JAARVERSLAG 2010 Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden Brusselse gevangenissen

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2010 Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden Brusselse gevangenissen Vlaamse Overheid Centrum voor Algemeen Welzijnswerk Archipel Brussels Consortium voor Volwassenenonderwijs Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding Brussel Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Ahasverus

2 2 Voorwoord Dit jaarverslag is het eerste overzicht van de hulp- en dienstverlening in de Brusselse gevangenissen van Sint-Gillis, Vorst en Berkendael sinds de operationalisering van het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden in Brussel begin Deze jaarrapportage vormt enerzijds een eerste weergave van de geleverde inspanningen en resultaten tot dusver. Maar het is anderzijds ook een ideale kennismaking met de bijzondere implementering van het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, een regio waar ook andere gemeenschappen en diensten trachten om samen een afgestemd aanbod uit te werken. Dit jaarverslag kwam tot stand met de efficiënte medewerking van de hulp- en dienstverleners en hun organisaties. Ook actoren van justitie en andere gemeenschappen deden een directe of meer indirecte inbreng. Bijzondere dank gaat uit naar de hulp- en dienstverleners die dagelijks inspanningen leveren om het Stategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden in Brussel tot leven te brengen. Anke Gittenaer Beleidsmedewerker Brusselse Gevangenissen Departement Welzijn Volksgezondheid en Gezin Afdeling Welzijn en Samenleving i.s.m. Hulp- en dienstverleners van de Vlaamse Gemeenschap in de Brusselse gevangenissen

3 3 Inhoudstafel Voorwoord... 2 Inhoudstafel... 3 Lijst met afkortingen... 4 Inleiding... 5 Hoofdstuk 1: Situering van de gevangenis Inleiding Sint-Gillis Vorst Penitentiair Personeel... 8 Hoofdstuk 2: Samenwerkingsmodellen en organisatievormen voor de uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 3) Inleiding Planningsteam Maatschappelijke Dienstverlening Samenwerking tussen de gemeenschappen Sleutelfuncties Evoluties van de sleutelfuncties Tendensen en toekomstperspectieven...15 Hoofdstuk 3: uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 1) Inleiding Invloedsfactoren op de uitbouw van het aanbod Vraag gestuurd aanbod Overzicht van het hulp- en dienstverleningsaanbod Beschrijving van het hulp- en dienstverleningsaanbod Tendensen en toekomstperspectieven...24 Hoofdstuk 4: profilering van het hulp- en dienstverleningsaanbod (strategie 2) Inleiding Profilering via onthaal en begeleiding Algemene informatiekanalen Specifieke informatiekanalen Tendensen en toekomstperspectieven...27 Hoofdstuk 5: verkrijgen vergroten van het draagvlak (strategie 4) Inleiding Draagvlak bij justitie Draagvlak bij de gemeenschappen Draagvlak bij organisaties extramuros Draagvlak bij de brede samenleving Tendensen en toekomstperspectieven...31 Hoofdstuk 6: een HRM- en Organisatieontwikkelingsbeleid (strategie 5) Inleiding Ondersteuning Vorming Intervisie Infrastructuur en logistiek Tendensen en toekomstperspectieven...33 Hoofdstuk 7: algemene conclusie...34 Bijlagen...36 Bijlage 1: registratiegegevens individueel aanbod (Fiches)...36 Bijlage 2: registratiegegevens groepsaanbod (Fiches)...43 Bijlage 3: Schematisch overzicht overleg Gemeenschappen en Justitie...49

4 4 Lijst met afkortingen BM CGG CVO DC DSR GGC GOS GPA JWW OC OCMW OO PSD SMBG TB VDAB VGC VTE WEVO WSW Beleidsmedewerker Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Centrum voor Volwassenenonderwijs Detentieconsulent Dienst voor Sociale Reïntegratie Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie Gedetineerden Opvolgsysteem Gezamenlijk Plan van Aanpak Justitieel Welzijnswerk Onderwijscoördinator Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn Organisatieondersteuner Psychosociale Dienst Stichting voor Morele Bijstand aan Gevangenen Trajectbegeleider Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Vlaamse Gemeenschapscommissie Voltijds Equivalent Werkgroep Vorming en Onderwijs Werk voor Sociale Wederaanpassing

5 5 Inleiding In 2002 ging in vijf gevangenissen in Vlaanderen de implementatie van het Vlaams strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden van start. Sinds 2008 is dit plan in werking in alle gevangenissen in Vlaanderen en Brussel. De missie van de Vlaamse gemeenschap staat centraal bij de uitvoering van dit plan: De Vlaamse gemeenschap waarborgt het recht van alle gedetineerden en hun directe sociale omgeving op een integrale en kwaliteitsvolle hulp- en dienstverlening zodat ook zij zich harmonisch en volwaardig kunnen ontplooien in de samenleving. Deze missie vertaalt zich in vijf strategische doelstellingen: - Uitbouwen van een kwalitatief aanbod - Profileren van het hulp- en dienstverleningsaanbod - Ontwikkelen en implementeren van samenwerkingsmodellen en organisatievormen - Verkrijgen en vergroten van het draagvlak bij de actoren van de Vlaamse gemeenschap, bij de stakeholder Justitie en bij de samenleving - Ontwikkelen en implementeren van een HRM- en Organisatieontwikkelingsbeleid De uitbouw van een kwaliteitsvolle hulp- en dienstverlening voor gedetineerden stoelt op een optimale samenwerking. Zowel op bovenlokaal niveau als in de lokale gevangenis zijn structuren uitgebouwd ter bevordering van de samenwerking tussen de verschillende Vlaamse partners en van de samenwerking met Justitie. Dit jaarverslag richt zich op de lokale ontwikkelingen op vlak van hulp- en dienstverlening aan gedetineerden. Het rapport kwam tot stand i.s.m. de Vlaamse partners aanwezig in de gevangenis en werd gecoördineerd door de beleidsmedewerker. Ieder hoofdstuk stemt overeen met één van de vijf strategieën van het Vlaams strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden. Naast een omschrijving van de gerealiseerde initiatieven, wordt ook de samenwerking, wisselwerking en inspanningen van alle Vlaamse actoren om tot een kwaliteitsvolle hulp- en dienstverlening aan gedetineerden te komen uitgebreid toegelicht. Op basis van deze actuele situatie en de gemaakte reflecties worden tevens aandachtspunten geformuleerd naar de toekomst toe.

6 6 Hoofdstuk 1: Situering van de gevangenis 1. Inleiding In Brussel zijn op enkele vierkante kilometers drie gevangenissen gelegen. De gevangenissen van Sint-Gillis, Vorst en Berkendael grenzen aan elkaar en bieden momenteel onderdak aan ongeveer 1350 gedetineerden. De gevangenis van Sint-Gillis wordt door de Federale Overheidsdienst Justitie beschouwd als de Nederlandstalige gevangenis, Vorst als de Franstalige. Deze administratieve opdeling vertaalt zich niet in de praktijk: beide gevangenissen kennen een gemengde populatie en het personeel is vrij evenwichtig verdeeld tussen beide landstalen. De Vlaamse gemeenschap is werkzaam in de drie Brusselse gevangenissen met eenzelfde equipe en heeft haar standplaats in de gevangenis van Sint-Gillis. 2. Sint-Gillis In 1875 kregen architecten Joseph Dumont en François Derre de opdracht om in Sint-Gillis een gevangenis te bouwen volgens de criminologische opvattingen van Edouard Ducpétiaux, de toenmalige inspecteur-generaal van het gevangeniswezen. Deze gevangenis moest de Karmelietengevangenis in het centrum van Brussel vervangen. In 1884 werd de gevangenis in gebruik genomen.. Rond het panoptisch centrum van de gevangenis liggen de vijf vleugels, die elk 78 meter lang zijn, in een stervorm verspreid. De monumentale voorgevel met zijn twee uitspringende torens met schiet- en kijkgaten en een spitsboogvormige toegangspoort is opgetrokken in neo-tudor-stijl en heeft de uitstraling van een middeleeuwse burcht. De zes meter hoge buitenmuur van de gevangenis is 960 meter lang en omringt een oppervlakte van bijna zes hectaren waarvan ongeveer de helft is bebouwd. Bij de opening telde de gevangenis 600 cellen en deed ze voornamelijk dienst als arresthuis en in mindere mate als inrichting voor de uitvoering van correctionele straffen uitgesproken door de rechtbanken van het gerechtelijk arrondissement Brussel. Om tegemoet te komen aan de structurele overbevolking werd in 1910 de gevangenis van Vorst naast die van Sint- Gillis geopend. Tijdens het interbellum kende Sint-Gillis een kalme periode met enkel correctioneel veroordeelden. Verschillende industriële ateliers werden er opgericht en overdag was er een gemeenschappelijk regime. De Duitse bezetter gebruikte de gevangenis tijdens de tweede wereldoorlog en vlak daarna vonden tussen 1945 en 1950 massale arrestaties en veroordelingen van incivieken plaats in België. Hierdoor liep de dagpopulatie op tot Na deze jaren van overbevolking na de Tweede Wereldoorlog daalde de

7 7 gevangenispopulatie in Sint-Gillis in de jaren tot 500 gedetineerden. Vanaf 1993 werd, omwille van de aanhoudende overbevolking en om renovatiewerken in de andere vleugels mogelijk te maken, een zesde vleugel bijgebouwd. Met de beëindiging van de renovatie van de laatste vleugel in september 2011 zal de volledige renovatie van de gevangenis rond zijn. Voor het eerst in haar geschiedenis zal de gevangenis van Sint-Gillis op dat moment beschikken over zes vleugels en zo plaats kunnen bieden aan ongeveer 750 gedetineerden. Vandaag is de gevangenis van Sint-Gillis een gesloten inrichting die dienst doet als tweedelijns arresthuis en strafhuis met een gemiddelde capaciteit van +/- 480 en een gemiddelde dagpopulatie van 620 mannelijke gedetineerden. Een groot aantal beklaagden verblijft eerst in de gevangenis van Vorst (gemiddelde verblijfsduur 3 maanden), waarna ze overgeplaatst worden naar de gevangenis van Sint-Gillis. Dit gebeurt meestal nadat het vooronderzoek (politioneel onderzoek) werd afgesloten en de beklaagde door de Raadkamer of de Kamer van Inbeschuldigingstelling naar de Correctionele Rechtbank werd doorverwezen. Naast beklaagden kent de gevangenis van Sint-Gillis een evenwaardig aantal veroordeelden die er wachten op transfer of zelfs hun straf volledig uitzitten. De gevangenis beschikt over een genees- en heelkundig centrum waar ook gedetineerden uit andere gevangenissen verzorgd worden. Het regime in Sint-Gillis is overwegend een cellulair regime. Rekening houdend met overbevolking en plaatsgebrek worden gedetineerden gecategoriseerd in vijf vleugels: eerst gestraften binnen het project Primairen gericht op beperking van de detentieschade (vleugel A); veroordeelden (vleugel D en E); gedetineerden met een aanhoudingsmandaat (vleugel C); gedetineerden die werken binnen beperkt gemeenschapsregime (prefab); gedetineerden onder halve vrijheid (zaal halve vrijheid tot november 2010 en vleugel E vanaf november 2010); gedetineerden voor het Geneeskundig Heelkundig Centrum (CMC): vleugel D (10de sectie) of CMC (ziekenzaal). 3. Vorst In 1910 werd de gevangenis van Vorst geopend om tegemoet te komen aan de structurele overbevolking in de gevangenis van Sint-Gillis. De gevangenis van Vorst is gelegen op een terrein van 2,5 hectare. De gevangenis is van het Ducpétiaux type: stervorming met vier vleugels: twee kleine en twee grote.

