26/02/2013. Ontwikkelingspsychologie. Psychologie van de levensloop. Ontwikkelingstheorieën
|
|
- Gerarda van der Horst
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ontwikkelingspsychologie Psychologie van de levensloop Ontwikkelingstheorieën ERIKSON PIAGET 1
2 Aardbeving 1: HOOP ORAAL SENSORISCHE FASE EGOSTERKTE Temperament kind OMGEVING Moeder Koesteren, vastnemen, geduld WANTROUWEN FUNDAMENTEEL VERTROUWEN tav jezelf tav buitenwereld Erikson toegepast EGOSTERKTE Kind Temperament OMGEVING Moeder Koesteren, vastnemen, geduld 15% = prikkelbare baby meer dan drie uur per dag, meer dan drie dagen per week, gedurende minstens drie weken huilt. Ontwikkelingstheorieën ERIKSON PIAGET 2
3 Cognitieve ontwikkelingstheorie Piaget Na dit deel moet je kunnen 1. Jean Piagetsitueren in de tijd en een plaats kunnen geven binnen de verschillende psychologische stromingen. 2. de verschillende elementen van denken met name functionele elementen, inhoud en schema benoemen en beschrijven. 3. de begrippen assimilatie, accommodatie, adaptatie en organisatie uitleggen aan de hand van een voorbeeld 4. het equilibratiemodelvan Jean Piaget kunnen beschrijven 5. de verschillende fasen met bijhorende leeftijdsperiode in de denkontwikkeling kunnen benoemen, herkennen en toelichten 6. te begrippen conservatienotie, egocentrisme, intuïtief denken, symboolgebruik kunnen toelichten aan de hand van een voorbeeld 7. aan de hand van concrete voorbeelden uit het denken van kinderen en jongvolwassene kunnen bepalen in welk stadium van de cognitieve ontwikkeling ze zich bevinden 8. bij gesprekken met kinderen en jongeren spontaan zoeken naar de mogelijke redenen waarom ze op een bepaalde manier redeneren II Bouwstenen van Sociaal Werk 2. Theoretische modellen 2.2 Cognitieve modellen 1. De mentale processen opereren zoals software applicaties 2. Het proces van socialisatie en toevoegen van rollen is zoals toevoegen van software aan een computer Forte, James, Human behavior and the social environment: models, metaphors and maps for applying theoretical perspectives to practice., 2007 MS windows XP kan niet zonder MS DOS SCHEMA S = SOFTWARE opbouw, logica in software STADIAMODEL 3
4 MS DOS = BASISSTRUCTUUR GISSEN & MISSEN = intuïtief denken 0-6 jaar MS WINDOWS = draait op MS DOS CONCREET & LOGISCH DENKEN = empirisch-inductief 6 12 JAAR MS OFFICE = draait op MS windows ABSTRACT DENKEN = hypothetisch - deductief Vanaf 12 JAAR 4
5 Biologische maturiteit ervaringen ADAPTATIE Oefening ADAPTATIE 5
6 SCHEMA S & STRUCTUREN ONTWIKKELEN ZICH UNIVERSEEL & INVARIANT VOLGENS LEEFTIJD 6
7 Video Piaget Equilibrium 1 SENSO-MOTORISCH Ongecoördineerde reacties op zintuiglijke waarnemen gecoördineerde sensomotorische vaardigheden 0-2j Substadia Substadium 1: eenvoudige reflexen (0-1m) 7
8 Substadia Substadium 2: primaire circulaire reacties (1-4m) HERHALEN = PLEZIER Substadia Substadium 3: secundaire circulaire reacties (4-8m) HERHALEN = PLEZIER Substadia Substadium 4: intentioneel gedrag coördinatie secundaire circulaire reacties (8-12m) 8
9 Substadia Substadium 5: tertiaire circulaire reacties (12-18m) HERHALEN = EXPERIMENTEREN Substadia Substadium 6 = Desequilibrum begin van denken (18-24m) Sensomotorische Desequilibrium 1 Sensomotorische ONVOLDOENDE ONVOLDOENDE SYMBOLISCHE REPRESENTATIE Vanaf 2 jaar VIRTUELE WERELD 9
