Handschrift ontwikkeling
|
|
- Dina Sanders
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2.4.1 Handschrift ontwikkeling Marjolein van Buuren Anne van Wensveen Werkcollege 6
2 Werkcollege 6 Doelen Je kunt jouw kennis van de handschriftontwikkeling van kinderen in groep 1 t/m 3 gebruiken om deze ontwikkeling te begeleiden en te stimuleren. Je kunt de leerstofopbouw van het handschriftonderwijs van groep 1 t/m 3 uitleggen.
3 In groep 3 leren de kinderen een nieuwe letter schrijven. Wanneer is het effectief om de letter voor te schrijven? A. De leerkracht moet de letter nooit voorschrijven, omdat de letter meestal niet perfect wordt geschreven. Tijdens de instructie kan beter de digibordsoftware aangezet worden, zodat de leerlingen een perfecte lettervorm geschreven zien worden. B. De leerkracht moet alleen bij de instructie de nieuwe letter voorschrijven, want tijdens het oefenen worden ze alleen maar afgeleid als de leerkracht de letter nog een keer voorschrijft. C. De leerkracht moet de letter tijdens de instructie niet voorschrijven, maar hiervoor de digibordsoftware inzetten. Tijdens het inoefen kan de leerkracht wel fout geschreven letters verbeteren. D. De leerkracht moet de letter voorschrijven tijdens zowel de instructie van de nieuwe letter als het corrigeren van kinderen tijdens het inoefenen.
4 Welke stelling(en) zijn waar? Stelling 1 Tekenen met twee handen leidt tot een betere vaardigheid van de schrijfhand. Stelling 2 Ruimtelijke oriëntatie oefeningen in de gymzaal: op de bank, naast de bank, links.. leiden tot een betere oriëntatie op het platte vlak. Stelling 3 Kinderen die een slechte grote motoriek hebben, kunnen vaak niet goed schrijven. Stelling 4 De grote motoriek moet bij kleuters eerst geoefend voordat de fijne motoriek getraind kan worden.
5 Leerstofopbouw handschriftonderwijs Groep 1, 2 en 3 VOORBEREIDEND SCHRIJVEN schrijfvoorwaarden Groep 3 en 4 AANVANKELIJK SCHRIJVEN instructiefase Groep 5 t/m 8 VOORTGEZET SCHRIJVEN handschriftonderhoud pengreep pendruk schrijfhouding fijne motoriek oog-handcoördinatie ruimtelijke oriëntatie in het platte vlak kritische waarneming concentratie - attitude letters tekenen groep 3: kleine letters cijfers koppelen lezen-schrijven? schrijfrijpheid groep 4: hoofdletters keuze: blokschrift of verbonden schrift handschriftcriteria blokschrift sierschrift toetsenbord vaardigheid Van instrumentele vaardigheden naar grafo-cognitie (=letterkennis)
6 Kleuters en letters lettertype lettertraject letterverhoudingen
7 Lettertype Blokschrift Kleine letters KAPITALEN
8 Lettertraject Met het natekenen van letters leren de kinderen de specifieke kenmerken van een letter herkennen. Kleine details worden soms heel erg uitvergroot.
9 Letterverhoudingen Kleuters schrijven letters vaak even groot.
10 KAPITALEN zijn echte kleuterletters - ze zijn opgebouwd uit losse streken - alle letters zijn even hoog - en gespiegeld nog herkenbaar
11 Handschriftontwikkeling ruimtelijke oriëntatie in het platte vlak Van losse streken in één zone naar doorgaande beweging in één draairichting met weinig zonebesef naar doorgaande beweging met draairichtingwisseling en kerende streken en steeds meer zonebesef
12 Welke deelvaardigheden heb je nodig om te kunnen schrijven?
13 Schrijfvingers buigen en strekken Goede driepuntspengreep Instrumentele vaardigheden Oog-handcoördinatie Goede schrijfhouding Drukbeheersing Kritische waarneming Nauwkeurig en geconcentreerd werken
14 Schrijfhouding
15 Misconceptie m.b.t. motorische ontwikkeling proximaal-distaalprincipe
16 Het proximaal-distaalprincipe Een opvatting die lange tijd wereldwijd geaccepteerd werd is het proximaal-distaalprincipe. Proximaal = grove motoriek Distaal = fijne motoriek buigen en strekken van de schrijfvingers Volgens dit principe ontwikkelt de motoriek zich eerst proximaal en vervolgens distaal (van dichtbij de romp naar steeds verder weg van de romp).
17 De proximale en distale motoriek ontwikkelen zich los van elkaar. De grote en fijne motoriek kunnen beide los van elkaar getraind worden. Het is dus niet zo dat eerst de grote motoriek moet worden getraind voordat de fijne motoriek kan worden getraind (Case-Smith, Fisher & Bauer, 1989; Exner, 1996). Corstens-Mignot, Cup en Van Hartingsveldt-Bakker (2000). SOESSS
18 Schrijfmethoden: 3 verschillende werkwijzen 1. Grof motorische programma s Novoskript Schrijfdans 2. Schrijfpatronen Handschrift Pennenstreken Schrijven in de basisschool 3. Fijn instrumentele vaardigheidstraining Schrift
19 1. Grof motorische programma s Ruimtelijke oriëntatie Evenwicht - op één been staan Groot motorische oefeningen Novoskript Tweehandige oefeningen Schrijfdans
20 2. Schrijfpatronen Sluiten schrijfpatronen aan bij de ontwikkeling van de kleuter?
