Brusselse gevangenissen

Transcriptie

1 Brusselse gevangenissen Sint-Gillis Vorst Berkendael Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Over de gevangenis Brussel heeft drie gevangenissen: Sint-Gillis, Vorst en Berkendael. De Vlaamse gemeenschap is werkzaam in deze drie inrichtingen met eenzelfde equipe. > blz. 2 Organisatie van de hulpen dienstverlening Hoe wordt de hulpen dienstverlening in Brussel georganiseerd? Welke zijn de overlegstructuren en wie zijn de belangrijkste partners? Welke beleidsprocessen werden in 2013 gevoerd en met welke resultaten? > blz. 3 De hulpen dienstverlening De Vlaamse Gemeenschap biedt in Brussel hulpen dienstverlening aan op zes domeinen: welzijn en gezondheid, werk en onderwijs en sport en cultuur. Een oplijsting van de opvallendste cijfers en projecten. > blz. 5 Vooruitblik op 2014 Overzicht van de belangrijkste plannen en uitdagingen voor > blz. 9 >>> > > > > > > Jaarverslag 2013

2 1. Over de gevangenis Brussel heeft drie gevangenissen: Sint-Gillis, Vorst en Berkendael. De Vlaamse gemeenschap is werkzaam in deze drie inrichtingen met eenzelfde equipe Kenmerken De gevangenissen van Sint-Gillis, Vorst en Berkendael grenzen aan elkaar op een terrein van enkele vierkante kilometers midden in de hoofdstad. Mannelijke gedetineerden verblijven in de historische gebouwen van de gevangenissen van Sint-Gillis (geopend in 1884) en Vorst (geopend in 1910), vrouwen worden gehuisvest in Berkendael (geopend in 1994). Vorst en Berkendael worden administratief als één geheel beschouwd. Sint-Gillis behoort voor de FOD Justitie tot de regio Noord, Vorst en Berkendael tot de regio Zuid. In beide gevangenissen werkt zowel Nederlandstalig als Franstalig personeel. 2 De gevangenis van Sint-Gillis is een gesloten inrichting die dienst doet als tweedelijns arresthuis en strafhuis. De capaciteit bedraagt 613 voor een populatie van +/- 850 mannelijke gedetineerden per dag. Naast beklaagden verblijven er gemiddeld 45% definitief veroordeelden die wachten op hun overplaatsing naar een strafhuis of er desgevallend hun straf uitzitten. Kenmerkend voor de gevangenis is de aanwezigheid van een genees- en heelkundig centrum. De gevangenis van Vorst is een gesloten inrichting die dienst doet als arresthuis. De capaciteit bedraagt 405 voor een populatie van +/- 670 mannelijke gedetineerden en geïnterneerden per dag. De geïnterneerden (ongeveer 120) verblijven in een aparte psychiatrische afdeling. De gevangenis van Berkendael is een kleinere inrichting met drie secties. De capaciteit bedraagt 64 voor een populatie van +/- 90 gedetineerden per dag. In Berkendael verblijven zowel veroordeelden, beklaagden als geïnterneerden en de inrichting doet dienst als strafhuis en arresthuis. Er zijn twee voorzieningen voor moeder en kind, maar vaak verblijven er meer kinderen. De beschikbare infrastructuur van deze gevangenissen is beperkt en heeft invloed op de hulpen dienstverlening. Een overzicht: Aantal Voor aantal personen Exclusief VG StGillis Vorst Berk StGillis Vorst Berk StGillis Vorst Berk. Administr. ruimte 1 1 / 5 2 / Ja Nee / Gespreksruimte Ja Nee Nee Gesprekstafel gang 11 / / 2 / / Nee / / Polyvalent (les)lokaal Nee Nee Nee Informaticalokaal 2 / 1 14 / 10 Nee / Nee Fitnesslokaal Nee Nee Nee Bibliotheek uitleen 10 Nee Nee Nee Sportzaal / / 1 / / 50 / / Nee Hulp- en dienstverlening Brusselse gevangenissen Sint-Gillis, Vorst en Berkendael