10 Equilibrium 2 PRE-OPERATIONEEL DENKEN Kind leert omgaan met virtuele denkwereld, leert denkbeelden te ordenen Maar maakt veel denkfouten kan nog niet logisch nadenken 2-6j Taal = symbool Denken bepalend voor taal? Piaget Taal bepalend voor denken? Vygotsky AUTO = = GEEN CONSERVATIE Centratie Geen transformatie TYPISCHE DENKFOUTEN KLEUTERS EGOCENTRISME Fenomenistische causaliteit Magisch denken ANIMISME ARTIFICIALISME 1 DIMENSIONEEL DENKEN 10
11 Oefening Kleuter geeft mama zijn knuffel en vraagt of ze pijn heeft. Pre-operationele Desequilibrium 2 Pre-operationele ONVOLDOENDE ONVOLDOENDE logica Vanaf 6 jaar CONCRETE WERELD Equilibrium 3 CONCREET-OPERATIONEEL DENKEN Kind leert denkbeelden te ordenen En leert logische oplossingen bedenken voor concrete problemen 6-12j 11
12 Schijn kan bedriegen Decentreren: rekening houden met verschillende aspecten van een situatie Transformatie: in staat zijn om tussenstadia te zien (begin eindtoestand) Reversibiliteit: vermogen om uitgevoerde handeling in gedachten weer terug te voeren Seriatie, conservatie en classificatie op basis van argumentatie = gefundeerd oordeel concreetoperationele Desequilibrium 3 concreetoperationele ONVOLDOENDE Vanaf 12 jaar Abstracte -hypothetische begrippen ONVOLDOENDE ABSTRACTE WERELD Equilibrium 4 FORMEEL-OPERATIONEEL DENKEN Jongere leert abstract en hypothetisch denken En leert dus problemen op hoger denkniveau oplossen 12-16j 12
13 Typisch? Hypothetisch-deductief denken Propositioneel denken Alle A s zijn B [vooronderstelling] C is een A [vooronderstelling] Dus is C en B [conclusie] Piaget samengevat Systemisch ontwikkelingsmodel Ecologisch model BRONFENBRENNER 5 omgevingsniveaus die individuen gelijktijdig beïnvloeden MICRO MESO EXO MACRO CHRONO 13
14 Systemisch ontwikkelingsmodel Socio-culturele theorie VYGOTSKY Ontwikkeling ~ wederzijdse transactie tussen omgeving en kind Zone van naaste ontwikkeling Vygotsky samengevat 14
Intellectuele ontwikkeling
Intellectuele ontwikkeling De Zwitserse psycholoog Jean Piaget heeft onderzoek gedaan op onder andere het gebied van denkontwikkeling in de leeftijd van nul tot veertien jaar. Ontwikkeling van het denken
Nadere informatiePsychologie van de levensloop
Psychologie van de levensloop Inleiding in de ontwikkelingspsychologie Pol Craeynest Acco Leuven / Den Haag Inhoud Woord vooraf 9 Hoofdstuk 1 Terreinverkenning 1.1 Een korte historiek 12 1.1.1 De verre
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf Terreinverkenning Twee fundamentele ontwikkelingstheorieën De prenatale ontwikkeling 75
Inhoud Woord vooraf 11 1. Terreinverkenning 15 1.1 Een korte historiek 15 1.1.1 De verre voorgeschiedenis 15 1.1.2 Start van de genetische psychologie 17 1.1.3 Omvorming tot een ontwikkelingspsychologie
Nadere informatieOntwikkelingspsychologie door de ogen van: Piaget, Erikson & Freud
Piaget Jean Piaget was de eerste die een veelomvattende theorie over de cognitieve ontwikkeling ontwikkelde. = de ontwikkeling van het denken Piaget bestudeerde normale kinderen. Volgens Piaget doorloopt
Nadere informatieExamen 2008-2009 januari eerste zit
Examen 2008-2009 januari eerste zit 1) Locke ziet ontwikkeling als en... Bij Rousseau staan de volgende principes centraal;.. en... a. discontinu; 1 verloop; fase; rijping b. discontinu en meerdere verlopen;
