Stage opdrachten BOL niveau 3 2e jaar

Transcriptie

1 Stage opdrachten BOL niveau 3 2e jaar 2013 Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 0 van 38

2 Inhoudsopgave algemeen Inleiding... 2 Orientatieopdrachten... 3 Beroepsopdracht Beroepsopdracht Beroepsopdracht Persoonlijk Activiteiten Plan...37 Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 1 van 38

3 Inleiding Je gaat binnenkort weer stagelopen. Net als in je eerste stage ga je met behulp van een aantal beroepsopdrachten het geleerde in praktijk brengen. Je theoretische ondergrond is verder uitgebouwd dus de opdrachten zijn ook weer wat ingewikkelder. Beroepsopdrachten zijn een hulpmiddel voor jou om te leren in de praktijk. Door middel van de deelopdrachten leer je de desbetreffende kerntaken, werkprocessen en competenties te beheersen. De uitgewerkte opdrachten kun je voorleggen als bewijsstukken over het beheersingsniveau van de kerntaken, werkprocessen en competenties waaraan jij gewerkt hebt in de stage. Bewaar ze dan ook in je portfolio. Per beroepsopdracht wordt in de verantwoording gemeld welke kerntaken, werkprocessen en competenties aan de orde komen. Beroepsopdrachten zijn geen toetsen. Je kunt dus niet zakken op het niet goed uitvoeren van een opdracht. Natuurlijk worden de opdrachten die je uitvoert wel met jou geëvalueerd. De stage sluit je af met praktijktoets 2, dit is een officiële toets, hier kun je dus wel voor zakken. Je zult tijdens de stage werken aan 3 beroepsopdrachten: 5 Methodisch handelen II 6 Begeleiden en zorgen bij verlies en verliesverwerking 7 Begeleiden bij moeilijk verstaanbaar gedrag Om zoveel mogelijk te kunnen leren in de praktijk is een goede voorbereiding noodzakelijk. Om tijdens je stage direct aan de slag te kunnen gaan met de beroepsopdrachten moet je je op school voorbereiden. Lees de beroepsopdrachten alvast goed door, maak de oriëntatieopdrachten. Maak voor de 3 opdrachten een gezamenlijke planning waarin je aangeeft hoe je aan deze opdrachten gaat werken. Ook nu is het weer heel goed mogelijk om onderdelen uit de 3 beroepsopdrachten aan elkaar te koppelen. Gebruik voor je planning het persoonlijk activiteitenplan van bijlage 1 (pagina 44). Veel succes met je stage! Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 2 van 38

4 Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 3 van 38

5 Oriëntatieopdracht bij beroepsopdracht 5 Ik weet welke onderdelen naast het zorg(leef)plan in een zorgdossier Kunnen zitten Ik weet hoe ik rekening kan houden met de zelfredzaamheid van de zorgvrager Ik ken de betekenis van het begrip monitoren Ik weet hoe ik moet evalueren Ik weet welke gezondheid/ gedragsproblemen ik kan halen uit het zorg(leef)plan van een zorgvrager Wat is voorlichting geven, wat is instructie geven (op primair, secundair en tertiair niveau) Ik weet welke stappen ik moet nemen bij het opzetten van een voorlichtingsplan om te komen tot gedragsverandering Ik beheers de belangrijke gespreksvaardigheden bij een voorlichtingsgesprek met een zorgvrager, mantelzorger en/of naasten Ik weet wat belangrijk is in de benadering van een zorgvrager die ik voorlichting wil geven Ik kan benoemen wat voor mij persoonlijk leerpunten zijn bij deze beroepsopdracht *Ik weet volgens welke visie er gewerkt wordt binnen de instelling/organisatie *Ik weet welke standaardformulieren het zorg(leef)plan bevat in de instelling /organisatie Kan ik Moet ik leren * de met een sterretje gemarkeerde punten zoek je uit op de afdeling waar je stage loopt. Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 4 van 38

6 Oriëntatieopdracht bij beroepsopdracht 6 Ik ben in staat literatuur te verzamelen rondom het onderwerp verlies en verliesverwerking Ik weet wat verlies en verliesverwerking binnen de zorg betekent Ik ben op de hoogte van de fasen van verliesverwerking Ik ken de fasen van het slecht nieuwsgesprek en heb hiermee op school geoefend in een fictieve situatie Ik ben in staat literatuur te verzamelen rondom het onderwerp pijn en pijnbestrijding Ik weet hoe te handelen bij pijn en pijnbestrijding: Ik kan pijn monitoren Ik kan beslissen over en zo nodig medicatie geven Ik kan pijnrapportage bijhouden Ik weet welke disciplines er in geval van pijn/ernstig lijden bij de zorgvrager betrokken is Ik weet in welke situaties ik hulp moet vragen of anderen moet waarschuwen Ik weet wat er in het zorg/leefplan staat beschreven over de zorg bij pijnbestrijding Ik ben in staat literatuur te verzamelen rondom het onderwerp palliatieve zorg Ik ken de wet- en regelgeving in geval van overlijden Ik ben in staat literatuur te verzamelen rondom het onderwerp rouw en rouwverwerking Ik ben op de hoogte van de fasen van rouwverwerking Ik kan benoemen welke ervaring ik heb met verlies en wat dit bij mij oproept Ik kan benoemen wat voor mij persoonlijk leerpunten zijn hierbij *Ik ben op de hoogte van de visie over palliatieve zorg binnen de instelling/organisatie *Ik weet wat er in het zorg/leefplan staat beschreven ten aanzien van palliatieve zorg / verliesbegeleiding *Ik ben op de hoogte wat binnen instelling/de organisatie het beleid ten aanzien van palliatieve zorg, euthanasie en versterven is *Ik weet hoe te handelen bij overlijden in de werksituatie. Ik ken het protocol bij overlijden en weet welke handelingen verricht worden na overlijden Kan ik Moet ik leren * de met een sterretje gemarkeerde punten zoek je uit op de afdeling waar je stage loopt. Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 5 van 38

