een verhoogde anion gap (high anion gap metabolic acidosis (HAGMA)) en een osmolaliteitsgap. Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/ /20

13 Metabole acidose Een groot deel van de geresorbeerde methanol wordt in het bloed gemetaboliseerd tot formaldehyde, dat op zijn beurt in mierenzuur (formiaat) wordt omgezet door aldehyde dehydrogenase (ALDH): methanol formaldehyde mierenzuur ADH ALDH De ophoping van mierenzuur veroorzaakt een metabole acidose met een verbruik van HCO 3 ionen. De relatie tussen de ph en HCO 3 kan worden omschreven aan de hand van de Henderson-Hasselbach vergelijking: H + + HCO 3 - H 2 CO 3 H 2 O + CO 2 opgelost CO 2 gas ph = pka + log [HCO 3 - ] [H 2 CO 3 ] Het H 2 CO 3 staat in evenwicht met de CO 2, de overgang wordt bewerkstelligd door carbo-anhydrase: [H 2 CO 3 ] = 0,03 PCO 2 (mmhg) Op die manier kan de ph in het bloed worden omschreven als: ph = 6,10 + log [HCO 3 - ] 0,03 PCO 2 Een gestegen concentratie H + ionen leidt onmiddellijk tot een verlaagde HCO 3 concentratie in bloed (primaire oorzaak niet het gevolg van compensaties). Anion gap De ophoping van formiaat (HCOO ) zorgt ook voor een stijging van de anion gap: Anion gap = (Na + + K + ) - (Cl + HCO 3 ) Een verhoging van de anion gap duidt erop dat er andere anionen van organische of anorganische aard aanwezig zijn, in dit geval formiaat. Hoewel niet opgegeven in de casus is het interessant te beschikken over de lactaat spiegel, een veel voorkomende oorzaak van een gestegen anion gap. Osmolaliteitsgap Overigens wordt door de aanwezigheid van methanol en zijn metabolieten in het bloed de osmolaliteitsgap ook vergroot. De osmolaliteitsgap is het verschil tussen de gemeten osmolaliteit en de theoretisch berekende aan de hand van Na, glucose en ureum (formule van Gennari N Engl J Med Jan 12;310(2):102-5). 2 [Na + mmol/l] + [glucose mg/dl] + [urea mg/dl] Een verhoging van de osmolaliteitsgap wordt echter alleen maar beschouwd als een indicator van methanolintoxicatie, die dient bevestigd te worden door een daling van de ph. Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/ /20

14 Diagnostic Pitfalls De diagnose van een toxische methanol ingestie kan niet geëxcludeerd worden op basis van een kleine osmolal gap. Zeker niet als er hoge anion gap metabole acidose aanwezig is. Het begin van de toxiciteit is variabel en afhankelijk van resorptie en eliminatie. Vermits methanol op zichzelf een mild CZS deprimerende alcohol is, ontstaat er eerst een vroege periode van sedatie, bedwelming en dronkenschap, gevolgd vele uren later door acidemia en visuele symptomen. Bij een methanol ingestie met ethanol coingestie kan de latente fase oplopen tot 30u. Serum Methanol Concentraties De test bij keuze is gaschromatografie. Dieet en het endogeen metabolisme resulteren in gehaltes tot 3 m of hoger na ingestie van gefermenteerde of gedistilleerde dranken die meest ethanol bevatten. Methanol kan voorkomen in een grote concentratie range en spiegels van 3 komen voor in suicide pogingen. Dialyse is geïndiceerd bij een patiënt met zure ph vanaf Toxische dosis De minimale gerapporteerde toxische dosis voor blindheid is 8 g (10 ml 100%) en 10 g (30 ml 40%) voor een letale afloop. Men neemt aan dat de letale dosis voor volwassenen zonder behandeling 40 g of 1g/kg lichaamsgewicht bedraagt. Bij kinderen wordt 0.25 ml/kg 100 % geassocieerd met blindheid en 0.5 ml/kg met een letale afloop. Antidoot De inhibitie van ADH is aangewezen. Ethanol en fomepizole kunnen hiervoor dienst doen. Ethanol heeft een 4 maal grotere affiniteit voor ADH dan methanol. Hierom worden ethanol spiegels van +/- 1 nagestreefd die de formiaat vorming moeten afremmen tot aan spiegels van 3. Ethanol heeft echter heel wat nadelen: 1. magistrale bereiding: niet snel, hoogst ongewoon, complex en weinig frekwent 2. interindiviuele variatie en dus frekwent doseren 3. CZS depresie met complicaties zoals mechanische ventilatie, flebitis en vochtbalans problemen. Fomepizole heeft een veel groter halfleven (10-40 u, dosis afhankelijk) dan ethanol en hierom hoeft er alleen een dialyse bij hogere spiegels en wanneer de patiënt zich verzuurd aanmeldt. Overigens is een fomepizole behandeling van dezelfde financiële grootteorde als een dialyse. Daarom wordt er nog veel gedialyseerd met ethanol gestuurde ADH inhibitie. Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/ /20

