Longfibrose in het LUMC
|
|
- Clara Verhoeven
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Longfibrose in het LUMC Huidige situatie en toekomstvisie JJM Geelhoed, Longarts Interstitiële en Vasculaire Longziekten LUMC
2 Introductie Wat is longfibrose en hoe stel je de diagnose Oorzaken longfibrose Lopende studies Behandeling individueel bepaald Toekomst 2 ILD LUMC
3 Longfibrose Longfibrose is een ernstige en zeldzame ziekte Valt onder de interstitiële longziekten Interstitium is de ruimte tussen longblaasjes en de bloedvaten Bindweefsel rondom longblaasjes Longblaasjes minder goed in staat zuurstof aan bloed af te geven 3 Insert > Header & footer
4 Longfibrose Zowel bij mannen als vrouwen Merendeel leeftijd boven de 50 jaar Jaarlijks nieuwe patiënten erbij 4 Insert > Header & footer
5 Anamnese Algemene symptomen: kortademigheid bij inspanning, droge hoest en/of vermoeidheid Duur van de klachten Snelheid en progressie van klachten Comorbiditeit (emfyseem, cardiaal) Werk- en omgevingsfactoren Medicatie Roken Systeemklachten 5 Insert > Header & footer
6 Lichamelijk onderzoek Longgeluiden: crepitaties Trommelstokvingers (clubbing) Huidafwijkingen Gewrichtsafwijkingen 6 Insert > Header & footer
7 Aanvullend onderzoek - bloed Bezinking Auto-immuun serologie Lever- en nierfunctie Expositie / allergie 7 Insert > Header & footer
8 Aanvullend onderzoek CT-thorax 8 Insert > Header & footer
9 Aanvullend onderzoek - longfunctie 9 Insert > Header & footer
10 Aanvullend onderzoek longfunctie beloop 10 Insert > Header & footer
11 Aanvullend onderzoek bronchoscopie 11 Insert > Header & footer
12 Aanvullend onderzoek weefselonderzoek Bronchusbiopten Cryobiopten Chirurgisch longbiopt 12 Insert > Header & footer
13 COLD studie LUMC in samenwerking met Amsterdam UMC Cryobiopten versus chirurgisch longbiopt 13 Insert > Header & footer
14 Multidisciplinair overleg (MDO) 14 Insert > Header & footer
15 Multidisciplinair overleg (MDO) Meerdere longartsen met aandachtsgebied interstitiële longziekten Thorax radioloog Patholoog Reumatoloog of immunoloog Gespecialiseerd ILD-verpleegkundige 15 Insert > Header & footer
16 Expertisenetwerk longfibrose 3 expertisecentra in Nederland: Erasmus MC, Rotterdam St. Antonius ziekenhuis, Nieuwegein OLVG, Amsterdam Meerdere behandelcentra, waaronder LUMC Overige kleinere ziekenhuizen Structureel MDO tussen expertisecentrum en behandelcentrum 16 Insert > Header & footer
17 Expertisenetwerk longfibrose Transparantie geleverde zorg Waarborgen van kwaliteit Zo snel mogelijk komen tot de juiste diagnose Samengevat: de uitdagingen 1 Te lang! 3 Geen inzicht in keuze zorgorganisatie 5 6 Samenhangende zorg (coördinatie, communicatie) Kennis buiten expertisecentra is aandachtspunt 2 LF onbekend 4 24% krijgt zorg buiten zorgnetwerk 7 8 Breder aanbod van zorg (leven met ziekte) Bereikbaarheid zorgverleners 9 Informatieverschaffing Diagnosefase Beslis welk ziekenhuis Behandelfase LF! Keuze Het pad van de patiënt in de tijd 17 Insert > Header & footer
18 Oorzaken longfibrose Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) Longfibrose ikv systeemziekte Chronische extrinsieke allergische alveolitis (EAA) Medicamenteus Familiair Asbestose 18 Insert > Header & footer
19 Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) Leeftijd >50 jaar Meestal (ex)-rokers Soms exacerbaties 19 Insert > Header & footer
20 Ski-ongeluk in Oostenrijk 20 Insert > Header & footer
21 Operatie onder algehele narcose 21 Insert > Header & footer
22 Voorkom exacerbaties Voor operatie Na operatie 22 Insert > Header & footer
23 Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) Behandeling fibroseremmers: pirfenidon (esbriet) of nintedanib (ovef) Start fibroseremmer 23 Insert > Header & footer
24 Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) Verandering in FVC volume (ml) na start fibroseremmer Pirfenidon Nintedanib King TE et al. N Engl J Med 2014;370: Richeldi L et al. N Engl J Med 2014;370: Insert > Header & footer
25 Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) Keuze fibroseremmer aan patiënt overgelaten 25 Insert > Header & footer
26 Impulsis-on studie Nintedanib effect blijft bestaan na 4 jaar behandeling Acceptabele bijwerkingen 26 Insert > Header & footer
