Raadsnota. Raadsvergadering d.d.: 29 september 2014 Agenda nr: Onderwerp: Voortzetten peuterspeelzaalwerk. Aan de gemeenteraad,

Transcriptie

1 Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 29 september 2014 Agenda nr: Onderwerp: Voortzetten peuterspeelzaalwerk Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel Op dit moment zijn er allerlei ontwikkelingen gaande in het land omtrent het peuterspeelzaalbeleid. Onlangs heeft het kabinet aangegeven dat bepaalde kwaliteitseisen per worden gelijkgetrokken tussen peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. Dit heeft geen directe gevolgen voor het huidige peuterspeelzaalwerk in Valkenburg aan de Geul. Wel starten in september de vervolggesprekken tussen VNG en het ministerie betreffende verdere harmonisering waarbij ook het gelijktrekken van de financiering wordt besproken. Dit laatste zal nu verwacht worden per 1 januari 2017 (datum is op dit moment de streefdatum). Wanneer dit gebeurt zal er wel veel gaan veranderen voor het peuterspeelzaalwerk in Valkenburg. Daarom is het nu wel goed om een onderzoek te doen naar de mogelijkheden van peuterspeelzaalwerk vanaf Echter tot 2017 kan het peuterspeelzaalwerk in Valkenburg aan de Geul op de huidige manier worden voortgezet. Alleen is hiervoor een goed en redelijk subsidiebeleid noodzakelijk. Dit moet financieel worden gewaarborgd in de gemeentelijke begroting. De huidige subsidie loopt af en door nieuwe wettelijke vereisten is voldoende subsidie noodzakelijk om het peuterspeelzaalwerk in zijn huidige vorm, kwantiteit en kwaliteit voort te zetten. Hierbij zijn drie punten cruciaal, namelijk: - Bezuinigen op de subsidie peuterspeelzaalwerk, conform de aangekondigde 10% is niet haalbaar - De gelden die in het gemeentefonds worden gestopt voor peuterspeelzaalwerk, moeten ook landen bij het peuterspeelzaalwerk - Voor behoud van kwaliteit en alle locaties is jaarlijks nodig bovenop de beschikbare subsidie. Waarvoor dekking in de welzijnsbegroting gevonden kan worden. Uw raad wordt geadviseerd: I te beslissen dat er geen 10% bezuinigd kan worden op de subsidie van het peuterspeelzaalwerk en dat hier tevens met de herijking van het subsidiebeleid rekening gehouden dient te worden. II te beslissen dat voor het behoud van kwaliteit en dus ook de openstelling van de peuterspeelzalen structureel jaarlijks nodig is. Deze extra subsidie bekostigen uit de welzijnsbegroting. III te beslissen dat de rijksbijdrage voor peuterspeelzaalwerk welke in het gemeentefonds wordt gestort, ad , beschikbaar wordt gesteld voor het peuterspeelzaalwerk in Valkenburg aan de Geul. IV eenmalig een bedrag van ,- beschikbaar te stellen voor onderzoek en eventuele implementatie van nieuwe processen behorende bij de harmonisatie peuterspeelzalen met kinderopvang. Dit bedrag uit de reserve welzijn halen. 2. Situatie / Aanleiding / Probleem Vorige week is het bericht binnengekomen dat reeds per enkele kwaliteitseisen van peuterspeelzalen en kinderopvang gelijk worden gesteld aan elkaar. Door het hoge kwaliteitsniveau hebben deze aanpassingen geen grote gevolgen voor het huidige peuterspeelzaalbeleid. Echter de visie van minister Asscher en staatssecretaris Dekker op de toekomst van voorschoolse voorzieningen houdt in dat per 1 januari 2017 op alle vlakken dezelfde kwaliteitseisen gelden voor peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. Dat betekent voor peuterspeelzalen onder meer dat vanaf 2017 alle groepen bezet moeten zijn met tenminste twee gekwalificeerde beroepskrachten. Nu draaien nog 6 van de 7 zalen op één beroepskracht en één vrijwilliger. Pagina 1 van 6

