Nationaal nascholingscongres anesthesiologie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nationaal nascholingscongres anesthesiologie"

Transcriptie

1 Nationaal nascholingscongres anesthesiologie Thema: Longen 9 november 2016

2 Pre-op voorbereiding: one size fits all? Dr Anco Boonstra Longarts VUMC, Amsterdam Dr Boonstra or his employer VUMC has or had financial relationships with companies including but not limited to: Actelion, Pfizer, Tefa, Sun Pharma, Bayer, United Therapeutics, Therabel, Ferrer, Boehringer Ingelheim, GSK, Mondobiotech. In addition to being an investigator in trials involving these companies relationships include financial reimbursement for consultancy service and membership of scientific advisory boards. All payments from 2012 larger than 500 Eu can be found on under number

3 Inhoud presentatie Postoperatieve pulmonale complicaties zijn veel voorkomend en dragen significant bij aan de verhoging van de perioperatieve morbiditeit en mortaliteit. Welke preoperatieve factoren? Afhankelijke van operatie soort? Algemene factoren? Of specifieke factoren per patiënt?

4 Is het belangrijk? Post operatieve long complicaties verlengen het verblijf met 1 a 2 weken Chest 1996;110: Pulmonale complicaties komen net zo vaak voor als cardiale complicaties J Gen Intern Med 1995;10:671-8

5 Mevr D-B Diagnose morbus Sjögren gesteld o.b.v. positief lipbiopt, antistoffen tegen SS-A en SS-B, SICCA-klachten, artralgieën en moeheid Auto-immuuntrombocytopenie; therapie-resistent ondanks behandeling met achtereenvolgens prednison, dapson en splenectomie (juli 2005); complete remissie na behandeling met Rituximab Juli: Leucopenie en progressie moeheid en artralgieën: start behandeling met Hydroxychloroquine Nov: De novo Raynaud fenomeen, lupus anticoagulans positief: start behandeling met Nifedipine Mei: Opname op de afdeling reumatologie van het VU medisch centrum i.v.m. ernstige dyspnoe, waarbij pleuropericarditis en pulmonale hypertensie werden vastgesteld: behandeling met Prednison (initieel 60 mg per dag) en Acenocoumarol; vanaf november 2007 tevens behandeling met Sitaxan Nov: PAP-druk 55/23, mean PAP 35. Cardiac output 7.7 l/min. Stabiele PAP-drukken bij bekende pulmonale hypertensie bij morbus Sjögren VO2 max 80% voorspeld 2014 Mrt: Opname dyspnoe klachten geduid bij een medicamenteus geïnduceerde myositis Aug: myocarditis, meest waarschijnlijk op basis van auto-immuunstoornis Palpitaties op basis van PVC's bij bekende pulmonale hypertensie bij SLE. Geen ritmestoornis aangetoond 2016 nodus schildklier waarvoor indicatie tot resectie

6 Longfunctie 2007

7 Is standaard longfunctie onderzoek (hier) zinvol?

8

9 Smetana GW. N Engl J Med Mar 25;340(12): Ann Intern Med. 2006;144:

10 Wat doet er wel toe? Patiënt gerelateerde factoren

11 Patiënt gerelateerde factoren Level of evidence Ann Intern Med. 2006;144:

12 Wat doet er wel toe? Patiënt gerelateerde factoren Ingreep gerelateerde factoren

13 Procedure gerelateerd: Ann Intern Med. 2006;144:

14 Slechte voeding? Onverwachte afwijkingen? Slechte nierfunctie Longfunctie test onvoldoende bewezen. Ann Intern Med. 2006;144:

15 Wat doet er toe? Leeftijd ASA Hartfalen COPD Actief roken Procedure: Aorta Thorax Boven buik > onderbuik

16 Hoe te behandelen? Leeftijd ASA Hartfalen COPD Actief roken Procedure: Aorta Thorax Boven buik > onderbuik hartfalen poli COPD zorgpad stoppen (8 weken)

17 Is de pulmonale hypertensie een factor?

18

19

20

21 De ernst van de PH hangt af van de onderliggende aandoening

22 Prevalentie/incidentie 1. Pulmonary arterial hypertension (PAH) 1.1. Idiopathic (IPAH) 1.2. Familial (FPAH) Associated with (APAH): Collagen vascular disease Congenital systemic-to-pulmonary shunts** Portal hypertension HIV infection Drugs and toxins Other (thyroid disorders, glycogen storage disease, Gaucher disease, hereditary hemorrhagic telangiectasia, hemoglobinopathies, myeloproliferative disorders, splenectomy) 1.4. Associated with significant venous or capillary involvement Pulmonary veno-occlusive disease (PVOD) Pulmonary capillary hemangiomatosis (PCH) 1.5. Persistent pulmonary hypertension of the newborn 2. Pulmonary hypertension with left heart disease 2.1. Left-sided atrial or ventricular heart disease 2.2. Left-sided valvular heart disease Pulmonary hypertension associated with lung diseases and/or hypoxemia 3.1. Chronic obstructive pulmonary disease 3.2. Interstitial lung disease 3.3. Sleep-disordered breathing Alveolar hypoventilation disorders 3.5. Chronic exposure to high altitude 3.6. Developmental abnormalities 4. Pulmonary hypertension due to chronic thrombotic and/or embolic disease 4.1. Thromboembolic obstruction of proximal pulmonary arteries 4.2. Thromboembolic obstruction of distal pulmonary 800 arteries 4.3. Non-thrombotic pulmonary embolism (tumor, parasites, foreign material) 5. Miscellaneous Sarcoidosis, histiocytosis X, lymphangiomatosis, compression of pulmonary vessels (adenopathy, tumor, fibrosing mediastinitis) /31460= 0.8%