7 Oriëntatieopdracht bij beroepsopdracht 7 kan ik moet ik leren Ik ben in staat literatuur te verzamelen rondom het onderwerp moeilijk verstaanbaar gedrag Ik weet wat moeilijk verstaanbaar gedrag binnen de zorg betekent Ik weet welke vormen van moeilijk verstaanbaar gedrag ik op de afdeling kan tegen komen, bijvoorbeeld: agressie, claimend gedrag, schreeuwen, schelden, zelfvernietiging, zelfverwonding, afzondering, niet meer eten Ik kan verbindingen leggen tussen gezondheidsproblemen en de daarmee samenhangende bestaansproblemen Ik ben op de hoogte van de verschillende methodieken over het omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag Ik kan een begeleidingsplan opstellen Ik heb kennis van de meest gangbare psychofarmacologie en weet wat het niet innemen van deze medicatie voor een effect heeft Ik weet te handelen bij crisissituaties of acute situaties die zich kunnen voordoen in het verloop van het ziekteproces van de zorgvrager Ik ken de wet- en regelgeving ten aanzien van middelen en maatregelen Ik kan benoemen wat voor mij persoonlijk leerpunten zijn bij deze beroepsopdracht *Ik weet wat er in het zorg/leefplan beschreven moet staan ten aanzien van moeilijk verstaanbaar gedrag *Ik ben op de hoogte wat binnen instelling/de organisatie het beleid ten aanzien van moeilijk verstaanbaar gedrag is * de met een sterretje gemarkeerde punten zoek je uit op de afdeling waar je stage loopt Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 6 van 38

8 Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 7 van 38

9 Inhoudsopgave Verantwoording... 9 Opdracht Onderdeel 1: een zorg(leef)plan opstellen Onderdeel 2: geven/evalueren voorlichting,advies,instructie Bijlage1: stappenplan voorlichting 14 Bijlage 2: aandachtspunten voorlichtingsgesprek 15 Resultatenoverzicht Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 8 van 38

10 Verantwoording Met behulp van deze beroepsopdracht ga je werken aan de volgende kerntaken en de daarbij behorende werkprocessen: Fase 2 Leerjaar 2 Kerntaak 1: Bieden zorg en ondersteuning op basis van het zorgplan Werkproces Niveau* 1.1 Stelt (mede) het zorgplan op C 1.2 Biedt persoonlijke verzorging en observeert C gezondheid en welbevinden 1.5 Begeleidt een zorgvrager C 1.8 Geeft voorlichting, advies en instructie C 1.11 Evalueert de zorgverlening C * Zie competentiekaart. Daarnaast werk je ook aan de volgende onderdelen van Loopbaan en Burgerschap: Fase 2 Leerjaar 2 Loopbaan Je oriënteert je op je loopbaan en je persoonlijke ontwikkeling Economische dimensie Jij gedraagt je als werknemer bij het uitvoeren van het werk. Je weet hoe je gebruik kan maken van werknemersrechten en voert dit ook uit. Je stelt jezelf collegiaal op Door middel van deze beroepsopdracht werk je tevens aan het ontwikkelen van je schrijfvaardigheid Nederlands: Fase 2 Leerjaar 2 Nederlands - schrijven Niveau* 2F Deze beroepsopdracht bestaat uit 2 delen. In beide opdrachten komen werkprocessen van de kerntaak voor. Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 9 van 38

