Modernisering Medische Vervolgopleidingen OOR ZWN

Transcriptie

1 Versie Definitief Datum, dinsdag 21 juli 2009 Opdrachtgever Stuurgroep Projectleider Prof. dr. H.A.P. Pols, voorzitter OOR-ZWN, namens de instellingen van de OOR-ZWN Mw. dr. C.J. Kruijthof, Sint Franciscus Gasthuis, (Voorzitter) Mw. Dr. S. Kooij, Albert Schweitzer Ziekenhuis Dr. C.M.A.W. Festen MPA, Erasmus MC Prof. dr. J.L.C.M. van Saase, Erasmus MC E.A.J. Schoonen, MSc, OOR coördinator Projectteam Mw. dr. G. Blok, Reinier de Graaf Groep Mw. drs. J.M.M van de Ridder, Albert Schweitzer Ziekenhuis Mw. drs.g.j.m. Dirksen-de Tombe, Erasmus MC Mw. drs. M.M.E. van der Meer, Erasmus MC Mw. I. van der Wel, Erasmus MC Modernisering Medische Vervolgopleidingen OOR ZWN 2009, Erasmus MC, Directie Onderwijs en Onderzoek 1/9

2 Inhoudsopgave 1 Aanleiding en doelstellingen Aanleiding Doelstelling: beoogde resultaten 4 2 Fasering en werkwijze Fasering Werkwijze per opleiding Randvoorwaarden 8 3 Organisatie Organisatie , Erasmus MC, Directie Onderwijs en Onderzoek Pagina 2/9

3 Hoofdstuk Aanleiding en doelstellingen 1 Aanleiding en doelstellingen 1.1 Aanleiding Eind 2007 zijn door de Raad van Bestuur middelen ter beschikking gesteld om discipline overstijgend onderwijs (DOO) te ontwikkelen en aan te bieden aan de AIOS van alle medische vervolgopleidingen in de OOR ZWN. Begin 2008 is in de OOR ZWN de afspraak gemaakt dat alle AIOS elk jaar minimaal één module DOO volgen, zodat zij aan het eind van hun opleiding alle 6 modules hebben gevolgd en hebben opgenomen in hun portfolio. Het DOO wordt aangeboden door het Erasmus MC en voor het Elizabeth Ziekenhuis in Tilburg en het Amphia Ziekenhuis in Breda (gedeeltelijk) door de Brabant Medical School. Het aanbieden van DOO is slechts één van de elementen van de modernisering van de medische vervolgopleidingen. Er is meer nodig om aan de landelijke richtlijnen van de CCMS te voldoen. De wetenschappelijke verenigingen van de diverse specialismen hebben een gemoderniseerd opleidingsplan vastgesteld (of zullen dat nog doen) dat is gebaseerd op de door de CCMS vastgestelde competenties.de opleidingsplannen moeten na vaststelling door de wetenschappelijke verenigingen binnen de opleidingsclusters in de OOR ZWN worden geïmplementeerd. Dat is uiteraard in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de opleiders zelf. De ervaring bij de landelijke kopgroepspecialismen Kindergeneeskunde en Obstetrie & Gynaecologie in het project IN VIVO leert dat daarbij ondersteuning vanuit onderwijskundige optiek onontbeerlijk is. De ondersteuning is nodig op twee punten: a. Het landelijk door de wetenschappelijke verenigingen opgestelde opleidingsplan moet worden vertaald naar een concreet opleidingsplan voor het opleidingscluster in de OOR ZWN. Daarbij is specifieke aandacht nodig voor het ontwikkelen van instrumenten om het toetsbeleid adequaat te kunnen uitvoeren (KPB, begeleidingsen beoordelingsgesprekken en het gebruik van een portfolio door de AIOS). b. De implementatie van de nieuwe opleidingen moet worden ondersteund door het ontwikkelen en geven van tailor made cursussen voor zowel opleiders als AIOS. In deze cursussen gaat het om de toepassing van de instrumenten genoemd onder a (KPB, begeleidings- en beoordelingsgesprekken en portfolio) door opleiders en AIOS. Omdat vrijwel alle medische vervolgopleidingen een academisch en een perifeer deel 2009, Erasmus MC, Directie Onderwijs en Onderzoek Pagina 3/9