27 IPF Lopende studies SPIRIT Biogen: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study to evaluate the Efficacy and Safety of BG00011 in Patients With Idiopathic Pulmonary Fibrosis Belangrijkste inclusie criteria: Diagnose IPF Diffusie capaciteit 30% en 79% FVC 50% Subcutane injectie 27 Insert > Header & footer
28 IPF Lopende studies BI Fase 1: Safety, tolerability, and pharmacokinetics of multiple rising oral doses of BI in patients with idiopathic pulmonary fibrosis on no background anti-fibrotic. Belangrijkste inclusie criteria: Diagnose IPF FVC 50%, diffusie 30% Geen luchtwegobstructie Geen huidig fibroseremmer gebruik (minimaal 3 maanden gestopt) Tablet tweemaal daags 28 Insert > Header & footer
29 IPF Lopende studies Isabella: A Phase 3, randomized, double-blind, parallel-group, placebo controlled multicenter study to evaluate the efficacy and safety of two doses of GLPG1690 in addition to local standard of care for minimum 52 weeks in subjects with idiopathic pulmonary fibrosis. Belangrijkste inclusie criteria: Diagnose IPF < 5 jaar voorafgaand aan het screeningsbezoek FVC 45%, diffusie 30% Geen luchtwegobstructie Afwezigheid van acute IPF-excarcerbatie 6 maanden voor screening 29 Insert > Header & footer
30 IPF Lopende studies Dieet studie: An open label phase IV, multicenter, international, interventional study to evaluate the effect of diet on gastrointestinal adverse events in patients with IPF treated with pirfenidone. Belangrijkste inclusie criteria: Diagnose IPF Gaat starten met pirfenidon 30 Insert > Header & footer
31 IPF Geplande studies Atlas Study: A randomized Open-Label, Phase 1b study of the pirfenidone solution for Inhalation (AP01) in patients with Idiopathic Pulmonary fibrosis Scenic (RVT1601-CC-04): A randomized double-blind, Placebocontrolled, Dose Ranging, Efficacy and Safety with Inhaled RVT-1601 or the treatment of Persistent Cough in Patients with Idiopathic Pulmonary Fibrosis Diurnal variation in FVC in Fibrotic ILDs (DIVA): Evaluation of diurnal variation in forced vital capacity in patients with fibrotic interstitial lung diseases using home spirometry 31 Insert > Header & footer
32 Oorzaken longfibrose Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) Longfibrose ikv systeemziekte Chronische extrinsieke allergische alveolitis (EAA) Medicamenteus Familiair Asbestose 32 Insert > Header & footer
33 Systeemziekten en longfibrose Reumatoide artritis (RA) Systemische sclerose Poly-/dermatomyositis (PM/DM) Syndroom van Sjogren Systemische lupus erythematosus (SLE) 33 Insert > Header & footer
34 Systeemziekte en longfibrose Antinucleaire antistoffen (ANA) SLE 90% Systemische sclerose 90% Syndroom van Sjögren 70-90% PM/DM 30 % RA % Gezonde personen 5-10 %
35 Reumatoïde artritis Chronische ontsteking van met name de kleinere (hand)gewrichten Vrouwen 2-3x meer aangedaan Voorkeursleeftijd jaar
36 Longbetrokkenheid RA Ongeveer 50% patiënten long betrokkenheid Optreden van ILD bij RA geassocieerd met kortere overleving Roken risicofactor voor ontwikkelen ILD Op CT vergelijkbaar beeld met IPF
37 Systeemziekten en longfibrose Reumatoide artritis (RA) Systemische sclerose Poly-/dermatomyositis (PM/DM) Syndroom van Sjogren Systemische lupus erythematosus (SLE) 37 Insert > Header & footer
38 Systemische sclerose Vrouwen veel meer dan mannen (4-5:1) Voorkeursleeftijd jaar Systemische vorm en vorm beperkt tot de huid Fenomeen van Raynaud 38 Insert > Header & footer
39 Longbetrokkenheid systemische sclerose Longfibrose Slokdarm problemen Pulmonale hypertensie
40 Pulmonale hypertensie Relatie tussen longproblemen en hartfalen
41 Behandeling systeemziekten Afweerremmende middelen Prednison Methotrexaat, azathioprine, cellcept Infliximab, rituximab, cyclofosfamide Lopende studies: fibroseremmers mogelijk effectief bij systeemziekten (data volgen) 41 Insert > Header & footer
42 Behandeling longfibrose Medicamenteus Ondersteunend Longtransplantatie Begeleiding en/of palliatieve zorg 42 Insert > Header & footer
43 Ondersteunende behandeling Fysiotherapie Longrevalidatie Zuurstoftherapie 43 Insert > Header & footer
