Uw kenmerk Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer JuZa ibo Mevr. mr. I.M. Borninkhof (035)

Transcriptie

1 AANTEKENEN Stichting Regionale Omroep Brabant T.a.v.: het bestuur Science Park Eindhoven EL SON Datum Onderwerp 17 februari 2003 Boetevoornemen periodieke controle 2002 Uw kenmerk Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer JuZa ibo Mevr. mr. I.M. Borninkhof (035) Geacht bestuur, Bij brief van 29 mei 2002 hebben wij u verzocht ons toe te zenden de integrale opnamen van de in de week van 27 mei tot en met 2 juni uitgezonden radio- en televisieprogramma s, inclusief herhalingen en teksttelevisie uitzendingen. Tevens hebben wij opgevraagd een volledig ingevuld formulier Opname gegevens Regionale Omroep Radio / Televisie, een volledig ingevuld programmaschema voor radio en televisie, een uitzendschema zoals wordt gebruikt voor de eindregie, een overzicht van de hoeveelheid uitgezonden reclamezendtijd, alsmede alle in het kader van sponsoring met derden gemaakte overeenkomsten. Bij brieven van 13 juni 2002 en van 20 juni 2002 ontvingen wij van u opnamen van televisie- en radioprogramma s, de formulieren Opname gegevens Regionale Omroep Radio / Televisie en programmaschema s voor radio en televisie. Verder ontvingen wij van u overzichten van de hoeveelheid uitgezonden reclamezendtijd en schriftelijke overeenkomsten die in het kader van sponsoring met derden zijn gemaakt. Gebleken is dat niet alle televisieopnamen door ons zijn ontvangen. Van de reclameblokken van het televisieprogramma bestaan vier edities, waarvan wij slechts één editie ontvangen hebben. Op 14 oktober 2002 hebben wij deze telefonisch opgevraagd. De heer E. ter Horst verklaarde dat opnamen ervan niet meer beschikbaar zijn, omdat deze slechts twee weken worden bewaard. 1. ICE-norm Wij stellen vast dat u voor radio niet geheel, maar voor televisie wel heeft voldaan aan de ICEnorm. Hierna volgen onze bevindingen. De ICE-norm is neergelegd in artikel 51e, aanhef en onder a, van de Mediawet. Voor de tekst van deze bepaling verwijzen wij naar de bijlage. Radio In de uitzendweek van 27 mei tot en met 2 juni 2002 heeft u tussen 7.00 en uur 112 uur uitzending verzorgd. Van deze 112 uren heeft u (volgens uw eigen opgave) 49 uren programmaonderdelen van informatieve, culturele of educatieve aard uitgezonden, die in het bijzonder betrekking hebben op uw provincie (ICE-programmaonderdelen). Deze opgave is door ons getoetst. De door u opgegeven programmaonderdelen bevatten naar ons oordeel inderdaad meer dan vijftig procent regionale ICE per programmaonderdeel. Deze programmaonderdelen worden derhalve in hun geheel beschouwd als ICE-programmaonderdelen.

2 Voorts hebben wij van de programmaonderdelen die volgens uw eigen opgave minder dan vijftig procent ICE bevatten het aantal door u opgegeven ICE-minuten (379 minuten ofwel 6 uur en 16 minuten) meegeteld. Op basis van het bovenstaande stellen wij vast dat u in 112 uur radioprogramma 55 uur en 16 minuten ICE-programmaonderdelen heeft uitgezonden. Dit is 49,35 %. Hiermee voldoet u in beginsel niet aan de in artikel 51 e, aanhef en onderdeel a, van de Mediawet gestelde norm van 50 procent ICE-programmaonderdelen. In 2001 was het percentage ICE-programmaonderdelen nog 68, gemeten over 71 uur. De oorzaak van het lage percentage ICE-programmaonderdelen is de uitbreiding van de zendtijd in het jaar 2002 van 74 uur naar 161 uur per week. Het aantal ICE uren is toegenomen van 45 naar 49 uur per week. De nieuwe programmaonderdelen bestaan voornamelijk uit non-stop muziek. Van de reeds bestaande programmaonderdelen is het ICE percentage gelijk gebleven. Gelet op de sterke stijging van het aantal uitzenduren, de toename van ICE-programmaonderdelen en het feit dat het ICE-percentage de vijftig nadert, zullen wij thans geen boete opleggen. Wij wijzen u er evenwel met nadruk op dat u uw radioprogramma tussen 7:00 en 23:00 uur zodanig dient aan te passen dat u in het vervolg voldoet aan de in artikel 51e, aanhef en onderdeel a, van de Mediawet gestelde norm van 50 procent ICE-programmaonderdelen. Bij een volgende controle zal met bovenstaande bevindingen rekening worden gehouden in het geval het percentage ICE-programmaonderdelen wederom onder de 50 blijft. Televisie In de uitzendweek van 27 mei tot en met 2 juni 2002 heeft u tussen 07:00 uur en 23:00 uur 112 uur uitzending verzorgd. Van deze 112 uren zijn door ons 86 uur beoordeeld als programmaonderdelen van informatieve, culturele of educatieve aard, die in het bijzonder betrekking hebben op uw provincie (ICE-programmaonderdelen). Dit is 76,6 %. Hiermee voldoet u aan de in artikel 51e, aanhef en onderdeel a, van de Mediawet gestelde norm van 50 procent ICE-programmaonderdelen. Volgens uw opgave heeft u overigens 99 uur ICE programmaonderdelen uitgezonden. De volgende programmaonderdelen worden door ons evenwel niet als ICE programmaonderdelen aangemerkt: het Nos-journaal, Filmspot en Gestrikt. De eerste twee programmaonderdelen hebben niet in het bijzonder betrekking op de provincie waarvoor het programma bestemd is, zoals is vereist op grond van artikel 51e, aanhef en onder a, van de Mediawet. Het programma-onderdeel Gestrikt is een verstrooiend programmaonderdeel. 2. Bewaarplicht De bewaarplicht is neergelegd in artikel 138d van de Mediawet. Voor de tekst van deze bepaling verwijzen wij naar de bijlage. In de week van 27 mei 00:00 uur tot en met 2 juni :00 uur heeft u in totaal 168 uren televisieprogramma uitgezonden. Wij hebben van u 168 uur televisieprogramma ontvangen. Daarmee heeft u in beginsel voldaan aan de bewaarplicht. Uit het door u meegezonden overzicht van uitgezonden reclamezendtijd, is echter gebleken dat in verschillende delen van Brabant binnen de reclameblokken verschillende reclameboodschappen worden uitgezonden. Voor wat betreft de blokken van reclameboodschappen heeft u vier edities, te weten Zuid-Oost, Midden, Noord en West-Brabant, waarvan alleen de eerste door u is toegestuurd. U heeft op 14 oktober JuZa ibo blad 2

