Thalassemie nader belicht. H. Heijboer, afd. kinderhematologie 2006

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Thalassemie nader belicht. H. Heijboer, afd. kinderhematologie 2006"

Tania Smit
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 Thalassemie nader belicht H. Heijboer, afd. kinderhematologie 2006

3 Thalassemieën Twee hoofdgroepen: Alfa thalassemie Beta thalassemie De alfa ketens worden door 4 genen gereguleerd (chromosoom 16) De beta ketens worden door 2 genen gereguleerd (chromosoom 11) Mutaties die aanleiding geven tot verminderde of afwezige expressie van deze ketens veroorzaken het klinisch beeld

5 Dragerschapspercentages ß-thalassemie Marokkanen en Turken: 2-5% α-thalassemie Marokkanen en Turken: 2-5%

6 Belang van onderzoek op dragerschap van thalassemie Voorkómen van onnodige behandeling met ijzer Verklaring voor moeheidssymptomen en/of anemie z.n. behandeling met foliumzuur Genetische counseling

7 α-thalassemie: klinisch beeld genotype kliniek (anemie) Normaal αα/αα geen Heterozygoot type 2 -α/αα mild Homozygoot type 1 -α/-α mild/matig Heterozygoot type 1 --/αα mild/matig Dubbel heterozygoot -α/-- ernstig type 1 en 2 Homozygoot --/-- hydrops foetalis

8 ß-thalassemie: klinisch beeld kliniek (anemie) Hb typering ß 0 homozygoot ernstig (thal. Major) F > 90%, geen A, A 2 verhoogd ß + homozygoot matig (thal. Intermedia) F > 60 80%, A: 20 40%, A 2 verhoogd ß 0 heterozyg. mild/matig (thal. Minor) F en A 2 verhoogd ß + heterozyg. mild F en A 2 verhoogd

9 Homozygote ß-thalassemie: pathofysiologie 1 Volledig ontbreken van ß globuline gen, waardoor: Ontbreken van HbA Overmaat aan α globine, waardoor: Neerslag van vrije α ketens in de ery s, waardoor hemolyse, ineffectieve erytropoiëse, anemie en hypoxie

10 Homozygote ß-thalassemie: pathofysiologie 2 Door erytropoiëtische stress: verhoging expressie van γ en δ ketens die α ketens binden (verhoging HbF en HbA 2 ) Desondanks door onvoldoende HbF en HbA 2 ontstaat hypoxie en verhoogd erytropoiëtine, waardoor: Sterke toename beenmergactiviteit (BM hyperplasie en invasieve BM groei in de lange pijpbeenderen en schedel) Extramedullaire erytropoiëse

11 Homozygote ß-thalassemie: klinisch beeld (vanaf leeftijd 6 maanden) 1 Ernstige, hypochrome, microcytaire, hemolytische anemie Groeiretardatie/gebrek aan eetlust Decompensatio cordis Recidiverende infecties (aspecifiek) Hepatosplenomegalie Verhoogde ijzerresorptie vanuit de darm (ijzerstapeling) Icterus/galstenen Skeletdeformatie (m.n. schedel)

12 Homozygote ß-thalassemie: klinisch beeld 2 Mortaliteit zonder behandeling: 100% gedurende de eerste 10 tot 15 levensjaren. Levensverwachting met chronisch transfusieschema: jaar.

13 Homozygote ß-thalassemie: behandeling 1 Chronisch bloedtransfusie schema 1x/ 2 à 3 weken Hb > 6.0 mmol/l Foliumzuur suppletie Chelatie therapie s.c., of s.c. + oraal Desferal: mg/kg/d in 8 12 uur s.c., 5 à 7 dagen per week, in combinatie met vit. C: 10 mg/kg/d Deferipron: 75 mg/kg/d in 3 doses oraal

14 Homozygote ß-thalassemie: behandeling 2 Op indicatie: Splenectomie Beenmergtransplantatie (= curatie) Preventie: antenatale diagnostiek, screening dragerschap

15 Tarik Dahhan (1) 1 e kind van Marokkaanse ouders Moeder sinds 3 jaar, vader sinds 10 jaar in Nederland lft. 6 maanden: bezoek aan huisarts M. was opgevallen: grote buik en bleek, gele kleur bij doorvragen blijkt Tarik slecht te groeien en te drinken en huilt hij veel

16 Tarik Dahhan (2) H.a. onderzoekt T. en stelt vast: geprikkelde, huilerige, bleek/gele baby zeer grote lever en milt (beide tot in kleine bekken) systolische ejectie souffle over het hart, crepitaties over de longen, dikke ogen, handjes en onderbenen/voeten geen vergrote lymfklieren

17 Tarik Dahhan (3) H.a. overweegt diagnose bloedarmoede vraagt aan: bloedbeeld, reticulocyten en MCV

18 Tarik Dahhan (4) Uitslagen zijn dezelfde dag bekend: Hb: 2.0 mmol/l MCV: 52 fl reticulocyten: 15% Leuko s en thrombo s: N H.a. stuurt kind naar k.a. onder verdenking thalassemie

19 Tarik Dahhan (5) T. krijgt 2 erytrocyten transfusies en diuretica en is in 2 dagen goed opgeknapt Hb-typering toont beeld van homozygote ß- thalassemie T. start vanaf die tijd met elke 3 weken een erytransfusie

20 Tarik Dahhan (6) Na enkele maanden start hij met Desferal s.c.; 7 dagen per week hij heeft geen PAC nodig; blijft goed te prikken stabiele fase breekt aan T. toont inhaalgroei en ontwikkelt zich goed

21 Tarik Dahhan (7) Op 6 jarige leeftijd wordt 2 e gezonde zusje geboren Zij blijkt HLA-identiek T. wordt aangemeld voor BMT in LUMC (Leiden) verblijft daar nu 3 maanden; BMT lijkt vooralsnog geslaagd

Vergelijkbare documenten

Sikkelcelziekte nader belicht. H. Heijboer, afd. kinderhematologie 2006

Sikkelcelziekte nader belicht. H. Heijboer, afd. kinderhematologie 2006 Sikkelcelziekte nader belicht H. Heijboer, afd. kinderhematologie 2006 Sikkelcelziekte Wereldwijd meest voorkomende Hb pathie Puntmutatie in het gen op chromosoom 11 dat codeert voor de beta keten Het