Ik heeft geen krijtje? het pedagogische in actie

Transcriptie

1 Ik heeft geen krijtje? het pedaggische in actie Gedachten ver anders kijken Onderwijslezing Windesheim 20 maart 2013

2 Opbuw 1. Anders kijken naar een grap 2. Ruimte vr het pedaggische 3. Anders kijken, beter zien 4. Anders spreken 5. Anders kijken en zien en spreken en handelen 6. Cnclusies

3 1. Juf, ik heeft geen krijtje? WAAROM IS DIT GRAPPIG?

4 1. Anders kijken naar een grap Belerende leerkracht, misplaatste en niet-effectieve didactiek Prbleem van meilijk disciplineerbare kinderhfden: nderwijs vermag uiteindelijk niet veel Creatieve kinderhfd is niet klein te krijgen met traditineel-didactisch, leerkracht-gecentreerd werk Algemeen: typisch vr ubllig nderwijs DUS Grappig want lk en schl kmen er bekaaid vanaf Zeer duidelijke maar impliciete- nrmatieve idee ver ged nderwijs en prfessinaliteit van leerkracht

5 Lwietje He velt het vr hem m aan het brd te staan? Stress f net trts f nverschillig (want het was gewn zijn beurt) Straf f eer f rutine? Gretig, maar technisch prbleem: zijn vraag heeft als dubbele bdschap: Ik wil wel den wat met, maar kan technisch niet Empathisch meeleven met de juf: wat erg vr haar, ze kan nu haar werk niet meer ged den.

6 Mraal van het verhaal Er gebeurt in nderwijs en pveding per definitie altijd zwel meer als minder dan wat men gepland f begd had! leren zien! Kijken zien!! Zien = actief Onderwijsleersituaties zijn altijd k pedaggisch: tussenmenselijke relaties vanuit engagement, zrg en verantwrdelijkheid Delgerichtheid? Ja Intentineel, delgericht handelen Maar: activistische bias er is méér

7 Juf Betty Beleren f net authentieke leerkans grijpen? Mechanisch pdrammen f vanuit druk CITO-eisenspecifieke mgelijkheid tt training grijpen? Succesvl inspelen p een kans tt vakverschrijdend werken, nl. taal in de wiskundeles? Fute didactische aanpak f gepersnaliseerd aanwezig zijn in de relatie ze ziet Lwietje Belang succeservaring grte kans m die te hebben Ged in rekenen, maar niet in taal: dus publiekelijk mgen scren in rekenen Kleuterjuf (cllega!!): bedeesde jngen, werken aan zelfvertruwen m cgnitief en verbaal ged te ntwikkelen

8 Mraal van het verhaal (2) Ndzaak van het rdelen in de situatie als pstap vr handelen Onvermijdelijk Veel en mgelijk tegenstrijdige afwegingen Gevaar van vergissing Ordeel is altijd betwistbaar want geen abslute basis!

9 tegenwrdigheid f presence : intense aanwezigheid in de situatie : een testand van alert bewustzijn, ntvankelijkheid en verbndenheid met wat er mentaal, emtineel en fysiek mgaat in individuele studenten f grepjes in de cntext van hun leermgevingen en de vaardigheid m daarp te reageren met een welverwgen en medelevende beste vlgende stap (Rdgers & Raider-Rth, 2006) Aanwezigheid als persn: het zelf van de leerkracht verschijnt in de praktijk!

10 Kwetsbaarheid als structureel kenmerk van leraarschap (en dus k van lerarenprfessinaliteit): Verschillende wijzen van ervaren (brnnen): Geen/beperkte cntrle ver werkcndities Grenzen van delmatigheid Geen nbetwistbare basis m te rdelen Geen zwakte! Maar cnstitutief vr pedaggische prfessinaliteit gewrteld in zrg, engagement en verantwrdelijkheid

11 Prfessineel mgaan met kwetsbaarheid? Uithuden Kesteren in nderwijs en pveding gebeurt er altijd zwel meer als minder dan wat gepland was