21 Schrijfpatronen Het volgen van trajecten is erg lastig voor het jonge kind. Ontwikkeling: Losse streken Eén draairichting tegen de klok in met de klok mee Draairichtingwisselingen Pennenstreken Schrijven in de basisschool, groep 3
22 Schrijfpatronen
23 Schrijfpatronen Wat wordt hier geoefend? Schrijven in de basisschool, groep 1-2
24 3. Fijn instrumentele vaardigheid aansturing vanuit de vingers trainen Nodig: Dunne potloden Kleine kleurplaatjes Techniek: Kleuren met kleine ronddraaiende bewegingen
25 - goede pengreep en schrijfhouding oefenen - fijne motoriek (buig- en strekfunctie) trainen - druk op potlood leren beheersen - verband ontdekken tussen greepwijze en penpuntdruk - oog-handcoördinatie trainen - concentratie - nauwkeurig leren werken
26 Arceren - goede greep en schrijfhouding oefenen - fijne motoriek (buig- en strekfunctie) trainen - rechte en gebogen neerhalen leren trekken - evenwijdige neerhalen leren trekken - lijnen op gelijke afstand zetten (spatiering) - oog-handcoördinatie trainen - concentratie - nauwkeurig leren werken
27 Samengevat: Bij kleuters kan de fijn grafisch instrumentele vaardigheid getraind worden. Trainen van fijn grafisch instrumentele vaardigheid: met dun potlood of dunne pen op papier; met een juiste pengreep en daarbij steeds nauwkeuriger leren werken.
28 Schrijfvoorwaarden oefeningen
29 Hulpmiddelen voor een goede pengreep Wat werkt wel en wat niet?
30 Schrijfgereedschap
31 Dit waren de lessen handschriftontwikkeling. Groep 1, 2 en 3 VOORBEREIDEND SCHRIJVEN schrijfvoorwaarden Groep 3 en 4 AANVANKELIJK SCHRIJVEN instructiefase Groep 5 t/m 8 VOORTGEZET SCHRIJVEN handschriftonderhoud pengreep pendruk schrijfhouding fijne motoriek oog-handcoördinatie ruimtelijke oriëntatie in het platte vlak kritische waarneming concentratie - attitude letters tekenen groep 3: kleine letters cijfers koppelen lezen-schrijven? schrijfrijpheid groep 4: hoofdletters keuze: blokschrift of verbonden schrift handschriftcriteria blokschrift sierschrift toetsenbord vaardigheid Van instrumentele vaardigheden naar grafo-cognitie (=letterkennis)
Handschrift ontwikkeling Marjolein van Buuren
2.4.1 Handschrift ontwikkeling Marjolein van Buuren Hoorcollege 1 2.4.1 taal en zaakvakken Samenhang: In werkcollege 2 wordt het win-winmodel ingezet om belangrijke begrippen uit het handschriftonderwijs
Nadere informatiehandschrift Structuur van het vak Het aanleren van handschrift is opgebouwd uit een drietal kernconcepten, namelijk vormgeving, materialen
handschrift Belang van het vak Het kind kan zich pas cultureel ontwikkelen als het een goede beheersing heeft van het schrift van de samenleving waarin hij opgroeit. Handschrift is een basisvaardigheid.
Nadere informatieHandschrift ontwikkeling Marjolein van Buuren
2.4.1 Handschrift ontwikkeling Marjolein van Buuren Werkcollege 3 Werkcollege 3 Lesdoelen: Je leert effectieve instructiestrategieën voor het handschriftonderwijs. Je krijgt een goed voorbeeld van een
Nadere informatieSchrijfprotocol. Obs de Wezeboom. Oosteinde. Schrijfprotocol obs de Wezeboom versie; 01-08-2015 1
Schrijfprotocol Obs de Wezeboom Oosteinde Schrijfprotocol obs de Wezeboom versie; 01-08-2015 1 Inleiding Voor u ligt het schrijfprotocol van obs de Wezeboom. In dit protocol worden de volgende onderdelen
Nadere informatieInleiding. Ophalen en neerhalen (1e van 2 lessen) groep 7/8
Ophalen en neerhalen (1e van 2 lessen) groep 7/8 Inleiding De methode " " is grafo-cognitief. Dit houdt in dat de vaardigheid van de kinderen wordt geoefend, in samenhang met hun letterkennis. In deze
Nadere informatie5.3.2.0. OMSCHRIJVING VAN HET VAKGEBIED
DEELSCHOOLWERKPLAN; SCHRIJVEN INHOUDSOPGAVE; 5.3.2.0. omschrijving vakgebied 5.3.2.1. visie op schrijven 5.3.2.2. bijdrage van het leergebied aan de integrale doelen 5.3.2.3. beginsituatie 5.3.2.4. globale
Nadere informatieTAALONTWIKKELING 2. Activiteiten bij leren. Inspiratie:
TAALONTWIKKELING 2 Boek: Activiteiten bij leren Inspiratie: Blz. 15 Blz. 18 Blz. 39 Taalactiviteiten bij een boek Leergebieden in samenhang (kerndoelen) linken naar Taalactiviteiten rond een boek Voor
Nadere informatieSchrift 3290 SCHRIFT 1
Schrift Kinderen een leesbaar en verzorgd handschrift helpen verwerven behoort tot de opdrachten van de basisschool. Deze opdracht is echter niet eenvoudig. We merken dat de ontwikkeling tot een vloeiend
Nadere informatieMogen wij zien wat uw leerlingen al kunnen?