4 Hoofdstuk Aanleiding en doelstellingen kennen, is samenwerking bij de modernisering in de OOR ZWN wenselijk. Daarom is begin 2009 binnen de plenaire vergadering van de OOR ZWN besloten om de modernisering in gezamenlijkheid vorm te geven. In dit projectplan wordt de samenwerking om de opleidingen te moderniseren uitgewerkt in organisatorisch, onderwijskundig en financieel opzicht. 1.2 Doelstelling: beoogde resultaten De algemene doelstelling van dit project is het ondersteunen van de opleiders bij de implementatie van het door de wetenschappelijke vereniging vastgestelde gemoderniseerde curriculum. Het gaat hierbij nadrukkelijk om het leveren van ondersteuning. De opleiders zijn zelf verantwoordelijk voor het resultaat en zullen daar op worden getoetst, zowel in het kader van de reguliere visitaties als door de kwaliteitsindicatoren die door het ministerie van VWS zullen worden vastgesteld en die een rol gaan spelen bij de toewijzing van capaciteit. Van deze algemene doelstelling zijn vier resultaten afgeleid, die voor elke opleiding moeten worden gerealiseerd: a. De oplevering van een format voor het opleidingsplan van elk specialisme waarmee opleiders van het opleidingscluster hun lokale opleidingsplannen (per opleidingsinstelling) in onderlinge samenhang kunnen ontwikkelen en implementeren. b. De oplevering van een toetsbeleid en concrete instrumenten om dit toe te passen, d.w.z. formulieren voor KPB s, begeleidings- en beoordelingsgesprekken en portfolio. c. Het ontwikkelen van een implementatietraining voor de opleiders, die is gericht op het toepassen van de instrumenten genoemd onder b. Als norm geldt dat 75% van de opleidingsgroep van het opleidingscluster de implementatietraining heeft doorlopen. d. Het ontwikkelen van een implementatietraining voor de AIOS, die is gericht op het toepassen van de instrumenten genoemd onder b. Als norm geldt dat 95% van de AIOS van het opleidingscluster de implementatietraining heeft doorlopen. 2009, Erasmus MC, Directie Onderwijs en Onderzoek Pagina 4/9

5 Hoofdstuk Fasering en werkwijze 2 Fasering en werkwijze 2.1 Fasering Binnen de OOR ZWW zijn er circa 30 medische vervolgopleidingen. Voor al deze opleidingen moet het nieuwe opleidingsplan worden geïmplementeerd en moet derhalve toetsinstrumentarium worden ontwikkeld dat op het specialisme is toegesneden en moeten opleiders/staf respectievelijk AIOS worden getraind in de toepassing van de instrumenten. Het is niet mogelijk om alle 30 opleidingen tegelijk te ondersteunen en er zal daarom een fasering moeten worden gekozen voor de opleidingen die achtereenvolgens worden ondersteund. Dat is ook noodzakelijk omdat op dit moment nog niet alle vervolgopleidingen reeds over een door de CCMS geaccordeerd gemoderniseerd opleidingsplan beschikken. In onderstaande tabel is de globale fasering aangegeven. De tabel geeft aan welke opleidingen in welke periode ondersteuning krijgen ten behoeve van de modernisering januari februari maart april mei Juni juli augustus September oktober november december MDL KNO Interne geneeskunde Kaakchirurgie Klinische genetica Revalidatie geneeskunde Orthopedie Ziekenhuis farmacie Reumatologie 2010 Ziekenhuis farmacie Orthopedie Reumatologie Longziekte en Tuberculose Cardio thoracale chirurgie Dermatologie en venerologie Klinische geriatrie Oogheelkunde Neurochirurgie Neurologie 2009, Erasmus MC, Directie Onderwijs en Onderzoek Pagina 5/9