23 RAP Diastolische dysfunctie Fluid challenge bij Ph, RA druk Voorbeeld van beloop van normale wedgedruk bij gezonden bij oplopende belasting tot 90% voorspeld (wedge <18 max) J Appl Physiol 100: , First published Mar 2, 2006; doi: /japplphysiol William D. Anderson, Dylan A. Taylor, Marcel Bouffard and Richard L. Jones Michael K. Stickland, Robert C. Welsh, Mark J. Haykowsky, Stewart R. Petersen, pressures on exercise pulmonary gas exchange Effect of acute increases in pulmonary vascular

24 Complicaties bij Pulmonale Hypertensie Filling = Killing

25 Deze patiënt Geen extra onderzoek Hoog risico ivm PH Bespreek in hoog risico overleg Cave vulling.

26 Nationaal nascholingscongres anesthesiologie Conclusie Smetana GW. N Engl J Med Mar 25;340(12):937-44

Nationaal nascholingscongres anesthesiologie

Nationaal nascholingscongres anesthesiologie Nationaal nascholingscongres anesthesiologie Thema: Longen 9 november 2016 Longresectie: kun je leven op één kwab? Dr Anco Boonstra longarts VUMC, Amsterdam Dr Boonstra or his employer VUMC has or had

Nadere informatie

Pulmonale Hypertensie

Pulmonale Hypertensie Zeldzame Longaandoeningen Pulmonale Hypertensie Prof M. Delcroix U kent HYPERTENSIE Gemakkelijk te meten: bloed druk (BD) > 140/90 mmhg Frekwent: aanwezig bij 1/3 volwassene Wat is PULMONALE HYPERTENSIE?

Nadere informatie

Pneumologie 2012. Pulmonale hypertensie

Pneumologie 2012. Pulmonale hypertensie Pneumologie 2012 Pulmonale hypertensie Prof M. Delcroix Pulmonale vs systeemcirculatie PAP 5 x < SAP Pulmonale drukken RAP rechter atriale druk RVP rechter ventrikel druk PAP pulmonale arteriële druk LAP

Nadere informatie

Hoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker

Hoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker Hoe hartfalen te herkennen Mark Valk, huisarts onderzoeker vroegdiagnostiek hartfalen Leusden 24 april 2012 2 Disclosure Geen belangenverstengeling Komt het vaak voor? 0,8% tussen de 55 en 64 jaar 3% tussen

Nadere informatie

Chronische longembolieën en Pulmonale Hypertensie

Chronische longembolieën en Pulmonale Hypertensie Chronische longembolieën en Pulmonale Hypertensie Wat is CTEPH? Hoe krijg je CTEPH? Wat zijn de klachten? Hoe vaak komt CTEPH voor? Welke onderzoeken worden er gedaan? Wat is CTEPH? Longembolieën = bloedstolsels

Nadere informatie

Longfibrose in het LUMC

Longfibrose in het LUMC Longfibrose in het LUMC Huidige situatie en toekomstvisie JJM Geelhoed, Longarts Interstitiële en Vasculaire Longziekten LUMC Introductie Wat is longfibrose en hoe stel je de diagnose Oorzaken longfibrose

Nadere informatie

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal

Nadere informatie

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen

Nadere informatie

Longvaatweerstand en totale arteriële compliantie (C a

Longvaatweerstand en totale arteriële compliantie (C a Nederlandse samenvatting 130 Hoge bloeddruk in de longcirculatie (Pulmonale hypertensie, PH) is een levensbedreigende ziekte veroorzaakt door veranderingen in de longvaten waardoor de weerstand in de longvaten

Nadere informatie

In samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC. 23 november 2011 20:00. Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS

In samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC. 23 november 2011 20:00. Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS In samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC 23 november 2011 20:00 Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS Overlap syndromen OSAS &. Sarcoidose COPD Apneu: onderbreken van de

Nadere informatie

Heart and Soul. Cardiovasculair en Depressie

Heart and Soul. Cardiovasculair en Depressie Heart and Soul Cardiovasculair en Depressie Ten leading causes of DALY s 2030 - high income countries (in %) - Unipolar depressive disorder 9.8 Ischaemic heart disease 5.9 Alzheimer and other dementias

Nadere informatie

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,

Nadere informatie

Troponitis. Echobijscholing Emmen 2015 M.L. Pentinga M. Venekamp Cardioloog en Echolaborant WZ Assen

Troponitis. Echobijscholing Emmen 2015 M.L. Pentinga M. Venekamp Cardioloog en Echolaborant WZ Assen Troponitis Echobijscholing Emmen 2015 M.L. Pentinga M. Venekamp Cardioloog en Echolaborant WZ Assen Troponine Is een onderdeel van de dunne filamenten van cardiaal spierweefsel. Het speelt een rol bij

