11456/dbi/bsm JuZa ho H.F. Ottenhoff (035)

Transcriptie

1 AANTEKENEN Stichting Omroep Flevoland T.a.v. Het bestuur Meentweg BP LELYSTAD Hilversum Onderwerp 19 juli 2001 bestuurlijke boete Uw kenmerk Ons Kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer 11456/dbi/bsm JuZa ho H.F. Ottenhoff (035) Bij brief van 17 april 2001 hebben wij u op de hoogte gebracht van ons voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete wegens overtreding van artikel 50, achtste lid, juncto artikel 43b, eerste lid, artikel 52b, tweede lid van de Mediawet en artikel 52, tweede lid, van de Mediawet, juncto artikel 30a, eerste lid, van het Mediabesluit. In deze brief hebben wij u uitgenodigd voor een hoorzitting. Bij brief van 3 mei 2001, kenmerk 11456/dbi/bsm, heeft u ten aanzien van ons voornemen schriftelijke opmerkingen gemaakt. Op 31 mei 2001 heeft een hoorzitting plaatsgevonden, waarbij u uw zienswijze naar voren heeft gebracht. Het verslag van de hoorzitting is bijgevoegd (zie bijlage). 1. Reclameboodschap Feiten Op 19 september 2000 wordt in het radioprogramma Ritmo Tropical zangeres Izaline Callister geïnterviewd, wier eerste cd A Woman s Dream kort daarvoor werd gepresenteerd in Amsterdam. Aan het einde van het interview wordt het telefoonnummer en adres van Izaline Callister gemeld: en EasyCProduction@yahoo.com. Relevante bepalingen Artikel 1, onderdeel jj en kk, van de Mediawet: kk. reclameboodschap: boodschap waarmee onmiskenbaar wordt beoogd het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van producten of de afname van diensten te bevorderen. Artikel 43b, eerste lid, van de Mediawet: 1. Het bepaalde bij of krachtens de artikelen 39b, 41a en 50, achtste lid, met betrekking tot de zendtijd van de Stichting Etherreclame is van overeenkomstige toepassing op de verzorging door lokale en regionale omroepinstellingen van programma-onderdelen als bedoeld in artikel 43a.

2 Artikel 50, achtste lid, van de Mediawet: 8. De Stichting Etherreclame gebruikt haar zendtijd voor een programma bestaande uit reclameboodschappen die zijn aangeboden door derden. Voor ten hoogste een derde deel kan de zendtijd worden gebruikt voor omlijsting van de reclameboodschappen. Het programma van de Stichting Etherreclame is als zodanig herkenbaar en duidelijk onderscheiden van de programma-onderdelen van de andere instellingen die zendtijd hebben verkregen. In het programma van de Stichting Etherreclame wordt geen gebruik gemaakt van subliminale technieken. Overwegingen In de uitgezonden aflevering van het radioprogrammaonderdeel Ritmo Tropical van 19 september 2000 is de cd A Woman s Dream van de zangeres Izaline Callister vermeld. Deze uiting is voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembaar, op grond waarvan het in staat is voormelde cd te identificeren. Het mag als een feit van algemene bekendheid worden verondersteld dat indien (merk)namen op min of meer opvallende wijze en niet in negatieve zin worden vermeld in een uitzending doorgaans een deel van het publiek tot aankoop wordt bewogen (zie ook uitspraak RvSt. d.d. 21 augustus 1997, nr. R Tros Aktua in bedrijf). De vermelding van de cd A Woman s Dream in voormeld programmaonderdeel is derhalve een (overigens op zichzelf toegestane) reclame-uiting in de zin van de Mediawet. Ingevolge artikel 1, onderdeel kk, van de Mediawet wordt onder reclameboodschap verstaan: een reclame-uiting waarmee onmiskenbaar wordt beoogd het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van producten of de afname van diensten te bevorderen. Het noemen van de cd A Woman s Dream van de zangeres Izaline Callister in combinatie met de vermelding van het telefoonnummer en het adres van die zangeres in het radioprogrammaonderdeel Ritmo Tropical is naar ons oordeel een reclameboodschap. Met