Mogen wij zien wat uw leerlingen al kunnen? ÿs±c
Nadere informatieVoorbereidende schrijfoefeningen gaan onvoldoende Slordig of slecht leesbaar handschrift
Ouderinformatiebrief: Motorische schrijfproblemen & kinderfysiotherapie Het belang van Schrijven is een manier om te communiceren en om je creatief te uiten. Daarom is belangrijk in de ontwikkeling van
Nadere informatieOp stap naar het 1 e leerjaar Wat is schoolrijpheid? Ook de ouders doen er toe!
Op stap naar het 1 e leerjaar Wat is schoolrijpheid? Ook de ouders doen er toe! Lieven Coppens Vooraf De ontwikkeling van een kind verloopt op verschillende domeinen. Elk kind ontwikkelt op zijn eigen
Nadere informatiePrimair onderwijs Periodieke Peiling van het Onderwijsniveau
Primair onderwijs Periodieke Peiling van het Onderwijsniveau Balans van de handschriftkwaliteit in het basis- en speciaal basisonderwijs PPON-reeks nummer 50 Cito/Arnhem, februari 2013 Methodegebruik (par.
Nadere informatieOp stap naar het 1 e leerjaar
Op stap naar het 1 e leerjaar Schoolrijpheid? Ook de ouders doen er toe! Zwevegem, 26 november 2009 Lieven Coppens Inleiding Uit de kindermond Ik wil niet naar het eerste leerjaar want daar mag ik niet
Nadere informatieSCHRIJVEN. Doel workshop. Definitie van schrijven. Soorten schrijfproblemen. Handvatten om het schrijven te verbeteren
SCHRIJVEN Doel workshop Soorten schrijfproblemen Handvatten om het schrijven te verbeteren Definitie van schrijven Schrijven is het op papier zetten van een boodschap Motorische vaardigheid Communicatiemiddel
Nadere informatieMogelijkheden voor distale grafo-motoriek
Mogelijkheden voor distale grafo-motoriek Een andere benadering van de grafo-motorische taken bij het jonge kind geeft nieuwe mogelijkheden om (ook oudere) kinderen te helpen bij het verbeteren van hun
Nadere informatieLerarenopleiding basisonderwijs. Kennisbasis Handschriftonderwijs en schrifteducatie
Lerarenopleiding basisonderwijs Kennisbasis Handschriftonderwijs en schrifteducatie 45 Inleiding Belang van het vak Schrift vormt de basis van culturele en wetenschappelijke ontwikkeling omdat het vastlegging,
Nadere informatieUit de greep van de pen.
Uit de greep van de pen. Met mijn kleine fijne handjes kom ik ook in jouw wereld zien. Ik wil rekken, strekken, plooien, draaien, graaien. Met alle vingers tien. Laat me sukkelen en proberen. Geef me wat
Nadere informatie"Schrift" Een compleet nieuwe benadering van het schrijven vanaf groep 1
"Er zijn teveel dingen die je tegelijk moet begrijpen." L.F.Céline; (1932) "Schrift" Een compleet nieuwe benadering van het schrijven vanaf groep 1 Al vele decennia lang worstelen kinderen, zowel als hun
Nadere informatieHandschriftontwikkeling
Handschriftontwikkeling Kennisgroep Speciaal Kennisgroep Speciaal is een samenwerkingsverband van organisaties voor speciaal (Mytyl)onderwijs gericht op het delen en ontwikkelen van kwalitatief hoogstaande
Nadere informatieTe klein voor klein kleuren?!
Te klein voor klein kleuren?! Marjan Beckers Eindrapportage over het praktijkonderzoek in het kader van de leerroute Master SEN Motorisch Remedial Teacher/Motorisch Begeleider Lesplaats: Tilburg Studentnummer:
Nadere informatieAlles over. Klinkers. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieKarakter in een notendop PRESENTATIEBUNDEL
Karakter in een notendop PRESENTATIEBUNDEL In een notendop: Waarom een nieuwe methode? Een nieuw schriftbeeld: de karakterletters Voorbereidend schrijven Karakter in heteersteeerste leerjaar Karakter in
Nadere informatiePapier: A4, liefst 120 g of iets meer met daarop de lijnen geprint, liefst in kleur.