2 Daarnaast wordt het per 2017 mogelijk dat een deel van de ouders - met name tweeverdienersgezinnen - voor het aanbod peuterspeelzaalwerk een beroep doet op de kinderopvangtoeslag regeling van het Rijk. Deze aanvullende aanspraak op de toeslagregeling wordt gedekt door een korting op de gemeentelijke middelen. Voor de gemeente bedraagt deze korting ,- vanaf Deze aanpassing in kwaliteitseisen en financiering heeft consequenties voor de voorschoolse voorzieningen in de gemeente Valkenburg aan de Geul. Stichting Peuterspeelzaalwerk Valkenburg verzorgt al sinds 1995 het peuterspeelzaalwerk in de gemeente Valkenburg aan de Geul. De raadsnota van 11 september 2011 is de leidraad geweest voor het peuterspeelzaalwerk van de afgelopen jaren. Sinds 2011 zijn er flinke kwaliteitsverbeteringen doorgevoerd. Er zijn 2 locaties met vroeg- en voorschoolse educatie (VVE) opgezet voor kinderen met of met kans op taalachterstanden. Leidsters zijn opgeleid en er is een teamcoach aangesteld. Vanaf 2013 zijn alle peuterspeelzalen geïnspecteerd op de kwaliteitseisen inzake de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Alle zalen zijn goedgekeurd door de GGD en opgenomen in het landelijke register voor kinderopvang en peuterspeelzalen. Per deze datum zijn peuterspeelzalen verplicht te voldoen aan de wettelijk vastgelegde kwaliteitseisen. Voldoen zij hier niet aan, dan zal dit uiteindelijk leiden tot sluiting van de peuterspeelzaal. Dit kwaliteitsniveau kan dus niet meer worden losgelaten, omdat dit bij Wet is vastgelegd en door de GGD wordt geïnspecteerd. Een niet goedgekeurde zaal kan zelfs tot sluiting leiden. Na 2017 zullen er dus weer, hoogstwaarschijnlijk nog strengere eisen gaan gelden. In de laatste subsidiebeschikking van 11 oktober 2011 is aan de Stichting verschillende eisen opgelegd om het peuterspeelzaalwerk de benodigde kwalitatieve verbeterslag te laten maken. Dit is ze ook gelukt met het extra subsidiegeld dat zij daarvoor hebben gekregen. De subsidiebeschikking loopt tot en met schooljaar Dit betekent dat er geen extra subsidie meer wordt verstrekt. Wel moet het kwaliteitsniveau gehandhaafd blijven om de peuterspeelzalen door de inspectie te krijgen en open te houden. De situatie vanaf 2017 zal er door de volledige harmonisatie weer anders uitzien. 3. Relatie met bestaand beleid Wet Oke Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen Raadsvoorstel 26 september 2011 en daaruit voortvloeiende beschikking van 11 oktober Visie voorschoolse voorzieningen van de minister en staatssecretaris. 4. Gewenst beleid en mogelijke opties Voor de komende jaren totdat de harmonisatie met de kinderopvang wordt afgerond, is onderstaande het gewenste beleid. De Stichting heeft de afgelopen jaren een extra subsidie ontvangen van uit gemeente middelen. Voor deze extra subsidie zijn er fikse kwaliteitsverbeteringen doorgevoerd in zowel het aangeboden leerprogramma, de veiligheid van de locaties als ook de gezondheidsrisico s. Deze subsidie valt na schooljaar weg. Het Rijksbedrag voor peuterspeelzaalwerk is dan ook nog verlaagd met ruim Er dient dus bezuinigd te worden. Totale subsidie in 2013 bedroeg Totale subsidie in 2014 bedraagt In 2015 ontvangt de stichting Reguliere subsidie conform grondslagen Rijksgeld psz uit gemeentefonds Extra subsidie openen 7 e peuterspeelzaal Extra subsidie kwaliteitsbehoud peuterspeelzalen 0 Totaal Pagina 2 van 6