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51
Inhoud Woord vooraf 11 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13 1.1 Een definitie van de psychologie 14 1.2 Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis 16 1.2.1 Verschillen in het verzamelen
Nadere informatieHoofdstuk 1 Inleiding 11
5 INHOUD Hoofdstuk 1 Inleiding 11 1.1. De ontwikkeling van het kind: gewikt en gewogen 11 1.2. Wat is ontwikkeling? 13 1.3. Wat is psychologie? 14 1.4. Hoe ontstaat ontwikkeling? 15 1.4.1. De natuur (je
Nadere informatieEssay over Piaget s La construction du réel chez l enfant. Jeannette Pals
1. Inleiding In het tweede jaar werd voor het vak Ontwikkelingspsychologie een studie gemaakt van een van de boeken van Jean Piaget. De opdracht daarbij was een gedeelte uit het boek kort te introduceren
Nadere informatieKinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012. Bijeenkomst 11: ontwikkeling
Kinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012 Bijeenkomst 11: ontwikkeling Terugblik bijeenkomst 10 Presentatie ontwikkelingsgebieden Indeling ontwikkelingsgebieden Casus: stel je probleemverklaring op. Bijeenkomst
Nadere informatie17/03/2013. Baby 0-1j. Peuter 1-3j. De peuter. Motorische ontwikkeling Grove motoriek & fijne motoriek
Baby 0-1j Peuter 1-3j Motorische ontwikkeling Grove motoriek & fijne motoriek 1 Motorische ontwikkeling Zindelijkheidstraining Zintuiglijke gewaarwording Controle sluitspieren Motivatie overdag: 2 2,5
Nadere informatieAdolescentiepsychologie
Adolescentiepsychologie B I J E E N K O M S T 6 M O R E L E O N T W I K K E L I N G Redmar Oosterkamp ML00327 r.oosterkamp@hr.nl Doel vandaag D E S T U D E N T K A N : D E T H E O R I E VA N K O H L B
Nadere informatieLeerstijlentest van Kolb Richard Van WP16.c
Leerstijlentest van Kolb Richard Van WP16.c David Kolb onderscheidt vier gedragingen en vier bijhorende leerstijlen. Doener, vertonen een combinatie van actief experimenteren en concrete ervaring. Ze hebben
Nadere informatieLeerplanschema Minor Psychologie
Minor Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?
Nadere informatieCoach-de-Coach: Leeftijdsverschillen, wat kan jouw team aan?
Coach-de-Coach: Leeftijdsverschillen, wat kan jouw team aan? Sabine van Ree & Bastiaan Bunnik Maandag 4 november 2013 Cognitieve ontwikkeling 4 stadia: - Sensomotorische stadium (0-2jr) - Preoperationele
Nadere informatieLeren over leren. Amsterdam, januari Beste Cora Bagley Marrett,
Leren over leren Amsterdam, januari 2019 Beste Cora Bagley Marrett, Volgens de grote Amerikaanse ontwikkelingspsycholoog Jerome Bruner waren er in de twintigste eeuw, die hijzelf overigens bijna helemaal
Nadere informatieDe theorie van Piaget
De theorie van Piaget De theorie van Piaget gaat over de ontwikkelingen van de intelligen2e (cogni2eve ontwikkeling). Synoniemen voor logisch denken: RATIO, REDE, VERSTAND, INTELLIGENTIE en COGNITIE. Intelligen2e
Nadere informatie8/03/2013. Prenatale ontwikkeling. De geboorte. Pasgeborene
Prenatale ontwikkeling De geboorte Pasgeborene 1 Baby Motorische ontwikkeling Kijkstadium (0 3m) Grijpstadium (3 6) Zitstadium (6 9) Rechtop staan (-9-12) Loopstadium (12-15) Geboorte = beperkt aantal
Nadere informatieBijlage 1: Opdrachten bij het boek Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. Per groepje van 2/3 uitwerken.
