De Barnoullâ-invloeâ. Ben besohouwing over 868 kmdratieah netwexk In verband. Ben bsreksnstt$&sthoäe voor de te 4vexwaQht6tn itromsn reep.

Transcriptie

1

2 .

3

4 41 TNWOUD. ïnlalding I Ben besohouwing over 868 kmdratieah netwexk In verband met de exaote metbode " Het nabootisn van een homo ene rtvterseatia van 1 km, door een aantal TI ai"'~;oeac f es, indien wordt aangenomgn, dat bij belde de weerstand een kweáratlsoh karakter heeif.. De Barnoullâ-invloeâ I Dualiteit van eleotrtaohe netwerken. llnkele eigenarahappen van metaaxgel1jkriohterr. Pe mekenl, van de hhsden uit de QdradyrramSea A# elrotrieohs Y Jnheden. Ben bsreksnstt$&sthoäe voor de te 4vexwaQht6tn itromsn reep. iprrnnlngen bij Be 4e proef. Beiohrijving van de /ie proef met uitkomaiten. Blotbeiahouwing Aanbangiro1 doax Je äa Kair. DI0 oilxlhangae3 bevat het eleutsoteahni,oahe gedeelte van de uitgevoerde 4e groei.

5 f- 1 De voortplaating van het Betij bepaald met Behulp van de elratrateohdek. ( 20 rtuk ) l l -_---I --_ f- --- I Weiding 0 1, fn de nota; U De voort Zanting van het getij be aard met behulp van de eleotroteohniek (. E e atuk 1, 'I wordt de am E ogie, wsl,ke turaen de begrip en uit de hj.drodrnuaioa en de elmtroteohnicsk bewtmt, uitvoer ;P g beagroken. Bien van de meeet opmerkelijke vereohtllen, aelke v e ~ elijkin van de d namiciohe vergell king eiat de en %e ipadn u-verge I ijking uit de ka i!eltelefreyie be$ verrohil k n het gedss$ VBU de weerstaiid6 In de elestroteobafek wordt de weerrtand in de m%enit voorka ade en %StuuEl2jke vorm gesealieeerd door do wet van Oh, n.l. R ~7 Verwderrtelt man Bovendien, dat in de eleotroteohniek aleabtx lineaire ewa$nrm voorkmen, d.wisi elemeatea berobreven door linasire ~~~~~~~~~~~~, Bbn geldt het ruperporitiebe inrel, ei jn 6s ge etem ntrmerl an egaaningen alnuuvormî2f dan VQ! gt uit de r aan 9 qpitvarg%li kîag e32 de hierwan toegevoegde aantlnultei trverge- I!jkAq, dat in If B elemen%en van het netwerk ook alleen rinwwiaoelatrmen en einuewiaselrpam5,ngen v8n deseîtde trsagurn%ie sollen entetasn. 1s eobter de gegeven etroom of apaml.ng niet ainurpopmig, ban kan men sowel de qtroom sla de epanning opvatten a&@ de Bom van geli katroom af -spanning en sinuavormi e itromen OP spwmingeli, va21 elk i ewvan af5or1darlijk het resiuiteat E arekenen en de result+ ben dawrlut wees opbellapn. Het grote voor%e$tl ven dit liaeraira verbaal tuaosn otroomrterkte en apannirys i@, dat de á1 anningtlvexgslijkin$, waaraan toegrsvoegä Be aantinuiteitevergeri jk E ng, voor iedere ai avordge I anlng of otroom met behulp van aamplslxe iunstiem in ges Y aten VoPm K aat integreren. Zodra siohter in een eleatrleah nebwerkt niet-lineaire elementen voorkomen, wordt de s p ~ ~ ~ ~ g j4-~ I v een parti8lie- niet-lineaire diilerentiaalvsr~elî jklag, welka kiq$ sis in $eskoten vom niet Inat integreren, Ia deze lawtnte vorm laag de ppanntnigmosr elijli sloh het bema VeSgelijten aet de 4;fwmâsohe VargeLijk f rig wlt Y e hydrodynamios. Iamera ten$svolge van het kwadratliohe karakter van de uitdrukking van de weeretand en mede door de verandering van de diegw, strambreedte en komber ingrbreedte ti jdena de bti beweging word% de dpi&.aehe vergelijk. 4? ng een artiële niet-l fma i re ä1p~eranbiaalvergeli jking Deze laertete d f tferenbiaslver elijking, welle Limultaan optreedt met de aonbinuiteitsvargeli 9 king laat aioh In gekloten vom niet inte reren. Voor de getijbeseken f wen, ten behoeve Van ba watarbeweging in 5eeampen eu benedenrivieren, warden In de laog der eren verrahlllende m%hodes ontwikkeld, waarvan in Nedtsrlmd de i ekendete Bljn: Ia, de r%nua@rdale methode prot. Loren% )n ik, Ir. J.P. Mamure ). b. 64 exeote methode ( pro I. Lorente en Dr. J.J. Xrronkero ), BIJ db elnusolaaze methode worden gowel Be horieontale al8 de vertâoale getidksommcin door middel van een Foarterrsekr in hasmo-. nlcohe iunotier onfwikkeld Oe nlat+lineaire termen worden vervak- gen boor Lineaire uitdrukkingen, tengevolpe wbiasvian de B nadiobr verasli jkirtg over een ar$i$le lineaire Qiiferent 3 aalvergs- Lijkfng, Data nu P biabegineel eldt kan voor leffors der barn, bewegin en van oamplexe f oplomrain$ wwdm geniaohf. Deae methoda van oploaeea ia, crnaloag te siteklen met die welke gebruikslljl ia in de ele8tr0teohniek4 De exaate methoâr, etsnt bekend ako de isiereat naitwkeurige, Base methme sitelt om a.&. In rtaat het ~exïoop van ptijbeweglng Pan Pk%?Wit Dot momant te berekenen.