Leren schrijven didactiek Luc Cielen 2016 1 LEREN SCHRIJVEN DIDACTIEK Luc Cielen Het leren schrijven wordt voorafgegaan door een lange reeks bandtekeningen (vormtekeningen) waarin alle bewegingen van het
Nadere informatie9-2-2016. Het volgen en ontwikkelen van de kleine motoriek. Wat heb je met de kleine motoriek? MOTORISCHE ONTWIKKELING. Breda 2 februari 2016
MOTORISCHE ONTWIKKELING Wat heb je met de kleine motoriek? Het volgen en ontwikkelen van de kleine motoriek Breda 2 februari 2016 Hans Stroes Voorkennis? Hoe volg jij de kleinmotorische ontwikkeling? En
Nadere informatie5-8. Ben Hamerling. Er wordt in dit artikel uitgegaan van het toepassen
Als we vanaf groep 5 op een zinvolle manier met hcindschrijtontwifefeeling bezig willen zijn, dan lijken er naast oefeningen met «meer van hetzelfde» maar weinig mogelijkheden. Vaak gaat het dan om temposchrijuen
Nadere informatieAlles over. Pennenstreken. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Pennenstreken Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking
Nadere informatieSchrijven een complexe beweging
Schrijven een complexe beweging Margriet Vegter Marja Kolen Richard Koningstein mei 2009 obs Schuilingsoord Zuidlaren 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk Blz. Hoofdstuk 1: Aanleiding en onderzoeksvraag 3 Hoofdstuk
Nadere informatieKarakter in een notendop PRESENTATIEBUNDEL
Karakter in een notendop PRESENTATIEBUNDEL Karakter in een notendop waarom een nieuwe methode schrijven? eennieuwschriftbeeld: nieuw de karakterletters karakter in het eerste leerjaar karakter kt in het
Nadere informatieInformatie groep 4 Taal Spelling Begrijpend lezen Rekenen Thuis oefenen is daarbij heel belangrijk!
Taal Onze taalmethode heet Taalactief. Deze methode werkt met verschillende thema s, bijvoorbeeld vriendschap. De eerste 3 weken van een thema krijgen alle kinderen basisinstructie. Daarbij moeten ze een
Nadere informatieAlles over. Handschrift. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieLEREN SCHRIJVEN: DIDACTIEK Luc Cielen
Leren schrijven didactiek Luc Cielen 2016 1 LEREN SCHRIJVEN: DIDACTIEK Luc Cielen Het leren schrijven wordt voorafgegaan door een lange reeks bandtekeningen (vormtekeningen) waarin alle bewegingen van
Nadere informatieSchrijven aan Sinterklaas voor het BO
Schrijven aan Sinterklaas voor het BO Opdracht aan de kinderen: schrijf een creatief-brief aan Sinterklaas en win een prijs! Opdracht leerkracht: kinderen begeleiden bij fijn motorische oefeningen en het
Nadere informatieLes spiralen schrijven. Inleiding. doel. duur van de les. materialen. Groep 6,7,8
Les spiralen schrijven Groep 6,7,8 Inleiding Deze werkwijze is grafo-cognitief. Dit houdt in dat de vaardigheid van de kinderen wordt geoefend, in samenhang met hun letterkennis. In deze les is vooral
Nadere informatieAanbevelingen handschrift en tablet BO VO
Primas Scholen Groep Aanbevelingen handschrift en tablet BO VO De BOVO-werkgroep Handschrift en tablet Basisonderwijs: Mirjam Krijger, Prisma-scholengroep (St. Jozefschool) Gwendolijn Meulenbroek, Onze
Nadere informatieen KLEURACTIVITEITEN voor het jonge kind
en KLEURACTIVITEITEN voor het jonge kind Kinderen moeten voorbereid worden op het leren schrijven. Wat is de beste manier? Totnogtoe werd aangenomen dat ze dan motorische vooroefeningen moesten doen en
Nadere informatieZijn zithouding heeft de volgende kenmerken: - te dicht op papier - schouders/ hoofd scheef - rechterelleboog niet op tafel - zit onderuitgezakt
Samenvatting Aangezien het niveau van de motorische - en schrijfvaardigheden van de kinderen in mijn stagegroep laag ligt, wil ik de kwaliteit van het handschrift verbeteren. In dit onderzoek geef ik antwoord
Nadere informatieHet volgen en ontwikkelen van de kleine motoriek. Anne Frank school Utrecht 19 april Wat heb je met de kleine motoriek?
MOTORISCHE ONTWIKKELING Wat heb je met de kleine motoriek? Het volgen en ontwikkelen van de kleine motoriek Anne Frank school Utrecht 19 april 2016 Hans Stroes Voorkennis? Hoe volg jij de kleinmotorische
Nadere informatieHierbij treft u een informatiebrochure aan met de gegevens over de leer- en oefenstof en de manier van werken in groep 3 op de Haafakkers.
