Wat geld(t) in de zorg? VvAA trendonderzoek onder zorgaanbieders. Zesde editie, juni Mobile health

Transcriptie

1 Wat geld(t) in de zorg? VvAA trendonderzoek onder zorgaanbieders Zesde editie, juni 2013 Mobile health

2 Inhoud Inleiding 3 Belangrijkste conclusies 4 Mobile health: gebruik van smartphone en tablet 6 Medische apps 11 Mobile health en de toekomst 14 Gezondheidszorg in Nederland 17 Over het onderzoek 22 Over VvAA 23 Terminologie Onder mobile health of m-health verstaan we het aanbieden van informatie over gezondheid en gezondheidszorg door middel van mobiele apparaten. Dit gaat zowel over de inzet van smartphones en tablets als gespecialiseerde medische mobiele apparatuur voor onder meer monitoring op afstand, online consultatie en inzage in eigen medisch dossier. Een medische app is software voor de smartphone of tablet die gebruikt wordt om gezondheidsinformatie op te zoeken of om de gezondheid te monitoren. Voorbeelden hiervan zijn het registreren van hartslag en gewicht of het ontvangen van alerts voor de inname van medicijnen. Mobile Doctors zijn zorgprofessionals (para)medici die geloven in de potentie en onomkeerbaarheid van mobile health. {Alle quotes in deze rapportage zijn afkomstig van de deelnemers in dit onderzoek. Om die reden zijn de uitspraken anoniem opgenomen. 2 mobile health VvAA trendonderzoek

3 Inleiding Steeds meer aankopen en transacties worden gedaan via internet. Als we echter een medische vraag hebben, online een afspraak willen maken met een arts of een consult per wensen, dan is dat vaak nog niet mogelijk. Het wordt tijd dat ook de zorg gaat profiteren van de mogelijkheden van internet en mobiele communicatie. In een gezamenlijke kamerbrief schrijven minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn van VWS dat zij haast willen maken met de introductie van technologische toepassingen in de zorg. De komende kabinetsperiode moet dit soort innovaties een stevige impuls krijgen. In dit onderzoek richten wij ons op mobile health, een specifiek gebied binnen de technologische ontwikkelingen die staan beschreven in de nationale implementatie-agenda e-health. Deze agenda is tot stand gekomen in een samenwerking tussen de KNMG, NPCF en Zorgverzekeraars Nederland. Onder mobile health of m-health verstaan we het aanbieden van informatie over gezondheid en gezondheidszorg door middel van mobiele apparaten. Hoe staat het met de implementatie van m-health en wat is de toegevoegde waarde ervan in de gezondheidszorg? Hoe staat de beroepsgroep tegenover deze ontwikkelingen en waar liggen eventuele barrières? Welke initiatieven ontwikkelt de sector zelf? In het bijzonder komen aan de orde het gebruik van smartphones en tablets, de beleving van apps onder zorgprofessionals en de beeldvorming rondom technologie in de zorg. In deze publicatie vindt u een overzicht van de belangrijkste resultaten van het onderzoek dat wij hebben uitgevoerd onder ruim leden van VvAA. In deze publicatie besteden we ook aandacht aan de Mobile Doctors. Mobile Doctors zijn zorgprofessionals (para)medici die geloven in de potentie en onomkeerbaarheid van mobile health. Zij geven de mobiele revolutie in de zorg vorm. VvAA ziet het als haar taak om deze groep voorlopers zoveel mogelijk een platform te bieden om hun visie, kennis en ervaring met mobile health te delen met de Nederlandse gezondheidszorg. VvAA heeft een platform op LinkedIn waar Mobile Doctors discussiëren over innovatie in de zorg. Op dit moment is er een groot aantal zorgprofessionals actief op dit platform. Hieruit blijkt overduidelijk dat er voldoende enthousiaste, ondernemende en innovatieve zorgprofessionals zijn die de Nederlandse zorgsector een stap verder willen brengen en die absoluut in staat zijn om innovatie in de zorg de gewenste impuls te geven. Wij hopen dat dit onderzoek en deze publicatie een bijdrage leveren aan de ambitie om de zorg optimaal te laten profiteren van technologische toepassingen. Met vriendelijke groet, Gerlach Cerfontaine voorzitter Vereniging VvAA Herman van Hemsbergen voorzitter hoofddirectie VvAA Groep B.V. mobile health VvAA trendonderzoek 3

