Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 13 Introductie van het onderzoek 15 I. Inleiding 15 II. Participatie als juridisch begrip 16 III. Aanleiding tot het onderzo

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 13 Introductie van het onderzoek 15 I. Inleiding 15 II. Participatie als juridisch begrip 16 III. Aanleiding tot het onderzo"

Suzanna de Veen
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 13 Introductie van het onderzoek 15 I. Inleiding 15 II. Participatie als juridisch begrip 16 III. Aanleiding tot het onderzoek 18 IV. Probleemanalyse 19 V. Doel van het onderzoek 21 VI. Centrale vraagstelling en opbouw van het onderzoek 21 VII. Maatschappelijke relevantie 23 VIII. Wetenschappelijke relevantie 24 IX. Methodologische verantwoording 25 Ten slotte 26 Deel I Theoretisch kader 27 Hoofdstuk 1 Het kind binnen de scheiding 29 Introductie De gevolgen van de scheiding Algemeen Beïnvloedende factoren 34 Sub 1 Kindfactoren 34 Sub 2 Gezinsfactoren 36 Sub 3 Omgevingsfactoren Risico- of beschermende werking Invloed van de gevolgen voor het kind Algemeen 40 Sub 1 Ontwikkelingsfasen 42 Sub 2 Opvoeding van het kind 47 Opvoedingsstijlen 50 Loyaliteit en parentificatie Communicatie met het kind Visie op ondersteuning van de ouders Bevindingen naar aanleiding van hoofdstuk 1 67 Hoofdstuk 2 Grondrechtelijk perspectief op het recht van het kind op participatie binnen het scheidingsproces 69 Introductie De positie van het kind in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind 70 Maklu 5

2 Algemeen Het recht van het kind op participatie op basis van het IVRK 71 Algemeen Het belang van het kind: artikel 3 72 a. Algemeen 72 b. Inhoud van het begrip belang van het kind 73 c. Werking van artikel Participatierechten 79 a. Algemeen 79 b. Betekenis van het recht op participatie 80 c. Werking van artikel d. Artikel 9 lid 2 in relatie tot artikel Ouderlijke verantwoordelijkheid: artikel Ontwikkelende vermogens: artikel 5 91 a. Algemeen 91 b. Inhoud 91 c. Positie van jonge kinderen Nadere regelgeving Afsluiting De positie van het kind in het EVRM 101 a. Algemeen 101 b. Familierechtelijke implicaties van het EVRM 101 c. Het recht van het kind op participatie op basis van het EVRM De positie van het kind in het IVBPR 108 a. Algemeen 108 b. Het recht van het kind op participatie op basis van het IVBPR De positie van het kind in het Europees Sociaal Handvest 110 a. Algemeen 110 b. Het recht van het kind op participatie op basis van het ESH De positie van het kind in het Handvest van de Grondrechten in de Europese Unie 114 a. Algemeen 114 b. Het recht van het kind op participatie op basis van het EU- Handvest Bevindingen naar aanleiding van hoofdstuk Hoofdstuk 3 Participatie van het kind binnen het scheidingsproces in het Nederlandse rechtsbestel 119 Introductie De wettelijk vertegenwoordiger Een korte schets van de geschiedenis van de positie van de wettelijke vertegenwoordiger De taak van de wettelijke vertegenwoordiger Beperking aan de uitoefening van de wettelijke vertegenwoordiging Het hoorecht Een schets van de geschiedenis van het hoorrecht Het juridische kader van het hoorrecht Maklu

3 Inleiding Hoorrecht of hoorplicht? Beperkingen van artikel 809 Rv 138 Toelichting op genoemde beperkingen Afsluiting De bijzondere curator in relatie tot participatie bij het ouderschapsplan Een korte schets van de geschiedenis van de bijzondere curator De belangen van de minderjarige in de scheidingssituatie De bijzondere curator in scheidingskwesties: vertegenwoordiger of vertrouwenspersoon? 153 Taak van de bijzondere curator 153 De persoon van de bijzondere curator 155 Financiële consequenties van de werkzaamheden van de bijzondere curator Beperkingen van artikel 1:250 BW 160 Toelichting op genoemde beperkingen Afsluiting De Raad voor de Kinderbescherming met het oog op het participatierecht van het kind Een korte schets van de geschiedenis van de Raad voor de Kinderbescherming De rol van de Raad voor de Kinderbescherming Beperkingen aan het onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming 168 Toelichting op genoemde beperkingen Bevindingen naar aanleiding van hoofdstuk Hoofdstuk 4 De plaats van het kind in het ouderschapsplan 171 Introductie Ontwikkeling tot invoering van het ouderschapsplan Aanleiding Parlementaire behandeling van initiatief wetsvoorstel en wetsvoorstel a. Betrokkenheid van het kind 172 b. Amendement Kalsbeek 174 c. Nota van wijzigingen Luchtenveld 174 d. Wetsvoorstel Donner 175 e. Positie van de bijzondere curator 176 f. Gelijkwaardig ouderschap Toetsing aan het IVRK 179 a. Ouderlijke verantwoordelijkheid 179 b. Participatie van het kind Doel en betekenis van het ouderschapsplan Doel Betekenis Reikwijdte van het ouderschapsplan 184 Maklu 7