6 ri 2 -in 9 a ssl warden er etoond, dat men indien man een hombgene ririerseatie rsaliaeert ii oor een aantal77oitnetwerken met kwadratirahe wem#tanden en bierog de wetten ven BlFohho;ii toepalt, lang# desa eonvoudl e mg de tel?irien, welke gevondenc@r@$dgn 1313 de waste methode verkr f dgt. ao verkrijgt; men een duidelijk beeld van de phydcehe Interpretatie in de exaote mthode. 8telt men du$ Bei analogie op tuansn de wattorbewe in# en de elegtratieohyiiek in Wblieeort men eon rivier QOk door m.! ddlal. van een aiatatml of netniergen waaxin kaaäratlsahe weeretanäaeleìnenten Voorkonen, dan zal, theorah.sak een $vim rate nauwkeur1 beid bereikt kunnen warden, als mcit de BXaote met E ode het gwral. fe xn Q 3 sax warden nqagaaa, hoei Groot ket santei, ehiicsr moet StIjn voor het nwbootoan ven een homogeen rlvitsrvak bij een Vooruit te etellen graad van nauwkeurigheid, mmnti@tel voor het WeePgeven ven de, kwaâretieahs wecbr@tanäiaterm uit raktasletisk i. de hydrod namioc5 Zo a@n element, waarvan &e itroo~spamíng#k@- at ovrxeenl;omet ige kwadratlq@ hei karrakt@s heeft Voor het raalloeren van de kwadratlfsöhe weerstandotssm uit de h;ydroäyn&aa kan mn voor he$ ialeutri8oh modql 0.8. ebruikmaken van mhalgelijkriohterr, Ba erahlkt tipa hiervoor f B de WiMtln8- houme b. 06k. Eij het varltatel f en van de itroomcr ennlngaksreikteriatieken van Beslp mallen bleek, dak dess vooxgea eld kunnen worden e Daar In ds djn#mleahe vergell$klng as aeeretansterm vaerkomt in de Porm$l? D R f I s@l alleen äaar middel van een duaal netwerk aan de kwadratiseha woerstaodewet kunnen worûen voldaan. In hoeverro de BarnOuli.1-invloed eieatsieoh gebiteerâ kan war+ äen aa2. in 0 4 worden lie~iprokem. Za $ 9 worden de duale netwerken besproken en er aal warden ntaqaan, In hoeverre een dergelijk duaal netwerk toegepa& Iran wo& aien bi de eleotsi8d3q indtratis van %e ~~~~~~~~~n~ Om t et nodige inalebt he verkrijgen f n Be eiigeniio$appen van meqsal.gelijkrlahdexa werden enkelr honderdeia van dese oellen doorgemeken en strooi~ripennl ak~rakteristierkep bepa~ld, In $ 6 sullen enkele si engaebappen vanlcfeee oallen worden beeproken. üp wel e wi$m de owsircpning van de 4énhsUen plaats vindt aal Is $ 7 woyden a&n$a$ovenr Om de el;ifmen en I s emingen he berekenen bij ~ ~ ~ r uvan i da ~ kwkdretîeohe weer kan men de, * exsote mthodra tosparaen. 2 ) In $ 8 wordt een bareteningemtho4e sangeglaoion welke wloo verloog% aan de bercskenlngiimstihoden, gsbru~kell jk fl t&itel,wr sohter met dit vereghil dat de apaloi$e waasdtbn RS XC en 0 in de bydrodjnamioa variabel eîjn tengevalge van de verttaale etljbeweging, In armlilt t lm op db ji proeven, gem& in het Ir atuk werd Qen 4e pirosi uitg-evoexd waarln de kwadratilria# weerobandawe% wealt- ilsbitfd wwä mtt behuap ( ty a Weat t! n bauae Jc j. Wede&m wtsrâ %e teli! pkoiaen en hetoelide geva P a28 in gteü werd nageg8ani Aan da le hmmr ( y1 1 werd een ge hwm, orgavoe d aodat een &eer nauwkeurige, banaderiq van de ~0~~~~~ te frhyea a/d Lek ( s andvoorraerräo ) werd verkregen. 'Ben aliqewna EieIahpijvbng van me, prodb en de uitkomirtsa erven vindt men in # 9. Tevene worden hp uitirameten v rg4leken met de uihkomrten vgn de ttcrreice&n~an, bwprokea in p 8. T~nelotte sìbät men in # rlotbeeohouwlng met aqnqluelea-.~ In hrt"aanhari $al a door JI de Kat wordt ktel; ~ l e Q ~ ~ ~ gedeelte tot in I! i3laadesheden beeprahen en toegellaht aaet barsrlh nibga en tekeniageai

7 4 2 b Pen berpakauwi over een kwadratirah netwerk in verband mt de fi exaote me Y! hwäe *a DO OIyWilriiaehe virgelbjkinjl, waarvan bij Be exaote, metkade wordt uf$gu&aan ti; Na aubrtitutie gaat vergelijking I. over int WsrW WP bovenstiaaude vsr$slijking uit don verkrijgt %ent

8

9 " '1 5- 'i,. I:, * I,.(r 1 i. I,..