11 Opdracht NB: Het is mogelijk om onderdeel 1 en 2 te integreren. Het zou zo maar mogelijk kunnen zijn dat je bij het opstellen van een zorg(leef)plan ook een probleem tegenkomt dat vraagt om acties met betrekking tot het geven van voorlichting. Je zou dan het voorlichtingsplan als een onderdeel in het zorgleefplan kunnen opnemen. Onderdeel 1: Een zorg(leef)plan opstellen - A. Voer een anamnese gesprek 1 met een zorgvrager aan de hand van een standaardformulier - B. Bepaal de zorgproblemen, zorgdoelen, acties en evaluatiedatum in overleg met zorgvrager - C. Stel voor de zorgvrager een zorg(leef)plan op - D. Evalueer de zorg met de zorgvrager en stel eventueel het zorg(leef)plan bij Je hebt nu een jaar als leerling-verzorgende IG achter de rug en hebt al mede uitvoering gegeven aan het zorg(leef)plan. Nu ga je zelf een zorg(leef)plan opstellen, monitoren en eventueel bijstellen om o.a. daarmee de coördinatie en de continuïteit rondom de zorg van de zorgvrager te kunnen bewaken. Op school zijn alle facetten hierover besproken. Door middel van deze opdracht laat je zien dat je in de praktijk een zorg(leef)plan kunt opstellen. A. Voer een anamnese gesprek met een zorgvrager aan de hand van een standaardformulier In de theorie heb je geleerd dat de start van het zorg(leef)plan wordt gemaakt met het stellen van de zorgvraag. Voordat je met het anamnese gesprek begint ga je eerst: de voorgeschiedenis, eventuele overdracht en andere rapportages, die in het dossier zit verzamelen, lezen en analyseren. De omvang van het dossier is afhankelijk van de intensiviteit van de zorg, eventuele eerder gegeven zorg en de hoeveelheid disciplines die al bij de zorg van de zorgvragers betrokken zijn geweest. Voer vervolgens een anamnese gesprek volgens de standaardprocedure van de instelling waar je werkt. Orden alle gegevens die je hebt verzameld en breng samenhang aan. 1 Het kan voorkomen dat er tijdens jouw stage geen nieuwe opname komt waarmee je een anamnesegesprek kunt voeren. Je mag dan, in overleg met je werkbegeleider en/of praktijkopleider zoeken naar alternatieven, bijvoorbeeld een evaluatiegesprek voeren met een zorgvrager voorafgaand aan een zorgplan evaluatie, op grond van dat gesprek en de informatie uit de zorgplanbespreking, een zorgplan bijstellen. Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 10 van 38

12 - B. Bepaal de zorgproblemen, zorgdoelen, acties en evaluatiedatum in overleg met zorgvrager Als je alles hebt geordend ga je in overleg met de zorgvrager en/of 1 e contact persoon de zorgdiagnose, zorgproblemen en zorgdoelen formuleren. Let op de volgende de punten: Geschikte ruimte Privacy van de zorgvrager Welke vragen relevant zijn Actief luisteren Zelfredzaamheid Wensen en verwachtingen Checken of alles duidelijk is C. Stel een zorg(leef)plan op Stel met behulp van bovenstaande gegevens het zorg(leef)plan op. Maak hierbij gebruik van PESDIE(SEPDIE) of van het model dat in de instelling/de organisatie gebruikt wordt. Controleer met de zorgvrager of dit zijn/haar instemming heeft. D. Evalueer de zorg met de zorgvrager en stel eventueel het zorg(leef)plan bij Monitor de gezondheidstoestand van de zorgvager gedurende een afgesproken periode tot aan de evaluatie datum. Rapporteer je bevindingen Evalueer proces/product van de zorg van de zorgvrager met alle betrokkenen. Stel in overleg het zorg(leef)plan bij. De cirkel is rond! Maak een reflectieverslag over de uitvoering van je de stappen A t/m D: Beschrijf de verschillende stappen, per stap moeten de volgende punten aan bod komen. Wat ging er goed? Wat ging niet goed? Heb je het doel bereikt? Wat vond de zorgvrager ervan? Wat vond je begeleider ervan Wat zou je bij een volgende zorgvrager, en diens naasten en/of mantelzorger anders doen? Je reflectieverslag wordt ook beoordeeld op het gebruikte Nederlands B1 niveau: Zinsopbouw Spelling Begrijpelijkheid Bespreek je reflectieverslag met je werkbegeleider/praktijkopleider. Kijk hierbij ook naar de prestatie-indicatoren die genoemd worden bij de richtlijnen voor de evaluatie van deze beroepsopdracht (zie pagina 17-18). Bewaar je reflectieverslag in je portfolio als bewijsmateriaal. Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 11 van 38

