RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Purmerend

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Purmerend Plaats : Purmerend Gemeentenummer : 0439 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 24 november 2014 Datum vaststelling : 2 april 2015

2 Pagina 2 van 13

3 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD INLEIDING VVE IN DE GEMEENTE PURMEREND CONCLUSIES Pagina 3 van 13

4 Pagina 4 van 13

5 VOORWOORD In de periode heeft de Inspectie van het Onderwijs een landelijke bestandsopname uitgevoerd naar de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie (vve). Daarna is het signaalgestuurde toezicht op vve in werking getreden. Het signaalgestuurde toezicht vve begon eind 2013 met het versturen van digitale vragenlijsten naar de 315 middelgrote en kleine gemeenten. Voor de 37 grote gemeenten is er tot en met 2015 een apart monitortraject. Op basis van een analyse van de digitale vragenlijsten is besloten om in middelgrote en kleine gemeenten waar risico s ten aanzien van de uitvoering van de wettelijke vve-verplichtingen lijken te bestaan, een onderzoek uit te voeren. Het onderzoek is uitgevoerd in de tweede helft van Dit rapport beschrijft in hoeverre de gemeente Purmerend in 2014 voldoet aan de eisen ten aanzien van vve en welke veranderingen hebben plaatsgevonden ten opzichte van de bestandsopname. De hoofdinspecteur primair onderwijs en speciaal onderwijs, Dr. A. Jonk Pagina 5 van 13

6 1 INLEIDING Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar het gemeentelijk beleid ten aanzien van voor- en vroegschoolse educatie (vve) in de gemeente Purmerend in De aanleiding van het onderzoek is het mogelijk bestaan van risico s ten aanzien van het voldoen aan wettelijke eisen ten aanzien van voor- en vroegschoolse educatie in deze gemeente. De basis van het onderzoek is een digitale vragenlijst die de gemeente heeft ingevuld. De inspectie heeft deze vragenlijst geverifieerd aan de hand van de aangeleverde documenten en de toelichting daarop in een gesprek met betrokkenen van de gemeente. Vervolgens heeft de inspectie de eisen met betrekking tot het vve-beleid beoordeeld en de veranderingen ten opzichte van de bestandsopname in beeld gebracht. Het signaalgestuurde toezicht op de vve-locaties maakt nog geen deel uit van dit onderzoek. De inspectie start na de zomer van 2014 met het signaalgestuurde toezicht op vve op de locaties. De signalen van de GGD zijn leidend om te bepalen welke peuterspeelzalen en kinderdagverblijven met voorschoolse educatie worden bezocht. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van de beantwoorde digitale vragenlijst in relatie tot de bevindingen tijdens de bestandsopname. Analyse van aanvullend opgevraagde informatie in relevante beleidsdocumenten van de gemeente. Intern overleg met het team Kinderopvang over GGD-toezicht in de gemeente. Een gesprek met de betrokken beleidsambtenaren over het vve-beleid van de gemeente. Beoordeling van vve-beleid van de gemeente Purmerend. Pagina 6 van 13

7 Toezichtkader Als basis voor de beoordeling gelden de beoordelingscriteria toezichtkader vooren vroegschoolse educatie voor gemeenten, zoals die te vinden zijn op: > onderwijssectoren > voor- en vroegschoolse educatie. Opbouw rapport Hoofdstuk 2 geeft een beeld van het vve-beleid op gemeentelijk niveau. Daar wordt ingegaan op de ontwikkeling van de gemeente sinds de bestandsopname (paragraaf 2.1) en op de door de gemeente aangeleverde vve-documenten (paragraaf 2.2). Tenslotte geeft de inspectie in dit hoofdstuk een oordeel over het gemeentelijk vve-beleid (paragraaf 2.3). Hoofdstuk 3 bevat de conclusies over het vve-beleid in de gemeente Purmerend. Pagina 7 van 13

8 2 VVE IN DE GEMEENTE PURMEREND De gemeente Purmerend heeft een digitale vragenlijst ingevuld. Op basis van de antwoorden heeft de inspectie mogelijke risico s gesignaleerd ten aanzien van het voldoen aan wettelijke eisen betreffende voor- en vroegschoolse educatie. De digitale vragenlijst levert informatie over: wel of geen afspraken van de gemeente met de schoolbesturen en de houders over de doelgroepdefinitie, toeleiding, doorgaande lijn en resultaatafspraken; het bereik; de veranderingen bij de aspecten ouderbeleid, integraal vve-programma, externe zorg en interne kwaliteitszorg; het aantal vve-locaties en het aantal locaties waar de GGD tekortkomingen heeft gesignaleerd in het eerste domein (pedagogische praktijk). De beoordeling van het gemeentelijk beleid is gebaseerd op de digitale vragenlijst, opgevraagde gemeentelijke beleidsdocumenten, eventuele aanvullende informatie en het gesprek met de gemeente (zie paragraaf 2.3). Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. 2.1 Ontwikkeling van vve in de gemeente Purmerend sinds de bestandsopname In 2012 heeft de inspectie in het kader van de landelijke bestandsopname vve, de kwaliteit van vve in de gemeente Purmerend in beeld gebracht. Destijds beschikte de gemeente over heldere beleidsnotities, waarin een groot deel van de vve eisen waren weergegeven. Ontwikkelpunten waren er ook nog, onder meer op het gebied van ouderbeleid, afspraken over het volgen van de ontwikkeling van kinderen op de voor- en vroegscholen, interne kwaliteitszorg vve-locaties en de doorgaande lijn. Verder was een belangrijk verbeterpunt dat de gemeente nog geen afspraken met de Pagina 8 van 13