10 6

11 7

12 Q

13

14

15 FIG.4

16

17

18 Eet kan ncl voorkmentb bij etrombn, welke ralob doof een muwe beddinlg weten %lagen,< dat de term van Bernou3J.i wel van betekenis wmrâ$ï $?g tiet kan selfs EO rif jn dat aese %erm van de aelide arde van groette wordt als de weakatiandstemn. 8tol derhalve, dat msw v a de &elfde orde var) $robatre. )&(&*) Men ban de reeka temea dan ook alai volgt at3hrlsijven: (iy-k) Uit bovenebaande dun gedurende de db een andere weerstand arnw gedurende de vloed. Dit ss& renvwbip keade z or do tegengriteì.de gleeah@-' ka%@h%*rn tanden te geven. Voor he gwal bat aal. mern OV~F de eb geen W6O&@b&& &W%ûSBW Bi de ultgevoesda erll~u%l.t-5nvloed in aljn gehee J. buiten Besoho

19 - Bovanrbaande ooniiguzatxie beataat uit: t 1 kskken ) k knooppunten ) m w5en ) Tuneen het; mrztsl Io&&eLL hst aantel takken en het aantal knooppurrtisn, betataart een beerski$ welke Be naam draagt; van B)uleroro poljre&erio~mule en welk% luid Y i k-t+m*l De duale vhrpool ral nu moeten bevattent a*:$' km3 mm4 Bij Be dualiteit wmdt dua de elei geslterld, dat de knoeppilnten van het duale b #teem wesiwnkomen met beparakde mmn van het oor6 FOB. kelíjke #y# i emc ü o a LlraltIee, die in een lat vlak getekend E urnen worden noamt men pla J r. Hu geldt de etell P ngt ~ oze%is;rl-bxt2g~ n w=eer het9&isalr.l II -- Voor bet bewi e van demi &ell.in wordt 'Perwemen m8r het eohritti Heä, Ra i! s %o t3enoakiohap Dar 5X Julli 1941 No.1, Ia *en netwek planair, aan kan op de volgende mtinies bat duale uyetsem &JeveM@.n 'ROX~W, %!eken áaaroae de oontáguratia v a hbt netwelrlr; ap een bol, dan wo~âem daardoor bepaalde mmen naar vorgrn &&' brasbt, n.1, de mmn, weblm de eijv takken van Be bol bqremea, Desa ww meten nu met de knooppon t en van het duale 61 Bteea overeenkomun, Binsen ieder Vaa dsae maaren ( in heb platfe v i ak ook buiten de btritensrte maar ) mmen wij dasrm eon nfeuw knwppunt aan en ve%pbinden elk paar van dege nlouwe knooppunteir âoox een nieuwe Qak. ' Hebben de mmn meer den een tak omeon, dan WOrden de bijbehorende nieuwe knaap unten ook door meex i!8n een tak verbonden. Oonatruei:!I e van de duale viespool,. tin alîeiëñ-â--boaa~~ï~~~e

20

21

22

23 ,

24 c +,

25 l ~ '. ',,,,. ~. 1 ', :.:, F- SPERUICHTINO ALGEMENE STROOMSPANNINGS VAN METAAL-GELUKRICHTER5 FIG IZ KAClAKTERISTIEK

26 lom 0.1 FIG. 18

27

28

29

30 ( sle bi lage 5 Voor een onderverdeli van de rivier%eoti@a lp va il jsar 808 e~ werd bexekend in 0 J 9 wer Y he$ eletotrlwb eishem opgemet en ge%ekend op bijlage 3.'." Wil men Be etromen en epannin en berekenen bij gebruilwnsking van de quaüratisahe wesretandewe! dan kan men de 8.g" exsate malbode toepassen ( vqor de te gabuiken formule sis men 0 l.)* Wa em de onmogelijkheid van een eeloi~ea Inte ratte gaat men OVeE t ob xeeksonbwikkeliqgb Bij de d f Veme beeahi e bars berekeningal methoden voor Be petijbewepîag op beneden-rioiarea wmdt een verband gelegd tueeen de bekend onderötwlde waterboo$te an art aan bet ene uiteinde van een betrekkelijk korim sul en do waterhoogte en e0xoom aan het; andese einde. $3 ij een exaate berekening verloopt de betekening ale vol $1 Qegeven is het 5 anningsvasloog ( vert en barandtm dei gel P! oaal getij ) aan Be raond $mtzoom ( o arwetarafwar ). Menmet äan 8&n de wnb de el;ram+mrme saha B! en en wt iâese atramkromme en de ge even e annlngskronune de rivier dobrrekene& Op de pleate waar l et! gat! j uitgaedorvea La ( de wieeelspann?+n&-nu2 ) aal de, sitrcaorplrromme ovsrge aan Bijn in de gegeven gelijketrooa, Over bet algemeen $al ns de f e berekenlag hieraan nlet va'ldaan $ijn, Men moe% dan de etraomtc@ome ma de mond aassigsren an de beraken;l,n$eul solang herhalen totdat een de voorwaardbn voldaan Si, Deae asthode boewel 8e tot de meeet nautnlreuri&$e betrekeniqamethoden beshoad vereirat Perel roubine en kerui9a van mak.klln+ Da in dese nota evolgds berekent famethoder beruet op hert l$nsiarieercsn van de kwa! rat;isaha weexeten Y $twm, Isij de 4e prae 0, alei $ anning aan dei O 68% oom ZX2 + 0,U om ( de gelij~btraom a. Bf abt8 praef die te veronâers B verwaaxsloning we2 8 t de b e ~ e r ~ i ~ e v e ~ ~ e l ~ ~ ~ l ~ ~ FIG. 19