3 telefonisch verklaard de andere drie edities niet meer te kunnen toezenden, aangezien uw omroep deze niet langer dan twee weken bewaard heeft. In de opvraagbrief van 29 mei 2002 hebben wij aangegeven dat u eventuele meerdere edities diende mee te sturen. In casu is wellicht niet zozeer sprake van meerdere edities in de gebruikelijke zin, aangezien buiten de reclameblokken het programma van Brabant in alle vier de regio s hetzelfde is. Dat neemt niet weg dat voor een deel van uw programma waarover wij toezicht dienen uit te oefenen, namelijk voor wat betreft de verschillende reclameboodschappen, toch sprake is van meerdere edities. In het vervolg dient u dan ook, op grond van artikel 138d van de Mediawet, opnamen van alle door u uitgezonden programma s, de verschillende edities van de blokken van reclameboodschappen inbegrepen, aan ons ter beschikking te stellen. Wij verzoeken u in het vervolg met het vorenstaande rekening te houden. 3. Sanctievoornemen Hiermee brengen wij u op de hoogte van ons voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete wegens overtreding van de artikelen 41a, derde lid, 50, achtste lid, 52, tweede lid, en 52a, eerste lid van de Mediawet en artikel 12 van het Mediabesluit. 3.1 Sponsoring Feiten U heeft vier gesponsorde programmaonderdelen uitgezonden, te weten GoedBeterBest.nu, Baanbrekend, Gedane Zaken en Gestrikt. GoedBeterBest.nu Op donderdag 30 mei 2003 heeft u op de televisie het programmaonderdeel GoedBeterBest.nu uitgezonden. Volgens uw eigen omschrijving staan in het programmaonderdeel innovatieve en duurzame ontwikkelingen in Brabant centraal. Het programma richt zich op een breed publiek en maakt duidelijk hoe belangrijk kennis, innovatie en technologie zijn voor de duurzame groei van Brabant. Aan het begin van het programmaonderdeel wordt een billboard getoond, met de tekst Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door (logo) BOM, N.V. Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. Bij brief van 20 juni 2002 heeft u hiervan een sponsorovereenkomst met de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij overgelegd. De uitzending van 30 mei 2003 staat in het teken van breedband en de presentator gaat op bezoek in de Kenniswijk. Op de aftitelrol worden onder het kopje met dank aan de volgende instellingen en bedrijven getoond: Met dank aan: Provinicie Noord-Brabant Gemeente Eindhoven NV Essent Kenniswijk Syntens Technocentrum zuidoost Nederland Technocentrum Index, Tilburg ZLTO, Tilburg Stichting WeTen JuZa ibo blad 3

4 De Uitvindersbeurs Autobedrijf John Boekelder, Berghem Jeroen van de Akker Mannenmode, Veghel Nancy Mode, Heesch Cosmo Hairstyling Bijenkorf, Eindhoven Verhagen Grafische Media, Veldhoven Woningstichting Hhvl Woningstichting SWS Ex ovision BV Op de website van GoedBeterBest.nu worden de instellingen en bedrijven van het bovenste rijtje vermeld als participanten. Met uitzondering van de overeenkomst met de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij heeft u van het programmaonderdeel GoedBeterBest.nu geen sponsorovereenkomsten of andere contracten overgelegd van de bedrijven of instellingen die op de aftitelrol vermeld staan. Baanbrekend Magazine Op zaterdag 1 juni 2002 heeft u op de televisie het programmaonderdeel Baanbrekend Magazine uitgezonden. Volgens uw eigen omschrijving komt in dit programmaonderdeel alles aan bod wat met de arbeidsmarkt te maken heeft. Op de aftitelrol is de volgende tekst te lezen: In samenwerking met Regionale Platforms Arbeidsmarkt Brabant Provincie Noord Brabant Gemeente Breda Gemeente Eindhoven Gemeente s-hertogenbosch Gemeente Helmond Gemeente Tilburg REAP Eindhoven Stichting Bevordering Vakmanschap PSW Arbeidsmarktadvies Deze zelfde instellingen en bedrijven staan op de website vermeld op de pagina Participanten. U heeft van het programmaonderdeel Baanbrekend geen sponsorovereenkomsten of andere contracten overgelegd van de bedrijven of instellingen die op de aftitelrol vermeld staan. Gedane Zaken Op 2 juni 2002 heeft u op de radio het programmaonderdeel Gedane Zaken uitgezonden. Dit programmaonderdeel is een sociaal economisch magazine en wordt mede mogelijk gemaakt door een aantal instellingen. Na afloop van het programmaonderdeel worden ze gemeld: de Kamers van Koophandel en de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. U heeft ons bij brief van 13 juni 2002 een aantal overeenkomsten toegestuurd van instellingen die het programmaonderdeel Gedane Zaken gesponsord hebben. Het betreft het InnovatieCentrum Oost Brabant, het InnovatieCentrum West- en Midden Brabant, de Arbeidsvoorzieningen van Noordoost Brabant, Zuidoost Brabant en West- en Midden Brabant, de NV Brabantse Ontwikkelings Maatschappij en de Kamers van Koophandel van Noordoost Brabant, Zuidoost Brabant, Midden Brabant en Westelijk Noord-Brabant. JuZa ibo blad 4

