Groothandel in levensmiddelen. ORBA FUNCTIEWAARDERING Voorlichtingsbijeenkomst Breukelen, 11 september 2007 AWVN, Pim Kauffman.

Transcriptie

1 Groothandel in levensmiddelen ORBA FUNCTIEWAARDERING Voorlichtingsbijeenkomst Breukelen, 11 september 2007 AWVN, Pim Kauffman.

2 Onderwerpen Functiewaardering ORBA functiewaarderingssysteem Referentiefunctie-onderzoek bij CAO GIL Implementatietraject / Handboek ORBA fuwa Bezwaar en beroepsprocedure Verplichtingen werkgever 2

3 Waarom functiewaardering? huidige beschrijvingen té beknopt en beperkt: In CAO een lijst met 7 functiegroepen Per functiegroep een definitie voorbeeldfuncties met beknopte omschrijving en functie-eisen Studie-afspraak bij vorige CAO onderhandeling Opdrachtgever: paritaire Werkgroep Best Practices Uitvoerder: Werkgeversvereniging AWVN Opdracht: opzetten en implementeren van functiewaardering o.b.v. ORBA binnen werkingssfeer van CAO GIL 3

4 Doel van functiewaardering Creëert een herkenbare en consistente functierangorde voor het onderbouwen en legitimeren van beloningsverhoudingen met behulp van een analytische gevalideerde en geaccepteerde methode 4

5 ORBA Functiewaarderingssysteem Criteria FNV Bondgenoten => ORBA deugdelijk fuwasysteem Systeemtechniek Integraal toepasbaar alle functies en niveaus Toegankelijk Betrouwbaar (reproduceerbaar en continuïteit) Validiteit (meten wat gemeten moet worden) Participatie Aanvaardbaarheid Aanpasbaarheid Onderhoud Sekseneutraliteit Toepassing: Openheid naar medewerkers Betrokkenheid van medewerkers Communicatie 5

6 ORBA: Karakteristieken Meer dan 60 jaar ervaring in functiewaardering Marktleider en toonzettend in Nederland Modern en actueel analysekader Maatwerk in uitvoeringsvormen: flexibel Ondersteund door vakorganisaties Universeel en integraal toepasbaar Consistente toepassing en normering Benchmarkmogelijkheid salarissen en beloningsniveau 6

7 Enkele kengetallen ter illustratie Aantal branches met ORBA ca. 50 Aantal ondernemingen met ORBA ca. 850 Aantal rapportages op jaarbasis ca Totaal aantal functies in de (digitale) bestanden: ca Aantal opdrachten op jaarbasis ca. 100 Aantal onderhoudsopdrachten ca. 300 Aantal ORBA specialisten en adviseurs ca. 25 7

8 ORBA systeemelementen Functioneel denken en handelen staat centraal Methode van waardering m.b.v.: analysemodel ( systeemsleutel ) methodische richtlijnen procedures van onderzoek en bezwaar/beroep ORBA weerspiegelt maatschappelijk gevormde en breed geaccepteerde normen en waarden over het waarderen van werk NORM-functies: zowel over de inhoud, als het waarderingsresultaat van een functie bestaat consensus tussen AWVN en vakorganisaties 8

9 ORBA - -analysemodel AF Verantwoordelijkheid Problematiek Effect 6 4 Kennis Kennis 5 Leiding geven 2 Sociale interactie Uitdrukkingsvaardigheid + VT 2 Contact 2 Specifieke handelingsvereisten Bewegingsvaardigheid Oplettendheid Uitzonderlijke kenmerken Lich.inspanning 1+1 Bezwarende omstandigheden Werkomstandigheden Persoonlijk risico 3 1 9

10 ORBA analysemodel Verantwoordelijkheid Kennis Problematiek Effect Complexiteit Functionele ruimte Resultaat Invloed Sociale interactie Specifieke handelingsvereisten Bezwarende omstandigheden 10 AWVN/RTmefecit100498

11 ORBA analysemodel Verantwoordelijkheid Kennis Kennis Niveau Omvang Sociale interactie Specifieke handelingsvereisten Bezwarende omstandigheden 11 AWVN/RTmefecit100498