Bijlage 1: Opdrachten bij het boek Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. Per groepje van 2/3 uitwerken. Hoofdstuk 1: Opdracht 1: Groepsprofiel en de puberteit Bespreek en noteer kort: Hoe je
Nadere informatie2016 GPM - P01 BO - Ontwikkelingspsychologie
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Pedagogisch werk Onderwijs assistent 31 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/81832 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatie6.5. Cognitieve ontwikkeling. Lichamelijke ontwikkeling. Sociale/emotionele ontwikkeling. Seksuele ontwikkeling
Boekverslag door J. 1624 woorden 26 februari 2008 6.5 259 keer beoordeeld Vak Verzorging De verschillende soorten ontwikkelingen - cognitieve ontwikkeling - lichamelijke ontwikkeling - emotionele ontwikkeling
Nadere informatieINHOUD. Voorwoord 11. 3. De pasgeborene (eerste 8 weken) 47 3.1 Delichamelijkeontwikkeling 49 3.2 De motorische ontwikkeling 50
INHOUD Voorwoord 11 1. Inleiding 13 1.1 De ontwikkeling van het kind: gewikt en gewogen 15 1.2 Wat is ontwikkeling? 17 1.3 Hoe ontstaat ontwikkeling? 18 1.3.1 De natuur (je aanleg, nature ) 18 1.3.2 Het
Nadere informatie26/02/2013. Prenatale ontwikkeling. De geboorte. Pasgeborene
Prenatale ontwikkeling De geboorte Pasgeborene 1 Motorische ontwikkeling 5 fasen van arousal state 1. Rustige slaap (1/3) 2. REM slaap (1/3 1/4) 3. Passieve waaktoestand 4. Actieve waaktoestand 5. Huilen
Nadere informatieVERBETERSLEUTEL TTT Ontwikkelingspsychologie Deel 1 (PM03)
VERBETERSLEUTEL TTT Ontwikkelingspsychologie Deel 1 (PM03) 1. Waarschijnlijk hielp de het kind vroeger om zich aan de moeder vast te klampen, terwijl de het kind helpt om de tepel te vinden. palmgreepreflex;
Nadere informatieLA KOL 12-13 Bijeenkomst 4
LA KOL 12-13 Bijeenkomst 4 Terugblik bijeenkomst 3: 4: cognitieve ontwikkeling - ontwikkeling/leren/rijpen - geheugen - vormen van leren Opdrachten: - Deskundigen verdiepen - lezen H7 - Presentatie materialen
Nadere informatie2017 oa- p01 bo - ontwikkelingspsychologie (blok 1)
2017 oa- p01 bo - ontwikkelingspsychologie (blok 1) Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Pedagogisch werk Onderwijs assistent 14 september 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/105613
Nadere informatieGelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017
Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017 11/6/2017 2 1. Cultuur 2. Cultuuronderwijs 3. Gelijke kansen 4. Doorlopende leerlijn 6-11-2017
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie vwo
Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Fundament
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieOntwikkelingstheorieën
Ontwikkelingstheorieën ERIKSON PIAGET Ontwikkelingstheorieën ERIKSON PIAGET 1 Piaget in t kort Systemisch ontwikkelingsmodel Socio-culturele theorie VYGOTSKY Ontwikkeling ~ wederzijdse transactie tussen
Nadere informatieDwarse verbanden: natuur en techniek, wereldoriëntatie, cultuuronderwijs, enz
Datum 15-04-2015 Dwarse verbanden: natuur en techniek, wereldoriëntatie, cultuuronderwijs, enz Barend van Heusden Marnix Academie Utrecht, 18 maart 2016 Datum 15-04-2015 2 Inleiding Een heel bekende tegenstelling:
Nadere informatieScheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid
Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie havo
Examenprogramma natuur, leven en technologie havo Het eindexamen (februari 2007) Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieNaam: Datum; / afgenomen door;
Naam: Datum; / afgenomen door; I Preintentioneel (0-3 mnd.) II Intentioneel (3-8 mnd) III Ongebruike lijke (6-12 mnd.) IV Gebruike lijke communica tie (12-18 mnd.) V Concrete (12-24 mnd.) WEIGEREN VERKRIJGEN
Nadere informatieInhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module
Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Module 1 De Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn VVE Hoe ontwikkelen kinderen zich. ontwikkelingsgebieden. kerndoelen, tussendoelen, leerlijnen.
Nadere informatieKOL bijeenkomst 3 12-13
KOL bijeenkomst 3 12-13 Terugblik: H1:demotoets uitwisselen Bijeenkomst 2 leerstijlen (slb) Wat heb je afgelopen stagedagen gezien/gedaan dat te maken heeft met leren? Aanvullen spin leren: Mijn leren
Nadere informatieDoesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011
Doesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011 Hoe je het onderbuikgevoel zichtbaar maakt voor leerlingen (en jezelf) Wat bedoel ik met determineren? Hoe doe je dat