44 Longtransplantatie Enige genezende behandeling Erasmus MC Rotterdam, UMC Utrecht en UMC Groningen Kennismakingsgesprek Opname voor screening 44 Insert > Header & footer
45 Begeleiding en/of palliatieve zorg 45 Insert > Header & footer
46 Begeleiding en/of palliatieve zorg Timing om end of life issues bespreekbaar te maken is moeilijk Van Manen et al, ERJ Open Res Feb Overgaard D et al. Eur Respir J 2016;47: ; Thickett DR et al. Thorax 2014;69: ; Bajwah S et al. BMJ Support Palliat Care 2013;3: Insert > Header & footer
47 Toekomst Nieuwe studies bij IPF Fibroseremmers bij systeemziekten Regionaal netwerk Individueel zorgplan 47 Insert > Header & footer
48 Regionaal netwerk Erasmus MC en LUMC Database longfibrose bij systeemziekten Oorzaak van longfibrose bij systemische sclerose Protonenstudie: longkanker en ILD 48 Insert > Header & footer
49 Individueel zorgplan Persoonlijk boekje Inlegkaarten met te bespreken items Houvast gedurende gehele traject 49 Insert > Header & footer
50 Patiëntendag 50 Insert > Header & footer
51 Vragen? 51 Insert > Header & footer
Longfibrose in het LUMC
Longfibrose in het LUMC Nieuwe ontwikkelingen omtrend longfibrose Dr. J.J.M. Geelhoed, Longarts Interstitiële en Vasculaire Longziekten LUMC Introductie Nieuwe ontwikkelingen op gebied van diagnostiek
Nadere informatieINFORMATIEMIDDAG LONGFIBROSE LUMC. Welkom! Informatiemiddag longfibrose LUMC
INFORMATIEMIDDAG LONGFIBROSE LUMC Welkom! 1 Informatiemiddag longfibrose LUMC Informatiemiddag longfibrose in het LUMC M.K. Ninaber, longarts Centrum voor interstitiële en vasculaire longziekten M.K.NINABER@LUMC.NL
Nadere informatieInterstitiële longziekten Onderzoek.
Interstitiële longziekten Onderzoek www.nwz.nl Inhoud Wat zijn interstitiële longziekten? 3 Onderzoeken 3 Afspraak longarts 5 Uw vragen 6 Notities 7 2 U heeft mogelijk een zogenoemde interstitiële longziekte.
Nadere informatieLONGGENEESKUNDE. St. Antonius Expertisecentrum voor Interstitiële Longziekten
LONGGENEESKUNDE St. Antonius Expertisecentrum voor Interstitiële Longziekten St. Antonius Expertisecentrum voor Interstitiële Longziekten De term interstitiële longziekten is een verzamelnaam voor meer
Nadere informatieWelkom op de 3 e Bossche longfibrosebijeenkomst
Welkom op de 3 e Bossche longfibrosebijeenkomst Programma longfibrose ochtend Tijd Onderwerp Sprekers Vanaf 13:00 Welkom en ontvangst 13:30-13:35 Ontvangst door de voorzitter dhr. N van der Sloot, longarts
Nadere informatieLuchtwegen: luchtpijp. luchtwegen spirometrie. Longblaasjes: Alveolen longvolumes diffusie
Interstitiële longziekten Prof. Dr. Guy Brusselle Dienst Longziekten UZ GENT BVP, 23/11/2013 Interstitiële longziekten (ILZ): Inleiding Kenmerken overzicht ILZ met gekende oorzaken ILZ met ongekende oorzaken:
Nadere informatieLONGGENEESKUNDE. St. Antonius Expertisecentrum voor Interstitiële Longziekten
LONGGENEESKUNDE St. Antonius Expertisecentrum voor Interstitiële Longziekten St. Antonius Expertisecentrum voor Interstitiële Longziekten De term interstitiële longziekten is een verzamelnaam voor meer
Nadere informatieNieuwe behandelmogelijkheden
Nieuwe behandelmogelijkheden voor IPF Patiëntenmiddag Longfibrose Dr. Henk Kramer, longarts Martini Ziekenhuis Vrijdag 3 oktober 2014 Inhoud Wat is longfibrose? Wat is IPF en hoe ontstaat het? Behandelingen
Nadere informatieNieuwe ontwikkelingen thuis monitoring. Karen Moor Arts/onderzoeker - Erasmus MC Rotterdam
Nieuwe ontwikkelingen thuis monitoring Karen Moor Arts/onderzoeker - Erasmus MC Rotterdam Waar gaan we het over hebben? Uw vragen Onderzoek naar longfibrose Thuismonitoring Toekomst Hoe, wat en waarom?
Nadere informatieVisiedocument Zorgnetwerk Longfibrose Auteur: Dr. J.J.M. Geelhoed Erasmus MC Rotterdam Datum: Augustus 2018
Visiedocument Zorgnetwerk Longfibrose Auteur: Dr. J.J.M. Geelhoed Erasmus MC Rotterdam Datum: Augustus 2018 Dit Visiedocument is tot stand gekomen dankzij de pilot Samen Beslissen in de zorg voor zeldzaam,
Nadere informatieMet welke geneesmiddelen is het onderzoek uitgevoerd?
Dit is een samenvatting van een klinisch onderzoek bij patiënten met idiopathische pulmonale fibrose, een zeldzaam type longaandoening. De samenvatting is geschreven voor de doorsneelezer en is opgesteld
Nadere informatieMet welke geneesmiddelen is het onderzoek uitgevoerd?