4 Belangrijkste conclusies Onvoldoende voorbereid op toekomst Wat betekent technologie voor de toekomst van de zorg? Werkt technologie kostenbesparend of juist kostenverhogend? De meningen verschillen als het gaat over het effect van mobile health op de kostenontwikkeling in de zorg. De helft van de respondenten is van mening dat de zorg onvoldoende is toegerust op de toekomst. Waar nieuwe mobiele technologieën met name een rol kunnen spelen is bij het verbeteren van communicatie tussen zorgprofessionals onderling en met de patiënt. Het is onduidelijk op welke wijze deze ver beteringen in de communicatie zullen leiden tot meer efficiëntie en kostenbesparing. Bezit en gebruik van smartphone en tablet voor professionele doeleinden is hoog In december 2012 meldde onderzoeksbureau GFK dat één op de drie Nederlandse huishoudens in het bezit is van een tablet en dat het aantal bezitters van een smartphone is gestegen naar ruim 7 miljoen Nederlanders. Uit ons onderzoek blijkt dat het gebruik van smartphones en tablets onder zorprofessionals nog hoger ligt. In totaal gebruikt 80 procent van de zorgprofessionals een smartphone, tablet of beide. Bovendien gebruikt bijna 80 procent van hen een smartphone en/of tablet voor professionele doeleinden. Veel interesse voor medische apps { m-health is veelbelovend als je er goed mee omgaat. Er zijn duizenden apps die gezondheidsinformatie bieden of die helpen de gezondheid van patiënten te monitoren. Veel zorgprofessionals zijn bekend met deze ontwikkeling en zijn geïnteresseerd in de mogelijkheden. Eén op de zes artsen heeft al eens een app voorgeschreven aan patiënten. Onder Mobile Doctors ligt dit percentage zelfs op 35 procent. De belangrijkste redenen om apps te gebruiken of voor te schrijven zijn: informatievoorziening, efficiëntie, ondersteuning en patiëntgerichtheid. 4 mobile health VvAA trendonderzoek

5 { Probleem is niet de innovatieve kracht van vele Nederlandse zorgprofessionals maar het vinden van verdienmodellen. Technologie verbetert communicatie Volgens bijna twee derde van de zorgprofessionals gaan nieuwe mobiele technologieën de com municatie en samenwerking tussen zorgprofessionals in grote mate verbeteren. Ongeveer de helft verwacht dat het contact tussen patiënt en zorgprofessional ook sterk zal verbeteren. Twee derde van de respondenten verwacht niet dat mobiele technologie verbetering van zelfredzaamheid van de patiënt en verlaging van de administratieve lastendruk zal geven. Ook enige terughoudendheid Er is sprake van enige terughoudend ten aanzien van het gebruik en voorschrijven van medische apps. Zorgprofessionals geven aan te weinig of geen ervaring met apps te hebben. Ook heeft men onvoldoende kennis over de mogelijkheden van apps. Men kan niet goed beoordelen of een app daadwerkelijk bijdraagt aan verbetering van de gezondheid van de patiënt. Waardering voor Nederlandse zorg Net als in metingen van voorgaande jaren, blijkt ook uit dit onderzoek een ruim voldoende waardering voor de kwaliteit en de toegankelijkheid van de zorg in Nederland. Ten opzichte van de vorige barometer is de waardering voor de kwaliteit van de zorg verbeterd, maar is de waardering voor de toegankelijkheid achteruit gegaan. Zorgprofessionals verwachten dat de kwaliteit hetzelfde zal blijven, maar dat de toegankelijkheid zal verslechteren. Over beide aspecten zijn zorgprofessionals wel positiever dan in het najaar van mobile health VvAA trendonderzoek 5

6 Mobile health: gebruik van smartphone en tablet Onderzoeksgroep De vragenlijst over mobile health (m-health) is ingevuld door VvAA leden, waarvan 49 ook tot de groep van Mobile Doctors behoren. Mobile Doctors zijn zorgprofes sionals (para)medici die geloven in de potentie en onomkeerbaarheid van mobile health. Van de respondenten is 59 procent man. Bijna de helft (45 procent) is tussen de 50 en 64 jaar. In onderstaande figuur wordt de verdeling naar beroepsgroep weergegeven. Lees de complete onderzoeksverantwoording op pagina 22 van deze rapportage. Verdeling naar beroep Basis = Iedereen, n = Apotheker Bestuurder 2% 1% Fysiotherapeut 17% Huisarts 10% Medisch specialist 28% Tandarts 10% Verloskundige 3% Overig (para)medisch 17% Niet (para)medisch 1% Anders 11% Veel gebruikers { De degelijkheid en de onderbouwing van vele apps is niet gewaarborgd. Er is geen keurmerk voor kwaliteit. Het gebruik van smartphones en tablets in de onderzoeksgroep is hoog. In totaal gebruikt 80 procent van de zorgprofessionals een smartphone, een tablet of beide. Bijna de helft van de zorgprofessionals gebruikt zowel een smartphone als een tablet; 20 procent van hen gebruikt geen van beide. Hoe ouder de respondent des te groter de kans dat hij of zij geen smartphone of tablet gebruikt. Mobile Doctors en tweedelijnszorgprofessionals gebruiken vaker een smartphone of tablet, in vergelijking met de andere groepen in de onderzoeksgroep. 6 mobile health VvAA trendonderzoek