5 U heeft van het programmaonderdeel Gedane Zaken sponsorovereenkomsten overgelegd van alle bedrijven of instellingen die op de aftitelrol vermeld staan. Gestrikt Op maandag 27 mei 2002 heeft u het programmaonderdeel Gestrikt uitgezonden. Gestrikt staat in het teken van de VIP-première in de Efteling, welke plaatsvindt ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de Efteling. Gestrikt is hierbij aanwezig en de presentator Theo Verbruggen houdt gesprekjes met vertegenwoordigers van de Efteling en met bekende Nederlanders. De presentator maakt een rit in de attractie VogelRock. Tijdens zijn rit is een foto genomen welke gedurende twee seconden beeldvullend is ingemonteerd. De foto is omlijst met Efteling-figuren en midden onder staat het logo van de Efteling. Op de aftitelrol staat de Efteling vermeld onder het kopje met dank aan. U heeft van het programmaonderdeel Gestrikt geen sponsorovereenkomsten of andere contracten overgelegd van de bedrijven of instellingen die op de aftitelrol vermeld staan. Relevante bepalingen Artikel 52a van de Mediawet, en de artikelen 4, eerste en tweede lid, en 5, aanhef en onder a, van de BSPO zijn op onderhavige overtredingen van toepassing. Voor de tekst van deze bepalingen verwijzen wij naar de bijlage. Voorlopig standpunt GoedBeterBest.nu, Baanbrekend en Gedane Zaken Ingevolge artikel 52a, eerste lid, van de Mediawet mogen programmaonderdelen van publieke omroepinstellingen in beginsel niet worden gesponsord. Programmaonderdelen van culturele aard en programmaonderdelen bestaande uit het verslag of de weergave van een of meer sportevenementen of sportwedstrijden of van evenementen ten behoeve van ideële doeleinden mogen wel worden gesponsord, mits deze niet geheel of gedeeltelijk bestaan uit nieuws, actualiteiten of politieke informatie of in het bijzonder zijn bestemd voor minderjarigen beneden de leeftijd van twaalf jaar. De programmaonderdelen GoedBeterBest.nu, Baanbrekend en Gedane Zaken zijn programmaonderdelen die op grond van artikel 52a van de Mediawet niet mogen worden gesponsord. Onder sponsoren van een programmaonderdeel wordt niet verstaan het verstrekken van een bijdrage ten behoeve van de totstandkoming of aankoop van een programmaonderdeel door overheidsinstellingen en andere instellingen die geen particuliere onderneming uitoefenen (artikel 5 van de BSPO). Instellingen die geen bedrijf of onderneming uitoefenen zijn bijvoorbeeld instellingen bedoeld in artikel 3 van de Mediawet. Het begrip particuliere onderneming wordt ruim uitgelegd en omvat mede non-profitorganisaties, voor zover zij op enigerlei wijze deelnemen aan het economisch verkeer door middel van het leveren van goederen of diensten (Kamerstukken II 1994/95, 23752, nr 5, blz. 6). GoedBeterBest.nu, Baanbrekend en Gedane Zaken zijn onder meer mede mogelijk gemaakt door diverse Kamers van Koophandel, de provincie Noord Brabant en een aantal Brabantse gemeenten. Een bijdrage door dergelijke instellingen is op grond van bovenstaande regelgeving toegestaan. JuZa ibo blad 5

