Notitie Onderwijsachterstandenbeleid

Transcriptie

1 Notitie Onderwijsachterstandenbeleid Inhoud; Hfst. 1 Algemene inleiding 2 Hfst. 2 Evaluatie GOA periode Inleiding Lokale doelstellingen, uitvoering en behaalde resultaten Samenvatting en conclusies 8 Hfst. 3 Onderwijsachterstandenbeleid Inleiding Lokale doelstellingen Financiën 11 Advies 11 Mei

2 Hoofdstuk 1 Algemene Inleiding De gemeente Eemsmond ontvangt van het rijk specifieke middelen voor de bestrijding van onderwijsachterstanden. Op grond van de Wet Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid ( G.O.A.) heeft het ministerie voorwaarden vastgesteld bij de besteding van de middelen in de vaste periodes van vier jaren. In deze notitie is een evaluatie van de vorige GOA periode opgenomen en wordt een voorstel gedaan voor de besteding van de rijksmiddelen in de periode Hierbij wordt het voorstel gedaan enkele initiatieven vanuit de vorige periode voort te zetten die niet gefinancierd kunnen worden vanuit de rijksmiddelen. Beperkte beleidsvrijheid Op 1 augustus 2006 is de derde GOA-periode van vier jaar begonnen waarin de gemeente Eemsmond middelen ontvangt voor het onderwijsachterstanden beleid. De gemeente heeft weinig vrijheid bij de besteding van de middelen. De scholen zijn nu zelf verantwoordelijk voor het voeren van het onderwijsachterstandenbeleid en moeten hiervoor verantwoording afleggen aan het ministerie. De scholen ontvangen vanaf 1 augustus 2006 de middelen voor onderwijsachterstanden rechtstreeks van het rijk. Dit betekent dat de gemeente, het onderwijs en de peuterspeelzalen de inzet van de middelen op elkaar af moeten stemmen. Het uitgangspunt hierbij is dat de gemeente de regiefunctie heeft. Middelen en verantwoording De gemeente Eemsmond ontving in de periode ,- en in ,- per schooljaar van het rijk. Vanaf augustus 2006 ontvangt de gemeente nog maar ,- per schooljaar. De verplichting een Gemeentelijk Onderwijsachterstanden Plan vast te stellen is komen te vervallen en de verantwoording van de rijksmiddelen vindt plaats via de gemeenterekening. Dit betekent minder administratieve lasten. 2

3 Hoofdstuk 2 Evaluatie GOA-plan Inleiding Het onderwijsachterstandenbeleid is erop gericht de talenten van leerlingen zo optimaal mogelijk te ontplooien. Het gaat hierbij vooral om kinderen en jongeren die op grond van sociale, economische en culturele factoren minder kans hebben op een succesvolle schoolloopbaan. De gemeente Eemsmond heeft te maken onderwijsachterstanden, onder zowel autochtone als allochtone leerlingen. In het kort hadden de gemeentelijke doelstellingen betrekking op de volgende punten; A - Voor en Vroegschoolse Educatie; B - ondersteuning schoolloopbaan; C - bestrijding van voortijdig schoolverlaten; D - beheersing van de Nederlandse taal; E - zorgstructuur basisonderwijs; F - overlegstructuur tussen gemeente en onderwijsinstellingen; G - monitoring. Bezuinigingen Gaande deze GOA- periode zijn er vanuit het ministerie herhaaldelijk berichten gekomen dat er fors zou worden bezuinigd op het GOA- budget. Dit heeft zijn invloed gehad op het ontwikkelen van initiatieven. Uiteindelijke zijn de GOA-middelen van het rijk teruggebracht van ,-- naar ,-- in het schooljaar Vanwege de dreiging van nog forsere bezuinigingen is er in samenwerking met de gemeenten De Marne en Winsum gezocht naar andere financieringsbronnen voor de professionalisering van de peuterspeelzalen en het opzetten van het Zorg Advies Team. Deze zijn gevonden in het Gebiedsgericht Werken en zijn alle geplande initiatieven uitgevoerd. Financiële verantwoording Jaarlijks vond er een verantwoording plaats naar het ministerie. De verantwoording over de afgelopen periode zal plaatsvinden in Lokale doelstellingen, uitvoering en behaalde resultaten A. Voor- en Vroegschoolse Educatie ( VVE ) Doelstelling Realiseren van deelname van doelgroepkinderen in de leeftijd van 2 tot 5 jaar aan effectieve VVEprogramma s. Het tot stand brengen van samenwerkingsrelaties tussen enerzijds scholen voor