9 schoolbesturen over de te bereiken resultaten in de vroegschoolse periode had gemaakt. Sinds de bestandsopname heeft de gemeente haar werkwijze aangepast. In plaats van eerst beleid of projectplannen schrijven, werkt de gemeente nu 'van buiten naar binnen'. Vanuit de praktijk worden initiatieven genomen, waarvan een evaluatie wordt gemaakt. Vervolgens worden afspraken vastgelegd. Ontwikkelingen op het gebied van vve hebben met name op het gebied van ouderbetrokkenheid en beredeneerd aanbod plaatsgevonden. Een schoolbegeleidingsdienst heeft de voorscholen begeleid in het verder ontwikkelen van onder meer het aanbod en de inrichting van de lokalen. 2.2 Lijst met de vve-documenten die de gemeente Purmerend heeft aangeleverd Voorafgaand aan het gesprek heeft de gemeente Purmerend geen nieuwe documenten aangeleverd. De gemeente heeft tijdens het gesprek aangegeven niet te werken vanuit beleidsdocumenten, maar vanuit de praktijk bij het CJG en op de voor- en vroegscholen. Datgene wat in de praktijk wordt geconstateerd wordt wel uitgewerkt en aan de hand daarvan worden conclusies getrokken. Hier was echter op het moment van het gesprek (november 2014) nog niets van beschikbaar. Bij het schrijven van dit rapport heeft de inspectie zich deels gebaseerd op de documenten die beschikbaar waren tijdens de bestandsopname in 2012: - Nadere regels subsidiering peuterspeelzalen Notitie bij Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie - Nadere regels subsidiering peuterspeelzalen VVE toeleiding Purmerend versie Bijzondere subsidieverordening peuterspeelzalen Purmerend Coördinatie SBZW 2.3 Het gemeentelijk vve-beleid In deze paragraaf geeft de inspectie haar bevindingen weer over het gemeentelijk vve-beleid. Per domein is beschreven op welke punten de inspectie het gemeentelijk beleid en uitvoering als voldoende ( 3 ) beoordeelt, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder ( 2 ) als met ( 1 ) afspraken en op welke punten de gemeente als een voorbeeld voor anderen gezien wordt ( 4 ). Pagina 9 van 13

10 De inspectie baseert haar bevindingen op de uitkomsten van de verificatie van de digitale vragenlijst door middel van documentenanalyse en gesprekken met vertegenwoordigers van de gemeente. Waar de bevindingen van de inspectie afwijken van het beeld uit de digitale vragenlijst van de gemeente wordt dit vermeld en onderbouwd. HET GEMEENTELIJK VVE-BELEID A1 1A2 1A3 1A4 1A5 1A6 1A7 1A8 1A9 1B 1C Definitie doelgroepkind Bereik Toeleiding Ouders Integraal vve-programma Externe zorg Interne kwaliteitszorg van de voor- en vroegscholen Doorgaande lijn Resultaten Vve-coördinatie op gemeentelijk niveau Systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau DE VVE-CONDITIES A 2B De inspectie publiceert jaarlijks ook een oordeel over het toezicht dat door de gemeenten op de kinderopvang en peuterspeelzalen wordt uitgevoerd. Voor meer informatie hierover zie >onderwijssectoren > Kinderopvang. GGD-rapport Gemeentelijk subsidiekader Toelichting: 1 Verbeterpunten met een afspraak 1a9 Resultaten Er zijn op gemeentelijk niveau geen afspraken gemaakt met de schoolbesturen en houders van peuteropvang over de te behalen resultaten met vve. Tijdens de bestandsopname van 2012 was de gemeente hierover wel in gesprek, maar blijkbaar is het nog niet gelukt goede afspraken te maken. Pagina 10 van 13