deze boodschap wordt onmiskenbaar beoogd het publiek te bewegen tot het kopen van de meergenoemde cd. Deze reclameboodschap is echter niet duidelijk onderscheiden van het daarop aansluitende programmaonderdeel. Ingevolge artikel 50, achtste lid, derde volzin, juncto artikel 43b, eerste lid, van de Mediawet dienen reclameboodschappen als zodanig herkenbaar en duidelijk onderscheiden van de overige programmaonderdelen te zijn. Nu de reclameboodschap voor de cd A Woman s Dream van de zangeres Izaline Callister niet als zodanig herkenbaar is en niet duidelijk onderscheiden van de overige programmaonderdelen, heeft u artikel 50, achtste lid, juncto artikel 43b, eerste lid, van de Mediawet overtreden. In uw brief van 3 mei 2001 en tijdens de hoorzitting heeft u de gestelde feiten niet betwist en erkend dat hiermee de Mediawet wordt overtreden. 2. Sponsorvermelding Feiten Op 18 september 2000, tussen 17:00 en 17:30 uur, alsook op 24 september 2000, tussen 21:00 en 21:30 uur, hebben wij in uw televisieprogramma het programmaonderdeel Flevoland Sport - 2 -

3 aangetroffen. Dit programmaonderdeel wordt op bovengenoemde tijdstippen voorafgegaan en gevolgd door een billboard waarop de sponsor Ellerman Optiek Almere wordt vermeld. Naast de naam van de sponsor is op dit billboard een afbeelding van een brilmontuur te zien en de tekst Een kwestie van vertrouwen. Relevante bepalingen Artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet: 2. Met betrekking tot een gesponsord programma-onderdeel voor televisie duurt de vermelding van de sponsors in totaal ten hoogste vijf seconden. De vermelding gebeurt door middel van naam, handelsmerk, logo of beeldmerk. Voor zover de vermelding niet plaatsvindt op de aan- of aftitelrol, bestaat zij uitsluitend uit stilstaande beelden. De vermelding is niet beeldvullend en is voorts zodanig vormgegeven dat zij niet voldoet aan de definitie van reclameboodschap, bedoeld in artikel 1, onderdeel kk. Artikel 11 van de Beleidsregels Sponsoring Publieke Omroep (BSPO), aanhef en onderdeel a en d: Een vermelding als bedoeld in artikel 52b, eerste lid, van de wet, en artikel 31, eerste lid, van het besluit, voldoet in ieder geval aan de wettelijke definitie van reclameboodschap, indien: a. een product of dienst dan wel consumentenverpakking van een product, waarneembaar en identificeerbaar, geheel of gedeeltelijk, wordt vermeld of getoond; d. een slagzin, geheel of gedeeltelijk, wordt vermeld of getoond; Overwegingen Ingevolge artikel 52b, tweede lid, derde volzin, van de Mediawet dient de sponsorvermelding zodanig te zijn vormgegeven dat zij niet voldoet aan de definitie van reclameboodschap. In artikel 11 van de BSPO is onder meer opgenomen dat een vermelding als bedoeld in artikel 52b, tweede lid, van het Mediabesluit in ieder geval aan de wettelijke definitie van reclameboodschap voldoet indien een product of een dienst, waarneembaar en identificeerbaar, geheel of gedeeltelijk, wordt vermeld of getoond. Tevens is dat het geval indien een slagzin, geheel of gedeeltelijk, wordt vermeld of getoond. De afbeelding van het brilmontuur is herleidbaar tot de producten en diensten van Ellerman Optiek. Door het tonen van de afbeelding van het brilmontuur is de sponsorvermelding zodanig vormgegeven dat zij voldoet aan de definitie van reclameboodschap. Dit geldt evenzo ten aanzien van het tonen van de slagzin Een kwestie van vertrouwen. Hiermee wordt de sponsorvermelding eveneens zodanig vormgegeven dat zij voldoet aan de definitie van reclameboodschap. Hiermee heeft u artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet overtreden. In uw brief van 3 mei 2001 en ter hoorzitting heeft u de feiten en overtreding niet betwist. 3 Reclame-uiting sportprogramma Feiten Op 18 september 2000 is in het televisieprogrammaonderdeel Flevoland Sport (17:00 17:30 uur) verslag gedaan van een voetbalwedstrijd tussen Flevoboys en Genemuiden. Boven beide doelen is een groot bord geplaatst met de tekst SCHIPPER BROOD. Er bestaan behalve deze twee borden reeds twee ringen reclameborden. Het bord met de tekst SCHIPPER BROOD komt negen keer duidelijk in beeld. Na de wedstrijd wordt een speler van Flevoboys, namelijk Pascal Diender geïnterviewd. Dit interview duurt circa 55 seconden. Gedurende dit interview is voormeld reclamebord continu is beeld