13 Onderdeel 2: Het geven en evalueren van (de) voorlichting, advies, instructie - A. Maak een voorlichtingsplan en geef voorlichting aan een zorgvrager, naasten en/of mantelzorger - B. Evalueer de ingezette gedragsverandering naar aanleiding van de voorlichting bij de één zorgvrager, naasten en/of mantelzorger 2 Een van de taken van verzorgende is het geven van voorlichting, advies en instructie aan de zorgvrager, naasten en/of mantelzorger. De (gezondheid)problemen waarover je voorlichting moet geven om tot gedragsverandering te komen haal je uit het zorg(leef)plan. Een goede voorbereiding is het halve werk. Het monitoren en evalueren van de voorlichtingsstappen en het effect helpen om te kijken of je op de goede weg bent en/of dat je de voorlichting moet aanpassen. - A. Maak een voorlichtingsplan en geef voorlichting aan een zorgvrager, naasten en/of mantelzorger Gedurende de BPV- periode geef je aan een zorgvrager, mantelzorger en/of naasten voorlichting, advies en/of instructie bijvoorbeeld over behandelingen, infectiepreventie, verschillende voorzieningen en gebruik van hulpmiddelen om tot gedragsverandering te komen Voer de volgende opdrachten in de BPV uit: je haalt uit een zorg(leef)plan gezondheidsproblemen waarop je de voorlichting gaat richten je maakt een stappenplan (zie bijlage 1) voor een voorlichtingsmoment bij een zorgvrager, mantelzorger en/of naasten. Houd hierbij rekening met de fases van het verwerken van informatie door de zorgvrager: openstaan, begrijpen, willen en doen je biedt deze ter beoordeling aan je begeleider aan en verwerkt de feedback je geeft de voorlichting aan één zorgvrager, naasten en/of mantelzorger je vraagt feedback aan de betreffende zorgvrager, naasten en/of mantelzorger en je begeleider over de voorlichting (zie bijlage 2) je noteert de feedback in een reflectieverslag over de voorlichting die je gegeven hebt - B. Evalueer de ingezette gedragsverandering naar aanleiding van de voorlichting bij de zorgvrager, naasten en/of mantelzorgers Na het geven van de voorlichting is het belangrijk om, zo mogelijk, een vinger aan de pols te houden. Het doel hiervan is om te kijken of er veranderingen in het gedrag, met betrekking tot de gezondheidstoestand, hebben plaatsgevonden bij de zorgvrager, naasten en/of mantelzorger. Het signaleren en observeren van veranderingen kun je op verschillende manieren doen. 2 Mogelijk is deze stap niet haalbaar op de afdeling waar jij stage loopt, overleg dit met je werkbegeleider en/of praktijkopleider. Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 12 van 38

14 Voer de volgende opdracht uit: je monitort (observeren, afnemen interview etc.) de zorgvrager, naasten en/of mantelzorgers twee weken na de voorlichting en schrijft alle informatie op die belangrijk is met betrekking tot de ingezette gedragsverandering je beschrijft in overleg met hem/haar de gevolgen van de voorlichting op lichamelijk, psychisch en sociaal gebied zo nodig herhaal je stap(-pen) uit je voorlichtingsplan, indien nodig in aangepaste vorm Maak een reflectieverslag over de uitvoering van je voorlichting en stappenplan: Beschrijf je stappenplan. Wat ging er goed? Wat ging niet goed? Heb je het doel bereikt? Wat vond de zorgvrager, naasten en/of mantelzorger ervan? Wat vond de begeleider ervan? Wat zou je bij een volgende zorgvrager, mantelzorger en/of naasten anders doen? Je reflectieverslag wordt ook beoordeeld op het gebruikte Nederlands (B1): Zinsopbouw Spelling Begrijpelijkheid Bespreek je reflectieverslag met je werkbegeleider/praktijkopleider. Kijk hierbij ook naar de prestatie-indicatoren die genoemd worden bij de richtlijnen voor de evaluatie van deze beroepsopdracht (zie pagina ). Bewaar je stappenplan en reflectieverslag in je portfolio als bewijsmateriaal Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 13 van 38

15 Bijlage 1 Aandachtspunten stappenplan voorlichting Stappen Handtekening begeleider in de praktijk Stap 1: Probleemanalyse: vaststellen van de voorlichtingsbehoefte en/ of voorlichtingsnoodzaak en oorzaak. Stap 2: Bepalen gedragsfactoren kennis en ervaring emoties sociale normen persoonlijke omstandigheden Stap 3: Formuleren van het voorlichtingsdoel Vaststellen en plannen van de voorlichtingsactiviteiten. Stap 4: Uitvoeren voorlichting aan de zorgvrager, mantelzorger en/of naasten Stap 5: Evalueren van de voorlichting met de zorgvrager, mantelzorger en/of naasten Opmerkingen: Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 14 van 38

16 Bijlage 2 Aandachtspunten voorlichtingsgesprek aan één zorgvrager, mantelzorger en/of naasten Inleiding: Voldaan Opmerkingen praktijkbegeleider De student: Ja nee 1. Besteedt aandacht aan de sfeer en het op het gemak stellen van de zorgvrager, mantelzorger en/of zorgvrager 2. Geeft het doel van het gesprek aan 3. Vertelt welke onderwerpen er aan bod zullen komen 4. Gaat na of de zorgvrager, mantelzorger en/of naasten aandacht heeft voor het geen overgebracht wordt 5. Controleert of de boodschap aansluit bij de behoefte van de zorgvrager, mantelzorger en/of naasten Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 15 van 38

17 Voorlichting: Vaardigheden Voldaan Opmerkingen praktijkbegeleider Concreet gedrag De student: 1. Heeft oogcontact met de zorgvrager, mantelzorger en/of naasten 2. Scheidt bij- en hoofdzaken 3. Geeft voldoende, terzake doende informatie 4. Gebruikt relevante voorbeelden 5. Gebruikt voorlichtingmateriaal en/of hulpmiddelen 6. Sluit in taalgebruik aan bij de zorgvrager, mantelzorger en/of naasten 7. Antwoordt inhoudelijk goed op vragen van de zorgvrager 8. Betrekt de zorgvrager, mantelzorger en/of naasten actief bij de voorlichting 9. Last rust momenten in het gesprek in 10. Herhaalt zo nodig de informatie 11. Neemt de zorgvrager serieus Ja Nee Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 16 van 38