7 Gebruikt u een smartphone en/of tablet? Basis = Iedereen, n = Geen Mobile Doctor (n = 1.568) Mobile Doctor (n = 49) Totaal (n = 1.617) 44% 23% 12% 21% 86% 12% 2% 45% 22% 12% 20% > 65 jaar jaar jaar jaar < 30 jaar 27% 10% 23% 40% 46% 19% 12% 21% 58% 20% 9% 13% 61% 26% 3% 10% 31% 58% 4% 7% Ja, beide Ja, een smartphone Ja, een tablet Nee { Het wordt tijd dat er meer structuur in de ontwikkeling van m-health komt. Er is nu wel een enorme wildgroei aan apps, er moet meer gecertificeerd worden. Vooral professioneel gebruik Bijna 80 procent van de respondenten die een smartphone en/of tablet hebben, gebruikt deze voor professionele doeleinden. De smartphone wordt vaker zowel in de privéomgeving als op de werkvloer gebruikt. Mobile Doctors gebruiken hun smartphone en/of tablet beduidend vaker voor beide doeleinden: privé én professioneel. Huisartsen en medisch specialisten gebruiken op dat vlak hun smartphone of tablet het meest voor professionele doeleinden. Het gebruik onder tandartsen is significant lager. Niet iedereen gebruikt de smartphone of tablet voor professionele doeleinden. Als de belangrijkste redenen hiervoor worden aangegeven: gebruik van smartphone of tablet is storend tijdens het contact met patiënten; het is lastig om privé en zakelijk gescheiden te houden. mobile health VvAA trendonderzoek 7

8 Gebruikt u de smartphone voor professionele doeleinden? Basis = Gebruikers smartphone, n = Geen Mobile Doctor Mobile Doctor Totaal 57% 17% 3% 23% 88% 9% 3% 58% 17% 3% 22% Gebruikt u de tablet voor professionele doeleinden? Basis = Gebruikers tablet, n = 936 Geen Mobile Doctor Mobile Doctor Totaal 42% 33% 2% 23% 81% 9% 10% 44% 32% 2% 22% Ja, zowel in privéomgeving als op de 'werkvloer' Ja, in privéomgeving Ja, op de 'werkvloer' Nee Wat is de belangrijkste reden dat u geen smartphone/tablet gebruikt voor professionele doeleinden? Basis = Geen smartphone/tablet professioneel gebruik Storend tijdens patiëntcontact 17% 26% Lastig om privé en zakelijk te scheiden 9% 23% Onbekend met de mogelijkheden Risico's rondom privacy van patiëntgegevens Onzekerheid rondom beschikbaarheid van dataverbinding Gebrek aan betrouwbaarheid 18% 19% 17% 12% 15% 16% 15% 10% Andere redenen: geen behoefte pc op werkplek geen smartphone onhandig te klein scherm Niet toegestaan door werkgever 3% 4% Andere redenen 49% 57% Smartphone (n = 234) Tablet (n = 209) 8 mobile health VvAA trendonderzoek