Dit is een samenvatting van een klinisch onderzoek bij patiënten met idiopathische pulmonale fibrose, een zeldzaam type longaandoening. De samenvatting is geschreven voor de doorsneelezer en is opgesteld
Nadere informatieInvasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS
Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal
Nadere informatieDe oorzaak van idiopathische pulmonale fibrose. Pirfenidone behandeling bij IPF: ervaringen in het Erasmus MC
Pirfenidone behandeling bij IPF: ervaringen in het Erasmus MC Vroege studies naar medicamenteuze behandeling van idiopathische pulmonale fibrose (IPF) waren vooral gericht op corticosteroïden en andere
Nadere informatieFysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nadere informatieIPF: hoe kom je erachter, en wat kun je er tegenwoordig aan doen?
IPF: hoe kom je erachter, en wat kun je er tegenwoordig aan doen? Longfibrose Patiëntenvereniging Landelijke bijeenkomst Houten, 01-05-2015 Dr. Henk Kramer, longarts Martini Ziekenhuis Eervol Hartelijk
Nadere informatieBiobank voor Interstitiële Longziekten. Marjolijn Struik Biobank Coördinator
Biobank voor Interstitiële Longziekten Marjolijn Struik Biobank Coördinator Interstitiële Longziekten Zeldzame longziekten >100 diagnoses Sarcoïdose Longfibrose ±20.000 patiënten in Nederland Oorzaak vaak
Nadere informatieAuto-immuun systeemziekten en longfibrose
Auto-immuun systeemziekten en longfibrose Jeska de Vries-Bouwstra Reumatologie LUMC Auto-immuun = het immuunsysteem valt het eigen lichaam aan Systemisch = Organen/ weefsel in het hele lichaam kunnen aangedaan
Nadere informatieWat kunt u verwachten van geneesmiddelen?
Wat kunt u verwachten van geneesmiddelen? Mogelijkheden geneesmiddelen bij interstitiële longaandoeningen (ild), waaronder longfibrose en sarcoïdose prof. dr. Marjolein Drent, longarts Hoogleraar interstitiële
Nadere informatieA two year, double-blind, randomized, multicenter, active-controlled study to evaluate the safety en efficacy of fingolimod administered orally once
A two year, double-blind, randomized, multicenter, active-controlled study to evaluate the safety en efficacy of fingolimod administered orally once daily versus interferon beta-1a i.m. once weekly in
Nadere informatieVANDAAG IS DE DAG WAAROP IK ME VERZET TEGEN IPF
VANDAAG IS DE DAG WAAROP IK ME VERZET TEGEN IPF Voor mensen met de diagnose van IPF: Een handleiding om u te helpen bij het bespreken van uw aandoening en behandelingsopties met uw dokter BE/EST/0217/0002
Nadere informatieIdiopathische longfibrose. Informatie voor mensen met idiopathische longfibrose en hun familieleden.
Idiopathische longfibrose Informatie voor mensen met idiopathische longfibrose en hun familieleden. Idiopathische longfibrose is een progressieve ziekte van de longen. In deze brochure vindt u een overzicht
Nadere informatieRESULTATEN. Elke patiënt nam tweemaal daags
Een onderzoek waarin nintedanib wordt vergeleken met placebo bij patiënten met aan sclerodermie gerelateerde longfibrose (SENSCIS onderzoek, 1199.214) Sclerodermie (ook systemische sclerose genoemd) is
Nadere informatieLongziekten en respiratoire revalidatie. Prof Dr W. Janssens
Longziekten en respiratoire revalidatie Prof Dr W. Janssens Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde activiteiten van het
Nadere informatieAchtergrond (1) Patiënten met een zeldzame ziekte hebben vaak te maken met: Kennis bundelen en zichtbaar maken
= Achtergrond (1) Patiënten met een zeldzame ziekte hebben vaak te maken met: een late diagnose een gebrek aan kennis (expertise) bij specialisten en zorgverleners onvoldoende aandacht voor wetenschappelijk
Nadere informatieIn samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC. 23 november 2011 20:00. Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS
In samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC 23 november 2011 20:00 Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS Overlap syndromen OSAS &. Sarcoidose COPD Apneu: onderbreken van de
Nadere informatieGeneesmiddelen bij longfibrose
Geneesmiddelen bij longfibrose Prof. dr. Aalt Bast Universiteit Maastricht Faculteit Health, Medicine and Life Sciences Vakgroep Farmacologie en Toxicologie Houten, 13 november 2015 Wat is een geneesmiddel?
