: Rapportage evaluatie peuterspeelzaalwerk Eemsmond

Transcriptie

1 Nummer : Onderwerp : Rapportage evaluatie peuterspeelzaalwerk Eemsmond Korte inhoud : Evaluatie van het peuterspeelzaalwerk. Uithuizen, 11 juni AAN DE RAAD. Inleiding Hierbij wordt u het eindrapport van de evaluatie van het peuterspeelzaalwerk in onze gemeente aangeboden. Het peuterspeelzaalwerk wordt uitgevoerd door de stichting peuterspeelzalen gemeente Eemsmond (SPGE) en de stichting Poppedijn die het peuterspeelzaalwerk in Kantens uitvoert. De SPGE is in 2005 ontstaan na een fusie van zes peuterspeelzalen. Inmiddels zijn gesprekken gaande tussen de beide stichtingen om de mogelijkheden voor een fusie te onderzoeken. De subsidie die de SPGE van de gemeente ontvangt is de afgelopen jaren fors gestegen. De voornaamste redenen hiervoor zijn stijgende loonkosten als gevolg van CAO afspraken, de verhoging van verzekeringspremies en de huisvestingkosten. Ook is de plaats die het peuterspeelzaalwerk heeft in het lokaal jeugdbeleid en het onderwijsachterstandenbeleid de afgelopen jaren veel belangrijker geworden. De SPGE heeft bij de gemeente aangedrongen op verhoging van de subsidie om de kwaliteit van het peuterspeelzaalwerk te verbeteren. Hierop heeft de gemeenteraad besloten een evaluatie uit te laten voeren. In overleg met de stichtingen heeft het college besloten de evaluatie uit te laten voeren door het bureau E&S. De concept rapportage is besproken met de betrokkenen en de reacties zijn in de rapportage verwerkt. De evaluatie De evaluatie heeft zich gericht op het subsidiebeleid en de bedrijfsvoering van de SPGE en de stichting Poppedijn. In de rapportage wordt een antwoord gegeven op de volgende vragen: - hoe is de bedrijfsvoering van de stichtingen en kan dit verbeteren; - is de huidige methode van subsidiering werkbaar voor de stichtingen en de gemeente en hoe kan dit verbeteren; - hoe kan de gemeente de kosten van het peuterspeelzaalwerk beter beheersen en toch de stichtingen de ruimte geven om zich professioneel te ontwikkelen; - hoe kunnen de gemeente en de stichtingen inspelen op de komende ontwikkelingen rond het peuterspeelzaalwerk (samenwerking met de kinderopvang). Er hebben gesprekken plaatsgevonden met de stichtingsbesturen, het personeel ven de peuterspeelzalen, de cliëntenraad, de coördinator en de wethouder met de betrokken ambtenaar. Tevens heeft dossieronderzoek plaats gevonden. In het evaluatierapport is ook aandacht besteed aan de landelijke beleidsontwikkelingen. Het rapport geeft aanbevelingen voor het gemeentelijk beleid en de ontwikkelingen binnen de stichtingen.