basisonderwijs, peuterspeelzalen en kinderopvangvoorzieningen en anderzijds consultatiebureaus. Deskundigheidsbevordering van medewerkers van peuterspeelzalen en in de onderbouw van de basisschool gericht op doorlopende VVE-programma s. VVE in Roodeschool en Zandeweer. In het schooljaar heeft de gemeente een extra bijdrage van het rijk ontvangen voor de invoering van een Voor- en Vroegschools taalprogramma. Hier was de voorwaarde aan verbonden dat het ingezet moest worden op instellingen waar duidelijk meer gewichtenleerlingen waren. ( Leerlingen waarvoor de scholen extra middelen ontvangen vanwege het opleidingsniveau of geboorteland van de ouders ) De gemeenteraad heeft daarop het besluit genomen de middelen in te zetten op de scholen en peuterspeelzalen in Roodeschool en Zandeweer. De scholen en peuterspeelzalen in deze twee dorpen hebben gekozen voor het taalprogramma Piramide. Het invoeringstraject is gespreid over een periode van vier jaren omdat een invoering in kortere tijd problemen gaf bij het inplannen van scholing en vervanging. 3

4 In verband met contractuele verplichtingen naar het personeel was het voor de deelnemende instellingen moeilijk om bij personele wisselingen de continuïteit in dit traject te behouden. De rijksmiddelen zijn ingezet voor het scholingstraject, salariskosten en materiaal voor de groepen. Vooral de inzet van extra handen op de groepen in de vorm van een tutor gaf een grote toegevoegde waarde aan dit traject. Dit werd door alle deelnemende instellingen duidelijk naar voren gebracht. Aan het eind van het schooljaar is dit project afgerond. VVE in de andere dorpen in de gemeente. Doordat er verschillende taalprogramma s worden gebruikt op de scholen waren de wensen voor een taalprogramma verschillend. Doordat ook de financiële mogelijkheden de keuze heeft beperkt is er besloten het taalprogramma Ik ben Bas plus in te voeren. Er een scholingsprogramma opgezet over 2 jaren. In het kader van dit taalprogramma is er veel nieuw leermateriaal gekocht voor de peuterspeelzalen en de onderbouw van de basisscholen. Het scholingstraject zal aan het eind van het schooljaar worden afgerond. Invoering overdracht gegevens peuterspeelzalen basisscholen. De leidsters van de peuterspeelzalen hebben in het schooljaar een cursus gevolgd rond het kindvolgsysteem Pravoo. Dit is een methodiek om de ontwikkeling van de kinderen te volgen en de overdracht naar de basisschool te verbeteren. Interne begeleiding peuterspeelzalen De peuterspeelzalen in de gemeente worden bezocht door ongeveer 260 kinderen. Gelijk aan het onderwijs worden de leidsters geconfronteerd met zorgkinderen en problematische gezinssituaties. Om als organisatie hiervoor beter toegerust te zijn is er vanuit het Gebiedsprogramma Noord Groningen middelen beschikbaar gesteld voor de scholing van de z.g. interne begeleiders. Dit is een leidster die o.a. geschoold is in het gesprekken voeren met ouders en het toeleiden naar zorg of hulpverlening. Ook de uren voor de inzet van de Interne Begeleider zijn gefinancierd vanuit het Gebiedsprogramma. Deze financiering is tot 1 januari De Stichting Peuterspeelzalen zou graag zien dat deze inzet ook na kan worden voortgezet. Het betreft een bedrag van 8000,- voor de inzet van 6 uren per week. Versterken educatieve rol consultatiebureaus en bibliotheken in samenwerking met basisscholen en peuterspeelzalen. De thuiszorgorganisatie constateert op de bureaus voor ouder- en kindzorg dat veel ouders met jonge kinderen niet bezig zijn met prentenboeken en voorlezen. Dit is voor de taal- en spraak ontwikkeling wel belangrijk. In aansluiting op de VVE projecten zijn de consultatiebureaus in samenwerking met de bibliotheken een project gestart waarin er vanuit de consultatiebureaus aandacht is voor de taalontwikkeling bij jonge kinderen. Door de medewerkers van de consultatiebureau s wordt voorlichting gegeven aan ouders over taalontwikkeling. Er zijn prentenboeken en voor de ouders is er voorlichtingsmateriaal beschikbaar. Tevens wordt de