Nadere informatieDanazol voor idiopathische pulmonale fibrose
Danazol voor idiopathische pulmonale fibrose Thijs W. Hoffman 18-04-2018 Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) Normaal Ernstige interstitiële longziekte Ca. 3000 patiënten in NL Verlittekening van de longen
Nadere informatieErkende expertisecentra zeldzame aandoeningen
Erkende expertisecentra zeldzame aandoeningen Om de kennis over zeldzame aandoeningen te vergroten wijst de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Expertisecentra aan. Daaronder zijn ook
Nadere informatieDe behandeling van sarcoïdose: een stapsgewijze benadering
De behandeling van sarcoïdose: een stapsgewijze benadering Bij de behandeling van sarcoïdose zijn de volgende drie vragen met name van belang: welke patiënten hebben behandeling nodig, waarmee dienen deze
Nadere informatiePalliatieve zorg bij copd. Minisymposium 22 maart 2012
Palliatieve zorg bij copd Minisymposium 22 maart 2012 Palliatieve zorg Hans Timmer, longarts ZGT Caroline Braam, huisarts Hengelo PALLIATIEVE ZORG CASUS 75-jarige terminale COPD-patient Mantelzorger valt
Nadere informatieInterstitiële longaandoeningen
Interstitiële longaandoeningen bij auto-immuunaandoeningen Interstitiële longaandoeningen (ILD), ook wel diffuse longaandoeningen genoemd, vormen een heterogene groep van meer dan 150 verschillende longaandoeningen.
Nadere informatieExpertisecentra voor zeldzame aandoeningen Stuurgroep Weesgeneesmiddelen. Drs. J. Huizer, secretaris
Expertisecentra voor zeldzame aandoeningen Stuurgroep Weesgeneesmiddelen Drs. J. Huizer, secretaris Rol stuurgroep Inventarisatie expertise (globaal), patiëntenorganisaties, beroepsorganisaties, behandelaars,
Nadere informatieSyndroom van Sjögren. informatie voor patiënten
Syndroom van Sjögren informatie voor patiënten INLEIDING Uw arts heeft u verteld dat u lijdt aan het syndroom van Sjögren. In deze brochure leest u wat Sjögren syndroom is, welke de symptomen zijn, hoe
Nadere informatieDokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen?
Dokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen? Zaterdag 8 oktober Ziekenhuis Gelderse Vallei Dr. Ronald Walhout, cardioloog Drs. Jeroen Verheul, longarts Het normale hart De normale longen Rechter long
Nadere informatieZORGPAD SYSTEMISCHE SCLEROSE FRANCISCUS GASTHUIS
ZORGPAD SYSTEMISCHE SCLEROSE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Het Zorgpad Systemische Sclerose is speciaal ontwikkeld voor patiënten bij wie de diagnose Systemische Sclerose bijna zeker is of al aanwezig
Nadere informatieNVvA Blootstelling aan biologische agentia? Extrinsieke allergische alveolitis (EAA): de arbeidshygiënist als medebehandelaar
NVvA 2016 Blootstelling aan biologische agentia? I have no, real or perceived, conflicts of interest that relate to this presentation. Extrinsieke allergische alveolitis (EAA): de arbeidshygiënist als
Nadere informatieInterstitiële Longziekten en longfunctie-onderzoek
Interstitiële Longziekten en longfunctie-onderzoek Symposium Longfunctie-analisten 23 januari 2015 dr. H. Kramer, longarts Martini Ziekenhuis afdeling Longziekten Dank voor de uitnodiging 2 Leuk om hier
Nadere informatieChronische ontsteking in de buik met bindweefselvorming. Retroperitoneale fibrose (RPF)
Chronische ontsteking in de buik met bindweefselvorming Retroperitoneale fibrose (RPF) Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft deze folder gekregen, omdat u
Nadere informatieMCTD (mixed connective tissue disease)
MCTD (mixed connective tissue disease) Wat is MCTD? MCTD is een zeldzame systemische auto-immuunziekte. Ons afweersysteem (= immuunsysteem) beschermt ons tegen lichaamsvreemde indringers, zoals o.a. bacteriën
Nadere informatiewel persoonlijk genoeg?
Is personalised medicine binnen ILD wel persoonlijk genoeg? Interstitiële longaandoeningen (ILD) zijn relatief zeldzaam en kunnen het leven van de patiënt enorm veranderen. Het afstemmen van de zorg op
Nadere informatieBehandeling van bindweefselziekten en het secundair optreden van het Sjögrensyndroom. aandoeningen
Behandeling van bindweefselziekten en het secundair optreden van het Sjögrensyndroom bij reumatische aandoeningen M. Walravens, reumatoloog K. Thevissen, reumatoloog i.o. Hoboken, 12 oktober 2013 Opbouw
Nadere informatieUpdate research LUMC en trials 20 mei 2017
Update research LUMC en trials 20 mei 2017 Erik Niks, kinderneuroloog Chiara Straathof, neuroloog Nathalie Doorenweerd, onderzoeker DUCHENNE CENTRUM NEDERLAND 2 30-mei-17 Projecten Zorg Leren en gedrag
Nadere informatieM studie (Longkanker) / luchtpijp & longkanker
M14-361-studie (Longkanker) / luchtpijp & longkanker Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met vergevorderde kleincellige longkanker die behandeld worden met carboplatine en etoposide (standaardbehandeling).
Nadere informatieZiekteprogressie bij patiënten met idiopathische longfibrose
Ziekteprogressie bij patiënten met idiopathische longfibrose Naam student: E.A. van der Ploeg Studentnummer: 2107945 Naam begeleider: Dr. H. Kramer, Longarts Martini Ziekenhuis Afdeling: Longgeneeskunde,
Nadere informatieWaarom was het onderzoek nodig?