3 2. Organisatie van de hulpen dienstverlening Om een kwalitatief hulpen dienstverleningsaanbod te realiseren in de gevangenissen vanuit de Vlaamse gemeenschap, is er nood aan het ontwikkelen en implementeren van samenwerkingsmodellen en organisatievormen. Hierbij is er aanhoudend aandacht voor de grootst mogelijke efficiëntie en effectiviteit van een integrale hulpen dienstverlening. Er wordt tevens gestreefd de samenwerkings- en overlegstructuren zo transparant mogelijk te maken. In Brussel is die uitdaging groot gelet op de aanwezigheid van 4 verschillende gemeenschappen en dit in drie gevangenissen: De Vlaamse Gemeenschap (7 organisaties) 1 De Brusselse Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (5 organisaties) 2 De Franse Gemeenschap (3 organisaties) 3 De Specifieke Diensten (7 organisaties) Samenwerking tussen de gemeenschappen en justitie Sinds 2012 wordt de hulpen dienstverlening in de Brusselse gevangenissen uitgebouwd vanuit een overkoepelende overlegstructuur: 3 BELEIDSGROEP Hulp- en dienstverlening WAT > Algemeen beleidsoverleg tussen de gemeenschappen en justitie. WIE > Gemeenschapscoördinatoren, Gevangenisdirecties, vertegenwoordigers van alle externe diensten, vertegenwoordigers van het penitentiair personeel en de PSD's. WANNEER > Jaarlijks. COÖRDINATOREN-DIRECTIE DIRECTIE OVERLEG WAT > Operationeel relais tussen gemeenschappen en justitie. WIE > Gemeenschapscoördinatoren, Gevangenisdirecties. WANNEER > Maandelijks in Sint-Gillis en maandelijks in Vorst (+Berkendael). WERKGROEPEN Hulp- en dienstverlening WAT > Thematische werkgroepen op het terrein. WIE > Vertegenwoordigers van de organisaties, het penitentiair personeel en de PSD's. WANNEER > Afhankelijk van werkgroep. 1 CAW Brussel, CGG Ahasverus, BruCoVo, VDAB/GroepIntro, Suggnomè, De Rode Antraciet 2 ORS/WSW, SRS/DSR, FAMD/SMBG, Sireas, APO 3 Autrement, SLAJV-II, Relais Enfants-Parents 4 Adeppi, Cap-iti, SSM Prison, Ambulatoire Forest, PCOA Le Prisme, Après, Médiante Jaarverslag 2013

4 De werkgroepen zijn de motor voor de uitbouw van de hulpen dienstverlening. De werkgroepen zijn divers en tweetalig samengesteld voor een globale planning met alle relevante actoren (werkgroepen Psychosociale Hulpverlening en Aide Sociale zijn eentalig wegens het groot aantal medewerkers op het domein Welzijn. De werkgroepen trachten de praktijk te harmoniseren en gemeenschappelijke projecten te stimuleren. Zo wordt in de werkgroep Herstel actief aan herstelgerichte detentie gewerkt wat leidde tot een permanent aanbod in Sint-Gillis. De werkgroep Psychosociale Hulpverlening zette in op specifieke projecten rond informatiedoorstroming en kennisdeling rond het thema huisvesting. Psychosociale Hulpverlening Aide Sociale Onderwijs Werk Beleidsgroep en Coördinatoren- Directie overleg Cultuur Bib Herstel Affectieve Relaties Beleidsprocessen In 2013 werden verschillende processen opgestart en/of afgerond om de hulpen dienstverlening in Brussel planmatiger te organiseren. Enerzijds kwam de opmaak van een Brussels Strategisch Plan in een stroomversnelling terecht en anderzijds maakte de Vlaamse actoren werk van een actieplan voor een periode van twee jaar. Beide processen lopen parallel en beïnvloedden elkaar. a. Naar een Brussels Strategisch Plan Met de brede sector van de hulpen dienstverlening werd op 30 april een Denkdag 5 georganiseerd die meteen het startschot inluidde voor het Brussels Strategisch Plan. Onder impuls van de Brusselse Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie zetten de andere gemeenschappen en justitie hun schouders onder dit project. Met alle betrokken politieke en beleidsactoren werd een stuurgroep samengesteld die in de loop van 2013 verschillende keren samenkwam om het Brussels Strategisch Plan te schrijven. Er werd een gezamenlijke missie en visie geschreven en zes strategische doelstellingen vastgelegd die richting geven aan de komende vijf jaar. In 2014 zal het Plan bekrachtigd worden door het Verenigd College van de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie en zal het verder geoperationaliseerd worden via jaarplanning. 5 Denkdag Justitieel Welzijnswerk Brussel/Journée de Reflexion sur l Aide aux Justiciables à Bruxelles, , Brussels Informatiepunt BIP Brussel. Hulp- en dienstverlening Brusselse gevangenissen Sint-Gillis, Vorst en Berkendael