6 Hoofdstuk Fasering en werkwijze Nucleaire geneeskunde 2011 Neurologie Nucleaire geneeskunde Plastische chirurgie Radiotherapie Klinische fysica Pathologie Radiologie Medische microbiologie Anaestesiologie Cardiologie 2012 Anaestesiologie Cardiologie Heelkunde Klinische chemie Urologie Bovenstaande fasering houdt niet in dat opleidingsclusters niet al eerder zelfstandig kunnen starten met de implementatie van het gemoderniseerde opleidingsplan. Het initiatief om hiermee te starten is door een aantal opleidingen in de OOR ZWN reeds genomen. Op het moment dat een opleiding aan de beurt is volgens bovenstaande planning zal voor de ondersteuning maatwerk worden geleverd op basis van de geldende stand van zaken. De inspanning van betrokken (stage)opleiders is hierbij onontbeerlijk en een absolute voorwaarde voor succes. 2.2 Werkwijze per opleiding In paragraaf 1.2 zijn vier concrete resultaten gedefinieerd die voor elke opleiding moeten worden behaald. Ter volledigheid worden deze vier resultaten nogmaals kort aangeduid: a. Oplevering van een format voor het opleidingsplan. b. Oplevering van een toetsbeleid + toetsinstrumentarium. c. Implementatietraining opleiders/staf: 75% moet deze training hebben gevolgd. d. Implementatietraining AIOS: 95% moet deze training hebben gevolgd. Aan het einde van het ondersteuningstraject voor elk specialisme moeten alle vier deze resultaten opgeleverd zijn. Hierbij zal voor elk specialisme maatwerk worden geleverd. Dat is nodig, omdat de opleidingen wat betreft aard en omvang sterke verschillen vertonen. 2009, Erasmus MC, Directie Onderwijs en Onderzoek Pagina 6/9

7 Hoofdstuk Fasering en werkwijze Uitgangspunt is een gemiddelde doorlooptijd van vier maanden per opleiding c.q. specialisme. Voor grotere opleidingen zal dit langer zijn, voor kleinere opleidingen korter. Voor elk specialisme zal steeds een aantal stappen worden doorlopen. Het gaat dan om: 1. Behoefte inventarisatie. De hoofdopleider en de onderwijskundig projectleider inventariseren de stand van zaken en de behoefte aan ondersteuning. Bestaat er een format voor het opleidingsplan? Is er toetsinstrumentarium ontwikkeld? Wat is de kwaliteit daarvan? Hoeveel opleiders en AIOS moeten worden getraind in de omgang met het nieuwe instrumentarium, etc? Op basis van de inventarisatie worden concrete afspraken gemaakt en wordt daaraan een tijdsplanning gehangen. De ondersteuning moet qua intensiteit en doorlooptijd wel passen binnen de beschikbare capaciteit. 2. Accorderen planning. Op basis van de behoefte inventarisatie maakt de onderwijskundig projectleider een planning waarin wordt aangegeven welke activiteiten in welke volgorde worden doorlopen om de resultaten te behalen en wat daarbij aan inzet en beschikbaarheid van de opleiders/staf en AIOS wordt verwacht. De hoofdopleider accordeert als eindverantwoordelijke voor de opleiding de planning. 3. Ontwikkelen format opleidingsplan. De onderwijskundig adviseurs en de opleiders en aios ontwikkelen een format voor het opleidingsplan voor alle betrokken instellingen. Op landelijk niveau zijn de opleidingsplannen inmiddels geschreven en in sommige gevallen reeds goedgekeurd. De landelijke opleidingsplannen moeten nog vertaald worden naar de lokale situatie. In de eerste fase van het project periode zal in overleg met de opleiders een voor dat specialisme specifiek format opleidingsplan worden ontwikkeld op basis waarvan de opleiders hun lokale opleidingsplan kunnen ontwikkelen. Doordat de lokale opleidingsplannen op één zelfde wijze worden beschreven wordt de onderlinge samenhang tussen opleidingsinstelling duidelijk. Het reduceert de kans op eventuele hiaten of onnodige doublures in de opleiding. Na afronding van het project houden opleiders toegang tot onderwijsdeskundige expertise indien er vragen zijn. De operationalisatie van het landelijke opleidingsplan moet gezien worden als een voorwaarde om een goede inschatting te kunnen maken v.w.b. de trainingbehoefte. 4. Ontwikkelen toetsbeleid en -instrumentarium. De onderwijskundig adviseurs en de opleiders en aios ontwikkelen een toetsbeleid en het instrumentarium dat is toegesneden op het specialisme, zoals formulieren voor het vastleggen van de KPB, de begeleidings- en beoordelingsgesprekken en het gebruik van het portfolio door opleider en AIOS. 2009, Erasmus MC, Directie Onderwijs en Onderzoek Pagina 7/9

