Nadere uitwerking inzet CAO-VO Van: werkgeversdelegatie CAO VO Aan: werknemersdelegatie CAO VO Datum: 11 juli 2008

Transcriptie

1 Nadere uitwerking inzet CAO-VO Van: werkgeversdelegatie CAO VO Aan: werknemersdelegatie CAO VO Datum: 11 juli 2008 Inleiding In deze notitie wordt op een aantal hoofdpunten een nadere uitwerking gegeven van de inzet van de VO-raad. Onderstaand preciseert de VO-raad haar inzet met betrekking tot werkdruk, het loonbod en levensfasebewust personeelsbeleid in onderlinge samenhang. De uitvoering van deze voorstellen vereist naar de opvatting van de VO-raad een tweejarige CAO (looptijd tot ). Naar de mening van de VO-raad zal eerst op de in dit memo behandelde punten duidelijk moeten worden of een onderhandelingsresultaat mogelijk is, waarna de overige door beide partijen ingebrachte punten nader kunnen worden besproken. Werkdruk De VO-raad maakt onderscheid tussen werkdruk en werklast. De werklast voor het onderwijzend personeel, o.a. tot uitdrukking komend in de normjaartaak van 1659 klokuren, is een uitvloeisel van de inrichting van het Voortgezet Onderwijs en de daarbij door de overheid beschikbaar gestelde bekostiging. Omdat daarin geen wezenlijke wijzigingen voorzien worden, zijn er op het punt van de werklast geen fundamentele maatregelen mogelijk. De werkdruk, die het onderwijzend personeel ervaart, en die ook door de VO-raad wordt erkend, komt naar de mening van de VO-raad voor een belangrijk deel voort uit de persoonlijke beleving van het werk door de betrokken medewerker en uit de (school)organisatorische randvoorwaarden waarbinnen het werk gedaan moet worden. De aanpak van werkdruk dient daarom ook vooral op schoolniveau plaats te vinden, waarbij alle factoren die werkdruk (kunnen) veroorzaken in kaart worden gebracht en tegenover elkaar worden afgewogen. Daarna zal op schoolniveau beleid ontwikkeld moeten worden dat, gestimuleerd door de landelijk overeengekomen kaders, de werkdrukproblematiek reduceert. CAO-partijen willen de aanpak op schoolniveau in de komende jaren voorschrijven, stimuleren, faciliteren en ondersteunen, met het oogmerk daarmee de kwaliteit van het (werken in) het onderwijs te versterken.. Om de aanpak van de werkdrukproblematiek op schoolniveau te ondersteunen komen partijen tot de volgende afspraken: 1. De normjaartaak van 1659 uur blijft gedurende de looptijd van de CAO ongewijzigd. 2. Tijdens het schooljaar 2008/2009: a. Worden door de sociale partners nog in 2008 tien regionale conferenties georganiseerd voor schoolleiders en medezeggenschapsraden over het thema werkdruk; b. Organiseren schoolleiding en PMR per school een studiedag rond het thema werkdruk voor het gehele personeel, waarvoor sociale partners indien dat door de school gewenst wordt deskundigheid beschikbaar stellen. Deze studiedag wordt op een reguliere schooldag georganiseerd, zonder dat de daarbij vervallen onderwijstijd moet worden gecompenseerd; c. Wordt door een leidinggevende met iedere werknemer de ervaren werkdruk besproken en worden zo nodig afspraken gemaakt om de individuele werkdruk aan te pakken. De werknemer stelt hiervoor een plan op dat in onderling overleg wordt vastgesteld. Onderdeel van dit plan vormt de invulling van de in het schooljaar vrijkomende tijd op grond van de maatregel die hierna onder 3b wordt beschreven. Bij de invulling van die vrijkomende tijd zijn professionaliteit en kwaliteitsverbetering van de uitvoering van de lesgevende taak belangrijke aandachtspunten. d. Stelt de schoolleiding een samenvattende notitie op waarin de opbrengst van de gesprekken wordt verwerkt; e. Kan een docent, die binnen het geldende taakbeleid met het maximum aan lesgevende taken is belast, aanspraak maken op één roostervrij dagdeel per week. 1 2