4 In de tweede uitzending van Flevoland Sport op dezelfde datum (17:45 18:00 uur) wordt teruggeblikt op het weekeinde en komen de SCHIPPER BROOD borden vijf maal in beeld. Deze tweede uitzending van Flevoland Sport maakt vervolgens deel uit van de herhalingscarrousel. Relevante bepalingen Artikel 52, tweede lid, van de Mediawet: 2. De programma's als bedoeld in het eerste lid bevatten voorts geen andere reclame-uitingen tenzij dit niet vermijdbaar is. Bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald in welke gevallen een reclame-uiting in een programma niet vermijdbaar kan worden geacht, alsmede wanneer het is toegestaan dat programma's reclame-uitingen bevatten. Artikel 30a, eerste lid, van het Mediabesluit: 1. Een televisieprogramma-onderdeel, bestaande uit het verslag of de weergave van een evenement dat in Nederland plaatsvindt of is geproduceerd door of in opdracht van een instelling die zendtijd heeft verkregen, mag vermijdbare reclame-uitingen bevatten, indien het evenement niet voornamelijk bestemd is om als programma te worden uitgezonden, en de reclame-uitingen niet overheersend zijn. Artikel 4, eerste lid, van de Beleidsregels Sportprogramma s: 1. In accommodaties zijn uitsluitend op de volgende plaatsen niet-lichtgevende of nietfluorescerende reclame-uitingen aangebracht: a op een start- of finishdoek; b op al dan niet roterende borden of doeken die gelijkvormig zijn en in één rij rondom het speelveld zijn opgesteld; c op een tweede rij niet roterende borden of doeken aan de bovenzijde van de tribune dan wel aan de tweede ring; d op niet roterende borden en doeken die minimaal zes meter boven het speelveld aan de muur van een binnenaccommodatie waar een tribune ontbreekt zijn aangebracht. Overwegingen De uitingen Schipper Brood hebben wij getoetst aan artikel 52, tweede lid, van de Mediawet juncto artikel 30a, eerste lid, van het Mediabesluit. In de door u uitgezonden aflevering van Flevoland Sport is tijdens het verslag van de voetbalwedstrijd Flevoboys - Genemuiden de (merk)naam Schipper aangeduid. Deze uitingen zijn voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembaar op grond waarvan het in staat is, mede dankzij de toevoeging brood, bakkerij Schipper te identificeren. De uiting is geschikt om een positieve houding van het publiek ten opzichte van dit bedrijf te bevorderen. Het mag als een feit van algemene bekendheid worden verondersteld dat indien (merk)namen op een min of meer opvallende wijze en niet in negatieve zin worden vermeld of getoond in een televisie-uitzending doorgaans een deel van het publiek tot aankoop wordt bewogen (zie ook uitspraak RvSt., d.d. 21 augustus 1997, nr. R Tros Aktua in Bedrijf). Het tonen van de (merk)naam Schipper (Brood) is derhalve een reclame-uiting in de zin van de Mediawet. Ingevolge artikel 52, tweede lid, van de Mediawet, mogen programma's van publieke omroepinstellingen, afgezien van de wettelijke toegestane reclameboodschappen, geen reclameuitingen bevatten, tenzij deze niet vermijdbaar zijn