8 8 In de grote vleugels was de mannenafdeling gelokaliseerd terwijl in de kleine vleugels de vrouwenafdeling en een wasserij gevestigd was. Vanaf 1930 werden de twee afdelingen ook van een psychiatrische annex voorzien. Tussen de twee vleugels werd een gebouw voor het medisch chirurgisch centrum opgericht. Dit centrum werd later naar de gevangenis van Sint- Gillis overgebracht. In werd een nieuwe wasserij gebouwd. Op de plaats van de oude wasserij werd een nieuwe afdeling voor vrouwen gebouwd (geopend in 1983). Later werden de vrouwen terug verplaatst naar de lokalen van het afgeschafte Penitentiair Observatie Centrum dat aan de gevangenis grenst. In de oude vrouwenafdeling werd dan de psychiatrische annex van de mannen ondergebracht. In de oude psychiatrische annexen werden de ateliers ondergebracht. Vandaag is de gevangenis van Vorst een gesloten inrichting die dienstdoet als arresthuis met een gemiddelde capaciteit van +/- 440 en een gemiddelde dagpopulatie van 670 mannelijke gedetineerden en geïnterneerden. De geïnterneerden (ongeveer 120) verblijven in een aparte psychiatrische afdeling. Het regime in Vorst bestaat uit een gemengd regime: Op de vleugels D en C heerst een cellulair regime waar de gedetineerden enkel buiten gaan voor de wandeling, het bezoek en eventueel een vorming. Op de vleugels A en B heerst een gemeenschapregime voor de werkers. Zij werken overdag, wandelen s middags en hebben 's avonds gemeenschappelijke activiteiten per vleugel. Ook middag- en avondmaal worden gemeenschappelijk genuttigd. Op de psychiatrische annex heerst een gedeeltelijk cellulair regime (1ste en 2de sectie). Op de 3de en 4de sectie kunnen activiteiten gevolgd worden en is er mogelijkheid tot werk. De inrichting is op twee locaties gelegen: de vrouwengevangenis, ook wel Berkendael genoemd, is fysiek gescheiden van de gevangenis van Vorst. In Berkendael verblijven vrouwen aangehouden op het juridisch arrondissement Brussel en Vlaams-Brabant. 4. Penitentiair Personeel De Brusselse gevangenissen van Sint-Gillis, Vorst en Berkendael telden op 31 december 2010 bijna 1000 personeelsleden. Tabel 1: personeelskader Sint-Gillis, Vorst en Berkendael Functie Sint-Gillis Vorst en Berkendael Totaal directie 2 3 Totaal Attachés 8 4 Totaal Administratief Totaal Medisch Totaal Zorgteam / 7 Totaal PSD Totaal Bewaking/Techniek Totaal Erediensten Totaal Buiten kader 28 1 Totaal

9 9 Hoofdstuk 2: Samenwerkingsmodellen en organisatievormen voor de uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 3) 1. Inleiding Om een kwalitatief hulp- en dienstverleningsaanbod te realiseren in de gevangenissen vanuit de Vlaamse gemeenschap, is er nood aan het ontwikkelen en implementeren van samenwerkingsmodellen en organisatievormen. Hierbij is er aanhoudend aandacht voor de grootst mogelijke efficiëntie en effectiviteit van een integrale hulp- en dienstverlening. Er wordt tevens gestreefd de samenwerkings- en overlegstructuren zo transparant mogelijk te maken. Het team van de Vlaamse Gemeenschap in Brussel werkt in de drie Brusselse gevangenissen: Sint-Gillis, Vorst en Berkendael en richt zich tot de Nederlandstalige en anderstalige gedetineerden die samen ongeveer één derde van de populatie uitmaken. Samenwerkingsmodellen, organisatievormen en overleg zijn dan ook grotendeels van toepassing op de drie Brusselse gevangenissen. 2. Planningsteam Maatschappelijke Dienstverlening Het onderstaande schematisch overzicht geeft een schets weer van het planningsoverleg van de Vlaamse Gemeenschap in de Brusselse gevangenissen van Sint-Gillis en Vorst in OO-BM OC -BM Welzijnsteam Partneroverleg JWW -BM BM - Directie Justitieoverleg Coördinatiecel PSD - Partners Stuurgroep Drugs Ad-hoc werkgroepn CGG -JWW Werkgroep Kinderbeleid Werkgroep behoeften Werkgroep Suicide De operationalisering van het Vlaams Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening in Brussel is recent. Pas in 2009 ging een beleidsmedewerker van start gevolgd door vier Vlaamse partners: CAW Archipel voor wat betreft trajectbegeleiding en organisatieondersteuning, Consortium Brucovo voor wat betreft onderwijscoördinatie, VDAB voor wat betreft trajectbegeleiding naar werk en CGG Ahasverus tot slot voor wat betreft psychotherapeutische begeleiding.

10 10 Eind 2009 groepeerden deze Vlaamse partners zich in de Coördinatiecel BRUG, een beleidsgericht overleg- en afstemmingsorgaan om gezamenlijk uitvoering te geven aan het Strategisch Plan in de Brusselse gevangenissen. Een eerste stap om als Vlaamse Gemeenschap samen een weg te zoeken en identiteit op te bouwen in de Brusselse (penitentiaire) context waar de intrede van de Vlaamse Gemeenschap en het Strategisch Plan nieuw zijn en waar ook andere gemeenschappen dan de Vlaamse een opdracht hebben. In een eerste fase werd er gefocust op de gevangenis van Sint-Gillis, waar de Vlaamse Gemeenschap vanaf juni 2010 een administratieve ruimte en een gesprekslokaal ter beschikking kreeg, maar al snel werden ook Vorst en Berkendael opgenomen in het, hoofdzakelijk individueel, aanbod. Reden hiervoor is ondermeer dat vrijwel alle gedetineerden, alvorens ze naar tweedelijns arresthuis Sint-Gillis worden overgebracht, gemiddeld drie maanden verblijven in de gevangenis van Vorst. De Coördinatiecel BRUG werd in september 2009 opgericht met een start- en afsprakennota. Doelstelling van dit overlegorgaan wordt al volgt omschreven: De BRUG heeft tot doel via gezamenlijk overleg, het maken van afspraken en het ontwikkelen van methodieken en instrumenten, in te staan voor een maximale afstemming van de praktische coördinatie, organisatie en ondersteuning van de hulp- en dienstverleningsactiviteiten aan gedetineerden van de gevangenissen in de Brusselse regio zodat dit de efficiëntie, de kwaliteit en de resultaatgerichtheid van de (samen)werking ten goede komt. In 2010 kwam de BRUG ongeveer maandelijks samen in de gevangenis van Sint-Gillis om het aanbod in de Brusselse gevangenissen uit te bouwen en de samenwerking vorm te geven. Naast gezamenlijk overleg in de Coördinatiecel werd ook ingezet op uitvoerend partneroverleg binnen de Vlaamse Gemeenschap. Dit gebeurt zowel op informele als op meer formele, structurele wijze. Dit overleg wordt voornamelijk gebruikt om op uitvoerend niveau tot concrete uitwerking van planningen te komen: Tussen de beleidsmedewerker en het team Justitieel Welzijnswerk resulteerde de samenwerking in de opmaak van een Gezamenlijk Plan van Aanpak (GPA) voor de periode januari 2011 december In dit GPA werden aan de hand van 18 doelstellingen de prioriteiten bepaald voor de uitvoering van het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening in de Brusselse gevangenissen op vlak van welzijn; In de samenwerking tussen het CGG en JWW werd werk gemaakt van duidelijke doorverwijscriteria; In de samenwerking tussen de beleidsmedewerker en de organisatieondersteuner werd een samenwerkingsnota gemaakt als basis voor de uitbouw van het activiteitenaanbod. Tabel 2: overzicht partneroverleg Overleg Partners Timing OO-BM JWW BM OC BM JWW CGG Organisatieondersteuner (CAW Archipel) Beleidsmedewerker (Vlaamse Overheid) Beleidsmedewerker (Vlaamse Overheid) Team Justitieel Welzijnswerk (CAW Archipel) Onderwijscoördinator (Brucovo) Beleidsmedewerker (Vlaamse Overheid) Team Justitieel Welzijnswerk (CAW Archipel) Wekelijks Tweemaandelijks Ad-hoc Driemaandelijks

11 11 OC DC Team Psychotherapie Brug (CGG Ahasverus) Onderwijscoördinator (Brucovo) Detentieconsulent (VDAB) Ad-hoc In 2010 werd gestart met de eerste drie werkgroepen in de schoot van de Coördinatiecel BRUG om specifieke thema s verder te ontwikkelen. Zo werden in het najaar de werkgroepen Kinderwerking, Behoeften en Suicide opgericht waaraan de Vlaamse partners deelnamen. De werkgroepen geven uitvoering aan initiatieven genomen in de Coördinatiecel en worden daar ook teruggekoppeld. De werkgroep Kinderwerking gaat de mogelijkheden na voor de uitbouw van Nederlandstalig kinderbezoek in Sint-Gillis of een aanbod naar gedetineerde vaders. De werkgroep Behoeften betekende de concrete voorbereiding van een behoefteonderzoek in de vrouwengevangenis van Berkendael. Deze werkgroep werd ook opengesteld voor de andere gemeenschappen (Franse Gemeenschap en bicommunautaire Brusselse diensten van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie) ten einde de voltallige Berkendaelse populatie te kunnen bevragen. De bevraging en resultaten worden verwacht in het voorjaar van De werkgroep Suicide bereidde het suïcideprotocol voor het CGG en JWW voor en hoe de link met de gevangenissen vorm te geven. Tabel 3: overzicht werkgroepen Werkgroep Kinderwerking Behoeften Suicide Partners JWW CGG Brucovo VDAB Brucovo JWW JWW CGG Naast dit Vlaams overleg werd ook de band met justitie opgebouwd via diverse kanalen en dit zowel in Sint-Gillis als Vorst. De beleidsmedewerker zette in op intensief overleg met de referentiedirecteur hulp- en dienstverlening van Sint-Gillis (waar deze een standplaats heeft), en tweemaandelijks overleg met de directie van Vorst vanaf het najaar Hier wordt beleidsmatig afgestemd en afspraken gemaakt rond praktische, infrastructurele en aanbodgerelateerde thema s. Naast directieoverleg neemt de Vlaamse Gemeenschap ook deel aan de Welzijnsteams in Sint-Gillis en Vorst. Deze dateren vanuit de periode na het samenwerkingsakkoord afgesloten tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Federale staat betreffende de sociale hulpverlening aan gedetineerden in In Brussel zijn de Welzijnsteams blijven bestaan en nemen er actoren van justitie en de gemeenschappen aan deel. In de gevangenis van Sint-Gillis wordt het welzijnsteam voorgezeten door de beleidsmedewerker van de Vlaamse Gemeenschap en in Vorst is er een wisselend voorzitterschap tussen de verschillende deelnemende diensten. De Welzijnsteams komen vier keer per jaar samen om overleg te plegen rond afstemming tussen justitie en de gemeenschappen, de hulp- en dienstverlening uit te bouwen en specifieke thematieken aangaande welzijn te bespreken. Ook wordt door de verschillende Vlaamse Gemeenschapspartners cliëntoverleg georganiseerd op dossierniveau met de Psychosociale Diensten van Sint-Gillis en Vorst. Tabel 4: overzicht overleg met justitie

12 12 Overleg Deelnemers Timing BM Directie Sint-Gillis BM Directie Vorst Welzijnsteam Sint-Gillis Welzijnsteam Vorst Cliëntoverleg Sint-Gillis Cliëntoverleg Vorst Beleidsmedewerker (Vlaamse Overheid) Directie Sint-Gillis (Justitie) Beleidsmedewerker (Vlaamse Overheid) Directie Sint-Gillis (Justitie) Vlaamse Gemeenschap (JWW, CGG, Brucovo, VDAB, beleidsmedewerker) Bicommunautaire Brusselse Diensten (DSR, WSW, SMBG) Justitie (PSD, Directie Sint-Gillis) Vlaamse Gemeenschap (JWW, CGG, beleidsmedewerker) Bicommunautaire Brusselse Diensten (DSR, WSW, SMBG) Justitie (PSD, Directie Vorst) Justitie (PSD) Vlaamse Gemeenschap (VDAB, JWW, CGG) Justitie (PSD) Vlaamse Gemeenschap (VDAB, JWW, CGG) Wekelijks Voorjaar 2010: ad-hoc Najaar 2010: tweemaandelijks Driemaandelijks Driemaandelijks Ad-hoc Ad-hoc Zowel in Sint-Gillis als in Vorst bestaat een lokale stuurgroep drugs waarop de beleidsmedewerker van de Vlaamse Gemeenschap wordt uitgenodigd. 3. Samenwerking tussen de gemeenschappen Naast de Vlaamse Gemeenschap hebben ook de Franse gemeenschap en de bicommunautaire Brusselse diensten van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) een werking inzake hulp- en dienstverlening in de Brusselse gevangenissen. Afstemming met de andere gemeenschappen en diensten is wenselijk in het licht van een goede samenwerking tussen alle actoren. Tabel 5: overige gemeenschappen Gemeenschap Franse Gemeenschap Bicommunautaire diensten van de GGC Brusselse Diensten Service Laïque d Aide aux Justiciables 1 Autrement Service Laïque d Aide aux Justiciables 2 Dienst voor Sociale Reïntegratie Werk voor Sociale Wederaanpassing Stichting voor Morele Bijstand aan Gevangenen Protestants Onthaal Service d Action Sociale Bruxellois (SIREAS)

