Hoofdstuk 2 Crisis- en herstelwet, de experimenteerfase voorbij?

Transcriptie

1 Hoofdstuk 2 Crisis- en herstelwet, de experimenteerfase voorbij? Preadviezen voor de Vereniging voor Bouwrecht Nr. 39

2

3 Hoofdstuk 2 Crisis- en herstelwet, de experimenteerfase voorbij? mr. M.C. Brans mr. F. Spijker mr. M. Lurks prof. dr. ir. A.G. Bregman

4 ISBN: NUR , M.C. Brans, F. Spijker, M. Lurks, A.G. Bregman Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverij. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van art. 16h tot en met 16m Auteurswet 1912 jo. het Besluit van 27 november 2002, Stb. 2002, 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken dient men zich tot de Stichting Instituut voor Bouwrecht te wenden. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photo print, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

5 1. Inhoudsopgave Het gebiedsontwikkelingsplan; de nieuwe rekbaarheid in het milieurecht mr. M.C. Brans (advocaat bij Houthoff Buruma te Amsterdam) 1. De new kid on the block Aanleiding Plan van behandeling 6 2. Toepassingsbereik Ontwikkelingsgebied / GOP Stap 3-besluit Te verrichten toets Conclusie / aanbevelingen Omgevingswet Afwijken milieukwaliteitsnormen en andere wettelijke bepalingen Welke milieukwaliteitsnormen Procedurele, beoordelings- en bevoegdheidsbepalingen De voldoeningsplicht Conclusie / aanbevelingen Omgevingswet Nemen (compenserende) maatregelen en werken Definitie: compenseren, salderen, mitigeren Fysieke maatregelen en werken Juridische maatregelen Conclusie / aanbevelingen Omgevingswet Effectueren van (milieukwaliteits)normen en maatregelen GOP en bestemmingsplan: op zoek naar de juiste relatie Vastleggen milieukwaliteitsnormen Afdwingen maatregelen Fasering en koppeling Conclusie / aanbevelingen Omgevingswet Algemene conclusies 71 Het projectuitvoeringsbesluit - van quick naar wins mr. F. Spijker (advocaat bij Boekel De Nerée te Amsterdam) 1. Vraagstelling preadvies Achtergrond en doel van de wettelijke regeling van het projectuitvoeringsbesluit Vraagstelling preadvies Opbouw preadvies 77 v

6 Hoofdstuk 2 Crisis- en herstelwet, de experimenteerfase voorbij? 2. Op welke wijze komt de wettelijke regeling tegemoet aan het doel dat zij nastreeft - een versnelde uitvoering van bouwprojecten? Wanneer kan afdeling 6 worden toegepast? Instapcriterium: /2.000 nieuwe woningen Woningen: criterium geheel of hoofdzakelijk voorzien Minimumaantal: Maximumaantal: Instapcriterium: projecten van maatschappelijke betekenis De uitgezonderde projecten De toepassing van afdeling 6 Chw Eén bevoegd gezag Kan -bepaling: beleidsvrijheid Verzoek of ambtshalve Tevens vaststelling dat afdeling 6 van toepassing is Strekt ter vervanging van alle besluiten Wettelijke voorschriften niet van toepassing; toetsingskaders wel in acht nemen De uitzonderingen: besluiten die niet meegaan Projectuitvoeringsbesluit geldt als omgevingsvergunning afwijken bestemmingsplan Welke procedure is op het nemen van een projectuitvoeringsbesluit van toepassing? Rijksmonumentenvergunning Beschermd stads- en dorpsgezicht Enkele bepalingen van toepassing uit Wro Faseren niet mogelijk? Welke materiële criteria gelden voor het projectuitvoeringsbesluit? Na besluitvorming: inwerkingtreding, rechtstreeks beroep en opschortende werking Gebreken projectuitvoeringsbesluit: vergeten onderdeel Conclusie Is het projectuitvoeringsbesluit succesvol als noodregeling? Theoretisch deel: de succesfactoren van de Dgr De Dgr: de wettelijke regeling Observaties Deltawet grote rivieren en succesfactoren De Deltawet grote rivieren en afdeling 6 Chw vergeleken Factor 1: breed draagvlak maatregelen Factor 2: geen nieuwe activiteit Factor 3: interactieve werkwijze Factor 4: ruimhartige financiële compensatie Factor 5: open en consistente wijze van tegemoet treden grondeigenaren Factor 6: een effectief projectmanagement Factor 7: geen discussie over veiligheids- en technische normen Factor 8: beperkte optiek van de operaties Factor 9: vermindering bestuurlijke juridische complexiteit 109 vi

7 Inhoudsopgave Factor 10: financiering geen punt van zorg (zie ook factor 4) Factor 11: beperkte werkingduur maakt verschuiving doelen minimaal Conclusie Praktijkdeel: stand van zaken Soort project: alleen woningen Motivering keuze projectuitvoeringsbesluit Welke besluiten worden vervangen Inhoud projectuitvoeringsbesluit Procedureverloop: doorlooptijd Conclusie Heeft het projectuitvoeringsbesluit toe gevoegde waarde voor het omgevingsrecht? Bestaande instrumentarium Wijziging bestemmingsplan en omgevingsvergunning afwijken bestemmingsplan Coördinatieregelingen afgezet tegen afdeling 6 Chw Reikwijdte afdeling 3.5 Awb Reikwijdte paragraaf Wro Verschil afdeling 3.5 Awb en paragraaf Wro Reikwijdte afdeling 6 Chw Meerwaarde projectuitvoeringsbesluit boven coördinatieregelingen Wat voegen de coördinatieregelingen en het projectuitvoeringsbesluit nog toe ten opzichte van de Wabo? Conclusie De toekomst van het projectuitvoerings besluit: opnemen in het nieuwe omgevingsrecht en zo ja, in welke vorm? Recente ontwikkelingen: quick wins en fundamentele herbezinning Quick wins Omgevingsvergunning Rechtstreeks beroep Toegevoegde waarde quick wins Quick wins: het juiste moment? Projectuitvoeringsbesluit in het nieuwe omgevingsrecht Eenvoudig beter Integratie, projectbesluitvorming en rechtstreeks beroep Aanpassingen aan het projectuitvoeringsbesluit Conclusie 141 vii