5 b. Een Actieplan voor de Vlaamse hulpen dienstverlening In 2013 werd het Decreet betreffende de organisatie van de hulpen dienstverlening goedgekeurd door de Vlaamse Regering 6. Dit betekende een verdere verankering van de hulpen dienstverlening. In Brussel werd, zoals bepaald in het Decreet, een Vlaams Beleidsteam en Coördinatieteam opgericht. Het Beleidsteam, samengesteld uit vertegenwoordigers van de verschillende Vlaamse Partnerorganisaties, maakte in 2013 werk van een Actieplan met daarin 19 concrete doelstellingen. De focus voor de komende twee jaar in Brussel ligt op: informatie-uitwisseling, afbakening van de doelgroep, noden en behoeften, bekendmaking van het aanbod en draagvlak, uitbouw van e-aanbod en trajectmatig werken De hulp en dienstverlening 3.1. Het aanbod De Vlaamse hulpen dienstverlening wordt aangeboden in samenwerking met verschillende partnerorganisaties: Welzijn: Centrum voor Algemeen Welzijnswerk Brussel Justitieel Welzijnswerk en Slachtofferhulp Geestelijke Gezondheidzorg: Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Ahasverus Psychotherapie-BRUG, Stichting voor Morele Bijstand aan gevangenen, Dienst voor Sociale Re-integratie. Onderwijs: Brussels Consortium voor Volwassenenonderwijs - BruCoVo, Centrum voor Volwassenenonderwijs Lethas, Centrum voor Volwassenenonderwijs COOVI, Centrum voor Volwassenenonderwijs Meise-Jette, Centrum voor Basiseducatie Brusselleer, Huis van het Nederlands Brussel, Brussels Netwerk voor Nederlandse Taalstimulering - BRU-Taal. Werk: Groep Intro, VDAB. Sport: De Rode Antraciet, De Vlaamse Gemeenschapscommissie Cultuur: De Rode Antraciet, Gemeenschapscentrum De Pianofabriek, Media Actie Kureghem - Maks vzw, Music Projects for Brussels vzw - Escapades, de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Herstel: Suggnomè, De Rode Antraciet, Centrum voor Algemeen Welzijnswerk Brussel (Justitieel Welzijnswerk en Slachtofferhulp). 5 Er werken 26 vaste medewerkers voor de Vlaamse Gemeenschap in de Brusselse gevangenissen met een totale opdracht van 12,25 voltijds equivalent. Daarnaast komen er ook nog verschillende medewerkers een tijdelijk aanbod doen. 6 Decreet van 5 maart 2013 betreffende de organisatie van de hulpen dienstverlening aan gedetineerden, BS 11 april Zie Actieplan hulpen dienstverlening aan gedetineerden 1/01/ /12/2015, De Vlaamse Gemeenschap in de Brusselse Gevangenissen Sint-Gillis, Vorst en Berkendael, 1/12/2013. Jaarverslag 2013