9 { Ik zou meer apps willen gebruiken, maar ben er nog niet bekend mee. Contact onderhouden en informatie opzoeken Smartphones worden vooral - als telefoon - gebruikt voor intercollegiaal contact (90 procent). Andere belangrijke redenen zijn het opzoeken van informatie (68 procent) en contact met patiënten (45 procent). Tablets worden met name ingezet voor het opzoeken van informatie (79 procent) en contact met collega s (47 procent). Verder blijkt ook dat de tablet veel vaker wordt ingezet voor toegang tot patiëntinformatie dan de smartphone. Onder de categorie anders worden het maken van foto s, agendabeheer, het opzoeken van informatie en vak literatuur en het gebruik van professionele apps relatief vaak opgegeven. Mobile Doctors gebruiken hun smartphone of tablet significant vaker voor ondersteuning in hun werk en voor toegang tot patiëntinformatie. Eerstelijnszorgprofessionals gebruiken de smartphone en tablet vaker voor contact met patiënten dan tweedelijnszorgprofessionals. Voor welke professionele doeleinden gebruikt u de smartphone/tablet? Basis = Smartphone/tablet voor professioneel gebruik Contact met collega's 47% 87% Opzoeken van informatie 68% 79% Contact met patiënten 18% 45% Ondersteuning bij het bepalen van de juiste behandeling Ondersteuning bij het informeren van de patiënt 22% 22% 32% 32% Ondersteuning bij het diagnosticeren van de patiënt Ondersteuning bij het beoordelen van testen 16% 18% 22% 25% Voor toegang tot patiëntinformatie 8% 27% Andere redenen 9% 14% Smartphone (n = 868) Tablet (n = 727) Top 3 smartphone: 1. contact collega s 2. opzoeken informatie 3. contact patiënten Top 3 tablet: 1. opzoeken informatie 2. contact collega s 3. toegang patiënt informatie mobile health VvAA trendonderzoek 9

10 { Apps gebruik ik voor mijn eigen werk, bijvoorbeeld voor het berekenen van de dosis chemotherapie. Via LinkedIn blijf ik up-to-date en volg discussies. { 10 mobile health VvAA trendonderzoek

11 Medische apps Grote bekendheid In de app stores worden duizenden apps aangeboden op het gebied van gezondheidszorg en het aantal groeit substantieel. Onder medische apps verstaan we in dit onderzoek software voor de smartphone/tablet om gezondheidsinformatie op te zoeken of de gezondheid te monitoren door bijvoorbeeld het registreren van het slaappatroon, de hartslag, het gewicht of het ontvangen van alerts voor medicatie-inname. Veel zorgprofessionals zijn op de hoogte van het bestaan van medische apps. Bijna driekwart van hen is hiermee bekend (73 procent). Ook onder zorgprofessionals die hun smartphone of tablet niet professioneel gebruiken is de bekendheid van dit type apps groot. Bent u bekend met medische apps? Basis = Iedereen Geen Mobile Doctor (n = 1.568) Mobile Doctor (n = 49) Totaal (n = 1.617) 72% 28% 95% 5% 73% 27% Professioneel gebruik (n = 1.063) Geen professioneel gebruik (n = 232) 83% 17% 65% 35% Ja Nee Grote interesse voor medische apps De interesse voor medische apps is groot: van de deelnemers die geen Mobile Doctor zijn, is 72 procent geïnteresseerd. Zorgprofessionals die de smartphone en/of tablet voor professioneel gebruik inzetten, hebben de meeste interesse in medische apps (86 procent). Bij de groep die geen smartphone of tablet heeft, is de interesse in medische apps lager (47 procent). mobile health VvAA trendonderzoek 11

12 Hebt u interesse in medische apps? Basis = Iedereen Geen Mobile Doctor (n = 1.568) Mobile Doctor (n = 49) Totaal (n = 1.617) 72% 28% 94% 6% 72% 28% Geen smartphone/tablet Professioneel gebruik (n = 1.063) Geen professioneel gebruik (n = 232) 47% 53% 84% 16% 56% 44% Ja Nee Apps voorschrijven aan patiënt Medische apps zijn bij veel van de zorgprofessionals bekend en er is ook veel interesse voor. Gemiddeld heeft één op de zes zorgprofessionals een app voorgeschreven aan een patiënt. Eén op de drie Mobile Doctors en één op de vijf zorgprofessionals met professioneel gebruik van smartphone/tablet heeft al eens een patiënt/cliënt geadviseerd een app te gebruiken. Hebt u wel eens een medische app aan een patiënt voorgeschreven? Basis = Bekend met medische apps Geen Mobile Doctor (n = 1.135) Mobile Doctor (n = 47) Totaal (n = 1.182) 15% 85% 35% 65% 16% 84% Basis = Bezitters smartphone/tablet Professioneel gebruik (n = 889) Geen professioneel gebruik (n = 150) 20% 80% 3% 97% Ja Nee 12 mobile health VvAA trendonderzoek