Nadere informatieCultuureducatie, W&T en wereldoriëntatie
Cultuureducatie, W&T en wereldoriëntatie Barend van Heusden SLO-Conferentie Wetenschap en technologie bij de zaakvakken Utrecht, 16 april 2015 2 Inleiding Wat hebben wetenschap, techniek en wereldoriëntatie
Nadere informatieInhoud. 1 Oriëntatie op de psychologie 15
Inhoud 1 Oriëntatie op de psychologie 15 1.1 Inleiding 15 1.2 Wetenschap 16 1.3 Psychologie 19 1.3.1 Object van de psychologie 20 1.3.2 Object en theorie 23 1.4 Relatie tussen de psychologie en andere
Nadere informatieExperiential Learning, van D. Kolb Gemaakt door: Niko Hartz
Experiential Learning, van D. Kolb Gemaakt door: Niko Hartz Bijdragen aan de ervaringsleertheorie Dewey, Lewin, en Piaget zijn de belangrijkste voorouders van de ervaringsleertheorie, hoewel er andere
Nadere informatieErfgoedonderwijs als cultuuronderwijs. Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media
Erfgoedonderwijs als cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 12/14/2012 2 Vragen... Hoe verhoudt erfgoed- zich tot cultuureducatie? Wat zijn kenmerkende eigenschappen van
Nadere informatieDE DRAAD TUSSEN KIND EN OUDER
1 DE DRAAD TUSSEN KIND EN OUDER Gerrit Vignero De metafoor de draad wil aan de hand van een aantal draden de sociaal emotionele ontwikkeling verhelderen. De draad is een beeld om deze complexe realiteit
Nadere informatieLeerstijlen. www.gertjanschop.com/kennisenleren - pagina 1 van 5
Leerstijlen Leren volgens Kolb Kolb vat leren op als een proces dat, steeds weer, vier stadia doorloopt: fase 1: concreet ervaren fase 2: waarnemen en overdenken (reflecteren) fase 3: abstracte begripsvorming
Nadere informatieVan Hé, hier ben ik tot Ha, daar ben jij
Van Hé, hier ben ik tot Ha, daar ben jij Floortime: ontwikkelingsgerichte therapie, met ouders en het jonge kind aan het werk Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater & Ilse Vansant, psycholoog afdeling
Nadere informatieSpel en spelen. Over de ontwikkeling van het jonge kind.
Spel en spelen Over de ontwikkeling van het jonge kind. Ontstaan van spel. Met de ontwikkeling gegeven Eerste levensjaar: taalspel en bewegingsspel Bewegingsspel Kruipen, lopen Omrollen 3-7 maanden Lopen
Nadere informatieSI bij SMs ontwikkeling
SI bij SMs ontwikkeling De zintuigen. 1) Ruiken, olfactorisch 2) Zien, visuele systeem 3) Horen, auditieve systeem 4) Proeven, gustatorisch 5) Voelen, tactiele systeem 6) Evenwichtorgaan, vestibulaire
Nadere informatieInhoud Trainersmap De Basis
Inhoud Trainersmap De Basis 1 Module 1 Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn Module 2 Taalontwikkeling en Rekenen/wiskunde Module 3 Sociaal-emotionele ontwikkeling - basis Module 4 Sensomotorische
Nadere informatieWat hebben jonge kinderen nodig?
Wat hebben jonge kinderen nodig? Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Studiedag 15 maart 2013 Cito scores in groep 8 De lat moet omhoog Marja Van Bijsterveld Taalonderwijs voor peuters vanaf 2;6 jaar ( groep
Nadere informatieTAALACHTERSTANDEN en VVE. Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer
TAALACHTERSTANDEN en VVE Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Moderne inzichten t.a.v onderwijs Taal en rekenen zijn de zuurstof van het onderwijs ( van Bijsterveld, 2 september 2011) Als gevolg van ICT-
Nadere informatieKritisch Denken met Rationale
Docentendag Maatschappijleer 2018 Kritisch Denken met Rationale Timo ter Berg & Daan van Riet Kritisch Denken Inhoud 1. Introductie 2. Belang Kritisch Denken (= KD) 3. Wat is KD? 4. Hoe ontwikkel je KD-vaardigheden?
Nadere informatieONTWIKKELVELDEN ONTWIKKELTHEMA S Benaming in het boek Plaats Persoonsgebonden ontwikkeling
ONTWIKKELVELDEN ONTWIKKELTHEMA S Benaming in het boek Plaats Persoonsgebonden ontwikkeling Ontwikkeling van een innerlijk kompas Identiteit Psychosociale identiteit Het zelf Een positief zelfbeeld 196-200
Nadere informatieFilosoferen met kleuters
are needed to see this picture. Quic k Tim e and a QuickTime and a TIFF (ongecomprimeerd) decompressor FACULTEIT LETTEREN EN WIJSBEGEERTE Een analyse van het Philosophy for Children Program van Matthew
Nadere informatieWetenschap en techniek bij kleuters. Martijn Weesing en Edith Louman
Wetenschap en techniek bij kleuters Martijn Weesing en Edith Louman Opzet Opening Jonge kind en W&T Een rijke leeromgeving voor W&T creëren W&T: de mogelijkheden zien in een kleuterklas Samenwerking en
Nadere informatieKennismaking VIB en methode CONTACT Hoe contact bevorderen tussen doofblinde personen en hun communicatiepartners?