6 De overige instellingen die (blijkens de aftitelrol en de contracten) een sponsorbijdrage hebben geleverd zijn echter instellingen die wel een particuliere onderneming uitoefenen, aangezien zij op enigerlei wijze deelnemen aan het economische verkeer door middel van het leveren van goederen of diensten. In Gedane Zaken gaat het om het InnovatieCentrum Oost Brabant, het InnovatieCentrum West- en Midden Brabant, de Arbeidsvoorzieningen van Noordoost Brabant, Zuidoost Brabant en West- en Midden Brabant en de NV Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. In Baanbrekend betreft het de instellingen, dan wel bedrijven Regionale Platforms Arbeidsmarkt Brabant, REAP Eindhoven, Stichting Bevordering Vakmanschap, PSW Arbeidsmarktadvies. In GoedBeterBest.nu gaat het om de instellingen, dan wel bedrijven Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, NV Essent, Kenniswijk, Syntens, Technocentrum zuidoost Nederland, Technocentrum Index te Tilburg, ZLTO te Tilburg en de Stichting WeTen. Wij zijn dan ook voorlopig van oordeel dat u artikel 52a, eerste lid, van de Mediawet heeft overtreden doordat u zich heeft laten sponsoren door deze particuliere ondernemingen. Overigens merken wij op dat u bij de vermelding op de aftitelrol van GoedBeterBest.nu een aantal malen de plaatsnaam van het betreffende bedrijf of instelling heeft vermeld. Het betreft de vermeldingen Technocentrum Index, Tilburg, ZLTO, Tilburg, Autobedrijf John Boekelder, Berghem, Jeroen van de Akker Mannenmode, Veghel, Nancy Mode, Heesch, Cosmo Hairstyling Bijenkorf, Eindhoven en Verhagen Grafische Media, Veldhoven. Op grond van het Besluit ontheffing vermelding niet-sponsor is het slechts toegestaan om de naam te vermelden zonder verdere toevoeging. Door de toevoeging van de plaatsnaam is er sprake van niet toegestane vermijdbare reclame-uitingen als bedoeld in artikel 52, tweede lid van de Mediawet. Gelet op het feit dat wij reeds voornemens zijn een boete op te leggen voor overtreding van het sponsorverbod zullen wij voor evengenoemde overtreding volstaan met een waarschuwing. Gestrikt In artikel 1, onderdeel ll, van de Mediawet is vastgesteld dat onder sponsoren van een programmaonderdeel wordt verstaan het verstrekken van financiële of andere bijdragen door een particuliere onderneming die zich gewoonlijk niet bezighoudt met omroepactiviteiten of met de vervaardiging van audiovisuele producties, ten behoeve van de totstandkoming van een programma-onderdeel, teneinde de uitzending daarvan als programma-onderdeel te bevorderen of mogelijk te maken. In artikel 4, eerste lid, van de BSPO is bepaald dat onder sponsoren van een programmaonderdeel niet wordt verstaan het verstrekken van een bijdrage die in het programmaonderdeel niet, of niet identificeerbaar wordt getoond of vermeld, én die door een derde in bruikleen is gegeven, dan wel in verhouding tot de totale kosten van de totstandkoming of aankoop van het programmaonderdeel van ondergeschikte betekenis is. Aan het einde van de uitzending van 27 mei 2002 vermeldt u op de aftitelrol: Met dank aan: De Efteling. Uit deze vermelding leiden wij af dat de Efteling een bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van het programmaonderdeel Gestrikt. In het programmaonderdeel is de Efteling evenwel genoemd en identificeerbaar in beeld geweest. Het logo van de Efteling is zelfs ingemonteerd. Op de bijdrage van de Efteling is artikel 4, eerste lid, van de BSPO dan ook niet van toepassing. Het programmaonderdeel Gestrikt is derhalve naar ons voorlopig oordeel gesponsord door de Efteling. JuZa ibo blad 6

7 Ingevolge artikel 52a, eerste lid, van de Mediawet mogen programmaonderdelen van instellingen die zendtijd hebben verkregen niet worden gesponsord. Op deze regel wordt in artikel 52a, tweede lid, van de Mediawet een uitzondering gemaakt ten behoeve van bepaalde categorieën programmaonderdelen, waaronder programmaonderdelen van culturele aard. Ingevolge artikel 6, eerste lid, van de BSPO wordt daaronder verstaan de programmaonderdelen die aan de hand van de MJB-indeling zijn ingedeeld als programmaonderdelen van culturele aard. Naar ons oordeel is, gelet op de inhoud van Gestrikt, in casu geen sprake van een programmaonderdeel van culturele aard. Gestrikt had dan ook niet gesponsord mogen worden. Naar ons voorlopig oordeel heeft u derhalve artikel 52a, eerste lid, van de Mediawet overtreden. 3.2 Onderscheiding reclameboodschappen Feiten Programmapromo s Na het programmaonderdeel Gestrikt op 27 mei 2002 wordt gedurende 36 seconden een promotiefilmpje uitgezonden waarin wordt verteld dat Omroep Brabant vrijkaarten weggeeft voor de Efteling. Daartoe dient het publiek een kaartje te sturen naar Omroep Brabant en aan te geven waarom men zo graag de magiër Hans Klok wil ontmoeten. In het filmpje worden beelden getoond van het Sprookjesbos van de Efteling en van de Wonderlijke Eftelingshow. De beelden van de Wonderlijke Eftelingshow zijn overigens dezelfde beelden als die in het programmaonderdeel Gestrikt zijn uitgezonden. Na het filmpje is een bumper uitgezonden van het Brabant Nieuws, waarna gedurende 34 seconden weer een promotiefilmpje wordt uitgezonden, ditmaal van de Eftelingwedstrijd. Het filmpje vangt aan met het beeld van de deur van het Hans en Grietje-huisje. Het luikje in de deur gaat open en er zweeft een logo van de Efteling uit. Het logo zweeft naar beneden en zweeft vervolgens naar rechts het beeld uit. Hierna worden enkele beelden uit de Efteling getoond, terwijl een voice-over vertelt dat de Efteling op vrijdag 31 mei vijftig jaar bestaat en dat dan de programma s Echt Ewald en De Koning Te Rijk rechtstreeks uit de Efteling komen. Het publiek kan hier gratis bij aanwezig zijn door het pretpark zo origineel mogelijk te feliciteren. Deze felicitaties moeten worden gestuurd aan Omroep Brabant. Er zijn twee maal vier vrijkaarten te winnen. De programmaonderdelen Echt Ewald en De Koning Te Rijk zijn radioprogramma s. ZAP! Op woensdag 29 mei 2002 is het programmaonderdeel ZAP! uitgezonden. In deze uitzending is een item Voor Boekingen gewijd aan de artiest Theo the King. De naam van de artiest wordt genoemd, en in het interview met de artiest noemt hij zijn adres en vertelt hij over zijn uitgebreide repertoire. Aan het einde van het item Voor Boekingen verschijnt de volgende tekst in beeld: Voor boekingen: Deze tekst is ingemonteerd. Het telefoonnummer blijkt van de artiest zelf te zijn. Het publiek wordt dan ook rechtstreeks doorverwezen naar de diensten van Theo the King. Relevante bepalingen Artikel 41a, derde lid, artikel 43b, eerste lid, en artikel 50, achtste lid, van de Mediawet en artikel 12 van het Mediabesluit zijn op deze overtredingen van toepassing. Voor de tekst van deze bepalingen verwijzen wij naar de bijlage. JuZa ibo blad 7