13 { Om zaken uit te leggen aan patiënten of co-assistenten, gebruik ik illustraties en apps. Redenen voor een zorgprofessional om een medische app voor te schrijven: voorziet in informatievoorziening werkt handig en gemakkelijk ter ondersteuning spreekt de patiënt aan patiënt meer betrekken Redenen voor een zorgprofessional om nog geen medische app voor te schrijven: geen behoefte te weinig of geen ervaring met medische apps onbekend met of onvoldoende kennis over de mogelijkheden van medische apps geen geschikte medische app(s) beschikbaar Medische apps vervanger voor medicijnen? Opvallende uitkomst bij de eerste stelling over medische apps in de praktijk is dat één derde van de zorgprofessionals denkt dat apps kunnen voorkòmen dat iemand ziek wordt; 60 procent van de respondenten gelooft hier niet in. Daarnaast is een kleine groep zorgprofessionals (9 procent) ervan overtuigd dat zij over vijf jaar net zoveel medische apps als medicijnen voorschrijven. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? Basis = Iedereen, n = Door de inzet van apps, waarmee de consument zijn gezondheid zelf kan monitoren, wordt voorkomen dat men ziek wordt. 3% 27% 17% 44% 9% Over vijf jaar schrijf ik net zoveel medische apps als medicijnen voor. 2% 7% 12% 52% 27% Mee eens Enigszins mee eens Enigszins mee oneens Mee oneens Weet niet mobile health VvAA trendonderzoek 13

14 Mobile health en de toekomst Technologie en kostenbesparingen in de zorg: verdeelde meningen Hoe kijken de deelnemers van het onderzoek aan tegen de invloed van technologie op de gezondheidszorg? De meningen hierover zijn verdeeld. Bijna de helft van de zorgprofessionals is het er (enigszins) mee eens dat nieuwe (mobiele) technologie de grootste mogelijkheden biedt voor kostenbesparing in de zorg. 40 procent van de deelnemers is het er (enigszins) mee eens dat technologie juist de belangrijkste oorzaak is van de kostenstijging in de zorg. In de groep van Mobile Doctors, de tweedelijnszorgprofessionals en de zorgprofessionals die een smartphone/tablet gebruiken voor professionele doeleinden denken meer respondenten dat de nieuwe (mobiele) technologie de meeste mogelijkheden biedt voor kostenbesparing. Technologie is de belangrijkste oorzaak van de kostenstijging in de zorg. Basis = Iedereen Geen Mobile Doctor (n = 1568) Mobile Doctor (n = 49) Totaal ( n = 1617) 13% 28% 18% 32% 9% 13% 20% 16% 45% 6% 13% 27% 18% 33% 9% Technologie biedt de grootste mogelijkheden voor kostenbesparing in de zorg. Basis = Iedereen Geen Mobile Doctor (n = 1568) Mobile Doctor (n = 49) Totaal ( n = 1617) 11% 35% 18% 26% 10% 35% 47% 8% 10% 12% 35% 18% 25% 10% Mee eens Enigszins mee eens Enigszins mee oneens Mee oneens Weet niet 14 mobile health VvAA trendonderzoek

15 e-consulten worden niet vergoed dus die doe ik {niet. Toekomstbeeld technologie in de zorg niet altijd positief De zorgprofessionals zijn gematigd positief gestemd over de toekomst van de technologie in de Nederlandse gezondheidszorg. Op de vraag of de gezondheidssector onvoldoende is toegerust voor de toekomst geeft de helft aan het hier (enigszins) mee eens te zijn. Negatiever zijn de Mobile Doctors, de zorgprofessionals die een smartphone/tablet voor professionele doeleinden gebruiken en de zorgprofessionals jonger dan 40 jaar. In hoeverre bent u het eens met de volgende stelling? Basis = Iedereen, n = 1617 De gezondheidssector is onvoldoende toegerust voor de toekomst. 16% 34% 18% 20% 12% Mee eens Enigszins mee eens Enigszins mee oneens Mee oneens Weet niet Technologie verbetert communicatie Volgens bijna twee derde van de zorgprofessionals gaan nieuwe (mobiele) technologieën de communicatie en samenwerking tussen zorgprofessionals in (zeer) grote mate verbeteren. En ongeveer de helft van de ondervraagden verwacht dat het contact tussen patiënt en zorgprofessional in (zeer) grote mate zal verbeteren. Op het gebied van de zelfredzaamheid van de patiënt, de administratieve lastendruk, de kwaliteit van de zorg en vooral de de kosten van de zorg verwacht men in mindere mate verbetering. mobile health VvAA trendonderzoek 15