18 Afsluiting: Vaardigheden Voldaan Opmerkingen praktijkbegeleider De student: 1. Vat de belangrijkste punten samen 2. Herhaalt de afspraken 3. Vraagt een reactie van de zorgvrager 4. Gaat de eventuele behoefte aan een vervolggesprek na Ja nee Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 17 van 38

19 Resultatenoverzicht Onderdeel Een ingevuld en bijgesteld zorg(leef)plan Handtekening Begeleider in de praktijk: Stappenplan voorlichting Begeleider in de praktijk: Voorlichting geven Begeleider in praktijk Verslag feedback voorlichting en reflectie Begeleider in praktijk Toelichting op resultaat Richtlijnen voor de evaluatie van de opdracht Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 18 van 38

20 Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 19 van 38

21 Inhoudsopgave Verantwoording...21 Inleiding...22 Opdracht onderdeel Opdracht onderdeel Opdracht onderdeel Resultatenoverzicht...27 Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 20 van 38

22 Verantwoording Met behulp van deze beroepsopdracht ga je werken aan de volgende kerntaken en de daarbij behorende werkprocessen: Fase 2 Leerjaar 2 Kerntaak 1: Bieden zorg en ondersteuning op basis van het zorgplan Werkproces Niveau* 1.2 Biedt persoonlijke verzorging en observeert gezondheid en C welbevinden 1.5 Begeleidt een zorgvrager C 1.9 Hanteert crisissituaties en onvoorziene situaties C * Zie competentiekaart Daarnaast werk je ook aan de volgende onderdelen van Loopbaan en Burgerschap: Fase 2 Leerjaar 2 Loopbaan Je oriënteert je op je loopbaan en je persoonlijke ontwikkeling Economische dimensie Jij gedraagt je als werknemer bij het uitvoeren van het werk. Je weet hoe je gebruik kan maken van werknemersrechten en voert dit ook uit. Je stelt jezelf collegiaal op Door middel van deze beroepsopdracht werk je tevens aan het ontwikkelen van je schrijfvaardigheid Nederlands: Fase 2 Leerjaar 2 Nederlands - schrijven Niveau 2F Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 21 van 38

23 Inleiding Op je werk heb je regelmatig te maken met zorgvragers die te maken krijgen met verlies. We denken daarbij vaak direct aan de laatste levensfase van de zorgvrager zelf of het overlijden van zijn of haar dierbaren. Maar het moeten verlaten van je eigen huis (waar je misschien wel 50 jaar gewoond hebt) of het verliezen van geestelijke en lichamelijke vermogens door ziekte of ouderdom en daarmee het verliezen van je onafhankelijkheid, is voor veel zorgvragers eveneens een ingrijpende verlieservaring. Vanuit je rol als professional ga je zorg bieden aan zorgvragers die (ernstig) lijden onder hun ziekte, pijn hebben of in de laatste levensfase zijn en bied je begeleiding in de verwerking van verlieservaringen. Veel onderwerpen zullen in deze beroepsopdracht voorbij komen zoals: Het brengen van slecht nieuws (slecht nieuwsgesprek) Verlies en verliesverwerking Pijn, pijnbeleving en pijnbestrijding Omgaan met zingevingvragen: grenzen van behandelen Palliatieve zorg Euthanasie, versterven, verdorsten en palliatieve sedatie Lichamelijke zorg tijdens en na het stervensproces (afleggen) Rouw en het proces van rouwverwerking van zorgvrager, nabestaanden en andere zorgvragers (bewoners) In het zorg- en begeleidingsproces spelen, naast de zorgvrager, ook de familie/ vrienden van de zorgvrager een belangrijke rol. Hoe verwerkt de zorgvrager en zijn familie de verliezen die doorgemaakt worden. Bij de zorg in de laatste levensfase moet je natuurlijk ook rekening houden met de culturele achtergronden en de geloofsovertuigingen (met de daarbij behorende rituelen) van de zorgvragers. Er is enorm veel geschreven over onderwerpen rondom sterven, verlies en rouw. Je hebt je hierin tijdens de lessen op school verdiept. Je bent ook nagegaan hoe jij hier zelf in staat en wat je eigen ervaringen zijn rond verlies en rouw. Via deze beroepsopdracht ga je al je kennis omzetten in praktisch handelen. Deze beroepsopdracht bestaat uit 3 onderdelen. Voor het maken van deze beroepsopdracht heb je 10 weken. Onderdeel 2 en 3 kunnen als sleepopdracht meegenomen worden naar een moment waarop zich een dergelijke situatie zich voordoet. In ieder geval voor fase 4 (examenfase) moeten deze zijn afgerond Lees eerst hele opdracht eerste goed door! Realiseer je dat deze beroepsopdracht heel intensief is en dicht bij je eigen emoties kan komen. Vergeet niet deze gevoelens bespreekbaar te maken met je begeleiders. De andere kant is dat je in deze fase heel veel kunt betekenen voor zorgvragers, familie en medebewoners. Het is daarmee een belangrijke en zinvolle beroepsopdracht binnen je opleiding. Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 22 van 38