6 Voor de uitbouw van het aanbod wordt gezocht naar een goed evenwicht tussen de inzet van mensen en middelen en de mogelijkheden in de gevangenis. De verschillende organisaties moeten hier constant keuzes maken. 6 Aanbod Sint-Gillis Vorst Berkendael Welzijn Individuele trajectbegeleiding Welzijn Begeleiding naastbestaanden Welzijn/Gezondheid Gesprekgroep Gezondheid Individuele therapie Gezondheid Schriftelijke therapie Gezondheid Begeleiding Naastbestaanden Gezondheid Gesprekgroep (Engelstalig) Gezondheid Gespreksgroep Ouderschap Herstel Slachtoffer-daderbemiddeling Herstel Project Herstelweek Herstel Film-Debat Onderwijs Nederlands NT1 Onderwijs Nederlands NT2 Onderwijs Beroepsopleiding Basiskeuken/Warme Keuken Onderwijs Beroepsopleiding Informatica/GIMP Onderwijs Open Leercentrum Onderwijs Conversatietafels BRU-Taal Onderwijs/Werk Basiscommunicatie Sollicitatietraining Werk Individuele begeleiding naar werk of opleiding Sport Fitness Cultuur Tekenen en schilderen Cultuur Project Digital Storytelling Cultuur Filmvoorstelling Pianorama Pianofabriek Cultuur Crea workshop Pianofabriek Vorming Omgaan met lastige situaties Vorming Agressiebeheersing Vorming Vader zijn in de gevangenis 3.2. Enkele cijfers De Vlaamse Gemeenschap richt zich in hoofdzaak tot de doelgroep van Nederlandstalige en anderstalige (niet Franstalige) gedetineerden. Daarvoor worden afspraken gemaakt met de andere gemeenschappen. De doelgroep is omvangrijk en de vraag blijft groter dan het aanbod. Van een Brusselse populatie per dag van +/-1600 gedetineerden zijn ongeveer 10% gedetineerden Nederlandstalig, 30% Franstalig en 60% anderstalig. Volgende greep uit onze cijfers geven een eerste indicatie van wie bereikt wordt met het aanbod van de Vlaamse Gemeenschap. Deze cijfers houden rechtstreeks verband met de personeelsinzet. Meer cijfermateriaal en duiding kan worden opgevraagd bij de verschillende partnerorganisaties en bij de beleidscoördinator. 335 gedetineerden in proactief onthaal trajectbegeleiding bij Justitieel Welzijnswerk; Hulp- en dienstverlening Brusselse gevangenissen Sint-Gillis, Vorst en Berkendael

7 129 aanmeldingen/dossiers bij Psychotherapie-BRUG van CGG Ahasverus (een stijging tegenover de twee voorbije jaren); 506 aanvragen voor een beroeps- of basisopleiding, 164 starters aan een opleiding en 118 uitgereikte certificaten bij BruCoVo; 70 aanmeldingsgesprekken voor trajectbegeleiding naar werk en 43 effectieve begeleidingen bij VDAB; 104 kandidaten voor de fitness en 53 deelnemers aan de fitness op vleugel B in de gevangenis van Sint-Gillis; 18 aanvragen voor bemiddeling en 4 opgestarte bemiddelingen bij Suggnomè; 108 inschrijvingen en 66 deelnemers aan de Herstelweek in Sint-Gillis In de kijker Ondersteuning voor het therapeutisch groepsaanbod In het kader van de verschillende samenwerkingen voor therapeutische gespreksgroepen met partnerdiensten (JWW, Dienst voor Sociale Re-integratie, Stichting voor Morele Bijstand aan Gevangenen, De Rode Antraciet), nam Psychotherapie-BRUG van CGG Ahasverus in 2013 het initiatief om een intervisiegroep op te starten. Driemaal per jaar wordt dit vormingsmoment voor medewerkers georganiseerd waarbij verdiepend gewerkt wordt in het leiden van (therapeutische) gespreksgroepen. 7 Nu ook keukenopleiding in Berkendael Na een succesvolle beroepsopleiding Keuken in Sint-Gillis kregen ook de vrouwen in Berkendael de kans om zich bij te scholen tot hulpkok. De vraag hiernaar was groot, zowel bij gedetineerden als bij de directie van de gevangenis. Het Brussels Consortium trok de gerenommeerde kokschool CVO COOVI aan voor een samenwerking. In het najaar van 2013 startten 9 cursisten met de eerste module en ook in 2014 wordt de opleiding verdergezet. Experimenteren met conversatietafels Het Brussels Consortium voor Volwassenenonderwijs is voortdurend op zoek naar een aanbod op maat van de Brusselse gedetineerden. Nederlands oefenen staat hierbij hoog op de agenda en om die reden werd voor het eerst samengewerkt met het Brussels Netwerk voor Nederlandse Taalstimulering BRU-Taal die een reeks conversatietafels georganiseerd in de gevangenis van Sint-Gillis. Bestendiging van de begeleiding naar werk Groep Intro is in Brussel verantwoordelijk voor de begeleiding naar werk en opleiding. Dit gebeurt enerzijds met subsidie van Actiris voor de Nederlandstalige Brusselaars en via een uitbesteding door VDAB voor Vlamingen. De vraag naar begeleiding is groot en Groep Intro zette in 2013 in om het aanbod stevig in te Jaarverslag 2013