peuterspeelzaal onder de aandacht van ouders gebracht. Vanuit het GOA budget zijn de middelen voor het materiaal beschikbaar gesteld. De personele inzet is vanuit de bibliotheek en de thuiszorgorganisatie gefinancierd. In het bevorderen van lezen en de beheersing van de Nederlandse taal spelen de bibliotheken een grote rol. De samenwerking met het basis- en voortgezet onderwijs zal in de toekomst verder worden uitgebreid. Om de rol van de bibliotheek te versterken zijn de leeszalen beter ingericht voor het ontvangen van groepen kinderen met eventueel de ouders en de collectie is uitgebreid met boeken en voorlichtingsmateriaal. Hierbij is vooral aandacht geweest voor de uitbreiding van de collectie leesboeken voor de oudere jeugd met leesproblemen. B. Ondersteuning schoolloopbaan Doelgroepleerlingen nemen meer deel aan verschillende vormen van voortgezet onderwijs, secundair beroepsonderwijs en hoger onderwijs. Zodat deze deelname meer overeenkomt met de deelname aan het onderwijs van niet-doelgroepleerlingen met overeenkomstige capaciteiten. In het GOA plan is in 2002 opgenomen dat gezocht zou worden naar een structuur waarin de zorgstructuur van het onderwijs beter aansluiting vindt op de hulpverlenende instellingen. Het 4

5 buurtnetwerk in Uithuizermeeden functioneerde niet naar tevredenheid en in overleg met het onderwijs en verschillende organisaties zal worden gezocht naar een andere structuur. Deze structuur is gevonden in het Zorg Advies Team Noord Groningen. Dit is verder uitgewerkt onder E in dit hoofdstuk. C. Bestrijding van voortijdig schoolverlaten Terugdringen van het aantal leerlingen dat zonder startkwalificatie het onderwijs verlaat. Het voortijdig schoolverlaten speelt in onze gemeente vooral op het voortgezet onderwijs. Het Hoogelandcollege voor V.M.B.O. en H.A.V.O. / V.W.O is in onze gemeente gevestigd. De gemeente heeft de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de leerplichtwet. Activiteiten Een van de activiteiten die gefinancierd zijn vanuit het GOA budget is de preventie-unit op het Hoogeland College. Dit is een voortzetting vanuit de vorige GOA- periode. De preventie-unit heeft als doel het vroegtijdig signaleren van problemen bij kinderen. In samenwerking met betrokken instellingen wordt de problematiek besproken en worden de vervolgstappen vastgelegd. Op deze wijze wordt er preventief gewerkt. Er vindt afstemming plaats tussen de school en de betrokken instellingen. De preventie-unit komt 6 maal per jaar bij elkaar. In het netwerk participeren de beide locaties van het Hogeland college, de GGD, Bureau Jeugdzorg, GGZ, de politie, de leerplichtambtenaar, het maatschappelijk werk, het RMC en de OBD. De bijeenkomsten kennen een vast patroon, Na een ronde mededelingen worden leerlingen ( al dan niet anoniem, afhankelijk van de toestemming van ouders of leerling zelf) besproken. Na een korte situatiebeschrijving worden de contacten geïnventariseerd. Het totale beeld dat ontstaat is de basis waarop vervolgstappen worden ondernomen. Er worden afspraken gemaakt over hoe de contacten met de leerling worden onderhouden. Ook wordt een problematiek in bredere zin aan de orde gesteld of wordt kort een project of activiteit van een instelling besproken. Hierbij staat naast vergroting van de deskundigheid ook het zoeken naar een efficiënte werkwijze centraal. De zorg voor de leerling staat op de eerste plaats. Daarnaast worden de lijnen tussen school en instellingen korter en hechter. Het multidisciplinaire karakter van het netwerk draagt bij aan de deskundigheid van de afzonderlijke leden. De coördinatie van dit preventie-unit wordt uitgevoerd door Cedin en gefinancierd vanuit het GOA budget. Zowel het Hoogelandcollege als de andere deelnemers van de preventie-unit willen de coördinatie op deze wijze voortzetten. Inmiddels heeft het college van Burgemeester en Wethouders besloten de financiering voort te zetten. D. Beheersing van de Nederlandse taal Verbeteren van de beheersing van het Nederlands door doelgroepleerlingen