NFU-projectplan. Dedicated Schakeljaar

Transcriptie

1 NFU-projectplan Dedicated Schakeljaar Looptijd van het project: 1 januari december 2016 (3 jaar). Initiatiefnemers: Projecteigenaar: Onderwijscommissie Geneeskunde (OCG) en College Medische Vervolgopleidingen (CMV) van de NFU NFU-bestuur c.q. bestuurscommissie Opleidingen en Patiëntenzorg /16

2 Context Zowel de overheid als de bij de medische vervolgopleidingen betrokken stakeholders hebben de ambitie om er voor te zorgen dat het niveau van de gezondheidszorg in Nederland hoog en up to date blijft, dat goed opgeleide basisartsen en goed opgeleide medisch specialisten daar een wezenlijk kenmerk van zijn, en dat de opleiding doelmatig is. Met de huidige krimpende budgets is het echter niet eenvoudig om dit te realiseren. In een rondetafel overleg tussen NFU, NVZ, STZ, OMS, Jonge Orde, LVAG en KNMG is overeenstemming bereikt over de start van een project Dedicated Schakeljaar. Het project heeft twee belangrijke doelstellingen. Enerzijds is het bedoeld om te voldoen aan de bezuinigingsopdracht van de overheid wat betreft de vervolgopleidingen. Anderzijds biedt de inrichting van het dedicated schakeljaar goede mogelijkheden voor een naadloze aansluiting van de vervolgopleidingen op de basisopleiding. De lang gekoesterde wens van een medisch opleidingscontinuüm met alle verwachte voordelen kan hierdoor eindelijk in vervulling gaan 1. Omdat we internationaal koploper zullen zijn met de invoering van het dedicated schakeljaar is tot dusverre niet veel bekend over het effect hiervan op de inhoud en de kwaliteit van de vervolgopleidingen. In dat verband vormen monitoring en evaluatieonderzoek een belangrijk onderdeel van het project. De meeste UMC s hebben inmiddels hun laatste jaar ingericht met een semi-artsstage of oudste coschap 2. Nieuwe regelgeving van het CGS gaat het nu mogelijk maken om de duur van de opleiding nog verder te flexibiliseren. Straks kan tijdens het begin van de opleiding vrijstelling worden verleend op basis van competenties die verworven zijn vóór het artsexamen (gedurende het dedicated schakeljaar ), competenties die verworden zijn na het artsexamen maar voor instroom in de vervolgopleiding (promotie en ANIOSschap), en wordt het ook mogelijk het eindpunt van de opleiding te bepalen op basis van de snelheid van de vereiste competentie ontwikkeling van de AIOS (via het OMS project Individualisering Opleidingsduur ). Voor laatstgenoemde geldt dat in de laatste fase van de opleiding de uiteindelijke opleidingsduur verkort of verlengd kan worden op basis van het al dan (nog) niet behaald hebben van de einddoelen die vastgelegd zijn in het individuele opleidingsplan van de AIOS. 1 Meyboom-de Jong, B., L.J. Schmit Jongbloed en M.C. Willemsen. De arts van straks, een nieuw medisch opleidingscontinuüm. Utrecht: KNMG/VSNU/VAZ/NVZ/LCVV, legrand-van den Boogaard, M.J.M. De zorg van morgen, flexibiliteit en samenhang. Advies van de Commissie Implementatie Opleidingscontinuüm en Taakherschikking Duchatteau, D.C. MBA, L.J. Schmit Jongbloed, arts, MBA. Het medisch opleidingscontinuüm in beeld. LSJ Medisch Projectbureau De meeste umc s hebben nu al een bepaalde vorm van schakeljaar. In dit landelijke projectplan is sprake van een het schakeljaar nieuwe stijl /16