2 3. Tijdens het schooljaar 2009/2010: a. Evalueert iedere school het bestaande taakbeleid met gebruikmaking van de notitie als bedoeld onder punt 2d hierboven; b. Wordt in die scholen waar de maximale lestaak van de docent is vastgesteld op 750 klokuren op jaarbasis, dit maximum met ingang van 1 augustus 2009 teruggebracht naar 728 klokuren op jaarbasis, onder handhaving van de overige bepalingen van het geldende taakbeleid; in scholen of organisatorische eenheden met een ander taakbeleid vindt een vergelijkbare reductie van de maximale contacttijd plaats, voor zover daarmee de grens van 728 klokuren op jaarbasis of het equivalent daarvan niet wordt onderschreden; c. Doet uiterlijk op 1 april 2010 het bevoegd gezag een voorstel om het bestaande taakbeleid al dan niet aan te passen, rechtdoend aan de evaluatie van het bestaande taakbeleid. Op dit voorstel is de bepaling van 2/3 meerderheid van het personeel van toepassing. 4. Op 30 juni 2010 wordt het aldus vastgestelde taakbeleid van kracht Loonbod Wanneer een tweejarige CAO wordt afgesloten, doet de VO-raad het navolgende loonbod : loonstijging 2,1 % per 1 augustus ,1 % eindejaarsuitkering in ,9% omhoog 0,9 % loonstijging 1,8 % per 1 juni ,8 % eindejaarsuitkering in ,0% omhoog 1,5 % Overige maatregelen 1. Verkorting carrièrelijnen OOP/directie (wordt nader toegelicht), 2. verhoging extra eindejaarsuitkering OOP schaal 1 t-m 8 met 150 euro, 3. Voor het trekkingsrecht op scholing stelt de VO-raad een bedrag van 250 euro voor in het jaar Dit bedrag wordt verhoogd naar 500 euro voor het jaar 2009 en de daaropvolgende jaren. 5. Voor de lopende CAO-periode stellen de sociale partners een commissie in die de naleving van bovenstaande afspraken toetst. De commissie heeft het recht op eigen initiatief onderzoek te doen naar de wijze waarop de scholen met de gemaakte afspraken omgaan. Medezeggenschapsraden kunnen klachten over het niet nakomen van deze afspraken indienen bij de commissie. Na partijen gehoord te hebben zal de commissie hierover een bindende uitspraak doen. Sociale partners zullen gezamenlijk toezien op het naleven hiervan. 6. Docenten krijgen gedurende de looptijd van de CAO bij een volledige betrekking drie vrij opneembare verlofdagen tijdens de periode waarin lessen worden gegeven. Ter compensatie daarvan kunnen docenten ten hoogste 3 dagen worden opgeroepen voor werkzaamheden na het begin en/of voor het eind van de leerlingvakantie. De extra kosten in dit arbeidsvoorwaardenpakket die ontstaan door de invoering van het trekkingsrecht op scholing en de verplichting van de lessenreductie van startende docenten (zie levensfasebewust personeelsbeleid) zullen ten laste van de werkgevers komen. Levensfasebewust personeelsbeleid De VO-raad stelt een reductie van de lesgevende taak met 20% voor de startende docenten.voor gedurende het eerste jaar van de aanstelling. Onder een startende docent wordt dan verstaan de docent die direct aansluitend aan zijn opleiding met lesgeven begint. De 20% heeft betrekking op de in het taakbeleid van de betrokken school vastgelegde lestaak bij een vergelijkbare aanstelling. 7. Partijen zullen, indien tenminste één van hen dat wenst, met elkaar overleggen over eventuele gevolgen voor personeel van de opbrengsten van het onderzoek van de Commissie-Cornielje. 3 4

3 De VO-raad stelt de volgende aanpassing van de BAPO regeling voor. De regeling treedt in werking op 1 augustus De spaarmogelijkheid (Bijlage 8, art.2.6) vervalt per De BAPO- regeling wordt als volgt aangepast: 56 jaar tot 65 jaar 340 uur verlof. De werknemersbijdrage bedraagt: Schaal 1 t/m 8 25% Schaal 9 en hoger 35% De VO-raad wil tijdens de looptijd van deze CAO in samenspraak met de centrales onderzoeken welke nadere maatregelen in het kader van een levensfasebewust personeelsbeleid genomen en in de CAO verankerd kunnen worden. Daarbij is allocatie van de beschikbare middelen uitgangspunt. Ook wordt hierbij onderzocht op welke wijze levensfasegericht beleid vorm gegeven kan worden op schoolniveau. Daarbij zal ook aandacht besteed worden aan één element uit het convenant Leerkracht dat nog een nadere invulling behoeft. Onder de huidige regelgeving rond BAPO wordt het doorwerken op oudere