Lijst met veel gebruikte afkortingen. Introductie 1. Deel I Grondslagen van partneralimentatie in het Nederlandse recht 9

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Lijst met veel gebruikte afkortingen. Introductie 1. Deel I Grondslagen van partneralimentatie in het Nederlandse recht 9"

Norbert Groen
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 INHOUDSOPGAVE Lijst met veel gebruikte afkortingen XII Introductie 1 Deel I Grondslagen van partneralimentatie in het Nederlandse recht 9 Hoofdstuk 1 Het onderscheid tussen de twee grondslagen in het huidige en voorgestelde alimentatierecht Inleiding De toekenning van partneralimentatie De hoogte van partneralimentatie De duur van partneralimentatie Beëindiging van de onderhoudsuitkering door hertrouwen of daaraan gelijkgesteld samenwonen van de alimentatiegerechtigde Conclusie 24 Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de opvattingen over de grondslagen van partneralimentatie Inleiding Ontwikkeling van de opvattingen over de grondslagen tot Grondslagen van partneralimentatie in het oude recht ( ) Liberalisering van het echtscheidings- en alimentatierecht ( ) De uitgestelde discussie over het nieuwe alimentatierecht ( ) Ontwikkeling van de opvattingen over de grondslagen tot Voorgeschiedenis van de limitering Rapport Grenzen aan de alimentatieduur en reacties hierop ( ) De wettelijke limitering van de alimentatieduur ( ) Ontwikkeling van de opvattingen over de grondslagen vanaf Conclusie 67 Hoofdstuk 3 Bepaling van de grondslagen aan de hand van niet-financiële factoren 69 VII

2 3.1 Inleiding De plaats van de niet-financiële factoren in het alimentatierecht bij de toekenning van partneralimentatie Behoefte, behoeftigheid en niet-financiële factoren De betekenis van de niet-financiële factoren bij de billijkheidstoets Tussentijdse conclusie Niet-financiële factoren bij de vaststelling van de behoeftigheid Subjectieve niet-financiële factoren Objectieve niet-financiële factoren Niet-financiële factoren bij de billijkheidstoets Subjectieve niet-financiële factor Objectieve niet-financiële factoren Samenvattend overzicht Handleiding voor het bepalen van de grondslag in een concreet geval Causale relatie tussen behoeftigheid en huwelijk Voorbeelden Conclusie 98 Deel II Acceptatie van het Nederlandse alimentatierecht in het licht van het grondslagendebat 99 Hoofdstuk 4 Acceptatie van het alimentatierecht vanuit theoretisch perspectief Inleiding Zorg en autonomie in het partneralimentatiedebat Het belang van partneralimentatie in de Nederlandse samenleving Kern van het politiek-maatschappelijke debat over partneralimentatie Nieuwe afweging tussen zorg en autonomie in toekomstig alimentatierecht Acceptatie van partneralimentatie: een probleem van de onderwaardering van zorg Klassieke maatschappelijke verdragstheorieën en de onderwaardering van zorg Gevolgen van de onderwaardering van zorg voor partneralimentatie Hoe de juridische verplichting tot betaling van partneralimentatie meer kan samenvallen met de morele verplichting om dit te doen Conclusie 128 VIII

3 Hoofdstuk 5 Empirisch onderzoek naar de acceptatie van de grondslagen Inleiding Doel en methode Doel van het empirische onderzoek Kern van de onderzoeksopzet Het kwalitatieve vooronderzoek Populatie en de steekproef Het meetinstrument Analyseplan De resultaten van de enquête Samenstelling van de steekproef Mate van zekerheid en specificiteit van antwoordpatronen Meningen over de toekenning en afwijzing van het alimentatieverzoek Meningen over de duur en hoogte van de onderhoudsplicht Meningen over partneralimentatie ingeval van hertrouwen van de alimentatiegerechtigde Alternatieve redenen Mate van acceptatie van partneralimentatie in de voorgelegde casus Conclusies, ander onderzoek over partneralimentatie en aanbevelingen Conclusies Het onderzoek Scheiden in Nederland 2012 van de vfas Aanbevelingen voor toekomstig empirisch onderzoek 170 Deel III Het onderscheid tussen de grondslagen in de CEFL Principles betreffende partneralimentatie, het Belgische en Duitse recht 173 Inleiding deel III 175 Hoofdstuk 6 De CEFL Principles of European Family Law betreffende partneralimentatie Inleiding De opvattingen over de grondslagen waarop de CEFL Principles zijn gebaseerd De CEFL Genoemde grondslagen in de CEFL Principles De toekenning van partneralimentatie Voorwaarden: behoeftigheid en draagkracht Voorwaarden vervuld, maar toch geen partneralimentatie De hoogte van partneralimentatie 188 IX