13 13 Naast de gemeenschapsdiensten zijn er nog tal van vzw s en organisaties actief in de Brusselse gevangenissen. De meesten groepeerden zich in de overkoepelende federatie FIDEX. Sinds 2010 hebben ook de Franse gemeenschap, de bicommunautaire Brusselse diensten en de andere organisaties elk een coördinator aangesteld om de afstemming in Brussel tussen de verschillende actoren op te bouwen en te vereenvoudigen. Hoewel deze coördinatoren niet hetzelfde werkingskader hebben als de Vlaamse beleidsmedewerker, met het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan gedetineerden, betekent deze ontwikkeling een hele vooruitgang voor het werk in de praktijk. De coördinatoren houden sinds midden 2010 gezamenlijk coördinatorenoverleg met de directies van Sint-Gillis en Vorst om de hulp- en dienstverlening in de respectieve gevangenissen vorm te geven, afspraken te maken en toekomstlijnen uit te zetten. In december 2010 werd een eerste model uitgetekend met een mogelijke structuur om in Brussel tot een gezamenlijke beleidsplanning te komen inzake hulp- en dienstverlening. Kernpunten hierbij zijn efficiëntie en communicatie. Zo werd het idee opgevat om een Nederlandstalig en Franstalig planningsteam op te richten waarbij de coördinatoren voor de nodige doorstroom van informatie zorgen. Deze ontwerpstructuur zal in 2011 meer concrete vorm en uitwerking krijgen 1. De gemeenschappen ontmoetten elkaar in 2010 ook op het maandelijkse Overlegcomité voor Justitieel Welzijnswerk. Dit comité, opgericht in 2006 bij Ministerieel Besluit, groepeert de vertegenwoordigers van de overheden die bevoegd zijn voor justitieel welzijnswerk op het grondgebied van Brussel-Hoofdstad (Vlaamse Gemeenschap, Franse Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie), met andere woorden één vertegenwoordiger per bevoegde Minister, één vertegenwoordiger per bevoegde administratie en één vertegenwoordiger per erkende en betoelaagde dienst. Het kabinet van de minister voor bijstand aan personen van het Verenigd College van de Gemeenschappelijk Gemeenschapscommissie leidt de vergadering. Het comité heeft tot doel een Brussels strategisch plan te ontwerpen en ook in 2010 werd daar verder naar toe gewerkt via uitgebreide thematische werkgroepen, een interkabinetaire vergadering en een interministeriële conferentie. De Vlaamse gemeenschap en de beleidsmedewerker namen actief deel aan deze vergaderingen en de voorbereidingen ervan. 4. Sleutelfuncties In het kader van het Vlaams Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden zijn er in de Brusselse gevangenissen zes sleutelfuncties aanwezig. Tabel 6: sleutelfuncties Functie VTE Organisatie Beleidsmedewerker 1 Vlaamse Overheid Organisatieondersteuner 1 CAW Archipel Trajectbegeleider 2,6 CAW Archipel Onderwijscoördinator 1 BRUCUVO Detentieconsulent 0,4 VDAB Psycholoog/Therapeut 0,5 CGG Ahasverus Vormingsagent 1 Justitie Totaal sleutelfuncties 7,5 1 Zie bijlage 3: Schematisch overzicht overleg Gemeenschappen en Justitie

14 14 De beleidsmedewerker is een personeelslid van de Vlaamse overheid en is tewerk gesteld binnen de afdeling Welzijn en Samenleving van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. De beleidsmedewerker leidt samen met de gevangenisdirectie en de verantwoordelijken van de verschillende hulp- en dienstverleningsorganisatie het geheel aan hulp- en dienstverlening in goede banen. Hij/ zij coördineert de hulp- en dienstverleningsinitiatieven in de gevangenis en zorgt ervoor dat de verschillende actoren samenwerken en hun werking plannen, bijsturen en op elkaar af te stemmen. De beleidsmedewerker vertegenwoordigt de Vlaamse overheid en de hulp- en dienstverleners bij de gevangenisdirectie en tracht in overleg het aanbod af te stemmen op de penitentiaire context en de noden van de doelgroep. De organisatieondersteuner is een medewerker van de dienst Justitieel Welzijnswerk (JWW) binnen het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW). In samenwerking met de beleidsmedewerker zorgt hij ervoor dat de hulp- en dienstverleners hun werk goed kunnen doen. De organisatieondersteuner staat in voor de praktische organisatie van de hulp- en dienstverlening in de gevangenis zoals bekendmaking van activiteiten, het peilen naar verwachtingen van gedetineerden. Daarnaast staat de organisatieondersteuner ook in voor het voorbereiden van nieuwe initiatieven in afstemming op de noden en behoeften van de doelgroep en het evalueren van het bestaande aanbod. Ook de trajectbegeleiders zijn medewerkers van de dienst JWW binnen het CAW. Ze wijzen de gedetineerden de weg doorheen de waaier aan hulp- en dienstverlening tijdens en na de detentie en motiveren de gedetineerden om aan hun persoonlijke situatie te werken. Ze gaan na welke vragen, noden en behoeften de gedetineerden hebben. Ze informeren hen over het bestaande aanbod binnen de gevangenis, oriënteren hen en leiden hen naar het aanbod toe. Ze volgen het verloop van het hulp- en dienstverleningstraject en evalueren het. Bovendien kan de trajectbegeleider gedetineerden helpen bij het uitbouwen van hun reclassering. Bij dat alles werkt de trajectbegeleider nauw samen met de psychosociale dienst en met andere relevante diensten van de gevangenis. Vanuit het consortium volwassenenonderwijs is een onderwijscoördinator tewerkgesteld in de gevangenis die als taak heeft er een behoeftedekkend onderwijsaanbod uit te bouwen. Daartoe werkt de onderwijscoördinator nauw samen met de andere diensten en de directie in de gevangenis. De onderwijscoördinator onderzoekt en verzamelt ook de opleidingsbehoeften van de gedetineerden, geeft informatie over het aanbod, onderhandelt met de centra over de uitbouw van een aanbod. Ook de ondersteuning van de leerkrachten behoort tot het takenpakket van de onderwijscoördinator. Daarnaast zorgt de onderwijscoördinator voor de ondersteuning van de gedetineerden bij hun zelfstudie, hulp bij vragen en steun wanneer het moeilijker loopt. Ook kan de onderwijscoördinator een deel van de extra administratieve last op zich nemen: de rapportering aan de verschillende overheden, registratie van deelname, de zorg voor de logistiek, enz. De detentieconsulent brengt de dienstverlening van de VDAB via het Aan de bak begeleidingsprogramma VDAB voor gedetineerden binnen de muren van de gevangenis. De detentieconsulent stippelt voor elke gedetineerde, die binnen afzienbare tijd de gevangenis kan verlaten, een praktisch haalbare weg naar de arbeidsmarkt uit in samenspraak met alle betrokken actoren. Via informatie, oriëntatie, het werken aan sollicitatie- en communicatievaardigheden en eventueel een extramurale beroepsopleiding, krijgt de gedetineerde een begeleiding gericht op zijn of haar (her)intrede op de arbeidsmarkt. Als een gedetineerde na het verlaten van de gevangenis nog werkzoekend is, wordt hij of zij overgedragen naar de reguliere werking van de VDAB. Het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg voorziet in een aanspreekpunt hulpverlening in de gevangenis. Een psycholoog/therapeut uit het psychotherapie-brug team neemt

15 15 naast een individuele hulpverleningstaak ook de brugfunctie waar tussen het CGG en de andere partners in de gevangenis. In de gevangenis van Sint-Gillis is een vormingsagent werkzaam die de praktische ondersteuning van het groepsactiviteitenaanbod opneemt. Hij zorgt voor de opmaak, verdeling en bijhouden van de deelnemerslijsten en is tevens een aanspreekpunt voor de externe gemeenschapsdiensten. 5. Evoluties van de sleutelfuncties In 2010 vonden er enkele belangrijke personeelswissels plaats die een invloed hadden op de sleutelfiguren en de uitvoering van hun takenpakket. De eerste beleidsmedewerker ging uit dienst eind 2009 en de nieuwe ging pas van start in april Voor de periode januari april was geen beleidsmedewerker aanwezig wat zijn invloed had voor de beleidsopvolging op het terrein. Dit werd voor een stuk ondervangen door de andere partners, ondermeer in de Coördinatiecel BRUG. De opstart van de nieuwe beleidsmedewerker op 1 april 2010 werd gekenmerkt door verkenning, kennismaking, opmaak van een omgevingsanalyse en het leggen van de nodige contacten met partners, justitie en de andere gemeenschappen. Binnen het team justitieel welzijnswerk van CAW Archipel vond begin 2010 een interne wissel plaats waardoor de twee halftijdse organisatieondersteuners (die tevens halftijds trajectbegeleiding opnamen) voltijdse trajectbegeleiders werden en werd een voormalige trajectbegeleider voltijds organisatieondersteuner. Ook deze wissel betekende dat er opnieuw voorzien moest worden in de nodige inloop- en inwerkperiode. Vanaf mei ging de organisatieondersteuner uit dienst en in juni trad een nieuwe aan. De onderwijscoördinator heeft met een halftijdse opdracht een omvangrijk takenpakket te vervullen in de Brusselse gevangenissen. Het Brussels Consortium Brucovo ging op zoek naar extra financieringsmiddelen en vond deze bij de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) onder de vorm van een halftijds overbruggingskrediet voor twee jaar. Vanaf augustus 2010 kon de onderwijscoördinator voltijds aan de slag wat een gedeeltelijke verbetering van de workload met zich meebracht. Het team Psychotherapie-BRUG binnen het Centrum voor Geestelijke Gezondheid Ahasverus kreeg in het kader van het Strategisch Plan slechts 1,2 voltijds equivalent toegewezen. Het team koos er voor om deze uren te spreiden over verschillende personeelsleden om op die manier te komen tot een personeelsgroep die betrokken is bij het werk in de gevangenis. In 2010 kreeg een extra personeelslid een beperkte opdracht in de gevangenis. Tot slot dient aangevuld te worden dat in 2010 geen sportfunctionaris noch sociaal-cultureel werker tewerk gesteld worden in de Brusselse gevangenissen, hetgeen als een groot gemis wordt ervaren. In 2011 wordt getracht om ook deze sleutelfuncties of een equivalent ervan binnen te brengen in de Brusselse gevangenissen om maximaal invulling te geven aan alle domeinen voorzien binnen het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden. 6. Tendensen en toekomstperspectieven

16 16 In 2010 werd inzake samenwerking en organisatievormen de basis die in 2009 gelegd werd, met de Coördinatiecel BRUG als centrale spil, verder uitgebouwd. Overleg met directie werd intensief verder gezet, cliëntoverleg op regelmatige basis gehouden, deelname aan en voorzitten van de Welzijnsteams opgevolgd, partneroverleg vorm gegeven, nieuwe werkgroepen in het leven geroepen. De ontwikkeling van een Planningteam Maatschappelijke Dienstverlening is in elke gevangenis verschillend. Zo ook en zeker in de Brusselse gevangenissen waar er niet enkel drie gevangenissen bediend worden door dezelfde hulp- en dienstverleners maar waar er ook andere dan de Vlaamse Gemeenschap een opdracht hebben. De uitbouw van een efficiënt en gedragen planningsstructuur is een zoektocht voor een hele reeks betrokkenen. In 2010 werden hiertoe de eerste stappen gezet door een afstemming te vinden tussen de vier coördinatoren werkzaam voor de gemeenschappen in de Brusselse gevangenissen: de Vlaamse Beleidsmedewerker, en de coördinatoren van de Franse Gemeenschap, de bicommunautaire Brusselse diensten en de andere dan gemeenschapsdiensten. Een eerste ontwerpstructuur werd opgemaakt in afspraak met de directies van de gevangenissen van Sint-Gillis en Vorst en wordt in 2011 verder teruggekoppeld naar de eigen diensten om het draagvlak te vergroten en uiteindelijk te operationaliseren. Het team van de Vlaamse Gemeenschap in de Brussel is een redelijk klein team dat drie gevangenissen bedient. Geen eenvoudige opdracht waarbij het constant zoeken is naar de juiste keuzes ten aanzien van de (aanzienlijke) workload. Bovendien kende het team in 2010 enkele personeelswissels wat de nodige inlooptijd met zich meebracht.