Groep 3-1 - INLEIDING Beste ouder(s), Hierbij treft u een informatiebrochure aan met de gegevens over de leer- en oefenstof en de manier van werken in groep 3 op de Haafakkers. Naast de ouderavonden, de
Nadere informatieGereedschap. Joop Stoeldraijer
Gereedschap Joop Stoeldraijer Schrijfmethodes In het vorige artikel van Gereedschap heb ik uitgebreid aandacht besteed aan Schrijf actief. Er zijn uiteraard nog veel meer schrijfmethodes te koop. Deze
Nadere informatieInformatieavond schooljaar Cluster 1/2
Informatieavond schooljaar 2018-2019 Cluster 1/2 Even voorstellen.. Programma Ik & Ko / Kleuterplein KIJK! het observatiesysteem Het rapport De ontwikkelingslijnen/hoe werken we in de kleuterklas? naar
Nadere informatieGrafo-cognitieve werkwijze bij het remediëren van handschriften
Grafo-cognitieve werkwijze bij het remediëren van handschriften Astrid Scholten en Ben Hamerling Op het in het septembernummer 2005 van dit tijdschrift verschenen artikel over 'Mogelijkheden voor distale
Nadere informatieISK Leerlijn. Alfabetisering. Verstavaardigheid Alfa A. Onderdeel Vaardigheden Tekstkenmerken
Verstavaardigheid Verstavaardigheid Alfa A Kan bekende klanken en bekende korte woorden in een korte zin herkennen. 1. Klanken Kan geleerde klanken herkennen in een eenlettergrepig woord. Kan de eerste
Nadere informatieEvaluatie Pilot Klasse-ergo basisschool De Bolster Amersfoort Ergotherapie Kinderen Amersfoort
Evaluatie Pilot Klasse-ergo basisschool De Bolster Amersfoort Ergotherapie Kinderen Amersfoort Groep: 2 Leerkracht : Arianne van der Laan IB-er: Ria Ruyne Ergotherapeuten: Eelke van Haeften en Viviane
Nadere informatieInformatie. vakgebieden. Groep 3
Informatie vakgebieden Groep 3 Rekenen en wiskunde Gehanteerde methode: Wereld in getallen. Sinds een aantal jaren rekenen we met de nieuwe methode: De wereld in getallen. De inhoud van een rekenles bestaat
Nadere informatieJong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers
Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende
Nadere informatieDe Bonkelaar o p e n b a r e b a s i s s c h o o l v o o r D a l t o n o n d e r w i j s. Rapport. groep 3. Van : Schooljaar : Leerkracht(en) :
De Bonkelaar o p e n b a r e b a s i s s c h o o l v o o r D a l t o n o n d e r w i j s Rapport groep 3 Van : Schooljaar : Leerkracht(en) : Toelichting bij het rapport Met dit rapport proberen we u als
Nadere informatieAlles over. Schrijven in de basisschool. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Schrijven in de basisschool Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken.
Nadere informatieAlles over. Schrijven in de basisschool. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Schrijven in de basisschool Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken.
Nadere informatieOefenschrift. 24 oefeningen met de griffix -Waskrijtstift. Eerste oefeningen met de waskrijtstift voor een optimale bewegingsuitvoering. Naam.
Leren schrijven Oefenschrift Eerste oefeningen met de waskrijtstift voor een optimale bewegingsuitvoering. Naam Klas 24 oefeningen met de griffix -Waskrijtstift Leren Schrijven -systeem Succesvol leren
Nadere informatieLEREN LEZEN MET DE DAVIS LEERSTRATEGIE.
LEREN LEZEN MET DE DAVIS LEERSTRATEGIE. Leren lezen is een ingewikkeld proces, waarbij heel wat vaardigheden moeten worden ontwikkeld. OBS Dijkerhoek heeft daarom heel bewust gekozen voor de Davis leerstrategie
Nadere informatieDe les kost minstens een half uur. Afhankelijk van je groep en je uitvoering kun je er ook twee lessen van maken.
Les rompverhoudingen groep 6,7 Inleiding De methode " " is grafo-cognitief. Dit houdt in dat de vaardigheid van de kinderen wordt geoefend, in samenhang met hun letterkennis. In deze les is vooral de letterkennis
Nadere informatieChecklist voor motorisch onhandige kinderen, van 4 12 jaar
Checklist voor motorisch onhandige kinderen, van 4 12 jaar Deze checklist is bedoeld voor leerkrachten en intern begeleiders van basisscholen. Het doel van deze vragenlijst is om te inventariseren wat
Nadere informatie5-8. Ben Hamerling. Er wordt in dit artikel uitgegaan van het toepassen
Als we vanaf groep 5 op een zinvolle manier met hcindschrijtontwifefeeling bezig willen zijn, dan lijken er naast oefeningen met «meer van hetzelfde» maar weinig mogelijkheden. Vaak gaat het dan om temposchrijuen
Nadere informatieVersjes en liedjes bij schrijflessen
Versjes en liedjes bij schrijflessen 1. Versjes voor algemene aandachtspunten: zit- schrijfhouding en penhantering Algemeen: Mijn voeten stevig op de grond. Tegen de leuning met mijn kont. Mijn rug is
Nadere informatieOp stap naar het 1 ste leerjaar
Op stap naar het 1 ste leerjaar Schoolrijpheid? Ook de ouders doen er toe! Werkgroep zorg - KOM Inleiding Uit de kindermond Ik wil naar het eerste leerjaar en ik wil snel leren lezen want dan kan ik Jommeke
Nadere informatieInformatieavond schooljaar 2015-2016. Cluster 1/2
Informatieavond schooljaar 2015-2016 Cluster 1/2 Programma Even voorstellen Ik & Ko KIJK! het observatiesysteem Het rapport De ontwikkelingslijnen/hoe werken we in de kleuterklas? naar eigen klas Praktische
Nadere informatieHieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.
Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport
Nadere informatieRUIMTELIJKE ORIËNTATIE + OOG-HAND-COÖRDINATIE
RUIMTELIJKE ORIËNTATIE + OOG-HAND-COÖRDINATIE Kleur de figuur links en de figuur die identiek is. 222 Mijn kind leert schrijven RUIMTELIJKE ORIËNTATIE + VORMONDERSCHEIDINGSVERMOGEN + MOTORISCHE PRECISIE
Nadere informatieHandschrift. B.Hamerling, werkzaam bij de Marnix Academie in Utrecht E.Kooijman, werkzaam bij de Hogeschool IPABO in Amsterdam/Alkmaar
Handschrift B.Hamerling, werkzaam bij de Marnix Academie in Utrecht E.Kooijman, werkzaam bij de Hogeschool IPABO in Amsterdam/Alkmaar Inhoud STAP 1 HET SPECIFIEKE VAN HET VAKGEBIED HANDSCHRIFT VOOR DE
Nadere informatieGroep 3. Fijn, dat jij er bent!
Groep 3 Fijn, dat jij er bent! Dagplanning Elke dag hebben we een dagplanning, zodat de kinderen kunnen zien wat we die dag gaan doen voorspelbaarheid. Inloop Vanaf 8.20u bent u samen met uw kind welkom.
Nadere informatieVALCKESTEYN Beleid Doubleren of Versnellen
Openbare basisschool VALCKESTEYN Beleid Doubleren of Versnellen Januari 2013 Doel van dit protocol Het vaststellen van de criteria op grond waarvan een leerling al dan niet doubleert of versnelt naar een
Nadere informatiealgemene info groep 1-2
algemene info groep 1-2 1 Welkom welkom in groep 1-2 informatie kunt u vinden: website van school: www.springplankuden.nl -algemeen nieuws -groep 1-2c digitale maandkalender raam/deur van de klas 2 een
Nadere informatieKIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt.
KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek : Datum gesprek : KIJK! Lijst 1. Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn vel zit, zal zich goed en vlot ontwikkelen. Het is van nature nieuwsgierig
Nadere informatieInleiding. Les kalligrafie of sierschrijven met wasknijpers. doel. duur van de les. materialen. groep 5 t/m 8
Les kalligrafie of sierschrijven met wasknijpers groep 5 t/m 8 Inleiding Deze werkwijze is grafo-cognitief. Dit houdt in dat de vaardigheid van de kinderen wordt geoefend, in samenhang met hun letterkennis.
Nadere informatieINFORMATIEBROCHURE. Schrijven Groep 1 tot en met 8
sluit aan bij INFORMATIEBROCHURE Schrijven Groep 1 tot en met 8 lnhoud De methode Waarom Klinkers? 2 lnhoud en didactiek Een gedegen opbouw 4 Structuur en organisatie Herkenbare en eenvoudige structuur
Nadere informatiePengrepen bij kinderen in groepen 2 tot en met 8
Pengrepen bij kinderen in groepen 2 tot en met 8 Mot research totaal pengrepen vier basisscholen jan 2010 Inleiding Doel van het onderzoek was om op enkele scholen te onderzoeken welke pengrepen door kinderen
Nadere informatieWelkom op de informatieavond groep januari 2018
Welkom op de informatieavond groep 1-2 16 januari 2018 Doel van de avond: U informeren over: Waarom spel belangrijk is voor de ontwikkeling van uw kind. Wat komt er op uw kind af in de groepen 1 en 2.
Nadere informatieBRUSHLETTERING VOOR IEDEREEN OEFENSCHRIFT
= BRUSHLETTERING VOOR IEDEREEN OEFENSCHRIFT + = + Dit oefenschrift Brushlettering voor iedereen hoort bij het gelijknamige handboek met tips en technieken over brushlettering. Maak kennis met brushpennen
Nadere informatieINLEIDING. Beste ouder(s),
Groep 4-1 - INLEIDING Beste ouder(s), Hierbij treft u een informatiebrochure aan met de gegevens over de leer- en oefenstof en de manier van werken in groep 4 op de Haafakkers. Naast de ouderavonden, de
Nadere informatieHerfstleerlingen Leerlingen in groep 1 en 2
Herfstleerlingen Leerlingen in groep 1 en 2 Inhoud Wat is een herfstleerling? Wat zegt de wet? Wat zegt de inspectie? Misvattingen Hoe volgen we kleuters op De Lokhorstschool? Hoe stemmen we af, school
Nadere informatieInformatie over groep 4
Informatie over groep 4 Godsdienst Wij volgen de methode Trefwoord. Dit is een godsdienstmethode met lesmateriaal voor de hele basisschool. Er wordt gewerkt aan de hand van verschillende thema s.dit zijn
Nadere informatieDit jaar zit uw kind in groep 3. Een spannend jaar, waarin de nadruk ligt op het leren lezen, ook wel aanvankelijk lezen genoemd.