3 De ontwikkeling van het dedicated schakeljaar sluit aan bij de afspraken die tussen het ministerie van VWS en de veldpartijen zijn gemaakt omtrent de taakstelling ten aanzien van de bekostiging van de opleiding van medisch specialisten. Ten aanzien van de bekostiging van de opleiding van medisch specialisten is het volgende afgesproken: - Naast de generieke korting van 2% op de opleidingsvergoedingen in 2013 (15 miljoen) en de afspraken in het zorgakkoord met de NFU over de opleidingsvergoedingen (oplopend van 14 miljoen in 2015 tot 33 miljoen in 2018) is er ook een generieke korting op de staffelbedragen voor algemene ziekenhuizen afgesproken (oplopend van 14 miljoen in 2014 tot 42 miljoen in 2016). - Het aantal publiek bekostigde opleidingsplaatsen voor medisch specialisten daalt structureel met 100 plaatsen (86 plaatsen in 2014, daarna 100 plaatsen vanaf 2015 wat leidt tot een bezuiniging van 12 miljoen in 2014 en oploopt tot 72 miljoen in 2020). - Het op individuele basis gemiddeld sneller doorlopen van de opleiding wat leidt tot een bezuiniging oplopend van 14 miljoen in 2018 tot 56 miljoen in In totaal betekenen deze afspraken een bezuiniging van 218 miljoen (in 2022), bijna één derde van het huidige budget voor de opleiding van medisch specialisten (± 750 miljoen). De invoering van het dedicated schakeljaar en de impact hiervan op de initiële opleiding en de vervolgopleidingen biedt naast het feit dat het bijdraagt aan de bezuiniging ook kansen om de inhoudelijke vernieuwing van de initiële opleiding via het dedicated schakeljaar te optimaliseren om zo bij te kunnen dragen aan een duurzame opleidingsstructuur, die is afgestemd op diverse ontwikkelingen in de gezondheidszorg. Het ligt voor de hand om hierbij aan te sluiten bij de aanbevelingen van de Visitatiecommissie Geneeskunde en het State of the Art rapport. 3 Hierin houdt de commissie een pleidooi voor een nieuwe opzet van het (initiële) geneeskunde onderwijs met meer aandacht voor een system based benadering. Na de fase van een science based en vervolgens problem based benadering moeten opleidingen een volgende stap zetten om het onderwijs geschikt te maken voor de zorgvraag in de volgende decennia. Patiëntveiligheid, multidisciplinair samenwerken, ouderenzorg, leiderschap, doelmatigheid en kostenreductie in de zorg zijn voorbeelden van onderwerpen die prominent in het onderwijs thuis horen. De Visitatiecommissie sluit daarbij aan op de aanbevelingen van een denktank in het Verenigd Koninkrijk over de modernisering van de artsopleiding. 4 Daarnaast is de verwachting dat de door de minister van VWS ingestelde Commissie Innovatie Zorgberoepen en Opleidingen aanbevelingen zal doen die grote gevolgen kunnen hebben voor de inrichting van de initiële opleiding als onderdeel van het opleidingscontinuüm. 3 QANU. State of the Art Repport, Utrecht, August Frenk, J, Chen I, Bhutta Z, Cohen J, Crisp N, Evans T et al. Health professionals for a new century: transforming education to strenghten health sysyems in an inderdependent world. Lancet 2010;376: /16

4 Het uitgangspunt van het Dedicated Schakeljaar project is dat vanaf 2018 ongeveer 1/3 van de AIOS die met een vervolgopleiding begint (medisch specialistische vervolgopleiding, huisartsopleiding, opleiding public health) dat doet met een dedicated schakeljaar. Samen met de andere mogelijkheden voor verkorting (ANIOSschap, promotie, versnelde competentie ontwikkeling) draagt het dedicated schakeljaar eraan bij dat de beoogde doel (80% van de aios wordt in 2022 een half jaar korter opgeleid dan nu het geval is) gehaald wordt. De invoering van het dedicated schakeljaar met aanpassing van de inhoud daarvan op het programma van de vervolgopleidingen gaat gepaard met (tijdelijke) extra kosten ten behoeve van de invoering, monitoring en evaluatie. Reductie opleidingsplaatsen De taakstelling van het regeerakkoord Rutte II zal worden ingevuld door reductie van het aantal opleidingsplaatsen voor medisch specialisten en door het op individuele basis gemiddeld sneller doorlopen van de opleiding. - Het aantal publiek bekostigde opleidingsplaatsen voor medisch specialisten daalt structureel met 100 plaatsen met ingang van 2015 (en met 86 plaatsen in 2014). - Er zal jaarlijkse monitoring plaatsvinden van de effecten hiervan op de arbeidsmarktpositie van medisch specialisten, in het bijzonder in relatie tot de toenemende verschuiving van taken van medisch specialisten naar de eerste lijn en naar verpleegkundig specialisten en physician assistants (taakherschikking). Voor de uitwerking hiervan ligt een taak voor Stichting Capaciteitsorgaan voor medische en tandheelkundige vervolgopleidingen. Het op individuele basis gemiddeld sneller doorlopen van de opleiding wordt bereikt door een drietal maatregelen: betere benutting van het geleerde in de initiële opleiding tot basisarts (dedicated schakeljaar), verruiming van de mogelijkheden voor het verlenen van vrijstellingen in de vervolgopleiding op basis van al verworden competenties, en het loslaten van de vaste opleidingsduur van medisch specialisten door (gemiddeld) snellere verwerving van de benodigde competenties. Met deze maatregelen verwachten veldpartijen een snellere doorloop van de opleiding van gemiddeld een halfjaar te kunnen bereiken. Het realiseren vraagt een grote inspanning van alle betrokkenen. Uitgegaan wordt van een halfjaar opleidingsduurwinst voor tenminste 80% van de AIOS. Veldpartijen werken aan de noodzakelijke aanpassing van de regelgeving rond opleiden en aan de implementatie hiervan. Voor de beschikbaarstelling van de hiervoor benodigde projectgelden dienen de partijen nadere projectplannen bij VWS in /16