12 2. Ruimte vr het pedaggische? 2.1. Valkuilen: Reductie tt instrumentalisme vr andere dingen : bijvrbeeld: burgerschapsvrming (kennis, vaardigheden, hudingen), preventie van deviant gedrag en sciale prblemen, cmpensatie vr tekrt aan pveding in het gezin Additief: er kmt weer wat bij nu k ng

13 2.2. Tegendraads! drbreken van het dminante discurs van perfrmativiteit: effectiviteit/efficiëntie als enige nrm Opbrengstgericht f evidence-based Wat niet meetbaar is det er feitelijk niet te Technkratisch en instrumenteel

14 2.3. Agenda: 1. Anders kijken, beter zien 2. Anders spreken 3. Samen kijken en spreken en handelen

15 3. Anders kijken/beter zien Niet: wat is bedeling?; werkt het?; (pbrengstgericht?) wat is de rzaak? (evidence-based) Wel: wat gebeurt er? empathisch en aanvaardend Écht kijken, écht luisteren, écht inleven vanuit een nietweten : VERWONDERING DUS: Ordeel pschrten!

16 4. Anders spreken het pedaggische terug binnenbrengen: = bepaalde relatie van zrg, verantwrdelijkheid, engagement Samen spreken Leg je praktijk tussen je in! (ft, vide, vignette, artefact ) [bij uitbreiding: vrmen van gericht nderzek naar de praktijk] Spreek ver het wat en he? Stt dr tt het waarm z?

17 In het spreken ver de praktijk kmt je zelf ter sprake Persnlijk interpretatiekader: Prfessineel zelfverstaan Subjectieve nderwijstherie Del is niet mijn zelf p zich Geen therapie Del is mijn zelf zals zich dat manifesteert in mijn praktijk. Als butade gefrmuleerd: ik ben wat ik de

18 Verken andere taalregisters m praktijk (en de assumpties die eraan ten grndslag liggen) ter sprake te brengen: Bijv. narratieve taal: Beschrijven én berdelen Meer zeggen dan je zegt Cntextualisering in tijd en ruimte Het verhaal als tussen verteller en publiek

19 5. Samen kijken en spreken en handelen Leidmtiv/richtinggevende idee: prfessinele leergemeenschap: Stll et al. (2006): grup f peple sharing and critically interrgating their practice in an nging, reflective, cllabrative, inclusive, learning-riented, grwthprmting way; perating as a cllective enterprise Onvermijdelijkheid van meningsverschillen/cnflicten nbehagen Psitief waarderen

20 Schrijf gede praktijkvrbeelden! NIET: Vrbeelden van gede praktijk Nrmerend/deprfessinaliserend Gebruiker = uitverder WEL: Gede praktijkvrbeelden Vertrek van wat er gebeurt en laat dat zien (zichtbaar maken/beschrijven) Expliciteer waarm de praktijk is zals hij is (duiden/verklaren) Lezer/Gebruiker wrdt aangesprken als partnerprfessinal

21 Pedaggisch leiderschap : Vervlechting transfrmatief en nderwijskundig leiderschap dicht bij werkvler van de klas Niet extra, maar leren zien als nderdeel van Vrwaarden creëren vr het anders kijken/spreken Structureel tijd/ruimte bieden Veiligheid én uitdaging Mdelleren

22 6. CONCLUSIE Het pedaggische zit k in het instructieve/didactische (is niet iets extra ) Pging m andere wijze van kijken te demnstreren: Kijken: pschrten rdeel en werkelijkheid laten spreken Meer zien Samenhangen zien

23 Leraren redden de samenleving? Ja, maar niet als ldgieters vr maatschappelijke vraagstukken/prblemen Wel dr van de schl ten dele- een bijzndere plaats te maken, buiten de samenleving (schlè) Waar k andere lgica s dan de ecnmische, perfrmatieve, etc. een plaats kunnen krijgen Waar anders gekeken, gesprken en uiteindelijk gehandeld kan wrden

24 bijvrbeeld met een krijtje