Turbo s & Trading. AEX-Index Kerstrally tot hoever?

Transcriptie

1 RBS Markets Nummer 396, 10 december 2013 Turbo s & Trading Grondstoffenweekoverzicht In de kijker: Ruwe olie vindt de weg naar bove terug P3 Marktfocus TNT, eten of gegeten worden AEX-Index Kerstrally tot hoever? Afgelopen maandagavond heb ik voor de laatste keer dit jaar mijn BBB webinar verzorgd. Het was een uitermate interactieve sessie, met veel vragen over de vermeende Kerstrally of eindejaarsrally, die wel of niet gaat komen. Menig chart herbergt wel een stijging in zich richting de ultimo, maar de stieren tonen vooralsnog een matige interesse. P4 Wilt u alle grafieken uit het webinar bestuderen en mijn commentaar aanhoren, ga dan naar het RBS Webinar archief (klik) om de uitzending te zien. Ik kan u melden dat het voornemen er is om ook in 2014 een serie BBB webinars te verzorgen. Weekgrafiek AEX-Index Maar hoe zit het nu met de oliebollenrally, komt die wel of niet en zo ja tot hoe ver kunnen de stieren dan reiken? Ik zal het landschap van onze eigen AEX omschrijven en aangeven aan welke voorwaarden charttechnisch moet worden voldaan om het jaar daadwerkelijk met een mooie sprint te kunnen afsluiten. Op moment van schrijven staat er voor de AEX een stand van 388,50 op de borden. Op de dagkaart impliceert dit een omkeerpatroon in de vorm van een Bullish Engulfing patroon, waardoor de kans toeneemt dat de beursbarometer opnieuw richting het noorden kan gaan bewegen. Maar juich niet te vroeg, ga er nog niet vanuit dat de AEX nu de 400 puntengrens gaat passeren, daar moet namelijk veel meer voor gebeuren. Op de afgebeelde weekgrafiek is namelijk goed te zien dat er sprake is van een correctiestand, nadat recent is getopt op 398,30. Deze ruim 398 barrière is een vervelende beer op de weg en zou wel eens opnieuw voor een rem op de bullenparade kunnen zorgen. Met andere woorden, de bovenkant van het speelveld is vooralsnog dichtgetimmerd op ruim 398. Onder in het speelveld is het spannend rond krap 384, alwaar steunvorming gaande is. Als het de bullen lukt om deze week een witte candle te produceren, dan impliceert dit een hogere bodem in het stijgingskanaal. Deze bodem ligt relatief hoog in het kanaal, waardoor een versnelling van de trend aannemelijk wordt. Een hernieuwde aanval op ruim 398 kan dan worden ingezet en dan neemt de kans uiteraard toe dat 398 wordt uitgenomen. Daarna is het een koud kunstje om de 400 op de borden te krijgen met zelfs een rally naar 417 tot 420, gelijk aan toppen uit Lees verder op de volgende pagina Weekgrafiek AEX-Index Bron: BTAC Visuele Analyse, 10 december

2 Vervolg van pagina 1 AEX-Index Kerstrally tot hoever? De wekelijkse TA van Nico Bakker Nico Bakker is hofleverancier van technische analyse binnen RBS Markets. Hij publiceert regelmatig artikelen in allerlei media. Ook verzorgt hij diverse trainingen en workshops en is hij een graag geziene spreker tijdens beleggingsevenementen. Voor de uitleg van technische analyse termen verwijzen wij u naar Dat zou dan impliceren dat alle ellende uit hoofde van de kredietcrisis is weggepoetst. Dat zou natuurlijk een geweldige start zijn van het nieuwe beleggingsjaar Hoe nu te handelen met al deze informatie en verwachtingen? Op de eerste plaats moet er een witte candle verschijnen boven 383,70 om bodemvorming te bevestigen. Dan gaat een hernieuwde koopconditie van start richting de beruchte 398 passage. Trendvolgende beleggers doen dan mee met het eerste gedeelte van de stierenparade met bescheiden koopposities. Als vervolgens blijkt dat de 398 weerstand wordt gebroken, waardoor ook de swingteller op +1 zal springen, dan kunnen posities worden uitgebreid voor een vervolg van de uptrend. Blijkt echter dat 398 een te zware barrière is, dan dreigt er een dubbele top hetgeen een afzwakking van de trend impliceert. U ziet, kantelpuntanalyse bij 398 wordt straks cruciaal voor het verdere verloop van de AEX. Kerstrally...tot hoever? Tot 398 in eerste instantie, mits de AEX boven krap 384 blijft liggen. 2