5 In de artikelen 27 tot en met 32 van het Mediabesluit is bepaald in welke gevallen een reclame-uiting in een programma niet-vermijdbaar kan worden geacht, alsmede wanneer het tonen of vermelden van vermijdbare reclame-uitingen is toegestaan. Ingevolge artikel 30a, eerste lid, van het Mediabesluit, mag een televisieprogrammaonderdeel, bestaande uit het verslag of de weergave van een evenement dat in Nederland plaatsvindt of is geproduceerd door of in opdracht van een instelling die zendtijd heeft verkregen, vermijdbare reclameuitingen bevatten, indien het evenement niet voornamelijk is bestemd om als programma te worden uitgezonden, en de reclame-uitingen niet overheersend zijn. De voetbalwedstrijd Flevoboys - Genemuiden is een evenement als bedoeld in artikel 26, onderdeel a, van het Mediabesluit dat in Nederland plaatsvindt en dat niet voornamelijk is bestemd om als programma te worden uitgezonden. Een programmaonderdeel bestaande uit het verslag of de weergave van die voetbalwedstrijd mag derhalve op grond van artikel 30a, eerste lid, van het Mediabesluit, vermijdbare reclame-uitingen bevatten indien deze uitingen niet overheersend zijn. Ingevolge artikel 2 van de Beleidsregels sportprogramma s worden reclame-uitingen in een televisieprogrammaonderdeel, bestaande uit het verslag of de weergave van een sportwedstrijd of evenement, geacht niet overheersend te zijn als bedoeld in artikel 30a, eerste lid, van het Mediabesluit, indien de reclame-uitingen voldoen aan het bepaalde in de Beleidsregels sportprogramma s en niet veelvuldiger, langer en groter in beeld worden gebracht dan voor een goed verslag of weergave van de sportwedstrijd of het sportevenement noodzakelijk is. In artikel 4, eerste lid, onder a tot en met d, van de Beleidsregels sportprogramma s staat aangegeven waarop de reclame-uitingen mogen worden aangebracht. Deze opsomming is limitatief. Ingevolge het eerste lid, onder b en c, mogen in buitenaccommodaties de reclame-uitingen in de vorm van het tonen van een naam van een bedrijf of een instelling, een handelsmerk, logo of beeldmerk, worden aangebracht op borden die gelijkvormig zijn en in één rij rondom het speelveld zijn opgesteld ofwel op een tweede rij aan de bovenzijde van een tribune dan wel aan een tweede ring. Indien dat het geval is dan worden deze reclame-uitingen op grond van het bepaalde in de Beleidsregels sportprogramma s geacht niet overheersend te zijn. De Beleidsregels sportprogramma s zien niet op reclame-uitingen die op andere borden dan wel doeken zijn aangebracht. De reclame-uiting Schipper Brood op de borden achter beide doelen, kan derhalve in principe niet worden aangemerkt als niet-overheersende reclame-uiting als bedoeld in artikel 30a, eerste lid, van het Mediabesluit. Het antwoord op de vraag of reclame-uitingen die niet aan de bepalingen van de Beleidsregels sportprogramma s voldoen en die in een programmaonderdeel zijn getoond desalniettemin zijn toegestaan op grond van artikel 30a, eerste lid, van het Mediabesluit is volgens jurisprudentie van de Raad van State afhankelijk van de wijze waarop de uitingen in beeld komen (uitspraken d.d. 5 december 1989, nrs. R /Sp 350 en R /Sp 351). Daarbij moet gelet worden op de noodzaak de reclame-uitingen in beeld te brengen, de grootte en opvallendheid van de reclameuitingen in beeld te brengen, de grootte en opvallendheid van de reclame-uitingen, het aantal malen dat de reclame-uitingen in beeld komen en de duur van deze beelden. In het onderhavige geval is het bord met de reclame-uiting voor Schipper Brood, dat niet voldoet aan meergenoemde beleidsregels, eveneens zodanig opgesteld, namelijk achter beide doelen, en apart van de andere reclameborden, dat deze veelvuldig (9x) en nadrukkelijk in beeld komt. Tevens is tijdens het interview met de speler Pascal Diender deze reclame-uiting continu in beeld. De reclameuiting voor Schipper Brood is niet alleen in strijd met het bepaalde in de Beleidsregels sportprogramma s, maar ook in beeld is deze reclame-uiting veelvuldig en nadrukkelijk in beeld

