Bewegen: de toekomst! Leuk, gezond en noodzakelijk.

Transcriptie

1 Bewegen: de toekomst! Leuk, gezond en noodzakelijk.

2 Inhoud 1. Baby s en peuters 2. Theorieën over motorische ontwikkeling 3. Kleuters 4. Aanleren van specifieke sporten 5. Schoolrijpheid ( overgang 3 de kleuterklas naar 1 ste leerjaar 6. Literatuur

3 Algemeen De omstandigheden waarin de eerste levensjaren zich voordoen, zijn belangrijk voor zijn fysieke, mentale, emotionele en sociale ontwikkeling. Actuele maatschappij: afname dagelijkse van lichaamsbeweging overwegende aandacht voor intellectuele prestaties stijgende aandacht voor lichaam en natuur Grote verscheidenheid in bewegingservaringen.

4 1. Baby s en peuters Psychomotorische stimulatie noodzakelijk vanaf de eerste levensmaanden. Ontwikkelingspsychologen: verband tussen onvoldoende bewegingskansen en latere storingen van het gedrag CLB: verband tussen tekort aan motorische exploratie en spel en leermoeilijkheden

5 Ontwikkeling Snelle ontwikkeling gedurende de drie eerste levensjaren: bewegen taal waarnemen sociale vaardigheden!

6 Ontwikkeling steunt op: Lichaamsgewaarwordingen Toenemende bewegingsmogelijkheden Fysieke interactie met anderen > Bewustwording van eigen lichaam, eerst passief nadien actief Belangrijk: oogcontact

7 Waarnemen Nauw verbonden met beweging > ervaring Gebruik van handen en mond Voldoende en gevarieerd materiaal aanbieden voor motorische stimulatie Geen overvloed van materiaal!

8 Loopfunctie: ervaring van ruimte en tijd kennis van omgevingsstructuur ontwikkelen van ruimtelijke oriëntatie basisvaardigheid leren( rekenen, schrijven, vlezen, ) Voornaamste leerproces: waarnemen!

9 Motorische ontwikkeling Rekening houden met de fysiologische rijpheid Stimuleren van grote en fijne motoriek Fijne motoriek: ontwikkeling van het grijpen en manipuleren + ontwikkeling van de ooghand coördinatie Ontwikkeling van grijpen: van grijpreflex tot bewust sluiten en openen van de hand + pincetgreep

10 Ontwikkeling oog handcoördinatie = sturing van de handen door de ogen Belang gezichtscherpte Basale componenten van handmotoriek:ongeveer 1 jaar oud Verfijning: over verschillende jaren heen Voldoende aanbod van voorwerpen van verschillende vormen en grootte.

11 Motorische ontwikkeling van de baby van flexie naar extentie via:rug lig, buiklig, zit, tijgeren, kruipen, rechtop staan, stappen, klauteren + ontwikkelen van reiken en grijpen. Basisvaardigheden buigen en strekken, rollen, evenwicht, schommelen, sluipen, kruipen, trekken, duwen, : ten volle oefenen door voldoende bewegingskansen en stimulatie aan te bieden.

12 Baby en peuter Basis van verdere bewegingsontwikkeling en opvoeding. Beweging aanvoelen, herhalen en aanpassen Selectie van bewegingen Verdere ontwikkeling basale en complexe vaardigheden zoals lopen, hinken, fietsen, zwemmen,

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33 2. Motorische ontwikkeling Theorieën Motorische ontwikkeling? De motorische ontwikkeling bestaat uit veranderingen in motorisch gedrag die de interactie van het (rijpend) organisme en zijn omgeving reflecteert (Payne 1995). M. a. w : zowel aanleg als omgeving c.q rijping en interactie nemen plaats.

34 3 modellen 1. Ontwikkelingstheorieën: Theorie van Gesell 2. Omgeving gebonden systemen: Ecological system theory Bronfenbrenner Ecological perspective Gibson 3. Omgeving/ biologisch model: Constraints model Newell

35 1. Ontwikkelingstheorie van Gesell Vier ontwikkelingsvelden: adaptatie = toepassing van motoriek in dagelijkse leven kleinmotorische ontwikkeling grootmotorische ontwikkeling spraak en taalontwikkeling= communicatieve vaardigheden

36 Vier ontwikkelingslijnen: van hoofd naar voet ( evenwicht): cefalo caudale as van binnen (romp) naar buiten (ledematen): proximo distale as van enkelvoudige naar samengestelde bewegingen:springen + touwdraaien = touwtje springen van totaal bewegen naar lokaal bewegen: cf het gooien van een bal van 2jarige met 8jarige

37 2. Omgevingsgebonden systemen Ecological system van Bronfenbrenner Ontwikkeling van het individu kan worden beïnvloed door vijf systemen: Microsysteem Mesosysteem Exosysteem Macrosysteem Chronosysteem

38

39 Theorie van Gibson Hoe percepieert en ageert een individu op informatie vanuit de omgeving bij zijn motorische ontwikkeling? Waarnemen en doen zijn één. Perceptie en motorisch handelen zijn gekoppeld. Omgeving biedt mogelijkheden, het kind percepieert en ageert.