3 Grondstoffenweekoverzicht In de kijker: Ruwe olie vindt de weg naar boven terug Ruwe olie had vorige week de wind in de zeilen en ook aan de opmars van de aardgasprijs komt voorlopig geen einde. Olie profiteerde van een daling van de voorraden en enkele goede macro-economische cijfers. De (verwachte) beslissing van het OPEC-kartel om de productie ongewijzigd te houden op 30 miljoen vaten per dag was een non-event en had geen impact op de prijs. De volgende vergadering staat pas op 11 juni gepland. De voorraad ruwe olie in de Verenigde Staten daalde voor het eerst in 11 weken met 5,6 miljoen vaten naar 385,8 miljoen vaten. Tegelijk steeg ook de benuttingsgraad van de raffinaderijen naar 92,4 procent, het hoogste niveau sinds september. West Texas Intermediate (WTI) voor levering in januari werd vorige week 5,3 procent duurder terwijl Brent 1,8 procent liet bijschrijven. De spread viel daardoor eind vorige week terug naar 13,96 dollar. WTI profiteerde ook van het vooruitzicht dat de Cushing flessenhals in Oklahoma vanaf volgende maand verder ontlast zal worden. Op 3 januari neemt operator TransCanada Corp. namelijk een bijkomend gedeelte van de Keystone XL pijpleiding in gebruik die de Cushing hub zal verbinden met de haven van Port Arthur in Texas, gelegen aan de Golf van Mexico. De pijplijn heeft een capaciteit van vaten per dag. Het Amerikaanse bruto binnenlands product (bbp) groeide in het derde kwartaal met 3,6 procent op jaarbasis. Dit was de grootste stijging sinds de eerste 3 maanden van Een hogere groei van het bbp impliceert ook een toename van de vraag naar ruwe olie. De VS zijn met een aandeel van meer dan 20 procent nog steeds de grootste verbruiker ter wereld. Ook het arbeidsmarktrapport werd gunstig onthaald. De werkloosheidsgraad viel terug naar het laagste niveau in 5 jaar. Tegelijk nam ook het consumentenvertrouwen verder toe. Aardgas voor levering in januari klom met 4 procent naar het hoogste niveau sinds einde mei. Door de lage temperaturen in grote delen van de Verenigde Staten daalden de aardgasvoorraden in de verslagweek met 162 miljard cubic feet, een recordcijfer voor deze periode van het jaar. De consensusverwachting ging uit van 146 miljard cf. Het vorige record voor november bedroeg 148 miljard cf en dateert al van het jaar Door de afname zijn de aardgasvoorraden teruggevallen naar 2,8 procent onder het vijfjaars gemiddelde. Bronnen: Bloomberg, US Department of Energy (2/12-6/12) In het kort: De belangrijkste grondstoffenindexenstevenen af op het eerste verlies sinds Dit kan worden toegeschreven aan een gewijzigd marktevenwicht bij veel grondstoffen maar ook de investeringsstromen spelen een rol. De Amerikaanse aandelenindexen bereikten meerjaarse hoogtepunten (Nasdaq) of zelfs absolute recordniveaus (Dow, S&P500) dankzij de monetaire stimuli die goedkoop geld in de richting van de beurs joegen. Grondstoffenfondsen kregen daarentegen af te rekenen met een netto uitstroom van investeringsgeld. Voor de S&P Goldman Sachs Commodity Index (GSCI) wordt het nog maar het derde verliesjaar sinds Energie en dan met name ruwe olie stond onder druk door de sterker dan verwachte toename van de Amerikaanse productie. Bij de meeste basismetalen was de groei aan de aanbodzijde gekoppeld aan een lagere vraag verantwoordelijk voor de lagere prijzen. De edelmetalen vielen volledig uit de gratie van de investeerders met de eerste daling van de goudprijs sinds 2000 terwijl zilver tot nog toe de slechtste prestatie in meer dan 30 jaar neerzette. Ook de granenprijzen kwamen in 2013 onder druk door goede oogsten wereldwijd en oplopende voorraden. Bij de landbouwgrondstoffen vielen de suiker- en koffieprijs terug naar meerjaarse dieptepunten. Cacao, aardgas, palmolie en rundvlees zijn enkele van de schaarse uitzonderingen die het jaar wel hoger afsloten. Koffie en suiker gingen vorige week overigens opnieuw onderuit. De prijs van een pond koffie voor levering in maart daalde met 4 procent nadat Colombia, de op 1 na grootste aanbieder van arabicabonen, goede opbrengstcijfers bekendmaakte. De Colombiaanse productie zit na enkele moeilijke jaren terug in de lift dank zij nieuwe investeringen in plantages en het uitblijven van extreme