Nadere informatie

Centraal veneuze druk is niet belangrijk

Centraal veneuze druk is niet belangrijk Mythe Centraal veneuze druk is niet belangrijk J.G. van der Hoeven Argumenten CVD zegt niets over de vullingstatus CVD voorspelt niet of een patiënt op vulling reageert Fysiologie HMV Preload Uiteindelijke

Nadere informatie

De medicamenteuze behandeling van VKF. Do s & Don ts. Dr. Guy Lenders, MD Cardioloog Interventiecardioloog Afdelingshoofd cathlab AZ Monica

De medicamenteuze behandeling van VKF. Do s & Don ts. Dr. Guy Lenders, MD Cardioloog Interventiecardioloog Afdelingshoofd cathlab AZ Monica De medicamenteuze behandeling van VKF Do s & Don ts Dr. Guy Lenders, MD Cardioloog Interventiecardioloog Afdelingshoofd cathlab AZ Monica 1 Voorkamerfibrillatie 2 Meest voorkomende aritmie wereldwijd Immense

Nadere informatie

Medicamanenteuze therapie van CTEPH. Paul Bresser, longarts Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam

Medicamanenteuze therapie van CTEPH. Paul Bresser, longarts Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam Medicamanenteuze therapie van CTEPH Paul Bresser, longarts Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam CTEPH - definitie Gemiddelde druk in longslagader > 25 mm Hg Normale functie van de linker hartkamer Minstens

Nadere informatie

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en?

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en? Achtergrond Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is een groeiend gezondheids(zorg)probleem. Vooral voor de patiënt zelf is COPD een grote last die in toenemende mate de kwaliteit van leven beperkt.

Nadere informatie

Grenzen stellen bij hartfalen patienten. Anne van Vegchel Sportarts

Grenzen stellen bij hartfalen patienten. Anne van Vegchel Sportarts Grenzen stellen bij hartfalen patienten Anne van Vegchel Sportarts cv 2000-2006 geneeskunde 2007-2011 sportgeneeskunde 2008-heden bondsarts KNKV 2011-heden sportarts Bravis 2015-heden sportarts Sportsclinic

Nadere informatie

Slokdarm resectie. MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg

Slokdarm resectie. MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg Slokdarm resectie MDL onderwijs, 11-03-2019 M. de Maat, chirurg Incidentie NL: 2850 patiënten per jaar ongeveer 50% operabel. Jaarlijks aantal nieuwe gevallen per 100.000 Nederlanders: 1990: ~5 2016: ~10

Nadere informatie

De behandeling van sarcoïdose: een stapsgewijze benadering

De behandeling van sarcoïdose: een stapsgewijze benadering De behandeling van sarcoïdose: een stapsgewijze benadering Bij de behandeling van sarcoïdose zijn de volgende drie vragen met name van belang: welke patiënten hebben behandeling nodig, waarmee dienen deze

Nadere informatie

Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017

Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017 Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017 Bart Takkenberg Academisch Medisch Centrum Amsterdam Disclosures Speaker for Gore WL, Bayer, and Norgine Advisory

Nadere informatie

Pulmonale hypertensie bij ILD: een update

Pulmonale hypertensie bij ILD: een update Pulmonale hypertensie bij ILD: een update Het vaststellen van de aanwezigheid van pulmonale hypertensie (PH) bij interstitiële longaandoeningen (ILD) is van groot belang aangezien het van invloed kan zijn

Nadere informatie

Pauline Gerritsen-van Schieveen Gerritsen PV Consulting 21 juni 2011

Pauline Gerritsen-van Schieveen Gerritsen PV Consulting 21 juni 2011 Gerritsen PV Consulting 21 juni 2011 2 Het product De voorgeschiedenis De bijwerking De doorhaling Het mediacircus Het proces 21 juni 2011 3 Geregistreerd in 1974, in de handel sinds 1976 (Servier), generiek

Nadere informatie

Nationaal nascholingscongres anesthesiologie

Nationaal nascholingscongres anesthesiologie Nationaal nascholingscongres anesthesiologie Thema: De thoraxfoto 9 november 2016 De thoraxfoto R.A. van Dijk AIOS Radiologie Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Geen financiële banden en/of belangenverstrengeling(en)

Nadere informatie

Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde

Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde SHELLEY METSELAAR AIOS SOZG Achtergrond Incidentie - 5-11 per 1000 per jaar 1 Diagnose - Combinatie kliniek, lab, X-thorax Sensitiviteit X-thorax 2 - Pneumonie +/-

Nadere informatie

Ouderen en COPD Programma. Programma. Leerdoelen/vragen. Programma. Ja of Nee?