8 Hoofdstuk Fasering en werkwijze 5. Ontwikkelen implementatietrainingen. De onderwijskundig adviseurs ontwikkelen in overleg met de opleiders en aios implementatietrainingen voor de opleiders en staf respectievelijk de AIOS. In de implementatietrainingen staat de toepassing van het nieuwe toetsbeleid en het daarbij behorende opleidingsinstrumentarium centraal. Ten aanzien van de trainingen voor de opleiders en staf is van belang dat het gaat om geaccrediteerde Teach-the-Teacher trainingen. Het ministerie van VWS stelt deze eis. 6. Volgen implementatietrainingen. Opleiders / staf respectievelijk AIOS volgen de trainingen. De trainingen worden verzorgd door de onderwijskundig adviseurs in nauwe samenwerking met opleiders en aios. 7. Rapportage onderwijskundig projectleider. De onderwijskundig projectleider stelt na afloop van het ondersteuningstraject van het specialisme een rapportage op waarin de projectresultaten ten aanzien van elk van de bovenstaande zes stappen worden weergegeven en geeft daarnaast een algemeen oordeel over de stand van zaken ten aanzien van de implementatie van het nieuwe opleidingsplan voor het specialisme. Deze rapportage wordt aangeboden aan de plenaire vergadering van de OOR ZWN. De rapportage verschijnt uiterlijk 6 maanden na start van het ondersteuningstraject. 2.3 Randvoorwaarden Het succes van het project is sterk afhankelijk van de mate van medewerking van de medische staf. De hoofdopleider is verantwoordelijk voor de organisatie van de betrokkenheid van de medische staf bij dit project en maakt hierover afspraken in de ROC. 2009, Erasmus MC, Directie Onderwijs en Onderzoek Pagina 8/9

9 Hoofdstuk Organisatie 3 Organisatie 3.1 Organisatie Dit project is een samenwerking tussen de opleidingsziekenhuizen in de OOR ZWN. De noodzakelijke onderwijskundige expertise en ervaring voor dit project is in belangrijke mate aanwezig binnen het Erasmus MC. Er is wel een uitbreiding van de capaciteit nodig om niet te draineren op de noodzakelijke kennis en expertise voor het kerncurriculum geneeskunde. Dit project is van belang voor alle opleidingsinstellingen in de OOR ZWN. Het primaire belang is de verdere verhoging van de kwaliteit van de medische vervolgopleidingen. Het project is daarnaast ook van direct belang voor de toekomstige opleidingscapaciteit, omdat kwaliteitsindicatoren vanaf 2010 een rol spelen in de toewijzing van opleidingscapaciteit. De opleidingsinstellingen in de OOR ZWN kunnen op twee manieren bijdragen aan dit project: door het beschikbaar stellen van onderwijskundige expertise en capaciteit of door het leveren van een financiële bijdrage. Elke opleidingsinstelling draagt bij naar het aandeel van het aantal AIOS dat de instelling heeft in het totaal aantal AIOS van de OOR ZWN. Projectleider voor dit project is de coördinator van de OOR ZWN, de heer E.J. Schoonen. Hij stuurt de onderwijskundig adviseurs aan die namens het Erasmus MC en enkele andere opleidingsinstellingen voor dit project werkzaam zijn. Elk kwartaal zal de voortgang worden bewaakt op basis van een voortgangsrapportage aan de klankbordgroep, die bestaat uit de voorzitter van de COCR van het Erasmus MC, de directeur Onderwijs en Onderzoek van het Erasmus MC (waaronder de onderwijskundig adviseurs in het Erasmus MC ressorteren) en twee vertegenwoordigers van twee andere opleidingsziekenhuizen in de regio ZWN. 2009, Erasmus MC, Directie Onderwijs en Onderzoek Pagina 9/9