weersomstandigheden. De opbrengst kwam in november uit op 1,113 miljoen zakken (van 60 kilogram), 45 procent meer dan een jaar eerder en de hoogste opbrengst voor een novembermaand in 6 jaar. Suiker zette de dalende trend van de voorbije weken voort en moest 3,3 procent inleveren. Naast de recordopbrengst in Brazilië gaan ook India en Thailand een goed oogstseizoen tegemoet. Volgens de Office of the Cane and Sugar Board van Thailand, de op 1 na grootste uitvoerder van suiker, zal de opbrengst dit jaar met 10 procent toenemen. Het Amerikaanse Ministerie van Landbouw (USDA) ziet de globale suikervoorraad dit oogstjaar toenemen naar een recordniveau van 43,38 miljoen ton. Eerder voorspelde de International Sugar Organisation ook voor een nieuw aanbodoverschot. Bronnen: Bloomberg, Reuters,USDA (2/12-6/12) 3

4 Marktfocus TNT, eten of gegeten worden Active Hedge Group: De Active Hedge groep bestaat uit een aantal ervaren beroepshandelaren die gedurende beursuren in contact zijn met vele beleggers over de ontwikkelingen op de (Nederlandse) beurs. Op basis van het laatste nieuws, (kwartaal)cijfers, volatiliteit en Technische Analyse selecteert Active Hedge wekelijks een trending topic uit de beleggerswereld. Het was even stil rond onze posterijen en pakketbezorging, maar de luwte maakt inmiddels weer plaats voor de spotlights. Vorige week is bekend gemaakt dat PostNL de helft van haar aandelenbezit in TNT afstoot. PostNL houdt nog een 15% belang in het pakketbedrijf vast, maar het lijkt een kwestie van tijd dat ook dat deel verkocht zal worden. Een stukje historie Al sinds 1997, toen de PTT het Australische TNT voor de neus van de Amerikanen wegkaapte is UPS op jacht naar het bedrijf. Er wordt gesproken van minstens vier mislukte overnamepogingen. UPS is momenteel de grootste pakketbezorger in de wereld, gevolgd door eeuwige concurrent FedEx, terwijl TNT Express het grootste expressbedrijf op de Europese zakelijke markt is. Ad Scheepbouwer heeft in de beginjaren een overname afgehouden, onder andere door een negatieve insteek op Europees niveau. Door steeds opnieuw te wijzen op de risico s voor de vrije marktwerking werd een overname of fusie niet populair gemaakt bij de Europese Mededinging Commissie. Sinds 2001, toen Scheepbouwer naar KPN vertrok, deed zijn opvolger Bakker hetzelfde. Hij nam ondertussen wel nog vele kleinere partijen over. In de daarop volgende gloriejaren stegen de omzetten en de winsten tot het begin van de crisis met grote stappen. Het hoogtepunt moet toch geweest zijn dat UPS in 2008 een hernieuwde poging deed met een officieus bod van 32 per aandeel. Huisbankier Goldman Sachs adviseerde echter een fors hogere prijs, waarna UPS zich in stilte terugtrok. Dat was nipt voor de express-markt instortte onder het juk van de crisis. Nu verkoopt PostNL 15% van de aandelen tegen Saillant detail is dat het, door de Europese Commissie afgekeurde, overnamebod van UPS op de aandelen begin vorig jaar nog 9.50 per aandeel was. Voorzichtig vraag je je af of TNT zelf niet beter iets positiever had kunnen zijn tegen de Europese Commissie in het verleden. Duidelijk is in ieder wel dat het belang van de aandeelhouder anders was dan dat van het toen zittende management. Wat zit er voor de huidige aandeelhouder in? De verkoop van de aandelen is uiteraard bedoeld om de balans te verbeteren van PostNL, maar de onzekerheid van de fluctuerende waarde van het TNT belang op de financiële positie van PostNL moet toch ook een rol gespeeld hebben in die beslissing. Een ding is zeker, aan de verkoopprijs zullen weinigen een goed gevoel overhouden. Kijkend naar een soortgelijke situatie kunnen we het vergelijk maken met Delta Lloyd en haar vroegere grootaandeelhouder Aviva. Delta Lloyd maakte tot de beursgang eind 2009 volledig deel uit van Aviva. Na de gang naar de beurs bleef Aviva grootaandeelhouder, maar bouwde het zijn belang in de loop van de jaren gestaag af.op 9 januari dit jaar verkocht Aviva uiteindelijk het laatste restant, ook weer via een onderhandse plaatsing. De laatste aandelen werden voor 12,65 per stuk verkocht. Toegegeven, het sentiment