Opstal en erfpacht als juridische instrumenten voor meervoudig grondgebruik

Transcriptie

1 Opstal en erfpacht als juridische instrumenten voor meervoudig grondgebruik

2

3 Opstal en erfpacht als juridische instrumenten voor meervoudig grondgebruik mr. B.C. Mouthaan s-gravenhage

4 1 e druk ISBN NUR , B.C. Mouthaan Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverij. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h tot en met 16m Auteurswet 1912 jo. het Besluit van 27 november 2002, Stb. 2002, 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken dient men zich tot de Stichting Instituut voor Bouwrecht te wenden. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photo print, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

5 Inhoudsopgave Lijst van gebruikte afkortingen ix 1 Inleiding Introductie Probleemstelling Onderzoek 4 2 Juridische kwalificatie objecten: opstal, gebouw, werk en constructie Het begrip opstal Gebouwen en werken in de zin van art. 3:3, 5:20, 5:101 en 6:174 BW Gebouwen in de zin van art. 5:106 BW Opstal in de zin van art. 5:84 BW Conclusie 26 3 Eigendom en vormen van gesplitste eigendom Eigendom Eigendom in het algemeen Eigendom van gebouwen en werken Verticale splitsing van eigendom Verdiepingseigendom Kwalificatie van de verdieping Conclusie Appartementensplitsing Ontstaan wettelijke regeling van de appartementensplitsing Kenmerken van de appartementensplitsing De onderverdeling van privé-gedeelten en gemeenschappelijke gedeelten Overlegstructuur bij de appartementensplitsing; de VvE Conclusie 51 4 Het erfpacht- en opstalrecht Inhoud van het erfpacht- en opstalrecht Waarop het erfpachtrecht en opstalrecht gevestigd kunnen worden Inleiding; Het erfpachtrecht en het opstalrecht als zakelijke rechten 53 v

6 Opstal en erfpacht als juridische instrumenten voor meervoudig grondgebruik Andermans onroerende zaak Erfpachtrecht op opstalrecht en opstalrecht op erfpachtrecht; praktische behoefte Het privé-gedeelte van een appartementseigenaar Waarvoor het erfpachtrecht en opstalrecht gevestigd kunnen worden Ruimtelijke afbakening van de rechten Inhoudelijke afbakening van de rechten en de mate van zeggenschap voor de opstaller en erfpachter Zeggenschap van de erfpachter en opstaller in relatie tot derden; mandeligheid, erfdienstbaarheden, kwalitatieve verplichtingen en kettingbedingen Conclusie 86 5 Footprint ownership Inleiding Vormgeving footprint ownership; de betrokken onroerende zaken Vormgeving footprint ownership; de toe te passen rechten In de literatuur genoemde bezwaren tegen de footprint ownership Conclusie 98 6 De bouwpraktijk: case studies Meervoudig grondgebruik in de praktijk Uitkomsten interviews Beschrijving van de casestudies Mahler Symphony Haagse Poort Schiphol WTC Casestudy; vergelijking verschillende toepassingen van meervoudig grond gebruik Inleiding De case; Symphony Footprint ownership Appartementensplitsing Vergelijking en conclusies Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting Het opstal- en erfpachtrecht als alternatieven voor splitsing in appartementsrechten bij de juridische vormgeving van meervoudig grondgebruik Juridische kwalificatie objecten: opstal, gebouw, werk en constructie Eigendom en vormen van gesplitste eigendom 150 vi

7 Inhoudsopgave Het erfpachtrecht en opstalrecht Footprint ownership De bouwpraktijk; casestudies Casestudy; vergelijking verschillende toepassingen van meervoudig grondgebruik Conclusies Aanbevelingen 159 Dankwoord 163 Aangehaalde jurisprudentie 165 Literatuurlijst 167 Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Trefwoordenregister 187 vii

8

9 Lijst van gebruikte afkortingen aant. A-G art. Belwp BNB BR BW CC diss. Fw GS HR Inv. JBN Kadw Ktr. LJN m.nt Mon. BW MvA MvT NBW NJ NTBR Parl. Gesch. Rb. RvdW TBR TM TPR VGFC VN WPNR aantekening Advocaat-Generaal artikel Belemmeringenwet Privaatrecht Beslissingen in belastingzaken, Nederlandse belastingrechtspraak Bouwrecht Burgerlijk Wetboek Code Civil Dissertatie Faillissementswet Groene Serie Hoge Raad der Nederlanden Invoering, Invoeringswet Juridische Berichten voor het Notariaat Kadasterwet Kantongerecht Landelijk Jurisprudentie Nummer met noot Monografieën BW Memorie van Antwoord Memorie van Toelichting Nieuw Burgerlijk Wetboek Nederlandse Jurisprudentie Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht Parlementaire Geschiedenis Rechtbank Rechtspraak van de Week Tijdschrift voor Bouwrecht Toelichting Meijers bij het Ontwerp NBW Tijdschrift voor Privaatrecht Vastgoed Fiscaal & Civiel Vakstudienieuws Weekblad voor Privaatrecht Notariaat en Registratie ix

10