8 Voorlopig standpunt Programmapromo s De op 27 mei 2002 uitgezonden promotiefilmpjes beschouwen wij, gelet op de vormgeving en tijdsduur, als twee reclameboodschappen welke niet zijn uitgezonden in een reclameblok. Op grond van artikel 43a, eerste lid van de Mediawet is het een regionale omroep in beginsel toegestaan om reclameboodschappen uit te zenden. Er zijn echter voorwaarden verbonden aan het uitzenden van reclameboodschappen. Voor zover hier van belang is in artikel 50, achtste lid van de Mediawet bepaald dat reclameboodschappen duidelijk onderscheiden zijn van de andere programmaonderdelen. Door geen omlijsting om de reclameboodschappen te plaatsen heeft u niet voldaan aan deze voorwaarde. Verder is in artikel 41a, derde lid, van de Mediawet in verbinding met (juncto) artikel 12 van het Mediabesluit bepaald dat blokken van reclameboodschappen een minimumduur van twee minuten hebben. Ook aan deze voorwaarde is niet voldaan nu de totale duur van de twee promotiefilmpjes en de bumper ertussen 1 minuut en 15 seconden bedraagt. U heeft naar ons voorlopig oordeel dan ook artikel 50, achtste lid, juncto artikel 43b, eerste lid, en artikel 12 van het Mediabesluit juncto artikel 41a, derde lid, juncto artikel 43b, eerste lid, van de Mediawet overtreden. ZAP! In de uitgezonden aflevering van het programmaonderdeel ZAP! is de artiest Theo the King in beeld geweest, zijn zijn naam en adres genoemd, en zijn de diensten van de artiest besproken. Bovenstaande uitingen zijn voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembaar, op grond waarvan het in staat is voormelde diensten van de artiest Theo the King te identificeren. Het mag als een feit van algemene bekendheid worden verondersteld dat indien (merk)namen op min of meer opvallende wijze en niet in negatieve zin worden getoond, dan wel vermeld in een uitzending doorgaans een deel van het publiek tot aankoop wordt bewogen (zie ook uitspraak RvSt. d.d. 21 augustus 1997, nr R Tros Aktua in bedrijf). De vermelding en vertoning van de diensten van Theo the King in ZAP! zijn derhalve (overigens op zichzelf toegestane) reclame-uitingen in de zin van de Mediawet. Op grond van artikel 1, onderdeel jj, juncto onderdeel kk, van de Mediawet, wordt onder reclameboodschap verstaan: een reclame-uiting waarmee onmiskenbaar wordt beoogd het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van producten of de afname van diensten te bevorderen; Met het noemen en tonen van de (naam van de) artiest, het noemen van zijn adres en zijn diensten in combinatie met het inmonteren van het telefoonnummer van de artiest heeft u naar ons voorlopig oordeel een reclameboodschap uitgezonden. Met deze boodschap heeft u als omroep onmiskenbaar beoogd het publiek te bewegen tot het gebruik maken van de dienstverlening van de artiest. Deze reclameboodschap is echter niet duidelijk onderscheiden van de rest van het programma. Ingevolge artikel 50, achtste lid, juncto 43b, eerste lid, van de Mediawet dienen reclameboodschappen van regionale omroepen als zodanig herkenbaar en duidelijk onderscheiden van de overige programmaonderdelen te zijn. JuZa ibo blad 8