11 2 Verbeterpunten 1a2 Bereik Volgens de gewichtenregeling op teldatum 1 oktober 2009 zou de gemeente een aanbod vve moeten realiseren voor 91 doelgroepkinderen. Hieraan voldoet de gemeente. Het aantal kinderen dat in 2013/2014 een vve-indicatie kreeg volgens de eigen definitie van de gemeente was 140. De gemeente heeft echter niet in beeld hoeveel van deze peuters er uiteindelijk geplaatst zijn op een voorschoolse voorziening, dit is een verbeterpunt. 1a4 Ouderbeleid Evenals in 2012 heeft de gemeente nog geen analyse van de ouderpopulatie gemaakt en een daarop gebaseerd beleid geformuleerd met concrete doelen en te verwachten resultaten. 1a5 Integraal vve programma Bij de bestandsopname werd op alle locaties een integraal vve programma gebruikt en was doorgaande lijn in het aanbod voldoende. Er waren destijds echter nog geen afspraken gemaakt over het hanteren van een kind- of leerlingvolgsysteem in de voor en vroegscholen. Ook nu is dit nog niet afgesproken, dit is evenals in 2012 een ontwikkelpunt. 1a7 Interne kwaliteitszorg Evenals in 2012 heeft de gemeente Purmerend op gemeentelijk niveau nog geen afspraken gemaakt op welke wijze de voor- en vroegschoolse educatie hun interne kwaliteitszorg monitoren. 1b Vve coördinator De coördinatie van vve op gemeentelijk niveau is weinig sturend. Er is weinig sprake van een gemeente als regievoerder van de ontwikkeling en uitvoering vve-beleid. Binnen de gemeente Purmerend bestaat geen LEAoverleg meer. De gemeente heeft nauwelijks contact met de schoolbesturen met betrekking tot vve 1c Systematische evaluatie Hoewel dit een belangrijk onderdeel is van de werkcyclus van de gemeente Purmerend, is er op dit moment (november 2014) voor vve binnen de gemeente nog geen evaluatie beschikbaar. Pagina 11 van 13

12 2b Gemeentelijk subsidiekader De gemeente heeft geen actueel subsidiekader aan de inspectie overlegd waarin alle elementen van de OKE-wet zijn opgenomen. 3 Voldoende 1a1 Definitie doelgroepkind De gemeente hanteert een brede definitie voor doelgroeppeuters. Zij kiest ervoor de doelgroepkinderen vve te identificeren op basis van daadwerkelijk vastgestelde achterstanden of vastgestelde risico s op achterstanden. De doelgroep voor de voorschoolse educatie bestaat uit peuters die behoren tot de doelgroep van de 'nieuwe gewichtenregeling basisonderwijs' en/of bij wie een laag taalontwikkelingsniveau is vastgesteld op het consultatiebureau. 1a3 Toeleiding In de gemeente Purmerend is de JGZ verantwoordelijk voor de indicering en toeleiding van peuters. 1a6 Externe zorg Binnen de gemeente Purmerend zijn tussen de JGZ, de vve-locaties en andere betrokken instanties afspraken gemaakt over het signaleren en verwijzen van kinderen die extra zorg nodig hebben. 1a8 Doorgaande lijn Ten aanzien van de doorgaande lijn zijn er op gemeentelijk niveau afspraken gemaakt over de (warme)overdracht van de voorschool naar de vroegschool. Daar wordt binnen de gemeente een standaard formulier voor gebruikt. Aanvullend vinden er gesprekken plaats tussen voor- en vroegschool. Daarnaast zijn er afspraken over het gebuik van aansluitende methoden op de voor- en de vroegscholen waar de meeste kinderen naar doorstromen. 2a GGD rapporten De gemeente heeft ervoor gezorgd dat de GGD de basiskwaliteit de kinderopvanglocaties en peuterspeelzalen beoordeeld heeft. Ook heeft er een beoordeling van de kwaliteit van de voorschoolse educatie plaatsgevonden. 4 Voorbeeld voor anderen Niet van toepassing Pagina 12 van 13

13 3 CONCLUSIES De inspectie heeft op het niveau van de gemeente het beleid voor de voor- en vroegschoolse educatie in de gemeente Purmerend beoordeeld. Dit vanwege mogelijke risico s ten aanzien van de uitvoering van wettelijke eisen betreffende voor- en vroegschoolse educatie. Conclusies gemeentelijk vve-beleid Uit het onderzoek blijkt dat de kwaliteit van het vve-beleid van de gemeente Purmerend ten opzichte van de bestandsopname niet verbeterd is. Ten opzichte van de bestandsopname constateert de inspectie een positieve ontwikkeling bij één van de onderzochte aspecten, de doorgaande lijn. Doordat de gemeente haar werkwijze heeft aangepast zijn er echter meer verbeterpunten bijgekomen, namelijk het bereik, de gemeentelijke vve coördinatie en de systematische evaluatie van vve. Verbeterpunten liggen er ook nog in vaststellen van ouderbeleid, in de afspraken met de vve-instellingen over het volgen van de ontwikkeling van kinderen en over de de interne kwaliteitszorg op het gebied van vve. Daarnaast is er op dit moment geen gemeentelijk subsidiekader voor vve. Belangrijk verbeterpunt daarnaast is het maken van afspraken met de schoolbesturen over de te bereiken resultaten aan het eind van de vroegschoolse periode. Vervolgafspraken 1a9 Resultaten De gemeente maakt vóór 1 mei 2015 afspraken met de schoolbesturen over de te bereiken resultaten in de vroegschoolse periode. Signaalgestuurd toezicht: de inspectie zal begin 2015 opnieuw een vragenlijst sturen naar de middelgrote en kleine gemeenten en een inschatting maken van mogelijke risico s. Tevens worden daarbij de uitkomsten van eventuele locatieonderzoeken meegenomen. Op grond van de analyses wordt opnieuw bekeken in welke gemeenten in 2015 een onderzoek plaatsvindt. Pagina 13 van 13