31

32

33 Subrthturero men &me waarden in f, Qn $ lende, dan vindt msnr

34 as

35

36 Op hst horisentale z p2ank e sohter U5.t parmlal. 5XJn cla vexaahi lende onäeräalen emontoerd, welke i~oäig wman vaar f 01 sleatxiaahe reelissir. tie van de rivâer Be Lek2 (yg het veorgianeel tijntillinke werd op mw&.ka; ml de bs e ogge rukte 0,92 bfahaudene de eiganningarvex e van 4(e Okmse wcleretsnden #nt handhasen, Duuxate f a ps %zag staat hisime ovextwa Ba bovena VQQX vaa $;a0 q/sca welks aiah in een oavagestalrts riolep handhaaft behoudene afesppi en kwal en lek vosli88en. De bi 7 deae 0,92 VoZt behorende gelijkiatioaom aarreagadeert ut de mlqdsmtandan op Be rivier* De gelijketrogmen

37 "

38 i 1

39

40 ~ 1 I VERTICAAL GETLJ OP DE LEK FIG. 22, ~~ ~~,

41

42 De aeaietont van de. Btudiediintet der Iliseotip, Ben, Rivieren, I.

43 I? % a4 ' 38 Teke- Formaat;. ning, Berekening der oaoifioi6nten van de kerakterletieke ver slijkingen A2 Berekening Sn oontr8le der vakoo&'f! oiënten A2 I1 I1 n I1 n A A2 Aaneensohakellng der vakkenb A3 n H U I1 H n n n Berekening der oollffioimten van de karakteristieke ver elijkingen. A2 Berekening en oontrûle der vakeahti9! oi8nten A2 N 0 i) I1 n H pa Aaneensohalreling der vakken. A3 n n H U N n n I1 Berekening der Oaëiiioilnten Van de karakterietieke ver elijkingen, A2 Berekening en 0ontr6le der vakooëff aiisnton, A2 n U 11 I1 It Aaneeneohakeling der vakken. n n 0 I( U n I1 U rr6 opgewekt door f M4. 3 n W U n 0 N A2 Aaneeneohakeling der Pakken.' M6 opgew. äoor Ni f M4. A3 n n H n O n r( $1 A3 53 U A "5 n n n n n H nnaf Berekening der ooilfhioiihten van ile kerak.t;eristieka, vergelijkingen, M4 opgewekt door Ma. A2 H e H n U N. A hneeneahakeling der vakken. M4 opgsw, door M2. A3 n n n A I1 n N A3 i) n n n n n. n n AS Berekening van het midâenetandeverval, A1 i) tl II n n Al II n H (I A Al '44 Eleotr eohema ben.rivieren, Oorapronkeli jk en duaal eohema. A2 Rivier de Lek, Bleotr. vervnnglngsaohema.4e + proe9a5 De gewenste etroom-spannin$ karakteristiekenb 461 roef. Al Randvoorwaarde te Kr, a/d Lek behorende b P j de 4er proef, Ben. mond Lek. Etroomkromme, 4e prae$, Rivier de Lek. Berekende getijhijmm. 4e proef. 3 B2 Rivier dei Lek. Berekende Btroomkraamie. 4e groef. A2 Bohama rivier de Lek. Btaat v. onderdelen, behorende bij eahemia xh.bk.a A! Aaneluitpaneel riviersohakkeling. Al Opatelling 4e proef. - Al Voedingssohems 1000 He, generator. A1 8twt V. onderdelen behoxende bij sohsuna 11. Al Voedingesohema 240 He. generator. Al Staat v. onderdelen, behorende bij sahema 111, Al Wisselepanninge-oanilpaineator A5 Staat v. onderdelen, behorende hij aohema IV. Al Bandfilters ( 1000 en 2000 He.( 745n) Al Traneformatoren behorende bij sohemb I1,Iïf eniv,dil Transformator, hhorende bij oomponeator, Al '.'