leeftijd niet gestimuleerd. Immers bij geen gebruik van de BAPO regeling gaat het voor de betrokken werknemer beschikbaar budget voor hem verloren. De VO-raad acht dat onjuist en wil zoeken naar mogelijkheden om dit onredelijke element te corrigeren. Overgangsregeling 1. Voor de werknemer die op of na 1 juli 2008 de leeftijd van 50 jaar maar nog niet de leeftijd van 59 jaar heeft bereikt geldt: 52 t/m 55 jaar 170 uur verlof 56 t/m 65 jaar 340 uur verlof De spaarmogelijkheid (Bijlage 8, art.2.6) vervalt ook voor deze categorie per De werknemersbijdrage bedraagt: Schaal 1 t/m 8 25% Schaal 9 en hoger 35% 2. Voor de werknemer die op of na 1 juli 2008 de leeftijd van 59 jaar heeft bereikt geldt dat bij het bereiken van de leeftijd van 61 jaar een werknemersbijdrage geldt van: Schaal 1 t/m 8 10% Schaal 9 en hoger 20% 3. de werknemer behoudt het recht op het spaarsaldo waarover hij op 31 juli 2009 beschikte. 5 6

4 Bijlage 1 Instrumenten en oplossingen werkdruk Inleiding Werkdruk definiëren we als de factoren in het werk die leiden tot psychische overbelasting. Oorzaken van werkdruk kunnen in allerlei aspecten van het werk liggen, zoals arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden, arbeidsinhoud en arbeidsverhoudingen. Een daarvan kan zijn een (te) hoge werklast. Onder werklast verstaan we de combinatie van werktempo en werkhoeveelheid. Bepalend daarin zijn de normjaartaak van 1659 uur en het daarbinnen overeengekomen takenpakket. Factoren die werkdruk in gunstige zin beïnvloeden zijn autonomie en regelruimte, een coachende stijl van leidinggeven, goede communicatie op school, een goede jaarplanning, een professioneel management (teamleiders), voeren van gesprekken over functioneren en ontwikkeling en aandacht, betrokkenheid en waardering voor het personeel. Deze factoren compenseren tot op zekere hoogte een hoge werklast. Instrumenten en mogelijke oplossingen 1. Instrumenten Voor het inventariseren van werkdruk en het opstellen van een plan van aanpak worden door de sociale partners vanuit het arboservicecentrum-vo instrumenten en deskundige ondersteuning aan de scholen ter beschikking gesteld. Onderscheid wordt gemaakt tussen instrumenten voor een globale inventarisatie, waarmee duidelijk wordt of er al dan niet een probleem is binnen de organisatie en instrumenten die kunnen worden ingezet als uit de globale inventarisatie blijkt dat er inderdaad een werkdrukprobleem is. Voor de globale inventarisatie kan de school gebruik maken van de Quick Scan PSA. Deze is onderdeel van de Arboscan-VO en gratis te gebruiken via Voor de uitgebreidere inventarisatie zijn de volgende instrumenten beschikbaar a. de schoolgezondheidsmeter b. het Zebra Zone stressmodel c. het werkdrukinstrument van de Arbeidsinspectie (in ontwikkeling) d. het instrument kwaliteit van de arbeid Bij het gebruik van deze instrumenten is deskundige begeleiding vereist. Informatie hierover is te vinden op 2. Werklastvermindering a. Introductie pda (persoonlijke docent assistent) De persoonlijke assistent verricht hand en spandiensten voor de docent. Dat zou een student van een lerarenopleiding kunnen zijn of wellicht een leerling uit de bovenbouw (vergelijkbaar met de studentassistent op de universiteit). Deze maatregel past naadloos bij opleiden in de school. De student of lio kan geleidelijk meer zelfstandig voor een klas en de docent komt in een meer coachende rol. Daarmee krijgt hij een nieuwe uitdaging en dus minder ervaren werkdruk. Bovendien krijg je daarmee een creatieve uitwisseling tussen nieuwe kennis en vaardigheden (bijv. ICT) van de nieuweling en beproefde ervaring van de oude rot in het vak. b. Verkleinen maximale groepsgrootte. c. Taakafsplitsing bij docenten en deze taken laten uitvoeren door OOP, stagiaires of vrijwilligers (bijvoorbeeld surveilleren, lokaalbeheer, toezichthoudende taken). d. Uitbreiden functiegebouw OOP (o.a. toezichthouder, pedagogisch conciërge, afdelingsassistent). e. Minder en meer lessen dan de in