in de verzekeringssector was dit jaar niet slecht, maar toch heeft de koers het sinds die tijd verassend goed gedaan.het zijn uiteraard verschillende bedrijven, maar de manier hoe instituten en private equitypartijen dit soort zaken bespelen is vaak hetzelfde. Wellicht blijft TNT dus nog even onder druk staan en zijn Deutsche Bank en Goldman Sachs achter de schermen bezig partijen te zoeken die interesse hebben in het resterende belang van TNT Express. Dat moet toch niet zo moeilijk zijn: UPS, Fed Ex en wellicht ook Duitse Post.Pas als de laatste 15% aandelen verkocht zijn is de druk boven het aandeel verdwenen en kan de koers naar hogere niveaus terugkeren.en wat te denken van TNT Express zelf, het is recent begonnen met het opschonen van de balans, voor een mogelijke verkoop. Al met al kunnen we stellen dat TNT een hapklare brok aan het worden is die snel door een concurrent kan worden verzwolgen. De eindfase voor TNT Express lijkt ingegaan. Eerst mag PostNL het belang afstoten en als de historie een voorbode is, kan het best zijn dat TNT daarna per express meer waard wordt. Een koersexplosie, de naam TNT waardig, door een mooie overname premie zou echter het ultieme beleggersfeestje zijn en een kleine pleister op de wonde. Jeroen Santen Op het moment van schrijven heeft Jeroen Santen noch in privé noch zakelijk een positie in TNT en zijn er geen andere belangenconflicten bekend 4

5 Turbo s & Trading 396, 10 december 2013 Risico s De aanschaf van Turbo s en Certificaten brengen bepaalde risico s met zich mee, zoals prijsrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. Turbo s en Certificaten zijn daarom niet geschikt voor iedere belegger. Het is van belang dat u de kenmerken en risico s van deze producten begrijpt voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Tevens dient u zorgvuldig af te wegen of de Turbo s en Certificaten geschikt zijn voor u gezien uw ervaring, beleggingshorizon, overige beleggingen, financiële positie, risico-bereidheid en andere relevante omstandigheden. In geval van twijfel, dient u professioneel advies in te winnen. Deze nieuwsbrief dient slechts ter informatie en is geen aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding van Turbo s of Certificaten. Het aanbod van Turbo s en Certificaten vindt uitsluitend plaats op basis van het respectievelijke basisprospectus, eventuele bijbehorende supplementen en de definitieve voorwaarden. De beslissing om Turbo s en Certificaten te kopen moet dan ook op basis van deze documenten worden gemaakt. Deze documenten zijn kosteloos verkrijgbaar via markets. Deze paragraaf bevat slechts een overzicht van de belangrijkste risico s. Lees voor een volledig overzicht het respectievelijke basisprospectus. Turbo s en Warrants zijn beleggingsinstrumenten voor actieve en ervaren beleggers. Door de hefboom is een belegging in Turbo s en Warrants risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende waarde. Hoe hoger de hefboom die men kiest, hoe sneller een beweging van de onderliggende waarde doorwerkt in de waarde van de Turbo en de Warrant. Het stop loss-niveau van een Turbo kan wijzigen, waardoor bij een wijziging het stop loss-niveau dichter bij de koers van de onderliggende waarde kan komen. Bij indices zullen deze wijzigingen in periodes waarin veel dividend wordt uitgekeerd, groter zijn. De koers van een Certificaat volgt in principe één-op-één de prestaties van de onderliggende waarde, maar kan hiervan afwijken doordat de beheerkosten (jaarlijks) in rekening worden gebracht en door de marktbeweging van vraag en aanbod. Bij alle beleggingsinstrumenten kan gedurende zowel de looptijd als op de afloopdatum de volledige inleg verloren gaan. Veranderingen van de wisselkoersen van onderliggende waarden die niet in euro zijn genoteerd, beïnvloeden de waarde van de in euro genoteerde producten. Een stijging van de lokale valuta ten opzichte van de euro zal een positief effect hebben, een daling een negatief effect. Beleggen in aandelenmarkten van opkomende markten gaan gepaard met extra risico s op politiek, economisch, de sociaal en juridisch