17 17 Hoofdstuk 3: Uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 1) 1. Inleiding Binnen dit derde hoofdstuk wordt per gevangenis een omschrijving gegeven van de uitbouw van een kwalitatief hulp- en dienstverleningsaanbod. Dit aanbod wordt getoetst aan de volgende kwaliteitscriteria: toegankelijk, kwaliteitsvol, continu (voor, tijdens en na detentie), laagdrempelig en op maat van de gedetineerde. Per beleidsdomein worden de belangrijkste realisaties van het afgelopen werkjaar benoemd en de structurele werkpunten en aanbevelingen omschreven. Een gedetailleerd overzicht van de verschillende activiteiten is terug te vinden in de bijlagen. 2. Invloedsfactoren op de uitbouw van het aanbod In 2010 werd het aanbod van de Vlaamse gemeenschap in Sint-Gillis en Vorst verder gestaag uitgebouwd rekening houdend met de Brusselse penitentiaire realiteit en de mogelijkheden van de verschillende partners. Volgende belangrijke aspecten hadden een invloed op de uitbouw van het aanbod: De Vlaamse gemeenschap in Brussel bestaat uit een relatief klein team met een opdracht in zowel Sint-Gillis, Vorst als Berkendael; De Brusselse gevangenissen zijn arresthuizen met een hoge doorstroom en een permanente overbevolking; De Brusselse penitentiaire populatie bestaat uit een groot aantal anderstalige gedetineerden; In de gevangenis van Sint-Gillis heerst een specifieke context voor groepsaanbod (wegens het vakbondakkoord uit 2003 wordt vleugeloverschrijdend groepsaanbod sterk afgehouden); De ingebruikname van het administratief en gesprekslokaal voor de Vlaamse Gemeenschap in Sint-Gillis vond pas midden 2010 plaats; De beperkte infrastructuur van de gevangenis van Vorst belemmert de uitbouw van het aanbod (geen lokaal voor de Vlaamse Gemeenschap en weinig ruimte voor groepsaanbod); De aanwezigheid van verschillende gemeenschappen en diensten zorgt voor een specifieke nood aan afstemming tussen alle betrokkenen (Vlaamse Gemeenschap, Franse Gemeenschap, bicommunautaire Brusselse diensten van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en andere organisaties). 3. Vraag gestuurd aanbod Het aanbod werd in 2010 verder vraag gestuurd uitgebouwd. In de gevangenis van Sint-Gillis werd in het najaar van 2009 een behoeftenonderzoek uitgevoerd bij 101 Nederlandstalige en anderstalige gedetineerden over de deeldomeinen onderwijs en tewerkstelling, welzijn, (geestelijke) gezondheid, sociaal-cultureel werk en vorming, sport en bibliotheek. De resultaten van dit onderzoek werden in 2010 gebruikt als instrument om het aanbod binnen de gevangenis gerealiseerd te krijgen, maar evenzeer als een instrument om de externe partners warm te maken om een aanbod in de gevangenis te organiseren. Via het behoeftenonderzoek verkreeg de Vlaamse Gemeenschap een betere afstemming tussen het wenselijke aanbod aan hulp- en dienstverlening en de reële vraag in de gevangenis.

18 18 In de gevangenis van Vorst werd in 2010 via een focusgroep gepeild naar de behoeften van gedetineerden inzake detentiebeleving. De resultaten van deze focusgroep werden in het voorjaar van 2011 gebruikt bij de uitbouw van een gesloten en open gesprekgroep. In Berkendael werd in 2010 gestart met de organisatie van een behoeftenonderzoek om het aanbod in de gevangenis vraag gestuurd te kunnen uitbouwen. Hiervoor werd samenwerking gezocht met de andere gemeenschappen om tot een globaal beeld van de noden en behoeften van de ganse Berkendaelse populatie te komen. De resultaten worden verwacht in april Overzicht van het hulp- en dienstverleningsaanbod Het aanbod van de Vlaamse gemeenschap in de Brusselse gevangenissen wordt aangeboden door eenzelfde equipe. Er worden keuzes gemaakt die mee worden ingegeven door de hierboven omschreven invloedsfactoren en de reële workload, met als gevolg gelijkenissen, maar ook verschillen in het aanbod per gevangenis. Onderstaande afbeelding biedt een overzicht van het aanbod hulp- en dienstverlening in de gevangenis van Sint-Gillis: WERK ONDERWIJS WELZIJN GEZONDHEID CULTUUR EN SPORT Individuele (BIS) begeleiding Nederlands aan anderstaligen Trajectbegeleding Naastbestaandenwerking Individuele Psychotherapeutische begeleiding Fitness Individuele trajectbegeleiding Organisatieondersteuning Schriftelijke therapie Lezen en schrijven Herstelbemiddeling Bibliotheek Beroepsopleiding Basiskeuken Infosessie Herstel Postpenitenitair Traject

19 19 Onderstaande afbeelding biedt een overzicht van het aanbod hulp- en dienstverlening in de gevangenis van Vorst: WERK ONDERWIJS WELZIJN GEZONDHEID CULTUUR EN SPORT Trajectbegeleding Schriftelijke therapie Fitness Naastbestaandenwerking Individuele trajectbegeleiding Lezen en schrijven Postpenitenitair Traject Organisatieondersteuning Bibliotheek Focusgroep detentiebeleving Focusgroep detentiebeleving

20 20 Onderstaande afbeelding biedt een overzicht van het aanbod hulp- en dienstverlening in de gevangenis van Berkendael: WERK WELZIJN GEZONDHEID CULTUUR EN SPORT Trajectbegeleding Individuele Psychotherapeutische begeleiding Fitness Individuele trajectbegeleiding Naastbestaandenwerking Schriftelijke therapie Organisatieondersteuning Postpenitenitair Traject Bibliotheek 5. Beschrijving van het hulp- en dienstverleningsaanbod Het aanbod van de Vlaamse Gemeenschap in de Brusselse gevangenis richt zich tot de doelgroep van de Nederlandstalige en anderstalige gedetineerden. Ondermeer de specifieke penitentiaire context van Brussel, waar ook andere gemeenschappen een opdracht hebben, verantwoordt deze keuze. De uitbouw van het aanbod van de Vlaamse gemeenschap in de Brusselse gevangenissen zit grotendeels in de opstartfase. Het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening werd pas in 2009 operationeel in Brussel en vanaf dan gestaag uitgebouwd. De vier deeldomeinen welzijn, onderwijs, werk en gezondheid zijn in de loop van 2009 aangezocht en binnengebracht, de deeldomeinen sport en cultuur worden verder onderzocht. Welzijn

21 21 Het deeldomein welzijn wordt in de Brusselse gevangenissen in hoofdzaak opgenomen door het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk Archipel. Binnen de forensische cluster van het CAW neemt de dienst Justitieel welzijnswerk de functies van trajectbegeleiding, organisatieondersteuning en naastbestaandenwerking op. Het werkingsgebied van de dienst is het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde en het team Justitieel Welzijnswerk bestaat uit 4 medewerkers en beschikt over 3,6 VTE. De functie van trajectbegeleiding (2,6 VTE - 3 medewerkers) ging in 2009 van start en voorziet in vier kernopdrachten, zijnde de intramurale trajectbegeleiding, de ondersteuning en begeleiding, het meewerken aan de reclassering en de signalering. In Brussel heeft niet elke gedetineerde een trajectbegeleider. Wegens het groot aantal gedetineerden en de aanwezigheid van andere gemeenschappen werden de nodige keuzes gemaakt. De binnenkomende gedetineerden worden op basis van een verdeelsleutel en criteria zoals taal en woonplaats opgedeeld tussen de acht diensten voor justitieel welzijnswerk in Brussel. Dit heeft tot gevolg dat de trajectbegeleiders van JWW het proactief onthaal voorzien voor de Nederlandstalige of anderstalige gedetineerden met vaste verblijfplaats buiten Brussel. De andere binnenkomende gedetineerden worden volgens onderstaand schema toegewezen aan de verschillende diensten. Tabel 7: verdeling cliënten diensten justitieel welzijnswerk DIENST Dienst voor Sociale Reïntegratie Stichting voor Morele Bijstand aan Gedetineerden Werk voor Sociale Wederaanpassing Justitieel Welzijnswerk Brussel LETTERS A H (zonder vaste verblijfplaats of verblijfplaats in Brussel) I M (zonder vaste verblijfplaats of verblijfplaats in Brussel) N Z (zonder vaste verblijfplaats of verblijfplaats in Brussel) A Z (met vaste verblijfplaats buiten Brussel) Voor het proactief onthaal voor anderstaligen werd gezocht naar alternatieven die beter aansluiten bij deze doelgroep. Er werd gestart met de voorbereiding van een brochure met juridische informatie in verschillende talen. De naastbestaandenwerking, eveneens opgenomen door de trajectbegeleiders, richt zich tot de directe sociale omgeving van de gedetineerde en biedt hulp aan familie en naasten. De organisatieondersteuning (1 VTE - 1 medewerker) staat in voor de praktische organisatie en ondersteuning van het hulp- en dienstverleningsaanbod. Zo werd ondermeer gestart met de ontwikkeling van een wegwijsgids voor nieuwe medewerkers en werden verdeellijsten aangemaakt voor het gebruik van het gesprekslokaal door de verschillende partners in de gevangenis van Sint-Gillis. De werking en inzet van het justitieel welzijnswerk wordt mede bepaald door het Gezamenlijk Plan van Aanpak (GPA) tussen het CAW Archipel en de beleidsmedewerker van de Vlaamse overheid. Een eerste GPA werd opgemaakt voor de periode mei 2009 mei 2010 in bevatte 7 gezamenlijke doelstellingen die samen gerealiseerd moesten worden. Na een evaluatie in oktober 2010 werd een nieuw GPA opgemaakt en goedgekeurd door de Afdeling Welzijn en Samenleving van de Vlaamse Overheid, ditmaal voor een periode van 2 jaar. Het nieuwe GPA loopt van januari 2011 tot december 2012 en bevat 18 doelstellingen die door het CAW

22 22 Archipel en de Beleidsmedewerker van de Vlaamse Overheid samen zullen gerealiseerd worden. De Brusselse bemiddelingsdienst van Suggnomè, Forum voor herstelrecht en bemiddeling biedt in de Brusselse gevangenissen een individueel aanbod van herstelbemiddeling aan. Het aanbod kan op vraag van dader of slachtoffer en is vrijwillig en vertrouwelijk. Dit aanbod is opstartend en in 2010 was het aantal bemiddelingen in de gevangenis beperkt. Naast dit individueel aanbod biedt Suggnomè via infosessies herstelbemiddeling ook een groepsaanbod aan in de gevangenis van Sint-Gillis. Op die manier kunnen gedetineerden in groep kennis maken met het aanbod, vragen stellen en eventueel overgaan tot een individuele herstelbemiddeling. Suggnomè werkt hiervoor samen met haar Franstalige tegenhanger Médiante. Onderwijs Het Nederlandstalig onderwijs wordt in de Brusselse gevangenissen sinds 2009 gecoördineerd door de onderwijscoördinator (1 VTE - 1 medewerker) van het Brussels Consortium voor Volwassenenonderwijs (Brucovo). Het aanbod werd in eerste instantie uitgebouwd in de gevangenis van Sint-Gillis op basis van de resultaten uit de behoeftebevraging van eind Er werd met succes ingezet om de Brusselse Centra voor Volwassenenonderwijs binnen te brengen in de gevangenis van Sint-Gillis en samen met hen enkele opleidingen te organiseren. Basiseducatie had al een aanbod in de Brusselse gevangenissen en dit werd met de komst van de onderwijscoördinator verder opgevolgd en afgestemd. Voor de uitbouw van het onderwijsaanbod in groep dient in de Brusselse gevangenissen rekening te worden gehouden met enkele voorname factoren. Zo was het tot eind 2010 in de gevangenis van Sint-Gillis onmogelijk om groepslessen te organiseren waar gedetineerden vanuit verschillende vleugels aan konden deelnemen. Dit heeft invloed gehad op de aanpak van de onderwijscoördinatie en het welslagen van de initiatieven. In Vorst is er dan weer een sterk tekort aan leslokalen met voldoende capaciteit om aan de criteria van de CVO s te voldoen. Het bestaande aanbod Lezen en schrijven (NT1) van het centrum voor basiseducatie Brusselleer werd in 2010 aangeboden in de gevangenissen van Sint-Gillis en Vorst. Dit aanbod kent een stabiel succes en spreekt een divers publiek aan. Met het aanbod Nederlands aan anderstaligen (NT2) werd een nieuwe cursus georganiseerd en het Centrum voor Volwassenenonderwijs Lethas binnengebracht als nieuwe aanbodverstrekker in de gevangenis van Sint-Gillis. Het Brusselse Huis van het Nederlands stond in voor de voorafgaandelijke screening van kandidaat cursisten. Met het aanbod Basiskeuken werd voor het eerst een beroepsopleiding georganiseerd en het Centrum voor Volwassenenonderwijs Elishout-COOVI binnengebracht als nieuwe aanbodverstrekker in de gevangenis van Sint-Gillis. Deze opleiding was een groot succes, en leidde tot attestering van alle deelnemers. Op vlak van onderwijs werden voornamelijk in de gevangenis van Sint-Gillis in 2010 ook individuele trajecten aangeboden, ondermeer in het kader van het project Begeleid Individueel Studeren dat helaas eind 2010 werd stopgezet. Werk De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) startte in 2009 met het Aan de bak begeleidingsprogramma voor gedetineerden. De VDAB brengt in dit