INPULSIS -ON: De veiligheid op lange termijn van nintedanib bij patiënten met idiopathische pulmonale fibrose (IPF) Dit is een samenvatting van een klinisch onderzoek bij patiënten met IPF. Het is geschreven
Nadere informatieILD EXPERTISECENTRUM. ILD Trials. Nieuwsbrief Mei 2018
ILD EXPERTISECENTRUM Nieuwsbrief Mei 2018 EEN UITGAVE VAN HET ST. ANTONIUS ZIEKENHUIS, UTRECHT/NIEUWEGEIN ILD Trials De laatste jaren zien we het aantal medicijnen trials binnen de ILD duidelijk toenemen.
Nadere informatieInzicht in het lichaam. Idiopathische pulmonale fibrose (IPF)
Inzicht in het lichaam Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) Informatie 2 Deze uitgave is financieel mogelijk gemaakt door Beste patiënt en familie, Dit boekje kan u helpen uw ziekte beter te begrijpen.
Nadere informatieSystemische Lupus Erythematodes (SLE)
Systemische Lupus Erythematodes (SLE) Systemische lupus erythematodes (SLE) is een ontstekingsziekte. Deze ontstekingen kunnen in het gehele lichaam (systemisch) voorkomen. SLE is een auto-immuunziekte.
Nadere informatieAzathioprine (Imuran ) bij dermatologische aandoeningen
Azathioprine (Imuran ) bij dermatologische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel azathioprine te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatieInformatiegids voor patiënten
Informatiegids voor patiënten met longfibrose NEDERLANDS Inhoud 4 Over deze gids 5 Definitie van longfibrose 7 Prevalentie en incidentie 8 Oorzaken 12 Symptomen 13 Diagnostische tests en onderzoeken 17
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44702 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Von Bartheld, M.B. Title: Advancements in pulmonary endosonography : the new standard
Nadere informatieInfliximab Inflectra, Remicade, Remsima
Infliximab Inflectra, Remicade, Remsima Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: infliximab. Hoe werkt infliximab?
Nadere informatieCOPD Pneumologie. Patiënteninformatie
COPD Pneumologie Patiënteninformatie Inhoudstafel 1. Inleiding... 3 1.1. Definitie... 3 1.2. Klachten bij COPD... 3 1.3. Onderzoeken... 4 1.4. Behandeling... 4 2. Contact... 6 3. Notities... 7 Deze publicatie
Nadere informatieAzathioprine (Imuran ) Voorgeschreven door de reumatoloog
Azathioprine (Imuran ) Voorgeschreven door de reumatoloog Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2014 pavo 0898 Inleiding De reumatoloog heeft met u besproken dat u azathioprine gaat gebruiken. In deze folder
Nadere informatieBehandeling met infliximab bij sarcoïdose
LONGGENEESKUNDE Behandeling met infliximab bij sarcoïdose BEHANDELING Behandeling met infliximab bij sarcoïdose Uw arts heeft u voorgesteld uw sarcoïdose te behandelen met het medicijn infliximab (Remicade
Nadere informatieAzathioprine (Imuran ) bij reumatische aandoeningen
Azathioprine (Imuran ) bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel azathioprine te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatieSarcoïdose en interstitiële longziekten in het MCH-Bronovo. Copyright Dr M.J. Overbeek
Sarcoïdose en interstitiële longziekten in het MCH-Bronovo Dr. R. Nocker Longarts Dr. R. vd Heijde Longarts Dr. M.J. Overbeek Longarts J. de Bruijn Verpleegkundig specialist ILD/sarcoïdose C. Van Ree
Nadere informatieBehandeling met azathioprine (Imuran )
Behandeling met azathioprine (Imuran ) In deze folder vindt u informatie over de met u besproken behandeling met azathioprine. Het doel van een behandeling met azathioprine is uw ziekte tot rust te brengen.
Nadere informatieLeven met Longfibrose
Leven met Longfibrose Inhoudsopgave 1.0 Longfibrose...4 1.1 Longfibrose: wat is dat eigenlijk?...4 1.2 Hoe wordt de diagnose longfibrose gesteld?...8 1.3 Welke invloed heeft longfibrose op uw dagelijks
Nadere informatieLeven met Longfibrose
Leven met Longfibrose Verantwoording bij de Nederlandse uitgave van het ebook Leven met longfibrose De oorspronkelijke tekst van Life with IPF an ebook is voor de Nederlandse situatie bewerkt door prof.
Nadere informatieAzathioprine (Imuran ) bij dermatologische aandoeningen
Azathioprine (Imuran ) bij dermatologische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel azathioprine te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatieHOVON 130 (Non-Hodgkin lymfoom) / non-hodgkinlymfoom
HOVON 130 (Non-Hodgkin lymfoom) / non-hodgkinlymfoom Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met een specifieke vorm van Non-Hodgkinlymfoom. Onderzocht wordt of het toevoegen van een extra
Nadere informatieAstma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten
Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten Astma Chronische ontstekingsreactie van de luchtwegen die samengaat met de neiging van het luchtwegsysteem om sneller
Nadere informatieChronische ontsteking in de buik met bindweefselvorming Retroperitoneale fibrose (RPF)
Chronische ontsteking in de buik met bindweefselvorming Retroperitoneale fibrose (RPF) Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 1184 Inleiding U heeft deze folder gekregen, omdat u retroperitoneale
Nadere informatieLongziekten. Behandeling van COPD / COPD pad. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Longziekten / COPD pad 1 De behandeling van COPD Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ziektebeeld en de behandeling van COPD en geeft stapsgewijs weer wat u de komende
Nadere informatieWat is een longontsteking?