Ouderen en COPD Programma. Programma. Leerdoelen/vragen. Programma. Ja of Nee? Ouderen en COPD FRANK PEPELS, SPECIALIST OUDERENGENEESKUNDE, PROTEION. Plenair inventariseren leerdoelen 10 min Intro-toets/stellingen 5 min Acuut benauwde patiënt: -scenario: 15 min Pauze 10 min Chronisch

Nadere informatie

The Belgian Pulmonary Function Study: the Belgian Thoracic Society

The Belgian Pulmonary Function Study: the Belgian Thoracic Society The Belgian Pulmonary Function Study: the Belgian Thoracic Society Historische context Nomenclatuur van longfunctie onderzoek onder vuur Geen evidentie dat weerstandsmeting nuttig is in de diagnostiek

Nadere informatie

PULMONALE HYPERTENSIE

PULMONALE HYPERTENSIE Pulmonale Hypertensie Nicole Coenen Verpleegkundig consulent Pulmonale Hypertensie Radboud UMC Nijmegen Inleiding Wat is PH Klachten Diagnose Behandeling Rol van verpleegkundigen Taakgroep PVA PULMONALE

Nadere informatie

Vraag 1: Welk onderzoek laat u verrichten om pulmonale hypertensie aan te tonen of uit te sluiten?

Vraag 1: Welk onderzoek laat u verrichten om pulmonale hypertensie aan te tonen of uit te sluiten? ROIG 22-11-06 Leerstof Murray and Nadels s textbook of respiratory medicine, 4 de editie Volume 1 Hfst 4: Ventilation, blood flow and gas exchange Hfst 24: Pulmonary function testing Hfst 36 en 37: COPD

Nadere informatie

Myopathie Pericardwrijven paf. Is het te rijmen? Verhoogde hartenzymen. Jordi Liesveld AIOS Anesthesiologie Casus van de dag

Myopathie Pericardwrijven paf. Is het te rijmen? Verhoogde hartenzymen. Jordi Liesveld AIOS Anesthesiologie Casus van de dag Myopathie Pericardwrijven paf Is het te rijmen? Verhoogde hartenzymen Jordi Liesveld AIOS Anesthesiologie Casus van de dag 1-9- 2015 Casus D1 SEH met pijn bovenbuik Hypotensie Acute op chronische nierinsufficienhe

Nadere informatie

Respiratoire revalidatie.

Respiratoire revalidatie. Respiratoire revalidatie Iris.coosemans@uzleuven.be Inactiviteit bij COPD Pitta, AJRCCM 2005 Gevolgen van inactiviteit COPD Ventilatoire noden Flow limitatie Air Trapping Hyperinflatie Dyspnoe Deconditionering

Nadere informatie

Delier na cardiochirurgie Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie

Delier na cardiochirurgie Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie Delier na cardiochirurgie 03-08-2017 Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie Epidemiologie Incidentie 5-55% Meestal eerste uiting tussen dag 1-3 postoperatief O Neal et al Can J Anesth 2017, Cereghetti et

Nadere informatie

Pneumonie vaststellen bij onderzoek in verpleeghuizen

Pneumonie vaststellen bij onderzoek in verpleeghuizen Pneumonie vaststellen bij onderzoek in verpleeghuizen dr.ir. Jenny T. van der Steen VU medisch centrum, EMGO+ Instituut Afdeling Verpleeghuisgeneeskunde Definitie pneumonie bij onderzoek Definitie bepaalt

Nadere informatie

De oudere patiënt met comorbiditeit

De oudere patiënt met comorbiditeit De oudere patiënt met comorbiditeit Dr. Arend Mosterd cardioloog Meander Medisch Centrum, Amersfoort Dr. Irène Oudejans klinisch geriater Elkerliek ziekenhuis, Helmond Hartfalen Prevalentie 85 plussers

Nadere informatie

De longverpleegkundige. Poli Longgeneeskunde

De longverpleegkundige. Poli Longgeneeskunde 00 De longverpleegkundige Poli Longgeneeskunde 1 Algemeen De longverpleegkundige is een verpleegkundige die zich heeft gespecialiseerd in het geven van advies en begeleiding aan patiënten met luchtwegklachten.

Nadere informatie

MCTD. Wat is MCTD? Mixed Connective Tissue Disease (Gemengde bindweefselziekten)

MCTD. Wat is MCTD? Mixed Connective Tissue Disease (Gemengde bindweefselziekten) MCTD Wat is MCTD? Mixed Connective Tissue Disease (Gemengde bindweefselziekten) Sinds tientallen jaren is het bekend dat sommige bindweefselziektepatiënten (zie de algemene folder) symptomen hebben zowel

Nadere informatie

Is het concept Better in Better out effectief bij patiënten die in verband met slokdarm kanker een operatie ondergaan?

Is het concept Better in Better out effectief bij patiënten die in verband met slokdarm kanker een operatie ondergaan? Is het concept Better in Better out effectief bij patiënten die in verband met slokdarm kanker een operatie ondergaan? Prof. dr. Raoul Engelbert, afdeling Revalidatie AMC GIOCA congres 10 januari 2014

Nadere informatie

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch

Nadere informatie

KGBN. Zin en onzin van statines bij de hoogbejaarde patiënt. De neuroloog & statines.