Kennismaking VIB en methode CONTACT Hoe contact bevorderen tussen doofblinde personen en hun communicatiepartners? Ingrid Korenstra Bartiméus Expertisecentrum Doofblindheid 19-03-2015 Even voorstellen:
Nadere informatieIeder mens heeft een favoriete leerstijl. Grofweg gezegd bestaan er 4 manieren van leren;
KOLB-test Het is belangrijk voor de praktijkopleider om inzicht te hebben in de favoriete leerstijl van de leerling en van zichzelf, zodat hij hier met zijn begeleiding rekening mee kan houden. Leerfasen
Nadere informatieEen stille plek niet ver hier vandaan
SILVIA DUMAZY Een stille plek niet ver hier vandaan WERKBOEK KINDERMINDFULNESS VOOR THERAPEUTEN Hoofdstuk 1 Mindfulness 1.1 Wat is mindfulness? Aandacht geven op een bijzondere manier: doelbewust, niet
Nadere informatieOnderwijsbehoeften: - Korte instructie - Afhankelijk van de resultaten Test jezelf toevoegen Toepassing en Verdieping
Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Wiskunde Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.
Nadere informatieZorgboekje. Kindgegevens
Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende bij het overdrachtdocument peuter kleuter in als er een zorgbehoefte bij het kind is gesignaleerd. Zij/ hij vult in wat van toepassing is
Nadere informatieBegeleid onderzoekend leren. Onderzoekend Leren Denken en Doen. CogniJef psychologisch perspecjef. Kennisontwikkeling. Kennisontwikkeling 5/22/13
Begeleid onderzoekend leren Onderzoekend Leren Denken en Doen Maartje Raijmakers, Tessa van Schijndel Psychologie, Uva Meie van Laar, Rooske Franse Science center NEMO Onderzoekend Leren: Denken en doen
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Opgave 2 Spiritueel scepticisme 6 maximumscore 4 een uitleg dat McKenna in tekst 6 vanuit epistemologisch perspectief over solipsisme spreekt: hij stelt dat de kennisclaim over het bestaan van andere mensen
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde havo
Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis
Nadere informatieSTUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND
STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND VANDAAG: WAAR VOEDEN WE VOOR OP? PREVENTIE ONTWIKKELING VAN HET BREIN SOCIAAL EMOTIONEEL LEREN METACOGNITIEVE VAARDIGHEDEN ESSENTIE VAN OVERDRACHT PROBLEEM
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde vwo
Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen
Nadere informatiePre-Academisch Onderwijs. Overzicht modules leerjaar 2 en planning modules leerjaar 1 t/m 3
Pre-Academisch Onderwijs Overzicht modules leerjaar 2 en planning modules leerjaar 1 t/m 3 OVERZICHT MODULES LEERJAAR 2 Wetenschapsfilosofie In deze module zul je naast de kennis over wetenschapsfilosofie,
Nadere informatieAchtergrondinformatie Leerstijlen en Werkvormen
Achtergrondinformatie Leerstijlen en Werkvormen Marjoleine Hanegraaf (NMI bv) & Frans van Alebeek (PPO-AGV), december 2013 Het benutten van bodembiodiversiteit vraagt om vakmanschap van de teler. Er is
Nadere informatiePaul van der Voorbeeld
Cognitieve capaciteitenrapportage Hoger niveau 24-11-2017 Paul van der Voorbeeld Linie 552-1 0-Linie 552-1 7325 DZ Apeldoorn info@certigon.nl Inhoudsopgave Overzicht scores cognitieve capaciteiten Conclusie
Nadere informatieOntwikkeling van het brein gedurende de levensloop. Wouter Staal, kinder- en jeugdpsychiater, Radboud Universiteit en Karakter
Ontwikkeling van het brein gedurende de levensloop Wouter Staal, kinder- en jeugdpsychiater, Radboud Universiteit en Karakter 200.000 jaar jager-verzamelaar 12:000 landbouw industrie sinds 200 jaar Hoever
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieDOCENTENDAG MAATSCHAPPIJLEER
DOCENTENDAG MAATSCHAPPIJLEER 2018 The Spirit Level Een authentieke toetstaak in de praktijk Niels Hoendervanger Stedelijk Gymnasium Nijmegen The Spirit Level Wat gaan we doen? Korte introductie op de taak
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieSTUDIEHANDLEIDING MODULE Methodiek: Plancyclus
STUDIEHANDLEIDING MODULE Methodiek: Plancyclus ing: MWD Hogeschool Rotterdam Instituut Sociale Opleidingen Opleiding Modulecode Studiebelasting : 2 ECTS : Pedagogiek : PEDM1P01RV Bestemd voor Versie :
Nadere informatieVan inschatting naar ondersteuning : introductie emotionele ontwikkeling. Lore Goethals Vzw Nieuwland
Van inschatting naar ondersteuning : introductie emotionele ontwikkeling Lore Goethals Vzw Nieuwland Uitgangspunten Sociaal emotionele ontwikkeling is aanknopingspunt bij begrijpen van probleemgedrag probleemgedrag
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatieASO - studierichtingen in VIA-TIENEN
ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.