23 23 programma zijn dienstverlening binnen de muren van de gevangenissen van Sint-Gillis, Vorst en Berkendael via een detentieconsulent. De detentieconsulent (0,4 VTE - 1 medewerker) stippelt voor elke gedetineerde, die binnen afzienbare tijd de gevangenis kan verlaten, een praktisch haalbare weg naar de arbeidsmarkt uit in samenspraak met alle betrokken actoren. Via informatie, oriëntatie, het werken aan sollicitatie- en communicatievaardigheden en eventueel een extramurale beroepsopleiding, krijgt de gedetineerde een begeleiding gericht op zijn of haar (her)intrede op de arbeidsmarkt. Als een gedetineerde na het verlaten van de gevangenis nog werkzoekend is, wordt hij of zij overgedragen naar de reguliere werking van de VDAB was voor de VDAB ook een opstartjaar, waar naast individuele begeleiding, eveneens heel wat is geïnvesteerd en verwezenlijkt inzake de uitbouw van de eigen werking op logistiek vlak: binnenbrengen van PC, voorzien in een internetaansluiting en opstart van een gesprekslokaal. In Vorst werden de eerste stappen gezet om te starten met een confectieatelier en werden in dit kader enkele professionele naaimachines geschonken aan de gevangenis. In 2011 wordt dit atelier verder uitgewerkt en geoperationaliseerd. Gezondheid Het deeldomein gezondheid wordt in de Brusselse gevangenissen opgenomen door het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Ahasverus Psychotherapie-Brug (CGG) (1,2 VTE 7 medewerkers). Het CGG startte met een werking in de gevangenissen van Sint- Gillis, Vorst en Berkendael in 2009 en bouwde een aanbod uit van individuele en schriftelijke therapie en ontwikkelde een postpenitentiair netwerk was voor Psychotherapie-BRUG het eerste volledige jaar dat een aanbod kon worden gedaan en ontwikkeld. Veel energie is tijdens deze opstart dan ook nog gegaan naar overleg, plannen en onderhandelen. Daarbij vielen vooral de moeilijke omstandigheden op bij het organiseren van een (vleugeloverschrijdend) groepsaanbod in de gevangenissen. Via individuele therapie biedt psychotherapie-brug in de gevangenissen van Sint-Gillis en Berkendael begeleiding voor personen die problemen ervaren, het moeilijk hebben en willen praten. Het CGG heeft haar aanbod individuele therapie in Sint-Gillis kunnen ontwikkelen doordat er een ruimte voorzien werd waar gesprekken met gedetineerden in voldoende private en comfortabele omstandigheden konden plaatsvinden, een grote meerwaarde voor het aanbod. Via schriftelijke therapie biedt psychotherapie-brug verschillende vormen van therapie aan: vrije zelftherapie, schriftelijke afstandstherapie, journaling of journaalschrijven, expressief schrijven, levensverhaal uitschrijven of huistaken maken uit een werkboek. Er zijn in 2010 grote inspanningen geleverd door het CGG Ahasverus om een postpenitentiair netwerk te creëren bij de reguliere CGG. Daarbij werd naar hen toe supervisie en sensibilisering aangeboden en kunnen deze centra beroep doen op Ahasverus om alvast een intake in de gevangenis te laten doen, zodat zij over voldoende informatie beschikken om een uitspraak te doen over al dan niet opnemen van een vraag. Cultuur en sport De deeldomeinen cultuur en sport worden in de Brusselse gevangenissen nog niet aangeboden door de Vlaamse Gemeenschap. Dit heeft ondermeer te maken met de Brusselse penitentiaire realiteit.

24 24 In Sint-Gillis werden door een vakbondsakkoord in 2003 alle groepsactiviteiten op vlak van cultuur en sport afgeschaft en nieuwe initiatieven onderworpen aan strenge voorwaarden. Tot op vandaag is de invloed van dit akkoord voelbaar in de gevangenis. Nieuwe initiatieven liggen gevoelig en vragen de nodige voorbereiding en het nodige draagvlak. De Vlaamse gemeenschap bouwt in Sint-Gillis gestaag haar aanbod uit en zette in 2010 de eerste stappen achter de schermen om de mogelijkheden inzake sport in Sint-Gillis uit te klaren. In Vorst en Berkendael werd in eerste instantie gefocust op het aanbieden van individuele begeleidingen door de deeldomeinen werk, welzijn en gezondheid en in beperkte mate groepslessen door het deeldomein onderwijs. Vooral voor Vorst stelt zich een probleem bij het vinden van geschikte infrastructuur voor culturele- en sportactiviteiten. Op vlak van sport en cultuur bestaat het aanbod momenteel uit een kleine fitnesszaal en een uitgebreide bibliotheek in Sint-Gillis, twee kleine fitnesszaaltjes en een kleine bibliotheek in Vorst en een degelijke fitnesszaal en bibliotheek in de gevangenis van Berkendael. Dit aanbod wordt in hoofdzaak verstrekt door justitie. 5 Tendensen en toekomstperspectieven Het aanbod werd in 2010 verder uitgebouwd met het zwaartepunt bij de ontwikkeling van individuele begeleiding en vernieuwende initiatieven op vlak van groepsaanbod. Er werd rekening gehouden met de hoger beschreven Brusselse penitentiaire realiteit om de hulp- en dienstverlening te organiseren op maat van de gevangenis. In Sint-Gillis lag het tempo hoger omdat de Vlaamse Gemeenschap daar sinds midden 2010 een standplaats heeft en kan beschikken over een administratieve ruimte en een gesprekslokaal voor individuele begeleidingen. In Sint-Gillis werd sterk ingezet op het creëren van een draagvlak om groepsaanbod mogelijk te maken. Het vakbondsakkoord uit 2003 maakt het organiseren van groepslessen moeilijk en bovendien kon er tot eind 2010 geen aanbod doorgaan waaraan gedetineerden uit verschillende vleugels deelnamen. Met de opstart van de beroepsopleiding Basiskeuken van de Vlaamse Gemeenschap werd dit historisch gegroeid gegeven op een onderhandelde manier doorbroken en tot een succes uitgebouwd. Dit vergroot sterk de mogelijkheden naar de toekomst toe voor hulp- en dienstverlening in groep in de gevangenis van Sint-Gillis. Ook in de gevangenis van Vorst werd vooruitgang geboekt, zij het op een lager tempo en in eerste instantie gericht op het niveau van de individuele begeleidingen. Alle partners van de Vlaamse gemeenschap deden hun intrede in de gevangenis van Vorst om er een hulp- en dienstverleningsaanbod te doen. Vorst vereist omwille van de hoge in- en uitstroom van gedetineerden een specifieke aanpak voor de hulp- en dienstverlening wat voor partners niet altijd even makkelijk is, bijvoorbeeld als het gaat om onaangekondigde transfers die begeleidingen en therapie in volle ontwikkeling abrupt afbreken. Voor de uitbouw van het groepsaanbod in Vorst boden zich nieuwe kansen aan. Er kon geëxperimenteerd worden met het gebruik van een nieuw activiteitenlokaal in het kader van de focusgroep bevraging rond detentiebeleving van gedetineerden. Het aanbod had evenwel ook te lijden onder diverse problemen bij het penitentiair personeel (voornamelijk personeelstekort), al dan niet met een staking tot gevolg, wat ertoe leidde dat het aanbod meermaals niet of in mindere mate kon plaatsvinden. Verder wordt door alle Vlaamse gemeenschapspartners opgemerkt dat er een grote interesse is voor het hulp- en dienstverleningsaanbod. Veel heeft te maken met het feit dat het Vlaams Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden nog redelijk nieuw

25 25 is in de Brusselse gevangenissen en het aanbod in volle ontwikkeling. Ook de doelgroep aan anderstalige gedetineerden in Brussel is enorm. Ten slotte dient er ook op vlak van cultuur en sport het nodige aanbod ontwikkeld te worden in nauwe samenwerking en afstemming met de justitiële actoren. De uitdagingen voor de hulp- en dienstverlening in de Brusselse gevangenissen zijn groot, maar de kansen om tot een uitgebalanceerd aanbod te komen op alle deeldomeinen van het Strategisch Plan zijn dat eveneens. In die zin biedt 2010 de resultaten en ervaringen die nodig zijn om het werk voor de komende jaren verder te zetten.

26 26 Hoofdstuk 4: Profilering van het hulp- en dienstverleningsaanbod (strategie 2) 1. Inleiding In hoofdstuk IV staat de profilering van het hulp- en dienstverleningsaanbod centraal. De bekendmaking van het aanbod is essentieel om gedetineerden ervan gebruik te laten maken. Hiervoor dienen de gedetineerden geïnformeerd, geadviseerd, gesensibiliseerd en gemotiveerd te worden. De profilering van het hulp- en dienstverleningsaanbod vanuit de Vlaamse gemeenschapspartners in de Brusselse gevangenissen was in 2010 nog in volle opstart. Het bekendmaken van het aanbod bij gedetineerden was dan ook een belangrijk aandachtspunt in het voorbije werkjaar. 2. Profilering via onthaal en begeleiding Binnenkomende gedetineerden worden tijdens het onthaal door trajectbegeleiding geïnformeerd over de diensten van de Vlaamse Gemeenschap en het actuele hulp- en dienstverleningsaanbod. Indien wenselijk worden zij doorverwezen naar de betrokken dienst of partner voor verdere opvolging. Na doorverwijzing of aanmelding (via een rapportbriefje) worden gedetineerden gezien voor een verduidelijking van hun hulp- en/of dienstverleningsvraag. In het kader van het tweedelijns aanbod wordt er ook specifiek gepeild naar motivatie. In het kader van dienstverlening wordt gekeken of kandidaten in aanmerking komen voor het betreffende aanbod. Hierbij wordt ook gelet op taal en woonplaats en wordt waar nodig doorverwezen naar de andere gemeenschappen. 3. Algemene informatiekanalen Om de werking van de Vlaamse Gemeenschap in de Brusselse gevangenissen duidelijk kenbaar te maken ontwikkelden de partners in de schoot van de Coördinatiecel een eigen algemene BRUG folder met herkenbaar logo. Het Centrum voor Geestelijke Gezondheid Ahasverus nam hierin een voortrekkersrol. In de folder wordt het aanbod van de BRUG als geheel maar ook van de vier partners (CAW Archipel, CGG Ahasverus, Brucovo en VDAB) afzonderlijk opgenomen. De folder is beschikbaar in het Nederlands en het Engels en gericht naar de Nederlandstalige en anderstalige gedetineerden. De folder wordt verspreid via het proactief onthaal, individuele begeleidingen van de verschillende partners, de psychosociale diensten van de gevangenissen en centrale vindplaatsen toegankelijk voor gedetineerden. Daarnaast hebben alle partners een folder over de eigen werking. VDAB, CGG en JWW hebben ook een organisatiefolder specifiek gericht op hun werk in de gevangenis. Het CGG