KGBN. Zin en onzin van statines bij de hoogbejaarde patiënt. De neuroloog & statines. KGBN Zin en onzin van statines bij de hoogbejaarde patiënt. De neuroloog & statines. A/ ISCHEMIC STROKE / TIA & geen CHD : Heart Protection Study : Subgroep stroke antec. gerandomiseerd naar simvastatine

Nadere informatie

Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD

Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD Dr Leo Heunks longarts-intensivist afd intensive care April, 211 Programma Regulatie van de ademhaling Effect O2 tijdens AE-COPD Oorzaken hypercapnie tijdens AE-COPD

Nadere informatie

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE PROF DR MAJON MULLER INTERNIST OUDERENGENEESKUNDE DISCLOSURE POTENTIAL CONFLICTS OF INTEREST GEEN POTENTIËLE BELANGENVERSTRENGELING 1 Myocard Infarct Hart

Nadere informatie

Slokdarmresectie - Fit aan de Start. Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht

Slokdarmresectie - Fit aan de Start. Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht Slokdarmresectie - Fit aan de Start Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht Slokdarmkanker Slokdarmkanker zit vrijwel altijd in de thoracale slokdarm Jaarlijks aantal nieuwe gevallen per 100.000

Nadere informatie

The diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S.

The diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S. UvA-DARE (Digital Academic Repository) The diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S. Link to publication Citation for published version (APA): Gibson, N. S.

Nadere informatie

Pulmonaal Hypertensie. Pre-operatief consult (Google Chrome) enter PIN 2. Kahoot app for work as a player enter PIN

Pulmonaal Hypertensie. Pre-operatief consult (Google Chrome) enter PIN 2. Kahoot app for work as a player enter PIN Pulmonaal Hypertensie Pathofysiologie en perioperatief beleid 1. www.kahoot.it (Google Chrome) enter PIN 2. Kahoot app for work as a player enter PIN A. Beaumond & Y. Vercammen Supervisie Dr. Lauweryns

Nadere informatie

BTS- (2001) en ACCP richtlijn (2007) deze limiet aanbevelen. Verbeterde perioperatieve

BTS- (2001) en ACCP richtlijn (2007) deze limiet aanbevelen. Verbeterde perioperatieve Richtlijn: Preoperatieve cardiopulmonale evaluatie Of de patiënt met longkanker heelkundige resectie kan ondergaan, hangt af van meerdere factoren. Preoperatieve functionele evaluatie verloopt systematisch,

Nadere informatie

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale

Nadere informatie

Atriumfibrilleren in de 2e lijn

Atriumfibrilleren in de 2e lijn Atriumfibrilleren in de 2e lijn Robert Tieleman Martini Ziekenhuis Inhoud Waarom werkt de cardioloog mee aan ketenzorg AF? Uitgangspunt van AF behandeling Antistolling, wie doet wat? Ritme controle in

Nadere informatie

Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven

Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven H1N1 griep Waarom vv-ecmo? Er is onomstotelijk aangetoond dat vv-ecmo beter is dan conservatieve behandeling - NEE Risico

Nadere informatie

Varicesbloeding bij levercirrhose. E. Verweij 28/7/15

Varicesbloeding bij levercirrhose. E. Verweij 28/7/15 Varicesbloeding bij levercirrhose E. Verweij 28/7/15 n.a.v. casus op de IC 48- jarige man met Child- Pugh B alcoholische levercirrhose Opname ZKH elders vanwege massale varicesbloeding (PEA o.b.v. hypovolemie)

Nadere informatie

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael Alcohol misbruik Consequenties voor IC Roger van Groenendael à Meerdere MC/IC patiënten met alcohol abusus in VG à Belang voor IC opname? Omvang Meest gebruikte en misbruikte drug wereldwijd NL getallen:

Nadere informatie

Pulmonale Hypertensie. Leon van den Toorn Centrum voor Vasculaire en Diffuse Longziekten

Pulmonale Hypertensie. Leon van den Toorn Centrum voor Vasculaire en Diffuse Longziekten Pulmonale Hypertensie Leon van den Toorn Centrum voor Vasculaire en Diffuse Longziekten Het gevoel dat veel artsen en verpleegkundigen hebben bij pulmonale hypertensie Maar aan het eind van deze voordracht

Nadere informatie

HSMR en SMRs per diagnosegroep Cijfers 2015 IJsselmeerziekenhuizen

HSMR en SMRs per diagnosegroep Cijfers 2015 IJsselmeerziekenhuizen en SMRs per diagnosegroep Cijfers 2015 IJsselmeerziekenhuizen De Praktijk Index Rembrandtlaan 31 3723 BG Bilthoven 030-244 0326 www.depraktijkindex.nl maart 2016 Introductie In deze rapportage worden de

Nadere informatie

Chronische thrombo-embolische pulmonale hypertensie CTEPH. Petr Symersky

Chronische thrombo-embolische pulmonale hypertensie CTEPH. Petr Symersky Chronische thrombo-embolische pulmonale hypertensie CTEPH Petr Symersky Inspanning 2 VO 2 max Zuurstofopnamevermogen Bepaald door opname vervoer 3 Wat als normale inspanning niet mogelijk is? Dyspnoe 4

Nadere informatie

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire

Nadere informatie

Atrioventricular septum defect

Atrioventricular septum defect Atrioventricular septum defect Annemien van den Bosch Martijn Kauling Echocursus voor volwassenen met een aangeboren hartafwijking 24 januari 2019 Atrioventriculair Septum Defect Incidentie 0.8 % van de

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

Dokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen?

Dokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen? Dokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen? Zaterdag 8 oktober Ziekenhuis Gelderse Vallei Dr. Ronald Walhout, cardioloog Drs. Jeroen Verheul, longarts Het normale hart De normale longen Rechter long

Nadere informatie

Nieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes

Nieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes Nieuwe guidelines voor preventie Cardio 2013 Johan Vaes Waarom is preventie nodig? CV ziekten blijven belangrijkste doodsoorzaak Zowel mannen als vrouwen Overlijden voor 75 j is ten gevolge van CV ziekten

Nadere informatie

University of Groningen. BNP and NT-proBNP in heart failure Hogenhuis, Jochem

University of Groningen. BNP and NT-proBNP in heart failure Hogenhuis, Jochem University of Groningen BNP and NT-proBNP in heart failure Hogenhuis, Jochem IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom. Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog

Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom. Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog Indeling Cardiale oorzaken thoracale pijn Stabiele AP IAP/Acuut coronair syndroom (ACS) Pericarditis Small-vessel

Nadere informatie

COPD en Comorbiditeit

COPD en Comorbiditeit COPD en Comorbiditeit Christiaan Meek Paul de Vries Machinist lv Comorbiditeit en COPD Welke comorbiditeit levert voor u problemen op bij diagnostiek en begeleiding COPD? 1 Comorbiditeit en COPD Welke

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij copd. Minisymposium 22 maart 2012

Palliatieve zorg bij copd. Minisymposium 22 maart 2012 Palliatieve zorg bij copd Minisymposium 22 maart 2012 Palliatieve zorg Hans Timmer, longarts ZGT Caroline Braam, huisarts Hengelo PALLIATIEVE ZORG CASUS 75-jarige terminale COPD-patient Mantelzorger valt

Nadere informatie

Ventrikelstorm. Hoe zorg je dat de storm gaat liggen. J.G. van der Hoeven

Ventrikelstorm. Hoe zorg je dat de storm gaat liggen. J.G. van der Hoeven Ventrikelstorm Hoe zorg je dat de storm gaat liggen J.G. van der Hoeven Definitie Minimaal 3 gescheiden episoden van sustained VT of VF binnen 24 uur of VT die minimaal 12 uur aanhoudt Bij aanwezigheid

Nadere informatie

Stolsels van top tot teen. Marieke de Kuyper

Stolsels van top tot teen. Marieke de Kuyper Stolsels van top tot teen Marieke de Kuyper Casus Voorgeschiedenis man Vaatlijden fontaine IV waarvoor onderbeensamputatie infarcering milt, rechter nier en dunne darm Verdenking antifosfolipidensyndroom

Nadere informatie

Diabetes en longziekten

Diabetes en longziekten Diabetes en longziekten Chronisch obstructief longlijden (COPD) Richard Dekhuijzen UMC St Radboud, Nijmegen richard.dekhuijzen@gmail.com Wat is COPD? Chronisch Obstructief Longlijden (COPD) is een verzamelnaam

Nadere informatie

Centrum voor Slaapstoornissen Algemene informatie

Centrum voor Slaapstoornissen Algemene informatie Centrum voor Slaapstoornissen Algemene informatie 2 Inleiding In deze folder vindt u informatie over het Centrum voor Slaapstoornissen. Het is van belang deze informatie goed te lezen, zodat u goed voorbereid

Nadere informatie

U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd.

U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd. COPD zorgpad U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd. In deze folder vindt u informatie over het COPD-zorgpad.

Nadere informatie

Please fill in the attached form and return to us personally, together with a copy of your ID and a copy of the care insurance or -card.

Please fill in the attached form and return to us personally, together with a copy of your ID and a copy of the care insurance or -card. Dear Sir / Madam, You want to register as a patient at GP Practice Baecke & Nobel. Please fill in the attached form and return to us personally, together with a copy of your ID and a copy of the care insurance

Nadere informatie

Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven

Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven Functie van de rechter ventrikel Constante perfusie van de long Er voor zorgen dat de RA druk laag blijft RV Verandering in P ra en P

Nadere informatie

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind.

Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Het Erasmus MC hartteam, vruchtbare samenwerking voor moeder en kind. Dr. J.J. Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Moeder en Kind Centrum subafdeling verloskunde en prenatale geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam

Nadere informatie

Ziekteactiviteit en kwaliteit van leven bij SLE: wat hebben we geleerd van 10 jaar onderzoek in Amsterdam? Michel Tsang-A-Sjoe, arts-onderzoeker

Ziekteactiviteit en kwaliteit van leven bij SLE: wat hebben we geleerd van 10 jaar onderzoek in Amsterdam? Michel Tsang-A-Sjoe, arts-onderzoeker Ziekteactiviteit en kwaliteit van leven bij SLE: wat hebben we geleerd van 10 jaar onderzoek in Amsterdam? Michel Tsang-A-Sjoe, arts-onderzoeker Behandelen we uw ziekte goed? Mak et al. Semin Arthritis

Nadere informatie

Patiëntenbetrokkenheid bij medische beslissingen. Vragenlijst bij inclusie.