8 bedden in de bestaande structuren. Groep Intro trad ook toe als structurele partner van de Vlaamse Gemeenschap en is in die zin actief lid van het Vlaams Beleidsteam en Vlaams Coördinatieteam. Stapsgewijs sport aanbieden De sportfunctionaris van De Rode Antraciet trad in 2013 aan voor een halftijdse opdracht. De opstart bestond uit verkennen en bekendmaken in de drie gevangenissen. De nieuwe activiteit fitness op vleugel B van Sint-Gillis werd de eerste focus en hierbij werd veel aandacht besteed aan een goede samenwerking met de penitentiair bewakingsassistenten. Ook de aankoop van degelijk materiaal voor binnen- en buitensport werd samen met de gevangenis stapsgewijs gerealiseerd. Verder werden verschillende sportorganisaties in het Brusselse aangesproken om te bekijken welke samenwerking mogelijk is. 8 Digitale verhalen uit Sint-Gillis In het kader van de tentoonstelling Ongezien van De Rode Antraciet werd in Sint-Gillis het project I have a dream georganiseerd. Aan de hand van digitale verhalen konden deelnemers hun dromen in beeld brengen. Hiervoor werd samengewerkt met de Brusselse organisatie Maks vzw die jonge en oude bewoners van de wijk Kureghem weerbaar maakt via cursussen en opleiding. Een geslaagd project dat ook in 2014 navolging krijgt met een tweede reeks waarbij er de link met de bewoners van de Brusselse wijk Kureghem zal worden aangehaald. De gemeente betrekken De gemeente Sint-Gillis werd actief aangesproken om samenwerking met de gevangenis te verkennen. Deze kennismaking verliep zeer positief en met het Gemeenschapscentrum De Pianofabriek werden twee pilootprojecten opgezet: een filmvoorstelling in het kader van de filmreeks Pianorama en een creatieve workshop. Beide activiteiten kenden heel wat bijval en luidden een meer structurele samenwerking in met nieuwe projecten in Ook werden aan het begin van de legislatuur contacten gelegd met de cultuurbeleidscoördinator van de gemeente wat ertoe geleid heeft dat de doelgroep gedetineerden mee opgenomen werd in het Cultuurbeleidsplan Herstel op de agenda in Brussel Herstel is sinds enkele jaren een thema dat actief wordt aangesneden in de Herstel. Zo werd in 2013 reeds voor de derde opeenvolgende keer een Herstelweek georganiseerd in de gevangenis van Sint-Gillis. Tijdens deze week worden verschillende workshops rond dit thema aangeboden aan gedetineerden die daarna kunnen instromen in een mogelijk vervolgtraject. De Herstelweek is een samenwerking tussen alle gemeenschappen en ondertussen zijn herstelactiviteiten verankerd in het permanent aanbod van de gevangenis.. In 2014 zal ook voor het eerst een Herstelweek in de gevangenis van Vorst worden georganiseerd. Hulp- en dienstverlening Brusselse gevangenissen Sint-Gillis, Vorst en Berkendael