gebied. Daarnaast ontbreekt door gebrekkige beschikbaarheid van financiële verslaggeving en andere data in sommige markten transparantie. Ongunstige ontwikkelingen hebben hierdoor vaak een sterk negatieve invloed hebben op de waarde van beleggingen in opkomende markten. Beleggen in grondstoffen gebeurt meestal door middel van termijncontracten Door te beleggen in termijncontracten en deze op tijd te verkopen kan fysieke levering van een grondstof worden voorkomen. Wanneer een belegger voor lange termijn in een bepaalde grondstof belegt, dient hij/zij het termijncontract voor het aflopen door te rollen naar een termijncontract met een langere looptijd. Het doorrollen van termijncontracten kan rendement opleveren of juist rendement kosten. Dit is afhankelijk van de termijnmarkt en staat los van veranderingen van de spotprijs van de desbetreffende grondstof. Wanneer een termijncontract afloopt, zal de prijs daarvan de actuele spotprijs benaderen. Bij het doorrollen wordt het aflopende contract verkocht en het volgende contract gekocht. Het verschil tussen opeenvolgende termijnprijzen kan een negatief rendement opleveren voor de belegger. Turbo s en Certificaten worden uitgegeven door The Royal Bank of Scotland [plc. Beleggers lopen kredietrisico op deze bank. Dit betekent dat in geval van insolventie van de uitgevende instelling beleggers in Turbo s en Certificaten mogelijk minder terugkrijgen dan hun initiële belegging en in het slechtste geval zelfs hun gehele belegging verliezen. Turbo s en Certificaten worden gehouden via het bewaringssysteem van Euroclear Nederland en zijn daardoor afgescheiden van het vermogen van de uitgevende instelling. Het Nederlandse depositiogarantiestelsel is niet op Turbo s en Certificaten van toepassing. Beleggers krijgen met een belegging in Turbo s en Certificaten geen eigendom in onderliggende waarde daarvan. Turbo s en Certificaten worden genoteerd op Euronext Amsterdam met RBS als market maker. Dat wil zeggen dat RBS onder normale marktomstandigheden tijdens beursuren van Euronext Amsterdam, van 9:05 uur tot 17:30 uur bereid is om Turbo s en Certificaten te kopen en te verkopen. Hierdoor is het mogelijk om onder normale marktomstandigheden tijdens genoemde beursuren de Turbo s en Certificaten te kopen of verkopen. De prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te kopen wordt de biedprijs genoemd en de prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te verkopen wordt de laatprijs genoemd. Het verschil tussen de bied- en laatprijzen wordt de spread genoemd. Gedurende de looptijd van een Turbo of een Certificaat kan de spread aan rbs.nl/markets wijziging onderhevig zijn. Bijvoorbeeld, indien er belangrijke cijfers worden gepubliceerd zoals jaarcijfers of macroeconomische cijfers kan de spread (tijdelijk) wordt vergroot. Actuele informatie over de bied- en laatprijzen gehanteerd durende de looptijd van Turbo s en Certificaten treft u aan op de relevante product pagina van de website nl. Door bijzondere omstandigheden kan het voorkomen dat RBS geen prijzen afgeeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren indien de handel in de onderliggende waarde wordt stilgelegd, een Turbo of een Certificaat is uitverkocht, indien in korte tijd een groot aantal orders wordt geplaatst, er een storing in het handelssysteem van RBS is opgetreden, er een storing is opgetreden in het handelssysteem van Euronext Amsterdam of de beurs waarop de onderliggende waarde wordt verhandeld of indien er extreme marktomstandigheden zijn. Indien RBS geen prijzen afgeeft kan het zijn dat het niet mogelijk is om een Turbo of een Certificaat te kopen of te verkopen of niet tegen de door u gewenste prijs. Dit laatste kan zich voordoen omdat u in dergelijke situaties voor koop en verkoop afhankelijk bent van andere beleggers die willen kopen of verkopen. Disclaimer RBS Dit document is opgesteld door The Royal Bank of Scotland plc of haar dochtervennootschappen of groepsondernemingen ( RBS ). Alle informatie in dit document is gebaseerd op informatie afkomstig van RBS en van andere instellingen die als betrouwbaar gelden. RBS