24 Opdracht onderdeel 1 Slecht nieuwsgesprek Tijdens het verlenen van de zorg kom je in aanraking met zorgvragers waarvan de gezondheid minder wordt en de beperkingen die hiermee samenhangen toenemen. Mogelijke beperkingen: verminderde mobiliteit verminderd gehoor sociaal isolement door incontinentie etc. Als verzorgende ben je regelmatig de boodschapper van slecht nieuws. Gelukkig hebben wij ook vaak oplossingen om met deze beperkingen om te gaan: gebruik van een stok of rollator gebruik van een gehoorapparaat gebruik van incontinentiemateriaal etc. Maar ook slecht nieuws in de zin van: uw partner is ziek en kan voorlopig niet op bezoek komen of de mededeling dat een bewoner van een één persoonskamer naar een twee persoonskamer moet worden overgeplaatst vraagt om heldere communicatie via een goed uitgevoerd slecht nieuwsgesprek. Op school heb je bij de lessen sociale vaardigheden geoefend in het houden van slecht nieuwsgesprekken. Nu ga je het op je werkplek uitvoeren. Opdracht: Je voert een slecht nieuwsgesprek met een zorgvrager. Kies samen met je begeleider een geschikte situatie uit. Je bereidt het gesprek voor, inhoudelijk maar denk ook aan randvoorwaarden: goede ruimte, goed tijdstip, zo nodig ook mantelzorger bij gesprek aanwezig laten zijn. Laat je observeren door je begeleider aan de hand van de volgende criteria: Student: ja nee - Opent het gesprek. - Spreekt de zorgvrager aan met u - Brengt direct de slechte boodschap (de klap uitdelen) - Geeft de ruimte aan de zorgvrager om te reageren - Geeft de ruimte aan de gevoelens van de zorgvrager - Bevestigt de gevoelens van de zorgvrager - Zoekt naar oplossingen, alternatieven (hoe nu verder) - Betrekt de zorgvrager (en de mantelzorger) in het vinden van oplossingen, alternatieven - Benoemt de oplossing - Vat het gesprek samen - Rondt het gesprek af Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 23 van 38

25 Opdracht onderdeel 2 Het verlenen van zorg aan een zorgvrager die te maken heeft met verlies of ernstig lijdt of pijn heeft is ingrijpend. Het kan allerlei gevoelens oproepen van machteloosheid. Maar toch ben je juist dan als zorgverlener heel belangrijk om te ondersteunen en te begeleiden. Dat zit soms in juist kleine dingen of in er gewoon voor de ander te zijn. Maar ook weten wanneer je zelf iets kan betekenen of wanneer je juist anderen (disciplines) moet inschakelen. Hierover zijn goede afspraken nodig zodat een ieder weet wat te doen. Opdracht: 1. Kies met je begeleider een zorgvrager uit waarbij sprake is van verlies en verliesverwerking. Voorbeelden van moeilijke situaties waarbij sprake is van verlies of verliesverwerking zijn: - psychische achteruitgang - lichamelijke achteruitgang - afhankelijk zijn van anderen (verlies van zelfstandigheid) - overlijden van een partner - rouw - etc. Maak een specifiek deel in het zorg(leef)plan gericht op de zorg en de begeleiding van het verlies en de verliesverwerking bij deze zorgvrager. Betrek hierbij de zorgvrager en diens familie. Houd rekening met: bepaal het probleem stel een haalbaar doel op maak aan het probleem en doel gerelateerde interventies en communiceer alles met de zorgvrager en alle betrokkenen (collega s, disciplines, familie, naasten, medebewoners). 2. Besteed tevens aandacht aan het handelen bij onvoorziene situaties bij deze zorgvrager wat staat in het dossier ten aanzien van bijvoorbeeld reanimeren, abstineren etc. Bespreek je bevindingen met je begeleider. Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 24 van 38