Nadere informatie1. TRADITIONELE LOGICA EN ARGUMENTATIELEER
Inhoud Inleidend hoofdstuk 11 1. Logica als studie van de redenering 11 2. Logica als studie van deductieve redeneringen 13 3. Logica als formele logica Het onderscheid tussen redenering en redeneringsvorm
Nadere informatieMethodiek Kritisch Denken met Rationale
Inhoud Methodiek Kritisch Denken met Rationale Sytske Teppema Hanze Hogeschool, 19 oktober 2010 1. Introductie 2. Belang Kritisch Denken (KD) 3. Wat is KD? 4. Hoe ontwikkel je KD-vaardigheden? Theorie
Nadere informatiekleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en en ontwikkelingsdoelen techniek
1 kleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en ontwikkelingsdoelen techniek 2 Ontwikkelingsdoelen techniek Kleuteronderwijs De kleuters kunnen 2.1
Nadere informatieKOL Bijeenkomst Casus
KOL Bijeenkomst 12 12-13 Casus Terugblik bijeenkomst 11 Theorie (ontwikkelings-)psychologie Probleemverklaring feedback Feedback casus in 2tallen Opdracht: bestuderen toegewezen ontwikkelingspsychologen.
Nadere informatieDe hermeneutische cirkel
De hermeneutische cirkel Over beeldvorming en het formuleren van passende ondersteuningsvragen. Esther Keller, kennisdag D-SH/ CMB 1 december 2016 Beeldvorming 2 2 Beeldvorming is niet alleen de ontwikkelingsgebieden
Nadere informatieBijlage: Voorbeeldschema van mijlpalen in de verschillende ontwikkelingsgebieden
Bijlage: Voorbeeldschema van mijlpalen in de verschillende sgebieden Ontwikkeling 4-6 jaar 7-9 jaar 10-12 jaar Taal Opbouwen basiswoordenschat. Woordenschat en zinsbouw neemt sterk toe. Redelijk tot goed
Nadere informatieTRAJECT WELZIJN; ONTWIKKELING EN OPVOEDING_9789006815627_INHOUD_KORT
TRAJECT WELZIJN; ONTWIKKELING EN OPVOEDING_9789006815627_INHOUD_KORT Thema 1 Inleiding op ontwikkeling en opvoeding 1 Begeleiden bij ontwikkeling 1.1 Begeleiden als kerntaak 1.2 Begeleiden bij ontwikkeling
Nadere informatieDe ontwikkeling van het jonge kind. Leren als proces. Kinderopvang & Peuterwerk
De ontwikkeling van het jonge kind Leren als proces Kinderopvang & Peuterwerk 2 Colofon K&P Opleidingen Postbus 25, 5688 ZG Oirschot Telefoon 0499-57 80 40 Fax 0499-57 84 27 E-mail info@kp-opleidingen.nl
Nadere informatieTalentontwikkeling medische kansen en valkuilen
Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Talentontwikkeling medische kansen en valkuilen 21 januari 2015 S.V. Meervogels, Zoetermeer Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Inhoud -Talent -Waarom gaat een kind aan sport
Nadere informatie1+1=3. Veranderingen in het leven van een derde-cultuur-kind. Anna-Carina Walraven Klas H1C
1+1=3 Veranderingen in het leven van een derde-cultuur-kind Anna-Carina Walraven Klas H1C Figuur 1. [Wereld in gezicht] (z. j.) Auteursrechthebbende onbekend. Overgenomen van http://expatwithkids.blogspot.nl/2011/09/you-know-youre-third-culture-kids-when.html
Nadere informatieReflection Paper ICT. Lotte Oosterhof HAVT3a
Reflection Paper ICT Lotte Oosterhof 48 73 52 HAVT3a Inhoudsopgave 1 wat heb ik geleerd? Blz. 3 2 Hoe heb ik dit geleerd? Blz. 4 3 Hoe ga ik dit in de praktijk brengen? Blz. 5 4 Mijn gegroeide vaardigheden
Nadere informatieAvondcursus kennismaken met NLP
Avondcursus kennismaken met NLP Voor mensen die meer inzicht in zichzelf en anderen willen krijgen en zich verder willen ontwikkelen, is dit een prima inleiding in NLP! Waarnemingsstructuur: zintuiglijke
Nadere informatieTalig rekenen. Drs. Martin Ooijevaar - Onderwijsadviseur M.ooijevaar@sbzw.nl 0299-783422 @mooijevaar @sbzwtweet SBZW 10-4-2016 2