geeft in dit document een getrouwe reproductie van dergelijke informatie, echter RBS biedt geen garantie voor de juistheid van de getoonde gegevens verkregen van derden. Geen garantie of zekerheid in welke vorm ook, expliciet of impliciet, wordt gegeven met betrekking tot de volledigheid en juistheid van de informatie opgenomen in dit document. RBS accepteert geen enkele verplichting om enige informatie opgenomen in dit document te herzien of te corrigeren. Geen handelen of nalaten van RBS of haar directeuren, werknemers, agenten of andere vertegenwoordigers met betrekking tot de informatie opgenomen in dit document vormt, of wordt geacht te vormen, een verplichting of garantie van RBS of enig ander persoon. Indicatieve prijzen of analyses in dit document zijn ter goede trouw opgesteld, uitgekozen en beoordeeld en derhalve wordt geen garantie gegeven ten aanzien van de juistheid, volledigheid en redelijkheid van deze prijsopgaven of analyses. Onverminderd de juridische verantwoordelijkheid voor informatievoorziening, accepteert RBS geen enkele vorm van aansprakelijkheid voor kosten, schade en claims ontstaan uit, of in verband met, een belegging in effecten beschreven in dit document. RBS en/of haar dochtervennootschappen of groepsvennootschappen, verbonden vennootschappen, werknemers of klanten kunnen een belang in financiële instrumenten hebben zoals de effecten beschreven in dit document of daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Een dergelijk belang kan omvatten het handelen, aanhouden, onderhouden van een markt in zulke instrumenten als ook het verschaffen van bank-, krediet- en andere financiële diensten aan een vennootschap of de uitgevende instelling van de effecten en financiële instrumenten beschreven in dit document. RBS treedt met betrekking tot een transactie, de effecten of andere verplichtingen beschreven in dit document, niet op als financiële adviseur of in een fiduciaire rol. RBS geeft met betrekking tot geen enkele jurisdictie een garantie of advies over fiscale, juridische en boekhoudkundige zaken. Dit document is niet bedoeld voor de distributie of het gebruik door enig persoon of enititeit in een jurisidictie of land waarin een dergelijke distributie of gebruik in strijd is met locale wet- en regelgeving. De informatie opgenomen in dit document is eigendom van RBS en is verstrekt op verzoek van een geselecteerd aantal ontvangers en mag niet (geheel of gedeeltelijk) worden verstrekt of anderszins gedistributeerd aan een andere derde partij zonder de schriftelijke toestemming van RBS. Verenigde Staten van Amerika: Dit document is uitsluitend bestemd voor verstrekking aan major institutional investors zoals gedefinieerd in Rule 15a-6 van de Amerikaanse Exchange Act van 1934, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de Exchange Act ) en mag niet worden verstrekt aan andere Amerikaanse ingezetenen. Elke Amerikaanse major institutional investor die deze informatie ontvangt en komt door het ontvangst ervan overeen dat hij de informatie in dit document niet zal verstrekken of anderszins distributeren aan anderen. De effecten zoals hierin beschreven zijn en zullen niet worden geregistreerd zoals bedoeld in de de Amerikaanse Securities Act van 1933, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de Securities Act ) en mogen niet worden aangeboden of verkocht in de Verenigde Staten van Amerika, tenzij aan qualified institutional buyers (gekwalificeerde institutionele beleggers) in lijn met Rule 144A of op grond van een andere vrijstelling van of het niet van toepassing zijn van de registratieverplichting van de Securities Act. De aanbieding of verkoop van de effecten of transacties in de effecten kunnen verder beperkt worden door toepasselijke wet- en regelgeving van de Verenigde Staten of van haar afzonderlijke staten. Potentiële beleggers dienen zichzelf daarom op de hoogte te stellen van en juridische beperkingen bij het aangaan van transacties na te leven. Potentiële beleggers dienen zich te realiseren dat de effecten mogelijk niet geschikt zijn voor alle beleggers. The Royal Bank of Scotland