44 * i Ii 39 Oebealgde symbolen en hun betekeds in de byd dxodynamiaa en eleotroteohnlek vobx %over me niet uit de.belreti valgen, A, gelrtldbaarheld. n. natuurltjk getal. Bo komberglngsbrcoedter 4 b. rstroomvoerenâe breedte r, reaiatsntia -b 3 ) oapaoitelt, oomglaxs vervormin eooai fiaient; a, aomipenaator oomstente. aomglexe Iiangelmpa iz; antle osnetante van tel.wein, R; oomglexe âwareimpadantle Ui,@ integrertie oom 7! antefa, R, hydrauliaobe straal, n. demper. 8. etrooderao a* afspanning (Volt a ) &e stationcsiie etroom/aiso + $8 u L tijd, opp. Uwareprofiel. 5: transformator. versnelling cawaartekraoht u. tegenko peling. roo@ter$ verriterkingafactar U, uitwend B g. waterdiepte t.o.r, ver$,vlak v. snelheid van het WWCBE. stroom ( Ampbxe ) ga. snelbel8 van het watcsr In V$ v-1 V4 Kracht W, faee vestiaaal getij. x. la $e a~atmá. X, 5el Y tnduotîe, x a* 2,71828 verhetfin@ van de waterepiegel t.o,v. iasehosk van hei; verticiael geti 4 deni ingaaoafitoient. ver 70 ragiaágeoal)fflolent. 3 Ml$* dabt beid pt i trogog, ase oek van Be getijstrom. BmpLitude demping. Elaatrisohe Bénheüen; Am bre A miili-aaip8rc ma megohm 11c. &bul Kilo volt 1cV volt V Kilo watt kw watt BB j oupe J aoulomb o &wad If mi kxoiarad P nsnoferad a isia t and differentte X. Reaotantle. Impederntie, middenstand. IC Q M k m / n P

45 Ben getijberekenlng voor brnedenklvieren door Dr, JJ, Dronkere n De Ingenieur ** no. ~935. Geei ~t~aorn~ere~e~~l~e~ rrpc behut van wetten ~UM~QO a n die 8811 Ohm en KI&a i! hare, door Drr Zr, Job, vfm hap, I* Da Iqpn ff eur no. k De berekoning v8n getljdsn an atormv&oedsn op benedenrivieren, Proegaohrlft van Ir, J.P. Maeure, ï937. Blsatriaohe aabootalrig vm getijden door Dr. Ir, Joh. van Vma, 11 ~e rrigedeur 18 UO, Blaotrisahe nabootelng van getijden door Ik, fr, 3ah. van Veen, TljdeohriSt van het KonInkUjk Nedsslandsob dardrl kskundl genoateohap nee1 t ~ f jz x, Een bljâragce +ie% de kennle van de gettjberekenisq op benradenrivi ren door H.J. Bbm+bsnd, De Inpmiaur na, , Methoden van $etljberekening door Dx, 5.5. Dxonkere. De XqecPnieur nor 49 i.947. Bleatrisohe- mealiisnieohe ovf#raenkomat$n, Bsdio InJcpLeee. Tijdiohrift voor Bsdloteohnlek t , Meetkundige oourfigurattes en duaïileit van eï.eotr1eobe aetwerken door Ir e $.D& 'l?ellsgen, Tljdeohrift van het Nederlandee fladlo enooteohap 9, 37-60, Juni f! 941.

46 Verailag betreffende de uitvoering - van de 4e proef. ñiviereahakeling, Voorstellenda de rivier de Lek tussen Krimpen a/d Lek en Wijk bij Duurstede. rr<li Bij de praotisohe uitvoering van de 4e proef ia uitgegaan van de ge even@, ontwikkeld in het verslag van de ]Heer HJ, Stroband, te we t! ent 1e.j de ~ e n B t s van 1 ~ de ~ rivieraohakelin ~ met de waarden van de VerEQhillende hierbij gebenilgde onderde!l en, 2,. de randvoorwamden,â.a. de atroomtoestand eran het begin van de sahakelln ( Krimpen a/d Lek ) en de epaaningstoeatanâ aan het einde ( W 5t jk bij Duurstede ). Voor de, berekening van deze ge evens, alemede de beoordeling van de bij de proef gevonden reau!i! taten aij naar bovengenoemd verslag verwezen. Het araotisohe - probleem - kan worden verdeeld in drie hoofd-afdelîngen: I.I Bouw van de riviersahakeling. II. Het opleggen der randvoorwaarden, 111. Heti meten. I. Bouw van de riviereohake#y Voor a eohema, ai0 bijlage pk.b De sahakeling is gemonteer8 op een houten plankje met opstaand voorpaneel, waarin mes oontaat-blokken welke getekend 85 n op bijlage ga. reder blok heeft 14 onder dng gexsoleerde aon i aat-bussen twee aan twee eplaatat. $6 meetgunten d, 3-4 ene. riijn'telkens up een stel oontaotbuseen aangenloten en korigesloten met behulp van B.gr U-links, dit aijn U-vormig omgebogen koperen otaafjae met verende oontaotpennen aan dsl uiteinden. Woxdt een U-link gegxokken, dan ia de riviersohakeling op het betreifenâe meetpunt onderbroken, riodat de artroom Oer plaatse kan worden gemeten. De overige meetpunten moeten aan alle kortgesloten blijven. Br moet op worden gelet, dat: de weerstand van de toevoerdxaäen van onderdelen naar paneel zo laag mogelijk ia ( korte en dikke draden ), evenals de overgangsweeretsn8 der U-links ( vertinde oontaotp n )en de aerie-weeretand van het meetapparaat, De faom van deze e weeratandein waarbij nog die van de apoelen moet worden opgeteld, ie n.l. niet in het ontvan de sohakeling opgenomen. Bij Be gelijkapanningemtlrig wor """4 t hierop teruggekomen. Versohillende punten kunnen direat aahter het paneel met elkaar verbonden woxden, aange even door de stipgelli nen ( buaxsl- gg." ) en de aiet overeenkomen 8 e lettere gemerkte pun 3 en, we&e eveneens met elkaar verbonden ~i ja. De onderste twee oontaot-blokken aiju ereserveerd voor raap, de hoofd-mestpunten Voor spanningemeting i! a O/m n ) en voor extra aanirluitpunten voor het voedingagedeelte.