SBZW 10-4-2016 1 Talig rekenen Drs. Martin Ooijevaar - Onderwijsadviseur M.ooijevaar@sbzw.nl 0299-783422 @mooijevaar @sbzwtweet SBZW 10-4-2016 2 Onderwerpen Inschatten van beginniveau Taal binnen de rekenles
Nadere informatieSchrijven. cognitief. neurologisch. Onderwijskundig
Schrijven cognitief neurologisch Onderwijskundig Ontwikkeling van het handschrift wordt door zowel cognitieve- als motorische factoren beïnvloed en uiteraard de manier waarop het handschrift (op school)
Nadere informatieBrochure studenten vaardigheidstrainingen
Brochure studenten vaardigheidstrainingen LEERSTIJLTEST 1. Inleiding Mensen ontwikkelen in hun leven een stijl van handelen die past bij hun persoonlijkheid. Die eigen stijl komt tot uiting in de manier
Nadere informatieOntwikkelen: een levenslang proces 11
INHOUDSTAFEL Ontwikkelen: een levenslang proces 11 A Wat is ontwikkeling? 13 Doelstellingen 13 1 Inleiding 14 2 Definitie en kenmerken 15 2.1 Definitie 15 2.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling 15 2.3
Nadere informatieSamenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart keer beoordeeld. Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel Centraal zenuwstelsel
Samenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel 14.1 Centraal zenuwstelsel Zenuwstelsel bestaat uit 2 delen: - centraal zenuwstelsel
Nadere informatieStandaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Naam: Wouter van Straten Adviseur: Floor Meijer Datum: 15 maart 2014
Naam: Adviseur: Floor Meijer Datum: 15 maart 2014 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op alle afgeronde onderdelen. 2 Algemeen werk- en denkniveau Ver beneden - gemidde ld Ver bovengemidde ld Algemene
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieIn Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen.
Leerlijn programmeren In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen. Deze leerlijn is opgebouwd aan de
Nadere informatieErfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden
Erfgoedonderwijs 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren 4. Erfgoed in de klas voorbeelden ERFGOED DOEN! Wat is erfgoed? Wat is erfgoed? Definitie Materiële
Nadere informatieBegeleiding van leerlingen
Begeleiding van leerlingen Doel Voorbeelden aanreiken van de wijze waarop begeleiding vorm kan krijgen. Soort instrument Voorbeelden Te gebruiken in de fase Uitvoeren Beoogde activiteit in de school Het
Nadere informatieLeerstijlentest Kolb / Akkerman 30 januari 2003.
Leerstijlentest Kolb / Akkerman 30 januari 2003. Met deze leerstijlentest kun je uitzoeken op welke manier jij meestal een probleem aanpakt. Het is handig om dat van jezelf te weten. Het is ook handig
Nadere informatiebij het Overdrachtdocument peuter - kleuter
Zor gboek je bij het Overdrachtdocument peuter - kleuter Datum Ingevuld door: (naam en functie): STEDELIJK ZORGBOEKJE PEUTER- KLEUTER ROTTERDAM Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende
Nadere informatie1. Beschrijf het begrip jeugdland en geef een voorbeeld van een hedendaagse subcultuur.
1. Beschrijf het begrip jeugdland en geef een voorbeeld van een hedendaagse subcultuur. Het begrip jeugdland is beschreven door de Israelische historica en pedagoge Lea Dasberg. Dit begrip omschrijft een
Nadere informatiemensen met een Licht Verstandelijke Beperking
Herkennen van mensen met een Licht Verstandelijke Beperking 23 juni 2015 GGD jeugdartsen Limburg Marijke van Duijnhoven en Hanneke van Gaal I have no actual or potential conflict of interest in relation
Nadere informatie