8 Hoofdstuk 2 Crisis- en herstelwet, de experimenteerfase voorbij? Naar een complete wettelijke regeling voor complexe projecten. Een beschouwing naar aanleiding van Afdeling 7 van Hoofdstuk 2 Chw mr. M. Lurks (Coördinerend Senior Omgevingsrecht bij de VNG te Den Haag en tevens universitair docent omgevingsrecht aan de Universiteit Leiden, departement publiekrecht, afdeling staats- en bestuursrecht) 1. Inleiding Naar een uniform besluitvormingskader voor grote projecten Het WRR-rapport Besluiten over grote projecten Het kabinetsstandpunt De rijksprojectenprocedure De coördinatieregeling in de Wro Projectwetten: project- en uitvoeringsbesluiten Conclusie Knelpunten in het besluitvormingsproces van grote projecten Probleemanalyse grote infrastructurele projecten Probleemanalyse grote projecten op lokaal niveau Probleemanalyse gebiedsontwikkeling Conclusie Strategische besluitvorming op projectniveau Lokale en (boven)regionale projecten met nationale betekenis Startbeslissing Verkenningsfase Voorkeursbeslissing Wijziging van de Tracéwet Startbeslissing Verkenningsfase Voorkeursbeslissing Aandachtspunten algemene regeling Normstelling en uitvoeringsbesluiten Lokale en (boven)regionale projecten met nationale betekenis Verplichte toepassing coördinatieregeling Wro Coördinatieregeling Wro: inhoudelijke aspecten Operationeel niveau Vergunningenniveau Coördinatieregeling Wro: procedurele aspecten Wijziging Tracéwet Tracébesluit en opleveringstoets Aandachtspunten algemene regeling Aanbevelingen 205 viii

9 Inhoudsopgave Een regeling inzake grondexploitatie bij de herziening van het omgevingsrecht prof. dr. ir. A.G. Bregman (bijzonder hoogleraar Gebiedsontwikkeling aan de Universiteit van Amsterdam en werkzaam bij het Instituut voor Bouwrecht te Den Haag. Tevens adviseert hij onder de naam Bregman Advisering) 1. Inleiding Aanleiding en achtergrond Opzet van het preadvies De achtergrond van de regeling inzake grondexploitatie in de Wro De verhaalsmogelijkheden voor de inwerkingtreding van de Wro Beperkingen van de vroegere verhaalsmogelijkheden Het instrumentarium op grond van de regeling inzake grondexploitatie in de Wro Verplicht kostenverhaal Geen verplicht publiekrechtelijk kostenverhaal Het exploitatieplan en de voorwaarden bij de omgevingsvergunning De kostensoortenlijst De berekening van de bijdrage Het opheffen van de beperkingen van de vroegere verhaalsmogelijkheden De eerste resultaten van de evaluatie van regeling inzake grondexploitatie in de Wro Een selectie uit het evaluatierapport Het privaatrechtelijke versus het publiekrechtelijke spoor Kostenverhaal op grond van het exploitatieplan versus kostenverhaal op grond van de anterieure overeenkomst Kostenverhaal op grond van het exploitatieplan versus de posterieure overeenkomst Locatie-eisen De jurisprudentie van de Raad van State inzake exploitatieplannen Inleiding De kring van belanghebbenden Het verplicht vaststellen van een exploitatieplan Verhaal van bovenplanse kosten Taxatie van inbrengwaarden Aandachtspunten bij de toepassing van de regeling inzake grondexploitatie Inleiding Een voorkeur voor de anterieure praktijk Een exploitatieplan tegen wil en dank 241 ix

10 Hoofdstuk 2 Crisis- en herstelwet, de experimenteerfase voorbij? 6.4 Problemen met de toerekening van bovenplanse kosten en de vaststelling van inbrengwaarden Locatie-eisen De samenwerkingspraktijk bij gebiedsontwikkeling Inleiding Samenwerkingsmodellen bij gebiedsontwikkeling De betekenis van het aanbestedingsrecht De betekenis van de afdeling grondexploitatie bij toekomstbestendige samenwerkingsmodellen Herverkaveling ter voorkoming van eigendomsplanologie Naar een regeling inzake grondexploitatie in de Omgevingswet Inleiding Ruimte voor anterieure afspraken en publiek-private samenwerking nieuwe stijl Exploitatieplannen alleen voor planlogische maatregelen met bruikbare bouwtitels Van een verplicht naar een facultatief exploitatieplan Beperking van het exploitatieplan tot het kostenverhaal? (Wettelijke) herverkaveling als alternatief voor het exploitatieplan Invulling van de ambitie van de Minister van Infrastructuur en Milieu Laaghangend fruit 264 x