TETRALERT FISCAAL PRAKTISCHE GIDS VOOR EBA IV

Transcriptie

1 TETRALERT FISCAAL PRAKTISCHE GIDS VOOR EBA IV I. INLEIDING II. FISCALE REGULARISATIE Na wat we met een gerust hart een echte saga kunnen noemen, heeft de wetgever eindelijk de EBA IV bekendgemaakt op de Belgische nationale feestdag. Personen die zich nog steeds in een delicate situatie zouden bevinden, kunnen in principe sinds 1 augustus 2016 een regularisatieaangifte indienen om fiscale en strafrechtelijke amnestie te krijgen. Op 18 augustus 2016 publiceerde de federale overheid het Koninklijk Besluit van 9 augustus 2016, dat de modellen voor het regularisatieformulier voorschrijft. Hoewel het in de lijn van de verwachtingen lag, is het toch verwonderlijk dat de federale wetgever besloten heeft om solo door te gaan, hoewel de geregionaliseerde successierechten en registratierechten niet langer deel uitmaken van de regularisatieprocedure, omdat het daar om exclusieve gewestelijke bevoegdheden gaat. In de erfopvolging moeten we dus hopen dat er een samenwerkingsakkoord komt voor het Brussels- Hoofdstedelijk Gewest en het Waalse Gewest en een decreet dat een andere fiscale regularisatie uitstippelt voor het Vlaamse Gewest. De EBA IV lijkt sterk op de vorige regularisatieprocedure, maar toch moeten we op belangrijke verschillen wijzen. A. Wie mag regulariseren? Natuurlijke personen die onderworpen zijn aan personenbelasting (Belgische inwoners) of de BNI (buitenlandse inwoners); Rechtspersonen die vennootschappen zijn die onderworpen zijn aan de Ven.B (Belgische inwoners), vennootschappen die onderworpen zijn aan de Ven.B.-BNI (buitenlandse inwoners), civiele maatschappijen of verenigingen zonder juridische persoonlijkheid en rechtspersonen die onderworpen zijn aan de rechtspersonenbelasting (vzw's...). B. Wat mag men regulariseren? Het ligt voor de hand dat het materiële toepassingsgebied overgenomen wordt naar het persoonlijke toepassingsgebied. Bijgevolg kunnen worden geregulariseerd: Personenbelasting of personenbelasting-bni; Ven.B of Ven.B-BNI; Rechtspersonenbelasting; Btw; Registratierechten die niet werden geregionaliseerd; 1

2 Taksen en diverse rechten. In de periode van de EBA III konden ontdoken successie- en registratierechten worden geregulariseerd. In zijn arrest van 19 september 2014 heeft het Constitutionele Hof de EBA III echter precies nietig verklaard omdat het binnen de grenzen van de bevoegdheden die hen werden toegekend op het vlak van belastingen door artikel 3 van de bijzondere wet van 16 januari 1989, de exclusieve bevoegdheid van de Gewesten is om de inbreuken en daaraan verbonden boetes te bepalen. Het Constitutionele Hof heeft echter besloten om de effecten van de geannuleerde bepalingen in het verleden te handhaven. Het was dus duidelijk onmogelijk om deze inbreuk op de regels van de verdeling van bevoegdheden recht te zetten. C. Welke tarieven? De wetgever maakt een onderscheid in de tarieven naargelang het feit of de kapitalen al dan niet verjaard zijn: De geregulariseerde inkomsten worden onderworpen aan het normale tarief voor inkomstenbelasting die van toepassing was voor de belastbare periode waarin deze inkomsten werden verworven of ontvangen, met een toeslag van 20 punten. Een identiek tarief is van toepassing op de geregulariseerde sommen die ingehouden worden volgens het normale belastingtarief, op basis van regels die van toepassing zijn op deze sommen voor de belastbare periode waarin deze sommen werden verworven of ontvangen, eveneens met een toeslag van 20 punten op het geheel. Het tarief is gelijkaardig voor geregulariseerde btw-handelingen, die dus ingehouden worden volgens het tarief dat van toepassing was voor de geregulariseerde handelingen op het moment dat ze plaatsvonden, vermeerderd met 20 punten. Er zal echter geen toeslag berekend worden indien de aangifte reeds leidde tot een regularisatie van deze btw-handelingen als beroepsinkomsten (waarbij reeds een vermeerdering werd toegepast). De fiscaal verjaarde kapitalen (ten aanzien waarvan de belastingadministratie op het ogenblik van de indiening van de aangifte geen heffingsbevoegdheid meer kan uitoefenen in hoofde van diegene op wiens naam de regularisatieaangifte is ingediend, ingevolge het verstrijken van de verjaringstermijnen), worden in 2016 onderworpen aan een inhouding van 36 punten. Het is belangrijk op te merken dat de toeslag de komende jaren zal verhogen, zoals in onderstaande tabel wordt weergegeven. 2