26 Opdracht onderdeel 3 Als verzorgende word je op verschillende manieren geconfronteerd met het overlijden van iemand. Je bent aanwezig als een zorgvrager sterft, of iemand overlijdt als je net even komt kijken hoe het gaat. Misschien moet je waken bij een stervende, soms samen met naaste familieleden. Hoe dan ook, als verzorgende heb je kennis van de zorg rondom het sterven en je weet hoe je de zorgvrager en zijn familie begeleidt. Wanneer een zorgvrager gaat sterven, is hij een terminale zorgvrager. Het woord terminaal is afkomstig uit het Latijn. Terminalis wil zeggen: einde van een proces. Een terminale zorgvrager is iemand die binnen afzienbare tijd aan zijn ziekte zal overlijden. Terminale zorg is de lichamelijke, psychische en sociale zorg die je verleent aan een zorgvrager in de laatste fase van zijn leven. Het begrip terminaal slaat dus op de fase waarin de zorgvrager verkeert. Omdat hij niet meer kan genezen, heeft de zorg voor een terminale zorgvrager een specifiek karakter. De zorg is erop gericht de zorgvrager en zijn naasten in alle opzichten zo goed mogelijk te ondersteunen in deze laatste fase. Naast terminale zorg kennen we ook het begrip palliatieve zorg. Palliatieve zorg is de actieve, totale zorg voor de zorgvrager op het moment dat zijn ziekte niet meer te genezen is (of zijn leven niet meer te redden is). Aandacht voor pijnbeheersing en de bestrijding van andere lichamelijke klachten zijn even belangrijk als aandacht voor psychologische, sociale en spirituele problemen. Het algemene doel van palliatieve zorg is begeleiding in het bereiken van de hoogst mogelijke kwaliteit van leven, voor zowel de zorgvrager als diens naaste. Palliatieve zorg kan al plaatsvinden voordat de terminale fase is ingetreden. In de terminale of palliatieve zorg zul je geconfronteerd worden met gevoelens en emoties van de zorgvrager, diens familie maar ook die van jezelf en collega s. Dergelijke situaties zijn ingrijpende gebeurtenissen waarbij van jou uiteindelijk professioneel handelen wordt verwacht. Kies in overleg met je begeleider een situatie waarin sprake is van terminale of palliatieve zorg. Reflecteer op hoe je hierin betrokken bent en wat deze specifieke zorg voor jou betekent. Schrijf hier een verslag over volgens de criteria (zie volgende pagina). Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 25 van 38

27 Criteria verslag terminale of palliatieve zorg Vorm Inhoud verslag Onderbouwing keuzes inhoud Onderdeel Beschrijving O V Vorm Inhoud Onderbouwing inhoud Lay-out Lettertype Arial pagina s Evaluatie van het geschreven verslag op het gebruik van correct Nederlands Spelling Zinsopbouw Begrijpelijkheid Volledig Objectief Beschrijving van de zorgvrager waarbij sprake is van terminale zorg en/of palliatieve zorg Beschrijving van de door de instelling/organisatie gehanteerde richtlijnen ten aanzien van de terminale en/of palliatieve zorg voor zover van toepassing Verantwoording keuze zorgvrager Behoeftes uit zorgleefplan Hanteren van afspraken Vaardigheden Doelen evalueren Reflecteren Beschrijft waarom keuze voor deze zorgvrager is gemaakt Beschrijft welke zorg en begeleiding nodig is Beschrijft op welke manier tot afspraken is gekomen en wanneer hulp is ingeschakeld Beschrijft welke vaardigheden zijn uitgevoerd Beschrijft hoe samen met de zorgvrager en/of diens naasten is geëvalueerd Beschrijft een korte reflectie op haar bijdrage aan ondersteuning van deze zorgvrager en de gevoelens die dit opriep Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 26 van 38

28 Resultatenoverzicht Onderdeel Opdracht 1:voeren van een slechtnieuws gesprek Handtekening begeleider in praktijk Opdracht 2: onderdeel in het verpleeg-, zorg-, zorg-leefplan t.a.v. de zorg en begeleiding geven bij verlies en verliesverwerking, ernstig lijden of pijn. begeleider in praktijk Opdracht 3:verslag terminale en/of palliatieve zorg begeleider in praktijk Toelichting op resultaat Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 27 van 38

29 Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 28 van 38

30 Inhoudsopgave Verantwoording 30 Inleiding.31 Opdracht Opdracht Resultatenoverzicht.36 Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 29 van 38

31 Verantwoording Met behulp van deze beroepsopdracht ga je werken aan de volgende kerntaken en de daarbij behorende werkprocessen: Fase 2 Leerjaar 2 Kerntaak 1: Bieden zorg en ondersteuning op basis van het zorgplan Werkproces Niveau* 1.2 Biedt persoonlijke verzorging en observeert gezondheid en C welbevinden 1.5 Begeleidt een zorgvrager C 1.9 Hanteert crisissituaties en onvoorziene situaties C * Zie competentiekaart Daarnaast werk je ook aan de volgende onderdelen van Loopbaan en Burgerschap: Fase 2 Leerjaar 2 Loopbaan Je oriënteert je op je loopbaan en je persoonlijke ontwikkeling Economische dimensie Jij gedraagt je als werknemer bij het uitvoeren van het werk. Je weet hoe je gebruik kan maken van werknemersrechten en voert dit ook uit. Je stelt jezelf collegiaal op Door middel van deze beroepsopdracht werk je tevens aan het ontwikkelen van je schrijfvaardigheid Nederlands: Fase 2 Leerjaar 2 Nederlands - schrijven Niveau 2F Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 30 van 38