5 Financiële afspraken Dit proces leidt met ingang van 2018 tot concrete financiële opbrengsten. Partijen zijn het erover eens dat onlosmakelijk onderdeel van het pakket is dat vooraf zekerheid wordt geboden over het realiseren van deze opbrengsten. VWS heeft duidelijk voor ogen dat het gaat om de inhoud en kwaliteit van de opleiding, dat het een majeur traject is dat inspanning van alle betrokkenen vereist, dat niet gefrustreerd moet worden door contraproductieve maatregelen. VWS is bereid te accepteren dat de opbrengst van een halfjaar opleidingsduurverkorting (70 mln.) voor 80% (56 mln.) wordt ingeboekt, onder de voorwaarde dat de realisatie van deze 56 mln., vooraf wordt gegarandeerd. Hierbij zijn onderstaande jaarlijkse termijnen vastgelegd. Verkorting opleidingsduur Mln De baten van dit project liggen in de toekomst en zullen bestaan uit, gemiddeld genomen, kortere opleidingen die leiden tot lagere kosten. Het is belangrijk dat de verkorting van de opleidingen gemonitord wordt. Dit is een nadrukkelijk op te nemen onderdeel in het projectplan. Vanaf 2017 verwacht VWS jaarlijks een rapportage van het veld over de behaalde resultaten, te weten de gerealiseerde gemiddelde verkorting in het afgelopen jaar (zodat duidelijk is of de implementatie van de aangepaste regelgeving al in dat jaar tot resultaten heeft geleid), de verwachte resultaten in het daarop volgende jaar en een prognose voor de totale periode van het project tot Dit om te bewaken dat de doelstellingen gehaald worden. De monitoring van de opleidingsduurverkorting zal gebeuren door de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS). Als de doelstellingen niet of niet tijdig worden bereikt, dan zullen de veldpartijen in onderling overleg aanvullende maatregelen voorstellen om de doelstelling alsnog te halen. In het onverhoopte geval dat bij de verdere uitwerking van deze maatregel zou blijken dat deze niet tot het gewenste resultaat leidt, zal via aanpassing van de vergoeding per opleidingsplaats het resterende deel van de opbrengst van de maatregel worden gerealiseerd. VWS neemt hierover jaarlijks uiterlijk op 1juli een beslissing. Doelstellingen, uitwerking en fasering Het project wordt gestart met een aantal opleiders/wetenschappelijke verenigingen die enthousiast zijn over het concept van het dedicated schakeljaar en bereid zijn mee te werken. Ondanks duidelijke financiële afspraken met VWS is voor wat betreft de streefpercentages het op dit moment onduidelijk hoe realistisch die zijn en wordt, gezien de huidige arbeidsmarkt met relatief veel keus voor afgestudeerde basisartsen, de noodzaak voor vroege keuze en vroeg voorsorteren voor een /16