3 Vermeerdering van de inkomsten, sommen en btwhandelingen Vermeerdering van de verjaarde kapitalen punten 36 punten punten 37 punten punten 38 punten punten 39 punten Vanaf punten 40 punten D. Wat zijn de gevolgen? Hier ligt de belangrijkste motivatie voor de spijtoptant: genieten van fiscale (voor nietverjaarde inkomsten) en strafrechtelijke immuniteit. Controle-immuniteit De aangifte, de betaling die op de verschuldigde inhouding volgt en het attest mogen niet gebruikt worden als index of leidraad om onderzoeken in te stellen of controles uit te voeren van fiscale aard, om mogelijke fiscale overtredingen aan te geven of informatie uit te wisselen, behalve met betrekking tot de bepaling van verschuldigde inhoudingen naar aanleiding van de regularisatieaangifte, het bedrag van de inkomsten, sommen, btw-handelingen en geregulariseerde kapitalen. Fiscale immuniteit Het is vrij logisch dat de persoon die een regularisatieaangifte heeft ingediend, niet langer belast kan worden op de nietverjaarde inkomsten, aangezien het normale belastingtarief betaald werd. Een dergelijke amnestie is niet van toepassing indien de aangever, voordat de regularisatieaangifte werd ingediend, door een Belgische gerechtelijke instantie, door een Belgische belastingadministratie, een Belgische sociale zekerheidsinstelling of een sociale inspectiedienst of de FOD Economie schriftelijk in kennis is gesteld van lopende specifieke onderzoeksdaden. Strafrechtelijke immuniteit De belastingplichtige die zijn toestand heeft geregulariseerd krijgt ook strafrechtelijk respijt. Met andere woorden: hij kan niet langer strafrechtelijk vervolgd worden omwille van de inbreuken van fiscale fraude en fiscale vervalsing, zoals in de wet vermeld, evenals voor feiten van witwassing van geld die daarop betrekking hebben. Deze immuniteit is ook van toepassing op de co-auteurs en medeplichtigen. De wet voorziet als voorwaarde de afwezigheid, voorafgaand aan de indiening van de regularisatieaangifte, van een mededeling of gerechtelijke instructie in verband met deze inbreuken ten laste van de aangevers. De strafrechtelijke immuniteit is ook van toepassing op de verwante inbreuken (deze die werden gepleegd met het oog op het plegen of begeleiden van de fiscale inbreuken of witwassing of die voortvloeien uit deze inbreuken), maar in dit geval enkel ten 3