en hun ouders. Het wegnemen van belemmeringen die zich bij het uitvoeren van het beleid voordoen. Het ondersteunen van een integraal taalbeleid en de implementatie daarvan op school en in de klas. Het stimuleren en mede organiseren van aan het onderwijs in de school gerelateerd buitenschools aanbod, in samenwerking tussen scholen en andere instellingen. Vooral de activiteiten die plaatsvinden onder de noemer van de Voor en Vroegschoolse periode hebben een bijdrage geleverd in het verbeteren van de Nederlandse taal. Hierover staat onder A. de activiteiten omschreven. De Leesbevorderings-programma s Fringo en Leespiramide zijn in ook in deze GOA op de OBS Onnema en OBS Roodschoul voortgezet. 5

6 E. Zorgstructuur basisonderwijs en voorschoolse periode. Het organiseren van een goede zorgstructuur waarin de onderwijsinstellingen en de voorschoolse voorzieningen een betere aansluiting vinden met de zorg- en hulpverlenende instellingen. Na een periode van voorbereiding samen met het onderwijs en welzijnsinstellingen is in april 2005 het Zorg Advies Team Noord- Groningen (ZAT) gestart. De gemeente Eemsmond werkt hierin samen met de gemeenten De Marne en Winsum. Ook de provincie heeft de initiatieven ondersteund vanuit haar rol als verantwoordelijke voor de jeugdzorg. Het doel was om binnen de drie gemeenten de samenwerking en afstemming tussen de zorgverlenende instanties en de kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en onderwijs voor kinderen tot 12 jaar in goede banen te leiden, opdat problemen in een zo vroeg mogelijk stadium herkent en aangepakt worden en de hulpverlening wordt gecoördineerd. De coördinatie binnen het Zorg Advies Team wordt uitgevoerd door een orthopedagoog en gezondheidszorgpsycholoog in dienst in Cedin-Groningen. Werkwijze Binnen het onderwijs, de kinderopvang en de peuterspeelzalen wordt gesignaleerd dat kinderen in problematische situaties verkeren. Regelmatig lukt het niet om goede hulp te organiseren. De oorzaak hiervoor kan zijn dat ouders niet mee willen werken of er zijn lange wachtlijsten. Ook voor instellingen die zorg bieden is het moeilijk om intensieve hulp voor kinderen te organiseren. Doordat er veel instellingen zijn is het lastig om de hulpverlening op elkaar af te stemmen. Vanuit deze problematiek is het initiatief gekomen om met verschillende organisaties een vorm te vinden die de toeleiding naar de zorg verbetert en de zorg rond individuele kinderen coördineert. Daarnaast is er de wens bij de gemeenten en de instellingen om een actief hulpaanbod te ontwikkelen voor gezinnen die zelf de hulpverlening niet zoeken maar waar wel ernstige problemen worden geconstateerd. ( Binnen de hulpverlening wordt dan gesproken over bemoeizorg. ) In 2004 hebben de drie gemeenten besloten het ZAT Noord Groningen op te zetten. In het ZAT wordt samengewerkt met een groot aantal organisaties op het gebied van onderwijs, voorschoolse- en buitenschoolse opvang en organisaties op het gebied van jeugdzorg en hulpverlening. Het ZAT werkt op twee niveaus; - Uitvoeringsniveau; ( ZAT-team ) Het ZAT functioneert rond de coördinator. Zij organiseert de overlegsituaties, is voor alle instellingen bereikbaar voor consultatie, neemt initiatieven om bij ingebrachte casus de toeleiding naar hulp te organiseren of te coördineren. De coördinator van het ZAT verleent zelf geen hulp. Instellingen kunnen al of niet anoniem een casus inbrengen waarbij er zorg wordt gevraagd voor een gezin. Het uitgangspunt hierbij is steeds dat de instellingen elkaar buiten het ZAT eerder kunnen vinden. Het team komt ± 1 maal per 6 weken bij elkaar. -Beleidsniveau; ( stuurgroep ) Alle betrokken instellingen zijn op directie niveau vertegenwoordigd in het ZAT. Vier maal per jaar komt deze groep bij elkaar onder voorzitterschap van de wethouder van de gemeente De Marne. Op dit niveau worden signalen vanuit het uitvoeringsniveau besproken en worden beleidsvoorstellen geformuleerd tussen de verschillende instellingen en de gemeente. Ook worden signalen