12 ORBA Kennis; niveau en omvang NIVEAU; mate en diepgang van vereiste kennis OMVANG; toepassingsgebied en mate van integratie hiertussen A. Primair / basisonderwijs (BO) 1. Enkelvoudige verrichtingen B. Geoefend / BO + bedrijfstraining 2. Gelijksoortige activiteiten C. Geschoold / LBO 3. Uiteenlopende activiteiten D. Gespecialiseerd / MBO 4. Ongelijksoortige kengebieden E. Professioneel / HBO 5. Meerdere, weinig verwante kengebieden F. Wetenschappelijk / WO 6. Grote verscheidenheid, nauwelijks verwante kengebieden 12

13 Graderen Kennis AF 5 Omvang Niveau A 0 0, B 0, C D E F G

14 ORBA analysemodel Verantwoordelijkheid Kennis Aantal/aard aansturing Sociale interactie Leidinggeven Omstandigheden Specifieke handelingsvereisten Uitdrukkingsvaardigheid Contact Materie Kwaliteit Beinvloeding Functionele relatie +talen Bezwarende omstandigheden 14 AWVN/RTmefecit100498

15 ORBA analysemodel Verantwoordelijkheid Kennis Sociale interactie Specifieke handelingsvereisten Bezwarende omstandigheden Bewegingsvaardigheid Oplettendheid Uitzonderlijke kenmerken Beheersing Bemoeilijkende factoren Intensiteit Duur Aard Belang 15 AWVN/RTmefecit100498

16 ORBA analysemodel Verantwoordelijkheid Kennis Sociale interactie Specifieke handelingsvereisten Bezwarende omstandigheden Lich.inspanning massa Lich.inspanning Houding Werkomstandigheden Persoonlijk risico Intensiteit Duur/herhaling Intensiteit Duur Intensiteit Duur Ernst letsel Kans letsel 16 AWVN/RTmefecit100498

17 Voorbeeld opbouw ORBA-score Hoofdkenmerk Gezichtspunt Graden Afweegfactor Score Verantwoordelijkheid Kennis Sociale interactie Specifieke handelings- Vereisten Bezwarende omstandigheden Problematiek Effect 7 5 Kennis Leiding geven Uitdrukkingsvaardigheid Contact Bewegingsvaardigheid Oplettendheid Uitz. Kenmerken Lich.insp./massa Lich.insp./houding Werkomstandigheden Persoonlijk risico Subtotaal kennen & kunnen ORBA-Totaalscore

18 Vb functierangordelijst FUNCTIENAAM TOTAALSCORE Functiegroep 1 Functie A 22 punten punten groepsgrens 30 Functiegroep 2 Functie B 37 punten Functie C 39 punten Functie D 42 punten punten groepsgrens 50 Functiegroep 3 Functie E 55 punten Functie F 60 punten Functie G 63 punten punten groepsgrens 70 Functiegroep 4 Functie H 78 punten Functie I 83 punten Functie J 84 punten punten groepsgrens 90 18

19 Functierangorde: dé basis onder beloningsverhoudingen 19

20 ORBA functiewaardering Grondslag voor de niveaubepaling is de relatieve zwaarte of toegevoegde waarde van de functie t.b.v. beloningsverhoudingen en niet: * Persoonlijk functioneren/inzet * Persoonlijke capaciteiten/opleiding/ervaring * Beloningsniveau zelfde(?) functie elders * Waarde/schaarste op de arbeidsmarkt * Aantal gewerkte uren per week/aantal jaren in dienst * Charme (blauwe ogen) van de medewerker 20

21 Referentie-onderzoek CAO GIL Functiewaardering = wegen van functies! Binnen de CAO GIL (referentie-aanpak): Vergelijkenderwijs indelen van functies in de functiegroepen aan de hand van een set vooraf gedefinieerde referentienormen of kapstok -functies. 21

22 Selectiecriteria referentiefuncties representatieve en herkenbare functies duidelijkheid over inhoud en organisatorische plaats stabiel/lage veranderingsgevoeligheid evenwichtige spreiding over: disciplines (afdelingen) niveaus(=functiegroepen) 22

23 Referentiefuncties beschrijven Procedure referentie functiebeschrijvingen: - input vanuit bestaand raster/materiaal/bedrijfsbezoek - opstellen concept functiebeschrijving door AWVN - toetsen op herkenbaarheid bij leden werkgroep BP Functiewaardering: - graderen van referentiefuncties door AWVN - concept functie-indelingen in werkgroep BP - toetsen door fuwa deskundigen van vakbonden Referentiemateriaal: - goedkeuren door CAO-partijen 23