Longontsteking Wat is een longontsteking? Een longontsteking is een infectie van de longblaasjes en het omliggende weefsel. De infectie kan veroorzaakt worden door een bacterie of een virus, die u via
Nadere informatieChronische NIV bij stabiele COPD patiënten
Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten 1. is alleen effectief als er sprake is van hypercapnie 2. is alleen effectief als door de NIV de CO 2 daalt 3. als aan beide (1 en 2) wordt voldaan 4. is nooit
Nadere informatieSamenvatting presentaties tijdens de landelijke bijeenkomst in Houten 13 april 2012
Secretariaat: Postbus 627, 3800 AP Amersfoort Alg. tel.nr. (043)361 92 66 / secretariaat: (033) 434 1306 e-mail info@longfibrose.nl website: www.longfibrose.nl Samenvatting presentaties tijdens de landelijke
Nadere informatiePULMONALE HYPERTENSIE
Pulmonale Hypertensie Nicole Coenen Verpleegkundig consulent Pulmonale Hypertensie Radboud UMC Nijmegen Inleiding Wat is PH Klachten Diagnose Behandeling Rol van verpleegkundigen Taakgroep PVA PULMONALE
Nadere informatieOp de bres voor arbeidshygiëne!
Op de bres voor arbeidshygiëne! NVvA 19 maart 2015 Workshop J Op de bres voor arbeidshygiëne! NVvA 19 maart 2015 Workshop J Drie kwarts - maat Deel 1 Deel 2 Deel 3 Gezondheidsbewaking Jos Rooijackers,
Nadere informatieAanwezig zijn huisartsen en hun praktijkondersteuner, een longarts, longverpleegkundige van het ziekenhuis, kaderarts astma/copd van zorggroep ELZHA.
Notulen Transmuraal overleg Haga Ziekenhuis 8 oktober 2018 Inleiding: Het doel van dit overleg is het verder verhogen van de kwaliteit van astma/copd zorg door o.a. bespreken van actualiteiten, casuïstiek
Nadere informatiePJP profylaxe bij prednison. Amelieke Cremers, AIOS MMB
PJP profylaxe bij prednison Amelieke Cremers, AIOS MMB 30-10-2018 Q 1. Indicatie 2. Wanneer starten PJP Prednison Profylaxe PJP Wat is het Waar komt het vandaan Welke problemen Hoe toon je het aan Lymfocyten
Nadere informatieLongontsteking (pneumonie)
Longontsteking (pneumonie) In deze folder informeren wij u over wat een longontsteking is, hoe de behandeling verloopt en welke adviezen er zijn om uw herstel te bevorderen. Wat is een longontsteking?
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Rituximab (MabThera )
PATIËNTEN INFORMATIE Rituximab (MabThera ) 2 PATIËNTENINFORMATIE In deze folder vindt u informatie over de behandeling met het middel rituximab. Het doel van een behandeling met rituximab is het ontstekingsproces
Nadere informatieEEN UITGAVE VAN HET ST. ANTONIUS ZIEKENHUIS, NIEUWEGEIN
Nieuwsbrief November 2018 ILD EXPERTISECENTRUM EEN UITGAVE VAN HET ST. ANTONIUS ZIEKENHUIS, NIEUWEGEIN Cardiale sarcoïdose Zoals bekend is cardiale betrokkenheid een belangrijke doodsoorzaak bij sarcoïdose,
Nadere informatieBehandeling met infliximab
REUMATOLOGIE/INTERNE GENEESKUNDE Behandeling met infliximab bij reumatoïde artritis BEHANDELING Behandeling met infliximab bij reumatoïde artritis Uw arts heeft u voorgesteld uw reumatoïde artritis (RA)
Nadere informatieDe longverpleegkundige
De longverpleegkundige Algemeen U bent door uw longarts verwezen naar de longverpleegkundige. Een longverpleegkundige is een verpleegkundige, die zich heeft gespecialiseerd in astma en COPD (chronische
Nadere informatieRituximab Mab Thera. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Rituximab Mab Thera Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: rituximab. Hoe werkt rituximab? Bij patiënten
Nadere informatiePosition paper diagnostiek en behandeling van Idiopathische Pulmonale Fibrose
Position paper diagnostiek en behandeling van Idiopathische Pulmonale Fibrose Position paper van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) bij: An Official ATS/ERS/JRS/ALAT
Nadere informatieRituximab. Voorgeschreven door de reumatoloog. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Rituximab Voorgeschreven door de reumatoloog Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De reumatoloog heeft met u besproken dat u het medicijn rituximab gaat gebruiken.