6 vervolgtraject niet unaniem gedeeld. 5 Maar de projectgroep realiseert zich dat er afspraken zijn gemaakt over output waaraan voldaan moet worden. Voorbereidende fase: mei december 2013 (deze fase valt buiten het NFU Projectplan, maar is wel relevant hier te noemen) - Landelijk niveau: overleg met verenigingen/instellingen over hun visie op het verzilveren van een dedicated schakeljaar middels korting op de vervolgopleiding: Raad Opleiding OMS, Huisartsopleiding Nederland en Netherlands School of Public & Occupational Health (NSPOH). - OOR niveau: overleg tussen opleidingsdirecteur en COC om op clusterniveau opleiders te identificeren die bereid zijn om deel te nemen aan invulling van een dedicated schakeljaar. Uitgangspunt is dat 10% van de zesdejaars studenten in 2014 (= 300 in alle umc s gezamenlijk) een dedicated schakeljaar volgt. - Identificeren van opleiders binnen iedere OOR met wie invulling van het dedicated schakeljaar wordt uitgewerkt, middels het stellen van kaders waarbinnen het concept programma per specialisme wordt uitgewerkt. - Doorrekenen van de gevolgen van de introductie van het dedicated schakeljaar voor de financiering van de vervolgopleidingen (bezuinigingsopdracht). Fase I: januari 2014 december Ontwikkelen en beschrijven van individuele dedicated schakeljaar programma s per opleiding per OOR. - Vanaf 2014 vult jaarlijks 10% van de Master 3 (M3) studenten (= 300 studenten) hun laatste jaar in met een dedicated schakeljaar. - In 2015 stroomt 75% van bovengenoemde studenten (= 225 studenten) na hun artsexamen door in een geneeskundig vervolgtraject. In het geval van een geneeskundige specialistische vervolgopleiding betreft dit een vervolgopleiding met een goedgekeurd opleidingsschema waarbij de opleider bepaalt (in de eerste twee jaar van de opleiding) of de in het dedicated schakeljaar verworven competenties recht geven op korting van maximaal een halfjaar. Instroom in opleidingen die qua duur gelijk zijn aan bijlage V van de EU-richtlijn Erkenning Beroepskwalificaties levert geen korting op maar wel een kwaliteitsverbetering. 6 - Inventarisatie van de belangstelling voor het dedicated schakeljaar onder alle wetenschappelijke verenigingen en de mogelijkheden om in het dedicated schakeljaar verworven competenties te benutten om de doelmatigheid van de opleiding te vergroten. De inventarisatie zal plaatsvinden met behulp van een vragenlijst en korte interviews met een bestuurslid of beleidsmedewerker van elke wetenschappelijke vereniging. 5 Heleen Croonen. Basisartsen hebben keus. Med Contact 2013;68(17): Dit geldt onder meer voor huisartsgeneeskunde en sociale geneeskunde /16

7 - Identificeren van onderwerpen waarover in het kader van dit project op landelijk of op regionaal niveau afspraken gemaakt moeten worden. - Monitoring en tussenevaluatie van het effect van het dedicated schakeljaar. Jaarverslag 2014 (klaar in februari 2015) en Jaarverslag 2015 (klaar in februari 2016). Fase II: januari 2016 december Vanaf 2016 vult jaarlijks 20% van de M3 studenten (= 600 studenten) hun laatste jaar met een dedicated schakeljaar. Dit percentage stijgt de jaren daarop volgend, waarbij het op dit moment niet voorspelbaar is hoe hoog dat percentage zal worden. - In 2017 stroomt 75% van bovengenoemde studenten (= 450 studenten) na hun artsexamen door in een medisch vervolgtraject. In het geval van een medisch specialistische vervolgopleiding betreft dit een vervolgopleiding met een goedgekeurd opleidingsschema waarbij de opleider maximaal een half jaar korting kan geven aan AIOS die het dedicated schakeljaar hebben gevolgd. Instroom in opleidingen die reeds voldoen aan de EU-richtlijn levert geen korting op maar wel een kwaliteitsverbetering. 7 Monitoring en evaluatie van het dedicated schakeljaar, follow-up van alle AIOS die sinds 2015 met vervolgopleiding zijn begonnen na een dedicated schakeljaar. - Vergroten van draagvlak voor concept van dedicated schakeljaar onder opleiders. - Jaarverslag 2016 (klaar in februari 2017). Eindevaluatie van het project (klaar december 2017). Deze fase valt buiten het NFU Projectplan, maar is wel relevant hier te noemen: Fase III: januari 2017 december Monitoring en evaluatie van het dedicated schakeljaar, follow-up van alle AIOS die sinds 2015 met vervolgopleiding zijn begonnen na een dedicated schakeljaar. - Eindevaluatie van project, follow-up van alle AIOS die in periode 2015 t/m 2018 met de vervolgopleiding zijn begonnen na een dedicated schakeljaar. Projectorganisatie Naast de hoofdrol die is weggelegd voor de NFU is het belangrijk af te spreken welke partijen een rol spelen in het project Dedicated Schakeljaar. Daarom wordt een projectstructuur voorgesteld waarin relevante stakeholders zijn vertegenwoordigt (zie bijlage 1). Met namen is het belangrijk om het project Dedicated Schakeljaar goed af te stemmen op het project Individualisering Opleidingen (OMS). Om dit voldoende te faciliteren zullen in de onderzoeksgroep en projectgroep leden zitting hebben die betrokken zijn bij beide projecten. 7 Zie voetnoot /16