4 6.5 De duur van partneralimentatie Beëindiging van de onderhoudsuitkering door hertrouwen of samenleving van de alimentatiegerechtigde De CEFL Principles toegepast op de twee casus Conclusie 192 Hoofdstuk 7 Het Belgische partneralimentatierecht Inleiding Ontwikkeling van de opvattingen over de grondslagen in België De toekenning van partneralimentatie Voorwaarde: behoeftigheid Voorwaarde vervuld, maar toch geen partneralimentatie De hoogte van partneralimentatie De duur van partneralimentatie Beëindiging van de onderhoudsuitkering door hertrouwen of samenleving van de alimentatiegerechtigde Het Belgische recht toegepast op de twee casus Conclusie 223 Hoofdstuk 8 Het Duitse partneralimentatierecht Inleiding Ontwikkeling van de opvattingen over de grondslagen in Duitsland De toekenning van partneralimentatie Eerste voorwaarde: alimentatiecategorieën Tweede voorwaarde: behoeftigheid Voorwaarden vervuld, maar toch geen partneralimentatie Tussentijdse conclusie De hoogte van partneralimentatie De duur van partneralimentatie Beëindiging van de onderhoudsuitkering door hertrouwen of samenleving van de alimentatiegerechtigde Het Duitse recht toegepast op de twee casus Conclusie 269 Hoofdstuk 9 Vergelijkende synthese en lessen voor het Nederlandse partneralimentatierecht Inleiding 273 X

5 9.2 De grondslagen in het Nederlandse, Belgische en Duitse recht en de CEFL Principles De toekenning van partneralimentatie in het Nederlandse, Belgische en Duitse recht en de CEFL Principles Voorwaarde(n) Voorwaarde(n) vervuld, maar toch geen partneralimentatie De hoogte van partneralimentatie in het Nederlandse, Belgische en Duitse recht De duur van partneralimentatie in het Nederlandse, Belgische en Duitse recht en de CEFL Principles Beëindiging van de onderhoudsuitkering door hertrouwen of samenleving van de alimentatiegerechtigde in het Nederlandse, Belgische en Duitse recht en de CEFL Principles Conclusie 294 Deel IV Slot 297 Hoofdstuk 10 Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Inleiding Toetsing van de hypothesen en conclusies Hypothese 1: partneralimentatie kent twee grondslagen Hypothese 2: het huidige Nederlandse alimentatierecht maakt geen duidelijk onderscheid tussen de twee grondslagen, waardoor knelpunten ontstaan Hypothese 3: in Nederland is de sociale acceptatie van (het) partneralimentatie(recht) laag, maar kan toenemen als in dit recht een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen beide grondslagen Aanbevelingen voor verbetering van het alimentatiestelsel Tot het alimentatierecht ons scheidt 321 Summary 323 Bibliografie 327 Trefwoordenregister 349 Dankwoord 357 Bijlage 1 Interview vooronderzoek 359 Bijlage 2 Vragenlijst 366 Bijlage 3 Relevante CEFL Principles betreffende partneralimentatie 389 Bijlage 4 Relevante Belgische alimentatiewetgeving 391 Bijlage 5 Relevante Duitse alimentatiewetgeving 394 XI

Vergelijkbare documenten

/530%6$5& 5XFF DBTVT

*/530%6$5*& 5XFF DBTVT Op de verscheurde foto staan de 35-jarige Lisa en haar twaalf jaar oudere ex-man David. Lisa en David zijn na een huwelijk van tien jaar van elkaar gescheiden. Het voormalige echtpaar leidde een zeer welvarend