2 2 Gezien de belangrijke positie die de peuterspeelzalen innemen in het onderwijsachterstandenbeleid is de evaluatie niet alleen van belang voor het subsidiebeleid van de gemeente maar ook belangrijk voor de verdere ontwikkeling van de preventieve jeugdzorg en het lokale onderwijsbeleid. Opbouw van het rapport De rapportage is voorzien van een groot aantal bijlagen, welke apart zijn ingebonden. Hoofdstuk 2 geeft een algehele samenvatting van de bevindingen en de aanbevelingen. Hoofdstuk 3 geeft aanbevelingen voor de bedrijfsvoering en het huidige subsidiebeleid Hoofdstuk 4 geeft aanbevelingen ten aanzien van de positionering van het peuterspeelzaalwerk in het licht van het onderwijsachterstandenbeleid en de ontwikkelingen ten aanzien van de kinderopvang. Gemeentelijke subsidie De stichtingen ontvangen een gemeentelijke subsidie. Deze subsidiesystematiek is vastgesteld in Kort samengevat worden volgens deze methodiek de vaste kosten minus de ouderbijdrage vergoed. De gemeente heeft in ,- jaarlijkse subsidie verstrekt aan de beide peuterspeelzalen. Voor 2009 heeft de SPGE een subsidieaanvraag ingediend. Zonder rekening te houden met de wijzigingen die in dit advies worden genoemd betreft het een aanvraag van ,-. In de begroting van 2009 is een bedrag van ,- opgenomen voor de peuterspeelzalen. Voor stichting Poppedijn is in het subsidiejaarprogramma de subsidie voor 2009 vastgesteld op ,-. Het tekort van 7.433,- zal worden meegenomen in de najaarsnota. Vooral de begrote huisvestingskosten voor de peuterspeelzaal in de nieuwe school in Uithuizermeeden brengen een verhoging met zich mee. Deze kosten zijn nog niet bekend. Rijksmiddelen voor VVE en gemeentelijke subsidie voor de Voorschoolse Educatie (VVE) De gemeente ontvangt rijksmiddelen die besteed moeten worden aan het peuterspeelzaalwerk. Een groot aantal taken die het peuterspeelzaalwerk uitvoert wordt hieruit gefinancierd. Aan het begin van de beleidsperiode in 2006 was deze bijdrage vastgesteld op ,- per schooljaar. Inmiddels is dit bedrag ,- voor het schooljaar Het gevolg hiervan is dat een aantal taken van het peuterspeelzaalwerk niet structureel is opgenomen in de jaarlijkse subsidie. Het betreft ook de personeelskosten voor de uitvoering van PRAVOO (systeem voor signalering, rapportage en overdracht naar het basisonderwijs. Dit is ontwikkeld door het bedrijf PRAVOO). Het invoeren van dit systeem is opgenomen in het onderwijsachterstandenbeleid. Voor elke kindgroep heeft de leiding een uur extra per week voor het vastleggen van signalering en overdracht van gegevens. Het betreft een bedrag van ,- per jaar. Doordat deze personeelskosten worden gefinancierd vanuit de rijksmiddelen is de voortzetting van deze financiering vanaf augustus 2010 onduidelijk.

3 3 Nieuwe regeling VVE voor verlaging van de ouderbijdrage Het ministerie heeft een nieuwe regeling aangekondigd waarin zij middelen beschikbaar stelt om de ouderbijdrage voor de peuterspeelzalen te verlagen naar de laagste ouderbijdrage in de kinderopvang. Hiermee wil het rijk bevorderen dat kinderen vier dagdelen VVE volgen. Omdat de bijdrage voor de ouders in onze gemeente laag is ( 26,- per maand) geeft de regeling waarschijnlijk weer de mogelijkheid om VVE taken te financieren. De regeling is in april 2009 aangekondigd en gaat in per augustus De gemeente heeft nog geen beschikking ontvangen maar uit informatie van het ministerie en de Vereniging Nederlandse Gemeenten is de verwachting is dat de gemeente naast de huidige ,- nog eens ,- aan rijksmiddelen ontvangt voor de verbetering van de voorschoolse educatie. Hierbij zal ook de kinderopvang moeten worden betrokken. Het betreft geoormerkte middelen die moeten worden verantwoord via SISA. Dit betekent dat er voor deze regeling plannen moeten worden ontwikkeld. Het is nog niet geheel duidelijk welke voorwaarden het ministerie verbind aan de besteding van de middelen. Conclusies en aanbevelingen naar aanleiding van de evaluatie Als algehele eindconclusie wordt gegeven dat de stichting peuterspeelzalen gemeente Eemsmond een bedrijf is met een in korte tijd enorm doorgemaakte ontwikkeling en welke nog steeds volop in ontwikkeling is. Het peuterspeelzaalwerk staat midden in complexe vraagstukken zoals het centrum voor jeugd en gezin, de lokale educatieve agenda, het vergroten van ontwikkelkansen voor kinderen, verwachte terugloop van de bevolking in de kleine dorpen en de Harmonisatie van de kinderopvang. De kracht van het peuterspeelzaalwerk in onze gemeente zit in het zorgvuldig volgen van de kinderen, het vroeg signaleren van mogelijke achterstanden, opvoedingsondersteuning aan de ouders, een goed contact met de jeugd gezondheidszorg en het basisonderwijs, een goede zorgstructuur, grote deskundigheid en betrokkenheid tot de doelgroep en in het stimuleren van kinderen met een taal- of ontwikkelingsachterstand. Maar alle faciliteiten die deze kennis, kunde en kracht moeten borgen zijn instabiel. De aanbevelingen in de rapportage zijn gericht op het behouden van deze kwaliteit en deze uit te bouwen. Het peuterspeelzaalwerk moet een sterke partner zijn om mee te kunnen in de toekomstige ontwikkelingen. Hierbij moet het duidelijk zijn wat de gemeente van het peuterspeelzaalwerk verwacht en hiervoor moeten faciliteiten worden geboden. Op pagina 11 van het rapport worden aanbevelingen gedaan voor gemeente en de stichting. Hierbij worden de aanbevelingen voor de gemeente genoemd waarna ze worden voorzien van een voorstel. De aanbevelingen voor de gemeente 1. Alle geïnterviewden een exemplaar van het rapport sturen. 2. Naar aanleiding van dit rapport gaan de SPGE en de gemeente om tafel om verdere uitwerkingsafspraken te maken omgezet in tijd en actiepunten. 3. Opstellen van een beleidsnotitie peuterspeelzaalwerk. 4. Bieden van helderheid rond financiering en inzicht in beschikbare middelen, gekoppeld aan functies en activiteiten. 5. Uitbreiden uren coördinator en uren IB. 6. Nieuwe subsidiesystematiek.