Patiëntenbetrokkenheid bij medische beslissingen. Vragenlijst bij inclusie. FACULTEIT GENEESKUNDE EN FARMACIE Gelieve de onderstaande vragen samen met de patiënt in te vullen (sommige zaken zijn waarschijnlijk opgenomen in het medisch dossier, maar gelieve toch even te overlopen

Nadere informatie

COPD Pneumologie. Patiënteninformatie

COPD Pneumologie. Patiënteninformatie COPD Pneumologie Patiënteninformatie Inhoudstafel 1. Inleiding... 3 1.1. Definitie... 3 1.2. Klachten bij COPD... 3 1.3. Onderzoeken... 4 1.4. Behandeling... 4 2. Contact... 6 3. Notities... 7 Deze publicatie

Nadere informatie

Dokter, ik heb het spaans benauwd

Dokter, ik heb het spaans benauwd Dokter, ik heb het spaans benauwd S.Gadgil, anios intensive care, Radboudumc, Nijmegen 5-3- 2015 Inhoudsopgave Introduc@e Hoe zat het ook alweer? Voor de prak@jk Take home message Introduc7e Calcium antagonisten

Nadere informatie

Hoesten. j.heynens 12-10-2007

Hoesten. j.heynens 12-10-2007 Hoesten Programma Fysiologie van hoesten Wat is normaal? Differentiaal diagnose Wat betekent hoesten voor de gemeenschap? USA: 35 % van de schoolkinderen otc medicatie afgelopen 30 dagen USA: 2 miljard

Nadere informatie

TAVI (Un) limited. transcatheter aorta valve implantation. NVVC 1 April 2016. Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team

TAVI (Un) limited. transcatheter aorta valve implantation. NVVC 1 April 2016. Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team TAVI (Un) limited transcatheter aorta valve implantation NVVC 1 April 2016 Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling geen Zijn er grenzen aan

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting 9 Nederlandse Samenvatting F.S. de Man 1,2, N. Westerhof 1,2, A. Vonk-Noordegraaf 1 Departments of 1 Pulmonology and 2 Physiology, VU University Medical Center / Institute for Cardiovascular Research,

Nadere informatie

Casus oncologie,, D.R., 1930

Casus oncologie,, D.R., 1930 Casus oncologie,, D.R., 1930 Medische voorgeschiedenis 1992: prostatectomie wegens benigne prostaathypertrofie 2009: CVA met rechter hemiparese, volledige recuperatie 03/2013: paroxysmale VKF: echocor:

Nadere informatie

Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG

Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG Epidemiologie van atriumfibrilleren (AF) Meest voorkomende ritmestoornis in de westerse wereld Gemiddeld

Nadere informatie

STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1. Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer

STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1. Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1 Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer Stigmatization of Patients with Lung Cancer: The Role of

Nadere informatie

4 September 2018 Alexandra Kleberger, MSc. Palliatieve zorg bij Patiënten met Hartfalen

4 September 2018 Alexandra Kleberger, MSc. Palliatieve zorg bij Patiënten met Hartfalen 4 September 2018 Alexandra Kleberger, MSc Palliatieve zorg bij Patiënten met Hartfalen Deel I Wat is hartfalen Oorzaken van hartfalen Symptomen Compensatiemechanismen Diagnostiek Behandeling Deel II Chronische

Nadere informatie

Antwoorden op vragen van ziekenhuizen i.v.m. ICD-10-BE codering. Publicatie april 2017 (nr. 2)

Antwoorden op vragen van ziekenhuizen i.v.m. ICD-10-BE codering. Publicatie april 2017 (nr. 2) Antwoorden op vragen van ziekenhuizen i.v.m. ICD-10-BE codering Publicatie april 2017 (nr. 2) FOD Volksgezondheid Publicatie april 2017 (nr. 2) ICD-10-BE Codeerproblemen registratie 2017 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Niet-cardiogeen longoedeem bij chemotherapie voor acute myeloide leukemie. MDO IC Radboud UMC. N.Postma

Niet-cardiogeen longoedeem bij chemotherapie voor acute myeloide leukemie. MDO IC Radboud UMC. N.Postma Niet-cardiogeen longoedeem bij chemotherapie voor acute myeloide leukemie MDO IC Radboud UMC! N.Postma Casus Man, 1952! Diagnose AML - WBC 20 Start hydrea/rasburicase Casus IC opname bij dreigende respiratoire

Nadere informatie

Pulmonale hypertensie

Pulmonale hypertensie Pulmonale hypertensie I n het k ADER VAn I n TERs TITIë LE LOngAAn DOEn I nge n Het vaststellen van de aanwezigheid pulmonale hypertensie is bij interstitiële longaandoeningen van groot belang voor het

Nadere informatie

Reeks 13: Vergeten organen Avond

Reeks 13: Vergeten organen Avond Reeks 13: Vergeten organen Avond Zeldzame Thoracale Tumoren tumor voorste mediastinum / Thymoom Dr. Monique Hochstenbag Longarts MUMC kalfszwezerik No Disclosures Mediastinum Voorste mediastinum Thymus