8 Adviesraad In de landelijke adviesraad zijn alle relevante instellingen en veldpartijen c.q. stakeholders vertegenwoordigd: OCG, CMV, NFU, OMS, NVZ, STZ, RGS, eerstelijns en sociale geneeskunde, aios en studenten. Taken - adviseert over het projectplan, incl. deelprojecten, die in gezamenlijkheid resulteren in het ontwerp en de implementatie van het dedicated schakeljaar binnen de basisopleiding geneeskunde; - adviseert over de te volgen koers en belangrijke mijlpalen met betrekking tot de implementatie van het dedicated schakeljaar. Vergaderfrequentie: 2 x per jaar Samenstelling adviesraad - Dr. Arnout Jan de Beaufort, LUMC, Leiden - Prof. dr. Jan Borleffs, UMC Groningen (voorzitter) - Prof. dr. Gerard Bos, MUMC - Prof. dr. Edith ter Braak, UMC Utrecht - Dr. Walter van den Broek, Erasmus MC, Rotterdam - Prof. dr. Janke Cohen-Schotanus, UMC Groningen - Prof. dr. Gerda Croiset, VUmc Amsterdam - Prof. dr. Sven Danner, VUmc Amsterdam - Prof.dr. Marijke van Dijk, UMC Utrecht - Prof. dr. Ton de Goeij, MUMC Maastricht - Prof. dr. Jacqueline de Graaf, Radboudumc, Nijmegen - Prof. dr. Jaap Hamming, LUMC, Leiden - Prof. dr. Maas Jan Heineman, AMC, Amsterdam - Prof. dr. Matthijs de Hoog, Erasmus MC, Rotterdam - Prof. dr. Debbie Jaarsma, UMC Groningen - Prof. dr. Roland Laan, Radboudumc, Nijmegen - Dr. Saskia Peerdeman, VUmc, Amsterdam - Prof.dr. Laurents Stassen, MUMC Maastricht - Prof. dr. Mirjam Oude Egbrink, MUMC - Prof. dr. Jan Hindrik Ravesloot, AMC - Prof. dr. Jan-Joost Rethans, MUMC - Drs. Mathijs Binkhorst, aios Kindergeneeskunde, Radboudumc, Nijmegen - Amal Adbi, student, voorzitter LOCA /16

9 - Christiaan Widdershoven, student-lid OCG, LMSO - Drs. Niels Oerlemans, NVZ - Drs. Hedwig Neefs, STZ - Dr. Kees Verheyen, Isala klinieken Zwolle, Raad Opleidingen OMS - Dr. Ankie Koopman-van Gemert, Albert Schweitzer Ziekenhuis, Raad Opleidingen OMS - Drs Hanneke Verheijde, De Jonge Orde - Dr. Herman Bueving, Erasmus MC, Rotterdam, Huisartsenopleiding Nederland - Drs. Jeanette de Boer, NSPOH, Utrecht, Arts Maatschappij en Gezondheid - Chella van der Post en Laura van Geffen, de Jonge specialisten - Dr Bas Schreuder, RGS - Drs. Abe Meininger, onderwijskundig beleidsadviseur, UMC Groningen - Drs. Liesbeth Dirksen-de Tombe, onderwijskundig beleidsadviseur, Erasmus MC, Rotterdam - Drs. Joyce Deggens, NFU - Dr. ir. Leen Blok, Projectmanager, Erasmus MC, Rotterdam Projectgroep (OCG/CMV) - stemt af met de interne stuurgroep en bewaakt de voortgang en samenhang van het project; - draagt eindverantwoordelijkheid voor het project en is verantwoordelijk voor de afstemming over de ontwikkeling en de implementatie van het dedicated schakeljaar in de opleidingsziekenhuizen; Vergaderfrequentie: 4-6 x per jaar (steeds in aansluiting op CMV vergaderingen) Samenstelling projectgroep - Prof. dr. Jan Borleffs, UMC Groningen (voorzitter) - Dr. Arnout Jan de Beaufort, LUMC, Leiden - Prof. dr. Gerard Bos, MUMC - Prof. dr. Edith ter Braak, UMC Utrecht - Dr. Walter van den Broek, Erasmus MC, Rotterdam - Prof. dr. Gerda Croiset, VUmc Amsterdam - Prof. dr. Marijke van Dijk, UMC Utrecht - Prof. dr. Jacqueline de Graaf, Radboudumc, Nijmegen - Prof. dr. Jaap Hamming, LUMC, Leiden - Prof. dr. Maas Jan Heineman, AMC, Amsterdam - Prof. dr. Matthijs de Hoog, Erasmus MC, Rotterdam - Prof. dr. Debbie Jaarsma, AMC, Amsterdam vanaf medio 2014 UMC Groningen - Prof. dr. Roland Laan, Radboudumc, Nijmegen - Prof. dr. Mirjam Oude Egbrink, MUMC /16