Dit jaar zit uw kind in groep 3. Een spannend jaar, waarin de nadruk ligt op het leren lezen, ook wel aanvankelijk lezen genoemd. Voor taal en lezen werken wij met Lijn 3, een taal- en leesmethode van
Nadere informatieSchrijfpatronen en een alternatief
Schrijfpatronen en een alternatief Op deze pagina tonen we wat verzamelde informatie over schrijfpatronen die elders op deze website te vinden zijn. Over schrijfpatronen doen veel misverstanden de ronde.
Nadere informatieWat maakt mijn kind allemaal mee op De Fontein. in groep 3?
Wat maakt mijn kind allemaal mee op De Fontein in groep 3? Informatieavond 1 september 2016 1 1 september 2016 Beste ouders / verzorgers van de kinderen uit groep 3 Voor u ligt het informatieboekje van
Nadere informatieProtocol Nakijken van leerlingenwerk
Protocol Nakijken van leerlingenwerk PCBO Het Mozaïek Middelwijk 2 9202 GV Drachten 0512 544530 info.hetmozaiek@pcbosmallingerland.nl www.pcbo-hetmozaiek.nl Documenteigenaar Team PCBO Het Mozaïek Datum
Nadere informatieLesdoelen Karakter 1 e leerjaar
Lesdoelen Karakter 1 e leerjaar Blok 1 0 1 2 3 4 5 bevorderen hun fijnmotorische vaardigheden. maken kennis met de vier schrijflijnen: daklijn, plafondlijn, vloerlijn en kelderlijn hanteren een goede pengreep;
Nadere informatieRooms Katholieke Basisschool De Tweemaster
Rooms Katholieke Basisschool De Tweemaster www.tweemasterhuizen.nl - directie@tweemasterhuizen.nl Holleblok 8, 1273 EG Huizen 035-5250955 Koers 43, 1276 GP Huizen 035-5252828 Landweg 3, 1276 AS Huizen
Nadere informatieplatformhso@home.nl Maria van der Heijden (E-mail: mariavdheijden@hotmail.com) Onderwerp: Eigenschappen van schrijfmateriaal
platformhso@home.nl Maria van der Heijden (E-mail: mariavdheijden@hotmail.com) Onderwerp: Eigenschappen van schrijfmateriaal Je vraag (d.d. 08.04.09) Gisteren kwam vraag 94 telefonisch binnen: Hoe heet
Nadere informatieInteractie 1. Basiscommunicatie en schriftelijke correctie. Slotdocument
Interactie 1 Basiscommunicatie en schriftelijke correctie Slotdocument Verantwoording: Onder basiscommunicatie verstaan we de vaardigheid van de leerkracht om zo met leerlingen te communiceren dat zij
Nadere informatieEuropa schrijft. Richting pedagogiek aan de Universiteit van Gent. 1991.
Europa schrijft In een reeks artikelen bespreekt Harmen Hettinga telkens één methode uit een Europees land. Al bladerend door de schrijfschriften worden opvallende zaken en wellicht overeenkomsten met
Nadere informatieInformatieboekje groep 3
Informatieboekje groep 3 Schooljaar 2014-2015 Informatieboekje groep 3 Aansluitend aan de informatieavond geven wij u graag dit boekje mee. Hierin kunt u (bijna) alles lezen over hetgeen er speelt in groep
Nadere informatierapportage Portfolio Naast het rapport gebruiken de kinderen ook een portfolio, die ze eens per jaar in een gesprek presenteren aan hun ouders.
PROTOCOLLEN rapportage pag.: 1 datum: 21-11-2012 versie: 3 Doel Het doel van dit protocol is informeren m.b.t. de vormgeving, de invulling en de gang van zaken rond rapportage. Dit protocol bundelt al
Nadere informatieInformatieboekje
Informatieboekje 2017-2018 Rekenen Methode: WizWijs Wizwijs is een praktische en uitdagende rekenmethode voor groep 1 tot en met 8. De methode combineert praktisch en creatief rekenen met wiskundige kennis
Nadere informatieVan derde kleuterklas naar het eerste leerjaar GBS LINT Pagina 1
Van derde kleuterklas naar het eerste leerjaar GBS LINT Pagina 1 Inleiding Beste ouders, De overgang van de kleuterschool naar de lagere school is niet altijd gemakkelijk. Voor velen is dit een erg grote
Nadere informatieGroep specifieke informatie
Groep specifieke informatie KIJK! Volgsysteem voor de groepen 1-2-3 Observeren en registreren van de ontwikkeling van kinderen in al haar facetten, bij alles wat kinderen doen in de klas Input voor de
Nadere informatieInformatie groep 3. Taaktijd
Taaktijd We werken ongeveer 20 tot 30 minuten per dag met taaktijd. De leerlingen kijken op het planbord welk werkje ze moeten doen. Soms kiezen de kinderen zelf een werkje en soms kiest de juf. Op een
Nadere informatieAanvankelijk staan de lijnen van een baan ver uit elkaar; later komen ze dichter bijeen.