16 In welke mate verwacht u dat nieuwe (mobiele) technologieën verbetering zullen brengen op het gebied van: Basis = iedereen, n = Communicatie en samenwerking tussen zorgprofessionals onderling. Communicatie tussen patiënt en zorgprofessional. Zelfredzaamheid van de patiënt. Administratieve lastendruk. De kwaliteit van de zorg. De kosten van de zorg. 12% 51% 25% 8% 4% 8% 38% 37% 13% 4% 6% 32% 43% 14% 5% 6% 26% 32% 27% 9% 4% 27% 43% 19% 7% 3% 15% 42% 27% 13% In zeer grote mate In grote mate In kleine mate In zeer kleine mate Weet niet Implementatie ligt vooral bij beroepsorganisaties en de zorgprofessional Beroepsorganisaties en de zorgprofessional zijn primair verantwoordelijk voor een succesvolle implementatie van nieuwe (mobiele) technologie in de zorg, is de mening van ongeveer de helft van de zorgprofessionals. Daarnaast vindt bijna 20 procent dat zorgverzekeraars of de overheid voor de implementatie verantwoordelijk zijn. Eén op de tien legt de verantwoordelijkheid bij patiëntorganisaties of bij de patiënt zelf. Mobile Doctors en zorgprofessionals die hun smartphone/tablet voor professionele doeleinden gebruiken leggen de verantwoordelijkheid vaker bij de patiënt. Wie is volgens u hoofdverantwoordelijk voor het succesvol implementeren van nieuwe (mobiele) technologieën in de zorg? Basis = Iedereen, n = De zorgprofessional 55% Beroepsorganisaties 49% De overheid Zorgverzekeraars 17% 19% De patiënt Patiëntenorganisaties 11% 11% Weet niet Anders, namelijk 7% 6% 16 mobile health VvAA trendonderzoek 16

17 Gezondheidszorg in Nederland Kwaliteit en toegankelijkheid Zorgprofessionals beoordeelden de kwaliteit en de toegankelijkheid van de gezondheidszorg ruim voldoende. De kwaliteit krijgt gemiddeld een 7,6. De toegankelijkheid scoort met een gemiddelde van 7,3 iets lager. Huisartsen en medisch specialisten beoordelen de kwaliteit van de zorg gemiddeld iets hoger dan de andere professionals. Fysiotherapeuten geven een lager cijfer voor de toegankelijkheid. Tweedelijnszorgprofessionals geven een hoger cijfer aan de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg dan eerstelijnszorgprofes sionals. Welk rapportcijfer geeft u de huidige kwaliteit en toegankelijkheid van de gezondheidszorg in Nederland? Basis = Iedereen, n = Totaal (n = 1598) 1e lijns (n = 1152) 2e lijns (n = 446) 7,3% 7,6% 7,2% 7,5% 7,7% 7,8% Toegankelijkheid Kwaliteit Gemiddeld cijfer Kwaliteit 7,6 Toegankelijkheid 7,3 Ik gebruik de smartphone om geluids- en korte filmopnames te maken als feedbackmiddel naar {de patiënt. Toekomst Men verwacht niet dat de kwaliteit van de gezondheidszorg veel verandert. Een vijfde van de respondenten denkt dat de kwaliteit van de gezondheidszorg in Nederland de komende periode zal verbeteren. De grootste groep, ongeveer de helft van de zorgprofessionals, verwacht dat deze hetzelfde blijft. Ongeveer een derde van de zorgprofessionals denkt dat de kwaliteit achteruit zal gaan. De verschillen tussen de eerstelijns- en tweedelijnszorgprofessionals zijn klein. Mobile Doctors zijn positiever over de toekomst van de gezondheidszorg: één op de drie denkt dat de kwaliteit in de toekomst toeneemt. mobile health VvAA trendonderzoek 17

18 Verwacht u dat de kwaliteit van gezondheidszorg in Nederland de komende periode zal verbeteren, verslechteren of hetzelfde zal blijven? Basis = Iedereen Eerstelijns (n = 1.170) Tweedelijns (n = 447) 20% 45% 31% 4% 20% 47% 31% 2% Verwacht u dat de kwaliteit van gezondheidszorg in Nederland de komende periode zal verbeteren, verslechteren of hetzelfde zal blijven? Basis = Iedereen Mobile Doctor (n = 49) Geen Mobile Doctor (n = 1.568) Totaal (n = 1.617) 36% 42% 18% 4% 19% 46% 31% 4% 19% 46% 31% 4% Zal verbeteren Zal hetzelfde zijn Zal verslechteren Weet niet Het algemene toekomstbeeld over de toegankelijkheid van de gezondheidszorg in Nederland is minder positief. Meer dan de helft van de zorgprofessionals verwacht dat deze zal verslechteren. Slechts 10 procent gelooft dat deze de komende periode zal verbeteren. Twee derde denkt dat de toegankelijkheid hetzelfde blijft. Het beeld van eerstelijnsen tweedelijnszorgprofessionals is nagenoeg gelijk. Ook hier is het beeld van de Mobile Doctors positiever. Een kwart van hen gelooft dat de toegankelijkheid gaat verbeteren, tegen 40 procent die verwacht dat het zal verslechteren. 18 mobile health VvAA trendonderzoek