6 Gezien het vorenstaande zijn wij van oordeel dat de reclame-uiting voor Schipper Brood overheersend is en derhalve een niet toegestane vermijdbare reclame-uiting. U heeft hiermee artikel 52, tweede lid, van de Mediawet juncto artikel 30a, eerste lid, van het Mediabesluit overtreden. In uw brief van 3 mei 2001 en ter hoorzitting heeft u aangegeven dat u, voor wat betreft deze overtreding, geen blaam treft. Het reclamebord met de uiting Schipper Brood is niet bewust in beeld gebracht. De uitgezonden beelden van de voetbalwedstrijd zijn slechts om hun journalistieke relevantie geselecteerd. Ten aanzien van het tonen van het reclamebord tijdens het interview met de speler van Flevoboys heeft u aangegeven dat door onnadenkendheid van de betrokken interviewer de speler Pascal Diender is geïnterviewd voor het reclamebord van Schipper Brood. Het feit dat de beelden zijn geselecteerd op hun journalistieke relevantie, doet niet af aan het feit dat een bord met een reclame-uiting, dat niet voldoet aan de Beleidsregels sportprogramma s, veelvuldig en nadrukkelijk in beeld is geweest en daarmee overheersend. Bij vaststelling van (de hoogte van) de boete kunnen wij wel rekening houden met door u aangevoerde omstandigheden. Deze omstandigheden hebben echter geen invloed op de beoordeling of er sprake is van een niet toegestane vermijdbare reclame-uiting. Tevens merken wij, wellicht ten overvloede, op dat u formeel verantwoordelijk blijft voor hetgeen u uitzendt en voor de handelingen van al degenen die u inschakelt voor de uitoefening van uw werkzaamheden. Eveneens willen wij u erop wijzen dat sinds 1 juli 2000 de geactualiseerde Beleidsregels sportprogramma s van kracht zijn, die bij u bekend moeten zijn. U had derhalve kunnen weten, althans behoren te weten hoe de reclamevoering bij een verslag of weergave van een sportwedstrijden eruit moet zien. U heeft daarbij de zorgplicht uw medewerkers en al degenen die u inschakelt daarvoor adequaat te instrueren. Tevens verwachten wij van u dat de beheerders van de sportaccommodaties op voormelde beleidsregels wijst. 4. Bestuurlijke boete Op grond van artikel 135, eerste lid, van de Mediawet kunnen wij u een bestuurlijke boete opleggen bij overtreding van het bepaalde bij of krachtens de Mediawet. Ingevolge de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 1999 hanteren wij voor de bepaling van de hoogte van de boete vaste berekeningsgrondslagen die met factoren voor de ernst van de overtreding en voor de mate van verwijtbaarheid worden vermenigvuldigd. 4.1 Reclameboodschap Bij overtreding van het bepaalde in artikel 50, achtste lid, juncto artikel 43b, eerste lid, van de Mediawet geldt voor een publieke regionale omroep een berekeningsgrondslag van ƒ 1.000,- voor een overtreding in een radioprogramma. Voor de ernst en de mate van verwijtbaarheid kennen wij in dit geval geen punten toe. Hiervoor zijn ons geen bijzondere feiten of omstandigheden gebleken. Tijdens de hoorzitting heeft u aangegeven dat de samenhang tussen de onderhavige overtreding en die van vorig jaar, waardoor de voorwaardelijke boete van vorig jaar thans wordt geëffectueerd, voor u niet duidelijk is. Bij voormeld besluit is namelijk de voorwaardelijke boete opgelegd naar aanleiding van het ontbreken van een duidelijk onderscheid tussen de reguliere reclameblokken en de andere programmaonderdelen op het Tekst TV programma van uw omroep. In de onderhavige kwestie is het - 6 -

