AANDOENINGEN van het BLOED. H.H. TAN, arts 2015

Transcriptie

1 AANDOENINGEN van het BLOED H.H. TAN, arts 2015

2 BLOED 2 RODE BLOEDCELLEN (ERYTROCYTEN ; 4,5-5,5 x /ltr, 4-5 x /ltr) * Vervoeren O 2 naar het weefsel * Voeren CO 2 af * Levensduur: 120 dagen * Bestaan uit hemoglobine (eiwit globuline + 4 ijzerbevattende heemgroepen) * Aanmaak van ery wordt gereguleerd door het hormoon EPO (erythropoëtine) uit de nieren * Als ze bijna rijp zijn, verlaten ery het beenmerg als RETICULOCYTEN

3 BLOED 3 WITTE BLOEDCELLEN (LEUCOCYTEN) * Functie: verdedigen tegen infecties * Onderverdeeld in: monocyten lymfocyten granulocyten BLOEDPLAATJES (TROMBOCYTEN) * Functie: dragen bij aan wondgenezing, aktiveren de stollingsfactoren (vit. K-afh.)

4 BLOED 4 DIAGNOSTIEK * Bloedonderzoek * Beenmergpunctie ANEMIE (BLOEDARMOEDE) * Aantal ery is verlaagd * Gehalte Hb is verlaagd O 2 voorziening van de cellen schiet tekort (hypoxie) * Oorzaak: bloedverlies, sterke afbraak van ery * Symptoom: vermoeidheid * LO: bleekheid

5 BLOED 5 * ANEMIE door IJZERTEKORT (IJZERGEBREK ANEMIE) Behoefte: 9 mg Fe/dag, 15 mg Fe/dag Oorzaak: bloedverlies (menstruatie, gastroïntestinale bloeding), verhoogde behoefte tijdens ZS (52%) Symptoom: vermoeidheid Diagnose: bloedonderzoek, z.n. gastroscopie Medicatie: orale ijzersupplementen

6 BLOED 6 * ANEMIE door VITAMINE B12 TEKORT (VITAMINE B12GEBREK ANEMIE) Behoefte: 2,8 mg Oorzaak: gestoorde opname (chron. ontsteking, verwijdering van dunne darm), tekort aan INTRINSIEKE FACTOR PERNICIEUZE ANEMIE, verhoogde behoefte (veganisten), verhoogde uitscheiding

7 BLOED 7 Symptomen: buikklachten (M+B), brandend gevoel in tong, blauw-geel kleurenblindheid, doof gevoel (armen, benen), krachtverlies Therapie: vitamine B12 injectie i.m.

8 BLOED 8 * ANEMIE door GEBREK aan FOLIUMZUUR (FOLIUMZUURGEBREK ANEMIE) Oorzaak: ZS, borstvoeding, alcoholisme, ziekte van Crohn, nieraandoening, Diagnose: bloedonderzoek Therapie: medicatie

9 BLOED 9 * HEMOLITISCHE ANEMIE t.g.v. versnelde afbraak in de milt ery Oorzaak: erfelijke afwijking, infectie Symptomen: geelzucht (icterus) t.g.v. bilirubine, donkere urine Diagnose: bloed- / urineonderzoek Therapie: milt verwijderen bij erfelijke vorm

10 BLOED 10 HEMOGLOBINOPATHIE * bloedziekte t.g.v. stoornis in de structuur of aanmaak van hemoglobine * erfelijk - THALASSEMIE * stoornis in de synthese van de α- of β-ketens van hemoglobine * erfelijk * Wereld: 200 miljoen * vooral in Middellandse Zeegebied, Noord-Afrika, Midden-Oosten en Zuid-Azië * ernstige thalassemie:

11 BLOED 11 * Symptomen: anemie, hyperreactiviteit van het rode beenmerg, miltvergroting, groeiachterstand, botdeformaties * Therapie: regelmatige bloedtransfusie (40 jr?) * Preventie: prenatale diagnostiek, vruchtwaterpunctie, vlokkentest