19 Verwacht u dat de toegankelijkheid van gezondheidszorg in Nederland de komende periode zal verbeteren, verslechteren of hetzelfde zal blijven? Basis = Iedereen Eerstelijns (n = 1.170) Tweedelijns (n = 447) 11% 32% 35% 4% 9% 31% 57% 3% Verwacht u dat de toegankelijkheid van gezondheidszorg in Nederland de komende periode zal verbeteren, verslechteren of hetzelfde zal blijven? Basis = Iedereen Mobile Doctor (n = 49) Geen Mobile Doctor (n = 1.568) Totaal (n = 1.617) 24% 31% 39% 6% 10% 32% 54% 4% 10% 32% 54% 4% Zal verbeteren Zal hetzelfde zijn Zal verslechteren Weet niet Een platform is een krachtig middel dat consumenten en professionals aan elkaar kan {verbinden. Positiever dan in 2012 Zorgprofessionals zijn positiever gestemd over de toekomst van de kwaliteit en toegankelijkheid van de gezondheidszorg dan in het najaar van Het verschil is voor de toegankelijkheid wel minder groot dan voor de kwaliteit. Net als in voorgaande trendonderzoeken worden de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg met een ruime voldoende beoordeeld. Over het algemeen zijn tweedelijnszorgprofessionals positiever gestemd. Dit komt overeen met voorgaande metingen. Het blijkt dat de waardering van de kwaliteit ten opzicht van vorige onderzoeken wat omhoog gaat. De toegankelijkheid wordt door beide groepen iets slechter beoordeeld. mobile health VvAA trendonderzoek 19

20 april 2013 september 2012 maart 2012 september 2011 juni 2011 april 2011 Welk rapportcijfer geeft u de huidige kwaliteit van de gezondheidszorg in Nederland? Basis = Iedereen Welk rapportcijfer geeft u de huidige toegankelijkheid van de gezondheidszorg in Nederland? Basis = Iedereen 8 7,5 7,7 7,2 7,6 7,1 7,7 7,6 7,4 7,3 7,5 7,2 7,8 7,5 8,5 8 7,6 7,6 8 7,9 7,7 7 7,5 7,2 7,3 7,1 7,1 7,5 7,4 7,2 6,5 7 april 2011 juni 2011 september 2011 maart 2012 september 2012 april 2013 april 2011 juni 2011 september 2011 maart 2012 september 2012 april 2013 Eerstelijnszorgverleners Tweedelijnszorgverleners Verwacht u dat de kwaliteit van gezondheidszorg in Nederland de komende periode zal verbeteren, verslechteren of hetzelfde zal blijven? Verwacht u dat de toegankelijkheid van gezondheidszorg in Nederland de komende periode zal verbeteren, verslechteren of hetzelfde zal blijven? Basis = Iedereen, Basis = Iedereen, Tweedelijnszorgprofessional 12% Tweedelijnszorgprofessional 48% 30% 55% 44% 55% 19% 57% 50% 64% 43% 59% Eerstelijnszorgprofessional Eerstelijnszorgprofessional 12% 42% 37% 54% 42% 57% 21% 49% 48% 50% 26% 44% Netto percentage is berekend door % verbeteren minus het % verslechteren. De uitkomst is een weergave van het (positieve) sentiment. april 2013 september 2012 maart 2012 september 2011 juni 2011 april mobile health VvAA trendonderzoek Welk rapportcijfer geeft u de huidige Welk rapportcijfer geeft u de huidige

21 { Ik bekijk röntgenfoto s, CT s en MRI s op mijn tablet. Hoe stel ik vast dat zo n app volledig objectief is? { mobile health VvAA trendonderzoek 21