10 - Dr. Saskia Peerdeman, VUmc, Amsterdam - Prof. dr. Jan Hindrik Ravesloot, AMC - Prof. dr. Jan-Joost Rethans, MUMC - Prof. dr. Laurents Stassen, MUMC Maastricht - 2 student-leden OCG - Drs. Abe Meininger, onderwijskundig beleidsadviseur, UMC Groningen - Drs. Liesbeth Dirksen-de Tombe, onderwijskundig beleidsadviseur, Erasmus MC, Rotterdam - Drs. Joyce Deggens, NFU - Dr. ir. Leen Blok, Projectmanager, Erasmus MC, Rotterdam Stuurgroep - De stuurgroep vormt a.h.w. het dagelijks bestuur. - Heeft afstemming over inhoud, knelpunten en richting van het project met de projectgroep. Vergaderfrequentie: 6 x per jaar, steeds 2-3 weken voorafgaand aan de vergaderingen van de projectgroep Samenstelling stuurgroep - Prof. dr. Jan Borleffs, UMC Groningen (voorzitter) - Dr. Walter van den Broek, Erasmus MC, Rotterdam - Prof. dr. Jacqueline de Graaf, Radboudumc, Nijmegen - Prof. dr. Maas Jan Heineman, AMC, Amsterdam - Prof. dr. Matthijs de Hoog, Erasmus MC, Rotterdam - Prof. dr. Debbie Jaarsma, AMC, Amsterdam vanaf medio 2014 UMC Groningen - Drs. Abe Meininger, onderwijskundig beleidsadviseur, UMC Groningen - Drs. Liesbeth Dirksen-de Tombe, onderwijskundig beleidsadviseur, Erasmus MC, Rotterdam (incl. financiële en begrotingstechnische zaken) - Drs. Joyce Deggens, NFU - Dr. ir. Leen Blok, Projectmanager, Erasmus MC, Rotterdam Regionale projectgroepen De beoogde implementatie van het dedicated schakeljaar op regionaal niveau zal in elke OOR worden aangestuurd door een regionale projectgroep (een voorbeeld van uitwerking hiervan is weergegeven in bijlage 2). Hierin zijn vertegenwoordigd het umc en de affiliatie- en opleidingsziekenhuizen in de betreffende OOR verantwoordelijk voor de implementatie van het dedicated schakeljaar binnen de affiliatie-/opleidingsziekenhuizen /16

11 Taken - coördineert de ontwikkeling en implementatie van het dedicated schakeljaar binnen de deelnemende opleidingsziekenhuizen; - regelt in nauwe samenspraak met de faculteit de inzet en samenwerking van medisch specialisten ten behoeve van het dedicated schakeljaar; - stemt binnen de OOR af met relevante stakeholders over de relatie tussen de opleiders, de studenten en alle andere bij de opleiding betrokkenen; - wisselt landelijk met andere regionale projectgroepen best practices uit. Samenstelling regionale projectgroepen In elke OOR wordt op initiatief van het umc in nauwe samenwerking met de betrokken affiliatieziekenhuizen een projectgroep samengesteld die bijvoorbeeld kan bestaan uit: - (pro-)decaan of opleidingsdirecteur geneeskunde en/of directeur vervolgopleidingen - voorzitter c.q. vicevoorzitter van het Leerhuizenoverleg van de betreffende OOR - coördinator van de semi-arts stage - coördinator wetenschapsstage - voorzitter of DB-lid voorzittersoverleg COC s - (vertegenwoordiging van) de participerende umc- en niet-umc-opleiders - (vertegenwoordiging namens) de affiliatieziekenhuizen in de OOR - Coördinator masteropleiding geneeskunde - hoofd huisartsopleiding c.q. eerstelijns vervolgopleidingen - student (lid masterraad) - AIOS (lid COC, mede namens vereniging arts-assistenten) - ambtelijk secretaris (bv. secretaris van het Leerhuizenoverleg) Onderzoeksgroep Het evaluatieonderzoek is op hoofdlijnen gericht op (1) het proces van positionering en implementatie van het dedicated schakeljaar en (2) het effect van het dedicated schakeljaar op de (veranderingen in) de basisopleiding en vervolgopleiding. Voor een nadere omschrijving van de onderzoeksvragen zie bijlage 3. Taken - Opzetten en uitvoeren van evaluatie onderzoek rond het project Dedicated Schakeljaar Samenstelling UMC vertegenwoordiging onderzoeksgroep - Prof. dr. Debbie Jaarsma, UMC Groningen (voorzitter) - Dr. Arnout Jan de Beaufort, LUMC /16