27 27 heeft bovendien een specifieke folder voor de reguliere CGG i.v.m. het postpenitentiaire aanbod. De door de Afdeling Welzijn en Samenleving uitgegeven gevangeniskrant Krant X wordt systematisch verdeeld in de gevangenis van Sint-Gillis aan de Nederlandstalige en anderstalige gedetineerden. In de schoot van het Brussels Overlegcomité Justitieel Welzijnswerk werd de brochure Wegwijs in de gevangenis ontwikkeld waarin de acht diensten voor Justitieel Welzijnswerk hun aanbod toelichten. Deze brochure, over de gemeenschappen en gewesten heen, werd uitgebracht in vier talen: Nederlands, Frans, Spaans en Engels. Voor de Vlaamse Partners is het wel een gemis dat omwille van de complexe Brusselse organisatie van de hulp- en dienstverlening door verschillende gemeenschappen er geen ruimte was voor de andere diensten binnen het Vlaams Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan gedetineerden. Via het TV kanaal van de gevangenis van Sint-Gillis wordt het aanbod van de Vlaamse Gemeenschap aangekondigd voor gedetineerden met een TV op cel. In 2010 werd het TV kanaal geactualiseerd en werd het aanbod van de Vlaamse Gemeenschap opgenomen. 4. Specifieke informatiekanalen Specifiek en nieuw aanbod, voornamelijk onderwijs in groep, wordt aangekondigd via affiches die opgehangen worden op de betreffende vleugels. Hiervoor worden telkens de daartoe voorziene ruimtes op sectie gebruikt. Op de affiche wordt de wijze vermeld hoe een gedetineerde zich kandidaat kan stellen voor een bepaald aanbod: door een rapportbriefje te schrijven naar de betreffende dienst. Ook via flyers wordt nieuw aanbod aangekondigd op de betreffende vleugels. Hiervoor wordt nauw samengewerkt met de kwartieroversten van de vleugel die per sectie de flyers uitdeelt aan de Nederlandstalige en anderstalige gedetineerden. Op de affiche wordt de wijze vermeld hoe een gedetineerde zich kandidaat kan stellen voor een bepaald aanbod: door een rapportbriefje te schrijven naar de betreffende dienst of door een antwoordstrookje in te vullen en af te geven op de vleugel. 5. Tendensen en toekomstperspectieven 2010 werd gebruikt om het aanbod en de algemene werking van de Vlaamse Gemeenschap via allerlei kanalen kenbaar te maken aan de gedetineerden in de Brusselse gevangenissen. Belangrijk hierbij was de ontwikkeling en verspreiding van de eigen algemene BRUG-folder in twee talen: Nederlands en Engels. Hiermee konden we onze doelgroep van Nederlandstalige en anderstalige gedetineerden op een laagdrempelige en duidelijke manier informeren. Wat specifieke nieuwe initiatieven betrof, werd er voornamelijk gewerkt met affiches en flyers. Naar de toekomst toe is het nog meer de bedoeling om in te zetten op programma s die het aanbod voor een bepaalde periode voorafgaandelijk aankondigen. Het regime van de gevangenissen heeft ook een invloed gehad op de profilering van de hulp- en dienstverlening. Zo was het tot eind 2010 in Sint-Gillis niet mogelijk om het onderwijsaanbod in groep bekend te maken aan alle gedetineerden wegens de onmogelijkheid om deelnemers van verschillende vleugels samen les te laten volgen. Eind 2010 werd dit gelukkig deels opgeheven.

28 28 De basis werd gelegd en ook de komende jaren zal profilering van het aanbod zeer belangrijk blijven. Ook is het wenselijk om de bekendmaking van het hulp- en dienstverleningsaanbod van de verschillende gemeenschappen en diensten nog beter op elkaar af te stemmen.

29 29 Hoofdstuk 5: Verkrijgen vergroten van het draagvlak (strategie 4) 1. Inleiding Een draagvlak creëren gebeurt nooit vanzelf. Het is bovendien niet vanzelfsprekend om een draagvlak te vergroten en uit te bouwen. Dit hoofdstuk staat stil bij de initiatieven die de Vlaamse partners ondernemen om deze 4 e strategie te realiseren. 2. Draagvlak bij justitie In 2010 werd er door de Vlaamse Gemeenschap volop ingezet op het verkrijgen en vergroten van een draagvlak voor hulp- en dienstverlening bij justitie via diverse inspanningen. Omdat het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden in Brussel recent in 2009 werd geoperationaliseerd en in 2010 nog in volop vorm werd gegeven was de inzet voor het verkrijgen van een draagvlak een belangrijk aspect van de werking in de Brusselse gevangenissen. Er werd ingezet in het structureren van formele communicatie met justitie aan de hand van weekoverleg tussen de Vlaamse Gemeenschap (beleidsmedewerker) en justitie (referentiedirecteur). In de gevangenis van Sint-Gillis werd dit overleg geïnstalleerd op weekbasis, in de gevangenis van Vorst vanaf het najaar van 2010 op tweemaandelijkse basis. Via dit platform werden de directies geïnformeerd over de hulp- en dienstverlening van de Vlaamse Gemeenschap, werd informatie uitgewisseld, gezamenlijk beslissingen genomen om het aanbod uit te bouwen en duidelijkheid geschept over ieders rol en werking. Tijdens het overleg met directie werd zeer de klemtoon gelegd op het verkrijgen van een draagvlak door toegankelijk te zijn, een aanspreekpunt te vormen en constant terug te koppelen. In 2010 is tijdens dit overleg in Sint-Gillis sterk gepleit om vleugeloverschrijdend aanbod mogelijk te maken wat eind 2010 ook gelukt is bij de opstart van de beroepsopleiding Basiskeuken. Ook ander overleg met justitie zoals cliëntoverleg en de Welzijnsteams werden gebruikt om via formele communicatie het draagvlak te verhogen. Ook inzake informele communicatie werden door alle medewerkers van de Vlaamse Gemeenschap initiatieven genomen. Gaande van informele gesprekjes met justitiepersoneel tot informatievragen bij alle aanwezige (administratieve) diensten in de gevangenis. Hierdoor raakte de werkvloer meer en meer vertrouwd met de werking en gezichten van de Vlaamse Gemeenschap. Deze informele communicatie verliep aan een hoger tempo in de gevangenis van Sint-Gillis, waar de Vlaamse gemeenschap haar standplaats heeft. In de gevangenis van Sint-Gillis kreeg de Vlaamse Gemeenschap in juni 2010 een administratieve ruimte met aanpalend gespreklokaal toegewezen. Door aanwezigheid in het cellulaire gedeelte werd de zichtbaarheid van de Vlaamse Gemeenschap stevig verhoogd wat bijdroeg tot een sterker draagvlak. Ook de aanloop naar de ingebruikname van deze lokalen leverden heel wat ontmoetingen met personeel op en de voorbereidende gesprekken met directie, veiligheidsverantwoordelijken en beambten maakten de werking en collega s van de Vlaamse Gemeenschap verder bekend. Om deze vaste standplaats in de gevangenis van Sint-Gillis kenbaar en zichtbaar te maken hield de Vlaamse Gemeenschap op 9 juni 2010 een openingsmoment voor de personeelsleden van de Vlaamse partners en het justitiepersoneel. Er werden twee sessies voorzien om zo veel mogelijk justitiepersoneel de kans te geven een kijkje te komen nemen

30 30 en kennis te maken met lokalen en werking van de Vlaamse Gemeenschap. Er werd een dienstnota door de directie opgemaakt ter bekendmaking. Uiteindelijk kwamen maar enkele beambten langs, maar het bleef een voornaam signaal naar het personeel toe om ons enerzijds bekend te maken en anderzijds hen op een laagdrempelige manier welkom te heten in de lokalen van de Vlaamse Gemeenschap. In Vorst beschikten we in 2010 (nog) niet over een vaste stek maar ontwikkelde de Vlaamse partners initiatieven om de werking bekend te maken bij het justitiepersoneel. Justitieel Welzijnswerk hield een sensibiliseringsactie naar aanleiding van Pasen om de dienst en het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden bekend te maken. Ook hield de Vlaamse Gemeenschap een voorstelling van haar werking en aanbod op tal van fora in de gevangenissen: de basisoverlegcomité s (BOC) van Sint-Gillis en Vorst, de beleidscel van Vleugel A in Sint-Gillis, enz. 3. Draagvlak bij de gemeenschappen In Brussel is het voor de Vlaamse Gemeenschap ook van belang om haar werking en aanbod bekend te maken bij de andere gemeenschappen en diensten. Dit om tot een optimale samenwerking en afstemming van het hulp- en dienstverleningsaanbod te komen. De Vlaamse partners organiseerden allen kennismakingsoverleg met diensten met een analoge werking in de Brusselse gevangenissen. Zo was er ondermeer overleg tussen JWW en de bicommunaire Brusselse diensten voor justitieel welzijnswerk, tussen de VDAB en Groep Intro en tussen Brucovo en Adeppi. De beleidsmedewerker van de Vlaamse Gemeenschap zorgt voor toelichting bij het Vlaams Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden op het Overlegcomité Justitieel Welzijnswerk Brussel waar de andere gemeenschappen vertegenwoordigd zijn. Ook wordt door de beleidsmedewerker draagvlak gecreëerd bij de andere coördinatoren van de gemeenschappen via het coördinatorenoverleg. 4. Draagvlak bij organisaties extramuros In 2010 is er vanuit het deeldomein gezondheid door het CGG Ahasverus gewerkt aan het bevragen, sensibiliseren en informeren van de reguliere CGG i.v.m. hun postpenitentiair aanbod. Dit vanuit de redenering dat het team Psychotherapie-BRUG binnen het CGG Ahasverus de middelen niet heeft om zelf de postpenitentiaire opvang te organiseren, maar vooral om gedetineerden in hun eigen regio hulp te bieden, in het reguliere circuit. Eens ze de gevangenis verlaten betreft het hier immers gewone cliënten die beroep kunnen doen op de geestelijke gezondheidszorg. Psychotherapie-BRUG vormt daarbij het aanspreekpunt voor gedetineerden en voor de reguliere centra. Daarvoor worden intakes gepland met gedetineerden, en supervisie en vorming aangeboden aan de hulpverleners van de reguliere centra. CGG Ahasverus ontwikkelde hiervoor een folder voor de reguliere CGG i.v.m. het postpenitentiaire aanbod. 5. Draagvlak bij de brede samenleving Op 16 november bezochten de Vlaamse en Brusselse Onderwijsministers de beroepsopleiding Basiskeuken van de Vlaamse Gemeenschap in het kader van hun subsidieopdracht vanuit de Vlaamse regering en de Vlaamse Gemeenschapscommissie in

31 31 de Brusselse gevangenissen. Er was heel wat persbelangstelling voor dit bezoek en een video- en audioreportage in de Brusselse media brachten deze opleiding voor gedetineerden in Sint-Gillis op een positieve manier in beeld en gaven enkele gedetineerden die bouwen aan hun toekomst een stem. Op die manier maakte het brede publiek kennis met de resultaten van de werking van de Vlaamse Gemeenschap in de gevangenis. 6. Tendensen en toekomstperspectieven Het creëren van draagvlak werd in 2010 als zeer voornaam ingeschat door alle partners van de Vlaamse Gemeenschap. Omdat het Strategisch Plan nog niet zo lang in voegen is in de Brusselse gevangenissen was aansluiting vinden voor de eigen werking bij een veelheid aan actoren een belangrijke stap in de uitbouw van het aanbod. Niet enkel bij justitie, maar ook bij de andere gemeenschappen en diensten, bij organisaties extramuros en bij de brede samenleving. Werken aan draagvlak was een constante in de werking van de Vlaamse Gemeenschap in 2010 en diende met de nodige zorgvuldigheid aangepakt te worden. Zoeken naar een balans tussen vooruitgang en respect voor de penitentiaire context waarin de hulp- en dienstverlening zich ontplooit, is een broos maar uitdagend evenwicht. Het werken aan draagvlak gaf anderzijds ook veel voldoening. Specifiek in de gevangenis van Sint-Gillis droeg de aanwezigheid van de Vlaamse Gemeenschap in het cellulair gedeelte van de gevangenis bij tot een goede relatie met het penitentiair personeel, een groep niet zonder belang voor het welslagen van het hulp- en dienstverleningsaanbod. Onder meer inzake toeleiding en sensibilisering zijn hier nog heel wat pistes om tot een nauwere samenwerking te komen.

32 32 Hoofdstuk 6: Een HRM- en Organisatieontwikkelingsbeleid (strategie 5) 1. Inleiding Met deze vijfde strategie trachten we te komen tot een HRM- en organisatieontwikkelingsbeleid om alle interne en externe medewerkers van de Vlaamse gemeenschap te motiveren, te ontplooien en optimaal efficiënt en effectief in te zetten in hun opdracht voor hulp- en dienstverlening in de Vlaamse gevangenissen. 2. Ondersteuning Nieuwe medewerkers die een hulp- en dienstverleningsaanbod komen doen in de Brusselse gevangenissen doorlopen allen de introductieprocedure van de Vlaamse Gemeenschap begeleid door de beleidsmedewerker en de domeinspecialist. Concreet wordt een welkomstgesprek gehouden waarbij de nieuwe medewerker wordt ingelicht over werken in de Brusselse gevangenissen, een aantal administratieve documenten dient in te vullen en de gedragscode van de Vlaamse Gemeenschap dient te ondertekenen. De medewerker krijgt een uitgebreide informatiebundel mee met de nodige documenten, brochures en contactgegevens. Er wordt bovendien voorzien in een uitgebreide rondleiding in de gevangenis(sen) waar de medewerker een hulp- en dienstverleningsopdracht heeft. Naast de introductie wordt ook voorzien in de permanente ondersteuning van medewerkers door de verschillende partners. Zo zijn de beleidsmedewerker en organisatieondersteuner een aanspreekpunt voor beleidsmatige en ondersteunende vragen. De onderwijscoördinator zorgt voor begeleiding en opvolging van leerkrachten. De psycholoog/therapeut vervult een brugfunctie tussen de collega s van het Psychotherapie-BRUG binnen het CGG en de werking van de Coördinatiecel-BRUG. 3. Vorming De intersectorale Werkgroep Vorming en Onderwijs (WEVO) van de Vlaamse Overheid organiseert jaarlijks een tweedaagse introductiecursus Samen werken in de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden voor medewerkers van de Vlaamse Gemeenschap. De cursus biedt een introductie in de verschillende aspecten van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en het werken binnen de gevangenismuren. In 2010 ging deze cursus door op 18 en 19 oktober en 29 november. Vanuit Brussel participeerden 2 hulp- en dienstverleners. In het kader van de kennismaking met het Gedetineerden Opvolgsysteem (GOS) werd door de beleidsmedewerker een introductievorming GOS voorzien voor de partners van de Vlaamse Gemeenschap in de gevangenis van Sint-Gillis op 14 december. De partnerorganisaties van de Vlaamse Gemeenschap voorzien ook afzonderlijk voor hun eigen medewerkers in specifieke vormingen en opleidingen.