24 Nieuw: functiereeksen in NOK Functie-informatie in Niveau Onderscheidende Kenmerken (NOK) transparant indelings- en ontwikkelingsinstrument voor leiding en medewerkers vergelijken en indelen van werk op basis van niveau-onderscheidende kenmerken geschikt voor loopbaanpaden, groeitrajecten, opleiding beknopt, duidelijk, herkenbaar en duurzaam minder functiebeschrijvingen 24

25 Functie-onderzoek Structureren met Niveau Onderscheidende Kenmerken Kenmerk Functie 1 Functie 2 Functie 3 Functie 1 Chef A Functie 2 Functie 3 Chef B Functie n xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx..... xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx..... xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxx..... xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx Structuur met werkdomein en medewerkers N O K 25

26 Voorbeeld NOK Productieleiding 26

27 Referentiemateriaal CAO GIL 7 functie- / salarisgroepen (gelijk gebleven!) 39 referentiefuncties over 4 disciplines: Verkoop & service (6) Logistiek & Voorraadbeheer (15) Administratie & ICT (9) Ondersteuning & Overig (9) 3 NOK s / reeksen: Verkoopmedewerker A, B en C Logistiek medewerker A, B, C en D Administratief medewerker A, B en C 2 functies gestegen en 2 gedaald 27

28 Implementatietraject Handboek ORBA functiewaardering t.b.v. de werkgever / P&O Algemene brochure voor medewerkers Ondersteuning vanuit CBL/GIL, AWVN en vakbonden 28

29 Handboek functiewaardering (1) Opzet in 4 delen Deel 1: Algemene informatie Deel 2: Van theorie naar praktijk Deel 3: Referentiemateriaal Deel 4: Hulpmiddelen 29

30 Handboek functiewaardering (2) Deel 1: Algemene informatie Opzet Handboek Functiewaardering Wat is functiewaardering ORBA - functiewaarderingsmethode 30

31 Handboek functiewaardering (3) Deel 2: Van theorie naar praktijk Implementatie binnen de eigen onderneming: Stappenplan voor opzet en uitvoering van het project functiewaardering Procedures behorende bij invoering en toepassing van de ORBA systematiek Indelen van de eigen (bedrijfs)functies Bezwaar en beroep 31

32 Stappenplan 1. Informeren OR / PVT en medewerkers 2. Opstellen functieprofielen (of actualiseren bestaande functie-informatie) 3. Instellen indelingscommissie (aanbevolen) 4. Adviseren over indeling bedrijfsfuncties selecteren van referentiefunctie(s) vergelijken van functie-inhoud 5. Indelen in functiegroep (door werkgever) 6. Instellen beroepscommissie (indien nodig) 7. Informeren van medewerker 32

33 Hoe indelen van bedrijfsfuncties? Lezen van bedrijfsfunctie Zoeken naar gelijkwaardige functie uit referentiemateriaal Vergelijken van te refereren functie met referentiefunctie Wat en waarin zitten de verschillen obv beschrijvingen (stoel)? Hoe verschillend zijn deze obv hoofdkenmerken/gezichtspunten? M.b.v. (dubbele) plussen en minnen wegen van verschillen Uitkomst leggen in perspectief functiegroep Goed gevoel? Ja, klaar! Zo nee, opnieuw met andere referentiefunctie vergelijken 33

34 Voorbeeldformulier indelingsadvies Medewerker ondersteuning (afd. commercie) Indelingsadvies: Groep G Referentiefuncties: Nummer: Groep: 1. Secretaresse G 2. Directiesecretaresse H Vergelijking: Verantwoodelijkheid Kennis Sociale interactie Spec. Hand. BO Referentiefunctie 1 +/- +/- + +/- +/- Referentiefunctie /- +/- Ten opzichte van referentiefunctie 1: De te refereren functie is qua verantwoordelijkheid en kennis ongeveer gelijk aan de referentiefunctie. De werkzaamheden komen in grote mate overeen. V.w.b. sociale interactie is de te refereren functie iets zwaarder vanwege de beheersing van Engelse taal. Ten opzichte van referentiefunctie 2: De te refereren functie is qua verantwoordelijkheid duidelijk lichter dan de referentiefunctie. De referentiefunctie heeft meer inhoudelijke bijdrage aan zaken en dient meer afstemming te vinden met de zakelijke en persoonlijke belangen van leidinggevende. De referentie functie is meer regelend en coördinerend van aard. Hierdoor zijn de werkzaamheden samengestelder. De benodigde kennis in de te refereren functie is diepgaander. Vastgesteld is functiegroep: Eventuele toelichting op besluit: Voor akkoord: Directie Naam: Verklaring van de gebruikte tekens: XX = identiek + = iets meer ++ = duidelijk meer +/- = ongeveer gelijk - = iets minder -- = duidelijk minder 34