9 Nu de reclameboodschap voor de diensten van Theo the King niet als zodanig herkenbaar en duidelijk onderscheiden zijn van de overige programmaonderdelen, heeft u naar ons voorlopig oordeel artikel 50, achtste lid, juncto artikel 43b, eerste lid, van de Mediawet overtreden. 3.3 Niet toegestane vermijdbare reclameuiting (aftitelrol) Feiten Op maandag 27 mei 2002 heeft u het programmaonderdeel Gestrikt uitgezonden. Op de aftitelrol staat vermeld: Kleding Theo: Biggles s-hertogenbosch. Relevante bepalingen Artikel 52 van de Mediawet en artikel 28 van het Mediabesluit zijn op deze overtredingen van toepassing. Verder zijn van toepassing artikel 4, eerste en tweede lid van de BSPO en artikel 2 van het Besluit ontheffing vermelding niet-sponsor. Voor de tekst van deze bepalingen verwijzen wij naar de bijlage. Voorlopig standpunt Uit de vermelding op de aftitelrol Kleding Theo: Biggles s-hertogenbosch leiden wij af dat de firma Biggles te s-hertogenbosch een bijdrage aan het programmaonderdeel heeft geleverd in de vorm van het om niet ter beschikking stellen van kleding. Onder de kop 3.1 Sponsoring, betreffende het programmaonderdeel Gestrikt hebben wij reeds uiteengezet dat een niet identificeerbare bijdrage, die in bruikleen is gekregen of van ondergeschikte betekenis is niet wordt aangemerkt als een sponsorbijdrage. Zulke bijdragen zijn in beginsel dan ook toegestaan in programmaonderdelen die niet gesponsord mogen worden. Ingevolge artikel 4, tweede lid, van de BSPO is het vervolgens echter niet zonder meer mogelijk om degene die een dergelijke bijdrage geleverd heeft te bedanken. Op grond van dit artikel is het vermelden of tonen, aan het begin of aan het einde van een programmaonderdeel, van een naam van degene die een niet identificeerbare bijdrage van ondergeschikte betekenis heeft verstrekt, een niet-toegestane vermijdbare reclame-uiting als bedoeld in artikel 52, tweede lid, van de Mediawet, tenzij hiervoor ontheffing is verleend op grond van artikel 52, derde lid, van de Mediawet. Bij besluit van 15 augustus 2000 (Besluit ontheffing vermelding niet-sponsors) hebben wij de publieke omroep ontheffing verleend van het bepaalde in artikel 52, tweede lid, van de Mediawet voor het vermelden of tonen in een programmaonderdeel van een naam van degene die een bijdrage heeft verstrekt die niet als sponsorbijdrage wordt aangemerkt. Ingevolge artikel 2, aanhef en onder b, van genoemd besluit is aan de ontheffing de voorwaarde verbonden dat de vermelding of vertoning uit niet meer bestaat dan de mededeling «met dank aan» gevolgd door de naam van degene die de bijdrage heeft verstrekt. Met de vermelding Kleding Theo: Biggles s-hertogenbosch is niet aan de voorwaarde van de wijze van vermelding voldaan en is sprake van een niet-toegestane vermijdbare reclame-uiting als bedoeld in artikel 52, tweede lid, van de Mediawet. U heeft derhalve naar ons voorlopig oordeel artikel 52, tweede lid, van de Mediawet overtreden. JuZa ibo blad 9

10 4. Sanctievoornemen Op grond van artikel 135, eerste lid van de Mediawet kunnen wij u een bestuurlijke boete opleggen bij overtreding van het bepaalde bij of krachtens de Mediawet. Ingevolge de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 1999 hanteren wij voor de bepaling van de hoogte van de boete een vaste berekeningsgrondslag die met factoren voor de ernst van de overtreding en voor de mate van verwijtbaarheid worden vermenigvuldigd. Sponsoring Bij overtreding van artikel 52a van de Mediawet, geldt voor u als publieke regionale omroep een berekeningsgrondslag van 1.800,-. Voor de ernst van de overtreding zijn wij voornemens zes punten toe te kennen, nu de overtreding plaatsvindt in vier verschillende programmaonderdelen, het (met uitzondering van Gestrikt) gaat om meerdere sponsors per programmaonderdeel en het in alle gevallen (met uitzondering van Gestrikt) een serie met meerdere afleveringen betreft. Voor de mate van verwijtbaarheid zijn wij voornemens in dit geval één punt toe te kennen nu sprake is van recidive. In ons besluit van 12 december 2001 hebben wij u een waarschuwing gegeven vanwege het feit dat toen door het arbeidsbureau en Syntens een sponsorbijdrage aan het programmaonderdeel Gedane Zaken is geleverd. Wij zijn derhalve voornemens u een bestuurlijke boete op te leggen van ,- wegens overtreding van artikel 52a, eerste lid, van de Mediawet. Onderscheiding reclameboodschappen Bij overtreding van het bepaalde in artikel 41a van de Mediawet (minimumduur reclameblok) in een televisieprogramma geldt voor u als publieke regionale omroep een berekeningsgrondslag van 1.800,-. Voor de ernst van de overtreding (programmapromo s) kennen wij in dit geval één punt toe, zijnde de laagste berekeningsfactor. Voor de mate van verwijtbaarheid van de overtreding kennen wij in dit geval geen punten toe. Hiervoor zijn ons geen bijzondere feiten of omstandigheden gebleken. Bij overtreding van het bepaalde in artikel 50, achtste lid van de Mediawet (omlijsting reclameblok) in een televisieprogramma geldt voor u als publieke regionale omroep een berekeningsgrondslag van 450,-. Voor de ernst van de overtreding kennen wij in dit geval twee punten toe, aangezien sprake is van twee verschillende overtredingen (programmapromo s en ZAP!). Voor de mate van verwijtbaarheid van de overtreding kennen wij in dit geval geen punten toe. Hiervoor zijn ons geen bijzondere feiten of omstandigheden gebleken. Wij zijn daarom voornemens u een boete op te leggen van 2.700,- wegens overtreding van artikel 12 van het Mediabesluit juncto 41a, derde lid, juncto 43b, eerste lid, van de Mediawet en van artikel 50, achtste lid, juncto 43b, eerste lid, van de Mediawet. JuZa ibo blad 10