plc staat in het Verenigd Koninkrijk onder toezicht van de Prudential Regulation Authority en de Financial Conduct Authority en haar activiteiten in Nederland vallen onder het gedragstoezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Behalve in landen waarin dit wettelijk is vereist is de inhoud van dit document is niet beoordeeld door toezichthouders in de landen waarin dit document wordt verstrekt. In geval van twijfel over de inhoud van dit document dient onafhankelijk professioneel advies te worden ingewonnen. The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm ook van de inhoud van deze nieuwsbrief is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. De nieuwsletter bevat merken van The Royal Bank of Scotland Group plc en andere vennootschappen binnen de RBS groep. De merken omvatten onder andere het logo van The Royal Bank of Scotland en de merknamen The Royal Bank of Scotland en RBS. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de indices genoemd in dit document behoren toe aan de relevante Index sponsoren (de Index Sponsoren ). De relevante Index Sponsoren zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van de producten genoemd in dit document, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van deze producten gegeven. TURBO en BOOSTER zijn merknamen van The Royal Bank of Scotland Group plc. Disclaimer Technische Analyse & Turbo Tip / Grondstoffen Weekoverzicht / Marktfocus Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. ("BTAC") en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van BTAC en is een onafhankelijk analist. RBS en BTAC zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Bakker TAC in ruil voor een financiële vergoeding technische analyse verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De technische analyses van BTAC zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Het onderdeel Grondstoffenweekoverzicht wordt verzorgd door Falesia bvba ("Falesia") en uitgebracht door RBS. Koen Lauwers is bestuurder van Falesia en is een onafhankelijk analist. RBS en Falesia zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Falesia in ruil voor een financiële vergoeding de grondstoffen weekoverzichten verzorgd. De grondstoffen weekoverzichten van Falesia zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies (de grondstoffen weekoverzichten en de technische analyses worden hierna gezamelijk de "artikelen" genoemd). Het onderdeel Marktfocus wordt verzorgd door Active Hedge Group B.V. en uitgebracht door RBS. De in dit document opgenomen standpunten en vooruitzichten zijn door Active Hedge Group B.V. gegeven in haar hoedanigheid van onafhankelijk analist. RBS en Active Hedge Group B.V. zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Active Hedge Group B.V. in ruil voor een financiële vergoeding analyses verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De analyses van Active Hedge Group B.V. zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Iedere (potentiële) investering dienen beleggers te toetsen aan hun persoonlijke beleggersprofiel en te bespreken met hun adviseur. De in de artikelen genoemde standpunten en vooruitzichten zijn door respectievelijk BTAC gegeven in zijn hoedanigheid als technisch analist, door Koen Lauwers gegeven in zijn hoedanigheid als intermarket analist en door Active Hedge in hun hoedanigheid als onafhankelijk analist. RBS kan van tijd tot tijd producten uitgeven die dezelfde onderliggende waarden kunnen hebben als de financiële instrumenten besproken in de artikelen. RBS heeft echter geen enkele betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in van de totstandkoming van de artikelen van of namens respectievelijk BTAC, Falesia of Active Hedge of een aan BTAC, Falesia of Active Hedge gelieerde onderneming of persoon. RBS is niet verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid en geschiktheid voor welke doeleinden dan ook en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in verband met de artikelen van BTAC, Falesia of Active Hedge of een aan BTAC, Falesia of Active Hedge gelieerde onderneming of persoon.". 5