3 Naast het wegvallen van de extra subsidie en de bezuiniging van het Rijk, is de beoogde bezuiniging van 10% op alle subsidies van verenigingen en instellingen per niet ook nog eens op te brengen voor de Stichting peuterspeelzaalwerk Valkenburg. Zeker als men kijkt naar de grootste kostenpost van de stichting, de personeelskosten. Deze stijgen jaarlijks licht en als alle zalen open blijven, is ook al het personeel nodig. Het is dus niet mogelijk hierop te bezuinigen. Ook is het niet mogelijk om op het kwaliteitsniveau van de peuterspeelzalen te bezuinigen want die zijn inmiddels wettelijk verplicht. Het bestuur van de Stichting peuterspeelzaalwerk Valkenburg heeft inmiddels al bekend gemaakt op welke fronten zij wil gaan bezuinigen. Het college, het personeel en de ouders zijn hiervan op de hoogte gesteld. Het is echter voor de Stichting niet mogelijk voor het geplande subsidiebedrag in 2015 het peuterspeelzaalwerk voort te zetten in de huidige vorm, kwantiteit en kwaliteit. Voorstel is om de 10% bezuiniging op de subsidies niet van toepassing te laten zijn op het peuterspeelzaalwerk. En een extra subsidie toe te kennen van voor het behoud van het kwaliteitsniveau. Zonder deze zal het niet mogelij k zij n het kwaliteitsniveau te waarborgen waardoor peuterspeelzalen gesloten kunnen gaan worden omdat ze niet door de GGD inspectie komen. De tegenprestatie voor de Stichting Peuterspeelzaalwerk Valkenburg met betrekking tot deze subsidie is: - Behoud van het wettelijke verplichte kwaliteitsniveau. - Behoud van het aantal peuterspeelzaallocaties met dien verstande dat de afgesproken regels voor sluiting in acht worden gehouden. - Behoud van voldoende VVE plekken voor kinderen met een taalachterstand of kinderen met een verhoogd risico op taalachterstand. Daarnaast dient er nu al rekening gehouden te worden met de verwachtte veranderingen vanaf De bijna euro uit het gemeentefonds zal dan waarschijnlijk gaan wegvallen, omdat kinderen van tweeverdieners gebruik kunnen maken van kinderopvangtoeslag. Het is voor gemeente van belang om in ieder geval antwoord te krijgen op de volgende vragen: 1. welke mogelijkheden bestaan er om de harmonisatie van peuterspeelzalen en kinderopvang binnen gemeente vorm te geven, rekening houdend met de beschikbare financiële middelen, geldende beleidskaders en -doelstellingen? 2. welke voor- en nadelen hebben de verschillende uitwerkingsmogelijkheden van de harmonisatie en welk scenario heeft hierbij de voorkeur? 3. wat zijn de (financiële) consequenties van het voorkeursscenario voor: de uitvoering en de kosten van het aanbod voor de gemeente? het aanbod en de kosten voor ouders? de bedrij fsvoering van de aanbieder van peuterwerk in de gemeente? Op basis van deze vooruitzichten is het gewenst om in 2015 de huidige financiering en organisatie van het peuterspeelzaalwerk tegen het licht te houden en nader onderzoek te doen naar toekomstscenario s voor het gemeentelij k peuterspeelzaalwerk. Zo kan het jaar 2016 gebruikt worden voor besluitvorming door uw raad en om zaken zoals de inrichting van de administratieve processen, tariefstelling, aanpassing cao (welzijn & maatschappelijke dienstverlening naar kinderopvang) te implementeren. 5. Samenwerking De stichting Peuterspeelzaalwerk Valkenburg opereert alleen in de Gemeente Valkenburg aan de Geul. Pagina 3 van 6

4 De rijksoverheid is in combinatie met de VNG en belangenverenigingen bezig met de toekomst van peuterspeelzaalwerk. Het liefst wil men dit aan het onderwijs koppelen, maar dat is te duur. Het laatste voorstel is nu dus om peuterspeelzaalwerk te harmoniseren met kinderopvang. Indien dit voorstel verder zal worden uitgewerkt en ook wet wordt, zal wederom het peuterspeelzaalwerk in Valkenburg aan de Geul een flinke verbeterslag moeten gaan maken. Wat betreft de veranderingen in 2017, zal onderzoek moeten uitweiden of samenwerking of overname tot de (on)mogelijkheden behoort. Ook zal de Stichting Peuterspeelzaalwerk Valkenburg, waarvan het bestuur nu nog volledig door vrijwilligers wordt geleid, moeten aangeven in hoeverre zij mee kunnen gaan in de professionele setting. Dit soort onderzoek is onder de huidige omstandigheden en voorwaarden rondom peuterspeelzaalwerk (dus de plannen rondom harmonisatie 2017 niet meegenomen) ook verricht. In de afgelopen periode heeft de raadsadviescommissie alsook de gemeenteraad de vraag geopperd of overname door een grotere organisatie voor peuterspeelzaalwerk niet effectiever en efficiënter zou zijn. Dit is voor het college en uw raad nagegaan. Aan de stichting Spelenderwijs is gevraagd op welke manier en tegen welke kosten zij peuterspeelzaalwerk in Valkenburg aan de Geul zien. In de afgelopen periode is afgestemd wat de mogelijkheden zijn voor fusie of overname. Echter na vergelijk van cijfers, bleek dat de grotere stichting het huidige aanbod absoluut niet kan leveren voor de nu beschikbare subsidie. Voor het beschikbare subsidiebedrag in 2014 kunnen zij ruim een derde minder dagdelen aanbieden. Het peuterspeelzaalwerk in Valkenburg is in vergelijking met de buurgemeenten heel efficiënt. Ook is er reeds in 2012 onderzoek gedaan of samenwerking met of opgaan in MIK of Spelentière, maar ook deze opties leiden tot structureel veel hogere kosten dan de huidige in de huidige wettelijke omstandigheden. 6. Aanbestedingen Niet van toepassing 7. Financiën Wat nodig is voor behoud van het huidige peuterspeelzaalwerk is: De rijksbijdrage voor peuterspeelzaalwerk welke in het gemeentefonds wordt gestort, ad beschikbaar stellen voor het peuterspeelzaalwerk in Valkenburg aan de Geul. dat er geen 10% bezuinigd kan worden op de subsidie van het peuterspeelzaalwerk. dat voor het behoud van kwaliteit en dus ook de openstelling van de peuterspeelzalen structureel jaarlijks nodig is. Dit budget financieren door: 1.600, / , / , / , / ,- Wanneer de bijna euro voor peuterspeelzaalwerk niet meer in het gemeentefonds wordt gestort, zal bekeken moeten worden hoe dit op te vangen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van de kinderopvangtoeslag. In hoeverre dat kan, zal onderzocht moeten worden. Voor dit onderzoek en eventuele ondersteuning bij de implementatie is eenmalig ,- nodig, welke uit de reserve welzijn gehaald kunnen worden. Al deze financiële maatregelen dienen mee te worden genomen in de begrotingsvergadering, komende november. 8. Communicatie Met de Stichting peuterspeelzaalwerk Valkenburg is intensief gesproken over de veranderingen in het peuterwerk van de afgelopen jaren en de aankomende veranderingen de komende jaren. Pagina 4 van 6