Nadere informatie

Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS

Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS Jop Mostert Neuroloog Inhoud Hoe deed ik het tot nu toe? Richtlijn Aanpak nazoeken medicamenteuze behandelingen MS Amantadine Modafinil Overige medicijnen

Nadere informatie

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist PiCCO Volumetrische Parameters Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist Oxygen delivery Global oxygenation ScvO 2 Oxygen consumption Cardiac output Arterial oxygen content Stroke volume Heart rate Oxygenation

Nadere informatie

Casus. PrevalenOe OSAS 17-04-16. Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS. Disclosures

Casus. PrevalenOe OSAS 17-04-16. Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS. Disclosures 170416 Disclosures Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS Geen (potentiële) belangenverstrengeling Bedrijfsnamen Voor bijeenkomsten mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Hartlijden en zwangerschap. Dr. Alexander Van De Bruaene

Hartlijden en zwangerschap. Dr. Alexander Van De Bruaene Hartlijden en zwangerschap Dr. Alexander Van De Bruaene Belangenconflicten Belangenconflicten Doel van de presentatie Casus Vrouw 27 jaar A0G1P0, 6 weken zwanger Geen klachten, hartgeruis Casus Vrouw 24

Nadere informatie

Schouder prothesiologie in Dagbehandeling. Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog

Schouder prothesiologie in Dagbehandeling. Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog Schouder prothesiologie in Dagbehandeling Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog Disclosure geen Waarom prothesiologie in dagbehandeling? Omdat wij ons altijd willen verbeteren Waarom prothesiologie

Nadere informatie

Lentebries 6 maart 2019

Lentebries 6 maart 2019 Lentebries 6 maart 2019 80-jarige man van Marokkaanse komaf. Géén rookhistorie (?) Bekend met longklachten, diagnose diverse longartsen: - 2006 licht obstructieve niet reversibele stoornis, dus COPD -

Nadere informatie

Het PSA dilemma: wel of niet bepalen?

Het PSA dilemma: wel of niet bepalen? Het PSA dilemma: wel of niet bepalen? Bin Kroon Uroloog Rijnstate 1 Achtergrond prostaatkanker Jaarlijks 9000 nieuwe gevallen Jaarlijks 3000 doden Gevorderde ziekte niet te cureren PSA: vroegdetectie Screenen

Nadere informatie

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010 De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt Loes Klieverik WES 11-03-2010 Wat is oud?? Definitie Hartfalen Tekortschieten van de pompwerking van het hart en veranderingen in de neurohumorale activatie

Nadere informatie

Wat klopt er niet? B.M.E. Adriaanse Arts-echoscopist, Prenatale diagnostiek VUmc

Wat klopt er niet? B.M.E. Adriaanse Arts-echoscopist, Prenatale diagnostiek VUmc Wat klopt er niet? B.M.E. Adriaanse Arts-echoscopist, Prenatale diagnostiek VUmc Casus Mw. V G3P1, AD 20+6 Voorgeschiedenis/ depressie (Sertraline) Obstetrisch/ 1 gezond kind, 1 miskraam Geen combinatietest

Nadere informatie

Samenvatting COPD zorgprogramma 2019

Samenvatting COPD zorgprogramma 2019 Samenvatting COPD zorgprogramma 2019 Prestatie-indicatoren landelijke benchmark 1) % COPD patiënten in zorgprogramma met inhalatiemedicatie bij wie inhalatietechniek is gecontroleerd; 2) % COPD patiënten

Nadere informatie

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met

Nadere informatie

Zorgpad Atriumfibrilleren (AF)

Zorgpad Atriumfibrilleren (AF) Zorgpad Atriumfibrilleren (AF) Highlights Ziekenhuizen 2017 Hans Ros, ziekenhuisapotheker Inhoud Wat is AF? Hoe ontstaat een CVA (beroerte)? Behandeling AF: 4 peilers Orale antistolling 1 2016 ESC Guidelines

Nadere informatie

Inhoud. 10 Voorwoord 10

Inhoud. 10 Voorwoord 10 Inhoud 10 Voorwoord 10 1 11 Algemene inleiding 11 1.1 11 Inleiding 11 1.2 12 De huisarts in historisch perspectief 12 1.2.1 12 De huisarts 12 1.2.2 15 De doktersassistent 15 1.3 16 NHG-standaarden 16 1.4

Nadere informatie

Nationaal nascholingscongres anesthesiologie

Nationaal nascholingscongres anesthesiologie Nationaal nascholingscongres anesthesiologie Thema: De Longen 9 november 2016 Longmedicatie en operatie: what's new? Dr. Daan W. Loth AIOS Longziekten Amphia Ziekenhuis, Breda Geen conflict of interest

Nadere informatie

Oncologische geneesmiddelen langs de lat. Anne-Marie C. Dingemans, longarts AIOS special 28 sept 2017

Oncologische geneesmiddelen langs de lat. Anne-Marie C. Dingemans, longarts AIOS special 28 sept 2017 Oncologische geneesmiddelen langs de lat Anne-Marie C. Dingemans, longarts AIOS special 28 sept 2017 a.dingemans@mumc.nl Nieuwe middelen Dingemans 15 maart 2016 2 Disclosures I attended advisory boards

Nadere informatie