47 43 De epamingametpunten bevinden zioh tueeen iedere Tseotie van de sahrik;eling terwijl het aantal stroommeetpunten eodaalg ie ekoeen, dat de scsoom door iedere gelijkrioht-oe& kan worden gemefen, teaeinde oontrbh van de Gellen in de aohakeling mogelijk te maken, Op het horiaontale plankje aohter het paneel ai n de vereahillende onderdelen gemonteerd, n.1, ( in volgorde ) d e spoelen in twee rijen de ougroff-aellen in oelhouders op 4th rij âaaraohter en tenelatte op een klemenstrook de oondeneatoren. De opstelling is z6 gekosen, dat de onderdelen eniakkelijk te plaatsen en te vsrvsngian zijn. De op de foto ( bfz, 7.2, ) voorkomende opatelling ie andere uitgsvoprd. Hij wesd later evenwel opnieuw gemonteerd op de hier btieobreoen wpi aet welke beter voldoet met het oog op de weerstand der verbind II ngedraäen. -ring I, Be,evoelen, der onderdelen,, vervaar i igd van elamelleerd apeoiaalelaal ten- Deze zijn gewikkeld o Fhilipa bandkernen ( ringkesnen voor Pupin-apoelen einde de wesve 1 etroom en hyetereei i! e-vertiezen zo laag mogelijk te houden, ~e draaädiarneter IS 80 groot mo elijk ekoeen om de fi;lljk+ 8tXOaplcWeerEtand eveneens 80 laag mogel fjk te f oen uitkomen. rem wordt hier geateld door het aantal windingen en de beeohiki! ma wikkelruimte. Van de spoelen ai3n aomige gewikkeld m@t enkel Ou-montagedraad van 1,2 imn, diameter en ihiolatie van omepinning e + oellulold en andere met &draad# litze 4 x O 6 mm. $i geïeoleerd met + omepinning. Wat betreft de qua1 l teitrifaa os van dei spoel leverde dit graohiaoh geen veraohil Op; het litzedraad gedraagt ziah aoepeler tijdene het wikkelen. In ondarstaanäe tabel zi jn vessohillende grootheden, de spoelen betreffende, opgenomen, n.l. de aelfindugtie L in mh. ( gegeven ), de gslijketroompweorstand R in n, de rraietantie r-.in n ( bij 1000 Na. >, de ualiteitefaotor p, gedefidëerd ale f, het aantal w1ndinrxenw.w 8 e benodinäe draadlennte 1 in meters. Van gelijke rnpoeleñ zijn'gemiddelde %aarden o genomen * B 52 0, o, 18 O# i6 O, 14 O, 14 De spoelen sijn gewikkeld in twee helften, waardoor de bij iedere rdndirq door te eiteken draadlengte kleiner wordt. Gedeelde kernen gijn met; het oog op de hlerbij onvarmijdelijke luohtspleet, niet te verkieraen Een benaderde $aarde voor het aantal windingen kan aan de hand van een namogrsm worâen bepaald, wamna de juiete waaxäe empiriraoh wordt gevonden âoor mtiq OP een zelf-induotie-meetbrug. Aangezien de spoelen i@ de sohakeli een elijkatroom maecen maximaal met oqeveer 50 3 ), dbnt de invloed hier- van ap 6 e sexf-&&4uo EI i e te worden nageglaan In verband hiermede is voor de meting van de spoelen gekozen de brugeohakelil?g

48 b Rij evenwioht ( telefoon ge k' =x = elätt 08 bgtateat uit een Oondentaator-bank van maxr 1 ll,n, met step pen van Zo00 pb.' Hieraaul parallel ia een geijkte braaiaondenaatox geeohskeld va21 $0 %o% 1gOO gf oontinu, ter overbrugging ven de kleine otappen van de aondeneatorbank.' Voor Rb en R r ie 10Ongekoeen ( normaalweeretanden nauwkeuri heid 1 $!a ). Bilsoadere zorg moet wordeh beateed aan de eynimcrtr e van der rugvoed ng3 Oebldmn - ie, dat de ferm B Ra.fl,Sklefn flai ben opelohte van J.$ sodat, na verwearlosing van e noemex, de uitdrukkingen VOQX L, rin rx overgaan int. I a r, I < iirg ;fl& Benry % * B,i*a$l*(wQ,) Ohm.' Het voordeel. van deae brugaohakelîng iei de eerie-aondeneator In de &tak, wsssdoor de gelijkstroom door Be linkexhelft van de brug ie afgeeneden. DB gelijkatroom bleek niet op noemenewaardige wijae van invloed $e eijn op de zel.9-inbuatie van de spoelen. Ware dit wal het geval eweest dan souden spoelen mek luohtagleet moeten worden ontworpen,! ie uitersar8 veel groter en ewaarder uitvallen, De a oelen si n ge lraatst in koperen bntrraen met pertfnax dskeel, weasog 8 aonnsot ie@ a n B aaneluitklemmen, De, baesen worden in de aohakeling geaard. Bij montage op metalen ohaasia geaahigät dit aubomatirioh.