5 Gezamenlijk is gekeken naar mogelijkheden om de stichting zo efficiënt mogelijk te laten functioneren binnen de eisen van de Wet en met de wens van het college om alle zalen open te houden. Bezuinigingen zijn reeds doorgevoerd, het college, de werknemers en de ouders zijn op de hoogte gesteld. Indien uw raad conform voorstel beslist, zal dit schriftelijk middels een beschikking worden gecommuniceerd met de Stichting. Het adviesbureau Buitenhek Management & Consult zal worden gevraagd het onderzoek en eventuele implementatie uit te voeren. 9. Afwegingen en Advies Uw raad wordt geadviseerd: I te beslissen dat er geen 10% bezuinigd kan worden op de subsidie van het peuterspeelzaalwerk en dat hier tevens met de herijking van het subsidiebeleid rekening gehouden dient te worden. II te beslissen dat voor het behoud van kwaliteit en dus ook de openstelling van de peuterspeelzalen structureel jaarlijks nodig is. Deze extra subsidie bekostigen uit de welzijnsbegroting. III te beslissen dat de rijksbijdrage voor peuterspeelzaalwerk welke in het gemeentefonds wordt gestort, ad , beschikbaar wordt gesteld voor het peuterspeelzaalwerk in Valkenburg aan de Geul. IV eenmalig een bedrag van ,- beschikbaar te stellen voor onderzoek en eventuele implementatie van nieuwe processen behorende bij de harmonisatie peuterspeelzalen met kinderopvang. Dit bedrag uit de reserve welzijn halen. 10. Bijlagen Prognose peuterspeelzaalwerk Valkenburg (maart 2014) Het college van burgemeester en wethouders van Valkenburg aan de Geul, L.T.J.M. Bongarts algemeen directeur/gemeentesecretaris Drs. M.J.A. Eurlings burgemeester Pagina 5 van 6

6 De raad van de gemeente Valkenburg aan de Geul, Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders de dato 8 juli 2014; Gehoord de raadsadviescommissie Sociaal Domein op 8 september B e s l u i t : I II III IV dat er geen 10% bezuinigd kan worden op de subsidie van het peuterspeelzaalwerk en dat hier tevens met de herijking van het subsidiebeleid rekening gehouden dient te worden. dat voor het behoud van kwaliteit en dus ook de openstelling van de peuterspeelzalen structureel jaarlijks nodig is. Deze extra subsidie bekostigen uit de welzijnsbegroting. dat de rijksbijdrage voor peuterspeelzaalwerk welke in het gemeentefonds wordt gestort, ad , beschikbaar wordt gesteld voor het peuterspeelzaalwerk in Valkenburg aan de Geul. om eenmalig een bedrag van ,- beschikbaar te stellen voor onderzoek en eventuele implementatie van nieuwe processen behorende bij de harmonisatie peuterspeelzalen met kinderopvang. Dit bedrag uit de reserve welzijn halen. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van 29 september De raad voornoemd, A.M. Hoeberigs griffier Drs. M.J.A. Eurlings voorzitter Pagina 6 van 6