33 33 4. Intervisie De partnerorganisaties van de Vlaamse Gemeenschap in de Brusselse gevangenissen houden op regelmatige basis in hun eigen teams denkdagen, intervisies, terugkoppelmomenten die hen toelaten om de werking van de eigen organisatie en de werking in de gevangenis te evalueren en uit te bouwen. 5. Infrastructuur en logistiek Op vlak van infrastructuur is er in 2010 heel wat gerealiseerd. Zo kreeg de Vlaamse Gemeenschap in Sint-Gillis een administratieve ruimte met aanpalend gespreklokaal ter beschikking. Voordien had enkel de beleidsmedewerker een vaste stek in de gevangenis. Een hele vooruitgang die gepaard ging met de nodige afspraken en logistieke realisaties zoals, telefoon, bureaus, kasten, enz. Ook op vlak van ICT werd aan alle medewerkers met een permanente opdracht in de gevangenis voorzien in een pc, account, , internet en toegang tot de gedeelde schijf van de Vlaamse Gemeenschap op het netwerk van justitie. Voor de beleidsmedewerker werd voorzien in een toegang tot het netwerk van de Vlaamse Overheid. 6. Tendensen en toekomstperspectieven De werking van de Vlaamse Gemeenschap in de Brusselse gevangenissen werd aanzienlijk verbeterd met het in gebruik nemen van een vaste standplaats met eigen gesprekslokaal in de gevangenis van Sint-Gillis voor de permanente medewerkers. Er wordt in 2011 volop werk gemaakt om ook in Vorst een administratieve ruimte te verkrijgen om van daaruit ook in deze gevangenis de werking te vergemakkelijken.

34 34 Hoofdstuk 7: Algemene conclusie De Vlaamse Gemeenschap vond en zocht in 2010 haar weg in de Brusselse gevangenissen. Was 2009 nog vooral een verkenningsjaar met als voornaamste verwezenlijkingen het binnenbrengen van de verschillende partners en het verkennen van het terrein, dan werd in 2010 werkelijk gestart met de uitbouw en profilering van het hulp- en dienstverleningsaanbod, het intensifiëren van de samenwerkingsmodellen en organisatievormen en zeker het creëren van een draagvlak voor hulp- en dienstverlening. Het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden kent in Brussel een bijzondere implementatie. Niet enkel verdeelt de equipe van de Vlaamse Gemeenschap het werk over de drie Brusselse gevangenissen Sint-Gillis, Vorst en Berkendael, bovendien werkt ze naast en met zowel de Franse Gemeenschap als de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, die ook een opdracht vervullen in Brussel. Vooreerst trachtte de Vlaamse Gemeenschap in 2010 verder werk te maken van een interne overlegvorm voor beleid, planning en opvolging. De Coördinatiecel-BRUG kwam maandelijks samen en zette de lijnen uit voor het organiseren van aanbod, het maken van afspraken en het ondersteunen van de werking op infrastructureel en logistiek gebied. Bijzonder hierbij is dat de Vlaamse Gemeenschap pas midden 2010 een vaste standplaats kreeg in Brussel. Meerbepaald werd in de gevangenis van Sint-Gillis een administratieve ruimte en een gesprekslokaal ter beschikking gesteld. Deze verwezenlijking betekende een hele evolutie in het werk van de hulp- en dienstverleners dat vanaf dan aanzienlijk vergemakkelijkt werd. Keerzijde is het ontbreken van een vaste stek in Vorst en Berkendael, een tekort dat in de loop van 2011 hopelijk kan verholpen worden en een positieve invloed zal hebben op de verder uitbouw van het Strategisch Plan in Vorst. Ook met justitie werd het overleg rond de planning en uitvoering van de hulp- en dienstverlening verder uitgebouwd in Sint-Gillis en Vorst. Zowel via overleg tussen de beleidsmedewerker en de directie als via cliëntoverleg en organisatie van en deelname aan de Welzijnsteams. Met de Franse gemeenschap en de bicommunautaire Brusselse diensten van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie werd er een structureel overleg geïnstalleerd onder de vorm van een tweemaandelijks overleg met de coördinatoren van de verschillende gemeenschappen. Ook de diverse andere organisaties die niet gelieerd zijn aan een gemeenschap werden in 2010 meer gegroepeerd en stelden ook een coördinator aan die bij dit Coördinatorenoverleg aansloot. In 2011 is het nog meer dan in 2010 de bedoeling om toe te werken naar een gezamenlijk planningsteam voor de drie Brusselse gevangenissen waarbij de verschillende gemeenschappen betrokken worden. Hiervoor werd eind 2010 al een eerste voorstel gedaan door de coördinatoren van de gemeenschappen en justitie. Inzake de uitbouw van het hulp- en dienstverleningsaanbod deden de vier aanwezige deeldomeinen onderwijs, gezondheid, welzijn en werk heel wat inspanningen om hun aanbod te organiseren, bekend te maken en uit te voeren. Dit resulteerden in een individueel en groepsaanbod in de drie gevangenissen. De klemtoon lag hierbij op individuele begeleidingen vanuit de domeinen gezondheid, welzijn en werk en groepsaanbod vanuit het domein onderwijs. De Brusselse penitentiaire context maakte het niet makkelijk om het aanbod vorm te geven. Voornamelijk de nasleep van het vakbondsakkoord in Sint-Gillis, waarbij er geen gedetineerden uit verschillende vleugels aan eenzelfde aanbod konden deelnemen tot eind 2010, zorgden voor een ernstige belemmering van de organisatie van het groepsaanbod. Ook de beperkte infrastructuur en grote in- en uitstroom van

35 35 gedetineerden in arresthuis Vorst maken groepsaanbod in deze gevangenis een hele uitdaging. Gelet op deze realiteit zijn de partners er toch in geslaagd om een stevige basis te leggen en het hulp- en dienstverleningsaanbod in Brussel op het spoor te zetten. Het tempo lag hierbij hoger in Sint-Gillis omdat de Vlaamse Gemeenschap er een standplaats heeft, wat in Vorst en Berkendael voorlopig nog niet het geval is. Uiteraard zijn er nog heel wat hiaten in het hulp- en dienstverleningsaanbod vanuit de Vlaamse Gemeenschap merkbaar. Voornamelijk op de deeldomeinen sport en cultuur liggen nog heel wat inspanningen en uitdagingen voor ons. In 2009 en ook in 2010 was de tijd nog niet rijp om ook op deze terreinen een trendbreuk te bewerkstellingen. Sport- en culturele activiteiten werden immers in 2003 in Sint-Gillis bij vakbondsakkoord teruggeschroefd en deze geschiedenis is tot op vandaag voelbaar. In Vorst is er dan weer een zeer beperkte infrastructuur voor groepsaanbod. In 2011 zal er dus verder worden ingezet op het creëren van het nodige draagvlak en randvoorwaarden om ook op deze vlakken vooruitgang te boeken. Gezien de recente evolutie eind 2010 om vleugeloverschrijdend aanbod mogelijk te maken in Sint-Gillis en de hoge vraag naar sport in bijvoorbeeld Berkendael, waar er wel een uitgebreide infrastructuur is, zijn voldoende pistes aanwezig om verder op te werken in Zowel de doelgroep van gedetineerden als het personeel van de gevangenissen raakten in 2010 meer en meer vertrouwd met de Vlaamse Gemeenschap en haar werking op vlak van hulp- en dienstverlening. Er werd dan ook stevig ingezet op profilering van het aanbod en versterking van het draagvlak. Zo werd een tweetalige folder gemaakt waarbij het aanbod van de Vlaamse Gemeenschap en partners werd beschreven voor gedetineerden. Ten aanzien van het penitentiair personeel werd veel aandacht geschonken aan het opdrijven van de formele en informele communicatie om de werking bekend te maken en de nodige sensibilisatie te bewerkstelligen. Het heeft de Vlaamse Gemeenschap hierbij sterk geholpen om eindelijk midden 2010 over een vaste standplaats te kunnen beschikken. In 2011 blijft draagvlak een zeer voornaam punt binnen de werking. De Brusselse gevangenissen hebben nog maar recentelijk kennis gemaakt met het Strategisch Plan, wat betekent dat er veel interesse was en is, maar tegelijkertijd blijft het belangrijk te streven naar een gezamenlijke motivatie tussen justitie en gemeenschappen voor hulp- en dienstverlening. De hulp- en dienstverleners van de Vlaamse Gemeenschap hebben zich in 2010 enorm ingezet met beperkte middelen in maar liefst drie Brusselse gevangenissen. Ondanks personeelswissels en de daarbij horende inwerkperiodes zijn we er gezamenlijk in geslaagd om dit jaar het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden ook in Brussel te bestendigen. Dit geeft motivatie en wil om de komende jaren op de ingeslagen weg verder te gaan en daarbij niet enkel het aanbod maar ook faciliterende factoren zoals infrastructuur en middelen verder uit te breiden.

36 36 Bijlagen Bijlage 1: registratiegegevens individueel aanbod (Fiches) Individueel aanbod 1 Trajectbegeleiding in Sint-Gillis en Vorst Domein Welzijn Aanbodverstrekker: CAW Archipel Periode: 01/01/2010 t/m 31/12/2011 Aantal aanmeldingen: 336 (werden allen in onthaal of begeleiding gezien) Aantal intakes: 336 Aantal opgestarte begeleidingen: 55 Gemiddeld aantal gesprekken problematieken: Divers: van eenmalige gesprekken tot begeleidingen over meerdere jaren. Doorverwijzing, zo ja vermeld ook de bestemmeling: Intern: Gezondheid: CGG Ahasverus Onderwijs: Brucovo Werk: VDAB Herstel: Suggnomé Advocatuur Extern: Welzijn: CAW OCMW GGZ Psychiatrische ziekenhuizen Drughulpverlening

37 37 Individueel aanbod 2 Naastbestaandenwerking in Sint-Gillis en Vorst Domein Welzijn Aanbodverstrekker: CAW Archipel Periode: 01/01/2010 t/m 31/12/2011 Aantal aanmeldingen: 78 Aantal intakes: 78 Aantal opgestarte begeleidingen: 8 Gemiddeld aantal gesprekken problematieken: Divers: van eenmalige gesprekken tot begeleidingen over meerdere jaren. Doorverwijzing, zo ja vermeld ook de bestemmeling: Intern: Welzijn: CAW Gezondheid: CGG Extern: OCMW GGZ Advocatuur

38 38 Individueel aanbod 3 Individuele onderwijstrajecten in Sint-Gillis Domein Onderwijs Aanbodverstrekker: Brucovo Periode: 01/01/2010 t/m 31/12/2011 Aantal aanmeldingen: Niet geregistreerd Aantal intakes: Intakes voor het groepsaanbod: niet geregistreerd Algemene info: 2 Doorstroom regulier aanbod CBE: 2 Aanvragen BIS cursussen: 10 Doorverwijzing, zo ja vermeld ook de bestemmeling: Intern: Werk: VDAB

