THEMA IV.2. Maligne neoplasma van trachea, bronchus en long

Transcriptie

1 THEMA IV.2. Maligne neoplasma van trachea, bronchus en long Selectiecriteria Voor deze selectie worden alle ziekenhuisverblijven weerhouden die beantwoorden aan de algemene selectiecriteria (cfr. Inleiding 2.4.a) en bovendien als hoofddiagnose een ICD-9-CM-code hebben die wijst op een maligne neoplasma van trachea, bronchus of long d.w.z. een code 162.* ( * geeft aan dat de waarde van dit cijfer geen belang heeft voor het al dan niet behoren tot de selectie). Een diagnose kan in de MKG-registratie als hoofddiagnose of als nevendiagnose worden geregistreerd. De hoofddiagnose is die diagnose die het best de opname in het ziekenhuis verantwoordt. Alle andere aanwezige diagnosen zijn nevendiagnosen. Bij een selectie van ziekenhuisverblijven uit de MKG-databank op basis van een diagnose stelt zich dus de vraag of alleen de verblijven weerhouden worden waar de diagnose in kwestie als hoofddiagnose werd opgegeven, of integendeel alle verblijven weerhouden worden waar de betreffende diagnose voorkomt. Voor onderstaande selectie worden enkel de verblijven met een maligne neoplasma van trachea, bronchus of long als hoofddiagnose weerhouden. Indien ook alle verblijven met nevendiagnose 162.* zouden opgenomen worden in de selectie dan zouden ook alle verblijven met bijvoorbeeld V58.1 (chemotherapie) of V58.0 (radiotherapie) als hoofddiagnose weerhouden worden. Dit zijn verblijven waarbij de patiënt speciaal opgenomen wordt om de behandeling van de maligne respiratoire tumor uit te voeren (hetzij radiotherapie, hetzij chemotherapie). De V-code moet dan geregistreerd worden als hoofddiagnose, de maligne respiratoire tumor als nevendiagnose. De meeste van deze verblijven zijn heropnamen van de patiënten die de ziekenhuisverblijven met hoofddiagnose 162.* genereren. Door de selectie te beperken tot de verblijven met een maligne respiratoire tumor als hoofddiagnose wordt de prevalentie van deze aandoening beter benaderd. In totaal bevinden er zich verblijven met een maligne neoplasma van trachea, bronchus of long als hoofddiagnose in de MKG databank voor het registratiejaar Hiervan vonden er in een klassiek ziekenhuisverblijf en 1736 in daghospitalisatie plaats. De selectie die hieronder in kaart wordt gebracht, beperkt zich tot de klassieke ziekenhuisverblijven. Registratiejaar 1998 Geografisch niveau Administratieve arrondissementen

2 Toelichting Op Kaart IV.2 vallen onmiddellijk een aantal donker gekleurde zones op, waar dus meer verblijven met een maligne neoplasma van trachea, bronchus of long als hoofddiagnose voorkomen dan verwacht 1. Het gaat om de drie Limburgse arrondissementen (en de afwijking van de SAR is significant) en de meeste arrondissementen van de provincies Henegouwen en Namen. De arrondissementen Virton en Aarlen vallen ook op door een veel groter aantal verblijven dan verwacht 1, en ook hier is de afwijking significant. Bijna alle West- en Oost-Vlaamse arrondissementen hebben een lager aantal verblijven dan verwacht 1 voor deze pathologie, uitgezonderd Ieper en Diksmuide, maar voor deze arrondissementen is de afwijking niet significant. In tabel IV.2.a. worden de exacte cijfers weergegeven waarop kaart IV.2. gebaseerd is. Vergeleken met de analoge kaart in MKG 1996 in Beeld is deze kaart, globaal gezien, zeer gelijkaardig. De gebieden met meer verblijven met een maligne neoplasma van trachea, bronchus of long als hoofddiagnose dan verwacht 1 profileren zich echter nog meer uitgesproken dan voor Figuur IV.2. brengt de leeftijds- en geslachtsdistributie van de klassieke ziekenhuisverblijven met een maligne neoplasma van trachea, bronchus of long in beeld. Deze figuur illustreert zeer duidelijk dat deze pathologie vooral voorkomt bij de oudere mannelijke populatie. Voor 83 % van alle ziekenhuisverblijven die tot de selectie behoren is de patiënt van het mannelijk geslacht. 88 % van de verblijven van mannelijke patiënten wordt gegenereerd door mannen tussen de 50 en 80 jaar. Onder Selectiecriteria wordt gesteld dat de selectie van ziekenhuisverblijven die in dit thema in beeld wordt gebracht, wordt uitgevoerd op basis van de ICD-9-CM code 162.* als hoofddiagnose. Het vierde cijfer heeft geen belang voor het al dan niet behoren tot de selectie. Het geeft echter wel een indicatie van de preciese lokalisatie van het neoplasma. Tabel IV.2.b. geeft een overzicht van de hoofddiagnose op vier cijfers voor alle ziekenhuisverblijven die opgenomen zijn in de selectie. Uit deze tabel blijkt dat het in 30 % van de verblijven gaat om een maligne neoplasma van de bovenkwab, bronchus of long en in 14 % van de verblijven om een maligne neoplasma van de onderkwab, bronchus of long. Jammer genoeg wordt in 43 % van de verblijven de lokalisatie onvoldoende gespecificeerd. Meer nauwkeurige codering is dus nog steeds wenselijk. De daghospitalisatieverblijven met als hoofddiagnose een maligne neoplasma van trachea, bronchus of long werden niet weerhouden voor de selectie, maar hun aantal is niet verwaarloosbaar: het gaat om 1736 dagopnamen. De analyse van deze dagopnamen heeft een aantal interessante vaststellingen tot gevolg. Eerst en vooral valt op te merken dat 76 % van de daghospitalisaties heropnamen zijn van patiënten die eerder in het jaar reeds opgenomen werden in hetzelfde ziekenhuis. 1 Voor de berekening van het verwacht aantal verblijven wordt verwezen naar Inleiding 3. Methodologie.