4 4 7. Keuze maken uit een van de 3 opties voor of uitbreiden uren interne begeleider of een tweede leidster op de groep in kwetsbare gebieden (en variaties daarop) om nog beter ambitieniveau 2 te kunnen waarborgen. 8. Betrekken peuterspeelzaal bij trajecten in het kader van leefbaarheid op het platteland. Advies bij de bovenstaande aanbevelingen 1. Aanbeveling overnemen. 2. Inmiddels zijn de gemeente en de stichting met elkaar in gesprek over het verbeteren van de onderlinge afspraken en het maken van duidelijke afspraken over de financiering van de taken. 3. Het advies is om deze aanbeveling over te nemen. Hierbij wordt voorgesteld om zoals later in advies wordt beschreven in samenwerking met andere gemeenten, met ondersteuning vanuit het gebiedsprogramma hiervoor beleid te ontwikkelen. 4, 5 en 7. Nu worden de uren voor het uitvoeren van het PRAVOO systeem gefinancierd vanuit de rijksmiddelen. De rijksmiddelen hebben de mogelijkheid gegeven om deze personeelskosten te vergoeden maar door het tijdelijk karakter van het OAB-beleid ( ) is er niet het besluit genomen dat deze kosten structureel door de gemeente worden vergoed in de reguliere subsidie. Tot augustus 2010 kunnen de kosten worden vergoed vanuit de OAB middelen. Omdat de aangekondigde VVE regeling een dubbele bezetting op de groep als voorwaarde oplegt is het advies dat de personele kosten voor het uitvoering geven aan PRAVOO niet worden opgenomen in de reguliere subsidie. Het advies hierbij is de SPGE bij beschikking laten weten dat de kosten voor PRAVOO worden vergoed tot 1 augustus In verband met de verantwoording in SISA worden deze kosten niet in de reguliere subsidie ondergebracht. In het rapport worden een aantal ambities beschreven met daarbij een aanbeveling om hieruit een keuze te maken (hoofdstuk 4 blz.22). Het advies is hier te kiezen voor optie 3. Optie 3: Gaan voor zowel ambitieniveau 1 als niveau 2 a. Een tweede leidster op de groep in de dorpen waar dit het meest nodig is, voor ambitieniveau 2. b. De IB krijgt uitbreiding van uren (gaat naar 20 uur per week) om indien nodig alle leidsters te kunnen ondersteunen en om ambitieniveau 2 binnen de hele stichting te kunnen waarborgen; geen enkele leidster krijgt uitbreiding van uren: daar wordt dus met minimale uren (6,2 uur per dagdeel) gewerkt conform ambitieniveau 1 en kan indien noodzakelijk gebruik worden gemaakt van de IB. De leidsters houden dan hun huidige urenaantal. De dubbele bezetting kan worden gefinancierd vanuit de aangekondigde regeling en de uitbreiding voor de Interne begeleiding moet worden opgenomen in de reguliere subsidie. Gezien de aanbevelingen en de onderbouwing in het rapport wordt voorgesteld de uren voor de coördinator uit te breiden van 16 naar 24 uren per week. Tevens wordt voorgesteld de uren voor de interne begeleider uit te breiden van 8 naar 20 uren per week. De kosten hiervan opnemen in het subsidiebeleid. 6. Om de knelpunten in de huidige subsidiesystematiek op te kunnen vangen wordt er in het rapport een nieuw subsidiesystematiek geadviseerd.