22 Over het onderzoek Het VvAA trendonderzoek onder de noemer Wat geld(t) in de zorg? brengt twee keer per jaar de brede ontwikkelingen in de zorg in kaart. Het onderzoek bestaat uit een repeterend deel dat over een langere periode trends en ontwikkelingen laat zien ten aanzien van de kwaliteit, toegankelijkheid en kosten van de zorg. De respondenten worden vrijgelaten in de interpretatie van de termen kwaliteit, toegankelijkheid en kosten. Daarnaast staat in het onderzoek een actueel thema centraal. In deze editie is dat het thema mobile health. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met onderzoeksbureau Totta (voorheen Quint Result). Om een goed beeld te krijgen van trends en ontwikkelingen in de zorg nodigt VvAA verschillende professionals in de zorg uit om deel te nemen aan het onderzoek. Het gaat hierbij om: 1. Eerstelijnszorgprofessionals (huisartsen, fysiotherapeuten, tandartsen, apothekers en verloskundigen) 2. Tweedelijnszorgprofessionals (medisch specialisten) Het online veldwerk voor het onderzoek vond plaats van 22 maart tot en met 3 april Voor dit onderzoek zijn het hele panel van VvAA (6.176 panelleden) en 103 leden van het Mobile Doctors platform uitgenodigd. Zij ontvingen een mail met daarin een link naar de vragenlijst. In totaal hebben leden de vragenlijst ingevuld (26 procent respons), waarvan 49 Mobile Doctors (48 procent respons) en leden die geen Mobile Doctor zijn (25 procent respons). Mobile Doctors zijn zorgprofessionals (para) medici die geloven in de potentie en onomkeerbaarheid van mobile health. Bij de selectie van deze groep is gebruikgemaakt van een disproportioneel gestratificeerde steekproef. De resultaten zijn gewogen naar beroepsgroep en zijn representatief voor de samenstelling naar beroepsgroep in de markt. Van de deelnemers is 72 procent eerstelijnszorgprofessional en 28 procent tweedelijnszorgprofessional. Van de deelnemers is 59 procent man en 41 procent vrouw. De meeste deelnemers (45 procent) zijn tussen de 50 en 64 jaar oud. m-health is momenteel teveel ingesteld op apps. Over 10 jaar zijn die niet meer zo belangrijk. Er zijn veel meer mogelijkheden {met m-health. Dankbetuiging VvAA dankt alle deelnemers hartelijk voor hun bijdrage aan het onderzoek. En in het bijzonder de Mobile Doctors die naast hun deelname aan het onderzoek ook hebben meegewerkt aan de ontwikkeling van de vragenlijst. Wij hopen dat de resultaten u inzicht geven in een aantal belangrijke trends en ontwikkelingen in de Nederlandse gezondheidszorg en u een beeld geven van hoe uw collega s deze ontwikke lingen ervaren. Dit rapport is tot stand gekomen met medewerking van collega s bij VvAA: M.J. (Marjan) Enzlin R. (Richard) Faas N.J. (Niels) Hovestad M. (Monique) Wesly Redactie: Annette van Ginkel Richard Faas Lynette Wijgergangs 22 mobile health VvAA trendonderzoek

23 Over VvAA VvAA is een dienstverlener en ledenorganisatie die haar producten en diensten aanbiedt aan meer dan medici, paramedici, studenten en zorginstellingen in Nederland. Sinds haar oprichting in 1924, is VvAA uitgegroeid tot een organisatie die opereert in het hart van de gezondheidszorg. De producten en diensten van VvAA zijn afgestemd op de hedendaagse (para)medische wereld en de wensen en behoeften van zorgprofessionals. Teams van specialisten, praktijkadviseurs en consultants staan hen dagelijks met kennis en kunde bij in hun zakelijke aangelegenheden. Van verzekeringsproducten, fiscale en juridische vraagstukken, praktijkadvies en bancaire diensten, tot het opstellen van een jaarrekening. Daarnaast biedt VvAA dienstverlening met een meer persoonlijk karakter, zoals het kopen van een huis, vermogensbeheer, het oplossen van arbeidsgeschillen, aansprake-lijkheids- en tuchtrechtkwesties en mediation. Maar ook de organisatie van evenementen, opleidingen en workshops specifiek voor leden en het maandelijkse magazine Arts en Auto behoren tot de dienstverlening. Bij VvAA werken ruim 700 mensen, verdeeld over de hoofdvestiging in Utrecht, regiokantoren met name in steden met een medische faculteit en praktijkadviseurs in het veld. Contact Voor informatie over de dienstverlening van VvAA én het onderzoek kunt u contact opnemen met: Richard Faas manager business development en innovatie bij VvAA mobiel richard.faas@vvaa.nl mobile health VvAA trendonderzoek 23

24