7 echter niet de bedoeling geweest een reclameboodschap uit te zenden, maar is door onervarenheid van de programmamakers de door hun noodzakelijk geachte informatie verworden tot een reclameboodschap. Hoewel in het onderhavige geval dezelfde artikelen uit de Mediawet zijn overtreden als waarvoor u bij besluit van 30 maart 2000 voorwaardelijk bent beboet, zijn wij met u van oordeel dat de thans te beoordeling liggende feiten geen herhaling zijn van de feiten die hebben geleid tot voorwaardelijke boete van 30 maart Er is derhalve geen sprake van recidive. Wij handhaven evenwel de boete die wij u voornemens waren op te leggen. Wij leggen u derhalve een bestuurlijke boete op van ƒ 1.000,- op wegens overtreding van artikel 50, achtste lid, juncto artikel 43b, eerste lid, van de Mediawet. 4.2 Sponsorvermelding Bij overtreding van het bepaalde in artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet geldt voor een publieke regionale omroep een berekeningsgrondslag van ƒ 2.500,- voor een overtreding in een televisieprogramma. Voor de ernst van de overtreding en de mate van verwijtbaarheid kennen wij geen punten toe. U heeft ter hoorzitting een aantal feiten en omstandigheden aangevoerd die, naar uw mening, aanleiding zouden kunnen geven de voorgenomen boete voorwaardelijk op te leggen. Wij zien in de door u aangevoerde feiten en omstandigheden geen aanleiding de voorgenomen boete om te zetten in een voorwaardelijke. Het feit dat de tekst in een beperkt aantal uitzendingen te zien is geweest en dat de sponsorvermeldingen thans wel voldoen aan de Mediawet en aanverwante regelgeving doet niet af aan de geconstateerde overtreding. Wij leggen u derhalve wegens overtreding van artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet een bestuurlijke boete op van f 2.500, Reclame-uiting sportprogramma Bij overtreding van het bepaalde in 52, tweede lid, van de Mediawet geldt voor een publieke regionale omroep een berekeningsgrondslag van ƒ 2.500,- voor een overtreding in een televisieprogramma. Voor de ernst van de overtreding en de mate van verwijtbaarheid kennen wij geen punten toe. Wij leggen u derhalve een bestuurlijke boete op van ƒ 2.500,- wegens overtreding van artikel 52, tweede lid, van de Mediawet. Gelet op het feit dat wij de landelijke publieke omroepinstellingen voor de uitzendingen van de voetbalwedstrijden uit de KPN Eredivisie en Totodivisie een redelijke termijn hebben gegund, waarbinnen de reclameborden bij die wedstrijden moesten zijn aangepast en wij u eveneens in gelegenheid willen stellen om in overleg met de beheerders van de accommodaties of de desbetreffende sportorganisaties de niet toegestane reclame-uitingen aan te passen, hebben wij besloten om de boete voorwaardelijk op te leggen. De voorwaardelijke boete zal worden geëffectueerd indien u zich bij de eerstvolgende controle wederom schuldig maakt aan een overtreding van artikel 52, tweede lid, van de Mediawet, in een verslag of weergave van een sportwedstrijd of evenement

8 4.4 Totaal Wij leggen u derhalve een bestuurlijke boete op van in totaal ƒ 6.000,-, waarvan ƒ 2.500,- voorwaardelijk, wegens overtreding van artikel 52, eerste lid, van de Mediawet, artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet en artikel 52, tweede lid, van de Mediawet. 4.5 Betaling Wij verzoeken u de aan u opgelegde boete van ƒ 3.500,- binnen vier weken na ontvangst van dit besluit aan het Commissariaat voor de Media over te maken op bankrekeningnummer van de ING-bank te Hilversum ten name van het Commissariaat voor de Media. Commissariaat voor de Media Drs. L. van der Meulen Wnd. Voorzitter Mevr. mr. I. Brakman Commissaris Financieel Toezicht Wij wijzen u erop dat op grond van de Algemene wet bestuursrecht de natuurlijke persoon of rechtspersoon wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, daartegen binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt, een bezwaarschrift kan indienen bij het Commissariaat voor de Media, postbus 1426, 1200 BK te Hilversum. Aantal bijlagen: 1 Aantal bijlagen : 1-8 -