12 BLOED 12 - SIKKELCEL-ANEMIE (erycyten bevatten een abnormaal type hemoglobine HbS)) HEMOLITISCHE ANEMIE) * Preventie: hielprik in Nederland (2007) * Symptomen: perioden met pijnlijke crisis, infecties * Diagnose: microscopisch onderzoek * Therapie: voorkomen van hemolytische crisis, pijnbestrijding, z.n. morfine, regelmatige bloedtransfusie

13 BLOED 13 - POLYCYTEMA VERA * aandoening waarbij concentratie van erythrocyten in het bloed is verhoogd * zeldzaam STOORNISSEN in de HEMOSTASE * gaan gepaard met spontane, ernstige bloedingen * gestoorde stolling * Oorzaak: verminderde werking van thrombocyten, tekort aan thrombocyten / vit. K, stollingsfactoren

14 BLOED 14 - THROMBOCYTOPENIE * tekort aan thrombocyten in het bloed, t.g.v. onderdrukking van de aanmaak van thrombocyten door kwaadaardige aandoening, vernietiging van beenmerg (na chemotherapie, na bestraling) versnellen van de afbraak van thrombocyten ophoping in de milt door auto-immuunziekte

15 BLOED 15 * Symptomen: petechiën (kleine rode / paarse puntvormige bloedingen), maagdarmkanaal, stelsel) * Therapie: bedrust, ecchymose (grotere, paarsachtige bloeduitstortingen), spontane bloedingen (neus, urogenitaal z.n. transfusie van thrombocyten

16 BLOED 16 - IDIOPATHISCHE THROMBOCYTOPENISCHE PURPURA * t.g.v. verhoogde afbraak van thrombocyten na virale infectie Symptoom: petechiën Diagnose: bloed + antistoffen Medicatie: corticosteroïden

17 BLOED 17 STOLLINGSSTOORNISSEN * Bloedstolling is een uitermate complex proces, waarbij de thrombocyten en verschillende plasmaeiwitten een belangrijke rol spelen. Het resultaat is een THROMBUS (een stolsel uit een dicht fibrine netwerk met thrombocyten en erythrocyten. Een tekort aan stollingsfactoren kan ontstaan door verstoorde aanmaak of versterkte afbraak. - STOLLINGSTOORNISSEN door VIT. K2 TEKORT

18 BLOED 18 ERFELIJKE STOLLINGSTOORNISSEN - HEMOFILIE A * geslachtsgebonden recessief (vnl. ) * Nederland: 1 : * verminderde aktiviteit van factor VIII Symtomen: (v.a. 3e jaar) spontane bloedingen (knie, heup, elleboog), ontsteking (pijn, zwelling), hersenbloeding Daignose: bloedonderzoek Medicatie: factor VIII, desmopressine

19 BLOED 19 - ZIEKTE van VON WILLEBRAND * Nederland: 1 : * tekort aan Von Willebrandfactor (vwf): transport tekort factor VIII Symptomen: blauwe plekken, bloedneus, nabloeding (tandarts, menstruatie, maag/darmbloeding, gewrichtsbloeding Diagnose: bloedonderzoek Medicatie: desmopressine

20 BLOED 20 DIFFUSE INTRAVASALE STOLLING is een levensbedreigende aandoening, waarbij de thrombocyten en de stollingsfactoren worden verbruikt. O.a.: bij sepsis, complicatie bij bevalling (loslaten van placenta), maligniteit, ernstige immuunstoornissen THROMBINE-afgifte + coagulatie (stolling) ISCHEMIE (vnl. nier, lever, longen)

21 BLOED 21 * Diagnose: bloed: thrombocyten, bloedingstijd verlengd, fibrine * Therapie: thrombocytenconcentraat toedienen, geconcentreerde stollingsfactoren, iv stollingsremmer, heparine

22 BLOED 22 AFWIJKING VAN WITTE BLOEDCELLEN NEUTROPENIF - bacterie, schimmelinfectie - BW chemotherapie - immunosuppressing, - reumatoïde artritis - leverabcessen - sepsis ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~