zoals de wachtlijstproblematiek doorgegeven aan de provincie. De motivatie bij de verschillende deelnemers aan het ZAT is groot en een aantal instellingen hebben een actieve rol gespeeld bij het ontwikkelen van de werkwijze. Vanaf januari 2007 zal deze groep twee maal per jaar bij elkaar komen. Evaluatie; Eind 2006 is het ZAT geëvalueerd. Alle instellingen die betrokken zijn bij het ZAT en de drie gemeenten hebben hier aan mee gewerkt. In januari 2007 is deze evaluatie besproken in het beleidsteam. De conclusies uit deze evaluatie; Het ZAT Noord-Groningen heeft zichzelf op de kaart gezet. De periode mei 2005 december 2006 is te kort om al helemaal in de zorgstructuur van scholen, peuterspeelzalen, kinderopvang en alle overige deelnemende instellingen te zijn ingebed. Toch krijgt het ZAT steeds meer vragen. 6

7 De motivatie bij de verschillende deelnemers aan het ZAT is groot en veel instellingen hebben een actieve rol gespeeld bij ontwikkelen van de werkwijze. De bereidheid tot samenwerking is aanwezig, maar de bureaucratie werkt het ZAT-team tegen. Hierbij wordt gedacht aan trajecten voor indicering, wachtlijstproblematiek en privacyreglementen. De toeleiding naar de hulpverlening in een aantal cases versneld door tussenkomst van het ZAT. Bij een groot aantal cases vindt nu, door en in het ZAT, afstemming plaats wat anders niet of veel later zou zijn gebeurd. In een aantal gevallen heeft het ZAT de communicatie tussen scholen en zorginstellingen op gang kunnen brengen of bij kunnen sturen. Er leven kinderen in probleemsituaties waar geen hulp wordt ingezet. Het ZAT zal in de komende periode scholen (en de overige vindplaatsen ) motiveren om deze situaties bij het ZAT te melden, zodat beter zicht verkregen wordt op de problematiek en de hulpvragen. Daarna kan er gericht hulp worden ingezet. De z.g. bemoeizorg zal verder moeten worden ontwikkeld. Tijdens de pilotperiode heeft het ZAT zich bewezen. Het ZAT verbetert de samenwerking op uitvoeringsniveau.de signalen vanuit de verschillende instellingen worden binnen het ZAT gebundeld waardoor er informatie beschikbaar komt waarop de betrokken instellingen en de gemeenten beleid kunnen ontwikkelen. Het ZAT versterkt daardoor de sociale infrastructuur in de regio Noord Groningen. F. 0verleg tussen onderwijs en gemeente Aandacht voor een goede overleg structuur tussen de verschillende onderwijsorganisaties en de gemeente. In de gemeente Eemsmond bestaan vijf organisaties voor basisonderwijs. Het Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO) wordt gepland voor het bespreken van het onderwijshuisvestings- of het GOA-plan. In het GOA plan is het voorstel gedaan 4 maal per jaar een overleg te hebben met het onderwijs op directieniveau. Activiteiten; In de afgelopen G.O.A. periode is heeft het overleg met het onderwijs zich vooral rond de verschillende activiteiten en beleidsvoorstellen afgespeeld. Door de gemeente is er naar gestreefd de verschillende onderwerpen zoveel mogelijk te bundelen in het overleg met het onderwijs maar dit wordt bemoeilijkt doordat de verschillende beleidsvoorstellen niet de zelfde tijdsplanning volgen. Hierbij kun je denken aan het onderwijshuisvestingsplan en het GOA-plan en initiatieven die gezamenlijk met andere gemeenten worden opgepakt. Doordat het basisonderwijs bestuurlijk is georganiseerd op de schaal van de gemeenten De Marne, Winsum en Eemsmond is de wens van het onderwijs ook om het overleg met de gemeenten meer gezamelijk op te pakken. G. Monitoring In de GOA periode zal de jeugd en onderwijsmonitor verder worden ingevuld. Bij het vaststellen van het GOA plan in januari 2003 werd er vanuit gegaan dat alle gegevens in 2003 konden worden ingevoerd. Doordat het een provinciale monitor betreft is het erg van belang dat in alle gemeenten de gegevens van de leerplichtadministratie op een uniforme wijze worden ingevoerd. Gemeentelijke en provinciale Monitoring In 2002 is gestart met de invoering van de Provinciale Jeugd en Onderwijsmonitor Groningen. Voor deze monitor worden gegevens verzameld over onderwijsdeelname en schoolloopbanen van Groninger jongeren tot 23 jaar. De bevindingen worden jaarlijks gerapporteerd in lokale en provinciale rapportages. De scholen zijn in het kader van de Leerplicht- en R.M.C.- wetgeving ( Regionaal Meld- en Coördinatiepunt voortijdig schoolverlaten) verplicht om gegevens aan de gemeente door te 7