4 opzichte van de hoofddader. Een dergelijke immuniteit wordt als beperkt beschouwd, in die zin dat vervolging mogelijk blijft, maar enkel de sancties worden geannuleerd. E. Wat is er nieuw? De nieuwe EBA bevestigt een uniformering van de toepasselijke boetes. Bijgevolg wordt het onderscheid tussen gewone fiscale fraude en ernstige, al dan niet georganiseerde, fiscale fraude weggewerkt. Volgens de huidige fiscale regularisatie is het zo dat zodra een belastingplichtige beslist om tot een aangifte over te gaan, hij niet langer de vrijheid heeft om te kiezen welke inkomsten/kapitalen hij wenst te regulariseren. Het gevolg daarvan is dat de verjaarde kapitalen (die per definitie niet langer onder de bevoegdheid van de belastingadministratie vallen) ook in de procedure zullen moeten opgenomen worden. De belastingplichtige kan een dergelijke verplichting enkel ontlopen indien hij er schriftelijk in slaagt te bewijzen dat deze kapitalen reeds onderworpen werden aan het normale fiscale stelsel. Een dergelijke bewijslast brengt belangrijke problemen met zich mee. De banken bewaren hun documenten namelijk niet langer dan tien jaar. De belastingplichtige moet ze dan weer in principe slechts zeven jaar bewaren. Vanuit de praktijk kunnen we nu al voorspellen dat een dergelijke bewijsvoering moeilijk of zelfs zelden mogelijk zal zijn. Bovendien beslist de wetgever dat de aangever via een schriftelijk bewijs de aard van de belasting, de fiscale categorie en de periode waaraan de verjaarde kapitalen toebehoren, moet kunnen aantonen om deze te kunnen regulariseren. Deze laatste voorwaarde kan verklaard worden door het feit dat de fiscale regularisatie beperkt is, in die zin dat ze niet langer betrekking kan hebben op niet-federale belastingen. Bijgevolg is het belangrijk de aard ervan te kennen. De voorbereidende activiteiten verklaren de redenen van deze nieuwe vereiste. Er wordt namelijk in gezegd dat de Raad van State in haar laatste advies nr /003 van 4 juli 2016 (DOC /012) meerdere opmerkingen heeft geformuleerd, waarmee rekening moet gehouden om de aard van de inkomsten en sommen die zullen geregulariseerd worden, precies te kunnen bepalen. Dit zal echter opnieuw erg moeilijk naar de praktijk om te zetten zijn. Een persoon die professionele inkomsten in het zwart heeft ontvangen, zal namelijk gewoonlijk geen schriftelijke documenten meer hebben. Naar aanleiding van de invoering van de Kaaimantaks in 2015, op basis waarvan de inkomsten uit buitenlandse gerechtelijke constructies rechtstreeks belast kunnen worden bij de oprichter, zijn erfgenamen, derdenbegunstigden en aandeelhouders, heeft de wetgever uitdrukkelijk de toeslag van 36% 4

5 voorzien voor kapitalen die uit dergelijke structuren afkomstig zijn. De EBA IV stelt in een nieuwe bepaling dat inkomsten, sommen, btwhandelingen en verjaarde kapitalen van onwettige oorsprong, zoals in een volledige lijst wordt opgesomd in de wet van 11 januari 1993 ter voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme) niet kunnen geregulariseerd worden (met uitzondering van ernstige, al dan niet georganiseerde, fiscale fraude, misbruik van vennootschapsgoederen en misbruik van vertrouwen). Een dergelijke vermelding is verwonderlijk, aangezien diezelfde EBA-wet het artikel betreffende uitsluitingen overneemt, dat ter herinnering, voorschrijft dat de regularisatie niet van toepassing is wanneer de geregulariseerde tegoeden afkomstig zijn van een onderliggend misdrijf dat vermeld wordt in de preventiewet, opnieuw met uitzondering van ernstige, al dan niet georganiseerde, fiscale fraude, misbruik van vennootschapsgoederen en misbruik van vertrouwen. Volgens de argumentatie die werd overgenomen in de parlementaire werkzaamheden, worden de fiscale wetten strikt geïnterpreteerd en bevelen ze aan om in de wet expliciet de uitsluiting van kapitalen van onwettige oorsprong in het kader van het witwassen van geld te voorzien, in de plaats van een impliciete afleiding van deze uitsluiting. Een III. dergelijke motivatie komt meer politiek dan juridisch over. SOCIALE REGULARISATIE A. Wat mag men regulariseren? Niet-verjaarde sociale bijdragen betreffende beroepsinkomsten van zelfstandige werknemers. B. Welke tarieven? Er is een betaling van een forfaitaire sociale inhouding van 15% voorzien, met in 2016 een plafond van ,16 (boven dat plafond is geen enkele sociale bijdrage verschuldigd). C. Wat zijn de gevolgen? De betaling levert vrijstelling op. Met andere woorden: de sociale inhouding vervangt de sociale bijdragen en er worden geen toeslagen of administratieve boetes toegepast. De betaling levert echter geen enkel recht op sociale prestaties op. Net als voor het fiscale luik zal de betaling bovendien geen bevrijdend effect hebben indien de aangever, voordat de regularisatieaangifte werd ingediend, door een Belgische gerechtelijke instantie, door een Belgische belastingadministratie, een Belgische sociale zekerheidsinstelling of een sociale inspectiedienst of de FOD Economie schriftelijk in kennis is gesteld van lopende specifieke onderzoeksdaden. 5