49 g 4# De quadratieohs weeretsisde-el~mcantest Bij dese groef sija hiervoor geko5en Weistin house OUpXoxlloellen, type J, msïdrnum bslaeting 2,s ma per ael, e!i! j moeten voldoen aan de vergelijkingr I 111 &%&,p Hierin is A bij definitie.i de oonduotantie van de ael bij een geli jkepanni in doorlaatxiohting van 1 volt ( P = 1 ).I ' Verder ma$ Y p i2 aijn (. guadratieohe karaktcerietiek )k 5n het aohema ( bijj8ganga43) zijn de vereiste waarden voor A opgenomen. Oebleken ie, dab de benodigde oellenmaefen worden gevonden, âaor uit een root arantela x te aeleoterenk a. Usllen, we fo - ke voldoen aan de voorwaarde p 4$ 2, V a 37 oellen bleek 5 $ e&n deas toorwaasde te voldoen. Door de e 28 ruimerp Ca atellen, n,l. p 1,g tot 8,l etaeg dit aalirîtal toq Ig $. Bovendien kon bij Qellsn p > 1 door vooralohtig eak renl eveneen$ * i1 worden emaakt, mdat tenelotte, ruim o$ dellen bruik 8 aar warenr #$ b. 17 t de hierboven.genaemde 85 oellen konden die osllen worden goeeleatsexd, welke voldeden aan de %n het sohema opgegeven &waarded:. Tn bet riviexsohmm is a@n iedere geli jkriohtoel een oanäenaator paralled. esohakald, Aan$eaien de auprokoellen een grote eigenospaaitei! beeittasn ( 1O.OOQ to6 l5bo.oûo p;s ), dient dese even@ena Ce worden gameten en daarna van de parallel-aapaaiteit te worden aigetr okken. De eigen-aapcaolteit b2ijlit nog eterk afhankelijk te ei n van de door de oe1 10 ende gelijketrom, aodat de oapttaitmitemet i! ng dient to geeohieden i! ij de bitroom, welke in do sohakeling door de oe1 geat Het vexdimt aenbeveliq de mtsetaohakeïing voor 0upron;-aellen riodanig in Oe riohten, bt hiermee waafdea vopr p A en de, eigen- 08 aaite3.t alle kunnen worden bepaald * Onâeretaanl(e brugiaohakeling vo 1 doe% aan deee eis,,') Bij de oorsprong ( ong. tot 0,4 V.) is g = 3.

50 46 De oe1 kan worden voorgesteld door een weerstand mt damaan parallel een oondeneator. In de ondertak van de brug bevlndt sioh Isratbaar, Op juiste symmetrie van Be brugvoeding moet eohter wal werden gelet Bij evenwioht van de brug ( telefoon geluidloos. 1 Zs de weexstand van âs oel. = 31, de oapa~iceit 01 f U Dit kan intuasen alïean gemeten worden, lnôlen de oel een gel 2 jketrom voertr Dtaxe wardt opgedrukt' dosr middel van de 6 V.-aoou re elweersband Ii en Be mooxspoel E. De laatete dient OM Be irapehant f e v$n Be geli 3 k- a%roomvoildfngatoik hoog te, maken, opdat de impedantie van de oe1 h5erâoon niet wordt bepinvloea. tak ataat n.1, garalle1. aan der oel. Dit gelät ook voor de voltmeter V die duci ook een &eer hoge neeratand raoet hebben, Qg V kan de edjkapanning aan Aa oe1 worm den afgwlesetn, terwpijl. de &mater 1 de gelijketraam door de oe1 mnwi j st. Net het galijketraom-gedeelte van de bra kunnen nu daa ksrektaristiek en de &waarde, van de oel. worden tj stroomgedeelte de e egaald, met bet wieaelc aa aaitslt. We kunnen das6 direot meten bij een $elijkspanning %lo d5e welke in de aohakeling o de oe1 komt '$enelotte zij'nog opgemerk{, dat heb nodig bleek de auprox-oellea afxonderlijk o te stellen in sen tharmodtaat;, ale a evolg van hun sterker tempera I& uur-afhankelijkheid. De tem eratuur eeft geen invloeb op de ex onent van de stroom-e anninger arakteristiet, maar wcal op de &waar i e en de oapacitelt. D ;e K b is een groot nadeel, van de ouprox-oellen. zi, oorrdenrra%oreri, Hiervan woxât de juiste waarden gevandeur, door van iedere In het sohema gegeven oondensator de oagaoiteitewaarde van de hieraan parallel geeohakelde gelijkriohtoel af te trekken. Is de laatste wasrde) de parablleloondensator, âan wordt deee geheel we gelaten. De nlt gevonden oandensatoren worden verkre en door met B ng van ean aantal rricat bebulp van een oondene;ator-mee! brug on ze daarna tot de gcawewte waarden te oombinesen.' In het B.Q.T,--dabsretorium wa@ een oondsneata8-meatbru aanweeia wasrmede de enoemde meting kon worden vsrrioht.1 Volledig Ef eidehalve wordt hleron 8 er het pxinoipe eahema. onn aem brug gegeven ( "rug