9 4. Vooruitblik op Wat wil onze doelgroep? Een belangrijke doelstelling die werd vastgelegd in het Actieplan betreft het bepalen van de gezamenlijke doelgroep en uitzoeken wat deze doelgroep nodig heeft. De partners van de Vlaamse Gemeenschap richten zich in hoofdzaak tot de Nederlandstalige en anderstalige gedetineerden, maar deze groep blijft divers en niet voor iedereen hebben wij een aanbod op maat. Op heel wat vragen trachten we in 2014 een antwoord te bieden: Wat betekent Nederlandstalig zijn, een Nederlandstalig dossier hebben of Nederlandskundig zijn? Wat met personen die tweetalig zijn? Hoe divers is de groep van anderstaligen? Na een eerste kwantitatieve meting zal de doelgroep ook kwalitatief bevraagd worden naar hun noden en behoeften in functie van het aanbieden van een zo passend mogelijke hulpen dienstverlening Aanbod verder uitbouwen Met vijf jaar werking is de hulpen dienstverlening in Brussel nog relatief jong. Er werd een basisaanbod uitgebouwd dat de komende jaren verder verankerd zal worden en waar ruimte blijft voor vernieuwing: In de gevangenis van Vorst is het moeizaam heropstarten geweest na een langdurige stakingsperiode in Dit heeft gemaakt dat heel wat aanbod noodgedwongen uit de gevangenis is weggetrokken. Stapsgewijs trachten de gemeenschappen er hun aanbod terug te organiseren. In 2014 zal er voor het eerst na vier jaar in Sint-Gillis ook in Vorst een week georganiseerd worden met herstelgerichte activiteiten; Na de gemeente Sint-Gillis zal ook de gemeente Vorst in 2014 actief worden aangesproken op mogelijke initiatieven en pilootprojecten; Psychotherapie-BRUG zet in 2014 in op een verdere uitbreiding van samenwerkingen met andere partners en op het in de mate van het mogelijke - verhogen van de zichtbaarheid van de dienst en het aanbod naar gedetineerden en personeel. Verder wordt uitgekeken naar de samenwerking met de Schakelteams Internering, een nieuwe partner in de zorg voor geïnterneerden in Vorst en de post-penitentiaire doorstroming van deze doelgroep; Groep INTRO/VDAB wil experimenteren met informatiesessies in groep aan geïnteresseerde gedetineerden die ondersteuning willen om werk of opleiding te zoeken. Er wordt een evenwicht gezocht tussen het verspreiden van informatie op grotere schaal en het bieden van voldoende aandacht voor vragen en maatwerk; Het basisaanbod sport zal door De Rode Antraciet verder worden uitgebouwd met zowel binnensport als buitensport. Hierbij worden de bestaande 9 Jaarverslag 2013

10 samenwerkingen met partnerorganisaties behouden en nieuwe partners aangesproken; Het Brussels Consortium voor Volwassenenonderwijs zal haar sterk uitgebouwd basisaanbod verder consolideren en bekijken welke de mogelijkheden zijn voor nieuwe opleidingsreeksen rond veiligheid op het werk in samenwerking met Groep Intro; Suggnomè zal de zichtbaarheid van herstel in de gevangenis vergroten en specifiek voor Sint-Gillis de informatieverspreiding over bemiddeling aan binnenkomende gedetineerden optimaliseren; Justitieel Welzijnswerk zal haar proactief onthaal bijsturen en afstemmen op maat van de Brusselse gevangenissen en haar populatie. Vanuit trajectbegeleiding zal voorzien worden in een begeleidingsaanbod en een aanbod voor naastbestaanden van gedetineerden op maat; 4.3. Infrastructuur blijft aandachtspunt 10 Infrastructuur is een nijpend probleem in de Brusselse gevangenissen. Voornamelijk de sterk verouderde gevangenissen van Sint-Gillis en Vorst zijn niet aangepast aan hulpen dienstverlening. De ruimtes voor individueel aanbod voldoen niet wegens te klein of te weinig privacy waardoor organisatie aangeven dat ze ongeschikt zijn en zelfs contra-therapeutisch werken. In de gevangenis van Sint-Gillis zullen de gemeenschappen in 2014 mee hun schouders zetten onder een grondige vernieuwing van de bezoekerszaal en dit met het oog op het creëren van een polyvalente ruimte voor evenementen en culturele activiteiten Het Brussels Strategisch Plan in de praktijk In 2014 zal het Brussels Strategisch Plan worden gevalideerd en zal het aanleiding geven tot nieuwe impulsen voor een beter gecoördineerd beleid inzake hulpen dienstverlening in Brussel. De Vlaamse Gemeenschap zal een verdere actieve rol spelen bij de operationalisering van dit Plan De inzet is hoog De vraag van de Brusselse gedetineerden naar hulpen dienstverlening is veel groter dan het aanbod. Met eenzelfde equipe voor de drie Brusselse gevangenissen is het voor de verschillende partners en medewerkers voortdurend afwegen en noodgedwongen keuzes maken om een zo goed mogelijke hulpen dienstverlening te kunnen bieden. Ook in 2014 zal er verder gezocht worden naar extra middelen en mensen en zal er vooral worden ingezet op samenwerking die lonend is voor alle partnerorganisaties van de Vlaamse Gemeenschap in Brussel. Hulp- en dienstverlening Brusselse gevangenissen Sint-Gillis, Vorst en Berkendael