het taakbeleid gehanteerde norm, als individuele keuzemogelijkheid mits de organisatie het toelaat of in onderling overleg per team 3. Werklastspreiding a. Opeenhoping stressvolle uren verminderen Evenals in andere psychisch belastende beroepen: twee uur op een uur af, dus meer in plaats van minder tussenuren, in combinatie met goede werkruimtes. b. Snipperdagen introduceren Aantal verlofdagen docenten handhaven, maar een aantal dagen vrij opneembaar maken tijdens lesweken. c. Meer plaats en tijdgebonden werken: goede werkruimtes, spreekruimtes en overlegruimtes creëren, werk op school stimuleren en niet langer s avonds thuis. 7 8

5 d. Meer rust in roosters, gebruik makend van de mogelijkheden van arbeidstijdenmanagement; bijvoorbeeld: i. Ontwikkelen van nieuwe roostersystemen op basis van analyse van werkstromen en rekening houdend met individuele roosterwensen ii. bijscholing, educatieve uitjes, culturele activiteiten e.d. concentreren in één of enkele perioden, waardoor de rest van het schooljaar minder verstoringen kent en de voorspelbaarheid toeneemt iii. rapportvergaderingen concentreren op een hele dag iv. vaste middag voor overleg plannen en op die dag geen lessen meer na bijv uur v. periode-onderwijs; dit om met name de 1-uurs vakken te comprimeren tot 1 periode e. Meer evenwichtige planning van activiteiten gedurende het schooljaar. 4. Autonomie en regelruimte a. Meer handen in de klas, zodat docent ook even tijdens een les uit de klas kan weglopen. b. Teams zelfsturend maken, dit betekent dat een team gezamenlijk binnen het aangegeven kader afspraken maakt o.a. over de verdeling van de werklast en de kwaliteitseisen en zeggenschap heeft over de middelen die daarvoor beschikbaar zijn. c. Lespleinen en werkplaatsen inrichten waarin teams gezamenlijk het onderwijs verzorgen. d. Extra aandacht voor teamvorming in de bovenbouw (cultuurverandering, competenties bij leidinggevende en teamleden). e. Meer invloed bij docenten op invulling van de taak in onderling overleg; meer sturen op samenwerking en professionele cultuur. f. Bredere opvatting van professionaliteit: docenten medeverantwoordelijk voor organisatie, onderwijskwaliteit en relatie met ouders/leerlingen g. Wegnemen niet functionele en irritante schoolinterne regels, overtollige vergaderingen zonder besluitvorming e.d. 5. Faciliteiten a. Eigen werkruimtes met voldoende faciliteiten (kasten, computers, printers etc.), goede werkomgeving en sportfaciliteiten. b. Vast lokaal bij minimaal x-aantal lessen (eventueel voorrang voor oudere docenten in het kader van leeftijdbewust beleid) c. Aanstellen werkdrukcoaches d. Cursussen time-management, stresshantering e.d. e. Intervisie en supervisie 6. Kwaliteit van leidinggeven a. Training voor middenmanagers in o.a. gespreksvoering, coaching. b. Prioriteit geven aan aandacht voor en gesprekken met medewerkers door teamleiders. c. Verbeteren interne communicatie. d. Programma voor managementontwikkeling. e. Gebruik van adequate personeelsinstrumenten in het kader van IPB en ondersteuning door professioneel P&O 7. Onderwijs anders organiseren a. Onderlinge samenwerking stimuleren: betere werkverdeling door gebruik te maken van elkaars expertise (bijvoorbeeld databank proefwerken) b. Teams van leraren en onderwijsassistenten die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor onderwijs en begeleiding van een groep (verticaal of horizontaal) en waar nodig en mogelijk voor elkaar invallen. Voordeel: leerproces van leerlingen gaat door bij afwezigheid van een docent. c. Gebruik van ICT-toepassingen: i. onderwijs op afstand en op maat ii. lesondersteuning in de klas door computer (inslijpoefeningen etc) iii. lesstof aanbieden als computerspel (leuk voor de leerling dus minder stress docent) iv. verbeteren efficiëncy van werkprocessen m.b.v. goede administratieve en educatieve software (elektronische leeromgeving, digitaal schoolbord e.d.) v. inrichten centraal digitaal archief t.b.v. lesvoorbereiding 9 10