17 Commentaar bij de resultaten Deze enquête bevatte enerzijds stalen met een vrij hoge concentratie aan ethanol en anderzijds stalen met een extra substantie (methanol). Wat betreft de stalen met een vrij hoge concentratie aan ethanol (>1 ) merken we dat de laboratoria afdoende hebben geantwoord: slechts 3 van de 589 gerapporteerde waarden (0.5%) weken meer dan 15% af. Van het staal dat alleen methanol bevatte meldde ongeveer 2/3 van de laboratoria specifiek een methanolintoxicatie, ongeveer 80% vermeldde een intoxicatie. Verder valt het op dat de Vitros-methode een negatieve bias heeft voor stalen met hoge concentratie. Dit is ook merkbaar wanneer we de EKE-gegevens van het verleden gebruiken om de relatie tussen de gerapporteerde waardes en targetwaardes na te gaan (zie fig hieronder): indien een regressielijn per laboratorium wordt berekend, liggen alle lijnen (zwarte regio) onder de 45 lijn (dikke grijze lijn). Hoewel de negatieve bias van deze methode duidelijk aanwezig is, is hij zo klein dat er geen klinische gevolgen zijn. Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/ /20

18 Gebruik van interne standaard Interne standaard N n-propanol(1-propanol, 1-hydroxypropaan, ethylcarbinol) 13 t-butanol (2-methyl-2-propanol, t-butylalcohol) 8 acetonitrile 5 Isopropanol(2-propanol, 2-hydroxypropaan, dimethylcarbinol) 2 n-butanol(1-butanol, 1-hydroxybutaan, propylcarbinol) 1 2-butanon (ethyl methyl keton) 1 THF, tetrahydrofuraan, 1,4-epoxybutaan, tetramethyleen oxyde 1 Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/ /20

19 Expertise-adviezen E/11743 Een dame van 32 jaar, 50 kg, veroorzaakt een ongeval om 2 uur 's nachts. Ze verklaart om 2u15 uur een porto te hebben gedronken om te bekomen van de emoties. Een bloedafname werd om 3u uitgevoerd. Wat was de alcoholconcentratie in het bloed op het moment van het ongeval, rekening houdend met het analytisch resultaat van het staal? 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurder 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder Antwoorden van de deelnemers: EXPERTISE ADVIES Mediaan SD CV N Numerisch resultaat() rekening houdend met de verklaring % 28 Numerisch resultaat() zonder rekening te houden met de verklaring % 29 De analytische resultaten gaan van 1.1 tot 1.35, met een mediaan van 1.16, een SD van 0.03 en een een CV van 2.6%. Evaluatie van de concentratie op het ogenblik van de feiten 1. Tijdscorrectie: Tijd na ongeval=1u; afbraak aan 0.15 geeft Alcohol in een glas porto: 70ml aan 18% ofwel 70*0.18*0.789=9.94 g alcohol 3. Alcoholgehalte in bloed bij volledige resorptie voor een vrouw van 50kg: 9.94/50*0.6 = Alcoholgehalte in bloed na resorptie gedurende drie kwartier: 0.331*3/4= / Dus als we rekening houden met de verklaring van de bestuurster Alcoholgehalte-meetonzekerheid+tijdscorrectie-ingenomen na ongeval= (meetonzekerheid) (tijdscorrectie) (porto) =0.96 2/ zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder (meetonzekerheid) (tijdscorrectie) = 1.21 Conclusie: De bestuurster had duidelijk te veel op; de porto die ze verklaart gedronken te hebben kan niet alleen het alcoholgehalte in haar bloed verklaren. Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/ /20

20 E/11748 Een jongeman van 20 jaar, 55 kg, veroorzaakt een ongeval om 3 uur 's nachts. Hij verklaart om 23 uur een porto en om 2u een pintje te hebben gedronken. Een bloedafname werd om 3u30 uitgevoerd. Wat was de alcoholconcentratie in het bloed op het moment van het ongeval, rekening houdend met het analytisch resultaat van het staal? 1) Rekening houdend met de verklaring van de bestuurster 2) Zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurster Antwoorden van de deelnemers: EXPERTISE ADVIES Mediaan SD CV N Numerisch resultaat() rekening houdend met de verklaring % 26 Numerisch resultaat() zonder rekening te houden met de verklaring % 27 De analytische resultaten gaan van 0.73 tot 0.89 met een mediaan van 0.77, een standaarddeviatie van 0.03 en een CV van 3.8%. Evaluatie van de concentratie op het ogenblik van de feiten 1. Tijdscorrectie: 0.15.u x 0.5u = Alcohol in een glas porto: 70ml aan 18%: ofwel 70*0.18*0.789=9.94 g alcohol. Alcoholgehalte bij volledige resorptie in man van 55kg: 9.94/(0.7*55)= Alcohol in een pintje: 250ml aan 5.2%: ofwel 250*0.052*0.789= g alcohol. Alcoholgehalte bij volledige resorptie in man van 55kg: /(0.7*55)= Er was geen nadronk, alle alcohol was geconsumeerd en geresorbeerd op het moment van de feiten. Dat wil zeggen dat de terugrekening in beide gevallen (al dan niet rekening houdend met de verklaring van de bestuurder) op dezelfde manier gebeurt. 1/ Dus zowel met als zonder rekening te houden met de verklaring van de bestuurder Alcoholgehalte op het ogenblik van de feiten: (meetonzekerheid) (tijdscorrectie)= 0.75 Conclusie: De bestuurder had te veel op. Hij had zelfs meer gedronken dat wat hij zelf aangeeft: op het moment van het ongeval is de porto volledig uitgewerkt, en zou het alcoholgehalte in het bloed door de consumptie van het pintje maar 0.27 mogen bedragen. EINDE Alcohol, globaal rapport 2012/1. Publicatiedatum: 29/11/ /20