Nadere informatieDe nieuwste ontwikkelingen. Annemarie Becker, longarts Amsterdam UMC
De nieuwste ontwikkelingen Annemarie Becker, longarts Amsterdam UMC Voorbeeld voettekst juli 2018 Kleincellig longcarcinoom Meestal ver stadium bij diagnose geen genezing Standaard: carboplatin en etoposide
Nadere informatieObesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD.
Robbert Kerseboom Kaderhuisarts astma-copd De prevalentie van obesitas (BMI > 30 kg/m 2 ): (in 2012) 11 % bij mannen 14 % bij vrouwen. De prevalentie van COPD is 20/1000 Nederlanders KADERHUISARTS SCHAKEL
Nadere informatieAdalimumab Humira. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Adalimumab Humira Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: adalimumab. Hoe werkt adalimumab? Bij patiënten
Nadere informatiePepijn Brocken, longarts, HAGAziekenhuis, Den Haag oncologiedagen 2014
Pepijn Brocken, longarts, HAGAziekenhuis, Den Haag oncologiedagen 2014 De zorg is veranderd Patient centraal Kwaliteit van zorg Normen en criteria Registratie en transparantie Concurrentie in de zorg
Nadere informatieWelke patient kunt u verwijzen naar de polikliniek allergologie?
Welke patient kunt u verwijzen naar de polikliniek allergologie? Allergologie: er is meer dan antihistaminica Huub Willems 1-2-2011 Rhinitis +- astma Urticaria Angio-oedeem Voedingsallergieën Medicatiereacties
Nadere informatieAstma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland?
Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Walter Balemans, kinderlongarts Antonius ziekenhuis, Nieuwegein CAHAG conferentie, januari 2017 Gewetensvraag Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen
Nadere informatieTocilizumab (RoActemra ) Reumatologie
Tocilizumab (RoActemra ) Reumatologie Inleiding U heeft in overleg met uw arts besloten het geneesmiddel Tocilizumab (RoActemra ) te gaan gebruiken. Deze folder geeft u informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatieAstma / COPD-dienst Geldrop
Astma / COPD-dienst Geldrop Wat is astma en COPD Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. De luchtwegen reageren overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels door het samentrekken van luchtwegspiertjes,
Nadere informatieEtanercept. Enbrel, Benepali
Etanercept Enbrel, Benepali Inhoud Hoe werkt etanercept? 3 Voor welke aandoeningen wordt etanercept gebruikt? 3 Hoe moet ik het gebruiken? 3 Hoe moet ik het bewaren? 4 Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Nadere informatieRituximab. MabThera, Rixathon
Rituximab MabThera, Rixathon Inhoud Hoe werkt rituximab? 3 Voor welke aandoeningen wordt rituximab gebruikt? 3 Hoe moet ik het gebruiken? 3 Hoe moet ik het bewaren? 4 Wat zijn mogelijke bijwerkingen? 4
Nadere informatieKwaliteit van leven bij COPD
Kwaliteit van leven bij COPD Wat bespreekt u met uw longarts? M.J. Rijneveld, longarts Langeland Ziekenhuis Wat gaan we bespreken? Wat is COPD? Wat is kwaliteit van leven? Wat is palliatieve zorg? Symptomen
Nadere informatieDe EU-IPFF consultatiegids: een gids om te leven met idiopathische longfibrose
De EU-IPFF consultatiegids: een gids om te leven met Laatst bijgewerkt op 02/06/2017 Inhoud 1. Welkom... 4 2. Over de EU-IPFF... 7 3. Hoe we deze gids hebben ontwikkeld... 9 4. Wat is idiopathische pulmonale
Nadere informatieEtanercept Enbrel, Benepali
Etanercept Enbrel, Benepali Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: etanercept. Hoe werkt etanercept? Bij
Nadere informatieRituximab Voorgeschreven door de reumatoloog
Rituximab Voorgeschreven door de reumatoloog Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De reumatoloog heeft met u besproken dat u rituximab gaat gebruiken. In deze folder
Nadere informatieJACOB (Slokdarmkanker, maagkanker) / maagkanker, slokdarmkanker
JACOB (Slokdarmkanker, maagkanker) / maagkanker, slokdarmkanker Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met uitgezaaide kanker van de maag of maag-slokdarm-overgang. Onderzocht wordt of het
Nadere informatieInformatie voor thuis na een longoperatie
Informatie voor thuis na een longoperatie Wanneer naar huis? U bent opgenomen (geweest) voor een longoperatie op afdeling C1. Als alles voorspoedig verloopt kunt u bij een kijkoperatie meestal tussen
Nadere informatieMCTD. Wat is MCTD? Mixed Connective Tissue Disease (Gemengde bindweefselziekten)
MCTD Wat is MCTD? Mixed Connective Tissue Disease (Gemengde bindweefselziekten) Sinds tientallen jaren is het bekend dat sommige bindweefselziektepatiënten (zie de algemene folder) symptomen hebben zowel
Nadere informatieU bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd.
COPD zorgpad U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd. In deze folder vindt u informatie over het COPD-zorgpad.
Nadere informatie