11 Niet toegestane vermijdbare reclame-uitingen (aftitelrol) Bij overtreding van het bepaalde in artikel 52 van de Mediawet in een televisieprogramma geldt voor u als publieke regionale omroep een berekeningsgrondslag van 1.100,-. Voor de ernst van de overtreding kennen wij in dit geval één punt toe, zijnde de laagste berekeningsfactor. Voor de mate van verwijtbaarheid van de overtreding kennen wij in dit geval geen punten toe. Hiervoor zijn ons geen bijzondere feiten of omstandigheden gebleken. Wij zijn daarom voornemens u een boete op te leggen van 1.100,- wegens overtreding van artikel 52, tweede lid, van de Mediawet. Totaal In totaal zijn wij voornemens om u een boete op te leggen van ,- wegens overtreding van artikel 12 van het Mediabesluit juncto 41a, derde lid, juncto 43b, eerste lid, van de Mediawet, artikel 50, achtste lid, juncto 43b, eerste lid, van de Mediawet, artikel 52, tweede lid, van de Mediawet en artikel 52a, eerste lid, van de Mediawet. 5. Hoorzitting Voordat wij een besluit nemen stellen wij u in de gelegenheid uw zienswijze naar voren te brengen. Wij nodigen u daarom uit voor een hoorzitting op donderdag 20 maart 2003 om 10:00 uur bij het Commissariaat voor de Media, aan de Hoge Naarderweg 78 te Hilversum. U kunt zich tijdens de hoorzitting door derden laten bijstaan of vertegenwoordigen. Het horen zal geschieden door drs. L. van der Meulen, Commissaris Programma Toezicht. Tijdens de hoorzitting zal van het Commissariaat tevens aanwezig zijn mr. I.M. Borninkhof-Slabbers, jurist. Indien u geen gebruik wenst te maken van de mogelijkheid te worden gehoord, verzoeken wij u dit uiterlijk een week voor de hoorzitting aan ons bekend te maken. Eventuele schriftelijke opmerkingen kunnen tot uiterlijk een week voor de hoorzitting bij het Commissariaat worden ingediend. 6. Informatieverzoek Wij verzoeken u uiterlijk tijdens de hoorzitting alle nog niet in ons bezit zijnde afspraken en contracten over te leggen die door of namens Omroep Brabant gemaakt zijn ten behoeve van de programmaonderdelen GoedBeterBest.nu, Baanbrekend Magazine en Gestrikt met de bedrijven en instellingen die genoemd zijn op de aftitelrol. Hoogachtend, Commissariaat voor de Media Prof. dr. J.J. van Cuilenburg Voorzitter drs. L. van der Meulen Commissaris Bijlage: Relevante bepalingen JuZa ibo blad 11

12 Bijlage, Relevante bepalingen Ad 1. ICE-norm Artikel 51e, aanhef en onder a, van de Mediawet: Een regionale omroepinstelling gebruikt haar zendtijd voor een programma dat: a. voor ten minste vijftig procent bestaat uit onderdelen van informatieve, culturele en educatieve aard, die in het bijzonder betrekking hebben op de provincie waarvoor het programma bestemd is. Ad 2. Bewaarplicht Artikel 138d van de Mediawet: Instellingen die een programma voor binnenlandse omroep verzorgen en de Wereldomroep bewaren gedurende twee weken na de uitzending opnamen van hun uitgezonden programma's. Zij stellen deze opnamen desgevraagd ter beschikking van het Commissariaat voor de Media. Ad 3.1 Sponsoring Artikel 52a van de Mediawet: 1. Programma-onderdelen van instellingen die zendtijd hebben verkregen worden niet gesponsord. 2. Het eerste lid is niet van toepassing op: a. programma-onderdelen van culturele aard; b. programma-onderdelen, bestaande uit het verslag of de weergave van een of meer sportevenementen of sportwedstrijden; c. programma-onderdelen bestaande uit het verslag of de weergave van evenementen ten behoeve van ideële doeleinden. 3. Programma-onderdelen als bedoeld in het tweede lid worden niet gesponsord indien: a. deze geheel of gedeeltelijk bestaan uit nieuws, actualiteiten of politieke informatie; of b. in het bijzonder zijn bestemd voor minderjarigen beneden de leeftijd van twaalf jaar. Artikel 4, eerste en tweede lid van de BSPO: 1. Onder «sponsoren van een programmaonderdeel», bedoeld in artikel 1, onderdeel ll, van de wet, wordt niet verstaan het verstrekken van een bijdrage die in het programmaonderdeel niet of niet identificeerbaar wordt getoond of vermeld en, a. door een derde in bruikleen is gegeven of, b. in verhouding tot de totale kosten van de totstandkoming of aankoop van het programmaonderdeel van ondergeschikte betekenis is. 2. Het vermelden of tonen, aan het begin of aan het einde van een programmaonderdeel, van een naam, handelsmerk, logo of beeldmerk van degene die een bijdrage, als bedoeld in het eerste lid, heeft verstrekt, is een niet-toegestane vermijdbare reclame-uiting als bedoeld in artikel 52, tweede lid, van de wet, tenzij hiervoor ontheffing is verleend op grond van artikel 52, derde lid, van de wet. Artikel 5, aanhef en onder a, van de BSPO: Onder «sponsoren van een programmaonderdeel», bedoeld in artikel 1, onderdeel ll, van de wet, wordt niet verstaan het verstrekken van een bijdrage ten behoeve van de totstandkoming of aankoop van een programmaonderdeel door: a. overheidsinstellingen en andere instellingen die geen particuliere onderneming uitoefenen; JuZa ibo blad 12