12 - Prof. dr. Janke Cohen-Schotanus, UMC Groningen (tot medio 2014) - Dr. Hesther Daelmans, VUmc, Amsterdam - Prof dr Jacqueline de Graaf, Radboudumc, Nijmegen - Prof. dr. Matthijs de Hoog, Erasmus MC, Rotterdam - Vertegenwoordiger AMC - Vertegenwoordiger MUMC - Vertegenwoordiger UMC Utrecht Bijlage 1: Projectstructuur Dedicated Schakeljaar Projectstructuur Dedicated Schakeljaar Opdrachtgever NFU-bestuur c.q. O&O en O&P Stuurgroep Onderzoeksgroep Projectgroep CMV OCG Adviesraad Landelijke gremia OMS, RGS, LVAG Regionaal project UMCG Regionaal project Radboud UMC Regionaal project Erasmus MC Regionaal project UMCU Regionaal project LUMC Regionaal project VUmc Regionaal project AMC Regionaal project MUMC /16

13 Bijlage 2: Voorbeeld tijdpad Regionaal project Dedicated Schakeljaar (op basis van plan Nijmegen) Het tijdspad wat betreft de uitwerking en implementatie van het project Dedicated Schakeljaar wordt per OOR vastgesteld en kan er als volgt uitzien: Oktober 2013 Uitrol projectplannen in de OOR s: opleiders worden geïnformeerd over het dedicated schakeljaar en geven door aan de (landelijke) projectgroep of ze mee doen aan het dedicated schakeljaar, en zo ja, - hoe opleiders in het regionale cluster in de OOR worden betrokken bij het project; - hoeveel opleidingsplaatsen de opleider in 2015 reserveert voor dedicated schakeljaar-studenten; - hoeveel studenten de opleider in 2014 kan laten instromen in het dedicated schakeljaar; - wie verantwoordelijk is voor het maken van het dedicated schakeljaar programma; - hoe wordt geborgd dat het dedicated schakeljaar voldoet aan de eindtermen van het Raamplan geneeskunde. November 2013 Informatievoorziening aan alle opleiders die (misschien) mee doen aan het project. Plenaire informatiebijeenkomst voor studenten met leden van de projectgroep. Tot 15 december 2013 Sollicitatie- c.q. selectieprocedure wordt bekend. Dit gaat via Msc coördinator om grip te houden op wat er gebeurt t.b.v. onderzoek. Gedurende het gehele jaar De opleiders geven door aan de projectgroep welke studenten geselecteerd zijn voor het dedicated schakeljaar. Tot 1 februari 2014 Het opleidingsprogramma van het dedicated schakeljaar is door opleiders ingediend. Vanaf april 2014 Instroom van studenten in dedicated schakeljaar /16