8 geven. Deze gegevens worden uitgebreid met het advies voor het voortgezet onderwijs in groep 8 en de bevindingen zullen periodiek worden gerapporteerd in lokale en provinciale rapportages. De werkwijze voor het aanleveren van de gegevens voor de leerlingenadministratie voor het basisonderwijs is uitgewerkt in een protocol, dit is besproken met het onderwijs en in een kaderovereenkomst zijn de afspraken vastgelegd. De eerste rapportage van de monitor wordt gebruikt als nulmeting en dit is het college in februari 2007 aangeboden. 2.3 Samenvatting en conclusies In deze paragraaf vindt u een samenvatting en een aantal conclusies uit de evaluatie van de vorige GOA. periode. Hierbij worden ook de besluiten genoemd die het college heeft genomen over het voortzetten van de zorgcoördinatie. Hierop is het volgende hoofdstuk; Onderwijsachterstandenbeleid gebaseerd.? In de GOA periode is er veel geïnvesteerd in de Voor en Vroegschoolse Educatie. Er is er een stevige basis gelegd voor een goede samenwerking tussen de peuterspeelzalen en het basisonderwijs. Het resultaat is dat er meer activiteiten worden aangeboden die zijn gericht op de taalontwikkeling van jonge kinderen. Daarnaast is de speelen leeromgeving goed ingericht en is er beter materiaal beschikbaar.? Vooral de extra handen op de groep in de vorm van een tutor is een effectieve manier gebleken om kinderen die een achterstand hebben te ondersteunen.? Het Zorg Advies Team Noord Groningen is tot stand gekomen door goede samenwerking tussen de gemeenten De Marne, Winsum, Eemsmond, de organisaties voor onderwijs in de regio en een groot aantal instellingen op het gebied van zorg en hulpverlening.? Door de invoering van de provinciale monitor kunnen ontwikkelingen en trends in de schoolloopbaan van de kinderen in de gemeente worden gevolgd.? De initiatieven die de afgelopen jaren zijn genomen vanuit het GOA beleid hebben een zelfstandige plaats ingenomen in het onderwijs- en jeugdbeleid. Hierbij wordt steeds meer de samenwerking gezocht met omliggende gemeenten en de provincie.? De voorschoolse periode is een belangrijke periode als het gaat om voorkomen en signaleren van onderwijsachterstanden die voortkomen uit cognitieve- of sociale problematiek. Het bevorderen van de deskundigheid van het peuterspeelzaalwerk zal daarom blijvende aandacht nodig hebben. De Interne Begeleiding op de peuterspeelzalen blijkt een goed initiatief om deze deskundigheid te vergroten.? Tijdens de afgelopen GOA periode kondigde het ministerie verschillende malen forse bezuinigingen aan op het budget welke maar ten dele werden uitgevoerd. Hierdoor werden de mogelijkheden om projecten over langere termijn uit te zetten bemoeilijkt.? Vanuit het gebiedsgericht programma Noord Groningen werden de middelen beschikbaar gesteld voor de Interne Begeleiding op de peuterspeelzalen en het Zorg Advies Team - Noord Groningen.? Het college heeft besloten in samenwerking met de gemeenten De Marne en Winsum de coördinatie van het Zorg Advies Team Noord Groningen vanaf 1 januari 2007 te financieren. De kosten voor onze gemeente bedragen ,- per jaar. In de beleidsbegroting was voor het jaar 2007 de zorgcoördinatie, in de vrije beleidsruimte op ,- begroot. 8