5 5 De SPGE blijft voor het grootste deel afhankelijk van de steun van de gemeente. De meeste inkomsten en uitgaven zijn voor de SPGE onbeïnvloedbaar en liggen vast in de afspraken die worden gemaakt met de gemeente. Het is daarom niet mogelijk om de financiering geheel over te laten aan de peuterspeelzalen. Een bepaalde vorm van openeindfinanciering zal het altijd blijven. Aanbevolen wordt dat de SPGE gaat werken volgens een meerjarenbegroting. Hierdoor kan de SPGE de verwachte kosten beter voorspellen en risico s beter incalculeren in de begroting. Het werken met een meerjarenbegroting zal ervoor kunnen zorgen dat het verschil in de begrotingscyclus wordt gedicht, waardoor het niet meer voorkomt dat er te weinig financiële middelen in de begroting van de gemeente zijn opgenomen en dat de gemeente steeds geconfronteerd wordt met onverwachte kosten. Met een meerjarenbegroting krijgt de SPGE meer verantwoordelijkheid voor het beheer van de financiële middelen en krijgt daarmee ook meer vrijheid in de besteding van de middelen. Dit maakt het mogelijk om innovatiever te werken. Deze subsidiesystematiek kan alleen zijn doorgang vinden wanneer de gemeente een duidelijk beleid heeft, waarin ze duidelijke afspraken heeft gemaakt over de koers van het peuterspeelzaalwerk en de verwachtingen vanuit de gemeente. Gekeken zal moeten worden naar die posten waar de SPGE geheel geen invloed op kan uitoefenen. Het advies is om deze aanbeveling over te nemen en te komen tot een andere subsidiesystematiek. 8. Het peuterspeelzaalwerk wordt vanuit de gemeente betrokken bij de beleidsontwikkeling zoals de Educatieve Agenda en het onderwijsachterstandenbeleid. Hierin hebben zij een zelfde positie als de onderwijsinstellingen. De SPGE is een actieve partner in regionale bijeenkomsten die betrekking hebben op jeugdbeleid en de leefbaarheid van Noord Groningen. Regionaal beleid voor de invoering van de Wet Harmonisatie Kinderopvang In het kader van het gebiedsgericht programma willen de gemeenten De Marne, Bedum en Winsum en Eemsmond zich gezamenlijk voorbereiden op de invoering van de wet harmonisatie kinderopvang. Deze gemeenten willen gezamenlijk een beleidsvisie ontwikkelen. Ondersteuning hiervoor wordt geboden vanuit het gebiedsprogramma. Zowel de organisaties voor kinderopvang als de peuterspeelzalen worden hierbij betrokken. Financiën Opgenomen in de begroting voor 2009; - Subsidie peuterspeelzalen ( subsidiejaarprogramma) ,- - Subsidie voor de Interne Begeleiding 8.000,- - Voorziening Onderwijsachterstandenbeleid. (In deze voorziening worden de rijksmiddelen; ,- voor onderwijsachterstanden gestort). Financiële consequenties Gezien het gebrek aan financiële ruimte in de vrije beleidsruimte structureel wordt in het advies voorgesteld het voorstel mee te nemen in de integrale afweging voor de kadernota. Het gevolg hiervan is dat de voorgestelde uitbreiding van de subsidie niet kan plaatsvinden vanaf 1 juli 2009.

6 6 Voorstel Wij stellen u voor: - de rapportage evaluatie peuterspeelzaalwerk gemeente Eemsmond voor kennisgeving aan te nemen; - de aanbevelingen over te nemen; - het verhogen van de post peuterspeelzalen-kinderopvang met ,- voor uitbreiding van uren (uren coördinatie uitbreiden van 16 naar 24 uren en uren interne begeleiding uitbreiden van 8 naar 20 uur) mee te nemen in de integrale afweging voor de kadernota Burgemeester en wethouders van de gemeente Eemsmond, M. van Beek, burgemeester W.J.M. Haarsma, secretaris