14 Bijlage 3: Onderzoeksvraagstellingen De voorgestelde kortingen op de opleidingsduur, waar het schakeljaarproject deel van uitmaakt, leiden tot een majeure verandering in de structuur van opleiden. Vanuit het veld zijn er zorgen over het vervroegen van de keuze voor een specifieke medische vervolgopleiding en de haalbaarheid van het tijdens de Masterfase behalen van competenties die recht geven op korting. Monitoring van deze cultuuromslag is noodzakelijk om de hoge kwaliteit van de Nederlandse medische vervolgopleidingen te bewaken. Om het einddoel, de efficiënt en adequaat opgeleide eerstelijnsarts en medisch specialist, te bereiken moet het effect van de implementatie van het schakeljaar onderzocht worden binnen het totaalpakket aan veranderingen en kortingen (zie Fig.1). Het onderzoek zal dan ook worden afgestemd met het project Individualisering van de Opleidingsduur van OMS, onder leiding van Prof. dr. Fedde Scheele. Fig 1: Schematische weergave van bekorting opleidingsduur BASISOPLEIDING GENEESKUNDE KORTING: SCHAKELJAAR MEDISCHE VERVOLGOPLEIDING KORTING: SNELLER VERWORVEN 1 e LIJNSARTS MEDISCH SPECIALIST ANIOS COMPETENTIES 1. Doelen monitoring schakeljaar De belangrijkste onderzoeksvragen voor het project implementatie Dedicated Schakeljaar zijn: a. Hoe is het dedicated schakeljaar vormgegeven (positionering en implementatie) in de verschillende UMC's en wat kunnen we zeggen over de (neven)effecten van de programma's op de korte, middellange en lange termijn? b. Zijn AIOS opgeleid via het dedicated schakeljaar kwalitatief gelijk aan AIOS die via een andere route instromen, gemeten aan het eind van jaar 1, jaar 2 en einde van de opleiding? c. Hoe monitoren we de competentiespecifieke groei van schakelstudenten gedurende het schakeljaar en de daaropvolgende medisch specialistische vervolgopleiding? d. Leidt de introductie van het dedicated schakeljaar tot een effectieve reductie van de totale opleidingsduur? e. Kunnen de Masteropleidingen geneeskunde met een dedicated schakeljaar voldoen aan de domeinspecifieke leerdoelen van de Master, zodat zij tot een volwaardige afronding van de Master kunnen komen? Het evaluatieonderzoek richt zich op de volgende domeinen: 1. Opzetten van het dedicated schakeljaar; 2. Werving en toelating van studenten; /16

15 3. Monitoring van competentiespecifieke groei van schakelstudenten gedurende het schakeljaar en de daaropvolgende medisch specialistische vervolgopleiding (in vergelijking met hun controle peers (= gematchte niet-schakel studenten)). 2. Onderzoeksopzet Het onderzoek wordt opgezet als cohortonderzoek, waarbij 3 cohorten zijn te onderscheiden die corresponderen met de fases in het projectplan: Opstartfase (Fase I: ): In de opstartfase wordt gekeken naar vragen die beantwoord moeten worden om opschaling van het schakeljaarprogramma naar grotere groepen studenten te faciliteren. Opschalingsfase (Fase II: ): Bedoeld om antwoorden te krijgen ter evaluatie van de ontwikkelde/ingevulde schakeljaarprogramma s, de methoden van toelating en eerste uitkomsten m.b.t. het functioneren in de vervolgopleiding om zodoende de opschaling naar hogere percentages effectief te laten zijn. Deze fase valt buiten het NFU Projectplan, maar is wel relevant hier te noemen: Consolidatiefase (Fase III: 2018 en verder): Het schakeljaar is ingebed en de lange termijn effecten kunnen worden bestudeerd. Studenten kunnen gedurende lange tijd (meetmoment na 5, 10 en 15 jaar) worden vervolgd om inzicht te krijgen in de effecten van de ingevulde schakeljaarprogramma s, zoals of een daadwerkelijke verkorting van de vervolgopleidingen plaatsvindt, wat de uitval is en of de schakeljaar studenten op hetzelfde niveau functioneren als hun controle peers. 3. Dataverzameling Dataverzameling vindt plaats op het niveau van de student/aios en van de opleiding, waarbij onderscheid gemaakt wordt in de inhoud en de kwaliteit van de leeromgeving. Er worden zowel kwantitatieve als kwalitatieve data verzameld: - Kwantitatief: een cohortonderzoek waarvoor een landelijke database wordt opgezet, waarin de bovengenoemde en nog nader te bepalen aanvullende gegevens zullen worden verzameld. - Kwalitatief: gebruik van diverse kwalitatieve methoden zoals observaties, interviews (individuele/groeps) voor het beantwoorden van bijvoorbeeld de onderzoeksvragen m.b.t. persoonlijke evaluatie /16

16 Nawoord Het hierboven beschreven onderzoeksplan zal in de komende maanden in groter detail zal worden uitgewerkt. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn de samenstelling van de controlegroepen (waar gaat op gematcht worden, hoeveel gematchte studenten zijn er nodig per schakelstudent, etc.), de opzet voor de landelijke database en de afstemming met het project Individualisering Opleidingsduur (vooral voor het definiëren van de uitkomstmaten voor de specialistenopleiding /16