32 Inleiding Moeilijk verstaanbaar gedrag is gedrag dat moeilijk te begrijpen is. Op basis van het uiterlijk vertoonde gedrag is dan niet onmiddellijk duidelijk waarom iemand zich op een bepaalde manier gedraagt, het is onduidelijk wat de persoon eigenlijk wil en wat hij of zij vooral niet wil. Daardoor wordt het lastig om een juiste en passende reactie te geven op dat gedrag. Moeilijk verstaanbaar gedrag kan aanleiding zijn voor diverse problemen bij de begeleiding. Begeleiding kan bijvoorbeeld gevoelens van onmacht en moedeloosheid ervaren door het gedrag van de zorgvrager. Of de begeleiding kan geblokkeerd raken door de emoties die agressie van cliënten kan oproepen. Zorgvragers met moeilijk verstaanbaar gedrag kunnen daardoor steeds meer in de problemen komen. Als de begeleiding er niet in slaagt adequaat te reageren op het als moeilijk verstaanbaar ervaren gedrag- dan is het heel waarschijnlijk dat dit gedrag blijft voorbestaan of zelfs toeneemt. Door het onvermogen zich op een andere wijze uit te drukken kunnen zorgvragers in toenemende mate volharden in bepaald gedrag. Dit wordt door de omgeving als moeilijk te begrijpen en ongewenst ervaren. Als dit vervolgens weer tot een toename van handelingsverlegenheid (= niet meer weten hoe je moet handelen) leidt is de cirkel rond. We bevinden ons dat in een negatieve spiraal. Eenmaal in dit stadium belandt, spreekt de begeleiding meestal van probleemgedrag. Door middel van deze beroepsopdracht ga je de competenties ontwikkelen die nodig zijn voor het begeleiden van zorgvragers met moeilijk verstaanbaar gedrag. Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 31 van 38

33 Opdracht 1 Iedereen weet wel een aantal manieren om zaken te vertragen of om ervoor te zorgen dat een ander iets niet bereikt. Bespreek met je werkbegeleider een situatie uit de praktijk waarbij je hebt ervaren dat de bewoners verzet vertoonde waardoor jij niet in staat was de handelingen uit te voeren die je van plan was te gaan doen. In het gesprek moeten de volgende vragen aan bod komen: o o o o o Waardoor wordt het verzet bij deze bewoner gestimuleerd Wat zou je moeten doen om het verzet te doen afnemen? Geef een maatregel die het verzet doet afnemen en een maatregel die ander gedrag stimuleert. Hoe zal de reactie van de bewoner zijn als je hiermee begint. Hoe ga je om met je eigen frustratie? Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 32 van 38

34 Opdracht 2 Bewoners kunnen wel eens gedrag vertonen waarbij zij over je grenzen heengaan. Voorbeelden hiervan zijn: je ongewenst aanraken ruzie met je zoeken extreem boos op je reageren als jij hun iets vraagt Beschrijf twee situaties uit je eigen werkpraktijk waarin een bewoner over jouw grenzen is gegaan. In situatie 1 was je (achteraf) tevreden over de manier waarop jij je in deze situatie hebt opgesteld. Bij situatie 2 was je (achteraf) ontevreden over de manier waarop jij je in deze situatie hebt opgesteld. Maak bij je beschrijving een koppeling naar de theorie. Van de 2 situaties maak je 1 verslag volgens de criteria verslag opdracht 2 (zie volgende pagina) Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 33 van 38

35 Criteria verslag opdracht 2 Vorm Inhoud verslag Verslag onderbouwing keuzes Onderdeel Beschrijving O V Vorm Lay-out Lettertype Arial pagina s Evaluatie van het geschreven verslag Correct Nederlands Spelling, interpunctie Zinsopbouw, woordenschat, woordgebruik Samenhang Volledig Afstemming doel en publiek Inhoud Beschrijf twee situaties uit de praktijk waarin een bewoner over jouw grenzen heenging. In situatie 1 was je( achteraf) tevreden over de manier waarop jij je in deze situatie hebt opgesteld Bij situatie 2 was je (achteraf) ontevreden over de manier waarop jij je in deze situatie hebt opgesteld. Onderbou wing Je hebt geanalyseerd waardoor deze situatie is ontstaan Je hebt beschreven dat je hebt ervaren dat de bewoner over jouw grens heen ging Je hebt beschreven hoe je gehandeld hebt in deze situaties Je hebt aangegeven waarover je binnen jouw begeleiding tevreden en ontevreden was Je hebt beschreven op welke manier je hebt aangegeven hebt dat dit ongewenst gedrag was. Je hebt beschreven wat je de volgende keer zou veranderen Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 34 van 38

36 Resultatenoverzicht Onderdeel Opdracht 1: Handtekening begeleider in praktijk Opdracht 2: begeleider in praktijk Toelichting op resultaat Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 35 van 38

37 PAP Periode Wat wil ik leren Wat moet ik daarvoor doen Welke begeleiding en van wie Waar uitvoeren Start Eind tijd (uur) Behaald Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 36 van 38

38 Stageopdrachten BOL 3 / stage 2 / cohort 2012 / september 2013 Pagina 37 van 38