9 Hoofdstuk 3 Onderwijs Achterstandenbeleid ( OAB ) Inleiding De landelijke doelstelling van het OAB wordt door het ministerie als volgt geformuleerd; Het onderwijsachterstandenbeleid op scholen en in gemeenten heeft het doel onderwijsachterstanden van kinderen vroegtijdig te signaleren en te bestrijden. De regering wil onderwijsachterstanden effectiever en efficiënter aan pakken, de verdeling van de verantwoordelijkheden tussen de gemeente, schoolbesturen en andere instellingen scherper formuleren en de bureaucratie terugdringen. Een groot deel van de OAB middelen wordt vanaf deze periode rechtstreeks aan de schoolbesturen uitgekeerd. De scholen moeten over hun eigen beleid en inzet van middelen verantwoording afleggen aan het ministerie. De gemeente Eemsmond ontvangt in de komende periode ,00 per schooljaar aan specifieke middelen die moeten worden besteed aan de volgende thema s; A. voorschoolse educatie ( peuterspeelzalen ) De overheid stelt vanaf het ingaan de schooljaar de voorwaarde dat bij de besteding van de middelen aan de voorschoolse periode de kinderen tenminste drie dagdelen per week gedurende een jaar deelnemen. B. schakelklassen C. vroegschoolse periode ( onderbouw van de basisschool ) Gedurende de periode moeten de middelen die hieraan worden besteed volledig worden afgebouwd in het schooljaar D. 15 % van de middelen mogen worden besteed aan aan coördinerende of overige activiteiten die betrekking hebben op het onderwijsachterstandenbeleid. Dit is een bedrag van 3898,00 De voorwaarden die de overheid stelt aan de besteding van de middelen zijn lang onduidelijk geweest. De laatste wijzigingen die betrekking hadden op de voorschoolse periode zijn in september 2006 gepubliceerd. 3.2 Lokale doelstellingen Zoals in het vorige hoofdstuk genoemd zijn er in de vorige GOA periodes initiatieven genomen die niet meer onder de doelstellingen van het landelijk beleidskader vallen. Het voortzetten van die activiteiten wordt in dit hoofdstuk meegenomen. A. Voorschoolse periode De peuterspeelzalen hebben in de vorige periodes in onze gemeente een belangrijke rol gespeeld in het achterstandenbeleid. Er is fors geïnvesteerd in deskundigheidsbevordering en het verbeteren van het aanwezige materiaal. In Roodeschool en Zandeweer werd extra personele inzet gefinancierd op de peuterspeelzalen. Vooral deze extra handen op de groep bleek effectief. Kinderen met een achterstand kregen extra aandacht zodat zij beter mee konden doen in het groepsgebeuren. Voor de komende periode is er een sterke wens bij het peuterspeelzaalwerk om de deskundigheid verder te verbeteren en meer personeel in te kunnen zetten voor de begeleiding van kinderen met een achterstand. De voorwaarden die gesteld worden aan de inzet van de rijksmiddelen geven de ruimte om de personele kosten voor de tutor op de peuterspeelzalen te financieren. 9

10 De stichting zal hiervoor een plan met een begroting in dienen. Dit plan zal moeten voldoen aan de voorwaarden die gesteld zijn aan de besteding van de rijksmiddelen. Verantwoording van de middelen zal achteraf plaatsvinden. In de periode is gestart met het project; Ik ben Bas plus. Dit project zal worden afgerond in de het schooljaar De kosten die hier nog voor worden gemaakt kunnen worden gefinancierd vanuit de rijksmiddelen Reguliere subsidie peuterspeelzalen De peuterspeelzalen ontvangen een structurele subsidie van de gemeente. De wijze van subsidiering is in januari 2003 door de raad vastgesteld. De stichting heeft in gesprekken met de gemeente gevraagd deze structurele subsidie te verhogen ten behoeve van meer personele inzet. De stichting komt met deze vraag omdat voor steeds meer preventieve taken een beroep wordt gedaan op de peuterspeelzalen. Een verandering van wijze van subsidiering vraagt echter meer onderzoek en het voorstel is om in 2008 het gemeentelijke subsidiebeleid voor de peuterspeelzalen te evalueren en tot een beleidsvoorstel te komen. B. Schakelklassen Schakelklassen zijn klassen voor basisschoolleerlingen met een grote achterstand in de beheersing van de Nederlandse taal. In de schakelklas krijgen deze leerlingen een jaar lang intensief taalonderwijs. Na dit jaar kunnen ze deelnemen aan het reguliere onderwijs. Een schakelklas kan op drie manieren worden vormgegeven: voltijd, deeltijd of in het kader van de verlengde schooldag. Daarnaast kan gekozen worden voor een schoolgebonden of schooloverstijgende