VORMTEKENEN EERSTE KLAS 1. Voorbereidende schrijfoefeningen Alle schrijfbewegingen van grote en kleine drukletters, van kleine en hoofdletters in het lopend schrift (handschrift) analyseren en er oefeningen
Nadere informatieLeren schrijven 4/5 JAAR. Van puntjes tot lijn. Lijnen en versiering. Van lijn tot letter. Om thuis te doen
K E O B F IJ R H C S MIJN Leren schrijven 4/5 JAAR Van puntjes tot lijn Lijnen en versiering Van lijn tot letter Om thuis te doen 2 Van school tot thuis Van school tot thuis Beste ouders, Leren schrijven
Nadere informatieUw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten?
Uw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten? 1 Inhoud Voorwoord... 3 1 Leesproblemen... 4 2 Mogelijk dyslexie... 4 2.1. De dagelijkse lespraktijk.... 4 2.2: De stappen die genomen
Nadere informatieONLEESBAAR HANDSCHRIFT IN DE BOVENBOUW: NIETS MEER AAN (TE) DOEN?! HARRIËT HENDRIKSEN ISELINGE HOGESCHOOL BEGELEIDEND DOCENT: MIEKE KNAAPEN
HARRIËT HENDRIKSEN 1110048 ISELINGE HOGESCHOOL BEGELEIDEND DOCENT: MIEKE KNAAPEN ONLEESBAAR HANDSCHRIFT IN DE BOVENBOUW: NIETS MEER AAN (TE) DOEN?! 141201-2B NOVEMBER 2015 Samenvatting Aan een onleesbaar
Nadere informatieFunctioneel geletterd, maar nu de letters nog
Lettergebruik Functioneel geletterd, maar nu de letters nog De meeste kinderen schrijven op jonge leeftijd al graag. Vanuit dat verlangen krijgen begrippen als ontluikende en functionele geletterdheid
Nadere informatieIk ga naar school! Infobrochure : 2 de kleuterklas. Algemene inlichtingen over de school vind je in de schoolbrochure en het schoolreglement.
Ik ga naar school! Infobrochure : 2 de kleuterklas Algemene inlichtingen over de school vind je in de schoolbrochure en het schoolreglement. W a t z i t e r i n m i j n s c h o o l t a s? Lunchpakket Geldbeugel
Nadere informatieEerstelijns ergotherapie voor schoolgaande kinderen
Eerstelijns ergotherapie voor schoolgaande kinderen Sterk in beweging Ergotherapie voor kinderen De ontwikkeling van kinderen verloopt niet altijd vanzelfsprekend. Een kind kan problemen hebben met allerlei
Nadere informatieALGEMENE INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT
ALGEMENE INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT Je kunt als alternatief kalligraferen met wasknijpers (laat deze eerst even inweken, dan pakken ze de inkt beter), brede viltstiften of tweelingpotloden. Dit zijn
Nadere informatieSchoolontwikkelingsproject: Het schrijfonderwijs. Basisschool Sint-Lambertus te Gemonde.
Schoolontwikkelingsproject: Het schrijfonderwijs. Basisschool Sint-Lambertus te Gemonde. Floor Hoezen. 1195. Cohort 8-9. Mei 1 Samenvatting: Op basisschool Sint-Lambertus te Gemonde is er onderzoek gedaan
Nadere informatieHet bereiken van een mijlpaal betekent vaak een feestje!
Met voor het vak schrijven! De mijlpaal van het leren schrijven Schrijven stelt ons in staat om op een gestructureerde manier gedachten en kennis weer te geven. Daarnaast speelt het een belangrijke rol
Nadere informatieKlassenbrief. Groep 3, Groep 6, Algemene informatie. De leerkrachten: Groep 6a Meester Ronald Groep 6/7 juf Floor
Groep 6, 2016-2017 Groep 3, 2015-2016 Algemene informatie De leerkrachten: Groep 6a Meester Ronald Groep 6/7 juf Floor In de klas gelden verschillende afspraken: - De kinderen begroeten de leerkracht bij
Nadere informatieLeergebied Taal Domein Schrijven Schrijfmethode IK PEN.
Leergebied Taal Domein Schrijven Schrijfmethode IK PEN. Wat zegt het leerplan Ontwikkelingsdoelen NEDERLANDS "SCHRIJVEN" in de kleuterschool De kleuters kunnen : 4.1. een ervaring, een verhaal weergeven
Nadere informatieZIE MIJ LEREN. Groep 1. Spelend leren met Onderbouwd. Naam:
pelend leren met Onderbouwd pelend leren met Onderbouwd Voor je ligt het Zie mij leren-boekje van Onderbouwd. Voor ieder thema is er een nieuwe bladzijde. Elk thema begint met een taaldoel, gevolgd door
Nadere informatieINFORMATIEAVOND GROEP 3 2013-2014
INFORMATIEAVOND GROEP 3 2013-2014 Het accent in groep 3 ligt op: - leren lezen - leren zelfstandig te werken - leren werken in week- en/of dagtaken - probleemoplossend bezig zijn / leren de juiste strategie
Nadere informatie