35 Soorten leidinggeven Hiërarchische chef (Afdelingshoofd) - Algemene gang van zaken en beleid afdeling - (mede)beslissingsbevoegdheid P-aspecten - Gebruik van gezagsmiddelen Vaktechnische / operationele chef (meewerkend voorlieden) - Vakspecialist - Toezicht uitoefenen op uitvoering - Eventueel betrokken bij P-aspecten - Géén gezagsmiddelen Functionele chef (Projectleider) - Vakspecialist ook voor andere organisatorische eenheden - Toezicht uitoefenen op uitvoering - Géén gezagsmiddelen Ambtelijk gezag (Opzichter) - Aansturen van personen om naleving normen te handhaven 35

36 Vervangen Tijdelijk uitvoeren van taken uit een andere functie bij afwezigheid van de functievervuller. Vier gradaties (naar aard en inhoud): Opvangen: zorgen voortgang van strikt operationele taken Invallen: uitvoeren van enkele kerntaken of activiteiten Waarnemen: plaats bekleden of volledig vervullen Opvolgen: in de plaats komen van vorige functionaris Daarnaast rekening houden met: Duur van elke vervanging Mate of frequentie van vervanging 36

37 Bezwaar en Beroep Recht van medewerker op een juiste en rechtvaardige (onderbouwing van de) beloning Belang van consistente en als juist ervaren beloningsverhoudingen Een gezamenlijk belang van werknemer en werkgever Principekwestie tussen systeemhouder en vakbonden Indien medewerker oneens is met functie-indeling en/of functieniveau 37

38 Bezwaar- en beroepsprocedure Bezwaar respectievelijk het beroep kent volgende fasen: 1 Bezwaarfase: de medewerker maakt bezwaar bij de leidingevende die hem heeft ingedeeld en motiveert zijn bedekkingen. Indien dit niet leidt tot tevredenheid dan kan fase 2 worden ingezet. 2 Interne beroepsfase: de medewerker doet een beroep op de interne beroepscommissie om zijn bedenkingen en motieven te beoordelen. Leidt ook dit niet tot tevredenheid dan kan fase 3 door medewerker in gang worden gezet 3 Externe beroepsfase: de medewerker doet een beroep, via de Vaste Commissie GIL, op externe ORBA deskundigen die een definitief oordeel geven over functieniveau (o.b.v. geaccordeerde fucntiebeschrijving). 38

39 Handboek functiewaardering (4) Deel 3: Referentiemateriaal Referentieraster Functieniveau-informatie Functiedocumenten n NOK s Deel 4: Hulpmiddelen e.a. Format Functieprofiel Indelingsformulier 39

40 Verplichtingen werkgevers (1) CAO: ingaande per 2008 (overgangsjaar) Werkgever informeert OR / PVT en personeel over het nieuwe systeem en implementatie Vastleggen functie-informatie (inhoud) leidinggevende tekent voor akkoord medewerker tekent voor gezien Werkgever verstrekt kopie van ondertekende functie-informatie aan medewerker 40

41 Verplichtingen werkgevers (2) Instellen indelingscommissie (indien van toepassing) Indelen functies door indelingscommissie/wg opstellen van indelingsadviezen = motiveren en vastleggen van functiegroepindelingen Werkgever neemt indelingsbeslissing; deze wordt vastgelegd op het indelingsformulier Werkgever deelt het resultaat (functiebeschrijving en indeling functiegroep) schriftelijk mee aan de medewerker Desgevraagd nadere toelichting / motivatie 41

42 Verplichtingen werkgevers (3) Instellen beroepscommissie (indien nodig) Werkgever werkt mee aan beroepprocedure: zorgdragen voor tijdige behandeling en verstrekking van noodzakelijke documenten Opvolgen van advies / oordeel 42