schakelklas. Schakelklassen zijn bestemd voor zowel autochtone als allochtone basisschoolleerlingen die aantoonbaar onder hun eigenlijke cognitieve niveau presteren omdat zij een grote taalachterstand hebben. Zij volgen een jaar intensief taalonderwijs in de schakelklas en stromen daarna terug in het reguliere onderwijs. In de gemeente Eemsmond zijn er enige jaren geleden ideeën geweest om het taalonderwijs aan allochtone leerlingen met een taalachterstand te organiseren in speciaal te vormen groepen. Na het vertrek van het asielzoekerscentra en het afnemen van het aantal allochtone kinderen in het basisonderwijs is dit geen gespreksonderwerp meer geweest in het overleg tussen de gemeente en het onderwijs. Het voorstel is om vanuit de gemeente geen initiatieven te nemen voor het opzetten van schakelklassen. C. Vroegschoolse eductie. De onderbouw van de basisscholen doen mee met het Ik ben Bas - Plus project. De kosten die in het schooljaar worden gemaakt kunnen vanuit de OAB middelen worden gefinancierd. Ook de basisscholen waren erg positief over de inzet van de tutor en hebben aangegeven dat zij graag willen dat dit wordt voortgezet. Gezien de voorwaarden aan de inzet van de rijksmiddelen die de gemeente ontvangt is het niet mogelijk om de tutor op de basisscholen hieruit te financieren. Vanaf 1 augustus 2006 ontvangen de scholen direct van het rijk middelen voor onderwijsachterstanden. D. Zorgcoordinatie Zowel het Zorg Advies Team Noord Groningen als de preventie-unit op het Hoogeland college is als initiatief vanuit het onderwijsachterstandenbeleid opgezet en hebben hun rol binnen het onderwijs- en jeugdbeleid gekregen.het college heeft besloten de financiering van beide initiatieven voort te zetten. De raad is hierover al geïnformeerd. E. Monitoring De eerste rapportage van de gemeentelijke en provinciale monitor is verschenen. Doordat jaarlijks de gegevens moeten worden ingevoerd, geanalyseerd en verwerkt in een rapportage is het voorstel om hiervoor het C.M.O. weer in te huren. Het C.M.O. zal de bestanden bewerken, gegevens analyseren en de onvolkomenheden terugmelden; de jaarlijkse rapportages verzorgen, een helpdesk bieden voor de invoer van de 10

11 gegevens. Ook kan het C.M.O. ondersteuning bieden voor het verbeteren van de leerling administratie voor de leerlingen die onderwijs volgen op de R.O.C s 3.3 Financiën De rijksmiddelen die de gemeente ontvangt in de periode bedragen ,- per schooljaar. Doordat de rijksmiddelen ten opzichte van de vorige periode fors zijn vermindert en er andere voorwaarden verbonden zijn aan de besteding kunnen initiatieven vanuit de vorige periode niet worden gefinancierd vanuit de rijksmiddelen voor de periode In de beleidsbegroting was voor het jaar 2007 de zorgcoöordinatie, in de vrije beleidsruimte structureel begroot op ,-. Het college heeft besloten in samenwerking met de gemeenten De Marne en Winsum de coördinatie van het Zorg Advies Team Noord-Groningen vanaf 1 januari 2007 te financieren. De kosten voor de gemeente Eemsmond bedragen; per jaar. Ook heeft het college besloten de coördinatie van de zorgunit op het Hoogeland College te financieren vanaf het schooljaar De kosten hiervoor bedragen; 2.520,- De kosten kunnen uit de bovengenoemde post worden voldaan. De raad is hier al over geinformeerd. Advies De rijksmiddelen voor het Onderwijsachterstandenbeleid als volgt inzetten; - Ten behoeve van de voorschoolse educatie ( peuterspeelzalen ) Maximaal bedrag; ,- per schooljaar. - Ten behoeve van de vroeg en voorschoolse educatie; ( Peuterspeelzalen en onderbouw basisonderwijs) ,- voor het schooljaar Ten behoeve van activiteiten op het gebied van voorlichting, coördinatie een bedrag van 3898,- per schooljaar beschikbaar stellen. ( 15 % van het landelijke budget ) - Geen initiatieven ten behoeve van schakelklassen nemen. - Structureel opnemen in de begroting voor 2008 een bedrag van ,- Dit ten behoeve van; - De Onderwijs en Jeugdmonitor; 4177,- - De Interne begeleiding op de peuterspeelzalen; 8.000,- 11