40 3. Omgeving/ biologisch model Newell s ( constraints ) model Gedrag bestuderen vanuit een ecologisch perspectief. Hoe? Ontwikkelingsystemen ( biologische factors)+ omgeving koppelen aan de taak kwaliteit en kwantiteit van beweging Constraints:factoren met stimulerende of belemmerende invloed

41 Theorieën Algemeen Neuro motorische organisatie : twee assen Van enkelvoudig naar samengestelde bewegingen Van totaal naar lokaal bewegen Ontwikkeling discontinu ( met sprongen) Waarnemen en doen zijn één Biologische én omgevingsfactoren

42 3. Kleuters Natuurlijke bewegingsdrang Evolutie:motorisch, dynamisch affectief, cognitief, sociaal vlak. Alle componenten aanspreken = gevarieerd aanbod bieden waaronder bewegingsopvoeding

43 Bewegingsopvoeding Doelen: ontwikkelen van motorische competenties ontwikkelen van gezonde levensstijl ontwikkelen van zelfconcept ontwikkelen van sociaal functioneren Uitgaan vanuit de kindeigen motoriek Gestructureerde activiteiten

44 Ongestructureerde activiteiten Vrij spel Indoor en outdoor Meerdere uren per dag Sedentair maximaal gedurende één uur behalve voor slapen

45 Thuis week:gemiddeld 74 TV kijken /dag Gedurende lessen bewegingsopvoeding meer dan helft van tijd stilstaan buiten spelen 16 / dag Thuis weekend: meer dan 120 TV/ dag buiten spelen 45 / dag Kinderen aanzetten tot beweging door actieve participatie volwassene. Rol ouders primordiaal

46 4. Aanleren specifieke sporten 5 jaar : grijze zone Ruimteperceptie:vanuit zichzelf, dan vanuit anderen of objecten Algemene ruimte Persoonlijke ruimte Onvoldoende ontwikkeld

47 Kennis van eigen lichaam Bewustzijn van de romp: centrum van lichaam stabiliteit bewegingsbereik Rompbeheersing: bewegingsspieren houdingsspieren: perceptie stabilisatie Onvoldoende ontwikkeld

48 Bewegingen dagelijkse en beroepsleven gebaseerd op ontwikkeling van basisvaardigheden Ruimtelijk inzicht Snelheid en vlotheid van beweging Automatismen Sporten. resulteren uit normale PM ontwikkeling gedurende de eerste levensjaren

49 Voldoende bewegingskansen Nodige stimulatie Zes eerste levensjaren: basisvaardigheden onder vorm van algemene dynamische coördinatie Basis voldoende ontwikkeld sportdiscipline Vanaf 8 jaar. Te vroeg specifiek onnodig Vrij spel, gestructureerd bewegen gericht op algemene bewegingsontwikkeling is onmisbaar en dit vanin de wieg!

50 5. Schoolrijpheid Fase waarin een kleuter rijp is om naar het 1 ste leerjaar te gaan Bepalende factoren:ontwikkelingsfasen en daaraan gekoppelmde vaardigheden doorleefd! Vaardigheden geleerd over bepaalde periodes en niet op een bepaald tijdstip.

51 Oorzaken problemen met schoolrijpheid Te hoge prestatiedruk Teveel verschillende stimuli Onvoldoende aandacht voor beweging en LO Onvoldoende beweging Aandacht ouders onvoldoende kwalitatief en kwantitatief

52 Voorwaarden schoolrijpheid Kindeigen factoren: persoonlijke mogelijkheden eigen mening Omgevingsfactoren: visie ouders Interactief gebeuren visie school maatschappij

53 Cognitief vlak Motorisch vlak Dynamisch affectief vlak Onvoldoende aandacht voor ontwikkeling van motoriek Teveel aandacht voor graphomotoriek! Intelligentie schoolrijpheid

54 Specifieke voorwaarden: rechtstreeks in verband met leerinhoud Bvb: goede schrijfhouding pengreep classificeren en ordenen Goede observatie nodig. Onvoldoende beeld : overgaan naar testen ( = momentopname)

55 Danku

56

57

58

59