6 IV. Een sociale regularisatie brengt ook met zich mee dat er geen enkele strafrechtelijke vervolging kan worden ingesteld wegens inbreuken op onjuiste of onvolledige aangiftes voor sociale bijdragen als zelfstandige. Naar het voorbeeld van de fiscale regularisatie zal de strafrechtelijke immuniteit pas van toepassing zijn bij afwezigheid van elke vorm van informatie of gerechtelijk onderzoek betreffende deze inbreuken. CONCLUSIE Het is moeilijk een evenwicht te vinden tussen strengheid en aantrekkelijkheid voor de wetgever die zich een koorddanser waant. Bepaalde wijzigingen, zoals de uniformering van de toeslagen, doen hem naar de ene kant hellen, maar andere, zoals de verplichting om verjaarde kapitalen aan te geven, brengen onze acrobaat toch weer in evenwicht, hoe weifelend ook. De EBA is een veelzijdig instrument dat doordrongen is van een pragmatische aanpak en zich aanpast aan de realiteit van een gerechtelijk systeem dat niet of niet langer alle fraudeurs kan vervolgen. Bepaalde verbanden zijn overigens soms gevaarlijk, zoals het voorbeeld van de voorwaarde van afwezigheid van strafrechtelijke onderzoeken. Contact : departement fiscaal recht tax@tetralaw.com Disclaimer : De juridische informatie verschaft in de «TETRALERTS» is algemene commentaar met een puur informatief karakter en kan dus in geen geval worden beschouwd als juridisch advies. Deze informatie houdt immers geen rekening met de omstandigheden eigen aan en toepasselijk op een persoon of een entiteit in het bijzonder. Tetra Law doet al het mogelijke opdat de verschafte informatie zo precies en actueel mogelijk is. Zij kan echter niet garanderen dat deze informatie exact is op de datum waarop de TETRALERT gelezen wordt of waarop zij in de toekomst gelezen zal worden. Elkeen zal er dus op toezien zich te informeren bij een professioneel en gekwalificeerd raadgever voor zijn persoonlijke situatie. Tetra Law ontkent elke aansprakelijkheid voor elke schade die zou voortvloeien uit de informatie vermeld in de «TETRALERTS». Tetra Law is niet verantwoordelijk voor de inhoud van externe internetsites die vermeld zouden zijn in de TETRALERTS. ***** Naast deze opmerkingen ligt de absolute essentie van de EBA in het feit dat ze fiscaal en strafrechtelijk respijt biedt aan personen die vroeger hun bijdrage zouden geweigerd hebben. Kortom: ze vergeeft en is daarom een instrument van groot belang. ***** 6