13 Ad 3.2 Onderscheiding reclameboodschappen Artikel 1, onderdelen jj en kk, van de Mediawet: jj. reclame-uiting: reclameboodschap of andere uiting die onmiskenbaar ten gevolge heeft dat het publiek wordt bewogen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig wordt gestemd ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling zodat de verkoop van producten of de afname van diensten wordt bevorderd; kk. reclameboodschap: boodschap waarmee onmiskenbaar wordt beoogd het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van producten of de afname van diensten te bevorderen. Artikel 41a, derde lid van de Mediawet: 3. Bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat de zendtijd voor televisie van de Stichting Etherreclame slechts kan worden ingedeeld met inachtneming van een bij die algemene maatregel van bestuur vast te stellen minimum duur per blok. Artikel 43a van de Mediawet: Het is een lokale of regionale omroepinstelling waaraan zendtijd is toegewezen, toegestaan programma-onderdelen te verzorgen die bestaan uit reclameboodschappen die zijn aangeboden door derden, alsmede een omlijsting daarvan. Artikel 43b, eerste lid van de Mediawet: 1. Het bepaalde bij of krachtens de artikelen 39b, 41a en 50, achtste lid, met betrekking tot de zendtijd van de Stichting Etherreclame is van overeenkomstige toepassing op de verzorging door lokale en regionale omroepinstellingen van programma-onderdelen als bedoeld in artikel 43a. Artikel 50, achtste lid, van de Mediawet: 8. De Stichting Etherreclame gebruikt haar zendtijd voor een programma bestaande uit reclameboodschappen die zijn aangeboden door derden. Voor ten hoogste een derde deel kan de zendtijd worden gebruikt voor omlijsting van de reclameboodschappen. Het programma van de Stichting Etherreclame is als zodanig herkenbaar en duidelijk onderscheiden van de programma-onderdelen van de andere instellingen die zendtijd hebben verkregen. In het programma van de Stichting Etherreclame wordt geen gebruik gemaakt van subliminale technieken. Artikel 12 van het Mediabesluit: De zendtijd voor televisie van de Stichting Etherreclame kan slechts worden ing-edeeld met inachtneming van een minimum duur van twee minuten per blok. Ad 3.3 Niet toegestane vermijdbare reclame-uitingen Artikel 52 van de Mediawet: 1. De programma's van instellingen die zendtijd hebben verkregen bevatten geen reclameboodschappen tenzij zulks bij deze wet uitdrukkelijk wordt toegestaan. 2. De programma's als bedoeld in het eerste lid bevatten voorts geen andere reclame-uitingen tenzij dit niet vermijdbaar is. Bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald in welke gevallen een reclame-uiting in een programma niet vermijdbaar kan worden geacht, alsmede wanneer het is toegestaan dat programma's reclame-uitingen bevatten. JuZa ibo blad 13

14 Artikel 28 van het Mediabesluit: 1. In programma-onderdelen van informatieve en educatieve aard zijn vermijdbare reclameuitingen in de vorm van het tonen of vermelden van een product of dienst toegestaan, mits: a. de vertoning of vermelding past binnen de context van het programma; b. de vertoning of vermelding geen afbreuk doet aan de programma-formule of de integriteit van het programma; c. de vertoning of vermelding niet op een overdreven of overdadige wijze plaatsvindt; en d. er geen sprake is van specifieke aanprijzingen van deze producten of diensten. 2. Het eerste lid is van overeenkomstige toepassing op andere programma-onder-delen, met uitzondering van programma-onderdelen die in het bijzonder bestemd zijn voor minderjarigen beneden de leeftijd van twaalf jaar. Artikel 4, eerste en tweede lid, van het BSPO: 1. Onder «sponsoren van een programmaonderdeel», bedoeld in artikel 1, onderdeel ll, van de wet, wordt niet verstaan het verstrekken van een bijdrage die in het programmaonderdeel niet of niet identificeerbaar wordt getoond of vermeld en, a. door een derde in bruikleen is gegeven of, b. in verhouding tot de totale kosten van de totstandkoming of aankoop van het programmaonderdeel van ondergeschikte betekenis is. 2. Het vermelden of tonen, aan het begin of aan het einde van een programmaonderdeel, van een naam, handelsmerk, logo of beeldmerk van degene die een bijdrage, als bedoeld in het eerste lid, heeft verstrekt, is een niet-toegestane vermijdbare reclame-uiting als bedoeld in artikel 52, tweede lid, van de wet, tenzij hiervoor ontheffing is verleend op grond van artikel 52, derde lid, van de wet. Artikel 2 Besluit ontheffing vermelding niet-sponsor: Aan instellingen die zendtijd hebben verkregen wordt ontheffing verleend, van het bepaalde in de eerste volzin van het tweede lid van artikel 52 van de Mediawet, voor het vermelden of tonen in een programmaonderdeel van een naam van degene die een bijdrage heeft verstrekt die niet als sponsorbijdrage wordt aangemerkt, onder de voorwaarden dat: a. de vermelding of vertoning gebeurt op de titelrol of, voor zover het radio betreft, bij de afkondiging van het programmaonderdeel, en, b. de vermelding of vertoning uit niet meer bestaat dan de mededeling «met dank aan» gevolgd door de naam van degene die de bijdrage heeft verstrekt. JuZa ibo blad 14