4 Explicitering van twee normen Gelijkwaardigheid binnen het ouderschap Inhoud van het ouderschapsplan Toetsing van het ouderschapsplan Toetsing van de betrokkenheid Bevindingen naar aanleiding van hoofdstuk Hoofdstuk 5 Participatie in de visie van het kind 207 Introductie 207 Bespreking van de onderzoeken en de resultaten 207 Conclusie deel I 211 Deel II Empirisch onderzoek 213 Hoofdstuk 6 Uitleg over de inhoud en de werkwijze van het onderzoek De plaats van het kwalitatief en kwantitatief onderzoek binnen het gehele promotieonderzoek 215 Introductie Uitleg over het onderzoek Opbouw van deel II Verantwoording van de methode en van de uitvoering van het onderzoek Introductie Respondenten Selectie van de respondenten Eigenschappen van de respondenten 221 Geslacht 221 Leeftijd 221 Ervaring familierecht Vragenlijsten Uitvoering van het onderzoek Analyse van de gegevens Beperkingen aan het onderzoek Enquête Dossieronderzoek Expertmeeting 223 Hoofdstuk 7 Resultaten van het kwalitatieve onderzoek De resultaten van de interviews Het ouderschapsplan algemeen 225 a. Introductie 225 b. Het doel van het ouderschapsplan 227 Tussenconclusie 233 c. Gelijkwaardig ouderschap 233 Tussenconclusie 235 d. Het ouderschapsplan als een dynamisch proces 235 Tussenconclusie Maklu

5 e. De meerwaarde van het ouderschapsplan 237 Tussenconclusie 238 f. De relatie tussen de mate van conflicten en het ouderschapsplan 239 Tussenconclusie Betrokkenheid van het kind 241 a. Introductie 241 b. Gedragsdeskundigen 241 c. Advocaten 243 Tussenconclusie 245 d. De invloed van het kind op het ouderschapsplan 245 Tussenconclusie De rechterlijke controle 247 a. Introductie 247 b. Ontvankelijkheid 248 Tussenconclusie 249 c. De toetsing door de rechter 249 Tussenconclusie Het kindgesprek 253 a. Deskundigheid van de rechter 253 b. De zitting 254 c. De vertrouwelijkheid van de zitting 255 Tussenconclusie 256 d. De inhoud van de beschikking 256 Tussenconclusie Beantwoording van de onderzoeksvragen De resultaten van de enquête Introductie Resultaten Conclusie 263 Hoofdstuk 8 De resultaten van het kwantitatieve onderzoek het dossieronderzoek Introductie De echtscheidingsprocedure 266 a. Zitting 267 b. Verwijzing 267 Conclusie 267 c. Het kindgesprek 268 Conclusie 270 d. Het ouderschapsplan De beschikking 273 Conclusie Beantwoording van de onderzoeksvragen De expertmeeting Introductie Resultaten 277 a. De ouders 277 b. Begeleiding 278 Maklu 9

6 c. Soort zaak 278 d. Rol rechter 278 e. Betrokkenheid kind 279 f. Vertrouwenspersoon 280 g. Ouderschapsplan 281 h. Informele rechtsingang 282 i. Leeftijdsgrens 282 Hoofdstuk 9 Conclusies en aanbevelingen 283 Introductie 283 Conclusies 284 Aanbevelingen 288 Visie op participatie 288 Visie versus belangen van het kind 289 Gedragsdeskundige inbreng 289 Ten aanzien van het kind en zijn ouders 290 Ten aanzien van de rechtbank 291 Aanpassing van artikel 809 Rv 292 Preventieve maatregelen 294 Samenvatting 295 Summary 299 Nawoord 301 Bijlage 1 Methodologische verantwoording van het kwalitatief en kwantitatief onderzoek Introductie Het kwalitatief onderzoek De interviews Selectie van de respondenten De vragenlijsten De uitwerking De expertmeeting Het kwantitatief onderzoek De enquête Het dossieronderzoek 306 Bijlage 2 Vragenlijsten interviews 307 Lijst met onderwerpen interview rechters 307 Lijst met onderwerpen interview advocaten 309 Lijst met onderwerpen interview gedragsdeskundigen 312 Bijlage 3 Tabellen enquête 316 Bijlage 4 Code boek dossieronderzoek 319 Bijlage 5 Verslag van de expertmeeting 20 september Maklu

7 Aangehaalde literatuur 329 Teksten 329 Kamerstukken 355 Wet- en regelgeving 356 Rapporten 359 Jurisprudentie 359 Mensenrechtencomité VN 359 Europees Comité voor Sociale Rechten 359 Europees Hof voor de Rechten van de Mens 360 Hof van Justitie 360 Hoge Raad 361 Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State 362 Centrale Raad van beroep 362 Hof 362 Rechtbank 363 Kantonrechter 364 Overige documenten 365 Websites 365 Geraadpleegde literatuur 366 Teksten 366 Jurisprudentie 377 Parlementaire stukken 377 Adviezen 378 Maklu 11

Vergelijkbare documenten

Inhoudsopgave. 1 Inleiding 1

Inhoudsopgave. 1 Inleiding 1 1 Inleiding 1 2 Onderzoeksopzet en verantwoording 5 2.1 Synopsis 5 2.2 Relevantie van het onderzoek 6 2.3 Afbakening en verantwoording van het onderzoek 7 2.4 Probleemstelling 9 2.5 Opbouw van het boek