51 I U e t 47 x opleglsgn der randvoorwaardenr Bij dit probleem war& uitgegaan van de rasävoorwaardsof welke mat de riviersohakeling sijn egeven n.1, de otroom bid Krimpen s/d Lek en de tapam3.q bij Wifk bij buuratede, %ie onderataanûe tabel, waarin tehm nog eens de overeenkomst tuesen de elotrieohe en hydrauïieghe begsippen is opg@nollls)n*. Voorts ie nog gegeven de faeehoek tossen 9.2 en 21 op een begaald ogenblik De ogetiellin der gehele proef ia getekend o sohema X bijlap --- IM. al$ x,g. b!t oksiokams, We alen hierop de riv P exsohakelln waaro aangeraloten de meetinertrumenten VOO~ het vctrrlohten van!i e met; Ef ng, n.1, de oaoilligraaf' en de oomponaatar; welke bet gehele, onderste deel van het sehema in benlag neemt9 Ds overi e a garatuur dient voor het realiseren der randvoorwnasüen, we f ke P eder door eenmatex worâen aangewesen. ( A%, Aal dl env )i We den dat $i &iapen a/d Lek 3 randvooswaarden geli kti dig moeten worten opge 1 egd, Beiohouwen we nu b.v. I aan aal i et t d uidelijk sìjn, dat de inwendige geli jketroomweex&nâ der wleeslc etroomgenera8oren veel groter moet zijn dan die van de rivier daar X immers door daze laatete moet gaani Aan deze voorw&ar!le wordt voldaan, doord&t i& en op de rivlersahakeling worden gebraoht, doormiddel van serie-eondenetatoren, Bie de gelijke$room weg doar de generatoren afsnijdenei Noemen we de impedantie van de riviersabakeling 2 danmoeten do inwendige impedantie@ van de voedingeibronnen bij fhmpen a/d Lek om bovenataande reden aan de volgenâe voorwaarden voldoen: Zi 10QO HE. generator 77 a, voor f. * 2000 en f. * O. Hs. 8% 2040 a, generator.*i 28 voos 5. I lqû0 en f. * O, &. Zi gelijketr. enerator7=. Zr voor f. t 1000 BA a000 He, ( BrSr10 8 n) De5e eieen worden duis geheel gastol8 duo's raotieohe overwegin- fln. Voos een opmerking over de theoretieohe etekenis der inwen- %ge impedantieer van Be voedingebronnen, 4; De oorwaarâaa i1 en i3 í wiesel- m KServeor staat ter beeohikking een laegfrequentos illaûor, welke sinusvamige wisaarlagaraingen kan leveren van O tot t volt; van äe gewenste 134, uen8i.e. Het afgegeven vermogen ie sser gering,' Teneinde 1 e suivere ainuevorm van het uibgplngesigmal nîrb te bedbrven i8 her nodig, de osoillator te belaaten met de o gegeven imgaâantier ( = de i snüigs impedantie van de oeolllator 7, welke oonstiant moet gijn, I, f

52 48 Verder moet tueeen de eerste en tweede harmon%eohe een exaote verhouding L i 2 bestaan ( eynohronleatie ) terwijl. bovendien 12 in faee moet kunnen worden gerege18 t.o.v. Dit heeft tot $eoolg, dat i en 12 van 44n en dezelfde elspanningsbron moeten word en betrokken In verband mei bovenvermblds eiaen komen we tot het volgende werksohema voor de wlaeelstroomvoedlng I Ale sturend * element dienú een oeoillator, welke een sinv. wisseliapanning levert van 1OoQ Hs., 0-6 Volt inwendige impedantie 30on. Als energie-leverende. elementen dienen; le. Blra 1OûO Hs genercltor. Dit; ie in ws8en een energie-vaseterker, waarvan de ingan 8- impedantie oonstant Is en aangegaat 8an de oeroillator terw f j1* de uitglange-lm edsntie ho0 met; at jn, Jlaapli tude-xcgeiing d.m.vr * regelbare ver8 t erkingegrera 8. 24, Ben 2OüO Ka, generator,. Bvenmms e0n energie-veraterker, met deeelfde eiaen voor tri- en uitgang#-impedantie, Verder gijn hierin opgenomen een element voor frequentieverdubbaling, een fase-reguling en amplitude-regalina;. Het aantal generatoren kan willekeurig worden uitgebrelâ mar gelan$ van het aqntal harmonieohen dat men aan de rlviereohakeling wenet toe $9 voeren. Ge5ien de bijaonäere eisen, 5ijn 5e voor dit doel spsolasl ontworpen. Preheei. Links van het aohema ie de oaoillalor getekan8 dezelfde ale dia In echema I. De signaalsgar?nsw ( 1000 Hz. ) wordt asingenwen o 1, ) Valt. Ale P wang van de generator âient de demper DL, demping 1s) Negex; karakteristieke weeratanä 6Wn. Ket doel van deee demper Se: afgeerloten.