39 39 Individueel aanbod 4 Trajectbegeleiding naar werk in Sint-Gillis, Vorst en Berkendael Domein Werk Aanbodverstrekker: VDAB Regionale Dienst Brussel Periode: 01/01/2010 t/m 31/12/2011 Aantal lopende dossiers: Lopende begeleidingstrajecten met aanvraag opleiding en/of begeleiding naar werk binnen de gevangenis: 15 Enkele mensen zijn hun traject in Brussel gestart maar ondertussen getransfereerd naar een andere gevangenis, deze zijn niet meegerekend in deze cijfers. Anderen zijn nog niet in de voorwaarden die een trajectbegeleiding mogelijk maken, maar zijn al grondig geïnformeerd (meerdere gesprekken) over de dienstverlening die VDAB hun kan bieden. Aantal aanmeldingen: 49 Redenen waarom geen intake: 5 mensen waren vrij of naar een andere gevangenis getransfereerd op het moment dat ik hun wilde ontmoeten. Aantal intakes: 44 Redenen waarom geen begeleiding werd opgestart: geen mogelijkheid om de gevangenis te verlaten voor inschrijving in een opleiding of sollicitaties (+/-70%) geen geldige arbeidsvergunning (+/-25%) moedertaal Frans en woonplaats in Brussel => doorverwijzing naar Après ASBL die vanuit Actiris gesubsidieerd worden. (+/-5%) Aantal opgestarte begeleidingen: 22 Aantal afgeronde dossiers 7 Hoe afgerond: Gedetineerden komen vrij en worden verder opgevolgd door de VDAB het dichtst bij hun woonplaats. Bij transfer naar een andere gevangenis volgt een andere detentieconsulent de klant verder op. Gemiddeld aantal gesprekken problematieken: Totaal: per cliënt in Sint-Gillis en Berkendael 1 per cliënt in Vorst Doorverwijzing, zo ja vermeld ook de bestemmeling: Intern: Werk: Après vzw (indien moedertaal Frans en woonplaats in Brussel)

40 40 Individueel aanbod 5 Individuele psychotherapie in Sint-Gillis en Berkendael Domein Gezondheid Aanbodverstrekker: CGG Ahasverus Psychotherapie Brug Periode: 01/01/2010 t/m 31/12/2011 Aantal lopende dossiers: 7 (31/12/2010) Aantal aanmeldingen: 23 Redenen waarom geen intake: transfer voor intake (4) vraag uit Vorst (3) Aantal intakes: 16 Redenen waarom geen begeleiding: geen vraag voor CGG taal (2) transfer/vrij (3) Aantal opgestarte begeleidingen: 11 Aantal afgeronde dossiers: 4 Hoe afgerond: plotse transfer (1) in onderling overleg: (1) afgebroken op initiatief cliënt (1) Gemiddeld aantal gesprekken problematieken: 9,5 (maar vaak ofwel 2-3 gesprekken, ofwel 15+) Doorverwijzing, zo ja vermeld ook de bestemmeling: Neen

41 41 Individueel aanbod 6 Schriftelijke therapie Domein Gezondheid Aanbodverstrekker: CGG Ahasverus t/m Psychotherapie Brug Periode: 01/01/ /12/2011 Aantal lopende dossiers: 2 (31/12/2010) Aantal aanmeldingen: 0 Aantal intakes: 0 Aantal opgestarte begeleidingen: 0 Aantal afgeronde dossiers (+ hoe afgerond): 0 Gemiddeld aantal gesprekken problematieken: 12 Doorverwijzing, zo ja vermeld ook de bestemmeling: Ja, ambulante of residentiële hulpverlening aan daders seksueel grensoverschrijdend gedrag

42 42 Individueel aanbod 7 Postpenitentiair Traject Domein Gezondheid Aanbodverstrekker: CGG Ahasverus Psychotherapie Brug Periode: 01/01/2010 t/m 31/12/2011 Aantal lopende dossiers: 0 Aantal aanmeldingen: 6 Aantal intakes: 6 Aantal opgestarte begeleidingen: 6 Aantal afgeronde dossiers: 6 Hoe afgerond: onderling overleg doorverwijzing Gemiddeld aantal gesprekken problematieken: 1,3 Doorverwijzing, zo ja vermeld ook de bestemmeling: Ja, reguliere CGG (uit postpenitentitair netwerk)

43 43 Bijlage 2: registratiegegevens groepsaanbod (Fiches) Groepsaanbod 1 Focusgroep bevraging Detentiebeleving in Vorst Domein Welzijn Aanbodverstrekker: CAW Archipel CGG Ahasverus Periode: Van 16/12/2010 t/m 16/12/2010 Totaal aantal momenten: 1 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: Via een groepsinterview peilen naar ideeën en behoeften van gedetineerden i.v.m. het organiseren van gespreksgroepen rond detentiebeleving Doelgroep: Nederlandstalige gedetineerden van het gewone regime van de gevangenis van Vorst Voorwaarden tot deelname: Nederlandstalige gedetineerden van het gewone regime Resultaten : Aantal inschrijvingen 7 Aantal deelnemers bij de start 3 Aanwezigheidsgraad / Aantal eindigers 3 Gemiddeld aantal deelnemers 3 Aantal behaalde attesten / Bruto kostprijs activiteit : FINANCIERDER PERSONEEL LOGISTIEK Inbreng Vlaamse Gemeenschap 2 VTE Inbreng Justitie (steunfonds/cul.sport./aff.rel./herstel) Inbreng ander (benoem:...) TOTAAL 2 VTE

44 44 Groepsaanbod 2 Basisopleiding: Lezen en schrijven (NT1) in Sint-Gillis Domein Onderwijs Aanbodverstrekker: CBE Basiseducatie Brusselleer Periode: Van 1/01/2010 t/m 31/01/2010 Totaal aantal momenten: 1 maal per week (uitgezonderd vakantieperiodes) Totaal aantal uren: 3 uur per moment Doel en omschrijving van de activiteit: Verbeteren van het Nederlands (lezen, schrijven, spreken en luisteren) van gedetineerden met oog op de interne communicatie binnen de instelling en de reclassering en inburgering binnen de maatschappij Doelgroep: Laaggeschoolde Nederlandstalige en behoorlijk Nederlandssprekende gedetineerden met lees en/of schrijfproblemen Voorwaarden tot deelname: Laaggeschoold zijn Specifieke Nederlandse leervragen en/of leernoden hebben Kunnen functioneren in een kleine groep Verblijvend op vleugel A Resultaten : Aantal inschrijvingen open* Aantal deelnemers bij de start 16 Aanwezigheidsgraad / Aantal eindigers 7 Gemiddeld aantal deelnemers 10 Aantal behaalde attesten 1 *open aanbod: gedurende de hele periode kunnen gedetineerden instromen. Bruto kostprijs activiteit : FINANCIERDER PERSONEEL LOGISTIEK Inbreng Vlaamse Gemeenschap 1 VTE Inbreng Justitie (steunfonds/cul.sport./aff.rel./herstel) Inbreng ander (benoem:...) TOTAAL 1 VTE

45 45 Groepsaanbod 3 Basisopleiding: Lezen en schrijven (NT1) in Vorst Domein Onderwijs Aanbodverstrekker: CBE Basiseducatie Brusselleer Periode: Van 1/01/2010 t/m 31/12/2010 Totaal aantal momenten: 1 maal per week (uitgezonderd vakantieperiodes) Totaal aantal uren: 3 uur per moment Doel en omschrijving van de activiteit: Verbeteren van het Nederlands (lezen, schrijven, spreken en luisteren) van gedetineerden met oog op de interne communicatie binnen de instelling en de reclassering en inburgering binnen de maatschappij Doelgroep: Laaggeschoolde Nederlandstalige en behoorlijk Nederlandssprekende gedetineerden met lees en/of schrijfproblemen Voorwaarden tot deelname: Laaggeschoold zijn Specifieke Nederlandse leervragen en/of leernoden hebben Kunnen functioneren in een kleine groep Resultaten : Aantal inschrijvingen open* Aantal deelnemers bij de start 5 Aanwezigheidsgraad / Aantal eindigers 3 Gemiddeld aantal deelnemers 2 Aantal behaalde attesten 0 *open aanbod: gedurende de hele periode kunnen gedetineerden instromen. Bruto kostprijs activiteit : FINANCIERDER PERSONEEL LOGISTIEK Inbreng Vlaamse Gemeenschap 1 VTE Inbreng Justitie (steunfonds/cul.sport./aff.rel./herstel) Inbreng ander (benoem:...) TOTAAL 1 VTE

46 46 Groepsaanbod 4 Basisopleiding: Nederlands aan anderstaligen (NT2) in Sint-Gillis Domein Onderwijs Aanbodverstrekker: CVO Lethas Periode: Van 19/4/2010 t/m 25/6/2010 Totaal aantal momenten: 2 maal per week in Sint-Gillis Totaal aantal uren: 3 uur per moment (totaal: 60u) Doel en omschrijving van de activiteit: Afhankelijk van de richtgraad wordt er gewerkt aan de technische en inhoudelijke aspecten alsook aan specifieke leervragen. Doelgroep: Anderstaligen die Nederlands willen leren. Voorwaarden tot deelname: Deelname aan de screening van het Huis voor het Nederlands Brussel Kunnen functioneren in een kleine groep Verblijven op vleugel D Resultaten : Aantal inschrijvingen 29 Aantal deelnemers bij de start 5* Aanwezigheidsgraad / Aantal eindigers Gemiddeld aantal deelnemers 2 Aantal behaalde attesten 2 *Redenen waarom afgehaakte kandidaten niet starten: eigenheid van de gevangenis van Sint-Gillis (het aanbod kon niet vleugeloverschrijdend aangeboden worden). De gedetineerden moesten muteren naar vleugel D wat voor velen geen optie was Bruto kostprijs activiteit : FINANCIERDER PERSONEEL LOGISTIEK Inbreng Vlaamse Gemeenschap 1 VTE Inbreng Justitie (steunfonds/cul.sport./aff.rel./herstel) Inbreng ander (benoem:...) TOTAAL 1 VTE

47 47 Groepsaanbod 5 Beroepsopleiding: Basiskeuken in Sint-Gillis Domein Onderwijs Aanbodverstrekker: CVO Elishout COOVI Periode: van 9/11/2010 t/m 10/12/2010 Totaal aantal momenten: 10 Totaal aantal uren: 40 Doel en omschrijving van de activiteit: Aan de hand van eenvoudige voorbereidingstechnieken inzicht verkrijgen in het werk in de keuken. In deze module wordt veel aandacht besteed aan veiligheid en hygiëne Doelgroep: Gedetineerden Voorwaarden tot deelname: Kunnen functioneren in een kleine groep Resultaten : Aantal inschrijvingen 103 Aantal deelnemers bij de start 13* Aanwezigheidsgraad ** Aantal eindigers 10 Gemiddeld aantal deelnemers 10 Aantal behaalde attesten 10 *waarvan 10 gestart en 3 op wachtlijst ** 100 % (6 gedetineerden), 90 % (2 gedetineerden), 80 % (2 gedetineerden) Bruto kostprijs activiteit : FINANCIERDER PERSONEEL LOGISTIEK Inbreng Vlaamse Gemeenschap 1 VTE (CVO) Inbreng Justitie (steunfonds/cul.sport./aff.rel./herstel) 1748 Inbreng ander (benoem:...) TOTAAL 1 VTE 1748

48 48 Groepsaanbod 6 Infosessie Herstel in Sint-Gillis Domein Welzijn Aanbodverstrekker: Suggnomè (i.s.m. Médiante) Periode: van 9/07/2010 t/m 9/07/2010 Totaal aantal momenten: 1 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: Gedetineerden sensibiliseren rond herstelbemiddeling en hun visie opentrekken naar de slachtoffers toe. Via informatie worden de principes en meerwaarde van de bemiddeling meegeven. De mogelijkheden van bemiddeling aangeven en gedetineerde de kans laten om met de diensten voor dader-slachtoffer bemiddeling in contact te treden Doelgroep: Gedetineerden van vleugel A Voorwaarden tot deelname: Verblijf op vleugel A Voldoende kennis van Nederlands of Frans Resultaten : Aantal inschrijvingen 6 Aantal deelnemers bij de start 6 Aanwezigheidsgraad 100% Aantal eindigers 6 Gemiddeld aantal deelnemers 6 Aantal behaalde attesten / *waaran 10 gestart en 3 op wachtlijst ** 100 % (6 gedetineerden), 90 % (2 gedetineerden), 80 % (2 gedetineerden) Bruto kostprijs activiteit : FINANCIERDER PERSONEEL LOGISTIEK Inbreng Vlaamse Gemeenschap Deelsubsidie Inbreng Justitie (steunfonds/cul.sport./aff.rel./herstel) 2 VTE Inbreng ander (benoem:...) TOTAAL 2 VTE

49 49 Bijlage 3: Schematisch overzicht overleg Gemeenschappen en Justitie DIRECTIE GILLIS SINT- Vlaamse Gemeenschap Franse Gemeenschap BICO Diensten Andere Diensten Directielid Hulp- en dienstverlening Overleg Coördinatoren Directie Sint-Gillis Coördinator Vlaamse Coördinator Franse Gemeenschap Coördinator BICO Diensten Coördinator Andere Diensten PSD NL PLANNINGSTEA M NL Diensten van de Vlaamse Gemeenschap Diensten van de Franse Gemeenschap Diensten van de BICO Diensten van de Andere PSD FR EQUIPE PLANNING FR DE