3 De verdeling van de verschillende hoofddiagnosen over de ICD-9-CM codes op vier cijfers is ongeveer dezelfde als voor de klassieke ziekenhuisverblijven (cfr. tabel IV.2.b.), enkel het aandeel van de niet gespecificeerde code (162.9) is nog groter. Als nevendiagnosen vinden we in 15 % (254) van de daghospitalisatieverblijven een V58-code. Dit doet vermoeden dat deze verblijven eigenlijk opnamen specifiek voor radiotherapie of chemotherapie zijn. Wellicht diende voor deze dagopnamen de V58- code als hoofddiagnose geregistreerd te worden. Hier werden de codeerregels niet correct toegepast. In vergelijking met de gegevens voor 1996 is het aandeel van deze foutief gecodeerde verblijven echter al veel kleiner (34% in 1996). De analyse van deze daghospitalisatieverblijven deed de vraag rijzen naar het aandeel verblijven die onterecht werden opgenomen in de selectie van klassieke ziekenhuisverblijven die in beeld werd gebracht. Met onterechte verblijven wordt dan bedoeld: korte verblijven (< 5 dagen) met een V58-code als nevendiagnose waarbij men kan vermoeden dat het om een opname specifiek voor behandeling (radiotherapie, chemotherapie) gaat, en waarbij dus de V58-code de hoofddiagnose had moeten zijn. Het aandeel van deze mogelijk onterecht weerhouden verblijven voor de selectie behandeld in dit thema bedraagt 4 %. Het opnieuw in beeld brengen van de initiëel gemaakte selectie, maar exclusief de korte verblijven ( < 5 dagen) met een V58-code als nevendiagnose heeft nagenoeg geen veranderingen op de kaart tot gevolg, vandaar dat de selectiecriteria zoals beschreven onder Selectiecriteria behouden worden. Kaart IV.2. Maligne neoplasma van trachea, bronchus en long - MKG 1998 Definitie klassen + (aantal arrondissementen) 120 < SAR (7) 110 < SAR =< 120 (6) 100 < SAR =< 110 (7) 90 < SAR =< 100 (7) 80 < SAR =< 90 (9) SAR =< 80 (7) De * geeft aan of de afwijking van de waarde van de SAR significant is voor het desbetreffende administratief arrondissement

4 Administratief arrondissement Naam Nummer Aantal verblijven SAR Klasse Ondergrens 95% BI Bovengrens 95% BI Significante afwijking SAR ANTWERPEN * MECHELEN TURNHOUT BRUSSEL-HOOFDSTAD * HALLE-VILVOORDE * LEUVEN NIJVEL * BRUGGE * DIKSMUIDE IEPER KORTRIJK * OOSTENDE ROESELARE * TIELT VEURNE AALST * DENDERMONDE * EEKLO * GENT * OUDENAARDE ST-NIKLAAS * AAT CHARLEROI * BERGEN * MOESCROEN ZINNIK * THUIN * DOORNIK * HOEI LUIK VERVIERS BORGWORM HASSELT * MAASEIK * TONGEREN * AARLEN * BASTENAKEN MARCHE-EN-FAMENNE NEUFCHATEAU * VIRTON * DINANT NAMEN * PHILIPPEVILLE * Totaal Tabel IV.2.a. Klassieke ziekenhuisverblijven met een maligne neoplasma van trachea, bronchus of long als hoofddiagnose MKG 1998

5 Figuur IV.2. Leeftijds- en geslachtsdistributie - MKG Leeftijd Aantal klassieke ziekenhuisverblijven met een maligne neoplasma van trachea, bronchus en long als hoofddiagnose Mannen Vrouwen ICD-9-CM-code Omschrijving aantal verblijven % verblijven Maligne neoplasma van de trachea Maligne neoplasma van de hoofdbronchus Maligne neoplasma van de bovenkwab, bronchus of long Maligne neoplasma van de middenkwab, bronchus of long Maligne neoplasma van de onderkwab, bronchus of long Maligne neoplasma van andere delen van bronchus of long Maligne neoplasma van bronchus of long, niet gespecificeerd totaal Tabel IV.2.b. Aandeel van de verschillende hoofddiagnosen - Maligne neoplasma van trachea, bronchus en long - MKG 1998